PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 1
FUNKCJE ZARZĄDZANIA:
ORGANIZOWANIE
PLANOWANIE
ORGANIZOWANIE
PRZEWODZENIE
KONTROLOWANIE
NAKŁADY Z OTOCZENIA:
zasoby ludzkie
zasoby finansowe
zasoby fizyczne
zasoby informacyjne
Cele osi
ą
gni
ę
te:
sprawnie
skutecznie
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 2
Organizowanie
ma
kształtować strukturę
działania,
która specyfikuje wszystkie konieczne
zadania i tak je sprzęga, że realizacja
planów jest zapewniona.
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 3
Kształtowanie struktur
organizacyjnych
Należy
:
dokonać podziału
pracy
,
dokonać podziału
władzy
,
zapewnić
koordynację
elementów i działań.
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 4
Kształtowanie struktur organizacyjnych
- PODZIAŁ PRACY -
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 5
Kształtowanie struktur organizacyjnych
- PODZIAŁ PRACY -
Jak grupujemy stanowiska?
grupowanie stanowisk wymagających tych samych lub
podobnych czynności
grupowanie działalności wokół obiektów: produktów,
klientów, obszarów geograficznych itp.
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 6
Organizowanie wg sposobów wykonania
- STRUKTURA FUNKCJONALNA -
Struktura funkcjonalna
to taka, w której na drugim szczeblu
hierarchicznym dokonuje się grupowanie zadań według
kryterium funkcji.
Wykorzystanie
– przedsiębiorstwa produkujące jeden wyrób lub
dysponujące jednorodnym programem wyrobów.
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 7
Organizowanie wg sposobów wykonania
- STRUKTURA DYWIZJONALNA -
Organizacja dywizjonalna
ma
wyodrębnione na drugim szczeblu
hierarchii jednostki, które
koncentrują zadania wokół
obiektów (produktów, grup
odbiorców, rynków).
Warunkiem stosowania
jest
możliwość rozłożenia czynności
na jednorodne, w dużej mierze
niezależne od siebie, sektory.
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 8
Kształtowanie struktur organizacyjnych
- PODZIAŁ WŁADZY -
Podział władzy w organizacji czyli
rozmieszczenie
uprawnień decyzyjnych
CENTRALIZACJA
DECENTRALIZACJA
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 9
Równoważenie stopnia centralizacji
i decentralizacji
Organizacja jest rozproszona
geograficzne
Zwartość terytorialna organizacji
Decyzje o mniejszym znaczeniu
Decyzje o bardzo kosztowne i
ryzykowne
Menedżerowie niższych szczebli
chcą mieć udział w procesie
podejmowania decyzji
Menedżerowie niższych szczebli
nie chcą brać udziału w procesie
podejmowania decyzji
Menedżerowie niższych szczebli
są zdolni i doświadczeni w
podejmowaniu decyzji
Menedżerowie niższych szczebli
nie są tak zdolni lub doświadczeni
w podejmowaniu decyzji jak
kierownicy wyższych szczebli
Dynamiczne i niepewne otoczenie
Stabilne i jednorodne otoczenie
Wzrost decentralizacji
Wzrost centralizacji
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 10
Kształtowanie struktur organizacyjnych
- KOORDYNACJA -
Im większa jest współzależność pomiędzy
jednostkami organizacyjnymi, tym większa potrzeba
koordynacji!
Współzależność sumująca się
Współzależność sekwencyjna
Współzależność wzajemna
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 11
Kształtowanie struktur organizacyjnych
- KOORDYNACJA I INTEGRACJA -
Hierarchia organizacyjna
Reguły i procedury
Rola łącznikowa
Zespół zadaniowy
Wydział integrujący
Spontaniczne samouzgadnianie
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 12
Kształtowanie struktur organizacyjnych
- KOORDYNACJA -
Hierarchia
- wprowadza
podział na przełożonych
i podwładnych oraz
określa tzw.
drogę
służbową
Każda osoba w organizacji ma tu tylko jednego
bezpośredniego przełożonego!
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 13
Struktura smukła czy płaska?
Liczba kierowników: 1 365
1
3
5
7
2
4
6
1
1
4
16
64
256
1 024
4 096
8
64
512
4 096
Rozpiętość kierowania: 4
Rozpiętość kierowania: 8
S
zc
ze
b
le
h
ie
ra
rc
h
ii
o
rg
a
n
iza
c
y
jn
e
j
Liczba kierowników: 585
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 14
Kształtowanie struktur organizacyjnych
- KOORDYNACJA I INTEGRACJA -
Hierarchia organizacyjna
Reguły i procedury
Rola łącznikowa
Zespół zadaniowy
Wydział integrujący
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 15
Kształtowanie struktur organizacyjnych
- FORMALIZACJA -
Formalizacja
to proces, w którym cele i strukturę organizacji
utrwala się w organizacyjnych przepisach, tworząc wzorce
zachowań i zależności oraz procedury działania.
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 16
Kształtowanie struktur organizacyjnych
- KOORDYNACJA I INTEGRACJA -
Hierarchia organizacyjna
Reguły i procedury
Rola łącznikowa
Zespół zadaniowy
Wydział integrujący
Struktura macierzowa
Spontaniczne samouzgadnianie
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 17
Kształtowanie struktur organizacyjnych
- KOORDYNACJA I INTEGRACJA -
Struktura jednoliniowa
Struktura wieloliniowa
Struktura jednoliniowa
– obowiązuje
zasada jedności rozkazodawstwa
(„one men, one boss”).
Struktura wieloliniowa
- jest
zbudowana na zasadzie specjalizacji i
rozkłada zadania kierownicze na kilka
wyspecjalizowanych instancji.
Stanowisko podlega kilku instancjom
upoważnionym do wydawania poleceń.
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 18
Integracja organizacyjna
- STRUKTURA MACIERZOWA -
Organizacja macierzowa
powstaje w wyniku nałożenia na
organizację funkcjonalną organizacji poziomej zorientowanej na
wyroby lub przedsięwzięcia.
Rezygnacja z organizacji jednoliniowej na rzecz wieloliniowej.
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 19
Kształtowanie struktur organizacyjnych
Należy:
dokonać podziału
pracy
,
dokonać podziału
władzy
,
zapewnić
koordynację i integrację
elementów i działań.
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 20
Czynniki oddziałujące na strukturę
organizacyjną
Wielkość przedsiębiorstwa a struktura
Otoczenie a struktura
Technologia a struktura
Strategia a struktura
Cykl życia organizacji a struktura
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 21
Wielkość a struktura
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 22
Otoczenie a struktura
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 23
Technologia a struktura
Badania J. Woodward dowodzą, że:
Im bardziej złożona jest technologia (od produkcji jednostkowej
poprzez masową do ciągłej), tym większa jest liczba
kierowników i szczebli zarządzania. Złożone technologie
powodują smukłość struktury organizacyjnej i wymagają
wyższego stopnia nadzoru i koordynacji.
Im bardziej złożona technologia, tym liczniejszy jest personel
pomocniczy i biurowy. Bardziej skomplikowane urządzenia
wymagają służb konserwatorskich, remontowych i
przygotowania produkcji w celu zapewnienia ich prawidłowego
funkcjonowania.
Współcześnie przyjmuje się, że technologia wyznacza zbiór
możliwych rozwiązań strukturalnych
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 24
Strategia a struktura
Holding/ silnie
zdecentralizowana
Dywersyfikacja mieszana
Dywizjonalna/
zdecentralizowana
Dywersyfikacja pokrewna
Funkcjonalna/ scentralizowana
Jeden wyrób
Struktura
Strategia
PZ – Funkcje zarządzania: organizowanie/ slajd nr 25
Cykl życia organizacji wg L.E. Greinera
Kryzys
przywództwa
Kryzys
autonomii
Kryzys
decentralizacji
Kryzys
biurokracji
Kryzys?
Wzrost przez
kreatywność
Wzrost przez
współdziałanie
Wzrost przez
koordynację
Wzrost przez
delegowanie uprawnień
Wzrost przez
formalizację
Faza 1
Faza 5
Faza 4
Faza 3
Faza 2
"młode"
"dorosłe"
Wiek organizacji
m
a
ła
d
u
ż
a
W
ie
lk
o
ś
ć
o
rg
a
n
iz
a
c
ji
zmiany ewolucyjne
zmiany rewolucyjne