1

Renata Kaczmarek
Zespół Szkół w Drobninie

AUTORSKI PROGRAM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

DLA KLAS IV - VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ

(II etap edukacyjny)

Program ten jest spójny z podstawą programową i zawiera (wg. Rozporządzenia z dnia

15.02.1999r.):
• szczegółowe cele edukacyjne – kształcenie i wychowanie,

• materiał nauczania związany z celami edukacyjnymi,

• procedury osiągania celów,
• opis założonych osiągnięć ucznia i propozycje metod ich oceny.

Opis warunków szkolnych:

Szkoła dla , której ten program jest przeznaczony znajduje się w środowisku wiejskim.
Wyposażona jest w małą salę gimnastyczną , która znajduje się w odległości 2 kilometrów od
szkoły dzieci dowożone są na zajęcia autobusem szkolnym) z urządzeniami do piłki
koszykowej i siatkowej. W budynku szkolnym lekcje wychowania fizycznego odbywają się
na obszernym korytarzu oraz w zaadoptowanej z klasy sali korekcyjnej. Szkoła dysponuje
boiskiem do piłki nożnej, koszykowej, siatkowej, bieżnią lekkoatletyczną o dł. 110 m.,
skocznią w dal a także na w miarę dobrze zaopatrzony w sprzęt magazynek .

Cel główny:

Przygotowanie do szerokiego uczestnictwa w kulturze fizycznej, kształtowanie postawy
odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych oraz harmonijnego rozwoju psychicznego.

Cele ogólne:

1. Zapoznanie z różnorodnością form aktywności fizycznej.
2. Poznanie własnych możliwości motorycznych oraz ich wszechstronny rozwój.
3. Wdrażanie do poczucia odpowiedzialności, sprawiedliwości oraz samodzielności

uczniów.

4. Kształtowanie zachowań prozdrowotnych i nawyków higienicznych.
5. Opanowanie podstawowych wiadomości i umiejętności z zakresu bezpieczeństwa zajęć

iudzielania

pierwszej pomocy.

6. Wykształcenie nawyku czynnego wypoczynku i aktywności ruchowej.

2

Szczegółowe cele edukacyjne

Treści kształcenia

1 2

Stosowanie podstawowych zasad
bezpieczeństwa podczas zajęć.
Rozwijanie poczucia
odpowiedzialności za zdrowie własne
i innych.

• przepisy zabaw i gier sportowych,
• wybór bezpiecznego miejsca zabaw,

• zasady bezpiecznego uczestnictwa w zajęciach rekreacyjnych i sportowych,

• przepisy używania przyborów i sprzętu sportowego,
• samokontrola, asekuracja podczas ćwiczeń,

• kształtowanie nawyków higienicznych,

• hartowanie organizmu poprzez zajęcia na świeżym powietrzu w różnych warunkach pogodowych,
• dobór ubioru do warunków atmosferycznych oraz rodzaju zajęć,

• wpływ aktywności ruchowej na organizm,

• wypoczynek czynny i bierny,
• zasady udzielania pierwszej pomocy ( zranienia , stłuczenia, zwichnięcia).

Rozwijanie zdolności samooceny i
samokontroli w kontekście postawy
ciała. Badanie własnych uzdolnień
ruchowych.

• prawidłowa postawa ciała w różnych pozycjach i czynnościach życiowych,
• samoocena i samokontrola własnej postawy ciała,

• rodzaje wad postawy , przyczyny ich powstawania , zapobiegnie, ćwiczenia korekcyjne,

• ocena rozwoju fizycznego ( pomiar wysokości i ciężaru ciała , obwodu mięśni kończyn),
• obserwacja zmian w pracy układu oddechowego i krwionośnego pod wpływem wysiłku fizycznego,

• mierzenie poziomu sprawności fizycznej przy pomocy testów : indeks sprawności fizycznej-

K.Zuchory, test Coopera.

Kształtowanie sprawności
kondycyjnej, koordynacyjnej,
morfofunkcjonalnej, umiejętność
przygotowania organizmu do wysiłku.

SPRAWNOŚĆ KONDYCYJNA ( siła, wytrzymałość, szybkość, skoczność, zwinność)

* atletyka terenowa,
• zabawy terenowe, biegi przełajowe,

• zabawy bieżne, skoczne, rzutne, z mocowaniem,

• szybkie wykonywanie zadań na sygnał,
• biegi krótkie, starty wysokie i niskie,

• biegi sztafetowe, przekazywanie pałeczki,

• wieloskoki jednonóż i obunóż,
• skoki dosiężne,

3

• skoki i przeskoki przez przybory, zeskoki,

• rzuty przyborami typowymi i nietypowymi do celu i na odległość,

• dźwiganie i przenoszenie przedmiotów na odległość.
SPRAWNOŚĆ KOORDYNACYJNA (równowaga, orientacja, czucie, rytmizacja ruchu)

• zabawy zwinnościowe,

• tory przeszkód,

• wbieganie i zbieganie po płaszczyznach ustawionych pod rożnym kątem,
• ćwiczenia w różnych płaszczyznach i na zmiennym podłożu,

• ćwiczenia i zabawy kształtujące orientację kinestetyczną i przestrzenną,

• ćwiczenia i zabawy rozwijające sprawność wzrokowo – słuchową, wyczucie własnego ciała,

SPRAWNOŚĆ MORFOFUNKCJONALNA
• gry i zabawy rozwijające wydolność układów krążenia i oddechowego,

• gry i zabawy rozwijające układ ruchu.

Kształtowanie cech osobowościowych
tj. wytrwałość, ambicja – poprzez
dyscypliny lekkoatletyczne.

• start wysoki i niski,

• biegi na krótkich dystansach,

• biegi wytrzymałościowe ( 600m. Dz, 1000m. Chł, w klasie VI-tej 800m. Dz. i 1500m. Chł.
• Skok w dal sposobem naturalnym,

• Skok wzwyż sposobem naturalnym,

• Rzut piłeczką palantową na odległość,
• Pomiar wyników w czwórboju LA i trójboju,

• Zasady organizacji zawodów w czwórboju i trójboju LA.

Rozwijanie ogólnej sprawności
organizmu poprzez gimnastykę
podstawową.

• pozycje wyjściowe i końcowe w ćwiczeniach,

• leżenie przewrotne i przerzutne , przewroty w przód i tył, łączenie przewrotów , przetoczenia,

• skłony w różnych płaszczyznach , skrętoskłony,
• podpory przodem w klęku, tyłem z przysiadu podpartego,

• ćwiczenia równoważne bez przyrządów i na przyrządach,

• zwisy na drabinkach i drążkach,
• wymyki i odmyki na drążkach,

• stanie na głowie , na rękach przerzut bokiem z ochroną i samoochroną,

4

• skoki zajęcze-zawrotne, rozkroczne przez kozła, naskoki kuczne i przeskoki przez skrzynię z

asekuracją,

• ćwiczenia kształtujące wolne, z przyborami i ze współćwiczącym , ćwiczenia korekcyjno-

kompensacyjne.

Kształtowanie poczucia rytmu i
harmonii ruchu. Rozwijanie inwencji
twórczej.

• zabawy ze śpiewem,

• ćwiczenia gimnastyczne w rytm muzyki bez przyboru i z przyborem,

• improwizacja ruchowa przy muzyce,
• aerobic z podkładem muzycznym,

• podstawowe kroki tańca dyskotekowego, tańców towarzyskich (walc, tango, cza-cza,) narodowych

(polonez) regionalnych(polka, krakowiak),

• tworzenie małych układów tanecznych wg. inwencji uczniów,
• pełnienie roli uczestnika i organizatora balów i zabaw tanecznych

Sporty zimowe, kształtowanie
odporności organizmu.

• Zasady bezpieczeństwa podczas zabaw na śniegu i lodzie,
• Zabawy, gry, konkursy na śniegu i ze śniegiem( budowanie figur śniegowych, rzuty śnieżkami na

odległość i do celu),

• Saneczkarstwo – zabawy z wykorzystaniem sanek, wożenie i pchanie sanek, zjazdy z górki na

wprost pojedynczo i parami.

Kształtowanie sprawności fizycznej,
umiejętności współpracy w grupie,
zasad „fair play” i kibicowania.

• Podstawowe przepisy gier zespołowych,

• Pełnienie roli organizatora, sędziego, kibica w grach zespołowych,

• Stosowanie zasady fair play w grze.


• MI NI PIŁKA RĘCZNA:

Podania i chwyty piłki, rodzaje podań, kozłowanie piłki ręką prawą i lewą, rytm trzech kroków,
rzuty do bramki z miejsca i w biegu dowolnym sposobem, poruszanie się po boisku z piłką i bez
piłki, postawa bramkarza, gry uproszczone ( piłka do kapitana, gra do pięciu podań), gra właściwa w
mini piłkę ręczną.

5

• MINI KOSZYKÓWKA

Podanie piłki oburącz w miejscu i w ruchu oraz po kozłowaniu, chwyty piłki oburącz dolne i górne,
poruszanie się w zmiennym tempie bez piłki i z piłką w różnych kierunkach, rzuty do kosza z
miejsca ręką prawą i lewą, rzuty do kosza w biegu po kozłowaniu i chwycie piłki, prowadzenie piłki
w dwójkach zakończone rzutem, poruszanie się w obronie, dwutakt do kosza po kozłowaniu i
chwycie piłki, małe gry 1x1 , 2x2, gra uproszczona i gra właściwa.

• MINI SIATKÓWKA:

Postawa siatkarska, poruszanie się po boisku, technika odbić górnych i dolnych, zagrywka sposobem
dolnym i górnym, zabawy z zastosowaniem poznanych elementów, gry uproszczone.

• MINI PIŁKA NOŻNA:

Żonglerka różnymi piłkami nogą lewą i prawą oraz głową, uderzenie i przyjęcie piłki wewnętrznym i
zewnętrznym podbiciem, prowadzenie piłki wew. i zew. podbiciem, prowadzenie piłki w dwójkach ,
trójkach, zakończone strzałem do bramki, zwody bez piłki, gra bramkarza, zabawy i gry
uproszczone, poruszanie się w ataku i obronie, gra właściwa.

Rozwijanie różnych form aktywności
związanych z rekreacją i
wypoczynkiem.

• Gry indywidualne i deblowe w tenis stołowy,

• Gry rekreacyjne ( ringo, kwadrant, dwa ognie, siatkonoga),

• Zabawy z użyciem rowerów,
• Jazda na deskorolkach z asekuracją,

• Zabawy i gry podwórkowe ( gra w klasy, w chłopa, w państwa, w kluchy, w gumę, w skakankę),

• Terenowy tor przeszkód,
• Udział i organizacja zawodów klasowych, ogólnoszkolnych, międzyszkolnych w określonych

dyscyplinach ( trójbój, czwórbój, mini piłka nożna, tenis stołowy).

6

Osiągnięcia uczniów w zakresie edukacji fizycznej po zakończeniu II –go
etapu edukacyjnego.

1. W zakresie postaw przekonań i wartości.

UCZEŃ:

• umie stosować zasady bezpieczeństwa, ochrony, samoochrony w czasie wykonywania

zadań ruchowych,

• dba o higienę osobistą, zdrowie i estetykę miejsca ćwiczeń,

• rozumie potrzebę dbania o własną sprawność fizyczną,

• potrafi kontrolować swój poziom sprawności ruchowej oraz stosuje autokorektę swojej

postawy,

• umie współdziałać w grupie dla osiągnięcia określonego wyniku,

• pomaga słabszym uczniom

• w grach i zabawach przestrzega zasady fair play,
• bierze udział w zajęciach pozalekcyjnych o charakterze rekreacyjnym,

• uczestniczy w zawodach sportowych jako zawodnik, sędzia i organizator,

• chętnie uczestniczy w zajęciach ruchowych, jest ambitny,
• umie właściwie zachować się w sytuacjach zwycięstwa i porażki.

2. W zakresie umiejętności i sprawności.

UCZEŃ POTRAFI:

• wybrać do zabawy miejsce bezpieczne,

• zaproponować zabawy w różnych warunkach,

• podjąć działania zapewniające bezpieczeństwo sobie i innym,
• dokonać pomiaru wzrostu i wagi ciała,

• zbadać swoje umiejętności ruchowe i ocenić własną sprawność,

• dobrać zadania sprawnościowe zgodnie z własną wydolnością, bezpiecznie uczestniczyć

w ruch drogowym,

• traktować sukces jak i porażkę w sposób właściwy,

• zaimprowizować ruch do wybranej muzyki oraz odtworzyć różne formy ruchu,

• wykonać podstawowy krok taneczny wybranych tańców towarzyskich, ludowych,

narodowych,

• wykonać mały układ gimnastyczny wg. inwencji własnej ,

• opanować technikę poznanych konkurencji lekkoatletycznych,

• wykonać podstawowe umiejętności ruchowe z gimnastyki,
• stosować w praktyce umiejętności techniki i taktyki gier zespołowych,

• jeździć na sankach,

• zorganizować zabawy i konkursy z wykorzystaniem śniegu i sanek.

3. W zakresie wiedzy.

UCZEŃ WIE:

• jak udzielić pierwszej pomocy i jak wezwać pomoc w sytuacjach zagrażających życiu lub

zdrowiu,

• jakie są cechy prawidłowej postawy ciała i jak uniknąć wad postawy,

• jak ocenić własną sprawność fizyczną ,
• jak dobrać ćwiczenia fizyczne w celu kształtowania zdolności ruchowych,

7

• jak hartować swój organizm,

• jak zorganizować zawody i zabawy, aby były bezpieczne,

• jakie zastosować ćwiczenia relaksacyjne po wysiłku,
• na czym polegają podstawowe przepisy gier sportowo-rekreacyjnych, rekreacyjnych

zabaw,

• jak można w sposób czynny wypoczywać.

Procedury osiągania celów.

• Nauczyciel winien opracować plan pracy dydaktyczno wychowawczej zgodnie z celami

i treściami,

• W realizacji programu poszczególne zadanie edukacyjne powinno powtarzać się każdego

roku i dokonywć zmian w ich realizacji poprzez stopniowanie trudności, utrwalenie
umiejętności, rozwijanie uzdolnień.

• Należy dobierać treści ze wszystkich działów tak, aby się wzajemnie uzupełniały.
• Powinno się zapewnić aktywny udział wszystkich osób bez względu na poziom

sprawności poprzez naukę nowych umiejętności na poziomie dostępnym dla każdego
ucznia,

• Powinna być przeprowadzona diagnoza w odniesieniu do poszczególnych uczniów

i całych grup, w celu uwzględnienia potrzeb rozwojowych oraz zainteresowań uczniów.

• Dobór środków dydaktycznych powinien uwzględniać również warunki i możliwości

szkoły.

• Metody i formy realizacji treści muszą być adekwatne do cech rozwojowych ucznia.
• Powinno stosować się różnorodność metod z nastawieniem na metody aktywizujące

i twórcze.

• W toku zajęć wychowania fizycznego wskazane jest stosowanie indywidualizacji

oddziaływań dydaktyczno – wychowawczych.

• Należy starać się , by lekcje prowadzić często na świeżym powietrzu w różnych

warunkach.

• Powinno uwzględniać się potrzeby dzieci o bardzo niskiej sprawności fizycznej, z wadami

postawy, problemami zdrowotnymi.

• Należy przygotować uczniów do samokontroli i samooceny rozwoju i sprawności

fizycznej.

• Wskazane jest stosowanie w szerokim zakresie zajęć przy muzyce, ćwiczeń

kompensacyjno – korekcyjnych, gimnastyki podstawowej.

• W czasie zajęć należy zapewnić uczniom bezpieczeństwo , warunki higieniczne,

atrakcyjność i efektywność ćwiczeń , atmosferę radości, kierowanej swobody oraz
ekspresji twórczej.

• W sposobach realizacji należy uwzględnić organizację dodatkowych zajęć tj. zawody

klasowe, szkolne, międzyszkolne, zajęcia rekreacyjne.

• Nauczyciel dając uczniom swobodę w przygotowaniu i przeprowadzeniu zajęć

z nauczającego staje się często doradcą.

Ocenianie.

Nauczyciel przygotowuje kryteria oceny wychowania fizycznego dla poszczególnych klas
i przedstawia uczniom na początku roku szkolnego. Ocena powinna informować ucznia
o poziomie jego sprawności , umiejętności i wiadomości. Każdy nawet mniej sprawny uczeń

8

ma szansę na uzyskanie wysokiej oceny z wychowania fizycznego. Oceniając należy brać
pod uwagę:
• „chęci” – uczeń aktywnie uczestniczy w zajęciach ruchowych, ambitnie i wytrwale dąży

do celu ma pozytywny stosunek do własnej aktywności ruchowej,

• „postęp” – uczeń uzyskuje ciągły postęp w rozwoju swoich cech motorycznych oraz

umiejętności i wiadomości w stosunku do diagnozy wstępnej,

• „ postawy” – uczeń charakteryzuje się właściwym stosunkiem do przeciwnika, partnera

ćwiczeń, sędziego, a także dba o poszanowanie sprzętu sportowego.

• „rezultat” – uczeń uzyskuje określone wyniki w sportach wymiernych (zgodnie

z możliwościami)

Zadania szkoły w zakresie wychowania fizycznego w II etapie
edukacyjnym

.

1. Tworzenie odpowiednich warunków do podnoszenia sprawności fizycznej

i podejmowanie aktywności ruchowej.

2. Zapoznanie uczniów z podstawowymi dyscyplinami sportowymi, różnymi formami

rekreacji i turystyki.

3. Ocena postawy ciała i poziomu sprawności fizycznej ucznia.
4.

Organizacja dodatkowych zajęć z wychowania fizycznego zgodnie
z zainteresowaniami uczniów.

5. Zapewnienie odpowiedniej bazy do prowadzenia zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych

zakresie zajęć sportowych i rekreacyjnych.