Jesteś tu:

Bossa.pl

»

Edukacja

»

AT

»

Techniki

» Heikin-Ashi

Zastosowanie techniki Heikin - Ashi na rynku kapitałowym

Po raz pierwszy japońskie techniki inwestycyjne zostały wykorzystane na rynkach amerykańskich i

europejskich na początku lat dziewięćdziesiątych. Do podstawowych technik japońskich zalicza się:

świece japońskie, renko, kagi, przełamanie trzech linii i Ichimoku . Wykorzystanie tych technik

[1]

doprowadziło do zupełnie nowego postrzegania sił popytu i podaży rządzących cenami na giełdach

amerykańskich i europejskich. Największą popularnością spośród wielu technik japońskich cieszą się

świece japońskie (w dalszej części artykułu będą one nazywane klasycznymi). Technika Heikin - Ashi

[2]

stanowi pewnego rodzaju modyfikację tej metody, której głównym zadaniem jest wyeliminowanie szumu

z klasycznej techniki świec japońskich. W wyniku prostych zbiegów otrzymuje się znacznie lepszy obraz

trendów i obszarów konsolidacji (baz).

W technice Heikin - Ashi poszczególne ceny (haC, haO, haH, haL ) niezbędne do utworzenia

[3]

pojedynczej świecy otrzymujemy przy pomocy następujących formuł :

[4]

gdzie:

C - cena zamknięcia na sesji t,

t

C - cena zamknięcia na sesji t-1,

t-1

O - cena otwarcia na sesji t,

t

O - cena otwarcia na sesji t-1,

t-1

H - cena najwyższa na sesji t,

t

L - cena najniższa na sesji t,

t

max(H , haO , haC ) - maksimum z trzech cen: H , haO , haC ,

t

t

t

t

t

t

min(L , haO , haC ) - minimum z trzech cen: L , haO , haC .

t

t

t

t

t

t

Pozostałe reguły rysowania świec w tej technice są identyczne z obowiązującymi w technice klasycznej

świec japońskich .

[5]

W metodzie Heikin - Ashi, podobnie jak ma to miejsce w technice świec japońskich, inwestorzy mogą

przy konstrukcji poszczególnych świec wykorzystywać różnego rodzaju horyzonty czasowe: intraday,

dzienny, tygodniowy, miesięczny etc... Technika Heikin - Ashi może być zastosowana zarówno na rynku

akcji, indeksów, instrumentów pochodnych, walutowym jak i na rynku towarów (commodities).

Na rys. 1 - 4 przedstawione zostały wykresy cen PKN Orlen i Pekao w okresie 15.04.2005 - 07.07.2005 r.

w technice Heikin - Ashi i technice klasycznych świec japońskich.

Rysunek 1. Cena akcji PKN Orlen w technice Heikin - Ashi

Źródło: Opracowanie własne.

Wykresy wykonane w technice Heikin - Ashi wydają się być "wygładzonymi" w stosunku do wykresów

w klasycznej technice świec japońskich. Seria białych świec w technice Heikin - Ashi doskonale

uwidacznia trend wzrostowy panujący na wykresie danego waloru. Duże białe świece pozbawione są w

większości przypadków cieni dolnych. Zaś seria świec czarnych - trend spadkowy, a duże czarne korpusy

występują bez cieni górnych. Luki cenowe, stosunkowo często powstające na wykresach wykonanych w

klasycznej technice świec japońskich, znikają w technice Heikin - Ashi.

[6]

Rysunek 2. Cena akcji PKN Orlen w klasycznej technice świec japońskich

Źródło: Opracowanie własne.

Rysunek 3. Cena akcji Pekao w technice Heikin - Ashi

Źródło: Opracowanie własne.

Rysunek 4. Cena akcji Pekao w klasycznej technice świec japońskich.

Źródło: Opracowanie własne.

Jeśli długość korpusów świec staje się krótsza - fakt ten jest synonimem słabości trendu. Można zatem

wysunąć wniosek o zbliżającej się korekcie. Z kolei świece o małych korpusach z dużymi cieniami

górnymi stanowią zapowiedź zmiany trendu na spadkowy. W okresie konsolidacji zazwyczaj występują

świece o małych korpusach z dużymi cieniami górnymi i dolnymi. Możliwe układy świec i cieni na

wykresach Heikin - Ashi przedstawione zostały w tabeli nr. 1.

Tabela 1. Możliwe układy świec na wykresie Heikin - Ashi.

Zachowanie

trendu

Obecny trend

 

Wzrostowy

Spadkowy

Normalny

trend

Zwyżkujące białe świece

Zniżkujące czarne świece.

Trend staje

się silniejszy

Zwyżkujące białe świece bez cieni dolnych

Zniżkujące czarne świece bez cieni

górnych

Trend staje

się słabszy

Ciała świec stają się mniejsze - uwaga na

dolne cienie

Ciała świec stają się mniejsze - uwaga na

górne cienie

Konsolidacja

Świece o małych korpusach z długimi

Świece o małych korpusach z długimi

(baza)

cieniami górnymi i dolnymi

cieniami górnymi i dolnymi

Zmiana

trendu

Świece o bardzo małych korpusach z

długimi cieniami górnymi i dolnymi. Ten

układ jest bardzo często podobny do układu

świec w konsolidacji.

Świece o bardzo małych korpusach z

długimi cieniami górnymi i dolnymi. Ten

układ jest bardzo często podobny do układu

świec w konsolidacji.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Valcu D. "Using the Heikin - Ashi Technique", Technical Analysis

of Stocks and Commodities nr. 2/2004.

W układzie klasycznych świec możliwe jest także zastosowanie oscylatorów i wskaźników bazujących na

technice Heikin - Ashi. Podstawowym oscylatorem może być różnica ceny zamknięcia i otwarcia w

technice Heikin - Ashi:

,

Na oscylator DiffCO może zostać nałożona zwykła średnia ruchoma np. 14 sesyjna. Oscylator i jego

średnia przedstawione zostały na rys. poniżej. Jedną ze strategii inwestycyjnych przy wykorzystaniu

dłuższej średniej może być poszukiwanie poziomów wykupienia i wyprzedania do przeprowadzania

transakcji sprzedaży i kupna. Np. wszystkie transakcje wejścia na rynek akcji Pekao w momencie, gdy

średnia ruchoma z oscylatora osiągała poziom wyprzedania okazały się niezwykle skuteczne - rys. 6.

Rysunek 5. Cena PKN Orlen w układzie klasycznych świec wraz z oscylatorem DiffCO i jego średnią 14

sesyjną ruchomą.

Na rys. 5a - średnia ruchoma oscylatora DiffCo,

5b - cena haC i haO oraz oscylator DiffCO.

Źródło: Opracowanie własne.

Rysunek 6. Cena Pekao w układzie klasycznych świec wraz z oscylatorem DiffCO i jego średnią 14

sesyjną ruchomą.

Na rys. 6a - średnia ruchoma oscylatora DiffCo, 6b - cena haC i haO oraz oscylator DiffCO.

Zakup akcji w momencie, gdy średnia ruchoma z oscylatora DiffCO osiągała

poziom wyprzedania prowadziły do nabycia walorów w lokalnym dołku cenowym.

Źródło: Opracowanie własne.

Jeszcze innym rozwiązaniem jest nałożenie na jednym wykresie oscylatora DiffCO i jego średniej np. 3

sesyjnej. W momencie, gdy różnica oscylatora i jego średniej jest większa od zero utrzymujemy pozycję

długą, a w przeciwnym wypadku pozycję krótką - rys. 7. Jest to bardzo agresywny sposób inwestowania

w układzie dziennym.

Rysunek 7. Zastosowanie oscylatora DiffCO i jego średniej do inwestowania w układzie dziennym.

Na rys. 7a - Oscylator DiffCO i jego 3 sesyjna średnia ruchoma, 7b - Różnica oscylator DiffCO i jego 3

sesyjnej średniej.

Linie pionowe oznaczają momenty przeprowadzenia transakcji - litery

D i K a dole ekranu oznaczają odpowiednio pozycję długą i krótką.

Źródło: Opracowanie własne.

Streszczenie

Japońskie metody inwestycyjne cieszą się w ciągu ostatnich dwudziestu lat dużym zainteresowaniem

inwestorów. Technika Heikin - Ashi stanowi pewnego rodzaju modyfikację metody klasycznych świec

japońskich. Dzięki zmodyfikowanym procedurom ustalania cen zamknięcia, otwarcia, najwyższej i

najniższej świecy w tej technice inwestorzy otrzymują bardziej klarowny (filtracja szumu) obraz sytuacji

na analizowanym wykresie.

[1] Nisson S. "Świece i japońskie inne techniki analizowania wykresów", WIG - Press, Warszawa 1996,

Nison S. "Japanese Candlesticks Chrting Technique", New York Institute of Finance, Englewood Cliffs,

NY 1991, Morris G. "Wykresy świecowe", Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1998 oraz Borowski K.,

"Technika Ichimoku (renesans japońskiej techniki inwestowania)", Studia i Prace Kolegium Zarządzania i

Finansów, Zeszyt 19, Warszawa 2001, str. 102-108.

[2] Heikin oznacza w języku japońskim wartość przeciętną lub równowagę, natomiast ashi - słupek. Na

podstawie Yamanaka Y. Chartpoint Issue nr. 12/ 2003 oraz Valcu D. "Using the Heikin - Ashi

Technique", Technical Analysis of Stocks and Commodities nr. 2/2004.

[3] Stanowiące odpowiedniki ceny zamknięcia (C), otwarcia (O), najwyższej (H) i najniższej (L) w

klasycznej technice świec japońskich.

[4] Na podstawie strony internetowej:

z

http://www.investopedia.com/articles/technical/04/092204.asp

dnia 15.07.2005 i strony internetowej:

z dnia 15.07.2005.

http://www.educofin.com/

[5] Nisson S. "Świece i japońskie inne techniki analizowania wykresów", WIG - Press, Warszawa 1996,

[6] Z uwagi na stosowane w technice Heikin - Ashi procedury obliczeniowe, luki cenowe z techniki świec

japońskich zostają włączone do korpusów odpowiednich świec (można zatem mówić o zmodyfikowanych

świecach japońskich). Niestety utrata luk hossy i bessy tzn. odpowiednich poziomów wsparcia i oporu,

stanowi pewien mankament metody Heikin - Ashi.

Dr Krzysztof Borowski

Adiunkt

Katedra Bankowości Szkoła Główna Handlowa