www.pandm.org
www.pandm.org
Biomechanika
Biomechanika
i
i
patomechanika
patomechanika
ko
ko
ń
ń
czyny dolnej
czyny dolnej
w odniesieniu do wad postawy
w odniesieniu do wad postawy
www.pandm.org
www.pandm.org
Biomechanika
Biomechanika
i
i
patomechanika
patomechanika
ko
ko
ń
ń
czyny dolnej
czyny dolnej
w odniesieniu do wad postawy
w odniesieniu do wad postawy
www.pandm.org
Staw biodrowy
Staw biodrowy
►
►
Typ:
Typ:
kulisty panewkowy
kulisty panewkowy
►
►
Powierzchnie stawowe:
Powierzchnie stawowe:
g
g
ł
ł
ó
ó
wka
wka
–
–
pow. staw. g
pow. staw. g
ł
ł
owy k. udowej
owy k. udowej
panewka
panewka
–
–
pow. ksi
pow. ksi
ęż
ęż
ycowata panewki k. miednicznej i obr
ycowata panewki k. miednicznej i obr
ą
ą
bek
bek
panewkowy
panewkowy
www.pandm.org
Staw biodrowy
Staw biodrowy
►
►
Uk
Uk
ł
ł
ad wi
ad wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
owy:
owy:
w. biodrowo
w. biodrowo
–
–
udowe (hamuje nadmierne prostowanie oraz obr
udowe (hamuje nadmierne prostowanie oraz obr
ó
ó
t
t
uda do wewn
uda do wewn
ą
ą
trz),
trz),
w. kulszowo
w. kulszowo
–
–
udowe (hamuje rotacj
udowe (hamuje rotacj
ę
ę
wewn
wewn
. oraz ruchy
. oraz ruchy
przywodzenia), w.
przywodzenia), w.
ł
ł
onowo
onowo
–
–
udowe (ogranicza odwodzenie uda),
udowe (ogranicza odwodzenie uda),
w. g
w. g
ł
ł
owy k. udowej (hamuje ruchy przywodzenia oraz rotacj
owy k. udowej (hamuje ruchy przywodzenia oraz rotacj
ę
ę
zewn.),
zewn.),
warstwa okr
warstwa okr
ęż
ęż
na (wzmacnia torebk
na (wzmacnia torebk
ę
ę
stawow
stawow
ą
ą
, uelastycznia i
, uelastycznia i
stabilizuje staw biodrowy)
stabilizuje staw biodrowy)
►
►
Mechanika stawu:
Mechanika stawu:
wyprost
wyprost
–
–
zgi
zgi
ę
ę
cie: 10
cie: 10
-
-
0
0
–
–
130
130
odwodzenie
odwodzenie
–
–
przywodzenie: 40
przywodzenie: 40
–
–
0
0
–
–
30
30
rotacja zewn.
rotacja zewn.
–
–
wewn
wewn
.: 50
.: 50
–
–
0
0
–
–
40
40
www.pandm.org
Staw kolanowy
Staw kolanowy
►
►
Typ:
Typ:
zawiasowy zmodyfikowany
zawiasowy zmodyfikowany
►
►
Powierzchnie stawowe:
Powierzchnie stawowe:
g
g
ł
ł
ó
ó
wka
wka
–
–
pow. stawowe k
pow. stawowe k
ł
ł
ykci ko
ykci ko
ś
ś
ci udowej i pow. stawowa rzepki
ci udowej i pow. stawowa rzepki
panewka
panewka
–
–
pow. stawowe k
pow. stawowe k
ł
ł
ykci piszczeli
ykci piszczeli
►
►
Łą
Łą
kotki stawowe (przy
kotki stawowe (przy
ś
ś
rodkowa i boczna) pog
rodkowa i boczna) pog
łę
łę
biaj
biaj
ą
ą
pow. stawow
pow. stawow
ą
ą
stawu
stawu
www.pandm.org
Staw kolanowy
Staw kolanowy
►
►
Uk
Uk
ł
ł
ad wi
ad wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
owy:
owy:
wi
wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
o rzepki, troczki rzepki,
o rzepki, troczki rzepki,
w. poboczne piszczelowe (ograniczenie ko
w. poboczne piszczelowe (ograniczenie ko
ś
ś
lawo
lawo
ś
ś
ci i rotacji zewn.
ci i rotacji zewn.
piszczeli),
piszczeli),
w. poboczne strza
w. poboczne strza
ł
ł
kowe (ograniczenie szpotawo
kowe (ograniczenie szpotawo
ś
ś
ci),
ci),
w. podkolanowe sko
w. podkolanowe sko
ś
ś
ne (ograniczenie prostowania),
ne (ograniczenie prostowania),
w. podkolanowe
w. podkolanowe
ł
ł
ukowate,
ukowate,
w. krzy
w. krzy
ż
ż
owe przednie (ograniczenie nadmiernego wyprostu i zgi
owe przednie (ograniczenie nadmiernego wyprostu i zgi
ę
ę
cia
cia
oraz szpotawo
oraz szpotawo
ś
ś
ci i ko
ci i ko
ś
ś
lawo
lawo
ś
ś
ci w zgi
ci w zgi
ę
ę
ciu),
ciu),
w. krzy
w. krzy
ż
ż
owe tylne (ograniczenie maksymalnego wyprostu i zgi
owe tylne (ograniczenie maksymalnego wyprostu i zgi
ę
ę
cia),
cia),
w. poprzeczne kolana, w.
w. poprzeczne kolana, w.
łą
łą
kotkowo
kotkowo
-
-
udowe
udowe
przednie i tylne
przednie i tylne
►
►
Mechanika stawu:
Mechanika stawu:
wyprost
wyprost
–
–
zgi
zgi
ę
ę
cie: 0
cie: 0
–
–
0
0
–
–
150
150
rotacja zewn.
rotacja zewn.
–
–
wewn
wewn
.: 30
.: 30
–
–
0
0
-
-
10
10
www.pandm.org
Staw skokowy g
Staw skokowy g
ó
ó
rny
rny
–
–
skokowo goleniowy
skokowo goleniowy
►
►
Typ:
Typ:
zawiasowy z
zawiasowy z
ł
ł
o
o
ż
ż
ony
ony
►
►
Powierzchnie stawowe
Powierzchnie stawowe
:
:
g
g
ł
ł
ó
ó
wka
wka
–
–
bloczek k. skokowej
bloczek k. skokowej
panewka
panewka
–
–
pow. st. dolna piszczeli
pow. st. dolna piszczeli
i pow. st. kostek przy
i pow. st. kostek przy
ś
ś
rodkowej i
rodkowej i
bocznej
bocznej
www.pandm.org
Staw skokowy g
Staw skokowy g
ó
ó
rny
rny
–
–
skokowo goleniowy
skokowo goleniowy
►
►
Uk
Uk
ł
ł
ad wi
ad wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
owy
owy
:
:
w. przy
w. przy
ś
ś
rodkowe (tr
rodkowe (tr
ó
ó
jgraniaste)
jgraniaste)
w. skokowo
w. skokowo
-
-
strza
strza
ł
ł
kowe przednie i tylne
kowe przednie i tylne
w. pi
w. pi
ę
ę
towo
towo
-
-
strza
strza
ł
ł
kowe
kowe
►
►
Mechanika stawu:
Mechanika stawu:
zgi
zgi
ę
ę
cie grzbietowe
cie grzbietowe
–
–
zgi
zgi
ę
ę
cie podeszwowe: 20
cie podeszwowe: 20
–
–
0
0
–
–
45
45
www.pandm.org
Staw skokowy dolny
Staw skokowy dolny
-
-
skokowo
skokowo
-
-
pi
pi
ę
ę
towo
towo
-
-
ł
ł
ó
ó
dkowy
dkowy
►
►
Typ
Typ
: jednoosiowy z
: jednoosiowy z
ł
ł
o
o
ż
ż
ony:
ony:
1. Staw skokowy tylny (skokowo
1. Staw skokowy tylny (skokowo
-
-
pi
pi
ę
ę
towy):
towy):
►
►
Pow. stawowe
Pow. stawowe
:
:
g
g
ł
ł
ó
ó
wka
wka
–
–
pow. st. skokowa tylna k. pi
pow. st. skokowa tylna k. pi
ę
ę
towej
towej
panewka
panewka
–
–
pow. st. pi
pow. st. pi
ę
ę
towa tylna k. skokowej
towa tylna k. skokowej
►
►
Uk
Uk
ł
ł
ad wi
ad wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
owy
owy
:
:
w. skokowo
w. skokowo
-
-
pi
pi
ę
ę
towe tylne,
towe tylne,
przednie,
przednie,
przy
przy
ś
ś
rodkowe,
rodkowe,
mi
mi
ę
ę
dzykostne
dzykostne
www.pandm.org
Staw skokowy dolny
Staw skokowy dolny
-
-
skokowo
skokowo
-
-
pi
pi
ę
ę
towo
towo
-
-
ł
ł
ó
ó
dkowy
dkowy
2. Staw skokowy przedni (
2. Staw skokowy przedni (
skokowo
skokowo
-
-
pietowo
pietowo
-
-
ł
ł
ó
ó
dkowy
dkowy
):
):
►
►
Pow. stawowe:
Pow. stawowe:
g
g
ł
ł
ó
ó
wka
wka
-
-
g
g
ł
ł
owa k. skokowej i pow. st. pi
owa k. skokowej i pow. st. pi
ę
ę
towe
towe
ś
ś
rodkowa i przednia
rodkowa i przednia
k. skokowej
k. skokowej
panewka
panewka
–
–
pow. st. skokowa przednia i
pow. st. skokowa przednia i
ś
ś
rodkowa k. pi
rodkowa k. pi
ę
ę
towej oraz
towej oraz
blaszka w
blaszka w
ł
ł
ó
ó
knisto
knisto
-
-
chrz
chrz
ę
ę
stna
stna
►
►
Uk
Uk
ł
ł
ad wi
ad wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
owy:
owy:
w. pi
w. pi
ę
ę
towo
towo
-
-
ł
ł
ó
ó
dkowe
dkowe
w. pi
w. pi
ę
ę
towo
towo
-
-
ł
ł
ó
ó
dkowe podeszwowe
dkowe podeszwowe
w. skokowo
w. skokowo
-
-
ł
ł
ó
ó
dkowe
dkowe
►
►
Mechanika stawu:
Mechanika stawu:
nawracanie
nawracanie
–
–
odwracanie: 15
odwracanie: 15
–
–
0
0
–
–
35
35
www.pandm.org
Wp
Wp
ł
ł
yw poszczeg
yw poszczeg
ó
ó
lnych mi
lnych mi
ęś
ęś
ni
ni
ko
ko
ń
ń
czyny dolnej na ruchy w
czyny dolnej na ruchy w
stawach
stawach
►
►
Staw biodrowy:
Staw biodrowy:
Zginanie
Zginanie
: m. biodrowo
: m. biodrowo
-
-
l
l
ę
ę
d
d
ź
ź
wiowy, m. prosty uda, m. krawiecki,
wiowy, m. prosty uda, m. krawiecki,
m. napinacz powi
m. napinacz powi
ę
ę
zi szerokiej
zi szerokiej
Prostowanie
Prostowanie
: m. po
: m. po
ś
ś
ladkowy wielki, m. dwug
ladkowy wielki, m. dwug
ł
ł
owy uda, m.
owy uda, m.
p
p
ó
ó
łś
łś
ci
ci
ę
ę
gnisty
gnisty
, m. p
, m. p
ó
ó
ł
ł
b
b
ł
ł
oniasty
oniasty
Odwodzenie
Odwodzenie
: m. po
: m. po
ś
ś
ladkowy ma
ladkowy ma
ł
ł
y i
y i
ś
ś
redni, m. napinacz powi
redni, m. napinacz powi
ę
ę
zi
zi
szerokiej
szerokiej
Przywodzenie
Przywodzenie
: m. przywodziciele: d
: m. przywodziciele: d
ł
ł
ugi, kr
ugi, kr
ó
ó
tki i wielki, m.
tki i wielki, m.
grzebieniowy, m. smuk
grzebieniowy, m. smuk
ł
ł
y, m.
y, m.
zas
zas
ł
ł
aniacz
aniacz
wew. i zewn.
wew. i zewn.
Rotacja zewn
Rotacja zewn
ę
ę
trzna
trzna
: m. po
: m. po
ś
ś
ladkowy wielki, m. grzebieniowy,
ladkowy wielki, m. grzebieniowy,
m.
m.
zas
zas
ł
ł
aniacz
aniacz
zewn. i
zewn. i
wewn
wewn
.,
.,
mm
mm
. Bli
. Bli
ź
ź
niacze, m. czworoboczny uda
niacze, m. czworoboczny uda
Rotacja wewn
Rotacja wewn
ę
ę
trzna
trzna
: m. po
: m. po
ś
ś
ladkowy ma
ladkowy ma
ł
ł
y, m. napinacz powi
y, m. napinacz powi
ę
ę
zi
zi
szerokiej, m. smuk
szerokiej, m. smuk
ł
ł
y
y
www.pandm.org
Wp
Wp
ł
ł
yw poszczeg
yw poszczeg
ó
ó
lnych mi
lnych mi
ęś
ęś
ni
ni
ko
ko
ń
ń
czyny dolnej na ruchy w stawach
czyny dolnej na ruchy w stawach
►
►
Staw kolanowy:
Staw kolanowy:
Zginanie
Zginanie
: m. brzuchaty
: m. brzuchaty
ł
ł
ydki, m. p
ydki, m. p
ó
ó
ł
ł
b
b
ł
ł
oniasty, m.
oniasty, m.
p
p
ó
ó
łś
łś
ci
ci
ę
ę
gnisty
gnisty
, m.
, m.
krawiecki, m. dwug
krawiecki, m. dwug
ł
ł
owy uda
owy uda
Prostowanie
Prostowanie
: m.
: m.
czworog
czworog
ł
ł
owy
owy
uda
uda
Rotacja wewn
Rotacja wewn
ę
ę
trzna
trzna
: m.
: m.
p
p
ó
ó
łś
łś
ci
ci
ę
ę
gnisty
gnisty
,
,
m. p
m. p
ó
ó
ł
ł
b
b
ł
ł
oniasty
oniasty
Rotacja zewn
Rotacja zewn
ę
ę
trzna
trzna
: m. dwug
: m. dwug
ł
ł
owy uda,
owy uda,
m. brzuchaty
m. brzuchaty
ł
ł
ydki (g
ydki (g
ł
ł
owa przy
owa przy
ś
ś
rodkowa)
rodkowa)
www.pandm.org
Wp
Wp
ł
ł
yw poszczeg
yw poszczeg
ó
ó
lnych mi
lnych mi
ęś
ęś
ni
ni
ko
ko
ń
ń
czyny dolnej na ruchy w stawach
czyny dolnej na ruchy w stawach
►
►
Staw skokowy:
Staw skokowy:
Zgi
Zgi
ę
ę
cie podeszwowe
cie podeszwowe
: m. brzuchaty
: m. brzuchaty
ł
ł
ydki, m.
ydki, m.
p
p
ł
ł
aszczkowaty
aszczkowaty
, m.
, m.
piszczelowy tylny, m. zginacz d
piszczelowy tylny, m. zginacz d
ł
ł
ugi i kr
ugi i kr
ó
ó
tki palucha,
tki palucha,
m. zginacz d
m. zginacz d
ł
ł
ugi palc
ugi palc
ó
ó
w, m. strza
w, m. strza
ł
ł
kowy d
kowy d
ł
ł
ugi i kr
ugi i kr
ó
ó
tki
tki
Zgi
Zgi
ę
ę
cie grzbietowe
cie grzbietowe
: m. piszczelowy przedni,
: m. piszczelowy przedni,
m. prostownik d
m. prostownik d
ł
ł
ugi palc
ugi palc
ó
ó
w,
w,
m. prostownik d
m. prostownik d
ł
ł
ugi palucha
ugi palucha
Nawracanie
Nawracanie
: m. strza
: m. strza
ł
ł
kowy d
kowy d
ł
ł
ugi,
ugi,
kr
kr
ó
ó
tki i trzeci
tki i trzeci
Odwracanie
Odwracanie
: m. piszczelowy przedni
: m. piszczelowy przedni
i tylny
i tylny
www.pandm.org
►
►
Zniekszta
Zniekszta
ł
ł
cenia ko
cenia ko
ń
ń
czyn dolnych pogarszaj
czyn dolnych pogarszaj
ą
ą
w znacznym stopniu statyk
w znacznym stopniu statyk
ę
ę
cia
cia
ł
ł
a i zmieniaj
a i zmieniaj
ą
ą
postaw
postaw
ę
ę
. S
. S
ą
ą
one wadami wrodzonymi lub powstaj
one wadami wrodzonymi lub powstaj
ą
ą
w
w
wyniku asymetrii w budowie wy
wyniku asymetrii w budowie wy
ż
ż
ej po
ej po
ł
ł
o
o
ż
ż
onych odcink
onych odcink
ó
ó
w cia
w cia
ł
ł
a,
a,
przeci
przeci
ąż
ąż
e
e
ń
ń
praca statyczn
praca statyczn
ą
ą
lub s
lub s
ą
ą
wynikiem pourazowym lub
wynikiem pourazowym lub
pochorobowym.
pochorobowym.
WADY LUB ZNIEKSZTA
WADY LUB ZNIEKSZTA
Ł
Ł
CENIA STATYCZNE:
CENIA STATYCZNE:
►
►
Okre
Okre
ś
ś
lenie
lenie
„
„
statyczne
statyczne
”
”
jest w pewnym sensie umowne, gdy
jest w pewnym sensie umowne, gdy
ż
ż
cz
cz
ł
ł
owiek
owiek
rzadko pozostaje w zupe
rzadko pozostaje w zupe
ł
ł
nym bezruchu. Dotycz
nym bezruchu. Dotycz
ą
ą
one zmian, kt
one zmian, kt
ó
ó
re
re
rozwijaj
rozwijaj
ą
ą
si
si
ę
ę
w uk
w uk
ł
ł
adzie kostno
adzie kostno
-
-
stawowym cz
stawowym cz
ł
ł
owieka wskutek
owieka wskutek
dysproporcji mi
dysproporcji mi
ę
ę
dzy wytrzyma
dzy wytrzyma
ł
ł
o
o
ś
ś
ci
ci
ą
ą
tego uk
tego uk
ł
ł
adu a jego obci
adu a jego obci
ąż
ąż
eniem.
eniem.
Obci
Obci
ąż
ąż
enia mog
enia mog
ą
ą
dotyczy
dotyczy
ć
ć
poszczeg
poszczeg
ó
ó
lnych odcink
lnych odcink
ó
ó
w cia
w cia
ł
ł
a jak i
a jak i
pokonywania dodatkowych obci
pokonywania dodatkowych obci
ąż
ąż
e
e
ń
ń
zwi
zwi
ą
ą
zanych z codziennymi
zanych z codziennymi
czynno
czynno
ś
ś
ciami. Obci
ciami. Obci
ąż
ąż
enia te s
enia te s
ą
ą
jednak zwielokrotnione gdy
jednak zwielokrotnione gdy
ż
ż
takie
takie
nieprawid
nieprawid
ł
ł
owe ustawienia w stawach powoduj
owe ustawienia w stawach powoduj
ą
ą
zmian
zmian
ę
ę
moment
moment
ó
ó
w si
w si
ł
ł
lub
lub
pojawienie si
pojawienie si
ę
ę
tzw. si
tzw. si
ł
ł
ś
ś
cinaj
cinaj
ą
ą
cych, wynikaj
cych, wynikaj
ą
ą
cych z braku odpowiedniego
cych z braku odpowiedniego
podporu dla wy
podporu dla wy
ż
ż
ej po
ej po
ł
ł
o
o
ż
ż
onego odcinka cia
onego odcinka cia
ł
ł
a. Wady te s
a. Wady te s
ą
ą
szczeg
szczeg
ó
ó
lnie
lnie
niebezpieczne w wieku rozwojowym, gdy
niebezpieczne w wieku rozwojowym, gdy
ż
ż
stosunkowo
stosunkowo
ł
ł
atwo prowadz
atwo prowadz
ą
ą
do odcinkowych zaburze
do odcinkowych zaburze
ń
ń
wzrostowych, wad postawy i trwa
wzrostowych, wad postawy i trwa
ł
ł
ych
ych
deformacji.
deformacji.
www.pandm.org
KOLANA KO
KOLANA KO
Ś
Ś
LAWE
LAWE
(genua
(genua
valga
valga
)
)
►
►
Oznacza to stan, w kt
Oznacza to stan, w kt
ó
ó
rym k
rym k
ą
ą
t pomi
t pomi
ę
ę
dzy udem a podudziem jest
dzy udem a podudziem jest
wi
wi
ę
ę
kszy ni
kszy ni
ż
ż
8
8
-
-
10
10
’
’
(przekracza granic
(przekracza granic
ę
ę
fizjologicznej ko
fizjologicznej ko
ś
ś
lawo
lawo
ś
ś
ci
ci
kolan). Takie kolana s
kolan). Takie kolana s
ą
ą
cz
cz
ę
ę
sto przejawem
sto przejawem
kompensacji nadmiernego przywiedzenia
kompensacji nadmiernego przywiedzenia
ud i/lub ko
ud i/lub ko
ś
ś
lawo
lawo
ś
ś
ci st
ci st
ó
ó
p, dlatego
p, dlatego
obserwuje si
obserwuje si
ę
ę
je
je
np
np
. u dzieci z m
. u dzieci z m
ó
ó
zgowym
zgowym
pora
pora
ż
ż
eniem dzieci
eniem dzieci
ę
ę
cym.
cym.
►
►
Miar
Miar
ą
ą
ko
ko
ś
ś
lawo
lawo
ś
ś
ci kolan jest odleg
ci kolan jest odleg
ł
ł
o
o
ść
ść
miedzy kostkami przy
miedzy kostkami przy
ś
ś
rodkowymi.
rodkowymi.
www.pandm.org
KOLANA KO
KOLANA KO
Ś
Ś
LAWE
LAWE
(genua
(genua
valga
valga
)
)
►
►
Zmiany kostne:
Zmiany kostne:
-
-
przerost k
przerost k
ł
ł
ykcia przy
ykcia przy
ś
ś
rodkowego ko
rodkowego ko
ś
ś
ci udowej
ci udowej
-
-
skrzywienia ko
skrzywienia ko
ś
ś
ci udowej lub piszczelowej
ci udowej lub piszczelowej
-
-
skr
skr
ę
ę
cenie do wewn
cenie do wewn
ą
ą
trz uda w stosunku do miednicy
trz uda w stosunku do miednicy
-
-
skr
skr
ę
ę
cenie na zewn
cenie na zewn
ą
ą
trz podudzia i
trz podudzia i
przeprost
przeprost
w stawie kolanowym
w stawie kolanowym
►
►
Zmiany mi
Zmiany mi
ęś
ęś
niowo
niowo
-
-
wi
wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
owe to:
owe to:
-
-
rozci
rozci
ą
ą
gni
gni
ę
ę
cie
cie
mm
mm
. p
. p
ó
ó
ł
ł
b
b
ł
ł
oniastego,
oniastego,
p
p
ó
ó
łś
łś
ci
ci
ę
ę
gnistego
gnistego
, krawieckiego i g
, krawieckiego i g
ł
ł
owy
owy
przy
przy
ś
ś
rodkowej m.
rodkowej m.
czworog
czworog
ł
ł
owego
owego
uda
uda
-
-
rozci
rozci
ą
ą
gni
gni
ę
ę
cie wi
cie wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
a pobocznego piszczelowego
a pobocznego piszczelowego
-
-
skr
skr
ó
ó
ceniu ulegaj
ceniu ulegaj
ą
ą
mm
mm
. pasma biodrowo
. pasma biodrowo
-
-
piszczelowego i m. dwug
piszczelowego i m. dwug
ł
ł
owy
owy
uda.
uda.
www.pandm.org
KOLANA KO
KOLANA KO
Ś
Ś
LAWE
LAWE
(genua
(genua
valga
valga
)
)
►
►
W wyniku tych zmian o
W wyniku tych zmian o
ś
ś
uda z osi
uda z osi
ą
ą
podudzia tworz
podudzia tworz
ą
ą
k
k
ą
ą
t rozwarty na
t rozwarty na
zewn
zewn
ą
ą
trz (w przypadku zmian obustronnych kolana przybieraj
trz (w przypadku zmian obustronnych kolana przybieraj
ą
ą
charakterystyczny uk
charakterystyczny uk
ł
ł
ad litery X), podudzie oddalone jest od osi cia
ad litery X), podudzie oddalone jest od osi cia
ł
ł
a,
a,
kostki wewn
kostki wewn
ę
ę
trznej przy wypro
trznej przy wypro
ś
ś
cie kolan ustawionych statycznie s
cie kolan ustawionych statycznie s
ą
ą
oddalone od siebie o ponad 4cm.
oddalone od siebie o ponad 4cm.
►
►
Takie ustawienie ko
Takie ustawienie ko
ń
ń
czyny powoduje jej wzgl
czyny powoduje jej wzgl
ę
ę
dne skr
dne skr
ó
ó
cenie. Z regu
cenie. Z regu
ł
ł
y
y
jednostronniej
jednostronniej
ko
ko
ś
ś
lawo
lawo
ś
ś
ci towarzyszy boczne wygi
ci towarzyszy boczne wygi
ę
ę
cie kr
cie kr
ę
ę
gos
gos
ł
ł
upa
upa
skierowane wypuk
skierowane wypuk
ł
ł
o
o
ś
ś
ci
ci
ą
ą
w stron
w stron
ę
ę
nogi kr
nogi kr
ó
ó
tszej.
tszej.
www.pandm.org
►
►
Dziewczynka 11 letnia ze skr
Dziewczynka 11 letnia ze skr
ó
ó
ceniem uda 9 cm oraz ko
ceniem uda 9 cm oraz ko
ś
ś
lawo
lawo
ś
ś
ci
ci
ą
ą
kolana 30
kolana 30
°
°
w
w
nast
nast
ę
ę
pstwie przebytego ropnego zapalenia stawu kolanowego.
pstwie przebytego ropnego zapalenia stawu kolanowego.
www.pandm.org
KOLANA SZPOTAWE
KOLANA SZPOTAWE
(genua
(genua
vara
vara
)
)
►
►
Dotyczy stan
Dotyczy stan
ó
ó
w, w kt
w, w kt
ó
ó
rych podudzie jest przywiedzione wzgl
rych podudzie jest przywiedzione wzgl
ę
ę
dem
dem
uda, a w przypadku zmian obustronnych kolana przyjmuj
uda, a w przypadku zmian obustronnych kolana przyjmuj
ą
ą
charakterystyczny uk
charakterystyczny uk
ł
ł
ad litery O.
ad litery O.
►
►
Miar
Miar
ą
ą
szpotawo
szpotawo
ś
ś
ci jest odleg
ci jest odleg
ł
ł
o
o
ść
ść
miedzy kolanami w pozycji stoj
miedzy kolanami w pozycji stoj
ą
ą
cej
cej
przy zwartych stopach.
przy zwartych stopach.
►
►
Zmiany kostne:
Zmiany kostne:
-
-
trzony ko
trzony ko
ś
ś
ci udowej, piszczelowej i strza
ci udowej, piszczelowej i strza
ł
ł
kowej
kowej
wygi
wygi
ę
ę
te na zewn
te na zewn
ą
ą
trz
trz
►
►
Zmiany mi
Zmiany mi
ęś
ęś
niowo
niowo
-
-
wi
wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
owe:
owe:
-
-
wi
wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
o poboczne zewn
o poboczne zewn
ę
ę
trzne jest rozci
trzne jest rozci
ą
ą
gni
gni
ę
ę
te,
te,
poboczne wewn
poboczne wewn
ę
ę
trzne napi
trzne napi
ę
ę
te
te
-
-
przykurczone
przykurczone
-
-
mm
mm
. dwug
. dwug
ł
ł
owe uda i
owe uda i
mm
mm
. strza
. strza
ł
ł
kowe s
kowe s
ą
ą
rozci
rozci
ą
ą
gniete
gniete
,
,
mm
mm
. przywodz
. przywodz
ą
ą
ce skr
ce skr
ó
ó
cone.
cone.
www.pandm.org
KOLANA SZPOTAWE
KOLANA SZPOTAWE
(genua
(genua
vara
vara
)
)
►
►
Poniewa
Poniewa
ż
ż
noworodki i niemowl
noworodki i niemowl
ę
ę
ta charakteryzuj
ta charakteryzuj
ą
ą
si
si
ę
ę
fizjologiczn
fizjologiczn
ą
ą
szpotawo
szpotawo
ś
ś
ci
ci
ą
ą
kolan taka wada w postaci
kolan taka wada w postaci
zniekszta
zniekszta
ł
ł
cenia statycznego rozwija si
cenia statycznego rozwija si
ę
ę
u dzieci, kt
u dzieci, kt
ó
ó
re
re
przedwcze
przedwcze
ś
ś
nie rozpoczynaj
nie rozpoczynaj
ą
ą
chodzenie. Jest ona wtedy
chodzenie. Jest ona wtedy
wynikiem nadmiernych przeci
wynikiem nadmiernych przeci
ąż
ąż
e
e
ń
ń
statycznych przy
statycznych przy
s
s
ł
ł
abym uk
abym uk
ł
ł
adzie mi
adzie mi
ęś
ęś
niowym, wi
niowym, wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
owym i kostnym.
owym i kostnym.
Najcz
Najcz
ę
ę
stszym okresem wyst
stszym okresem wyst
ę
ę
powania wady jest 1
powania wady jest 1
-
-
3 rok
3 rok
ż
ż
ycia. W starszym wieku kolano szpotawe mo
ycia. W starszym wieku kolano szpotawe mo
ż
ż
e rozwin
e rozwin
ąć
ąć
si
si
ę
ę
np
np
. w nast
. w nast
ę
ę
pstwie choroby
pstwie choroby
Blounta
Blounta
(zaburzenie
(zaburzenie
rozwoju ko
rozwoju ko
ś
ś
ci piszczelowej), krzywicy, uraz
ci piszczelowej), krzywicy, uraz
ó
ó
w i innych
w i innych
chor
chor
ó
ó
b.
b.
www.pandm.org
KOLANA SZPOTAWE
KOLANA SZPOTAWE
(genua
(genua
vara
vara
)
)
►
►
Wadom tym zwykle towarzyszy szpotawo
Wadom tym zwykle towarzyszy szpotawo
ść
ść
uda. Jednostronna szpotawo
uda. Jednostronna szpotawo
ść
ść
znacznego
znacznego
stopnia powoduje skr
stopnia powoduje skr
ó
ó
cenie tej ko
cenie tej ko
ń
ń
czyny
czyny
wzgl
wzgl
ę
ę
dem drugiej. Wynikiem tego jest sko
dem drugiej. Wynikiem tego jest sko
ś
ś
ne
ne
ustawienie miednicy w p
ustawienie miednicy w p
ł
ł
aszczy
aszczy
ź
ź
nie czo
nie czo
ł
ł
owej,
owej,
a nawet jej poziome przesuni
a nawet jej poziome przesuni
ę
ę
cie w stron
cie w stron
ę
ę
d
d
ł
ł
u
u
ż
ż
szej nogi. Z regu
szej nogi. Z regu
ł
ł
y tak jak w przypadku
y tak jak w przypadku
poprzedniej wady towarzyszy temu boczne
poprzedniej wady towarzyszy temu boczne
skrzywienie kr
skrzywienie kr
ę
ę
gos
gos
ł
ł
upa w odcinku
upa w odcinku
l
l
ę
ę
d
d
ź
ź
wiowym skierowane wypuk
wiowym skierowane wypuk
ł
ł
o
o
ś
ś
ci
ci
ą
ą
w stron
w stron
ę
ę
nogi kr
nogi kr
ó
ó
tszej.
tszej.
www.pandm.org
Stopa p
Stopa p
ł
ł
aska statyczna
aska statyczna
(
(
pes
pes
planus
planus
staticus
staticus
)
)
►
►
Okre
Okre
ś
ś
lenie to oznacza stan, kt
lenie to oznacza stan, kt
ó
ó
rym obni
rym obni
ż
ż
ony jest
ony jest
ł
ł
uk stopy.
uk stopy.
Na
Na
plantogramie
plantogramie
lub w badaniu
lub w badaniu
pedoskopowym
pedoskopowym
k
k
ą
ą
t
t
Clarce
Clarce
’
’
a
a
jest w
jest w
ó
ó
wczas mniejszy ni
wczas mniejszy ni
ż
ż
42
42
˚
˚
, a cz
, a cz
ęść
ęść
zacieniona na stopy
zacieniona na stopy
na poziomie
na poziomie
st
st
ę
ę
pu
pu
(wska
(wska
ź
ź
nik
nik
K
K
-
-
L
L
) zajmuje wi
) zajmuje wi
ę
ę
cej ni
cej ni
ż
ż
1/3 jej
1/3 jej
szeroko
szeroko
ś
ś
ci.
ci.
►
►
Zwykle towarzyszy temu ko
Zwykle towarzyszy temu ko
ś
ś
lawo
lawo
ść
ść
stopy (nawr
stopy (nawr
ó
ó
cenie z
cenie z
bocznym odchyleniem pi
bocznym odchyleniem pi
ę
ę
ty wzgl
ty wzgl
ę
ę
dem podudzia).
dem podudzia).
Tak
Tak
ą
ą
stop
stop
ę
ę
okre
okre
ś
ś
la si
la si
ę
ę
jako
jako
„
„
stopa p
stopa p
ł
ł
asko
asko
–
–
ko
ko
ś
ś
lawa
lawa
”
”
(
(
pes
pes
planovalgus
planovalgus
)
)
www.pandm.org
Stopa p
Stopa p
ł
ł
aska statyczna
aska statyczna
(
(
pes
pes
planus
planus
staticus
staticus
)
)
►
►
Wyr
Wyr
ó
ó
ż
ż
niamy 3 zasadnicze okresy r
niamy 3 zasadnicze okresy r
ó
ó
ż
ż
ni
ni
ą
ą
ce si
ce si
ę
ę
charakterem
charakterem
zmian:
zmian:
1. Niewydolno
1. Niewydolno
ś
ś
ci mi
ci mi
ęś
ęś
niowej
niowej
–
–
obni
obni
ż
ż
enie
enie
ł
ł
uku stopy pojawia si
uku stopy pojawia si
ę
ę
tylko podczas jej obci
tylko podczas jej obci
ąż
ąż
ania i to zwykle po pewnym czasie
ania i to zwykle po pewnym czasie
przebywania w pozycji stoj
przebywania w pozycji stoj
ą
ą
cej. Mog
cej. Mog
ą
ą
pojawia
pojawia
ć
ć
si
si
ę
ę
dolegliwo
dolegliwo
ś
ś
ci b
ci b
ó
ó
lowe pochodzenia mi
lowe pochodzenia mi
ęś
ęś
niowego, jednak
niowego, jednak
ż
ż
e
e
niezbyt silnie wyra
niezbyt silnie wyra
ż
ż
one.
one.
2. Niewydolno
2. Niewydolno
ś
ś
ci wi
ci wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
owej
owej
–
–
zmiany s
zmiany s
ą
ą
wyra
wyra
ź
ź
niejsze, cho
niejsze, cho
ć
ć
uniesiona stopa mo
uniesiona stopa mo
ż
ż
e jeszcze przyjmowa
e jeszcze przyjmowa
ć
ć
prawid
prawid
ł
ł
owy kszta
owy kszta
ł
ł
t.
t.
Dolegliwo
Dolegliwo
ś
ś
ci b
ci b
ó
ó
lowe s
lowe s
ą
ą
wyra
wyra
ź
ź
niejsze, a ich
niejsze, a ich
ź
ź
r
r
ó
ó
d
d
ł
ł
em s
em s
ą
ą
mi
mi
ęś
ęś
nie, torebki i wi
nie, torebki i wi
ę
ę
zad
zad
ł
ł
a oraz rozci
a oraz rozci
ę
ę
gno podeszwowe. Mo
gno podeszwowe. Mo
ż
ż
e
e
si
si
ę
ę
r
r
ó
ó
wnie
wnie
ż
ż
rozwin
rozwin
ąć
ąć
przykurcz mi
przykurcz mi
ęś
ęś
ni strza
ni strza
ł
ł
kowych, kt
kowych, kt
ó
ó
ry
ry
nasila nawr
nasila nawr
ó
ó
cenie (ko
cenie (ko
ś
ś
lawo
lawo
ść
ść
) i przywiedzenie stopy.
) i przywiedzenie stopy.
3. Zmian utrwalonych
3. Zmian utrwalonych
–
–
ł
ł
uki s
uki s
ą
ą
ju
ju
ż
ż
trwale odkszta
trwale odkszta
ł
ł
cone i
cone i
wyst
wyst
ę
ę
puj
puj
ą
ą
zmiany strukturalne, kt
zmiany strukturalne, kt
ó
ó
re nie s
re nie s
ą
ą
ju
ju
ż
ż
podatne na
podatne na
korekcj
korekcj
ę
ę
.
.
►
►
Niekiedy wyr
Niekiedy wyr
ó
ó
ż
ż
nia si
nia si
ę
ę
4 okres
4 okres
–
–
w kt
w kt
ó
ó
rym wyst
rym wyst
ę
ę
puj
puj
ą
ą
znaczne
znaczne
zniekszta
zniekszta
ł
ł
cenia ca
cenia ca
ł
ł
ej stopy
ej stopy
www.pandm.org
Stopa poprzecznie p
Stopa poprzecznie p
ł
ł
aska
aska
(
(
pes
pes
tranversoplanus
tranversoplanus
staticus
staticus
)
)
►
►
Okre
Okre
ś
ś
lenie to oznacza obni
lenie to oznacza obni
ż
ż
enie poprzecznego
enie poprzecznego
ł
ł
uku stopy. Stopa
uku stopy. Stopa
opiera si
opiera si
ę
ę
na g
na g
ł
ł
owach II i III ko
owach II i III ko
ś
ś
ci
ci
ś
ś
r
r
ó
ó
dstopia (normalnie na I i V)
dstopia (normalnie na I i V)
►
►
Przyczyny i przebieg:
Przyczyny i przebieg:
-
-
Wada ta rozwija si
Wada ta rozwija si
ę
ę
przewa
przewa
ż
ż
nie u kobiet, jako efekt noszenia
nie u kobiet, jako efekt noszenia
but
but
ó
ó
w na wysokich obcasach (przesuni
w na wysokich obcasach (przesuni
ę
ę
cie obci
cie obci
ąż
ąż
enia na
enia na
przodostopie
przodostopie
)
)
-
-
Wskutek obni
Wskutek obni
ż
ż
enia napi
enia napi
ę
ę
cia mi
cia mi
ęś
ęś
ni kr
ni kr
ó
ó
tkich oraz nier
tkich oraz nier
ó
ó
wnowagi
wnowagi
mi
mi
ęś
ęś
ni kr
ni kr
ó
ó
tkich i d
tkich i d
ł
ł
ugich dochodzi do
ugich dochodzi do
m
m
ł
ł
oteczkowatego
oteczkowatego
ustawienia
ustawienia
palc
palc
ó
ó
w i ko
w i ko
ś
ś
lawo
lawo
ś
ś
ci palucha
ci palucha
-
-
Rozwini
Rozwini
ę
ę
tej postaci wady towarzyszy piek
tej postaci wady towarzyszy piek
ą
ą
cy b
cy b
ó
ó
l pod podeszwami
l pod podeszwami
oraz wyst
oraz wyst
ę
ę
powanie bolesnych modzeli na podeszwowej
powanie bolesnych modzeli na podeszwowej
powierzchni stopy
powierzchni stopy
-
-
Utrwalone zgi
Utrwalone zgi
ę
ę
cie grzbietowe lub nadwichni
cie grzbietowe lub nadwichni
ę
ę
cie
cie
grzbietowe paliczk
grzbietowe paliczk
ó
ó
w bli
w bli
ż
ż
szych wy
szych wy
łą
łą
cza udzia
cza udzia
ł
ł
palc
palc
ó
ó
w w fazie odbicia i wystawia g
w w fazie odbicia i wystawia g
ł
ł
owy ko
owy ko
ś
ś
ci
ci
ś
ś
r
r
ó
ó
dstopia II i III na nadmierny ucisk pod
dstopia II i III na nadmierny ucisk pod
ł
ł
o
o
ż
ż
a
a
www.pandm.org
Paluch ko
Paluch ko
ś
ś
lawy
lawy
(
(
hallux
hallux
valgus
valgus
)
)
►
►
Okre
Okre
ś
ś
lenie to oznacza
lenie to oznacza
doboczne
doboczne
odwiedzenie palucha
odwiedzenie palucha
(ko
(ko
ś
ś
lawo
lawo
ść
ść
) z jednoczesnym szpotawym ustawieniem
) z jednoczesnym szpotawym ustawieniem
I ko
I ko
ś
ś
ci
ci
ś
ś
r
r
ó
ó
dstopia
dstopia
►
►
Przyczyny i przebieg:
Przyczyny i przebieg:
►
►
Zniekszta
Zniekszta
ł
ł
cenie to wyst
cenie to wyst
ę
ę
puje najcz
puje najcz
ęś
ęś
ciej u kobiet, zw
ciej u kobiet, zw
ł
ł
aszcza w przypadku
aszcza w przypadku
stopy poprzecznie p
stopy poprzecznie p
ł
ł
askiej, gdy
askiej, gdy
ż
ż
rozsuni
rozsuni
ę
ę
cie ko
cie ko
ś
ś
ci
ci
ś
ś
r
r
ó
ó
dstopia zmienia
dstopia zmienia
warunki pracy przywodziciela palucha.
warunki pracy przywodziciela palucha.
►
►
Zwraca uwag
Zwraca uwag
ę
ę
wystawanie g
wystawanie g
ł
ł
owy I ko
owy I ko
ś
ś
ci
ci
ś
ś
r
r
ó
ó
dstopia oraz
dstopia oraz
„
„
podk
podk
ł
ł
adanie
adanie
”
”
palucha pod s
palucha pod s
ą
ą
siednie palce (niekiedy
siednie palce (niekiedy
nak
nak
ł
ł
adanie).
adanie).
►
►
Towarzysz
Towarzysz
ą
ą
temu dolegliwo
temu dolegliwo
ś
ś
ci b
ci b
ó
ó
lowe w okolicy I stawu
lowe w okolicy I stawu
ś
ś
r
r
ó
ó
dstopno
dstopno
–
–
paliczkowego.
paliczkowego.
►
►
Z czasem pojawia si
Z czasem pojawia si
ę
ę
podwichni
podwichni
ę
ę
cie
cie
lub zwichni
lub zwichni
ę
ę
cie w tym
cie w tym
stawie
stawie
►
►
W pozycji stoj
W pozycji stoj
ą
ą
cej zniekszta
cej zniekszta
ł
ł
cenie zawsze zwi
cenie zawsze zwi
ę
ę
ksza si
ksza si
ę
ę
,
,
w razie du
w razie du
ż
ż
ych zmian paluch, a nawet pozosta
ych zmian paluch, a nawet pozosta
ł
ł
e palce
e palce
zaledwie stykaj
zaledwie stykaj
ą
ą
si
si
ę
ę
z pod
z pod
ł
ł
o
o
ż
ż
em, podczas chodzenia za
em, podczas chodzenia za
ś
ś
nie wsp
nie wsp
ó
ó
ł
ł
dzia
dzia
ł
ł
aj
aj
ą
ą
w fazie odbicia.
w fazie odbicia.
www.pandm.org
Stopa ko
Stopa ko
ń
ń
sko
sko
-
-
szpotawa
szpotawa
►
►
Wrodzona stopa ko
Wrodzona stopa ko
ń
ń
sko szpotawa
sko szpotawa
–
–
zgi
zgi
ę
ę
cie podeszwowe stopy,
cie podeszwowe stopy,
odwr
odwr
ó
ó
cenie i przywiedzenie
cenie i przywiedzenie
przodostopia
przodostopia
. Cz
. Cz
ę
ę
sto do
sto do
łą
łą
cza si
cza si
ę
ę
wydr
wydr
ąż
ąż
enie sklepienia pod
enie sklepienia pod
ł
ł
u
u
ż
ż
nego stopy, po
nego stopy, po
łą
łą
czone z dodatkowym
czone z dodatkowym
ko
ko
ń
ń
skim ustawieniem
skim ustawieniem
przodostopia
przodostopia
w stosunku do
w stosunku do
st
st
ę
ę
pu
pu
.
.
►
►
Podzia
Podzia
ł
ł
stopy ko
stopy ko
ń
ń
sko
sko
-
-
szpotawej wg
szpotawej wg
Dimeglio
Dimeglio
:
:
1)
1)
soft
soft
–
–
soft
soft
-
-
stopy wybitnie mi
stopy wybitnie mi
ę
ę
kkie,
kkie,
ł
ł
atwo daj
atwo daj
ą
ą
ce si
ce si
ę
ę
korygowa
korygowa
ć
ć
we
we
wszystkich elementach zniekszta
wszystkich elementach zniekszta
ł
ł
cenia.
cenia.
Przyczyn
Przyczyn
ą
ą
ich powstawania jest prawdopodobnie u
ich powstawania jest prawdopodobnie u
ł
ł
o
o
ż
ż
enie st
enie st
ó
ó
p p
p p
ł
ł
odu
odu
w czasie ci
w czasie ci
ąż
ąż
y. Stopy s
y. Stopy s
ą
ą
smuk
smuk
ł
ł
e i normalnej d
e i normalnej d
ł
ł
ugo
ugo
ś
ś
ci.
ci.
2)
2)
stiff
stiff
-
-
soft
soft
-
-
stopy poddaj
stopy poddaj
ą
ą
ce si
ce si
ę
ę
korekcji znacznie trudniej. Wszystkie
korekcji znacznie trudniej. Wszystkie
elementy zniekszta
elementy zniekszta
ł
ł
cone s
cone s
ą
ą
wyra
wyra
ź
ź
nie zaznaczone.
nie zaznaczone.
3)
3)
stiff
stiff
-
-
stiff
stiff
-
-
wyst
wyst
ę
ę
puj
puj
ą
ą
stopy kr
stopy kr
ó
ó
tkie, sztywne, znacznie zdeformowane.
tkie, sztywne, znacznie zdeformowane.
W przypadku wady jednostronnej wyra
W przypadku wady jednostronnej wyra
ź
ź
na r
na r
ó
ó
ż
ż
nica w obwodach goleni.
nica w obwodach goleni.
www.pandm.org
Stopa ko
Stopa ko
ń
ń
sko
sko
-
-
szpotawa
szpotawa
►
►
Prawo
Prawo
Wolfaa
Wolfaa
Depleche
Depleche
’
’
a
a
:
:
Wraz z wiekiem dziecka pog
Wraz z wiekiem dziecka pog
łę
łę
bia si
bia si
ę
ę
zniekszta
zniekszta
ł
ł
cenie.
cenie.
Przykurcze ustalaj
Przykurcze ustalaj
ą
ą
si
si
ę
ę
a ko
a ko
ś
ś
ciec dostosowuje si
ciec dostosowuje si
ę
ę
do deformacji.
do deformacji.
►
►
Konsekwencje zaburze
Konsekwencje zaburze
ń
ń
:
:
-
-
tendencje kolana do
tendencje kolana do
przeprostu
przeprostu
,
,
-
-
ch
ch
ó
ó
d szczud
d szczud
ł
ł
owy, z powodu braku odbicia (
owy, z powodu braku odbicia (
propulsji
propulsji
),
),
-
-
wychudzenie goleni w skutek
wychudzenie goleni w skutek
hipotrofii
hipotrofii
niekt
niekt
ó
ó
rych mi
rych mi
ęś
ęś
ni,
ni,
-
-
boczne skrzywienie
boczne skrzywienie
kregos
kregos
ł
ł
upa
upa
,
,
-
-
pog
pog
łę
łę
biona lordoza l
biona lordoza l
ę
ę
d
d
ź
ź
wiowa.
wiowa.
www.pandm.org
Stopa ko
Stopa ko
ń
ń
sko
sko
-
-
szpotawa
szpotawa
►
►
Leczenie:
Leczenie:
-
-
Zachowawcze
Zachowawcze
-
-
podstaw
podstaw
ą
ą
s
s
ą
ą
redresje
redresje
. Ich efekt utrwala si
. Ich efekt utrwala si
ę
ę
zazwyczaj
zazwyczaj
szyn
szyn
ą
ą
Saint
Saint
-
-
Germaina
Germaina
lub Denis
lub Denis
–
–
Browna, b
Browna, b
ą
ą
d
d
ź
ź
ł
ł
usk
usk
ą
ą
z tworzywa
z tworzywa
termoplastycznego. Gdy brak oczekiwanego efektu to wykonuje si
termoplastycznego. Gdy brak oczekiwanego efektu to wykonuje si
ę
ę
wieloetapow
wieloetapow
ą
ą
(2
(2
-
-
3
3
-
-
krotna) redresj
krotna) redresj
ę
ę
r
r
ę
ę
czn
czn
ą
ą
(w
(w
narkozie), utrwalon
narkozie), utrwalon
ą
ą
w
w
opatrunku gipsowym. U dzieci chodz
opatrunku gipsowym. U dzieci chodz
ą
ą
cych stosuje si
cych stosuje si
ę
ę
obuwie
obuwie
ortopedyczne.
ortopedyczne.
-
-
Operacyjne
Operacyjne
-
-
zabieg wykonuje si
zabieg wykonuje si
ę
ę
w pierwszym roku b
w pierwszym roku b
ą
ą
d
d
ź
ź
p
p
ó
ó
ł
ł
roczu
roczu
ż
ż
ycia przed rozpocz
ycia przed rozpocz
ę
ę
ciem chodzenia. Dokonuje si
ciem chodzenia. Dokonuje si
ę
ę
otwartej
otwartej
repozycji ko
repozycji ko
ś
ś
ci z przeci
ci z przeci
ę
ę
ciem niekt
ciem niekt
ó
ó
rych element
rych element
ó
ó
w
w
oko
oko
ł
ł
ostawowych, niekiedy z wyd
ostawowych, niekiedy z wyd
ł
ł
u
u
ż
ż
eniem
eniem
ś
ś
ci
ci
ę
ę
gna Achillesa. W
gna Achillesa. W
przypadkach zaniedbanych przek
przypadkach zaniedbanych przek
ł
ł
adane s
adane s
ą
ą
przyczepy mi
przyczepy mi
ęś
ęś
ni. Po
ni. Po
zabiegu zwykle zak
zabiegu zwykle zak
ł
ł
ada si
ada si
ę
ę
ł
ł
usk
usk
ę
ę
gipsowa(ok
gipsowa(ok
. 2 tyg.), gips
. 2 tyg.), gips
udowy(kolejne
udowy(kolejne
4
4
-
-
5 tyg.) a nast
5 tyg.) a nast
ę
ę
pnie gips marszowy.
pnie gips marszowy.
Łą
Łą
czny czas
czny czas
unieruchomienia wynosi przewa
unieruchomienia wynosi przewa
ż
ż
nie 3
nie 3
-
-
5 miesi
5 miesi
ę
ę
cy.
cy.
www.pandm.org
Stopa przywiedziona
Stopa przywiedziona
►
►
Obraz kliniczny:
Obraz kliniczny:
W obr
W obr
ę
ę
bie podeszwy wida
bie podeszwy wida
ć
ć
rogalikowate
rogalikowate
jej zagi
jej zagi
ę
ę
cie,
cie,
z zaokr
z zaokr
ą
ą
gleniem zewn
gleniem zewn
ę
ę
trznego brzegu stopy. W przywiedzenie
trznego brzegu stopy. W przywiedzenie
przodostopia
przodostopia
, niekiedy z jego
, niekiedy z jego
supinacj
supinacj
ą
ą
. St
. St
ę
ę
p jest zbudowany
p jest zbudowany
prawid
prawid
ł
ł
owo, czasem jednak wsp
owo, czasem jednak wsp
ó
ó
ł
ł
istnieje w obci
istnieje w obci
ąż
ąż
eniu jego ko
eniu jego ko
ś
ś
lawe
lawe
ustawienie i obni
ustawienie i obni
ż
ż
enie sklepienia pod
enie sklepienia pod
ł
ł
u
u
ż
ż
nego stopy (ci
nego stopy (ci
ęż
ęż
sza posta
sza posta
ć
ć
–
–
tzw. stopa serpentynowa). Stopa ma pe
tzw. stopa serpentynowa). Stopa ma pe
ł
ł
n
n
ą
ą
wydolno
wydolno
ść
ść
funkcjonaln
funkcjonaln
ą
ą
i
i
jej ruchy s
jej ruchy s
ą
ą
swobodne.
swobodne.
www.pandm.org
Stopa przywiedziona
Stopa przywiedziona
►
►
Leczenie:
Leczenie:
W obr
W obr
ę
ę
bie pierwszych tygodni
bie pierwszych tygodni
ż
ż
ycia stosujemy przy
ycia stosujemy przy
przewijaniu dziecka
przewijaniu dziecka
ć
ć
wiczenia
wiczenia
redresyjne
redresyjne
oraz dra
oraz dra
ż
ż
nienie
nienie
podeszwy po stronie zewn
podeszwy po stronie zewn
ę
ę
trznej, dla wywo
trznej, dla wywo
ł
ł
ania czynnej
ania czynnej
pronacji
pronacji
przodostopia
przodostopia
. W bardziej zaawansowanych
. W bardziej zaawansowanych
zniekszta
zniekszta
ł
ł
ceniach korekcj
ceniach korekcj
ę
ę
utrwalamy
utrwalamy
ł
ł
usk
usk
ą
ą
gipsow
gipsow
ą
ą
. Po
. Po
rozpocz
rozpocz
ę
ę
ciu chodzenia jako
ciu chodzenia jako
doleczanie
doleczanie
zaleca si
zaleca si
ę
ę
wk
wk
ł
ł
adki
adki
korekcyjne z potr
korekcyjne z potr
ó
ó
jnym przytrzymywaniem lub obuwie na
jnym przytrzymywaniem lub obuwie na
prost
prost
ą
ą
form
form
ę
ę
i
i
ć
ć
wiczenia. U starszych dzieci, 3
wiczenia. U starszych dzieci, 3
-
-
7 lat, na
7 lat, na
og
og
ó
ó
ł
ł
tylko leczenie operacyjne mo
tylko leczenie operacyjne mo
ż
ż
e usun
e usun
ąć
ąć
wad
wad
ę
ę
.
.
www.pandm.org
►
►
WADY WRODZONE NARZ
WADY WRODZONE NARZ
Ą
Ą
DU RUCHU
DU RUCHU
-
-
wady zwi
wady zwi
ą
ą
zane przyczynowo z okresem
zane przyczynowo z okresem
ż
ż
ycia p
ycia p
ł
ł
odowego
odowego
►
►
WRODZONE WADY NARZ
WRODZONE WADY NARZ
Ą
Ą
DU RUCHU
DU RUCHU
-
-
Wrodzone braki i ubytki ko
Wrodzone braki i ubytki ko
ń
ń
czyn
czyn
-
-
Zaburzenia rozwojowe ko
Zaburzenia rozwojowe ko
ń
ń
czyn
czyn
►
►
Etiologia:
Etiologia:
-
-
czynniki genetyczne
czynniki genetyczne
-
-
miejscowe uszkodzenie p
miejscowe uszkodzenie p
ł
ł
odu
odu
-
-
niedotlenienie
niedotlenienie
-
-
czynniki toksyczne
czynniki toksyczne
-
-
czynniki infekcyjne
czynniki infekcyjne
-
-
czynniki hormonalne
czynniki hormonalne
-
-
czynniki dietetyczne
czynniki dietetyczne
-
-
promieniowanie jonizuj
promieniowanie jonizuj
ą
ą
ce
ce
-
-
tzw.
tzw.
Ultrapozycje
Ultrapozycje
-
-
inne
inne
www.pandm.org
WRODZONE BRAKI I UBYTKI
WRODZONE BRAKI I UBYTKI
KO
KO
Ń
Ń
CZYN
CZYN
►
►
-
-
Fokomelia
Fokomelia
-
-
niedorozw
niedorozw
ó
ó
j ko
j ko
ń
ń
czyny
czyny
►
►
-
-
Amelia
Amelia
-
-
ca
ca
ł
ł
kowity brak ko
kowity brak ko
ń
ń
czyny (obecno
czyny (obecno
ść
ść
st
st
ó
ó
p/ r
p/ r
ą
ą
k po
k po
łą
łą
czonych
czonych
bezpo
bezpo
ś
ś
rednio z tu
rednio z tu
ł
ł
owiem)
owiem)
www.pandm.org
WRODZONE BRAKI I UBYTKI
WRODZONE BRAKI I UBYTKI
KO
KO
Ń
Ń
CZYN
CZYN
►
►
BRAK LUB NIEDOROZW
BRAK LUB NIEDOROZW
Ó
Ó
J KO
J KO
Ś
Ś
CI UDOWEJ
CI UDOWEJ
-
-
obraz kliniczny zale
obraz kliniczny zale
ż
ż
ny od stopnia zmian patologicznych
ny od stopnia zmian patologicznych
-
-
wada mo
wada mo
ż
ż
e by
e by
ć
ć
widoczna po urodzeniu lub nasila
widoczna po urodzeniu lub nasila
ć
ć
si
si
ę
ę
w miar
w miar
ę
ę
wzrostu dziecka
wzrostu dziecka
►
►
WRODZONY BRAK LUB NIEDOROZW
WRODZONY BRAK LUB NIEDOROZW
Ó
Ó
J KO
J KO
Ś
Ś
CI
CI
PISZCZELOWEJ
PISZCZELOWEJ
-
-
skr
skr
ó
ó
cenie i zgi
cenie i zgi
ę
ę
cie goleni
cie goleni
-
-
szpotawe ustawienie stopy
szpotawe ustawienie stopy
-
-
staw kolanowy jest niestabilny, ustawiony w przykurczu
staw kolanowy jest niestabilny, ustawiony w przykurczu
zgi
zgi
ę
ę
ciowym
ciowym
►
►
WRODZONY BRAK LUB NIEDOROZW
WRODZONY BRAK LUB NIEDOROZW
Ó
Ó
J KO
J KO
Ś
Ś
CI STRZA
CI STRZA
Ł
Ł
KOWEJ
KOWEJ
www.pandm.org
ZABURZENIA ROZWOJOWE
ZABURZENIA ROZWOJOWE
KO
KO
Ń
Ń
CZYN
CZYN
►
►
WRODZONA DYSPLAZJA STAWU BIODROWEGO
WRODZONA DYSPLAZJA STAWU BIODROWEGO
-
-
zaburzenia w kszta
zaburzenia w kszta
ł
ł
towaniu si
towaniu si
ę
ę
rozwoju stawu biodrowego, co
rozwoju stawu biodrowego, co
powoduje wysuni
powoduje wysuni
ę
ę
cie si
cie si
ę
ę
g
g
ł
ł
owy ko
owy ko
ś
ś
ci udowej z panewki tego stawu
ci udowej z panewki tego stawu
►
►
Etiologia:
Etiologia:
-
-
ultrafizjologiczne
ultrafizjologiczne
u
u
ł
ł
o
o
ż
ż
enie ko
enie ko
ń
ń
czyn dolnych p
czyn dolnych p
ł
ł
odu
odu
-
-
zmiany u
zmiany u
ł
ł
o
o
ż
ż
enia p
enia p
ł
ł
odu
odu
-
-
wiotko
wiotko
ść
ść
torebki stawowej utrzymuj
torebki stawowej utrzymuj
ą
ą
ca si
ca si
ę
ę
od momentu urodzenia
od momentu urodzenia
przez pierwszy tydzie
przez pierwszy tydzie
ń
ń
ż
ż
ycia dziecka (spowodowane dzianiem
ycia dziecka (spowodowane dzianiem
estrogenow
estrogenow
)
)
-
-
gwa
gwa
ł
ł
towny wyprost n
towny wyprost n
ó
ó
ż
ż
ek w czasie porodu
ek w czasie porodu
-
-
nieprawid
nieprawid
ł
ł
owa piel
owa piel
ę
ę
gnacja
gnacja
www.pandm.org
ZABURZENIA ROZWOJOWE
ZABURZENIA ROZWOJOWE
KO
KO
Ń
Ń
CZYN
CZYN
►
►
Objawem zwichni
Objawem zwichni
ę
ę
cia jest m.in. powi
cia jest m.in. powi
ę
ę
kszenie si
kszenie si
ę
ę
lordozy l
lordozy l
ę
ę
d
d
ź
ź
wiowej w
wiowej w
pozycji stoj
pozycji stoj
ą
ą
cej, nie
cej, nie
wiedzialam
wiedzialam
czy to
czy to
pisac
pisac
bo
bo
objawow
objawow
jest
jest
ogolnie
ogolnie
sporo, wiec nie chce si
sporo, wiec nie chce si
ę
ę
rozwodzic
rozwodzic
nad tymi wadami a
nad tymi wadami a
pozatym
pozatym
nie
nie
wiem czy to akurat moja
wiem czy to akurat moja
dzialka
dzialka
w tej prezentacji.
w tej prezentacji.
►
►
WRODZONE BIODRO SZPOTAWE
WRODZONE BIODRO SZPOTAWE
-
-
nieprawid
nieprawid
ł
ł
owa budowa stawu biodrowego,
owa budowa stawu biodrowego,
przy kt
przy kt
ó
ó
rej szyjka ko
rej szyjka ko
ś
ś
ci udowej tworzy
ci udowej tworzy
z trzonem ko
z trzonem ko
ś
ś
ci k
ci k
ą
ą
t mniejszy od
t mniejszy od
prawid
prawid
ł
ł
owego
owego
-
-
zmiana d
zmiana d
ł
ł
ugo
ugo
ś
ś
ci wzgl
ci wzgl
ę
ę
dnej ko
dnej ko
ń
ń
czyny
czyny
www.pandm.org
ZABURZENIA ROZWOJOWE
ZABURZENIA ROZWOJOWE
KO
KO
Ń
Ń
CZYN
CZYN
►
►
WRODZONY STAW RZEKOMY GOLENI
WRODZONY STAW RZEKOMY GOLENI
-
-
staw rzekomy powstaje w miejscu z
staw rzekomy powstaje w miejscu z
ł
ł
amania ko
amania ko
ś
ś
ci (brak
ci (brak
zrostu), kt
zrostu), kt
ó
ó
re rozwija si
re rozwija si
ę
ę
samoistnie lub w wyniku
samoistnie lub w wyniku
drobnego urazu (na og
drobnego urazu (na og
ó
ó
ł
ł
w pierwszych 18 mies.
w pierwszych 18 mies.
Ż
Ż
ycia)
ycia)
-
-
staw rzekomy umiejscowiony jest na granicy 1/3
staw rzekomy umiejscowiony jest na granicy 1/3
ś
ś
rodkowej i dalszej ko
rodkowej i dalszej ko
ś
ś
ci piszczelowej
ci piszczelowej