Kres epoki kanonierek

Maciej Rosalak 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:16

Wojna koreańska w 1950 roku, a jeszcze bardziej późniejsze o cztery lata walki w
Wietnamie udowodniły kilka smutnych dla świata zachodniego prawd. W aspekcie
militarnym oznaczały koniec tzw. epoki kanonierek. Dawniej dla ujarzmienia
azjatyckiego czy afrykańskiego ludu wystarczało kilka salw z okrętu wojennego i desant
uzbrojonych w nowoczesną broń żołnierzy. Ale oto pogardzani wcześniej „kolorowi”
zaczęli spuszczać białym sromotne lanie.

źródło: AKG/East News

źródło: AKG/East News

+zobacz więcej

Oblężenie Dien Bien Phu skłania nas nawet do szczerego żalu nad losem francuskich
spadochroniarzy. Rozmieszczeni w ośmiu fortach, nazwanych jakby dla szyderstwa
pięknymi imionami kobiecymi, dwa miesiące cierpieli pośrodku dżungli od
śmiercionośnej artylerii i ataków wroga, od deszczu, głodu i robactwa. Wietnamczyk
Giap okazał się lepszym wodzem od francuskich generałów, sowiecka broń nie
ustępowała zachodniej, a haubice wprost demolowały umocnienia obrońców i pasy
startowe ich lotnisk.Po II wojnie światowej przeciw oddziałom kolonialnym nie
występowali już w Azji buntownicy uzbrojeni w stare strzelby, dzidy i noże, ale
żołnierze regularnych armii wyposażonych i wyszkolonych przez Sowietów oraz
Chińczyków.

Konflikt w Indochinach zamienił się w starcie Wschodu z Zachodem, świata
komunistycznego z kapitalistycznym. I okazało się, że ten pierwszy potrafi wygrywać.
Wynikało to oczywiście z zaangażowania większych sił przez ZSRR i jego wasali, całej

mocy totalitarnego mocarstwa, determinacji nieograniczonej zasadami i procedurami
demokracji zachodniej.

Ale sama agresja Sowietów nie tłumaczy wszystkiego. Zyskali oni w Azji prawdziwą
popularność i prawdziwych zwolenników, gdyż dzięki nim można było rzeczywiście
skutecznie przeciwstawić się obcej okupacji. Dlatego ruchy narodowowyzwoleńcze
przejęły ideologię komunistyczną i przeniosły ją na azjatycki grunt, modyfikując w
stopniu, który zadziwiłby Marksa do pary z Engelsem. Zachód miał więc powody, aby
winą za rzeź indochińską obarczać Związek Sowiecki, ale nie zmienia to faktu, że
najgłębszą przyczynę stworzył sam, utrzymując po II wojnie światowej anachroniczny i
pod żadnym względem nieusprawiedliwiony system kolonizatorski. O tym, jak on
działał w wykonaniu Francuzów, przekonująco pisze autor niniejszego zeszytu.

Dlatego możemy się użalać nad tragedią francuskich żołnierzy pod Dien Bien Phu, ale
przecież nie nad kresem francuskiego kolonializmu w Indochinach. Z ogromną niechęcią
Zachód wycofywał się ze swych kolonii. W żadnej z nich się jednak nie utrzymał i nie
wygrał żadnego ze zbrojnych konfliktów. Przykład Francuzów w Algierii jest bodaj
najbardziej wymowny. Co gorsza, zachowywanie pozycji z użyciem siły prowadziło i w
Azji, i w Afryce do spotęgowania politycznego oraz ideologicznego oddziaływania
komunizmu. W efekcie ludy odzyskujące suwerenność państwową trafiały w systemy
zniewolenia gorsze jeszcze niż za panowania białych okupantów.

A praprzyczyną była tęsknota cywilizowanych, zdawałoby się, społeczeństw za brutalną
przewagą z epoki kanonierek...

Cała baza, w tym pasy startowe, znajdowała się w zasięgu wietnamskiej artylerii.
Ewakuacja rannych była poważnie utrudniona. Ze względu na silny ogień
przeciwlotniczy zrzuty z zaopatrzeniem mogły odbywać się tylko w nocy. Wietnamska
nawała ogniowa złamała morale obrońców. Strzelcy marokańscy i algierscy cofnęli się
do niżej położonych punktów oporu. Castieries rzucił do kontrataku spadochroniarzy i
czołgi kpt. Hervoueta. Wzniesienia kilkakrotnie przechodziły z rąk do rąk. Żadna ze
stron nie chciała dać za wygraną. Kiedy wydawało się, że szala zwycięstwa przechyla się
na korzyść spadochroniarzy, napływała kolejna fala żołnierzy Viet Minhu.

Azjatycki sen o wolności

Aleksander Socha 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:22

„Zbliża się koniec. Nadchodzi kres naszej walki. Zniszczyliśmy wszystkie nasze działa. Do
widzenia, generale. Niech żyje Francja!” – tak brzmiał ostatni meldunek gen. de Castries
z oblężonego Dien Bien Phu. Nadchodził również nieuchronny koniec francuskiego
panowania w Indochinach.

źródło: Rzeczpospolita

+zobacz więcej

Wiek XIX to czas postępującej kolonizacji Azji Południowo-Wschodniej. Wielka Brytania,
dążąc do zabezpieczenia swych posiadłości w Indiach, zajęła Birmę, Malaje i część
Borneo. Holendrzy umacniali się w dzisiejszej Indonezji zwanej Indiami Wschodnimi.
Stany Zjednoczone sięgnęły po Filipiny. Francja, która nie zamierzała przyglądać się
temu z boku, rozpoczęła kolonizację wschodniej części Półwyspu Indochińskiego. Na
początku XX wieku jedynym formalnie niepodległym państwem w regionie pozostał
Syjam (obecnie Tajlandia).

W skład Indochin Francuskich wchodziły dzisiejsze terytoria Laosu, Kambodży i
Wietnamu. W tym ostatnim, podzielonym na trzy prowincje: Tonkin, Annam i
Kochinchinę, ciągle wybuchały bunty i powstania. Porośnięte gęstą dżunglą góry oraz
rozlewiska i bagna delty Mekongu i Rzeki Czerwonej stwarzały doskonałe warunki do
walki partyzanckiej. Francuzi prowadzący rabunkową politykę niszczyli tradycyjne
więzi społeczne i doprowadzili do wyraźnego zubożenia wszystkich warstw
społecznych. Zadłużeni chłopi tracili ziemię. Liczne koncesje i monopole utrudniały
rozwój wietnamskiej klasie średniej, która nie mogła konkurować z francuskimi
firmami.

Tymczasem szybki rozwój gospodarczy i modernizacja Japonii uwieńczone głośnym
zwycięstwem nad Rosją pod Cuszimą w 1905 roku rozbudziły wyobraźnię działaczy
azjatyckich ruchów niepodległościowych. Po zakończeniu pierwszej wojny światowej
przemiany w świadomości zwykłych Wietnamczyków pogłębiły opowieści
powracających z Europy „żółtych” żołnierzy. Opowiadali o różnicach społecznych
dzielących białych ludzi, o szerzącym się niezadowoleniu i buntach w armii francuskiej.
Napływały też informacje o antykolonialnych wystąpieniach ludności w Indiach i
Indonezji.

Pionierem wietnamskiego ruchu niepodległościowego był Phan Boi Chaua. Ścigany
przez francuski wywiad, kierował konspiracją z zagranicy. Ostatecznie został schwytany
w Szanghaju i przewieziony do Wietnamu, gdzie zmarł w więzieniu.

W 1930 roku z inicjatywy Wietnamskiej Partii Narodowej mającej zakonspirowane
komórki w armii kolonialnej wybuchło powstanie jenbajskie. Francuzi stłumili je
krwawo. Terror ogarnął cały kraj – aresztowano 10 tys. ludzi, a tortury i morderstwa
były na porządku dziennym. Od tego czasu inicjatywa w walce z kolonializmem
francuskim przeszła w ręce ugrupowań komunistyczno-rewolucyjnych.

Nadejście Niosącego światło wiedzy

AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:23

Popularność ruchu komunistycznego w Wietnamie wynikała z uprawianego przez
francuskich kolonizatorów prymitywnego kapitalizmu nastawionego na bezwzględną
eksploatację kraju.

źródło: akg/east news, east news, archiwum „mówią wieki”

+zobacz więcej

Wykształcone elity wietnamskie zdawały sobie sprawę z potrzeby budowania
niezależności ekonomicznej kraju przez rozwój przemysłu. Nie potrafiły jednak dotrzeć
do mas społecznych. Tymczasem ugrupowania marksistowskie, zjednoczone na
początku lat 30. w Komunistyczną Partię Indochin, stanowiły doskonale zorganizowaną
grupę i skutecznie odwoływały się do warstwy chłopskiej, która stanowiła niemal 85
proc. społeczeństwa. Należy zaznaczyć, że ówczesny komunizm wietnamski miał
charakter narodowy i był nastawiony na działalność niepodległościową, co zjednywało
mu wielu zwolenników.

Współtwórcą i liderem ruchu był Nguyen Sinh Cung, który przeszedł do historii pod
przybranym imieniem Ho Chi Minh, co w wolnym tłumaczeniu oznacza „Niosący światło
wiedzy” bądź „Ten, który oświeca”. Był człowiekiem wykształconym, przez kilka lat
mieszkał w Paryżu, odwiedził także Chiny, Indie, USA i Wielką Brytanię. Już w 1919
roku, będąc członkiem Francuskiej Partii Socjalistycznej, wystosował list do
uczestników konferencji pokojowej w Wersalu, w którym domagał się przywrócenia
wolności narodowi wietnamskiemu. Wkrótce stał się jednym z symboli wietnamskiego
ruchu oporu przeciwko polityce kolonialnej Francji.Wybuch II wojny światowej
przyniósł nowe nadzieje indochińskim ruchom narodowowyzwoleńczym. Klęska Francji
w Europie w 1940 roku postawiła rząd kolonialny w trudnej sytuacji.

Nie mogąc liczyć na wsparcie metropolii, gubernator rządu Vichy ugiął się pod
naciskiem Japonii. Do końca 1941 roku wojska japońskie na podstawie traktatu o
„wspólnej obronie” Półwyspu Indochińskiego zajęły posiadłości francuskie.

Wykorzystując osłabienie władz kolonialnych, w marcu 1941 roku kilka wietnamskich
grup niepodległościowych zjednoczyło się pod przewodnictwem Ho Chi Minha w Ligę na
rzecz Niepodległości Wietnamu – Viet Minh. Wydano odezwę, w której wzywano naród
do powstania zarówno przeciwko Francuzom, jak i Japończykom.

Na północy kraju powstały duże oddziały partyzanckie.

Na drodze do I wojny indochińskiej

AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:24

Wraz ze zbliżającym się końcem II wojny światowej sytuacja w Azji Południowo-
Wschodniej znacznie się skomplikowała.

źródło: akg/east news, east news, archiwum „mówią wieki”

+zobacz więcej

Chiny chciały rozciągnąć swą strefę wpływów na wschodnią część Indochin. Stany
Zjednoczone, skoncentrowane na zadaniu ostatecznego ciosu Japonii, wyraźnie
wspierały ruchy niepodległościowe w regionie. We Francji zaś po upadku
skompromitowanego rządu Vichy do głosu doszedł gen. de Gaulle, który oddanie władzy
w kolonii Japończykom przedstawiał jako nic nieznaczący incydent i nie podejmował
dyskusji na temat zmiany statusu Indochin. Nie uznał decyzji Japończyków, którzy
ogłosili niepodległość Wietnamu i postawili na czele państwa cesarza Bao Daia. Wielka
Brytania także nie wyobrażała sobie rozpadu imperium i dążyła do utrzymania status
quo. Opinię Brytyjczyków podzielali Holendrzy szykujący się do ponownego przejęcia
Indonezji. Strony czekały na dalszy bieg wydarzeń, przygotowując się do rozwiązań
siłowych.

Na przełomie lipca i sierpnia 1945 roku na konferencji w Poczdamie ustalono, że w celu
przyjęcia japońskiej kapitulacji do Wietnamu wkroczą wojska chińskie i brytyjskie. Linią
oddzielającą obie armie miał być 16 równoleżnik. Dla Francji, której odmówiono udziału
w operacji, był to policzek.

Kierownictwo Viet Minhu postanowiło przejąć inicjatywę i 16 sierpnia 1945 roku
wezwało naród do powstania. 19 sierpnia wyzwolono Hanoi. Do końca miesiąca
powstańcy zajęli budynki rządowe w Sajgonie. Cesarz Bao Dai abdykował i publicznie
poparł Rząd Tymczasowy. 2 września w Hanoi Ho Chi Minh w asyście setek tysięcy
mieszkańców ogłosił powstanie Demokratycznej Republiki Wietnamu. Odwoływał się
przy tym do amerykańskiej deklaracji niepodległości z 1776 roku i francuskiej deklaracji
praw człowieka.Ceremonię obserwowali agenci amerykańskiego wywiadu OSS. Był to
czas proamerykańskich nastrojów w Viet Minhu, który liczył na pomoc i wsparcie USA
na arenie międzynarodowej. Amerykanom oferowano dogodne warunki do
inwestowania, proponowano udział przy budowie armii. Za cenę powstrzymania
powrotu Francuzów dopuszczano nawet myśl o tymczasowym amerykańskim
protektoracie.

Nowo wybrany prezydent Truman, straszony przez Paryż wizją radykalnego
komunizmu Viet Minhu, nie podjął współpracy. Zbagatelizował raporty wywiadu, który
donosił: „Ruch Ho Chi Minha cieszy się poparciem 85 proc. mieszkańców (...) nawet
najbardziej bezstronny obserwator wydarzeń musi stwierdzić, iż ani wietnamski chłop,
ani robotnik nie jest świadomy pojęć komunizm czy socjalizm, natomiast doskonale wie,
co oznaczają pojęcia wolność i niepodległość”. Do dziś trwają dyskusje, czy istniała
szansa uczynienia z Wietnamu drugiej Jugosławii, a z Ho azjatyckiego Tito. Ameryka
straciła znakomitą szansę na ugruntowanie swych wpływów w regionie. Za ten błąd
zapłaciła po latach pokaźną daniną krwi. Ho Chi Minh zaś stał się jednym z głównych
wrogów Stanów Zjednoczonych.

Francuzi, chcąc zachować dominującą rolę na półwyspie, wystąpili z propozycją
utworzenia Federacji Indochińskiej, oferując szeroką autonomię w ramach tzw. Unii
Francuskiej. Przywódcy Viet Minhu zdecydowanie odmówili: „Sprzedaliście nasz kraj
dwukrotnie, a teraz chcecie na powrót zająć pozycje, których nie broniliście.
Pozostawiliście naród wietnamski na pastwę wroga, z którym on podjął walkę, a z
którym wy kolaborowaliście”.

We wrześniu 1945 roku do Sajgonu wkroczyły jednostki brytyjskie. Dowodzący
hinduską dywizją gen. Gracey trafił w sam środek piekła. Rząd Ho Chi Minha nie
panował nad sytuacją na południu. W przeciwieństwie do północnego Tonkinu
Kochinchina była o wiele bardziej podzielona politycznie. Po ulicach Sajgonu
przemieszczali się uzbrojeni japońscy żołnierze. Wietnamscy nacjonaliści szukali zemsty
na białych mieszkańcach. W odpowiedzi na brytyjską obecność Viet Minh wezwał do
strajku generalnego. Rozgorzały walki o lotnisko. Gen. Gracey ogłosił stan wyjątkowy i
kazał wydać broń francuskim jeńcom wojennym. W przywracanie porządku
zaangażowano nawet oddziały japońskie, choć ich oficerowie i żołnierze często
zaopatrywali grupy powstańcze w broń. Na ulicach rozgorzały otwarte walki francusko-
wietnamskie. Ostatecznie 23 września na większości strategicznych budynków w
mieście powiewały francuskie flagi. Brytyjczycy, oficjalnie realizujący misję
stabilizacyjną, wspierali działania Francuzów.

Francuzi lepsi od Chińczyków

AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:26

W październiku 1945 roku do Sajgonu przybył dowódca francuskiego korpusu
ekspedycyjnego gen. Philippe Leclerc oraz mianowany wysokim komisarzem Francji w
Indochinach Thierry d’Argenlieu, zwolennik utrzymania mocarstwowej pozycji Francji.

Jego nominacja stanowiła poważny cios dla ugodowo nastawionej części administracji
francuskiej. Jemu też przypisuje się odpowiedzialność za wybuch I wojny indochińskiej
w grudniu 1946 roku.Wraz z napływem jednostek korpusu ekspedycyjnego Francuzi
sukcesywnie odzyskiwali kontrolę nad południowym Wietnamem. Sytuacja rządu Ho
Chi Minha w północnej części kraju stawała się coraz trudniejsza. Wkraczająca armia
chińska prowadziła podobną politykę wobec miejscowej ludności co Japończycy. 8 mln
Wietnamczyków zamieszkujących północne prowincje kraju stanęło przed groźbą głodu.
Ho szukał więc porozumienia z umiarkowanym gen. Leclerkiem reprezentującym
pogląd, że epoka kolonialna przechodzi już do przeszłości, aby jak najszybciej pozbyć się
Chińczyków.

6 marca 1946 roku zawarto tymczasowe porozumienie. Republika Francuska uznała
Demokratyczną Republikę Wietnamu z zastrzeżeniem jej przynależności do tzw.
Federacji Indochińskiej w ramach Unii Francuskiej. Wojska chińskie miały zastąpić
oddziały francuskie liczące do 15 tys. żołnierzy. O przyszłości Kochinchiny miało
zadecydować referendum. Ho Chi Minh był ostro krytykowany za to posunięcie.
Przywódca republiki dosadnie skwitował zarzuty ostrymi słowami: „Czy nie znacie
własnej historii? Po ostatnim wkroczeniu do naszego kraju Chińczycy pozostali przez
tysiąc lat. (...) Rządy białych w Azji dobiegły końca. Jeśli pozwolimy, by Chińczycy
pozostali, to z pewnością już nigdy nie opuszczą naszego kraju. Co do mnie, to wolę
wąchać francuskie gówno przez pięć lat, niż żreć chińskie do końca moich dni”.

Mimo ograniczeń warunki porozumienia były korzystne dla strony wietnamskiej, która
występowała jako odrębny organizm państwowy, oficjalnie uznany przez stronę
francuską.

Ale konserwatywne koła kolonialne nie akceptowały takiej sytuacji. Gdy Ho Chi Minh
pojechał do Paryża, ogłoszono powstanie marionetkowej Republiki Kochinchiny, co
stanowiło złamanie marcowej umowy. Ho apelował o dalsze rokowania, a jednocześnie
przestrzegał: „Nie odsyłajcie mnie z pustymi rękami. Jeśli trzeba będzie się bić, będziemy
się bili, i to wy pierwsi będziecie mieli dość”.

Wybuch I wojny indochińskiej

AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:28

22 listopada 1946 roku doszło do incydentu w porcie Hajfongu. Podczas próby
wyegzekwowania opłat celnych ostrzelano załogę francuskiej łodzi patrolowej.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

+zobacz więcej

Admirał d’Argenlieu rozkazał zająć miasto siłą. Okręty rozpoczęły ostrzał, zabijając 6 tys.
cywilów. 19 grudnia 1946 roku Viet Minh zaatakował francuskie jednostki w Hanoi. Dwa
dni później wznowiono działania partyzanckie w Kochinchinie. Wojna stała się faktem.

Oddziały Wietnamskiej Armii Ludowej zaatakowały francuskie garnizony w Tonkinie i
Annamie. Dzięki przewadze technologicznej i materiałowej wojska korpusu
ekspedycyjnego utrzymały pozycje. Do połowy 1947 większe miasta Wietnamu
ponownie znalazły się pod kontrolą francuską. Oddziały Viet Minhu wycofały się do
dżungli i przeszły do działań partyzanckich.W następnych latach Francuzi
przeprowadzali ekspedycje przeciwpartyzanckie i polowali na przywódców Viet Minhu.

Działania te nie przynosiły jednak spodziewanych efektów. Ekspedycje zazwyczaj
trafiały w próżnię, a gdy już udało się dopaść przeciwnika, ten z łatwością przenikał
przez pierścień obławy. W związku z tym władze kolonialne powróciły do sprawdzonej
strategii i odtworzyły sieć garnizonów i placówek, które miały ułatwić sprawowanie
kontroli nad zbuntowaną częścią kraju. Utrudniło to działalność Viet Minhu, który
walczył o przetrwanie.

Przełom nastąpił w 1949 roku, gdy w Chinach władzę przejęli komuniści. Przez
północną granicę do oddziałów Viet Minhu zaczął napływać sprzęt i zaopatrzenie.
Niebawem Chińska Republika Ludowa, ZSRR i inne kraje bloku komunistycznego uznały
niepodległość Demokratycznej Republiki Wietnamu.Stany Zjednoczone w obawie przed
powstaniem w Indochinach proradzieckiego państwa wyraźnie poparły francuskie
wysiłki na rzecz utrzymania status quo. Aby stworzyć polityczną przeciwwagę dla DRW,
na południu powołano do życia państwo wietnamskie, na czele którego stanął Bao Dai.
Rozpoczęto tworzenie armii narodowej opartej na francuskiej kadrze
dowódczej.Konflikt wkroczył w nową fazę – stał się „gorącym” elementem zimnej wojny.
Powstrzymujący się do tej pory przed hasłami antyamerykańskimi Ho Chi Minh
ostatecznie związał sprawę wietnamskiej niepodległości z państwami komunistycznymi.
Przy granicy chińskiej powstały wojskowe obozy szkoleniowe. Setki radzieckich i
chińskich doradców wojskowych pomogły przekształcić partyzantkę Viet Minhu w
regularną armię.

Rzeź pod Cao Bang

AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:29

W 1950 roku oddziały Wietnamskiej Armii Ludowej przejęły inicjatywę. Generał Vo
Nguyen Giap rozpoczął serię ataków na francuskie placówki wzdłuż granicy z Chinami.
W maju padły umocnione pozycje pod Dong Khe.

Garnizon w Cao Bang, gdzie stacjonował m.in. elitarny 3. Pułk Legii Cudzoziemskiej,
został odcięty od reszty kraju. Sztab Generalny nakazał mu przebicie się w kierunku
Hanoi. Jednocześnie wysłał grupę manewrową, złożoną głównie ze strzelców
marokańskich, która miała osłaniać odwrót. Francuskie zgrupowania połączyły się, ale 7
października zostały rozbite przez przeważające oddziały Giapa. 6 tys. zabitych i 2 tys.
zaginionych – to klęska, jakiej do tej pory nie doznała kolonialna Francja. Do celu dotarło
zaledwie 700 ludzi.

Relacje powracających wywołały szok „Zaatakowali nas wszystkim, co nadawało się do
zabijania (...) W użyciu były granaty i noże, ale nade wszystko widzieliśmy te
nieprzebrane masy Wietnamczyków nacierające na nas (...) Niektórzy oficerowie
nakazywali swoim podwładnym, by strzelili im w tył głowy. Okrążeni Marokańczycy
śpiewali wojenne pieśni, dopóki nie zostali kompletnie wybici. Przyjaciele wymieniali ze

sobą ostatnie słowa pożegnania, aż wreszcie nastała cisza, a wraz z nią przeraźliwy
zapach wielkiej rzezi”.

Na wieść o wydarzeniach pod Cao Bang pozostałe garnizony rozpoczęły pospieszną
ewakuację do stolicy, zostawiając przeciwnikowi nietknięte składy broni i amunicji.
Morale wojsk francuskich wyraźnie podupadło. W niespełna sześć miesięcy Giap wyparł
Francuzów z północnego Tonkinu. Droga do Hanoi i Hajfongu stała przed
Wietnamczykami otworem.

Sytuację uratowało przybycie do Wietnamu gen. Jeana de Lattre de Tassigny. Bohater II
wojny światowej tchnął nowego ducha w jednostki francuskie i przeszedł do
kontrofensywy. Stworzył linię fortyfikacji okalających zieloną nizinę Rzeki Czerwonej,
na której powstrzymał ataki Giapa. Rozpoczął rozbudowę armii narodowej, wygłaszając
płomienne przemówienia do młodzieży wietnamskiej.

Arsenał minionych wieków

Michał Mackiewicz 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:31

Arsenał Francuzów w Indochinach był bardzo zróżnicowany. Służby techniczne i
logistyczne musiały włożyć wiele wysiłku, aby cała ta maszyneria spełniała swoją
funkcję na polu walki.

źródło: Imageforum/East News, Archiwum „Mówią Wieki”

źródło: Imageforum/East News, Archiwum „Mówią Wieki”

źródło: Imageforum/East News, Archiwum „Mówią Wieki”

+zobacz więcej

Obok sprzętu francuskiego szeroko wykorzystywano amerykański, angielski, a także
japoński, pozostały po cesarskiej armii.

Pistolety i czołgi Francuzów

Spośród broni strzeleckiej wymienić wypada przede wszystkim pistolet maszynowy
MAT 49 produkowany w fabryce broni w Tulle; wzorowano go na konstrukcjach z
drugiej wojny. Działał, podobnie jak większość pistoletów maszynowych, wykorzystując
zasadę odrzutu zamka swobodnego, i strzelał z zamka otwartego. Amunicja kalibru 9
mm Parabellum zapewniała odpowiednią siłę rażenia.

Stosowano dwa typy magazynków: na 20 lub 32 naboje. MAT miał składany
chwyt/osadę magazynka i prętową kolbę. Solidnie wykonany, poręczny i niezawodny w
najtrudniejszych nawet warunkach, wykorzystywany był między innymi przez
spadochroniarzy.

Chociaż teren walk w Indochinach nie sprzyjał użyciu czołgów, Francuzi wykorzystywali
je do wspierania piechoty i jako stałe punkty umocnione. Używano francuskich lekkich
H-39, japońskich Ha-Go 95, a także amerykańskich shermanów, stuartów i M-24 chaffee,
które Francuzi nazwali bizonami. Te ostatnie wzięły udział w walkach o Dien Bien Phu.
Ich przerzut na teren twierdzy był prawdziwym logistycznym majstersztykiem.
Operacja oznaczona została kryptonimem „Rondelle II”, pojazdy rozłożone niemalże na
czynniki pierwsze (dokładnie na 180 elementów), załadowane do samolotów i po
dostarczeniu na miejsce złożone z powrotem. Jeden czołg wymagał kilku lotów, a
samoloty transportowe maksymalnie odchudzano, aby mogły przewieźć ciężkie
kadłuby. Lekki, słabo opancerzony chaffee ważył 18 ton i uzbrojony był w działo 75 mm,
załogę stanowiło pięciu ludzi. W Europie nie mógł się oczywiście równać się z czołgami
niemieckimi, także w Korei był bez trudu niszczony przez T-34, ale w Indochinach nie
miał przeciwników i ceniono go za mobilność.

Dakota – powietrzny pociąg

Przeciwników w powietrzu nie miało też francuskie lotnictwo, chociaż spore straty
poniesiono od ognia broni przeciwlotniczej. Tak jak i pozostały sprzęt, samoloty
używane w Indochinach tworzyły niezwykłą mozaikę. Rolę szturmowców odgrywały
m.in. angielskie spitfire’y Mk. IX i mosquito FB Mk. VI oraz amerykańskie F8F-1 bearcat,
ale w początkowym okresie walk wykorzystywano japońskie nakajimy Ki-43. Za
bombardowanie pozycji Viet Minhu odpowiedzialny był przede wszystkim amerykański
B-26 invader. Bardzo efektywnie działały pokładowe hellcaty i corsairy.

Bez wątpienia jednak największe usługi oddały Francuzom samoloty transportowe:
zapewniały przerzut ludzi i sprzętu, ale przystosowywano je także do walki.
Pierwszeństwo należy się bez wątpienia douglasowi C-47, czyli słynnej dakocie. Znana
jako skytrain (powietrzny pociąg), weszła do służby w 1941 roku; zabierała na pokład
28 pasażerów.

Cechowała ją niezwykła wytrzymałość i żywotność. Francuzi, podobnie jak Amerykanie
w Korei, używali napalmu, który zrzucali w beczkach z samolotów transportowych, m.in.
z dakot właśnie. Jedną z najważniejszych zalet bojowych owego płynnego paliwa

zagęszczonego jest przyczepność do rażonych przedmiotów oraz dłuższy czas palenia
się. Temperatura płomienia napalmu wynosi ok. 1000 stopni C.

Karabiny i haubice Wietnamczyków

Wietnamczycy używali przede wszystkim uzbrojenia radzieckiego. Wśród nich był
samopowtarzalny karabin SKS, czyli Samozariadnyj Karabin Simonowa. Inżynier
Simonow znany jest jako jeden z najważniejszych rosyjskich konstruktorów broni
strzeleckiej. Rosja miała dość bogatą tradycję w projektowaniu broni samopowtarzalnej
długiej. Pierwszy karabin, strzelający japońskim nabojem 6,5 mm, skonstruował
Fiodorow w 1916 roku.

W drugiej połowie lat 30. powstały karabiny AWS wz. 36 (konstrukcji Simonowa) i SWT
wz. 38 (Tokariewa); oba strzelały silnym nabojem karabinowym 7,62 mm i oba przyjęte
zostały do uzbrojenia Armii Czerwonej.SKS powstał już w czasie drugiej wojny
światowej, ale seryjną produkcję uruchomiono po 1945 roku. Zasada działania nie była
nowatorska: SKS wykorzystywał energię gazów prochowych odprowadzanych przez
otwór w lufie. Cechą szczególną była natomiast amunicja – SKS strzelał nabojem
pośrednim 7,62 mm, który był kopią niemieckiego naboju do MP 44, pierwszego w pełni
udanego karabinu szturmowego, jaki wyprodukowano. Idea karabinu szturmowego
miała w niedługim czasie po drugiej wojnie światowej zmienić oblicze indywidualnej
broni strzeleckiej piechoty. Nabój okazał się udany, wkrótce wykorzystano go w
najsłynniejszym karabinie automatycznym świata AK47. SKS miał klasyczną drewnianą
kolbę i łoże, pod lufą zaś umieszczono składany nożowy bagnet. W pudełkowym
magazynku mieściło się dziesięć nabojów, które ładowano pojedynczo lub z łódki.

Karabinek Simonowa był solidnie zbudowany; cecha ta charakteryzowała radziecki
sprzęt, niezawodny i stosunkowo celny. Prosta konstrukcja powodowała, iż w krótkim
czasie można było nauczyć się jego obsługi i konserwacji. Produkowano go w kilku
krajach komunistycznych (m.in. w Chinach), a ciekawostką jest to, że do dzisiaj używa go
nasza kompania reprezentacyjna. Poza SKS Wietnamczycy używali pepesz (zarówno
radzieckich, jak i chińskich), mosinów, karabinów maszynowych DP oraz maximów i
goriunowów (następca słynnego maxima).

Część żołnierzy miała broń japońską oraz wcale liczną produkcji amerykańskiej. Pod
Dien Bien Phu kluczową rolę odegrała artyleria.

Największe straty zadały Francuzom haubice 105 mm (kilkadziesiąt), które z takim
mozołem i ku zaskoczeniu obrońców przetransportowano na pole bitwy. Owe haubice
przekazali Wietnamczykom Chińczycy; zdobyli je na Amerykanach w Korei. W arsenale
Viet Minhu znalazły się ponadto działa 76,2 mm, a także moździerze 120 i 81 mm.
Obronę przeciwlotniczą zapewniały działka 37 mm.

Bohaterowie dramatu

AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:38

źródło: sipa/east news, imageforum/east news, archiwum „mówią wieki”

źródło: sipa/east news, imageforum/east news, archiwum „mówią wieki”

+zobacz więcej

Christian Marie Ferdinand de la Croix de Castries

Urodził się w 1902 roku. Pochodził ze starego arystokratycznego rodu, którego dzieje
sięgają jeszcze historii krucjat. Miłośnik koni. Był członkiem narodowej reprezentacji
Francji w jeździectwie aż do wybuchu II wojny światowej. Zasłużony w kampanii
francuskiej 1940 roku. Uciekł z obozu jenieckiego na Śląsku i przez Niemcy, Francję i
Hiszpanię przedostał się do Afryki, gdzie wstąpił do Armii Wolnych Francuzów. Ranny
podczas kampanii włoskiej 1944 roku. Do Indochin trafił w 1946 roku i objął
dowództwo grupy zwalczającej partyzantkę. Zyskał opinię dobrego żołnierza, ale także
hazardzisty i kobieciarza. Nominację na stanowisko komendanta obozu Dien Bien Phu
przyjął bez zachwytu – jako kawalerzysta wolał prowadzić działania zaczepne. Podczas
oblężenia otrzymał awans na generała, ale załamał się psychicznie i faktycznie oddał
dowodzenie płk. Langlais. Zwolniony z niewoli wietnamskiej służył w wojsku do 1969
roku. Zmarł w 1991 roku.

Vo Nguyen Giap

Urodził się w 1911 roku. Najprawdopodobniej wywodził się z rodziny mandarynów,
choć przyznawał się do pochodzenia chłopskiego. Kształcił się w szkołach francuskich i
na uniwersytecie w Hanoi. Był nauczycielem historii. W latach 30. przystąpił do ruchu
komunistycznego. Walczył w Chinach pod rozkazami Mao Zedonga. Współtwórca Viet
Minhu i najbliższy współpracownik Ho Chi Minha. Podczas I wojny indochińskiej z
Francją okazał się bardzo zdolnym dowódcą. Potrafił dostosowywać strategię walki do
sytuacji. Uchodził za specjalistę w dziedzinie wojny partyzanckiej, czego dowody dał
także podczas wojny wietnamskiej w latach 60. i 70. Obecnie przebywa na emeryturze,
ciesząc się opinią bohatera narodowego Wietnamu.

Paradoksy historii
AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:39

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
+zobacz więcej
W marcu 1945 roku doszło do spotkania Ho Chi Minha z oficerami amerykańskiego
wywiadu OSS. Jankesów przywitał transparent „Witamy naszych przyjaciół z Ameryki”.
Amerykanie prowadzili szkolenia i zaopatrywali ludzi Ho. On sam podczas ciężkiej
choroby był leczony amerykańskimi antybiotykami i sulfamidami. Obie strony liczyły w
tym czasie na współpracę. Amerykanie widzieli w Ho przede wszystkim działacza
niepodległościowego mogącego im pomóc w walce z Japończykami. Ho zaś spodziewał
się pomocy w uzyskaniu niepodległości Wietnamu, zwłaszcza że prezydent Roosevelt
niechętnie odnosił się do gen. de Gaulle’a i dawał do zrozumienia, że Indochinom należy
się prawo do samostanowienia. Z punktu widzenia późniejszych wydarzeń i
zaangażowania USA w wojnę w Wietnamie zabawne wydają się ówczesne opinie gen.
Giapa określającego Amerykę jako „dobrego i wypróbowanego przyjaciela”. Sam Ho Chi
Minh na jednym ze spotkań oznajmił: „Z przyjemnością widziałbym w Indochinach
tysiące Amerykanów, ale żadnego Francuza”. Wkrótce okazało się, że były to prorocze
słowa.
Osiem dziewcząt w środku dżungli
AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:41
Kolejne nieudane ofensywy na linii de Lattre’a utwierdziły Giapa w przekonamiu o
konieczności zmiany taktyki.

źródło: sipa/east news, archiwum „mówią wieki”

źródło: sipa/east news, archiwum „mówią wieki”

źródło: sipa/east news, archiwum „mówią wieki”
+zobacz więcej
Oddziały Viet Minhu rozpoczęły infiltrację umocnionych pozycji wroga. W nocy na
niziny przenikały małe oddziałki, przechodząc na francuskich tyłach do nękających
działań partyzanckich. Pod koniec 1953 r. na 7 tys. wiosek znajdujących się za linią de
Lattre’a, Francuzi kontrolowali zaledwie 2 tys. Taka sytuacja zmuszała sztab w Hanoi do
utrzymywania w delcie rzeki znacznej część armii, co nie pozwalało na podjęcie dużych
operacji ofensywnych. Był to klasyczny pat – obie strony nie były zdolne do zadania
ostatecznego ciosu.
Wiosną 1953 roku Giap przeprowadził ofensywę na terytorium Laosu, podchodząc pod
przedmieścia stolicy Luang Prabang. Działania te obnażyły słabość wojsk francuskich.
Do tego opinia publiczna w metropolii, zwłaszcza lewicowa inteligencja, domagała się
jak najszybszego zakończenia „brudnej wojny” w Indochinach. Paryż musiał szukać
dyplomatycznego rozwiązania konfliktu.
W maju 1953 roku szefem sztabu w Indochinach został mianowany gen. Henri Navarre.
Jego zadaniem było uzyskanie „honorowego wyjścia z sytuacji”, co w praktyce oznaczało
umocnienie pozycji militarnej przed planowanymi rozmowami pokojowymi. Nowy
dowódca postanowił skoncentrować rozrzuconą po Tonkinie armię i oczyścić deltę

Rzeki Czerwonej z oddziałów Viet Minhu. Po kilku miesiącach działań na nizinie
postanowił jednak rozpocząć ofensywę wzdłuż granicy Wietnamu i Laosu.
Decyzja o stoczeniu bitwy w rejonie Dien Bien Phu do dzisiaj stanowi przedmiot
dyskusji. Utworzenie silnego obozu warownego 320 km na północny zachód od głównej
bazy francuskiej armii w Hanoi nie wpisywało się bowiem w pierwotne plany Navarre’a.
Według niektórych źródeł generał uległ namowom gen. Rene Cogny, który uważał Dien
Bien Phu za ważną bazę wypadową do działań antypartyzanckich. Sam Navarre
uzasadniał później swoje rozkazy chęcią powstrzymania kolejnego marszu gen. Giapa na
Laos. Amerykanom tłumaczył, że miał to być początek wielkiej ofensywy, dla której obóz
miał stanowić zaplecze. Jednak z licznych relacji wyłania się obraz niezdecydowania
francuskiego sztabu co do dalszego sposobu działania. Krytycy planu uważali, że
założenie obozu nie zapobiegnie przenikaniu oddziałów wietnamskich do Laosu, a
otworzenie kolejnego teatru działań osłabi możliwości ofensywne wojsk francuskich.
20 listopada 1953 roku rozpoczęto operację „Castor”, w czasie której zrzucono pod Dien
Bien Phu sześć batalionów spadochroniarzy mających oczyścić i przygotować teren pod
budowę umocnionego obozu. Zajęli oni obszar o długości 12 mil i szerokości 8 mil.
Wkrótce przystąpiono do fortyfikowania doliny – w centrum wybudowano lotnisko i
betonowy bunkier dowodzenia. Wokół wzniesiono cztery główne rejony umocnione:
„Claudine”, „Huquette”, „Eliane” „Dominique”. Dalej na północy powstały trzy sektory
peryferyjne mające strzec podejść do obozu: „Anne-Marie”, „Gabrielle” i „Beatrice”. Na
południu utworzono sektor „Isabelle” z rezerwowym lotniskiem. Każdy sektor składał
się z kilku mniejszych punktów oporu, które stanowiły drewniano-ziemne schrony
połączone systemem transzei obwałowanych workami z piaskiem i pniami drzew.
Całość okalały pola minowe i gęste zasieki. Umiejscowienie pozycji pozwalało na
skuteczne krycie ogniem obszarów pomiędzy sektorami. W trakcie prac wycięto lub
wypalono niemal całą roślinność. Poprzecinana licznymi rowami, wyjałowiona dolina
przypominała pola bitew z I wojny światowej. Ufni w siłę umocnień i wsparcie lotnictwa
Francuzi nie zabezpieczyli jednak gęsto zalesionych wzgórz okalających dolinę.
Wietnamczycy mają armaty!
AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:42
Dowództwo nad obozem objął płk Christian de Castries. W marcu 1954 roku
dysponował 16 tys. żołnierzy wyposażonych w 28 dział i dziesięć lekkich czołgów M24
Chaffee.

źródło: sipa/east news, archiwum „mówią wieki”

źródło: sipa/east news, archiwum „mówią wieki”

źródło: sipa/east news, archiwum „mówią wieki”
+zobacz więcej
Dowództwo wietnamskie postanowiło wykorzystać nadarzającą się okazję zniszczenia
dużego ugrupowania przeciwnika. Operacja ta wymagała odpowiedniej organizacji.
Zdawano sobie sprawę, że otwarty szturm pochłonie wiele tysięcy zabitych i rannych.
Generał Giap postanowił więc rozpocząć oblężenie doliny i systematycznie zaciskać
pętlę wokół pozycji francuskich. Jednocześnie Wietnamczycy przystąpili do ataków
pomocniczych, absorbując siły wroga w delcie Rzeki Czerwonej i w innych częściach
kraju. W rezultacie sztab korpusu ekspedycyjnego musiał rozproszyć odwody, co
uniemożliwiło udzielenie pomocy oblężonym pod Dien Bien Phu.
Wokół obozu Giap zgromadził cztery najlepsze regularne dywizje. W sumie zebrał ok. 55
tys. żołnierzy. Do zaopatrzenia oddziałów użyto niemal 80 tys. cywilnych tragarzy. Nocą
w podziemnych magazynach gromadzono żywność i amunicję. Wprowadzenie do walki

351. Dywizji Ciężkiej posiadającej nowoczesną artylerię i broń przeciwlotniczą
stanowiło kompletne zaskoczenie dla okrążonych Francuzów. Nie pomogły ataki
lotnicze ani wypady w celu namierzenia i zniszczenia wrogiej artylerii.
13 marca o godz. 17 Giap zarządził pierwszy szturm. Celem ataku był sektor „Beatrice”.
Dwugodzinna nawała artyleryjska zdemolowała pozycje obrońców. Ziemia zasypywała
okopy, grzebiąc ludzi żywcem. Zniszczono bunkier dowodzenia, padła łączność i
poszczególne punkty oporu walczyły w odosobnieniu.
Determinacja, z jaką atakowali Wietnamczycy, zaskoczyła nawet twardych i
nieustępliwych żołnierzy Legii Cudzoziemskiej. Walczono wręcz lub z najbliższej
odległości zasypywano się ogniem z pistoletów maszynowych. „Ochotnicy śmierci”
niosący ładunki wybuchowe lub wiązki granatów wpadali do schronów, wysadzając je
wraz z załogami. O godz. 2 w nocy odcinek „Beatrice” wpadł w ręce Wietnamczyków.
Następnego dnia ruszyło natarcie na sektor „Gabrielle”, obsadzony przez 5. Batalion
Strzelców Algierskich odznaczony Legią Honorową za udział w bitwie pod Monte
Cassino. Kilka dni wcześniej oddziały Giapa podkopały się 200 m od algierskich pozycji.
Wkrótce rozpętało się artyleryjskie piekło. Nawała wyeliminowała moździerze
obrońców. Potem do natarcia ruszyła piechota. Falowe ataki trwały przez całą noc.
Ogień broni maszynowej zbierał krwawe żniwo. Na pomoc Algierczykom ruszyły dwie
kompanie legionistów i batalion spadochroniarzy. Pomimo wsparcia czołgów kontratak
się załamał. Rankiem 15 marca odcinek uznano za stracony. 150 ocalałych Algierczyków
z dumą podkreślało, że wytrzymali dłużej od legionistów.
Trzy dni później padła część punktów oporu w sektorze „Anne-Marie”, dzięki czemu
Wietnamczycy zbliżyli się do lotniska. Klęski w pierwszych dniach walki wywołały szok
w dowództwie francuskim. Pułkownik Piroth odpowiedzialny za unieszkodliwienie
artylerii wroga popełnił samobójstwo. Szef sztabu ppłk Keller popadł w nerwicę i nie
nadawał się do dalszej służby. Castries wysyłał alarmujące depesze do Hanoi, prosząc o
posiłki. Wkrótce do obozu zrzucono dodatkowe dwa bataliony spadochroniarzy.
W matni
AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 00:46
Po upadku umocnień peryferyjnych oddziały Giapa rozpoczęły regularne oblężenie
centralnych sektorów.

źródło: sipa/east news, archiwum „mówią wieki”

źródło: sipa/east news, archiwum „mówią wieki”

źródło: sipa/east news, archiwum „mówią wieki”
+zobacz więcej
Wietnamczycy uzupełniali straty i szykowali się do decydującego szturmu. Robili
podkopy, metr po metrze zbliżając się do pozycji francuskich. Pod ziemią powstał cały
system tuneli i zamaskowanych schronów, z których grupy szturmowe miały
niespodziewanie zaatakować Francuzów. Ci robili co mogli, żeby utrudnić pracę
przeciwnikowi. Lotnictwo zrzucało bomby napalmowe. Opowiadający się za obroną
aktywną płk Pierre Langlais organizował ataki na saperów wroga.
Sztab korpusu ekspedycyjnego w Hanoi nie zdawał sobie sprawy z powagi sytuacji.
Generał Navarre nie wierzył w szturm generalny przed nastaniem pory monsunowej
zaczynającej się na początku maja. Tymczasem cała baza, w tym pasy startowe,
znajdowała się w zasięgu wietnamskiej artylerii. Ewakuacja rannych była znacznie
utrudniona. Pod koniec marca francuskie samoloty przestały lądować w ostrzeliwanej
bazie. Z powodu silnego ognia przeciwlotniczego zrzuty z zaopatrzeniem mogły się
odbywać tylko w nocy.W nocy z 30 na 31 marca walki rozgorzały na nowo. Rozpętał się
zaciekły bój o pięć wzgórz osłaniających centrum bazy od wschodu. Wchodziły one w
skład sektorów „Dominique” i „Eliane” stanowiących najważniejszy element obozu.
Wietnamska nawała ogniowa złamała morale obrońców. Strzelcy marokańscy i algierscy
cofnęli się do niżej położonych punktów oporu. Castries rzucił do kontrataku
spadochroniarzy i czołgi kpt. Hervoueta. Wzniesienia kilkakrotnie przechodziły z rąk do
rąk. Żadna ze stron nie chciała dać za wygraną. Kiedy się wydawało, że szala zwycięstwa
przechyla się na korzyść spadochroniarzy, napływała kolejna fala żołnierzy Viet Minhu.

Dowódcy kompanii szturmowych domagali się posiłków, nie mogąc utrzymać swoich
zdobyczy. Te jednak nie mogły przybyć. Przebiegły gen. Giap wydał rozkaz ataku na
zachodnie pozycje odcinka „Huquette”, wiążąc odwody Castriesa. Wtedy Francuzów
ponownie wsparło lotnictwo, zrzucając napalm na opuszczane pozycje. Krwawe walki
wygasły 4 kwietnia. Z pięciu wzgórz utrzymano zaledwie dwa. Najboleśniejsza była
utrata wzniesienia „Dominique 2”, na którego zboczu Wietnamczycy ustawili baterie
dział 75 mm. W sześciodniowej bitwie Giap stracił 3 tys. poległych i co najmniej tyle
samo rannych. Stan batalionów spadochronowych spadł do 300 ludzi.
Tym razem to koniec. Żegnajcie, przyjaciele
AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:49
Pomiędzy 4 kwietnia a 1 maja obie strony przygotowywały się do ostatecznego starcia.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
+zobacz więcej
Francuzi otrzymali posiłki w postaci jeszcze jednego batalionu spadochroniarzy. Nie
poprawiło to jednak zbytnio położenia oblężonych. Każdego dnia tracili ok. 100 ludzi. Od
22 kwietnia ulewne deszcze zalewały francuskie okopy. Warunki sanitarne były
opłakane. Ranni leżeli w ziemnych jamach. Brakowało lekarstw i środków
opatrunkowych. Pojawiły się przypadki gangreny.
Pod koniec kwietnia Castries miał do dyspozycji zaledwie 2 tys. zdolnych do walki
żołnierzy. Obrońców podniosła na duchu pogłoska o odsieczy nadciągającej od strony
Laosu. Ale wiadomość okazała się nieprawdziwa i upadek obozu był nieunikniony.
Wietnamczycy ponownie zaatakowali na początku maja. Przerwali francuskie linie i
zmusili przeciwnika do desperackiej obrony w odizolowanych punktach oporu. Do
bunkra dowodzenia napływały meldunki o heroicznym końcu kolejnych placówek:
„Atakują masami ze wszystkich stron. Niszczę radio”, „Tym razem to koniec. Żegnajcie,
przyjaciele”. 7 maja 1954 roku, po 55 dniach oblężenia, gen. de Castries rozkazał
opierającym się jeszcze oddziałom zaprzestanie walki. Pod Dien Bien Phu Francuzi
stracili 77 samolotów, 14 czołgów i wszystkie działa. Do niewoli dostało się 11 tys.

żołnierzy. Viet Minh stracił prawie 8 tys. zabitych i 15 tys. rannych.21 lipca 1954 roku w
wyniku układów genewskich przyznano niepodległość Laosowi i Kambodży. Wietnam
pozostał podzielony linią demarkacyjną wzdłuż 17. równoleżnika. Po dwóch latach
miały się odbyć wybory w celu wyłonienia ogólnonarodowego rządu. Tak się jednak nie
stało i Wietnam pozostał podzielony na komunistyczną Północ i kapitalistyczne
Południe. Rolę protektorów Wietnamu Południowego przejęli Amerykanie. Stało się to
zarzewiem kolejnej wojny.
Armie, żołnierze, taktyka
AS 14-12-2007, ostatnia aktualizacja 14-12-2007 13:50

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
+zobacz więcej
Organizacja oddziałów Viet Minhu odzwierciedla specyfikę wojny indochińskiej. Na
terenach wyzwolonych tworzono regularną Wietnamską Armię Ludową, dla której
zarezerwowano całe nowoczesne uzbrojenie. Przyspieszony rozwój tych formacji
nastąpił wraz z uznaniem rządu Ho Chi Minha przez państwa bloku wschodniego.
Największym związkiem taktycznym była dywizja (12 – 15 tys. żołnierzy) posiadająca
własną artylerię, moździerze i służby tyłowe. W myśl powiedzenia gen. Giapa „front był
wszędzie, a zarazem nigdzie” – na terenach okupowanych operowały bataliony
regionalne. Były to klasyczne oddziały partyzanckie atakujące z ukrytych baz. Część
jednostek regionalnych nie różniła się jakością od regularnej armii. W odpowiednim
momencie grupowano je w formacje wyższego szczebla zdolne do stoczenia otwartej
bitwy. Działania tego typu podjęto w delcie Rzeki Czerwonej i w Laosie. Najniższy
szczebel stanowiła nieregularna milicja składająca się z chłopów, którzy po wykonaniu
zadania bojowego w pobliżu miejsca zamieszkania wracali do swoich domów. Według
danych CIA w 1954 roku siły Viet Minhu liczyły 291 tys.ludzi, w tym 185 tys. w
jednostkach regularnych i regionalnych. Francuski Korpus Ekspedycyjny składał się w
większości z jednostek zamorskich z francuską kadrą dowódczą. W tym egzotycznym
gronie znalazły się m.in. pułki tyralierów algierskich i marokańskich, senegalskie
bataliony kolonialne, kompanie tunezyjskich strzelców, a z czasem także tajskie
bataliony piechoty. Ich jakość była zróżnicowana. Część żołnierzy walczyła w II wojnie
światowej, prezentując wysokie morale, ale większość nie miała ochoty umierać za
francuskie interesy w Azji i czekała na powrót do domu. Tajscy górale, świetni w walce
partyzanckiej, nie bardzo nadawali się do regularnej wojny. Pod Dien Bien Phu

zdezerterował cały tajski batalion. Elitę korpusu stanowiły oddziały Legii
Cudzoziemskiej, w której po 1945 roku wyraźnie wzrósł odsetek żołnierzy pochodzenia
niemieckiego.
Doborowe jednostki spadochronowe złożone z różnych elementów narodowych
zazwyczaj tworzyły mobilny odwód Naczelnego Dowództwa. W latach 1951 – 1954 FKE
osiągnął 175 tys. ludzi. Do dyspozycji sztabu w Hanoi pozostawała także prozachodnia
Wietnamska Armia Narodowa licząca 150 tys. żołnierzy.