1/8 marca 2013 

Ćwiczenia 2 (zasadowość/kwasowość; termodynamika i kinetyka reakcji) 

 

1.  Reakcja charakteryzuje się energią aktywacji równą 23 kJ/mol i ciepłem reakcji (ΔH) wynoszącym  

-65 kJ/mol. Narysuj diagram energetyczny tej reakcji i podaj, jaką energią aktywacji cechować się będzie 
reakcja odwrotna. 
 

2.  Jeśli reakcja A z B jest reakcją II rzędu, jak zmieni się szybkość po 50% zużyciu substratów. Początkowe 

stężenia A i B były identyczne. 
 

3.  Na jakim orbitalu znajduje się wolna para elektronowa w CH

2

=NH, CH

3

NH

2

, PhN=NPh, pirydynie, pirolu? 

 

Struktura związku a kwasowość: 

Kwasowość wzrasta wraz: 



 

ze wzrostem elektroujemności atomu obarczonego ładunkiem ujemnym; 



 

z wielkością atomu obarczonego ładunkiem ujemnym; 



 

delokalizacją rezonansową ładunku w anionie; 



 

udziałem ujemnych efektów indukcyjnych w stabilizacji anionu (= zmniejszeniem udziału 
efektów dodatnich). 

 

4.  Porównaj kwasowość: metanolu i metyloaminy, metanolu i metylotiolu, jodowodoru z chlorowodorem i 

bromowodorem oraz selenowodoru, siarkowodoru i wody. 

 

5.  Napisz produkty reakcji i oznacz mocniejsze i słabsze kwasy/zasady: 

H

2

SO

4

  +  H

2

O

H

3

O  +

HNO

3

  +

H

2

C

N

H

HCl  +

C

C

H

H

H

CH

3

 

6.  Napisz wzór kwasów sprzężonych z następującymi zasadami/solami: 

a/  amidek  dimetylowo-sodowy  (CH

3

)

2

N

-

Na

+

,  b/  amoniak,  NH

3

,  c/  2,2,2-trifluoroetanolan  sodu, 

CF

3

CH

2

O

-

Na

+

. 

 

7.  Metylolit jest często używaną zasadą organiczną. Zaproponuj przebieg reakcji metylolitu z 

etanolem. Co jest kwasem skoniugowanym z tą zasadą? Jakiej zasadowości należy oczekiwać w 
przypadku CH

3

Li? 

 

8.  Mając do dyspozycji skalę kwasowości, oceń jak przebiegnie reakcja amoniaku z zasadą sprzężoną z 

cykloheksanem. Oznacz silniejszy/słabszy kwas/zasadę. 

 
W domu: 
 

1.  Przypisz podane wartości momentów dipolowych (0.23,  1.47,  0.0 D) cząsteczkom odpowiednich 

związków:  NH

3

,  NF

3

,   BF

3

. Uzasadnij odpowiedź. 

 

2.  Uszereguj  według  wzrastającej  temperatury  wrzenia:  n-hexan,  neopentan,  2-metylo-2-butan-2-ol, 

2,3-dimetylobutan, pentan-1-ol 

 

3.  Alkohol może reagować jak kwas, albo jak zasada. Napisz reakcję alkoholu metylowego z mocnym 

kwasem (HCl) i mocną zasadą (Na

+-

NH

2

).