Budowa skóry

Skóra składa się z trzech warstw: tkanki podskórnej, skóry właściwej i naskórka.

Budowa tkanki podskórnej

Tkanka podskórna zbudowana jest z komórek tłuszczowych (adipocytów), które są ułożone w
zraziki otoczone tkanką łączną. W przestrzeniach między zrazikami znajdują się części
wydzielnicze gruczołów potowych, naczynia krwionośne i włókna nerwowe.

Budowa skóry właściwej

Skóra właściwa składa się z dwóch warstw: warstwy siateczkowej i warstwy brodawkowej.

Warstwa siateczkowa skóry właściwej

Warstwę siateczkową tworzą włókna kolagenowe, elastylowe i retu klinowe oraz komórki tkanki
łącznej i podścieliska łącznotkankowe.

Włókna kolagenowe zbudowane są z kolagenu – białka o strukturze trzeciorzędowej. W
organizmie człowieka, ze względu na różnice w budowie i miejsce występowania, wyodrębniono
dotychczas kilkanaście różnych typów kolagenu. W skórze występują dwa z nich – kolagen typu
I i III. Kolagen III, w odróżnieniu od typu I, wykazuje powinowactwo od cząsteczek wody.
Zdolności te traci w miarę starzenia się organizmu, zmieniając swą strukturę na podobieństwo
kolagenu I.

Włókna elastylowe zbudowane są z elastyny, najodporniejszego białka ludzkiego organizmu.
Elastyna charakteryzuje się ogromną rozciągliwością i wytrzymałością na rozciąganie (jej
włókna po rozciągnięciu do 150% swojej długości potrafią powrócić do pierwotnego kształtu).
Włókna retikulinowe (siateczkowe, srebrnochłonne) to cienkie włókna zbudowane z kolagenu
typu III.

Wszystkie białka włókienkowe wchodzące w skład warstwy siateczkowej skóry właściwej
produkowane są przez fibroblasty.

Pomiędzy włóknami warstwy siateczkowej znajdują się luźno ułożone komórki tkanki łącznej:

Fibrocyty, fibroblasty – produkujące kolagen i elastynę;
Histiocyty – komórki o właściwościach żernych, uczestniczące w odpowiedzi nieswoistej;
Mastocyty (komórki tuczne) – biorące udział w reakcjach alergicznych
Pojedyncze limfocyty.

Substancja międzykomórkowa to bezpostaciowa masa złożona przede wszystkim z

Futura Edukacja

1/3

Aplikacje i systemy dedykowane Spitfire

29/10/2011 20:00:12

mukopolisacharydów, w tym kwasu hialuronowego, chondroitynosiarkowego oraz kompleksów
wielocukrowi-białkowych.

Warstwa brodawkowa skóry właściwej

Warstwa brodawkowa zawiera drobne naczynia krwionośne, włókna nerwowe oraz cienkie
włókna kolagenowe i elastylowe, bezładnie ułożone.

Budowa naskórka

Naskórek od warstwy brodawkowej skóry właściwej oddziela błona podstawowa. Ma ona
charakterystyczny falisty układ. Zbudowana jest z blaszki jasnej i blaszki ciemnej.

W budowie naskórka wyróżniamy pięć kolejno występujących po sobie warstw:

1. Warstwa podstawna,
2. Warstwa kolczysta,
3. Warstwa ziarnista,
4. Warstwa jasna,
5. Warstwa rogowa.

Budowa warstwy podstawowej

Warstwa ta zbudowana jest z jednego rzędu walcowatych komórek, wypełnionych dużymi
zasadochłonnymi jądrami. Jest to warstwa żywa, w której najszybciej zachodzą podziały
komórkowe. Jednak już w obrębie tej warstwy naskórka ma swój początek proces keratynizacji:
występują tu prekursory keratyny pod postacią cytokeratyn i tono fibryli. W obrębie warstwy
podstawnej znajdują się melanocyty, czyli komórki barwnikowe, komórki Langerhansa,
odpowiedzialne za prezentację antygenu, oraz komórki Merkela o właściwościach
neuroendokrynnych. Komórki tej warstwy ściśle przylegają do siebie. Połączone są ze sobą oraz
komórkami położonej wyżej warstwy kolczystej poprzez uwypuklenia błony komórkowej, zwane
desmosomami, a z błoną podstawną łączą się za pomocą tzw. Półdesmosomów.

Budowa warstwy kolczystej

Warstwa ta składa się z kilku do kilkunastu rzędów wielobocznych komórek, które mają duże,
okrągłe jądra, ulegające stopniowemu spłaszczeniu w kierunku powierzchni skóry. Komórki te
przylegają do siebie luźniej niż komórki warstwy podstawnej. Połączone są za pomocą
desmosomów, przestrzenie pomiędzy nimi wypełnia tzw. desmogleina – substancja
mukopolisacharydowi-białkowa. W młodym organizmie liczba rzędów komórek sięga kilkunastu,
z upływem czasu zmniejsza się do kilku. U mężczyzn warstwa kolczysta jest znacznie grubsza
niż u kobiet, co należy uwzględnić w pielęgnacji preparatów kosmetycznych.

Futura Edukacja

2/3

Aplikacje i systemy dedykowane Spitfire

29/10/2011 20:00:12

Warstwa ziarnista

Warstwa ziarnista składa się z kilku rzędów wrzecionowatych komórek o silnie spłaszczonych
jądrach. Komórki są wypełnione ziarnami keratohialiny, bezpośredniego prekursora kreatyny. W
kosmetologii warstwa ziarnista utożsamiana jest z tzw. barierą Reina, odpowiadającą za
nieprzepuszczalność naskórka dla wody.

Warstw jasna

Warstwa ta nazywana jest inaczej strefą przejściową, gdyż jej komórki można odróżnić od
komórek leżącej wyżej warstwy rogowej jedynie na podstawie badań w mikroskopie
elektronowym oraz specjalnych barwień histochemicznych.

Futura Edukacja

3/3

Aplikacje i systemy dedykowane Spitfire

29/10/2011 20:00:12