Najwa
ż
niejszym
kryterium
podziału
na
uczestników na zdarzenia rynkowe, a zwłaszcza
przede wszystkim o mo
ż
liwo
ść
oddziaływania
przede wszystkim o mo
ż
liwo
ść
oddziaływania
Rynek doskonale konkurencyjny charakteryzuje
ró
ż
nicuje przedsi
ę
biorstw (maj
ą
one jednakow
Wszyscy uczestnicy rynku dysponuj
ą
pełn
ą
Na takim rynku przedsi
ę
biorstwo nie wpływa
Samodzielnie wybiera natomiast wielko
ść
wytwarzania oraz ilo
ś
ci zatrudnionych czynników
wytwarzania oraz ilo
ś
ci zatrudnionych czynników
s
ą
doskonale podzielne).
na
ró
ż
ne
rodzaje
rynków jest
reakcja
zwłaszcza wpływ na nie lub jego brak. Chodzi
oddziaływania na wysoko
ść
ceny.
oddziaływania na wysoko
ść
ceny.
charakteryzuje to,
ż
e post
ę
p techniczny nie
jednakow
ą
funkcj
ę
produkcji).
pełn
ą
informacj
ą
(rynek jest przejrzysty).
wpływa tak
ż
e na ceny czynników wytwórczych.
wielko
ść
swojej produkcji, a tak
ż
e technik
ę
czynników (zakładamy,
ż
e czynniki produkcji
www.umcs.lublin.pl
czynników (zakładamy,
ż
e czynniki produkcji
Konkurencja doskonała dotyczy rynku, na
-znajduje si
ę
wielka liczba producentów
posiada dostatecznej siły ekonomicznej,
posiada dostatecznej siły ekonomicznej,
produktu, jest wi
ę
c biorc
ą
ceny; nie konkuruje
-istnieje pełna swoboda wej
ś
cia na rynek,
wej
ś
cie i opuszczenie rynku nie jest chronione
wymaga pełnej mobilno
ś
ci zasobów w gospodarce
kształtowanie si
ę
ceny
-sprzedawany towar jest homogeniczny (jednorodny)
tote
ż
brak istotnych ró
ż
nic w cechach wyrobów
tote
ż
brak istotnych ró
ż
nic w cechach wyrobów
tak
ż
e potrzeb
ę
konkurencji niecenowej, np.
-konsekwencj
ą
powy
ż
szych zjawisk oraz zało
doskonale elastyczny popyt na dobra i usługi
producentów.
na którym:
i konsumentów, tote
ż ż
adna firma nie
by wpływa
ć
na poziom ceny swojego
by wpływa
ć
na poziom ceny swojego
konkuruje cen
ą
, lecz kosztami
rynek, szczególnie w długim okresie czasu;
chronione
ż
adnymi barierami; warunek ten
gospodarce i braku ingerencji rz
ą
du w
(jednorodny) i posiada liczne substytuty,
wyrobów ró
ż
nych producentów eliminuje
www.umcs.lublin.pl
wyrobów ró
ż
nych producentów eliminuje
. za pomoc
ą
reklamy
zało
ż
enia o pełnej informacji rynkowej jest
usługi wytwarzane przez poszczególnych
Firma traktuje cen
ę
produktu jako dan
ą
, niezale
jest bardzo mała w porównaniu z ilo
ś
ci
ą
produktu
O cenie decyduj
ą
bowiem wszyscy (bardzo
producent sprzedaje swój wyrób po cenie
niesko
ń
czenie elastyczny (
ε
-
∞
). Gdyby za
żą
Nie ma te
ż
powodu, aby obni
ż
a
ć
cen
ę
sprzedaj
ą
c towar po cenie równowagi,
produkcji.
niezale
ż
n
ą
od wielko
ś
ci jej produkcji, która
produktu w całej bran
ż
y.
(bardzo liczni) dostawcy. Je
ś
li pojedynczy
cenie równowagi rynkowej, to popyt na
ń
jest
za
żą
dał ceny wy
ż
szej, nic by nie sprzedał.
poni
ż
ej poziomu równowagi, poniewa
ż
znajduje nabywców dla całej swojej
www.umcs.lublin.pl
Rynki doskonale konkurencyjne nie wyst
ę
nich rynki wolnokonkurencyjne, które charakteryzuj
pełn
ą
swobod
ą
wej
ś
cia oraz wzgl
ę
dnie dobrym
pełn
ą
swobod
ą
wej
ś
cia oraz wzgl
ę
dnie dobrym
Przykładem
rynku
wolnokonkurencyjnego
wytwarzanych przez niewielkie gospodarstwa
Mimo zastrze
ż
e
ń
model doskonałej konkurencji
teorii mikroekonomii, pozwala bowiem wzgl
ę
bran
ż
ach podobnych do wolnokonkurencyjnych
którego przyrównuje si
ę
inne rodzaje rynków
którego przyrównuje si
ę
inne rodzaje rynków
wyst
ę
puj
ą
w rzeczywisto
ś
ci. Podobne s
ą
do
charakteryzuj
ą
si
ę
du
żą
liczb
ą
uczestników,
dobrym dost
ę
pem do informacji.
dobrym dost
ę
pem do informacji.
wolnokonkurencyjnego
jest
rynek
produktów
rolnych,
gospodarstwa.
konkurencji jest uwa
ż
any za wa
ż
ny fragment
wzgl
ę
dnie łatwo wyja
ś
ni
ć
, co si
ę
dzieje w
wolnokonkurencyjnych. Ponadto słu
ż
y on jako wzorzec, do
rynków.
www.umcs.lublin.pl
rynków.
W gał
ę
zi doskonale konkurencyjnej ka
ż
de przedsi
krzyw
ą
popytu na swoje produkty, poniewa
ż
stanie sprzeda
ć
po tej samej cenie.
stanie sprzeda
ć
po tej samej cenie.
cena
0
p
przedsi
ę
biorstwo ma do czynienia z poziom
ą
poniewa
ż
wszystkie wyprodukowane jednostki jest w
d = MR
TR = p
x
Q
produkcja
d = MR
www.umcs.lublin.pl
Model konkurencji doskonałej w krótkim okresie czasu przy zało
SMC, SATC, SAVC,
MR
P - cena
SATC – koszt przeciętny
całkowity
TR (Utarg całkowity) = P x TP = Pole prostok
ą
ta (P, E, O, TPR)
0
TC (Koszt całkowity) = SATC x TP = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, O, TPR)
TC (Koszt całkowity) = SATC x TP = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, O, TPR)
TI (Zysk) = TR
TI (Zysk) = TR –
– TC = Pole prostok
ą
ta (P, E, C, SATC)
TC = Pole prostok
ą
ta (P, E, C, SATC)
Model konkurencji doskonałej w krótkim okresie czasu przy zało
ż
eniu
ż
e p>SATC
SATC
SMC
MR = p = d
E
SATC
E
C
TP
TPR – wielkość produkcji
ta (SATC, C, O, TPR)
ta (SATC, C, O, TPR)
Model konkurencji doskonałej w krótkim okresie czasu przy zało
SMC, SATC, SAVC,
MR
P - cena
SATC – koszt przeciętny
całkowity
TR (Utarg całkowity) = P x TP = Pole prostok
ą
ta (P, E, O, TPR)
TC (Koszt całkowity) = SATC x TP = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, O, TPR)
TC (Koszt całkowity) = SATC x TP = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, O, TPR)
0
TI (Zysk/Strata) = TR
TI (Zysk/Strata) = TR –
– TC = Pole prostok
ą
ta (P, E, C, SATC) = 0
TC = Pole prostok
ą
ta (P, E, C, SATC) = 0
Model konkurencji doskonałej w krótkim okresie czasu przy zało
ż
eniu
ż
e p=SATC
SATC
SMC
MR = p = d
E
SATCE
C
ta (SATC, C, O, TPR)
ta (SATC, C, O, TPR)
TP
TPR – wielkość
produkcji
Model konkurencji doskonałej w krótkim okresie czasu przy zało
SMC, SATC, SAVC,
MR
P - cena
SATC – koszt przeciętny
całkowity
SAVC
SAVC –
– koszt
koszt
przeciętny zmienny
przeciętny zmienny
TC (Koszt całkowity) = SATC x TP = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, O, TPR)
TC (Koszt całkowity) = SATC x TP = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, O, TPR)
TR (Utarg całkowity) = P x TP = Pole prostok
ą
ta (P, E, O, TPR)
0
TI (STRATA) = TR
TI (STRATA) = TR –
– TC = Pole prostok
ą
ta (P, E, C, SATC)
TC = Pole prostok
ą
ta (P, E, C, SATC)
VC (Koszty zmienne) = SAVC x TP= Pole prostok
ą
ta (SAVC, V, TPR, 0)
VC (Koszty zmienne) = SAVC x TP= Pole prostok
ą
ta (SAVC, V, TPR, 0)
FC (Koszt stały) = TC
FC (Koszt stały) = TC –
– VC = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, V, SAVC)
VC = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, V, SAVC)
Czyli: Strata
Czyli: Strata<
<Kosztów stałych (kontynuacja produkcji w kr. okresie)
Kosztów stałych (kontynuacja produkcji w kr. okresie)
Model konkurencji doskonałej w krótkim okresie czasu przy zało
ż
eniu
ż
e SATC > p > SAVC
SATC
SMC
MR = p = d
E
SATCE
C
V
V
ta (SATC, C, O, TPR)
ta (SATC, C, O, TPR)
TP
TPR – wielkość produkcji
ta (SAVC, V, TPR, 0)
ta (SAVC, V, TPR, 0)
Model konkurencji doskonałej w krótkim okresie czasu przy zało
SMC, SATC, SAVC,
MR
P - cena
SATC – koszt przeciętny
całkowity
SAVC
SAVC –
– koszt przeciętny
koszt przeciętny
zmienny
zmienny
TC (Koszt całkowity) = SATC x TP = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, O, TPR)
TC (Koszt całkowity) = SATC x TP = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, O, TPR)
TR (Utarg całkowity) = P x TP = Pole prostok
ą
ta (P, E, O, TPR)
0
TI (STRATA) = TR
TI (STRATA) = TR –
– TC = Pole prostok
ą
ta (P, E, C, SATC)
TC = Pole prostok
ą
ta (P, E, C, SATC)
VC (Koszty zmienne) = SAVC x TP= Pole prostok
ą
ta (SAVC, V, TPR, 0)
VC (Koszty zmienne) = SAVC x TP= Pole prostok
ą
ta (SAVC, V, TPR, 0)
FC (Koszt stały) = TC
FC (Koszt stały) = TC –
– VC = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, V, SAVC)
VC = Pole prostok
ą
ta (SATC, C, V, SAVC)
Czyli: Strata
Czyli: Strata>
>Kosztów stałych (zaprzestanie produkcji w kr. okresie)
Kosztów stałych (zaprzestanie produkcji w kr. okresie)
Model konkurencji doskonałej w krótkim okresie czasu przy zało
ż
eniu
ż
e SAVC > p
SATC
SMC
MR = p = d
E
SATCE
C
V
V
TP
TPR – wielkość produkcji
W krótkim okresie firma przestaje produkowa
przeci
ę
tnego kosztu zmiennego.
Innymi słowy, je
ż
eli do ka
ż
dej wytworzonej
Innymi słowy, je
ż
eli do ka
ż
dej wytworzonej
lepiej zaprzesta
ć
działalno
ś
ci.
Oczywi
ś
cie, gdy cena produktu jest równa
wówczas producentowi jest oboj
ę
tne, czy
Wtedy bowiem bez wzgl
ę
du na jego decyzj
kosztowi stałemu.
Gdy SATC > P > SAVC, wówczas wytwarzanie
Gdy SATC > P > SAVC, wówczas wytwarzanie
zmienne oraz cz
ęść
kosztów stałych. Strata
rezygnacji z produkcji. Wła
ś
nie wtedy jest opłacalna
produkowa
ć
, je
ś
li cena jej wyrobu jest ni
ż
sza od
wytworzonej jednostki produktu trzeba dopłaca
ć
, to
wytworzonej jednostki produktu trzeba dopłaca
ć
, to
równa przeci
ę
tnemu kosztowi zmiennemu,
wytwarza, czy te
ż
rezygnuje z produkcji.
decyzj
ę
strata jest równa poniesionemu
wytwarzanie pozwala firmie opłaci
ć
koszty
www.umcs.lublin.pl
wytwarzanie pozwala firmie opłaci
ć
koszty
Strata jest wi
ę
c mniejsza ni
ż
w przypadku
opłacalna produkcja ze strat
ą
.
Krzywa poda
SMC, SATC, SAVC,
MR
0
Krzywa poda
ż
y w krótkim okresie czasu
SATC
SMC
V
V
TP
LRAC,
LRMC
LRAC
LRMC
Krzywa poda
ż
y w długim okresie czasu
TP
LRAC
ż
y w długim okresie czasu
Krzyw
ą
poda
ż
y bran
ż
y w długim okresie
poda
ż
y
wszystkich
przedsi
ę
biorstw
z
przedsi
ę
biorstwa mog
ą
opuszcza
ć
rynek lub
przedsi
ę
biorstwa mog
ą
opuszcza
ć
rynek lub
tylko wielko
ść
produkcji ka
ż
dej firmy, lecz tak
ż
Poniewa
ż
w modelu konkurencji doskonałej
wyj
ś
cia,
motywem
wchodzenia
do
gał
ę
(zasiedziałe) firmy dodatniego zysku ekonomicznego
okresie otrzymujemy, dodaj
ą
c do siebie linie
z
danej
gał
ę
zi.
W
długim
okresie
lub na
ń
wchodzi
ć
. Zmienna jest zatem nie
lub na
ń
wchodzi
ć
. Zmienna jest zatem nie
tak
ż
e liczba firm.
doskonałej zakłada si
ę
brak kosztów wej
ś
cia i
gał
ę
zi
jest
osi
ą
ganie
przez
istniej
ą
ce
ekonomicznego.
www.umcs.lublin.pl
LRAC,
LRMC
LRAC
LRMC
Model konkurencji doskonałej w długim okresie czasu przy zało
zyski
ZYSK
MR
p1
MR
p2
TP
W modelu konkurenci doskonałej w długim okresie równowaga wyst
ę
puje w sytuacji gdy p=LRAC, oznacza to
LRAC
p
Model konkurencji doskonałej w długim okresie czasu przy zało
ż
eniu
ż
e w bran
ż
y s
ą
zyski
S1
D1
MR
p1
S2
p2
MR
Q
ę
puje w sytuacji gdy p=LRAC, oznacza to
ż
e zysk nadzwyczajny wynosi 0
Zyski w bran
ż
y, zach
ę
caj
ą
firmy, które dotychczas
wchodzenia do niej w długim okresie
inwestowania, czyli zwi
ę
kszania ilo
ś
ci kapitału,
inwestowania, czyli zwi
ę
kszania ilo
ś
ci kapitału,
koszt produkcji. Ch
ę
tni do wchodzenia do
znajdowa
ć
tak długo, jak długo firmy b
ę
d
ą
osi
ą
Zwi
ę
kszanie produkcji firm zasiedziałych i pojawienie
powoduj
ą
zwi
ę
kszenie poda
ż
y całej bran
ż
y
Na ilustracji linia poda
ż
y bran
ż
y przesuwa si
ę
W konsekwencji cena spada do poziomu,
W konsekwencji cena spada do poziomu,
zerowy zysk.
dotychczas pozostawały poza bran
żą
, do
okresie. Skłania tak
ż
e firmy zasiedziałe do
kapitału, co w konsekwencji obni
ż
a przeci
ę
tny
kapitału, co w konsekwencji obni
ż
a przeci
ę
tny
bran
ż
y i rozszerzania produkcji b
ę
d
ą
si
ę
osi
ą
ga
ć
dodatnie zyski ekonomiczne.
pojawienie si
ę
dodatkowych producentów
ż
y.
si
ę
w prawo z poło
ż
enia S1 do S2.
poziomu, który zapewnia poszczególnym firmom
www.umcs.lublin.pl
poziomu, który zapewnia poszczególnym firmom
LRAC,
LRMC
LRAC
LRMC
Model konkurencji doskonałej w długim okresie czasu przy zało
straty
STRATA
MR
p1
MR
p2
TP
W modelu konkurenci doskonałej w długim okresie równowaga wyst
ę
puje w sytuacji gdy p=LRAC, oznacza to
LRAC
p
Model konkurencji doskonałej w długim okresie czasu przy zało
ż
eniu
ż
e w bran
ż
y s
ą
straty
D1
MR
p1
S1
S2
p2
MR
Q
ę
puje w sytuacji gdy p=LRAC, oznacza to
ż
e zysk nadzwyczajny wynosi 0