Mikroekonomia

N. Gregory Mankiw, Mark P. Taylor

Mikroekonomia jest podręcznikiem, który w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej
stał się bestsellerem. Książka ta obejmuje materiał wprowadzający do studiowania ekonomii
(m.in. dziesięć zasad ekonomii, krótki kurs myślenia jak ekonomista) oraz pełny wykład
mikroekonomii, w którym uwzględniono również kontekst europejski, w tym problematykę
funkcjonowania instytucji europejskich, politykę UE, unię walutową. Podręcznik jest
napisany przystępnym, komunikatywnym językiem, a refleksja teoretyczna przeplata się
z praktycznymi przykładami, ułatwiając studiowanie. Autorzy książki są wybitnymi
współczesnymi ekonomistami.

Podręcznik jest przeznaczony dla studentów studiów ekonomicznych w wyższych uczelniach
różnych typów.

Spis treści

Wstęp
O Autorach
Podziękowania

Część I. WPROWADZENIE
Rozdział 1. Dziesięć głównych zasad ekonomii
1.1. W jaki sposób ludzie podejmują decyzje?
Zasada 1. Ludzie zmuszeni są dokonywać wyborów
Zasada 2. Kosztem jest to, z czego musisz zrezygnować, aby osiągnąć swój cel
Zasada 3. Racjonalni ludzie biorą pod uwagę wielkości krańcowe
Zasada 4. Ludzie reagują na bodźce
1.2. W jaki sposób ludzie współdziałają ze sobą?
Zasada 5. Handel może być opłacalny dla wszystkich
Zasada 6. Rynki są zwykle dobrą formą organizowania aktywności gospodarczej
Zasada 7. Niekiedy państwo może poprawić wyniki działania rynku
1.3. W jaki sposób działa cała gospodarka?
Zasada 8. Poziom życia zależy od ilości wyprodukowanych dóbr i usług
Zasada 9. Ceny rosną, kiedy państwo drukuje zbyt dużo pieniędzy
Zasada 10. W krótkim okresie społeczeństwo wybiera między inflacją a bezrobociem
Podsumowanie

Rozdział 2. Myśleć jak ekonomista
2.1. Ekonomista jako naukowiec
Metoda naukowa: obserwacja, teoria i znowu obserwacja
Rola założeń
Modele ekonomiczne
Pierwszy model: wykres ruchu okrężnego
Drugi model: granica możliwości produkcyjnych

Mikroekonomia i makroekonomia
2.2. Ekonomista jako doradca polityka
Analiza pozytywna a analiza normatywna
Ekonomiści w instytucjach państwowych i ponadpaństwowych
2.3. Dlaczego ekonomiści różnią się poglądami?
Różnice poglądów naukowych
Różnice sądów wartościujących
Wrażenia a rzeczywisty świat
Podsumowanie
Dodatek. Krótki przegląd wykresów
Wykresy jednej zmiennej
Wykresy dwóch zmiennych: układ współrzędnych
Krzywe w układzie współrzędnych
Nachylenie
Przyczyna i skutek

Rozdział 3. Współzależność i korzyści z handlu
3.1. Współczesna gospodarka
Możliwości produkcyjne
Specjalizacja i handel
3.2. Zasada korzyści komparatywnych
Przewaga absolutna
Koszt alternatywny i przewaga komparatywna
Korzyści komparatywne i wymiana
3.3. Zastosowania zasady przewagi komparatywnej
Czy David Beckham powinien sam kosić swój trawnik?
Czy Wielka Brytania powinna handlować z innymi krajami?
Podsumowanie

Część II. PODAŻ I POPYT I: JAK DZIAŁAJĄ RYNKI?
Rozdział 4. Siły rynkowe, czyli podaż i popyt
4.1. Rynki i konkurencja
Rynki konkurencyjne
Konkurencja doskonała i inne formy konkurencji
4.2. Popyt
Krzywa popytu: związek między ceną i wielkością zapotrzebowania
Popyt rynkowy a popyt indywidualny
Przesunięcia linii popytu
4.3. Podaż
Krzywa podaży: związek między ceną a ilością oferowaną
Podaż rynkowa a podaż indywidualna
Przesunięcia krzywej podaży
4.4. Podaż i popyt łącznie
Stan równowagi rynkowej
Trzy etapy analizy zmian stanu równowagi rynkowej
Podsumowanie

Rozdział 5. Elastyczność i jej zastosowania
5.1. Elastyczność popytu
Cenowa elastyczność popytu i czynniki, od których zależy jej poziom
Obliczanie cenowej elastyczności popytu
Metoda punktu środkowego: lepszy sposób obliczania zmian procentowych i elastyczności
Różnorodność krzywych popytu
Utarg całkowity a cenowa elastyczność popytu
Elastyczność i utarg całkowity w różnych punktach linii popytu, która jest prostą
Inne elastyczności popytu
5.2. Elastyczność podaży
Cenowa elastyczność podaży i czynniki, od których zależy jej poziom
Sposób obliczania cenowej elastyczności podaży
Różne krzywe podaży
5.3. Trzy zastosowania podaży, popytu i elastyczności
Czy nowina, która jest dobra dla rolnictwa, może być złą nowiną dla rolników?
Dlaczego OPEC nie zdołał utrzymać wysokiej ceny ropy naftowej?
Czy zakaz zażywania i posiadania narkotyków zwiększa, czy też zmniejsza przestępczość
narkotykową?
Podsumowanie

Rozdział 6. Podaż, popyt i polityka państwa
6.1. Kontrola cen
W jaki sposób cena maksymalna wpływa na sytuację na rynku?
W jaki sposób cena minimalna wpływa na sytuację na rynku?
Ocena kontroli cen
6.2. Podatki
Wpływ podatków obciążających nabywców na wynik działania rynku
Wpływ podatków obciążających sprzedawców na wynik działania rynku
Elastyczność a obciążenie podatkowe
Podsumowanie

Część III. PODAŻ I POPYT II: RYNKI A DOBROBYT
Rozdział 7. Konsumenci, producenci i efektywność rynków
7.1. Nadwyżka konsumenta
Skłonność do płacenia
Wykorzystanie krzywej popytu do mierzenia nadwyżki konsumenta
Jak spadek ceny zwiększa nadwyżkę konsumenta?
Co się mierzy za pomocą nadwyżki konsumenta?
7.2. Nadwyżka producenta
Koszt i skłonność do płacenia
Wykorzystanie krzywej podaży do mierzenia nadwyżki producenta
Jak wzrost ceny zwiększa nadwyżkę producenta?
7.3. Efektywność rynku
Altruistyczny planista społeczny
Ocena stanu równowagi rynkowej
Podsumowanie

Rozdział 8. Koszt opodatkowania
8.1. Strata dobrobytu spowodowana opodatkowaniem
Jak podatek wpływa na uczestników transakcji rynkowych?
Straty dobrobytu i korzyści z handlu
8.2. Czynniki, od których zależy strata dobrobytu
8.3. Strata dobrobytu i przychód z opodatkowania a zmiany wysokości podatku
Podsumowanie

Rozdział 9. Handel międzynarodowy
9.1. Czynniki, od których zależy wymiana
Stan równowagi bez handlu
Cena światowa a korzyści komparatywne
9.2. Kto korzysta, a kto traci na handlu?
Korzyści i straty kraju, który jest eksporterem
Korzyści i straty kraju, który jest importerem
Skutki wprowadzenia cła
Skutki wprowadzenia kontyngentu
Wnioski dotyczące polityki handlowej
9.3. Argumentacja za ograniczeniem wolnego handlu
Argument o miejscach pracy
Argument o bezpieczeństwie narodowym
Argument o wschodzących gałęziach gospodarki
Argument o nieuczciwej konkurencji
Protekcjonizm jako argument w trakcie negocjacji
Podsumowanie

Część IV. EKONOMIA SEKTORA PUBLICZNEGO
Rozdział 10. Efekty zewnętrzne
10.1. Efekty zewnętrzne i nieefektywność rynku
Ekonomia dobrobytu: zwięzłe przypomnienie głównych tez
Negatywne efekty zewnętrzne
Pozytywne efekty zewnętrzne
10.2. Prywatne rozwiązania problemu efektów zewnętrznych
Rodzaje reakcji podmiotów prywatnych
Twierdzenie Coase'a
Dlaczego prywatne rozwiązania nie zawsze są skuteczne?
10.3. Kontrola efektów zewnętrznych przez państwo
Regulacja
Podatki Pigou i subsydia
Zbywalne zezwolenia na zanieczyszczanie
Zastrzeżenia wobec ekonomicznej analizy zanieczyszczenia środowiska
Podsumowanie

Rozdział 11. Dobra publiczne i wspólne zasoby
11.1. Różne rodzaje dóbr
11.2. Dobra publiczne
Problem gapowicza

Niektóre ważne dobra publiczne
Trudne zadanie: analiza kosztów i korzyści
11.3. Wspólne zasoby
Tragedia wspólnego pastwiska
Niektóre ważne wspólne zasoby
Podsumowanie

Rozdział 12. System podatkowy
12.1. Finanse państwa w Wielkiej Brytanii
Dochody
Wydatki
12.2. Podatki i efektywność
Straty dobrobytu spowodowane opodatkowaniem
Obciążenia administracyjne
Krańcowa i przeciętna stawka podatkowa
Podatki zryczałtowane
12.3. Podatki i sprawiedliwość
Zasada "płaci ten, kto korzysta"
Zasada zdolności do płacenia
Obciążenie podatkowe a sprawiedliwość podatku
Podsumowanie

Część V. ZACHOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWANA RYNKU
Rozdział 13. Koszty produkcji
13.1. Co to są koszty?
Utarg całkowity, koszt całkowity i zysk
Koszty alternatywne produkcji w przedsiębiorstwie
Koszty alternatywne kapitału finansowego
Zysk ekonomiczny a zysk księgowy
13.2. Produkcja i koszty
Funkcja produkcji
Od funkcji produkcji do krzywej kosztu całkowitego
13.3. Różne miary kosztów
Koszty stałe i koszty zmienne
Koszt przeciętny i koszt krańcowy
Krzywe kosztów i ich kształty
Typowe krzywe kosztów
13.4. Koszty w krótkim i długim okresie
Związek między krótko- i długookresowym przeciętnym kosztem całkowitym
Korzyści i niekorzyści skali
Podsumowanie

Rozdział 14. Przedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych
14.1. Co to jest rynek konkurencyjny?
Konkurencja
Utargi przedsiębiorstw konkurencyjnych
14.2. Maksymalizacja zysku a krzywa podaży przedsiębiorstwa konkurencyjnego

Prosty przykład maksymalizacji zysku
Krzywa kosztu krańcowego i decyzje przedsiębiorstwa o wielkości podaży
Decyzja przedsiębiorstwa o czasowym zaprzestaniu produkcji
Rozlane mleko i inne koszty utopione
Długi okres i decyzja przedsiębiorstwa o wejściu na rynek lub wyjściu z rynku
Pomiar zysku przedsiębiorstwa konkurencyjnego
14.3. Krzywa podaży na rynku konkurencyjnym
Krótki okres: podaż rynkowa przy stałej liczbie przedsiębiorstw
Długi okres: wejścia i wyjścia a podaż rynkowa
Dlaczego przedsiębiorstwa konkurencyjne kontynuują produkcję, mimo że ich zysk jest
równy zeru?
Zmiana popytu w krótkim i długim okresie
Dlaczego krzywa podaży długookresowej może być nachylona ku górze?
Podsumowanie

Rozdział 15. Monopol
15.1. Dlaczego powstają monopole?
Zasoby zmonopolizowane
Monopole państwowe
Monopole naturalne
15.2. Decyzje monopoli o wielkości produkcji i poziomie cen
Monopol a konkurencja
Utarg monopolu
Maksymalizacja zysku
Zysk monopolowy
15.3. Monopolizacja zmniejsza dobrobyt
Strata dobrobytu spowodowana monopolizacją
Czy zysk monopolowy jest kosztem społecznym?
15.4. Polityka państwa wobec monopoli
Ochrona konkurencji
Regulacja
Własność publiczna
Nicnierobienie
15.5. Różnicowanie cen
Ustalanie cen
Wnioski
Analiza różnicowania ceny
Przykłady różnicowania ceny
Podsumowanie

Rozdział 16. Oligopol
16.1. Między monopolem a konkurencją doskonałą
16.2. Rynki, na których działa kilku sprzedawców
Przykład duopolu
Konkurencja, monopole i kartele
Równowaga oligopolu
Jak wielkość oligopolu wpływa na sytuację na rynku?
16.3. Teoria gier i ekonomia kooperacji

Dylemat więźnia
Oligopol a dylemat więźnia
Inne przykłady dylematu więźnia
Dylemat więźnia a dobrobyt społeczeństwa
Dlaczego niekiedy ludzie kooperują?
16.4. Państwo a oligopole
Ograniczenia handlu a prawo o ochronie konkurencji
Spory wokół polityki ochrony konkurencji
Podsumowanie

Rozdział 17. Konkurencja monopolistyczna
17.1. Konkurencja zróżnicowanych produktów
Firma na rynku konkurencji monopolistycznej w krótkim okresie
Stan równowagi długookresowej
Konkurencja monopolistyczna a konkurencja doskonała
Konkurencja monopolistyczna a dobrobyt społeczny
17.2. Reklama
Dyskusja o reklamie
Reklama jako sygnał jakości
Marka
Podsumowanie

Część VI. EKONOMIA RYNKÓW PRACY
Rozdział 18. Rynki czynników produkcji
18.1. Popyt na pracę
Przedsiębiorstwo konkurencyjne maksymalizujące zysk
Funkcja produkcji i produkt krańcowy pracy
Wartość produktu krańcowego pracy i popyt na pracę
Co powoduje przesunięcia krzywej popytu na pracę?
18.2. Podaż pracy
Wybór między pracą a czasem wolnym
Co powoduje przesunięcia krzywej podaży pracy?
18.3. Stan równowagi na rynku pracy
Zmiany podaży pracy
Zmiany popytu na pracę
18.4. Inne czynniki produkcji: ziemia i kapitał
Stan równowagi na rynkach ziemi i kapitału
Związki między czynnikami produkcji
Podsumowanie

Rozdział 19. Płace i dyskryminacja na rynku pracy
19.1. Niektóre czynniki decydujące o poziomie płac równowagi
Wyrównawcze różnice płac
Kapitał ludzki
Zdolności, wysiłek i rola przypadku
Alternatywne spojrzenie na wykształcenie - teoria sygnalizacji
Fenomen megagwiazdy

Wynagrodzenia wyższe od płac równowagi: płace minimalne i płace efektywnościowe
19.2. Ekonomia dyskryminacji
Pomiar dyskryminacji na rynku pracy
Dyskryminacja przez pracodawców
Dyskryminacja przez klientów i państwo
Podsumowanie

Rozdział 20. Nierówności dochodowe i ubóstwo
20.1. Sposoby pomiaru nierówności dochodowych
Nierówności dochodowe w Wielkiej Brytanii
Problemy z pomiarem nierówności dochodowych
Mobilność ekonomiczna jednostek
20.2. Filozofia polityczna redystrybucji dochodu
Utylitaryzm
Liberalizm
Libertarianizm
20.3. Polityka ograniczania sfery ubóstwa
Płaca minimalna
Ubezpieczenia społeczne
Negatywny podatek dochodowy
Transfery rzeczowe
Polityka ograniczania ubóstwa a zachęty do podejmowania pracy
Podsumowanie

Część VII. TEMATY DALSZYCH STUDIÓW
Rozdział 21. Teoria podejmowania decyzji przez konsumenta
21.1. Ograniczenie budżetowe: na co może sobie pozwolić konsument?
21.2. Preferencje: czego chce konsument?
Krzywe obojętności jako narzędzie opisu preferencji
Cztery cechy krzywych obojętności
Krzywe obojętności: dwa skrajne przypadki
21.3. Optymalizacja: jaki koszyk dóbr wybiera konsument?
Decyzje optymalne konsumenta
Jak zmiany dochodu wpływają na decyzje konsumenta?
Jak zmiany cen wpływają na decyzje konsumenta?
Efekt dochodowy i efekt substytucyjny
Wyprowadzenie krzywej popytu
21.4. Trzy zastosowania teorii podejmowania decyzji przez konsumenta
Czy wszystkie krzywe popytu są nachylone ku dołowi?
Jak zmiany płac wpływają na podaż pracy?
Jak zmiany stóp procentowych wpływają na wielkość oszczędności gospodarstw domowych?
Podsumowanie

Rozdział 22. Kierunki rozwoju mikroekonomii
22.1. Asymetria informacji
Ukryte działania: "panowie", "słudzy" i pokusa nadużycia
Ukryte właściwości: negatywna selekcja i "cytryny"

Sygnalizacja jako sposób zdobywania brakującej informacji
Badanie jako sposób ujawniania informacji
Asymetria informacji a polityka państwa
22.2. Ekonomia polityczna
Paradoks głosowania Condorceta
Twierdzenie Arrowa o niemożności
Twierdzenie o środkowym glosującym
Politycy również są ludźmi
22.3. Ekonomia behawioralna
Ludzie nie zawsze zachowują się racjonalnie
Ludziom zależy na sprawiedliwości
Kiedy w grę wchodzi upływ czasu, ludzie podejmują niekonsekwentne decyzje
Podsumowanie
Słownik
Indeks