Udost˚ pnij

1

Piołun - niedoceniane zioło

WP.PL

| dodane 2014-05-30 (10:25) |

Wielu osobom piołun kojarzy się jedynie z absyntem – kultowym alkoholem ze względu na
swój kolor zwanym potocznie „zieloną wróżką”. Ale nie wszyscy wiedzą, że bylica piołun to
również roślina lecznicza. W kuchni należy korzystać z niej z rozwagą – ma bardzo silny smak
i aromat. Jednak użyta w umiarkowanych ilościach będzie ciekawą przyprawą albo
składnikiem nalewki.

14 opinii

26

A

A

A

123R F.C O M

AT-M Ad

Bylica piołun (łac. Artemisia absinthium) zwana jest także bielicą piołunem, wermutem, psią rutą albo

absyntem. Należy do astrowatych. Rośnie dziko prawie w całej Europie, północnej Afryce, na zachodzie

Azji oraz w Ameryce Północnej – na ten ostatni kontynent piołun trafił jako roślina uprawiana w celach

leczniczych, gdzie zaczął się samorzutnie rozprzestrzeniać. W Polsce występuje powszechnie. Roślinę

można spotkać na polanach oraz nieużytkach, w przydrożach, na zboczach, bywa też uprawiana w

ogródkach.

To bylina o wzniesionych pędach, w górze gałęzistych. Filcowate liście są z wierzchu zielone, a pod

spodem białawe. Jasnożółte kwiaty – drobne i kuliste – zebrane są w zwisające koszyczki. Dobrze rośnie

w miejscach suchych i nasłonecznionych. Kwitnie od lipca do września.

Ojciec medycyny Hipokrates wymieniał w swoich zapiskach piołun jako lek żołądkowy i roślinę skuteczną

w leczeniu żółtaczki. W średniowieczu piołunem aromatyzowano piwa i miody pitne. Na początku XX w.

stosowanie bylicy zostało zakazane w wielu krajach (dotyczyło to przede wszystkim absyntu) z powodu

bardzo niekorzystnego wpływu na człowieka przy większych dawkach (halucynacje, konwulsje). Wszystko

przez obecność toksycznego tujonu. W zatruciach tujonem pojawiają się stany podniecenia i psychozy.

Jednak w niewielkich ilościach substancja ta stymuluje działanie mózgu.

Dobry na przewód pokarmowy

Ziele suszy się w temperaturze poniżej 35 stopni. Surowiec leczniczy stanowią ulistnione wierzchołki

kwitnących roślin oraz same liście. Piołun jest stosowany jako roślina lecznicza, szczególnie przy

chorobach przewodu pokarmowego. Liście piołunu zawierają m.in. absyntynę i anabsyntynę (gorzkie

glikozydy), olejek eteryczny, flawonoidy, garbniki, witaminę C, kwasy organiczne.

Roślina działa bakteriobójczo, oczyszczająco na nerki, przeciwrobaczo, przeciwgorączkowo,

wzmacniająco, a także reguluje przemianę materii. Pobudza łaknienie. Olejek z piołunu ma właściwości

odkażające, działa rozkurczowo na przewód pokarmowy, przewody żółciowe i moczowe.

By przygotować leczniczy napar z piołunu, łyżeczkę ziela należy zalać szklanką wrzątku wody i trzymać

pod przykryciem przez pół godziny. Odstawić na 10 minut i przecedzić. Pić 0,5-1 łyżkę na godzinę przed

posiłkami przez kilka dni jako środek pobudzający trawienie, wzmagający apetyt i działający

wzmacniająco na organizm.

Piołun w kuchni

Piołun ma charakterystyczny ziołowy zapach i bardzo gorzki smak, wyczuwalny nawet w rozcieńczeniu

1:800. Jednak pomimo silnej goryczki liście piołunu były dawniej w Europie często wykorzystywane do

przyrządzenia sosów. Niewielką (!) ilość piołunu można wykorzystać w kuchni jako przyprawę.

W Maroku mały kawałeczek listka dodaje się do tradycyjnej marokańskiej herbaty (zielona herbata

prawdziwa z miętą kłosową Mentha spicata), by napój zyskał szczypiący posmak. Herbata z piołunu ma

bardzo intensywny, gorzki smak i zapach.

Roślinę tę używano do wyrobu wódki smakowej zwanej absyntem, bardzo popularnej w XIX wieku, po

którą często sięgali artyści. Obecnie w większości krajów Unii Europejskiej absynt jest legalny, pod

warunkiem że stężenie tujonu nie przekracza 10 mg/l.

Polub

kuchnia.wp.pl

na Facebooku

W dzisiejszych czasach piołun służy głównie do sporządzania gorzkich likierów, wermutów, nalewek oraz

wódek smakowych. Nalewka piołunówka powstrzymuje biegunkę, wzmacnia żołądek, oczyszcza krew.
Jest skuteczna w leczeniu robaków. Przepis: na wiosnę zebrać garść najmłodszych liści piołunu. Napełnić

nimi butelkę po winie, nie gniotąc zanadto liści. Zalać do pełna spirytusem, szczelnie zakorkować i

odstawić w ciepłe miejsce na tydzień. Następnie spirytus zlać do innej butelki i w miarę potrzeby zaprawić

nim czystą wódkę, dolewając do niej tyle wody, ile wlewamy spirytusu, aby wódka nie była zbyt mocna.

Wskazania: przy bólach żołądkowych wynikających z niestrawności pić dwie łyżki kilka razy dziennie. Przy

biegunce podawać nalewkę co parę godzin. W pozostałych przypadkach pić łyżkę stołową raz na dzień.

Drugi przepis na piołunówkę: trzy wysuszone gałązki piołunu włożyć do słoja. Dodać pięć kwiatów

dziurawca razem z listkami, jeden liść geranium, osiem ziaren pieprzu czarnego, dziesięć rodzynek, jedną

torebkę herbaty ekspresowej, jedną łyżkę miodu lub dwie łyżeczki cukru i litr wódki. Słój szczelnie

zamknąć, owinąć ściereczką zamoczoną we wrzątku i wstawić do garnka z gorącą wodą na około dwie

godziny. Po wyjęciu słoja z wody otworzyć go i usunąć torebkę herbaty. Nalewkę odstawić na tydzień w

szczelnie zamkniętym słoju, a potem przefiltrować przez gazę i pozostawić do sklarowania. Płyn znad

osadu zlać do czystej butelki. Osad przefiltrować przez lejek wyłożony watą. Połączyć oba płyny. Nalewka

jest gotowa i nie musi dojrzewać.

Wskazania: pić łyżkę dwa lub trzy razy dziennie na wzmocnienie żołądka, oczyszczenie krwi i

niestrawność.

Przetwory z piołunu należy stosować ostrożnie przez krótki czas, robić przerwy i nie przekraczać

zalecanych dawek i częstotliwości zażywania. Piołun nie jest wskazany w przypadku kobiet w ciąży i

karmiących.

Ewa Podsiadły-Natorska/mmch/kuchnia.wp.pl

Korzystałam z:

„Dzikie rośliny jadalne Polski”, Łukasz Łuczaj, wyd. Chemigrafia, Krosno 2002

„Nalewki zdrowotne”, Jan Rogala, wyd. Baobab, Warszawa 2003/2007

piołun, bylica piołun, Artemisia absinthium, wermut, psia ruta, absynt

481

Lubię to!