w w w. e l e k t r o . i n f o . p l

n r 7 - 8 / 2 0 0 5

informuje

10

Grupa Technologiczna

HARTING – kolejne łącze – POLSKA

Działająca na rynku międzynaro-

dowym Grupa Technologiczna HAR-
TING z główną siedzibą w Espelkamp
(Niemcy) otworzyła w czerwcu tego
roku biuro techniczno-marketingowe
we Wrocławiu. Firma HARTING jest
znana na rynku jako jeden z wiodą-
cych producentów złączy elektrycz-
nych i elektronicznych do zastosowań
przemysłowych. Do dyspozycji klien-
tów są teraz menadżerowie ds. roz-
woju rynku rozlokowani na terenie ca-
łego kraju. Grupa Technologiczna
HARTING oferuje rozwiązania syste-
mowe i produkty z zakresu przemy-
słowych złącz elektrycznych, elektro-
nicznych i optoelektycznych, techni-
ki transmisyjnej i sieciowej, mecha-
troniki, oprogramowania oraz syste-
mów zarządzania produkcją. Znajdu-
ją one zastosowanie m.in. w takich
gałęziach przemysłu jak przesył ener-
gii i transmisja danych, automatyza-
cja i wizualizacja procesów produk-
cyjnych oraz telekomunikacja. 

Międzynarodowa Komisja

Elektrotechniczna zatwierdza

ETHERNET Powerlink

Międzynarodowa Komisja Elektro-

techniczna (IEC) zaakceptowała
ETHERNET Powerlink (EPL), jako Pu-
blicznie Dostępną Specyfikację. Spe-
cyfikacje ETHERNET Powerlink zo-
stały zgłoszone przez organizację
IAONA (

Industrial Automation Open

Network Association) do IEC SC65C,
jako komunikacyjny profil czasu rze-
czywistego na bazie przemysłowego
Ethernetu. Zdecydowana większość,
bo aż 96 % wszystkich Narodowych
Komitetów IEC głosowała za ETHER-
NET Powerlink. W tym czasie podko-
misja zatwierdziła specyfikację jako
nowy przedmiot prac. Powyższa ak-
ceptacja stanowi istotny krok, aby
ETHERNET Powerlink stał się czę-
ścią standardu IEC-IEC 61784-2 „Cy-
frowa wymiana danych dla pomiaru
i sterowania. Część 2: Dodatkowe
profile dla sieci komunikacyjnych ba-
zujących na ISO / IEC 8802-3 w apli-
kacjach czasu rzeczywistego”, będą-
cego aktualnie w opracowaniu. Obec-
nie ponad 60000 urządzeń EPL jest
zastosowanych w zawansowanych

11

»

jak profesjonalnie i kompleksowo wyposażyć DATA CENTER?

N

a to pytanie próbowali odpowiedzieć so-
bie uczestnicy seminarium „Komplekso-

wa infrastruktura techniczna w DATA CEN-
TER”, które odbyło się 23 czerwca w Warsza-
wie. Spotkanie zorganizowały firmy: ADT,
Fast Group, Stulz i Reichle

&De-Massari.

Uczestnicy wysłuchali wykładów eksper-

tów na temat budowy nowoczesnych ośrod-
ków przetwarzania i przechowywania danych
- DATA CENTER oraz serwerowni, w odnie-
sieniu do aktualnych norm w tej dziedzinie.
W szczególności była mowa o: kabinach IT,
systemach zasilania gwarantowanego, syste-
mach klimatyzacji precyzyjnej, okablowaniu
strukturalnym oraz o rozwiązaniach zapew-
niających fizyczne bezpieczeństwo takich
ośrodków. Było to już drugie spotkanie z czte-
rech zaplanowanych na ten rok, poświęcone
kompleksowym rozwiązaniom technologicz-
nym i technicznym stosowanym obecnie
w takich miejscach. Konferencję zainauguro-
wał prezes firmy Fast Group - Aleksander Re-
dlich. Podczas prelekcji omówiono poszcze-
gólne systemy, które wchodzą w skład infra-
struktury DATA CENTER, a także normy, na
jakich należy się wzorować, „gotowe” rozwią-
zania kabin IT oraz integrację systemów bez-
pieczeństwa. Jednym z głównych tematów

były systemy zasilania gwarantowanego
ze szczególnym uwzględnieniem ośrodków
obliczeniowych.

Organizatorami spotkania były cztery fir-

my, które razem oferują „komplet” instala-
cji technicznych, niezbędnych do niezawod-
nego funkcjonowania i skutecznej ochrony
ośrodków przetwarzania i przechowywania
danych - Data Center: ADT Poland – lider
w branży zabezpieczeń (systemy wykrywa-
nia i gaszenia pożaru, kontrola dostępu, te-
lewizja przemysłowa), FAST GROUP (kabi-
ny IT, systemy zasilania gwarantowanego),
Reichle

&De–Massari (okablowane struktu-

ralne) oraz STULZ (klimatyzacja precyzyj-
na). Dzięki obecności w tym samym miej-
scu i czasie przedstawicieli tych czterech
branż uczestnicy seminarium mieli możli-
wość uzyskania pełnych informacji i profe-
sjonalnych wskazówek na temat budowy,
wyposażenia i eksploatacji DATA CENTER.
Po wysłuchaniu wszystkich prezentacji od-
był się panel dyskusyjny, podczas którego
słuchacze mogli zadawać prelegentom py-
tania dotyczące szczególnie interesujących
ich zagadnień. Na zakończenie seminarium
każdy z zaproszonych gości otrzymał certy-
fikat uczestnictwa. Kolejne spotkania z te-
go cyklu odbędą się w Gdańsku i we Wro-
cławiu. Patronem medialnym seminarium
jest redakcja „elektro.info”.



Na seminarium zaproszono projektantów, administra-

torów budynków oraz specjalistów IT

szkolenia kwalifikacyjne dla elektryków

W

dniach 1-2 czerwca 2005 w Instytucie
Techniki Budowlanej w Warszawie od-

było się szkolenie dla osób ubiegających się
o świadectwa kwalifikacyjne E, uprawniające
do prowadzenia eksploatacji urządzeń, sieci
oraz instalacji elektroenergetycznych o napię-
ciu do 1 kV ze szczególnym uwzględnieniem
pomiarów ochronnych.

Organizatorem spotkania była Samodziel-

na Pracownia Instalacji Elektrycznych Insty-

tutu Techniki Budowlanej, kierowana przez
inż. Radosława Lenartowicza. Wzięło w nim
udział 25 osób zatrudnionych w firmach tele-
komunikacyjnych przy eksploatacji instalacji
oraz urządzeń elektroenergetycznych o napię-
ciu do 1 kV. Zgodnie z Prawem energetycznym
(Dz. U. nr 54/1997 poz. 348 z późniejszymi
zmianami; ostatnia: Dz. U. nr 62/2005 poz.
552) oraz Rozporządzeniem Ministra Gospo-
darki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28

w w w. e l e k t r o . i n f o . p l

n r 7 - 8 / 2 0 0 5

11

aplikacjach automatyzacji. ETHER-
NET Powerlink jest używany przez
ponad 300 wiodących przemysłowych
firm na całym świecie.



ruszyła budowa podwodnej linii

energetycznej Finlandia – Estonia

Mija już miesiąc od czasu oficjalne-

go rozpoczęcia realizacji projektu po-
łączenia Finlandia – Estonia, za pomo-
cą linii wysokiego napięcia, umiejsco-
wionej pod dnem Morza Bałtyckiego.
Energia w linii będzie przesyłana za
pomocą prądu stałego, co w znacznym
stopniu ułatwi współpracę systemów
energetycznych obu krajów. Firma
ABB, która jest głównym wykonawcą
projektu, dostarczy unikalny (pod
względem konstrukcji) kabel wykona-
ny w technologii HVDC Light. Na ce-
remonii w stolicy Estonii – Tallinie
spotkali się przedstawiciele ABB oraz
Nordic Energy Link (NEL), aby oficjal-
nie zainaugurować rozpoczęcie reali-
zacji kontraktu. „Zielone światło” dla

12

»

10

»

kwietnia 2003 roku w sprawie zasad stwier-
dzania posiadanych kwalifikacji przez osoby
zajmujące się eksploatacją urządzeń, instala-
cji i sieci (Dz. U. nr 89/2003 poz. 828; Dz. U.
nr 129/2003 poz. 1184) osoby zatrudnione
przy eksploatacji urządzeń, sieci lub instalacji
muszą posiadać uprawnienia kwalifikacyjne
E lub D. Świadectwo kwalifikacyjne E obejmu-
je zakres uprawnień związanych z eksploata-
cją, natomiast świadectwo D obejmuje zakres
uprawnień związanych ze sprawowaniem
nadzoru nad pracą osób prowadzących eksplo-
atację sieci, instalacji oraz urządzeń elektro-
energetycznych. Dodatkową przesłanką pły-
nącą z posiadania świadectwa kwalifikacyj-
nego D jest nabycie uprawnień do prowadze-
nia eksploatacji w zakresie objętym świadec-
twem E oraz prowadzenia pomiarów eksplo-
atacyjnych i ochronnych. Zgodnie z ustawą
z dnia 4 marca 2005 roku o zmianie ustawy
Prawo energetyczne oraz ustawy Prawo ochro-
ny środowiska (Dz. U. nr 62/2005 poz. 552),
posiadane kwalifikacje sprawdza się co pięć
lat. Natomiast osoby, które zdobyły świadec-
two na mocy Rozporządzenia Ministra Gospo-
darki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28
kwietnia 2003 roku w sprawie zasad stwier-
dzania posiadanych kwalifikacji przez osoby
zajmujące się eksploatacją urządzeń, instala-
cji i sieci (Dz. U. nr 89/2003 poz. 828; Dz. U.
nr 129/2003 poz. 1184), na mocy art. 16 usta-
wy o zmianie ustawy Prawo energetyczne
i Prawo ochrony środowiska są zobowiązane
do powtórnego złożenia egzaminu po dniu 3
maja 2010 roku. Po tym okresie świadectwa
te tracą swoją ważność.

Szkolenie prowadzili mgr inż. Andrzej

Boczkowski i mgr inż. Julian Wiatr. Obejmo-
wało ono wykłady teoretyczne oraz zajęcia
praktyczne. W ramach wykładów zostały
przedstawione podstawowe przepisy prawne
dotyczące Prawa energetycznego i związa-
nych z nim aktów wykonawczych oraz zasa-
dy prowadzenia pomiarów eksploatacyjnych
i ochronnych w instalacjach i urządzeniach
elektroenergetycznych niskiego napięcia.
Każdy z uczestników szkolenia otrzymał ma-
teriały szkoleniowe, które obejmowały
wszystkie zagadnienia poruszane podczas za-
jęć teoretycznych.

W ramach zajęć praktycznych uczestnicy

kursu musieli samodzielnie wykonać pomia-
ry obwodu zwarciowego, rezystancji uziemie-
nia, rezystancji izolacji, ciągłości połączeń
wyrównawczych oraz rezystancji podłogi.

Przeprowadzone zostały również zajęcia
praktyczne na temat badania skuteczności
działania wyłączników różnicowoprądowych
z wykorzystaniem testera opracowanego
w COBR Elektromontaż. Szczególną uwagę
zwrócono na właściwą interpretację uzyska-
nych wyników oraz poprawne wypełnianie
protokołów pomiarowych. Każdy uczestnik
szkolenia musiał samodzielnie wykonać po-
miary, wypełnić protokół pomiarowy i oce-
nić skuteczność zastosowanego na stanowi-
sku laboratoryjnym środka ochrony przeciw-
porażeniowej. Nowością, która jest pomijana
przez innych organizatorów tego typu szko-
leń, były podstawowe badania agregatów
prądotwórczych w zakresie ochrony przeciw-
porażeniowej oraz ocena skuteczności samo-
czynnego wyłączenia w instalacjach i odbior-
nikach przez nie zasilanych. Szkolenie zosta-
ło zakończone egzaminem, który odbierała
komisja egzaminacyjna działająca przy Od-
dziale Warszawskim SPE, powołana na mocy
decyzji prezesa URE. Warto dodać, że Mini-
sterstwo Gospodarki i Pracy opracowało pro-
jekt zmian rozporządzenia w sprawie stwier-
dzania posiadanych kwalifikacji przez osoby
zatrudnione przy eksploatacji sieci, instalacji
i urządzeń energetycznych, który przewidu-
je jeden wzór świadectwa kwalifikacyjnego.
Rozporządzenie to w niedługim czasie zosta-
nie wprowadzone jako obowiązujące i zastą-
pi dotychczasowe dotyczące wymagań kwa-
lifikacyjnych w stosunku do osób zajmują-
cych się eksploatacją sieci, instalacji i urzą-
dzeń energetycznych.



Uczestnicy szkolenia w czasie zajęć

Podczas zajęć wyjaśnialiśmy zasady stosowania wy-

łączników różnicowoprądowych

w w w. e l e k t r o . i n f o . p l

n r 7 - 8 / 2 0 0 5

informuje

12

projektu dała również Komisja Euro-
pejska, orzekając, że zasili Nordic
Energy Link funduszami na budowę
linii. Wsparcie UE zostało zatwierdzo-
ne formalnie przez organy nadzorują-
ce rynek elektryczności w Estonii
i Finlandii. W normalnym toku, inwe-
stycja byłaby finansowana ze środków
własnych NEL, co spowodowałoby
wzrost taryf dla odbiorców w najwięk-
szych węzłach sieci. Linia o nazwie Es-
tlink będzie miała około 100 kilome-
trów długości, z czego 75 km kabla
przebiegnie pod wodą. Pozostała część
linii zostanie poprowadzona do pod-
stacji w gruncie, odpowiednio 9
i 20 km dla Estonii i Finlandii. Linia
zostanie wykonana za pomocą opra-
cowanej przez ABB technologii HVDC
Light i połączy podstację w Harku
o napięciu 300 kV (Estonia) z podsta-
cją w Espoo pracującą przy napięciu
400 kV (Finlandia). Dla ABB inwesty-
cja warta jest około 110 milionów do-
larów. Połączenie podstacji w obu kra-
jach zwiększy niezawodność węzłów

14

»

11

»

jakość energii elektrycznej

– obowiązki dostawcy i odbiorcy

E

nion SA Oddział w Bielsku-Białej Beskidz-
ka Energetyka 17 maja gościł uczestni-

ków seminarium Polskie Partnerstwo Jakości
Zasilania organizowanego w ramach Europej-
skiego Programu Leonardo da Vinci.

Program LEONARDO ma charakter eduka-

cyjny. Jest przeznaczony dla osób i instytucji
decydujących o zastosowaniu różnych techno-
logii związanych z instalacjami elektrycznymi.
Międzynarodowa inicjatywa LPQI obejmuje
diagnostykę oraz skuteczną eliminację proble-
mów związanych z jakością zasilania. Ideą pro-
gramu jest wykształcenie możliwie najszersze-
go audytorium dysponującego praktyczną wie-
dzą, jak radzić sobie z jakością energii.

Tematem spotkania w Bielsku-Białej była

„Jakość energii elektrycznej – obowiązki do-
stawcy i odbiorcy energii elektrycznej”. Or-
ganizatorzy: Stowarzyszenie Elektryków Pol-
skich Oddział Bielsko-Biała, Koło SEP przy
Beskidzkiej Energetyce oraz Polskie Centrum
Promocji Miedzi z Wrocławia zaprosili na
spotkanie ponad 110 dystrybutorów i odbior-
ców energii elektrycznej oraz przedstawicie-
li biur projektowych. Spotkanie prowadzili
Henryka Ostrowska z Enion SA Oddział
w Bielsku-Białej Beskidzka Energetyka oraz

Roman Targosz z Polskiego Centrum Promo-
cji Miedzi we Wrocławiu. W referatach omó-
wiono parametry opisujące jakość energii
elektrycznej, sposoby pomiarów tych para-
metrów oraz metody ich poprawy. Wsród za-
proszonych do dyskusji gości znaleźli się mie-
dzy innymi prof. dr hab. inż. Zbigniew Han-
zelka i mgr inż. Andrzej Firlit z Akademii
G ó r n i c z o - H u t n i c z e j w K r a k o w i e ,
dr inż. Krzysztof Matyjasek z ELMA CAPA-
CITOR z Olsztyna, prof. dr hab. inż. Antoni
Dmowski z Politechniki Warszawskiej oraz
przedstawiciele firm zajmujących się elek-
troenergetyką: Mirosław Branczewski (SIE-
MENS), Alicja Miłosz (SEMICON), Piotr Roz-
wadowski (BELOS) oraz Jacek Świątek i Pa-
weł Szumowski z APS Energia.



Na spotkanie zaproszono ponad 110 dystrybutorów

i odbiorców energii elektrycznej

odprawa szkoleniowa

Wojskowej Inspekcji Gospodarki Energetycznej

W

malowniczej miejscowości Jeleniewo
położonej na Pojezierzu Suwalskim

w dniach 13-16 czerwca odbyła się odprawa
szkoleniowa Wojskowej Inspekcji Gospodarki
Energetycznej. Tematem przewodnim spotka-
nia był rynek energii oraz optymalizacja kosz-
tów zakupu energii elektrycznej i cieplnej oraz
gazu do zasilania kompleksów wojskowych.
Obradom przewodniczył szef WIGE płk mgr
inż. Zdzisław Strzeżysz, który podczas wystą-
pienia inauguracyjnego omówił dotychczaso-
we osiągnięcia inspekcji. Przełożeni poszcze-
gólnych delegatur WIGE: ppłk mgr inż. Da-
riusz Żelasko (Warszawa), ppłk mgr inż. Ro-
man Gromowski (Wrocław), ppłk mgr
inż. Grzegorz Drużyński (Bydgoszcz), ppłk
mgr inż. Janusz Królikowski (Kraków) złoży-
li meldunki z przebiegu kontroli oraz efektów
finansowych uzyskanych w pierwszym półro-
czu 2005 roku.

Według wstępnych szacunków działania

inspektorów zatrudnionych w poszczegól-
nych delegaturach pozwoliły w tym okresie
resortowi obrony narodowej zaoszczędzić
około 2 mln zł. Podczas kontroli prowadzo-
nych w jednostkach oraz instytucjach podle-
głych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez
niego nadzorowanych inspektorzy WIGE wy-
kryli wiele nieprawidłowości w zakresie prze-
strzegania Prawa energetycznego oraz bez-

w w w. e l e k t r o . i n f o . p l

n r 7 - 8 / 2 0 0 5

13

pieczeństwa eksploatowanych urządzeń ener-
getycznych i gazowych. Oprócz pracowników
WIGE w odprawie wzięli udział zaproszeni
goście, wśród których znaleźli się: mgr
inż. Andrzej Boczkowski, reprezentujący
Centralne Kolegium Instalacji Elektrycznych
SEP, płk mgr inż. Krzysztof Korpalski z De-
partamentu Infrastruktury MON oraz przed-
stawiciele firm zajmujących się produkcją
i dystrybucją urządzeń elektroenergetycz-
nych i ciepłowniczych, takich jak Powerwa-
re czy Promar.

W czasie odprawy zostało wygłoszonych

wiele referatów, do najciekawszych należały
te zaprezentowane przez: Andrzeja Boczkow-
skiego („Ochrona instalacji nN przed skutka-
mi doziemień w sieciach WN oraz podstawo-
we akty prawne dotyczące instalacji elektrycz-
nych w budynkach”), Ryszarda Marciniaka
(„Uwarunkowania prawno-finansowe zakupu
energii oraz zasady funkcjonowania rynku
energii cieplnej i gazu w Polsce”) i Tomasza
Darochę („Wykorzystane zespołów sapliwo-
-elektrycznych do awaryjnego zasilania obiek-
tów wojskowych”). Pomiędzy wystąpieniami
poszczególnych referentów zorganizowano
sprawdzian ze znajomości ustawy Prawo ener-
getyczne oraz rozporządzeń z nią związanych.
Zgodnie z informacjami otrzymanymi od sze-
fa WIGE Zdzisława Strzeżysza, wszyscy pra-
cownicy inspekcji wykazali się dobrą znajomo-
ścią ciągle zmieniających się przepisów. In-
spektorzy elektrycy zostali też dodatkowo za-
poznani z zasadami projektowania zasilania
urządzeń polowych na przykładzie publikowa-
nego w nr. 6/2005 „elektro.info” projektu za-
silania imprezy masowej, który cieszył się du-
żym zainteresowaniem. Ministerstwo Obro-
ny Narodowej przygotowuje się w tej chwili do
hurtowego zakupu energii elektrycznej. Za-
kończona odprawa miała między innymi na
celu omówienie stanu dotychczasowych przy-
gotowań do tego przedsięwzięcia oraz wyzna-
czenie dalszych planów działania umożliwia-

jących osiągnięcie zamierzonego celu. Odpra-
wę zakończyło wystąpienie szefa WIGE, któ-
ry posumował trzydniowe obrady oraz przed-
stawił zadania na następne półrocze. Jak wy-
nika z wypowiedzi Zdzisława Strzeżysza, dzia-
łania prowadzone przez zespoły kontrolne in-
spekcji znacząco przyczyniają się do właści-
wego prowadzenia gospodarki energią oraz
paliwami. Praca w Inspekcji Gospodarki Ener-
getycznej to nie tylko działalność kontrolna,
ale przede wszystkim organizowanie różnych
form edukacji energetycznej i budowlanej.

W ramach WIGE działa Wojskowa Komisja

Kwalifikacyjna, kierowana przez płk. mgr.
inż. Sylwestra Jamkę, zastępcę szefa WIGE.
Komisja ta jako jedyna w resorcie obrony na-
rodowej posiada uprawnienia do prowadze-
nia egzaminów kwalifikacyjnych dla osób zaj-
mujących się eksploatacją oraz nadzorem nad
eksploatacją sieci, instalacji oraz urządzeń
energetycznych zgodnych z Rozporządze-
niem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 roku
w sprawie szczegółowych zasad stwierdza-
nia posiadania kwalifikacji przez osoby zaj-
mujące się eksploatacją urządzeń, instalacji
i sieci energetycznych (Dz. U. Nr 89 z 2003 r.
poz. 828). Działające w resorcie obrony na-
rodowej pozostałe komisje kwalifikacyjne
mają prawo wydawania zaświadczeń kwali-
fikacyjnych tylko w zakresie techniki wojsko-
wej. Wielu pracowników inspekcji posiada
uprawnienia budowlane do kierowania robo-
tami oraz projektowania bez ograniczeń
w specjalnościach elektroinstalacyjnej oraz
sanitarnej. Niektórzy inspektorzy są również
członkami Polskiej Izby Inżynierów Budow-
nictwa. Działalność służbowa pracowników
nie jest ograniczona tylko do resortu obrony
narodowej. Gros z nich czynnie działa w róż-
nych stowarzyszeniach naukowo-technicz-
nych, prowadzi szkolenia oraz wykłady na
uczelniach wyższych. W najbliższym czasie
redakcja „elektro.info” razem z delegaturą
WIGE wezmą udział w Międzynarodowej
Konferencji Bezpieczeństwo w Elektroener-
getyce ELSAF 2005, która odbędzie się we
Wrocławiu w dniach 14-16 września 2005 ro-
ku. Julian Wiatr wygłosi podczas niej referat
na temat ochrony przeciwporażeniowej
w obiektach budowlanych zasilanych z agre-
gatów prądotwórczych.

Praca w WIGE to proces ciągłego doskona-

lenia własnego kunsztu zawodowego i do-
kształcania się na różnych kursach, semina-

w w w. e l e k t r o . i n f o . p l

n r 7 - 8 / 2 0 0 5

informuje

14

energetycznych sieci i zmniejszy licz-
bę awarii. Rozwiązanie to ułatwi
transfer energii pomiędzy poszczegól-
nymi krajami członkowskimi i przy-
czyni się do zwiększenia sprawności
systemu. Zakończenie inwestycji prze-
widziano na koniec 2006 roku. 

ENEA: policzek dla akcjonariusza

Związkowcy z Enei oskarżają za-

rząd swojej firmy, że zatrudnił firmę
piarowską w celu zdyskredytowania
organizacji związkowych. Protest
w tej sprawie wysłali do ministra
skarbu – pisze „Gazeta Poznańska”.
Związkowcy zarzucają zarządowi
spółki, że ten nie informuje pracow-
ników o przebiegu przygotowań do
wejścia na giełdę. – Teraz jeszcze
wynajął agencję public relations,
która zamiast konsensusu, ma na-
kręcać atmosferę nienawiści. To po-
liczek dla akcjonariusza, jakim są
pracownicy – mówi Piotr Adamski,
szef międzyzakładowej „Solidarno-
ści”. Zarzuty pojawiły się po spotka-
niu, w którym mieli uczestniczyć
wyłącznie pracownicy, związki za-
wodowe, kadra kierownicza i zarząd.
– Przedstawiciele zarządu usiłowali
anonimowo wprowadzić na salę dy-
rektora agencji PR, który próbował
wpłynąć na protokół ze spotkania
i pozwalał sobie na złośliwe komen-
tarze pod adresem związków zawo-
dowych – mówi Janusz Śniadecki,
przewodniczący Międzyzakładowe-
go Związku Zawodowego Pracowni-
ków Grupy Energetycznej Enea SA.
Związkowcy wystosowali protest do
prezesa Enei oraz ministra skarbu.
Podnieśli w nim nie tylko sprawę ce-
lowości zatrudnienia agencji, ale też
kosztów dla spółki, z jakimi wią-
że się jej wynajęcie. Tym bardziej że
wcześniej za obsługę doradcy ze stro-
ny ministerstwa skarbu Enea zapła-
ciła 7 mln zł i 1,5 mln zł zarząd za-
płacił innej firmie, która miała ne-
gocjować w jego imieniu pakiet me-
nedżerski. – Jest dla nas niewyobra-
żalne, że jednego dnia prezes podpi-
suje pismo o konieczności drastycz-
nych oszczędności, ze względu na
trudną sytuację spółki, a drugiego
przeznacza wiele milionów na gaże
dla specjalisty od nienawiści – bu-
rzą się związkowcy.



15

»

12

»

riach naukowych i studiach podyplomowych.
Wśród kontrolerów inspekcji aż 80% ma wyż-
sze wykształcenie techniczne II

o

w zakresie

elektroenergetyki lub techniki cieplnej (wyją-
tek stanowi główny specjalista, który jest kon-
struktorem budowlanym). Instytucja ta powo-
łana przez Ministra Obrony Narodowej na pod-
stawie delegacji zawartej w art. 21 ustawy
Prawo energetyczne, stanowi wojskowy organ

regulacji energetyki ściśle współpracujący
z URE. Skutki działalności inspekcji są najle-
piej widoczne w efektach finansowych w po-
staci oszczędności przynoszonych resortowi
obrony narodowej i zmniejszającej się liczbie
wypadków przy eksploatacji urządzeń, sieci
oraz instalacji energetycznych. Kolejną odpra-
wę wojskowych energetyków zaplanowano na
październik.



ABB otwiera nową fabrykę we Włoszech

A

BB, lider w dziedzinie technologii ener-
gii i automatyki, otworzyło nową fa-

brykę urządzeń wysokiego napięcia, zloka-
lizowaną w okolicy San Grato, niedaleko
Lodi we Włoszech. Jest to fabryka wyspe-
cjalizowana w produkcji łączników wysoko-
napięciowych i globalne centrum doskona-
łości w gazowo izolowanych transformato-
rach prądu. Nowy zakład zastąpi historycz-
ną fabrykę w Officine Adda i będzie zatrud-
niać 210 osób.

Projekt fabryki jest zgodny z ideą oszczęd-

nej i szybkiej produkcji, lansowaną przez
ABB. W porównaniu do starszych ośrodków,
powierzchnia produkcyjna została zmniej-
szona o 66%, przy jednoczesnym zwiększe-
niu produktywności oraz zmniejszeniu o po-

łowę czasów produkcji. Są tam laboratoria
zaawansowanych technologii, systemy te-
stujące gotowe produkty, wszystko spełnia
wymagania bezpieczeństwa i ochrony śro-
dowiska.

ABB sprzedało ponad 2000 zintegrowa-

nych wyłączników wysokiego napięcia
w 38 krajach. Kluczowym państwem są Chi-
ny, które stanowią ponad 15 % rynku. Licz-
ba wyprodukowanych jednostek podwo-
iła się przez ostatnie trzy lata, a rynek mimo
to się nie nasycił. Urządzenia produkowane
w Lodi są podstawowymi elementami tego
systemu, są to: rozłączniki, łączniki i trans-
formatory w formie całych modułów, co ra-
dykalnie obniża koszty instalacji i utrzyma-
nia w ruchu.

 (ABB)

układy bezprzerwowego zasilania:

UPS-y - konieczność XXI wieku

P

od takim hasłem 9 czerwca odbyło się
seminarium zorganizowane przez Ośro-

dek Badań zz. Energoelektroniki Politech-
niki Warszawskiej. Seminarium zostało zor-
ganizowane przy współudziale firmy BEN-
NING Power Electronics, mającej siedzibę
w Głoskowie k. Piaseczna.

W seminarium wzięło udział 40 osób -

przedstawicieli firm telekomunikacyjnych
i komputerowych. Zajęcia prowadzili wy-
kładowcy Politechniki Warszawskiej oraz
pracownicy firmy BENNING. Dziekan Wy-
działu Elektrycznego Politechniki War-
szawskiej prof. dr hab. inż. Roman Barlik
wygłosił wykład na temat właściwości
i kryteriów oceny warunków zasilania
z zastosowaniem UPS-ów w świetle obo-
wiązujących norm. Podczas wykładu zo-
stały omówione podstawowe zakłócenia
występujące w sieci zasilającej oraz źró-
dła i skutki wyższych harmonicznych, któ-
re mają znaczący wpływ na jakość dostar-

czanej energii elektrycznej. Dr inż. Mie

-

czysław Nowak, kierownik Ośrodka Ba-
dań zz. Energoelektroniki Politechniki
Warszawskiej, opisał podstawowe zasady
budowy oraz instalacji zasilaczy UPS. Pod-
czas wykładu zostały również przedsta-
wione tendencje rozwojowe w zakresie za-
silania gwarantowanego. Uczestnicy se-
minarium zapoznali się z budową i zasto-
sowaniami superkondensatorów, które
charakteryzują się dużą pojemnością, ma-
łymi wymiarami oraz długą żywotnością.

Prof. dr hab. inż. Roman Barlik przybliżył podstawowe

parametry jakościowe energii

w w w. e l e k t r o . i n f o . p l

n r 7 - 8 / 2 0 0 5

15

reklama

warsztaty – nowość

Targów Światło 2005

Tegoroczne Targi „Światło 2005”

z pewnością zaskoczą swoich gości
nie tylko nową lokalizacją. Nowością
dla osób zainteresowanych zagadnie-
niami oświetleniowymi będzie zastą-
pienie dotychczasowej konferencji to-
warzyszącej corocznie targom, warsz-
tatami o różnorodnej tematyce. Znaj-
dą się wśród nich warsztaty zatytu-
łowane „Prezentacja dla architek-
tów”. W ich ramach planowana jest
prezentacja Franco Raggio, świato-
wej sławy projektanta i architekta,
od 1989 szefa wydziału architektury
w Europejskim Instytucie Projekto-
wania (

European Design Institute)

w Mediolanie, zatytułowana „Prezen-
tacja warsztatu pracy i sposobu kre-
owania przestrzeni wewnętrznej i ze-
wnętrznej światłem na przykładzie
konkretnej realizacji”.



Energetyka Podkarpacka

ruszy pod koniec roku

Energetyka Podkarpacka, o którą

walczyli pracownicy, samorządowcy,
naukowcy, politycy, rozpocznie dzia-
łalność pod koniec roku. To dobra
wiadomość dla załogi, bo nikt nie
straci pracy – napisał lokalny doda-
tek „Gazety Wyborczej”. Pracownicy
zakładu, wspierani przez lokalnych
polityków, samorządowców, naukow-

16

»

14

»

Prezes firmy BENNING, dr inż. Piotr Gro-
chal omówił zasady eksploatacji akumula-
torów stosowanych w zasilaczach UPS oraz
siłowniach telekomunikacyjnych oraz spo-
soby ich konfigurowania, które mają zna-
czący wpływ na niezawodną pracę tych
„magazynów” energii. Po wykładach teo-
retycznych, mgr inż. Robert Makarewicz
zademonstrował wyroby firmy BENNING
i omówił poszczególne typy produkowa-
nych zasilaczy UPS.

Organizatorzy seminarium zaplanowa-

li również czas na dyskusję, podczas któ-
rej odpowiadali na pytania uczestników.
Wyższe harmoniczne oraz metody ich neu-
tralizacji w dalszym ciągu są mało znane
w środowisku elektryków. Są one jednak
zjawiskiem powszechnym, a to na skutek
występowania znacznej liczby odbiorni-
ków nieliniowych, które powodują ich ge-
nerowanie w sieci zasilającej. Wpływają
też na pogarszanie się jakości dostarcza-
nej energii elektrycznej (pojawianie się
zapadów, przepięć, wahań itp.) i zwięk-

szają zagrożenie pożarowe pochodzące od
instalacji elektrycznych w budynkach.
(temu tematowi poświęcimy obszerny ar-
tykuł zamieszczony w numerze 9/2005
„elektro.info”). Wszystko to powoduje
osłabianie przepustowości sieci elektro-
energetycznych oraz stwarza zagrożenie
dla ważnych odbiorów, w których nawet
chwilowa przerwa w zasilaniu lub krótko-
trwałe zakłócenie powoduje utratę prze-
twarzanych danych, a tym samym gene-
ruje olbrzymie straty. Jedynym sposobem
uniknięcia tych problemów jest stosowa-
nie zasilaczy UPS do zasilana wydzielo-
nych sieci zasilających ośrodki przetwa-
rzania danych lub linii technologicznych,
w których przerwa w zasilaniu jest niedo-
puszczalna.

Zgodnie z zapowiedzią organizatorów,

w październiku zostanie zorganizowane ko-
lejne seminarium z tego cyklu, tym razem
poświęcone problemom baterii stosowa-
nych w zasilaczach UPS i siłowniach tele-
komunikacyjnych.



Dr inż. Mieczysław Nowak omówił budowę i działa-

nie zasilaczy UPS

w w w. e l e k t r o . i n f o . p l

n r 7 - 8 / 2 0 0 5

informuje

16

ców walczyli od początku tego roku,
aby na bazie RZE oraz Elektrocie-
płowni Rzeszów, Elektrowni Stalowa
Wola i Enesta w Stalowej, powstał
podmiot o nazwie Energetyka Pod-
karpacka. Rząd zgodził się na to na
początku czerwca. Nie oznacza to, że
od razu EP zaczęła funkcjonować. –
Myślę, że w czwartym kwartale tego
roku rozpocznie działalność – infor-
mował Edward Goleń, prezes RZE.
W firmie będzie pracowało 3100 osób.
Kapitał własny został oszacowany na
ponad miliard złotych. Firma ma
400 km światłowodów dzierżawio-
nych, taką samą długość własnych
i 120 km jest w budowie. 

Elektrownia Kozienice przeznaczy

na inwestycje 146,5 mln zł

Elektrownia Kozienice, której ak-

cje zostały dopuszczone do publicz-
nego obrotu, planuje w 2005 roku
p r z e z n a c z y ć n a i n w e s t y c j e
146,5 mln zł. W tym roku elektrow-
nia prognozuje, że wydatki inwesty-
cyjne wzrosną do 146,5 mln zł, w tym
nakłady na ochronę środowiska wy-
niosą w 2005 r. blisko 115 mln zł.
Zdaniem władz spółki również
w 2006 r. łączne nakłady inwestycyj-
ne przekroczą 100 mln zł. Najwięk-
szą inwestycją realizowaną obecnie
w elektrowni jest instalacja odsiar-
czania spalin dla czterech bloków
energetycznych o mocy 200 MW każ-
dy. Wykonawcą tej instalacji o war-
tości 42,5 mln euro zostało konsor-
cjum Poltegor-Hitachi. Zgodnie z pla-
nem, inwestycja ta ma zostać odda-
na do eksploatacji w lutym 2007 ro-
ku. Plan prywatyzacji Elektrowni Ko-
zienice zakłada, że część jej akcji,
oprócz akcji dla inwestora branżowe-
go, trafi także na giełdę. Inwestor ma
zostać wybrany przed zamknięciem
oferty publicznej elektrowni. Do in-
westora branżowego trafić ma około
50 proc. akcji elektrowni. Zamknię-
cie oferty publicznej elektrowni pla-
nowane jest na 25 listopada. Elek-
trownia Kozienice ma około 10-proc.
udział w produkcji energii elektrycz-
nej elektrowni zawodowych. Łączna
moc elektrowni wynosi 2880 MWe
i 266 MWt. Zysk netto elektrowni
w 2004 roku spadł do 47,7 mln zł,
z 58,3 mln zł w 2003 roku. Przycho-

17

»

15

»

ITM POLSKA – targi przemysłu nowej generacji

P

olska wciąż zajmuje odległe miejsce
w rankingu konkurencyjnych gospodarek

Europy. Chcąc im dorównać, musimy promo-
wać się podczas takich targów, jak te, które
odbyły się w dniach 20-23 czerwca 2005 r.
w Poznaniu. Pięć branżowych salonów tema-
tycznych: Mach-Tool (salon obrabiarek i na-
rzędzi), METALFORUM (salon metalurgii,
hutnictwa i odlewnictwa), SURFEX (salon
technologii obróbki powierzchni), LTS TRANS-
PORTA (salon logistyki transportu i spedycji)
i ENERGIA (salon energetyki i gazownictwa)
odwiedziło tysiące osób związanych z prze-
mysłem i nauką.

Salon ENERGIA, nad którym patronat ob-

jęli: Stowarzyszenie Elektryków Polskich,
Izba Gospodarcza Energetyki i Ochrony Śro-
dowiska oraz Izba Gospodarcza Gazownic-
twa, zaproponował zwiedzającym zapozna-
nie się podczas licznie organizowanych
warsztatów i konferencji z zagadnieniami
z zakresu energetyki (wytwarzanie, przesył,
dystrybucja i rozdział energii elektrycznej
i cieplnej), gazownictwa, elektrotechniki
i elektroniki przemysłowej. Jedno ze spotkań
(„Instalacje elektryczne niskiego, średniego
i wysokiego napięcia”) przygotował Oddział
Poznański SEP. Poruszano tematy związane
z budową instalacji oraz urządzeń niskiego,
średniego i wysokiego napięcia, omawiano
szacowany „czas życia” instalacji SN i WN,
a także skuteczne zarządzanie siecią odbior-
ników w systemie LCT i możliwość pozyska-
nia środków Unii Europejskiej na realizację
zadań sieciowych, wynikających z planu roz-
woju na lata 2007-2013.

Prof. dr hab. inż. Czesław Królikowski

w referacie dotyczącym budowy instalacji
oraz urządzeń niskiego, średniego i wysokie-
go napięcia przedstawił zagrożenia, jakie
związane są z eksploatacją źle wykonanych
instalacji i nowe rozwiązania techniczne ni-

welujące stan zagrożenia. Dr hab. inż. Alek-
sandra Rakowska na przykładzie 17 państw
przedstawiła słuchaczom istniejące różnice
w kosztach prowadzenia linii kablowych i li-
nii napowietrznych wysokiego napięcia. In-
frastruktura nowoczesnych aglomeracji miej-
skich nie zawsze pozwala prowadzić i eksplo-
atować linie napowietrzne, dlatego stosowa-
nie linii kablowych niekiedy staje się wymo-
giem mimo nadal bardzo wysokiej ceny i za-
grożeń, jakie niesie za sobą ich stosowanie.
Przedstawione zostały również nowoczesne
metody poprawienia niezawodności tych li-
nii i przykłady zmniejszenia awaryjności
i kosztów, jakie związane są z modernizacją.
Do najbardziej wyszukanych metod monito-
ringu zapobiegającego niechcianym awariom
kabli wysokiego napięcia należy stosowanie
sensorów pozwalających monitorować tem-
peraturę kabla na całej jego długości oraz
światłowodów zamieszczonych w żyle po-
wrotnej, monitorujących stan izolacji kabla.

Kolejnym ważnym elementem dobrego

funkcjonowania energetyki zawodowej jest
skuteczne zarządzanie siecią. Mówił o tym
dr inż. Krzysztof Hajdrowski, który w obrazo-
wy sposób przedstawił rynek energii jako co-
raz silniej rozwijający się wytwór nowocze-
snego zarządzania i handlu energią elektrycz-
ną. Wspólny rynek stał się już wymogiem do-
brego zarządzania wytwarzaniem, przesyłem
i odbiorem energii elektrycznej. Naturalne jest
to, że spółki dystrybucyjne oczekują jak naj-
tańszej energii, a wytwórcy chcą tę energię
sprzedawać jak najdrożej. Wolny rynek dopro-
wadził do powstawania zjawiska zwanego
benchmarkingiem, polegającego na porów-
nywaniu usług innych przedsiębiorstw i wy-
bieraniu jak najbardziej korzystnej oferty. We-
dług Hajdrowskiego jedynym sposobem by-
cia konkurencyjnym jest poszukiwanie
oszczędności poprzez różnie mechanizmy re-
dukcji kosztów.

Na targach wystawiło się ponad 100 firm z 33 krajów

Jedno ze spotkań zorganizowanych w ramach salonu

ENERGIA, poruszało problemy związane z budową in-

stalacji WN, SN, NN

w w w. e l e k t r o . i n f o . p l

n r 7 - 8 / 2 0 0 5

17

dy elektrowni w ubiegłym roku wy-
niosły 1,6 mld zł.



ELGO Mazowieckim

Liderem Czystszej Produkcji

Realizowane w Zakładach Sprzętu

Oświetleniowego ELGO dobrowolne
zobowiązania ekologiczne zostały do-
strzeżone i wysoko ocenione. Na
wniosek Mazowieckiego Oddziału
Stowarzyszenia „Polski Ruch Czyst-
szej Produkcji”, kapituła pod przewod-
nictwem Ewy Stępniewskiej, dyrek-
tor Wydziału Środowiska i Rolnictwa
Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkie-
go, nadała Z.S.O. ELGO tytuł: Mazo-
wieckiego Lidera Czystszej Produkcji
za rok 2004. Uroczyste wręczenie pu-
charu i dyplomu odbyło się 9 czerw-
ca 2005 r. na konferencji z okazji Świa-
towego Dnia Ochrony Środowiska, od-
bywającej się w Wyszogrodzie. 

Na podstawie PAP, cire.pl,

lighting.pl, „Gazety Wyborczej”

17

»

16

»

Tegoroczne targi były niewątpliwie za-

strzykiem wiedzy i nowych technologii dla
polskiej gospodarki. Swoje ekspozycje zapre-
zentowało ponad 1000 firm z 33 krajów, co
z pewnością pozwoliło uczestnikom tegorocz-
nych targów zapoznać się z technicznymi no-

winkami na całym świecie. Frekwencja na
targach pokazała natomiast, ze uczestnictwo
w tego typu imprezach staje się już nie tylko
przywilejem, ale wymogiem firm zajmują-
cych się szeroko rozumianymi zagadnienia-
mi techniki.



ELSAF 2005 – zgłoszenia do 15 lipca

I

nstytut Energoelektryki Politechniki Wro-
cławskiej pod honorowym patronatem

Polskiego Komitetu Bezpieczeństwa w Elek-
tryce SEP i Stowarzyszenia Elektryków Pol-
skich Oddział we Wrocławiu organizuje
w dniach 14-16 września 2005 r. XV Konfe-
rencję Naukowo-Techniczną „Bezpieczeń-
stwo elektryczne” i V Szkołę Ochrony Prze-
ciwporażeniowej ELSAF 2005. Jeszcze do 15
lipca zainteresowani mogą zgłaszać swój
udział w konferencji, której tematyka będzie
obejmować ochronę przed porażeniem prą-
dem elektrycznym, ochronę przed oddzia-
ływaniem pól elektromagnetycznych i od-
działywaniem elektryczności statycznej,
a także ochronę odgromową i przepięciową.
Organizatorzy zapowiadają dyskusję na te-
mat naukowych podstaw techniki bezpie-

czeństwa elektrycznego, oddziaływania prą-
du elektrycznego, pola elektromagnetyczne-
go i elektryczności statycznej na człowieka.
W ramach V Szkoły Ochrony Przeciwpora-
żeniowej przewiduje się wykłady dla inży-
nierów i techników elektryków, które będą
poruszały w przystępny sposób praktyczne
aspekty ochrony przeciwporażeniowej oraz
bezpieczeństwa pracy przy urządzeniach
elektrycznych niskiego i wysokiego napię-
cia. Słuchacze otrzymają świadectwa ukoń-
czenia szkoły.

Więcej informacji uzyskają Państwo, dzwo-

niąc pod nr (0-71) 320 37 68, 320 3218, osoba
kontaktowa - dr inż. Marek Jaworski (e-mail:
[e-mail]). Informacji udziela rów-
nież sekretariat Instytutu Energoelektryki Po-
litechniki Wrocławskiej, tel. [phone].

KONTAKT 2005

K

omisja Współpracy Technicznej Oddziału
Warszawskiego Stowarzyszenia Elektry-

ków Polskich wspólnie ze Stowarzyszeniem
Absolwentów Wydziału Elektrycznego Poli-
techniki Warszawskiej i władzami wydziału po
raz kolejny zorganizowały spotkanie zrzesza-
jące studentów absolwentów oraz przedstawi-
cieli firm z branży elektrycznej. Spotkanie od-
było się 16 czerwca na Politechnice Warszaw-
skiej. Zainaugurowała je Anna Bramson. Wła-
dze uczelni reprezentował prof. Roman Barlik.
Andrzej Dubrawski (absolwent WE PW 1976 r.)
z firmy TEMA opowiedział zebranym o prze-
mianach związanych z instalacjami elektrycz-
nymi. Nowoczesne rozwiązania sterowania
i eksploatacji instalacji oferowane przez tę fir-
mę są jednymi z nowocześniejszych metod na
świecie. O układzie sterowania oświetleniem
awaryjnym LUTRON opowiadał Artur Za

-

wadzki z Zakładu Techniki Oświetleniowej
(absolwent WE Politechniki Rzeszowskiej
z 2002 r.). Nas szczególnie zainteresowały opi-
sywane przez niego przyciski i przekaźniki bi-
stabilne. Na zakończenie Leszek Michalski
z ORW-ELS przedstawił bardzo nowatorskie

i dość kontrowersyjne rozwiązanie instalacji
odgromowej. Polega ono na tym, że instalacja
odgromowa aktywna celowo przyciąga wyła-
dowania piorunowe, skupiając je w jednym
miejscu i chroniąc budynek przed niekontrolo-
wanymi wyładowaniami. Mimo że oferowane
przez firmę układy aktywne stosowane są na
całym świecie, to nadal wywołują dyskusje
wśród przedstawicieli nauki i przemysłu.

Spotkania organizowane cyklicznie przez

Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Elek-
trycznego to doskonała okazja, aby absolwen-
ci mogli nawiązać znajomości pozwalające im
odbyć praktyki i staże w przedsiębiorstwach
z branży energoelektrycznej, natomiast dla
firm szansa na znalezienie sprawdzonych pra-
cowników.

