Geneza i definicje

Cykl życia pojazdu

Projektowanie

pojazdu

Produkcja

pojazdu

Eksploatacja

pojazdu

Koniec życia

pojazdu

Emisja

spalin

Odpady

Odpady

Odpady

Emisja

spalin

Emisja

spalin

Zużycie

zasobów

naturalnych

Zużycie

zasobów

naturalnych

Zużycie

zasobów

naturalnych

Zużycie

zasobów

naturalnych

Oddziaływania pojazdów na środowisko

Emisja zanieczyszczeń w wyniku spalania
paliw węglowodorowych i produkcji energii

Zużycie materiałów

Odpady generowane w trakcie eksploatacji
i po wycofaniu pojazdu z użytku

Hałas

Recykling a oddziaływanie pojazdu na środowisko

Surowce

Energia

Odpady

Uregulowania prawne

Ś

wiadomość ekologiczna

Zyskowność

Motywy przeprowadzania recyklingu

Unikanie

zanieczyszczeń

Ochrona

zasobów

Surowce wtórne

Ochrona

środowiska

Uwarunkowania

ekonomiczne

Zasady gospodarowania odpadami

Zapobieganie powstawaniu odpadów

Wykorzystanie odpadów, których powstania

nie dało się uniknąć

Unieszkodliwianie odpadów, których

powstaniu nie udało się zapobiec

oraz których nie udało się wykorzystać

Zasady gospodarowania odpadami w UE

1.

Unikanie powstawania odpadów

2.

Minimalizacja ilości odpadów

3.

Recykling materiałowy

4.

Odzysk energetyczny

5.

Spalanie bez wykorzystania energii

6.

Składowanie

Podstawowe definicje

Samochody wycofane z eksploatacji (SWE)

samochody, odnośnie do których ich właściciele bądź inne

upoważnione osoby fizyczne lub prawne podejmą decyzję, że

nie nadają się one do dalszego użytku.

Gospodarowanie odpadami

obejmuje: zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie

odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami.

Podstawowe definicje

Utylizacja (odzysk)

to bezpieczne dla środowiska przetworzenie odpadów w celu ich
gospodarczego wykorzystania.

Odzysk (wg Ustawy o odpadach) to wszelkie działania niestwarzające
zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, prowadzące
do wykorzystania odpadów w całości lub w części, do odzyskania z
odpadów substancji, materiałów bądź energii i ich wykorzystania.

Odzysk

Recykling

Odzysk energii

Podstawowe definicje

Unieszkodliwienie (likwidacja)

to bezpieczne dla środowiska zagospodarowanie odpadów
nienadających się do wykorzystania.

Unieszkodliwienie (wg Ustawy o odpadach) polega na poddaniu
odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub
chemicznych, w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza
zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska.

Unieszkodliwienie

Spalanie

Składowanie

Zagospodarowanie SWE

SAMOCHODY WYCOFANE Z

EKSPLOATACJI

UTYLIZACJA

= ODZYSK

SPALANIE BEZ

ODZYSKU

ENERGII

RECYKLING

ODZYSK

ENERGII

UNIESZKODLIWIENIE

= LIKWIDACJA

SKŁADOWANIE

Podstawowe definicje

Recykling

Recykling oznacza ponowne przetworzenie odpadów w procesie
produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiałów o
przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, z
wyłączeniem odzysku energii.

Odzysk energii (odzysk energetyczny)

oznacza spalanie w celu wykorzystania odpadów jako źródła
energii.

Rodzaje recyklingu SWE

REGENERACJA

WYKORZYSTANIE

W EKSPLOATACJI

WYKORZYSTANIE

W PRZEMYŚLE

RECYKLING

RECYKLING

MATERIAŁOWY

RECYKLING

PRODUKTOWY

BEZPOŚREDNI

WYKORZYSTANIE

W PRZEMYŚLE

Recykling produktowy

Recykling produktowy (recykling mechaniczny)

Polega na odzyskiwaniu z wycofanego z eksploatacji pojazdu

części składowych znajdujących się w dobrym stanie

technicznym.

Odzyskane w ten sposób części stają się tanimi częściami

zamiennymi.

Recykling produktowy

Do ponownego wykorzystania nadają się między innymi:

Reflektory i lampy tylne

Zderzaki, spojlery

Elementy karoserii

Szyby

Atrapy

Koła

Siedzenia

Elementy silnika, układu paliwowego:



wałki rozrządu, wały korbowe



wały napędowe



korpusy, głowice, zawory



rozruszniki, alternatory, prądnice



pompy wtryskowe, wtryskiwacze

Chłodnice, nagrzewnice

Recykling produktowy

Recyklingowi produktowemu nie mogą podlegać:

z uwagi na bezpieczeństwo:

Elementy układu hamulcowego (szczęki, klocki, bębny,
tarcze, cylinderki, pompa, linka, wspomaganie układu)

Układ kierowniczy (wspomaganie, przeguby, drążki,
przekładnie)

Układ zawieszenia (amortyzatory, wahacze)

Inne (instalacje zasilania gazem, poduszki, pasy i napinacze)

z uwagi na środowisko:

Reaktory katalityczne

Filtry i wkłady

Płyny eksploatacyjne

Recykling produktowy - Regeneracja

Polega na przywróceniu właściwości użytkowych przez
nakładanie warstw regenerujących.

Dotyczy zwłaszcza elementów osprzętu silnika, zawieszenia,
układu przeniesienia napędu.

Trwałość elementów po regeneracji powinna wynosić około
80% w stosunku do części nowych.

Najczęściej całkowite koszty regeneracji stanowią około 60%
kosztów wykonania części nowej.

Cena części po regeneracji stanowi zazwyczaj 50–70% ceny
części nowej.

Recykling materiałowy

Odmianą recyklingu materiałowego jest

recykling kaskadowy,

który oznacza ponowne wykorzystanie surowca w innym celu niż

poprzednie przeznaczenie, gdzie nie są wymagane tak wysokie

parametry techniczne (np. wytrzymałość), jak pierwotnie.

Recykling materiałowy (recykling surowcowy)

Polega na przetwarzaniu na surowce części, które nie mogą

być dalej wykorzystane w recyklingu produktowym.

Recykling materiałowy

5

15

26

35

40

40

66

0

25

50

75

100

Aluminium

Mied

ź

ś

elazo

Ołów

Cynk

Polimery

termoplastyczne

Oleje

Zu

ż

ycie energii w produkcji pierwotnej

Zu

ż

ycie energii w recyklingu materiałowym

Odzysk energetyczny

Odzysk energetyczny (odzysk termiczny)

Polega na odzyskiwaniu energii cieplnej zawartej w

materiałach przez spalanie odpadów.

Produkty odpadowe wykorzystywane do celów energetycznych

Opony

Frakcja lekka

Oleje smarujące

Odzysk energetyczny

r opa naftow a

opony

w

ę

gie l

te k s tylia papier

biom as a

odpady

ż

yw no

ś

ciow e

0

2

4

6

8

10

W

a

rt

o

ś

ć

e

n

e

rg

e

ty

c

z

n

a

[t

y

s

k

c

a

l/

k

g

]

Wartość energetyczna wybranych surowców

Skład materiałowy pojazdów

114

11

Inne materiały

1010

99

Razem

40

4

Szkło

51

5

Guma

91

9

Tworzywa sztuczne

53

5

Metale nieżelazne

661

65

Metale żelazne

Udział w kg

Udział w %

Surowce

Udział surowców w statystycznym samochodzie w UE w 2000 roku

Skład materiałowy pojazdów

Zmiany w wykorzystaniu materiałów w budowie samochodów

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

1965

1985

1995

2005

Me tale że lazne

Aluminium

Tworzywa

Pb, Cu, Zn

Pozostałe

Skład materiałowy pojazdów

Prognoza udziału różnych materiałów w budowie samochodów po roku 2015

36%

30%

7%

27%

Pozostałe (np.szkło,
guma, tworzywa)

Stopy Zn, Cu, Pb, Ti i
inne

Atopy Al, Mg

Stopy że laza

Skład materiałowy SWE w Polsce w 2008 roku

19

2

Szkło

19

2

Płyny

37

4

Inne materiały

930

100

Razem

19

2

Guma

28

3

Opony

93

10

Tworzywa sztuczne

84

9

Metale nieżelazne

632

68

Metale żelazne

Udział w kg

Udział w %

Surowce

Udział surowców w statystycznym SWE w Polsce w 2008 roku

Źródło: FORS

Wskaźnik odzysku

M

P

────────────────────

=

W

O

M

C

+ M

M

+ M

E

Wo – wskaźnik odzysku
M

C

– masa części przeznaczonych do odzysku

M

M

– masa materiałów i surowców przeznaczonych do
recyklingu

M

E

– masa odpadów przekazana do odzysku
energetycznego

M

P

– masa pojazdu na wejściu do stacji demontażu

Wskaźnik recyklingu

M

P

────────────────────

=

W

R

M

C

+ M

M

W

R

– wskaźnik recyklingu

M

C

– masa części przeznaczonych do odzysku

M

M

– masa materiałów i surowców przeznaczonych do
recyklingu

M

P

– masa pojazdu na wejściu do stacji demontażu