Medycyna Praktyczna - portal dla lekarzy

Podstawy monitorowania utlenowania organizmu i pulsoksymetria u
dzieci

ABC zabiegów diagnostycznych i leczniczych w pediatrii
Odcinek 27: Podstawy monitorowania utlenowania organizmu i pulsoksymetia u dzieci

dr med. Ewa Cichocka-Jarosz, dr med. Przemko Kwinta, dr med. Janina Lankosz-Lauterbach z Katedry Pediatrii Wydziału
Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
dr hab. med. Henryk Mazurek
Kierownik Kliniki Pneumonologii i Mukowiscydozy Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Rabce-Zdroju
Data utworzenia: 24.11.2005
Ostatnia modyfikacja: 01.09.2011
Opublikowano w Medycyna Praktyczna Pediatria 2005/05

Utlenowanie organizmu pozwalają określić takie parametry, jak: ciśnienie parcjalne (prężność) tlenu (PaO

2

) oraz

wysycenie hemoglobiny krwi tętniczej tlenem (SaO

2

). Ciśnienie parcjalne odzwierciedla zawartość tlenu w osoczu,

natomiast wysycenie - utlenowanie zawartej w erytrocytach hemoglobiny. U dzieci podczas oddychania powietrzem
atmosferycznym PaO

2

krwi tętniczej jest większe niż u dorosłych. Wzajemną zależność pomiędzy PaO

2

krwi tętniczej a

wiekiem przedstawiono na rysunku 1.[1] Wysycenie hemoglobiny krwi tętniczej tlenem (SaO

2

) zależy między innymi od:

PaO

2

, stężenia 2,3-difosfoglicerynianu (2,3-DPG) w erytrocytach, pH krwi i temperatury ciała. Zależność pomiędzy SaO

2

a PaO

2

w organizmie przy pH krwi równym 7,4 i temperaturze ciała wynoszącej 37°C przedstawia krzywa dysocjacji

oksyhemoglobiny (p. rys. 2.).[2,3] Odpowiadające wartości liczbowe obu parametrów przedstawiono w tabeli.[4] W celu
utrzymania dostatecznej dostawy tlenu do tkanek PaO

2

krwi tętniczej nie powinno być mniejsze niż 70 mm Hg, a

odpowiadające mu wysycenie nie mniejsze niż 85%. Mniejsze wartości u dzieci bez siniczej wady serca stanowią
wskazanie do tlenoterapii.[3] Oceniając kształt krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny (litera S), można zauważyć, że:[5]

Tabela. Zależność pomiędzy wysyceniem hemoglobiny tlenem (SaO

2

) a ciśnieniem parcjalnym tlenu we krwi

tętniczej (PaO

2

) przy pH krwi równym 7,4 i temperaturze ciała wynoszącej 37°C

PaO

2

(mm Hg)

SaO

2

(%)

10

13,5

20

35

30

57

40

75

50

83,5

60

89

70

92,7

80

94,5

90

96,5

100

97,4

Podstawy monitorowania utlenowania organizmu i pulsoksymetria u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=27185&print=1

1 z 7

2013-06-24 00:24

Rys. 1. Zależność pomiędzy ciśnieniem parcjalnym tlenu we krwi tętniczej a wiekiem

Rys. 2. Krzywa dysocjacji oksyhemoglobiny

REKLAMA

Panel ZJN - odwiedź nową stronę ekspercką dla Zespołu Jelita Nadwrażliwego

Wpisz swoją opinię i wygraj książkę

Efferalgan Forte - podwójna dawka paracetamolu w jednej tabletce = 1000mg

Szybko uśmierza ostry ból

1

działa 2 x szybciej dzięki musującej postaci

1

1. Istnieją niewielkie różnice w zawartości tlenu w hemoglobinie w zakresie ciśnień parcjalnych tlenu 70-100 mm Hg (przy
PaO

2

równym 70 mm Hg wysycenie hemoglobiny wynosi 93%, a przy PaO

2

100 mm Hg odpowiednio 97%). Przy

prawidłowym stężeniu hemoglobiny we krwi tlenoterapia mająca na celu zwiększenie wysycenia hemoglobiny tlenem do
100% nie poprawia dystrybucji tlenu do tkanek, a jedynie może zwiększyć ryzyko powikłań wynikających ze zwiększenia
PaO

2

.

2. Spłaszczenie krzywej u podstawy i szczytu, a stromy odcinek w części środkowej powodują, że zmiana PaO

2

o 30 mm

Hg w zakresie 40-70 mm Hg drastycznie zmienia zawartość tlenu w hemoglobinie, ale ta sama zmiana w zakresie 70-100
mm Hg jest klinicznie prawie nieistotna.

3. Krzywa dysocjacji oksyhemoglobiny zależy między innymi od pH krwi, ciśnienia parcjalnego CO

2

i temperatury ciała.

Jednym ze sposobów oceny zdolności wiązania tlenu przez hemoglobinę jest obserwacja zmian parametru P50. Mianem
P50 określa się ciśnienie parcjalne tlenu, przy którym połowa Hb jest wysycona tlenem (tzn. SaO

2

= 50%). Prawidłowo

P50 wynosi 27 mm Hg. Zwiększenie P50 wskazuje na przesunięcie krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny w prawo i
zmniejszenie powinowactwa hemoglobiny do tlenu. Stan taki występuje między innymi w kwasicy, hipertermii i hiperkapnii.
P50 mniejsze od 27 mm Hg wskazuje na przesunięcie krzywej dysocjacji oksyhemoglobiny w lewo i zwiększenie
powinowactwa do tlenu (np. w zasadowicy, hipotermii, przy dużej zawartości hemoglobiny płodowej, niedoborze 2,3-DPG
w erytrocytach, w czasie pobytu na obszarach wysoko położonych).

Techniki pomiaru utlenowania

Do technik pomiarowych utlenowania należą badania inwazyjne in vitro z pobraniem próbek krwi oraz badania in vivo.
Wśród badań in vitro wymienia się:[2,6]

1. gazometrię krwi tętniczej, w której prawidłowo przy oddychaniu tlenem atmosferycznym pH wynosi 7,35-7,45, ciśnienie
parcjalne CO

2

35-45 mm Hg, a PaO

2

co najmniej 70 mm Hg;

2. gazometrię arterializowanej krwi włośniczkowej, która w porównaniu z gazometrią tętniczą wykazuje mniejsze pH i

Podstawy monitorowania utlenowania organizmu i pulsoksymetria u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=27185&print=1

2 z 7

2013-06-24 00:24

większe ciśnienie parcjalne CO

2

(oraz mniejsze ciśnienie parcjalne tlenu). Prawidłowe wartości to: pH 7,3-7,35, ciśnienie

parcjalne CO

2

40-45 mm Hg, a tlenu 40-60 mm Hg;

3. gazometrię żylną, która pozwala sprawdzić pH i ciśnienie parcjalne CO

2

, ale nie utlenowanie. Ciśnienie parcjalne tlenu

we krwi żylnej może być użytecznym wskaźnikiem aktualnej relacji pomiędzy perfuzją a utlenowaniem tkanek. Prawidłowe
wartości gazometrii żylnej to: pH 7,25-7,3, ciśnienie parcjalne CO

2

45-50 mm Hg, a ciśnienie parcjalne tlenu 30-45 mm

Hg.

Pomiary ciśnienia parcjalnego tlenu można także wykonywać in vivo za pomocą:[6]
1. wewnątrznaczyniowej elektrody tlenowej;
2. przezskórnej elektrody tlenowej (wadą tej metody jest możliwość nadmiernego ogrzania, obrzęku lub oparzenia skóry;
dodatkowo wymagana jest codzienna kalibracja urządzenia);
3. dospojówkowej elektrody tlenowej (umieszczanej w worku spojówkowym pod powieką po uprzednim znieczuleniu
miejscowym).

Mniej inwazyjną, tańszą, a tym samym bardziej dostępną metodę stanowi pulsoksymetria, która pozwala pośrednio
określić PaO

2

krwi tętniczej z równoczesnym monitorowaniem tętna. Pulsoksymetr pozwala zmierzyć procent wysycenia

hemoglobiny tlenem (SpO

2

) w naczyniach kapilarnych, określony jako stosunek hemoglobiny utlenowanej (HbO) do sumy

hemoglobiny utlenowanej i odtlenowanej (tzw. hemoglobina funkcjonalna).

W badaniu wykorzystuje się technikę spektrofotometrii, która polega na umieszczeniu na powierzchni skóry czujnika
optycznego. Zgodnie z fizycznym prawem Lamberta i Beera[7] roztwór umieszczony w pojemniku absorbuje (A)
przechodzący przez niego promień świetlny:

A = E x c x l

(E - oznacza molowy stały współczynnik absorpcji, charakterystyczny dla danej substancji przy danej długości fali
absorbowanego światła; c - stężenie roztworu; l - grubość warstwy roztworu).

Zasady pulsoksymetrii

Pulsoksymetria opiera się na dwóch zasadach:
1. obecności pulsującego przepływu krwi w naczyniach
2. różnych spektrach absorpcyjnych Hb utlenowanej (oksyhemoglobiny) i Hb odtlenowanej (deoksyhemoglobiny).

W czujniku pulsoksymetru, który umieszcza się na skórze pacjenta, znajdują się 2 diody oraz fotodetektor. Pierwsza dioda
emituje światło czerwone o długości fali 660 nm, które wybiórczo pochłaniane jest przez hemoglobinę odtlenowaną
(deoksyhemoglobinę), natomiast druga - światło podczerwone o długości fali 940 nm, które wybiórczo pochłaniane jest
przez hemoglobinę utlenowaną (oksyhemoglobinę).[8] Światło emitowane przez obie diody absorbowane jest przez tkanki
(w tym przez krew), a jego natężenie mierzone jest na fotodetektorze (fot. 1.). Natężenie światła dochodzącego do
fotodetektora zależy m.in. od zawartości oksyhemoglobiny i deoksyhemoglobiny we krwi.

Fot. 1. Czujnik pulsoksymetru z widocznymi: (a) 2 diodami, w tym jedną świecącą na czerwono oraz (b)
fotodetektorem

Podstawy monitorowania utlenowania organizmu i pulsoksymetria u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=27185&print=1

3 z 7

2013-06-24 00:24

W czasie rozkurczu serca fotodetektor mierzy absorpcje tkanek i "niepulsującej" krwi, a w czasie skurczu całkowitą
absorpcję tkanek i krwi. Następnie wyliczana jest różnica będąca podstawą do określenia wysycenia hemoglobiny tlenem.
Największa dokładność pomiarów mieści się w zakresie wysycenia 80-100%, gdzie wynosi około 2%. Im wartości
wysycenia są mniejsze, tym większy jest błąd pomiaru. Zmiana absorpcji pomiędzy rozkurczem a skurczem serca pozwala
również na określenie częstotliwości rytmu serca.

Pulsoksymetria jest metodą nieinwazyjną i powszechnie dostępną, dlatego należy ją stosować w pierwszej kolejności, gdy
(1) trzeba szybko rozstrzygnąć, czy chory jest zagrożony hipoksją oraz (2) chory wymaga monitorowania stanu
utlenowania. Według The Technology Assessment Task Force of Society of Critical Care Medicine wskazaniem do
pulsoksymetrii jest stałe monitorowanie wysycenia u pacjentów zagrożonych hipoksją lub poddanych inwazyjnym
procedurom diagnostycznym oraz określenie punktu końcowego w interwencjach terapeutycznych.[9] Pomiar SpO

2

jest

wystarczający, jeśli nie ma równoczesnej potrzeby oceny równowagi kwasowo-zasadowej lub prężności tlenu.
Pulsoksymetria może być wykorzystywana do pomiarów ciągłych (monitorowanie) lub wykonywanych okresowo
(punktowo).

Ogólne wskazania do pulsoksymetrii

Obecnie przyjęte ogólne wskazania do zastosowania pulsoksymetrii jako dodatkowego parametru funkcji życiowych
obejmują:[10]
1. monitorowanie w okresie około- i pooperacyjnym
2. monitorowanie na oddziałach intensywnej opieki medycznej dzieci i noworodków
3. monitorowanie terapii tlenem w warunkach szpitalnych i pozaszpitalnych
4. monitorowanie zabiegów resuscytacyjnych
5. przesiew i monitorowanie w warunkach ostrego dyżuru
6. monitorowanie dziecka chorego i po urazie w czasie transportu
7. ocenę krążenia obwodowego (z oceną ciśnienia tętniczego i napływu kapilarnego).

Szczegółowe wskazania do wykonania pulsoksymetrii

A. na oddziale noworodkowym:[10,11]
1. noworodki wymagające tlenoterapii lub wentylacji mechanicznej (każdy noworodek podłączony do respiratora)
2. noworodki zagrożone hipoksją:
a. z ostrymi chorobami układu oddechowego, krążenia lub innymi zaburzeniami prowadzącymi do hipoksji
b. u których występują lub podejrzewa się występowanie bezdechu lub hipowentylacji
c. z dysplazją oskrzelowo-płucną lub innymi przewlekłymi chorobami układu oddechowego
3. monitorowanie stanu noworodka w czasie resuscytacji, na sali porodowej
4. ocena działań niepożądanych w czasie procedur medycznych (np. w czasie toalety drzewa oskrzelowego u dzieci
zaintubowanych)
5. monitorowanie stanu noworodka w czasie zabiegów diagnostycznych i operacyjnych
6. monitorowanie stanu utlenowania u dzieci zagrożonych hiperoksemią i jej powikłaniami (np. retinopatia wcześniaków)
7. badanie przesiewowe w kierunku wrodzonych wad serca
- pomiar wysycenia hemoglobiny tlenem u każdego noworodka przed wypisem z oddziału noworodkowego pozwala
na wczesne rozpoznanie niektórych wrodzonych wad serca.[12] Zaleca się, aby podczas pobierania u dziecka krwi do
badań przesiewowych w kierunku fenyloketonurii i wrodzonej niedoczynności tarczycy, dokonać pomiaru wysycenia
hemoglobiny tlenem na dowolnej kończynie dolnej (przez 2 min).[13] Jeżeli przez cały czas pomiaru wartość SpO

2

jest

większa niż 94%, wynik testu jest ujemny. W przypadku stwierdzenia wysycenia hemoglobiny tlenem <90%, test jest
dodatni. U dzieci, u których obserwuje się wartości 90-94%, badanie należy powtórzyć, dodatkowo dokonując pomiaru na
prawej kończynie górnej i dowolnej kończynie dolnej. Jeżeli nadal obserwowane są wartości w granicach 90-94% lub
stwierdza się różnicę pomiędzy kończyną górną a dolną większą niż 4%, wynik testu również należy uznać za dodatni. W
przypadku dodatniego wyniku testu pulsoksymetrycznego noworodka należy skierować do kardiologa dziecięcego.

B. w chorobach układu oddechowego
1. astma oskrzelowa
Aby określić stopień zaostrzenia astmy, oprócz oceny klinicznej i czynnościowej podaje się ocenę SaO

2

. Wartości przy

oddychaniu powietrzem atmosferycznym >95%, w przedziale 91-95%, oraz <91% wskazują na zaostrzenie astmy
odpowiednio w stopniu łagodnym, umiarkowanym lub ciężkim.[14] W dużym badaniu wieloośrodkowym izolowana ocena
wyjściowego wysycenia hemoglobiny za pomocą pulsoksymetru nie stanowiła dobrego wskaźnika konieczności
hospitalizacji dzieci z zaostrzeniem astmy.[15] Natomiast niektóre prace wskazują, że pomiar wyjściowego wysycenia w
zakresie pewnych wartości może stanowić dobry wskaźnik predykcyjny czasu trwania i intensywności leczenia
bronchodylatacyjnego. Mehta i wsp.[16] wykazali, że u dzieci z łagodnym lub umiarkowanym zaostrzeniem astmy
wyjściowe wysycenie hemoglobiny 91% jest wskaźnikiem konieczności prowadzenia częstej wziewnej terapii
bronchodylatacyjnej przez ponad 4 godziny (wskaźnik wiarygodności LR: 6,5), a wartość 89% - przez ponad 12 godzin
(LR: 9,8).
2. pozaszpitalne zapalenie płuc
Mimo że w potwierdzeniu rozpoznania zapalenia płuc nadal "złotym" standardem pozostaje badanie radiologiczne klatki

Podstawy monitorowania utlenowania organizmu i pulsoksymetria u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=27185&print=1

4 z 7

2013-06-24 00:24

piersiowej, przyjmuje się, że u każdego dziecka zgłaszającego się do szpitala z powodu zapalenia płuc należy ocenić
wysycenie hemoglobiny tlenem za pomocą pulsoksymetru. Ocena wysycenia hemoglobiny tlenem jest pomocna w
podjęciu decyzji o hospitalizacji. Przyjmuje się, że wartość SpO

2

92% stanowi wskazanie do leczenia szpitalnego i

tlenoterapii zarówno u niemowląt, jak i starszych dzieci chorych na zapalenie płuc.[17] Jeżeli nie udaje się utrzymać SpO

2

>92% przy ciśnieniu tlenu w mieszaninie oddechowej wynoszącym 60%, należy rozważyć hospitalizację na oddziale
intensywnej opieki medycznej. Chorych leczonych tlenem należy badać co najmniej co 4 godziny, w tym oceniać
wskazania pulsoksymetru.[18] Aktualnie nie ma jednoznacznych danych dotyczących zastosowania pulsoksymetrii w
diagnostyce i leczeniu dzieci z zapaleniem oskrzelików.[19]
3. choroby śródmiąższowe płuc
Próba obciążenia wysiłkiem z pomiarem SpO

2

jest najprostszym badaniem pozwalającym wykazać dyskretne zaburzenia

dyfuzji, które nie ujawniają się w spoczynku. Skrócenie czasu kontaktu erytrocytów z błoną pęcherzykowo-włośniczkową
(powietrzem pęcherzykowym) podczas wysiłku prowadz0 w chorobach śródmiąższowych płuc do zmniejszenia SpO

2

(co

najmniej o 4%).
4. monitorowanie niektórych procedur diagnostycznych (np. bronchoskopii)
5. badanie przesiewowe w kierunku bezdechu sennego poprzez całonocną rejestrację SpO

2

.

Pulsoksymetria stanowi także element pełnego badania polisomnograficznego.

Technika pomiaru

1. Wybierz odpowiedni dla dziecka czujnik pulsoksymetru. Aktualnie zaleca się, o ile jest to możliwe, stosowanie
czujników jednorazowego użytku.
2. Wybierz miejsce założenia czujnika. U noworodków o masie ciała do 3 kg czujnik najlepiej jest założyć na dłoni lub
grzbiecie stopy (fot. 2.), a u noworodków o masie ciała >3 kg i dzieci starszych - na dłoni, kciuku, palcu wskazującym lub
dużym palcu stopy.

Fot. 2. Prawidłowe umieszczenie czujnika na grzbiecie stopy u noworodka

a. sprawdź obecność tętna
b. unikaj zakładania na tę samą kończynę czujnika pulsoksymetru i mankietu do mierzenia ciśnienia krwi
c. u dzieci z wadami serca dokładnie rozważ miejsce założenia czujnika, tak aby wskazania urządzenia najlepiej
odzwierciedlały stan utlenowania chorego. Ponieważ u wielu noworodków w pierwszych godzinach życia często stwierdza
się prawo-lewy przeciek krwi, czujnik najlepiej jest założyć na prawej kończynie górnej, co lepiej odzwierciedla stopień
utlenowania mózgu niż lokalizacja na stopie lub kończynie górnej lewej.
3. Załóż czujnik na wybrane miejsce.

Podstawy monitorowania utlenowania organizmu i pulsoksymetria u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=27185&print=1

5 z 7

2013-06-24 00:24

a. fotodetektor powinien się znajdować naprzeciwko diody emitującej światło czerwone
b. umocuj czujnik (opaską lub taśmą)
c. w przypadku stosowania fototerapii lub lamp zabiegowych dodatkowo osłoń czujnik nieprzejrzystym materiałem
4. Podłącz czujnik do pulsoksymetru i włącz urządzenie.
5. Przy przewlekłym pomiarze (monitorowanie ciągłe pacjenta) ustaw granice alarmów!
a. przy tlenoterapii zalecana wartość górnego alarmu wynosi 95-97%
b. zalecana wartość dolnego alarmu - 87-90%
6. Obserwuj wskazania pulsoksymetru co najmniej przez 30 sekund i zanotuj wartość po odczytaniu stabilnego zapisu.
7. Co kilka godzin sprawdzaj miejsce, w którym założony jest czujnik (odparzenie, ucisk opaski).
8. Wynik niezgodny z oczekiwaniem lub rozpoznaniem/podejrzeniem klinicznym wymaga weryfikacji w pełnym badaniu
gazometrycznym.

Zalety pulsoksymetrii

1. Metoda nieinwazyjna, ogranicza konieczność wykonywania badań gazometrycznych
2. Metoda łatwa w użyciu, nie wymaga przygotowywania pacjenta ani specjalnego przygotowywania sprzętu (przede
wszystkim nie wymaga kalibracji)
3. Szybkim zmianom stanu pacjenta odpowiada bardzo szybka zmiana wyświetlanych na monitorze parametrów
4. Możliwość ciągłego monitorowania
5. Możliwość obserwacji trendów w czasie

Ograniczenia w stosowaniu pulsoksymetrii[5,20]

1. Występowanie innych postaci hemoglobin, takich jak: methemoglobina (HbMet), hemoglobina tlenkowęglowa (HbCO),
hemoglobina płodowa (HbF). HbMet i HbCO mają zbliżoną absorbancję do Hb utlenowanej, stąd też standardowe
pulsoksymetry odczytują te wartości łącznie i nie dają informacji o faktycznym niedotlenieniu. W przypadku współistnienia
sinicy i prawidłowego wysycenia hemoglobiny oraz przy podejrzeniu zatrucia tlenkiem węgla i azotynami konieczne jest
wykonanie gazometrii arterializowanej krwi włośniczkowej lub gazometrii tętniczej. Jest to szczególnie ważne przy
interpretacji odczytów wysycenia u dzieci z dużym (>10%) stężeniem hemoglobiny tlenkowęglowej lub methemoglobiny.
Jedynym pulsoksymetrem pozwalającym na eliminację błędu pomiaru wysycenia u chorych zatrutych tlenkiem węgla jest
niedostępny w Polsce RadicalTM (Masimo Corp., USA). Utlenowania nie można także dokładne ocenić na podstawie
SpO

2

u dzieci z dużą zawartością (>50%) HbF. Nie opisano wpływu HbS (w niedokrwistości sierpowatokrwinkowej) na

pomiar wysycenia hemoglobiny tlenem. Hiperbilirubinemia nie wpływa na odczyty pulsoksymetrów nowej generacji.
2. Zmniejszona perfuzja obwodowa tkanek w stanach klinicznych przebiegających ze zmniejszeniem rzutu serca,
hipotermią, obkurczeniem łożyska naczyniowego, podawaniem presorów (dopaminy), obrzękami. Dobrą opinią cieszą się
pulsoksymetry Nelcor i Ohmeda, w których zapis krzywej pletyzmograficznej stanowi kontrolę siły sygnału dochodzącego
do detektora. Pozwala to na zmniejszenie ryzyka błędu interpretacji w wyniku badania pulsoksymetrycznego. Należy
zauważyć, że alarm pulsoksymetru "brak sygnału tętna" może być niezwykle istotnym objawem i pozwolić rozpoznać stan
zagrożenia życia u dziecka.
3. Niedokrwistość - wykazano tendencję do niedoszacowania przez pulsoksymetr wartości SpO

2

w miarę zmniejszania się

stężenia hemoglobiny we krwi. Błąd pomiaru przy stężeniu hemoglobiny we krwi wynoszącym 80 g/l może wynosić
10-15%.
4. Zawyżanie oceny u dzieci, u których wysycenie hemoglobiny tlenem wynosi <83%. Przyczyną jest kalibracja sprzętu
przygotowana przez producenta na podstawie pomiarów wykonywanych dla SpO

2

>85% i ekstrapolowania wyniku dla

wartości mniejszych. Stąd niedokładność pomiaru zwiększa się wraz ze zmniejszeniem utlenowania.
5. Trudności w rozpoznaniu hiperoksemii - rzeczywiste ciśnienie parcjalne tlenu we krwi u dzieci, u których wysycenie
hemoglobiny tlenem >95%, może wynosić ponad 100 mm Hg.
6. Duża aktywność dziecka, częste i energiczne ruchy kończyn, na których najczęściej umieszcza się czujniki
pulsoksymetrów, mogą zaburzać pomiar absorpcji (najczęściej na monitorze pulsoksymetru pojawia się komunikat o
słabym sygnale lub braku sygnału).
7. Niedokładność oceny (zawyżenie pomiaru) u dzieci z zespołem brązowego dziecka po fototerapii lub przy ciemnej
pigmentacji skóry. Jeśli czujniki umieszczone są na opuszkach palców, zafałszowanie pomiaru może także powodować
ciemny lakier na paznokciach (czarny, niebieski, zielony). Lakier koloru czerwonego lub purpurowego oraz sztuczne
paznokcie akrylowe nie wpływają na wynik pomiaru SpO

2

.

8. Barwniki podane dożylnie, na przykład stosowany w methemoglobinemii błękit metylenowy w dawce 2-5 mg/kg mc.,
mogą być przyczyną fałszywie małych wskazań pulsoksymetru (SpO

2

65% w czasie 10-60 min od podania leku).

9. Pomiar utrudniają intensywne źródła światła (np. lampy do fototerapii, oświetlenie sali zabiegowej), dlatego na czujniki
pulsoksymetru należy nakładać nieprzejrzyste opaski.
10. Czujniki umieszczone na palcu dają odpowiedź w ciągu 20-30 sekund, stąd zarówno zmniejszenie utlenowania, jak i
jego zwiększenie, zostają zauważone z opóźnieniem.

Piśmiennictwo

1. Cameron I.R., Bateman N.T.: Basics of lung disease. Pulmonary function testing. [W:] Respiratory disorders. Baltimore,
Maryland, USA, University Park Press, 1983

Podstawy monitorowania utlenowania organizmu i pulsoksymetria u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=27185&print=1

6 z 7

2013-06-24 00:24

2. Gomella T.L., Cunningham M.D., Eyall F.G.: Postępowanie oddechowe u noworodka. [W:] Neonatologia. Podręcznik
kliniczny. Katowice, Wyd. ŚAM, 1993

3. Szreter T.: ABC zabiegów diagnostycznych i leczniczych w pediatrii. Odcinek 7: Tlenoterapia bierna. Med. Prakt.
Pediatr. 2/2000: 172-176

4. Forster R.E., Dubois A.B., Briscoe W.A., Fisher A.B.: Blood oxygen, carbon oxide, and pH. [W:] The lung. Inc. Chicago,
Londyn, Year Book Medical Publishers, 1986

5. Youtsey J.W.: Oxygen and mixed gas therapy. [W:] Core text book of respiratory care practice. Mosby Year Book, 1994

6. Traczewska H.: Monitorowanie układu oddechowego. Kurs FEFA nr 1 "Oddychanie i klatka piersiowa" 1-4 XII 2004:
207-214

7. Aoyagi T.: Pulse oximetry: its invention, theory, and future. J Anesth., 2003; 17: 259-266

8. Di Fiore J.M.: Neonatal cardiorespiratory monitoring techniques. Seminars in Neonatology, 2004; 9: 195-203

9. Tallon R.: Oximetry: state of the art. Nurs. Manage., 1996; 27: 43-44

10. Torres A.: Monitoring oxigenation and ventilation. [W:] Pediatric emergency and critical care procedures. Mosby, 1997:
165

11. Salyer J.W.: Neonatal and pediatric pulse oximetry. Respir. Care, 2003; 48: 386-396

12. Reich J.D., Miller S., Brogdon B. i wsp.: The use of pulse oximetry to detect congenital heart disease. J. Pediatr.,
2003; 142: 268-272

13. Richmond S., Reay G., Abu Harb M.: Routine pulse oximetry in asymptomatic newborns. Arch. Dis. Child. Fetal.
Neonatal. Ed., 2002; 87: F83-F88

14. GINA Workshop Report (updated 2004). Global strategy for asthma management and prevention.

15. Keahey L., Bulloch B., Becker A.B. i wsp.: Initial oxygen saturation as a predictor of admission in children presenting
to the emergency department with acute asthma. Ann. Emerg. Med., 2002; 40: 300-307

16. Mehta S.V., Parkin P.C., Stephens D., Schuh S.: Oxygen saturation as a predictor of prolonged frequent
bronchodilator therapy in children with acute asthma. J. Pediatr., 2004; 145: 641-645

17. Aktualne (2002) wytyczne British Thoracic Society. Rozpoznanie i leczenie pozaszpitalnego zapalenia płuc u dzieci -
część I. Med. Prakt. Pediatr. 6/2002: 13-35

18. Aktualne (2002) wytyczne British Thoracic Society. Rozpoznanie i leczenie pozaszpitalnego zapalenia płuc u dzieci -
część II. Med. Prakt. Pediatr. 1/2003: 19-41

19. Mallory M.D., Shay D.K., Garrelt J., Bordley W.C.: Bronchiolitis management preferences and the influence of pulse
oximetry and respiratory rate on the decision to admit. Pediatrics, 2003; 111: 1

20. Fletcher M.A., MacDonald M.G.: Atlas of procedures in neonatology. 2nd ed., Lippincott, Philadelphia, 1993

Więcej informacji znajdą Państwo na stronie http://www.mp.pl

Copyright © 1996 - 2011 Medycyna Praktyczna

Podstawy monitorowania utlenowania organizmu i pulsoksymetria u dzieci

http://www.mp.pl/artykuly/?aid=27185&print=1

7 z 7

2013-06-24 00:24