SZKOLENIE STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP CZĘŚĆ I TEMAT 2 Służba

wewnętrzna. Musztra.

1. Wybrane elementy służby wewnętrznej.

Jednym z głównych elementów działalności społecznej członków OSP jest

branie udziału w akcjach ratowniczych podczas pożarów, klęsk żywiołowych i innych
miejscowych zagrożeń. Działania OSP w akcjach ratowniczych wymagają od jej
członków przestrzegania zasad i rygorów wynikających z regulaminów, instrukcji
i przepisów oraz odpowiedniej wiedzy w połączeniu ze sprawnością fizyczną
i psychiczną. Dyscyplina członków OSP musi mieć charakter odpowiedzialności za
podjęte lub otrzymane zadania, jak również świadomość, że realizacja wydanych
rozkazów i poleceń ma za zadanie spełnienie najbardziej szczytnego celu , jakim jest
ratowanie zdrowia i życia ludzkiego oraz mienia. Dyscyplina i porządek w
jednostkach OSP, wyszkolenie i wysoka sprawność techniczna sprzętu jest
warunkiem utrzymania pododdziału w gotowości bojowej.

Cechy strażaka:

–

Służba pożarnicza zobowiązuje do świadomego i sumiennego spełnienia
przyjętych dobrowolnie przez siebie obowiązków.

–

Do podstawowych cech strażaka należy męstwo, odwaga, zdolność do
poświęceń, hart, wytrwałość oraz umiejętność działania w trudnych warunkach.
Strażaka cechuje uczciwość, rzetelność samodzielność, inicjatywa w działaniu,
wysokie wymagania wobec siebie i podwładnych, stanowczość i konsekwencja,
schludny wygląd.

–

Strażak ma obowiązek być zdyscyplinowanym, ściśle przestrzegać postanowień
regulaminów i przepisów oraz bezwzględnie dokładnie wykonywać polecenia
przełożonych. W przypadku gdy regulaminy, zarządzenia i rozkazy oraz inne
przepisy nie wskazują wyraźnie postępowania, strażak powinien działać
samodzielnie, kierując się ogólnie ustalonymi zasadami. Brak rozkazu nie
usprawiedliwia bezczynności. Strażak reprezentuje pożarnictwo i odpowiada za
jego dobre imię. Jest wzorem kulturalnego zachowania się. Udziela pomocy
znajdującym się w potrzebie. Jest świadomy tego, że swoim postępowaniem
kształtuje opinię społeczeństwa o pożarnictwie.

–

Szeregowiec OSP powinien dokładnie i szybko wykonywać rozkazy przełożonych,
utrzymywać sprzęt i wyekwipowanie osobiste w stanie pełnej gotowości.

–

Strażak szanuje mienie powierzone jego pieczy. Za zawinione uszkodzenia,
zniszczenie lub utratę mienia ponosi odpowiedzialność.

–

Strażak jest zdyscyplinowanym obywatelem i podporządkowuje się zarządzeniom
organów władzy i administracji.

2.Członkowie OSP i funkcyjni oddziałów ZOSP RP noszą na kołnierzach mundurów
bądź lewej kieszeni koszuli letniej dystynkcje pełnionych funkcji

Stopnie w Państwowej Straży Pożarnej
szeregowcy:

–

strażak,

–

starszy strażak,

podoficerowie:

–

sekcyjny,

–

starszy sekcyjny,

–

młodszy ogniomistrz,

–

ogniomistrz,

–

starszy ogniomistrz,

aspiranci:

–

młodszy aspirant,

–

aspirant,

–

starszy aspirant,

–

aspirant sztabowy,

oficerowie:

–

młodszy kapitan,

–

kapitan,

–

starszy kapitan,

–

młodszy brygadier,

–

brygadier,

–

starszy brygadier,

–

nadbrygadier,

–

generał brygadier.

Wzór kurtki zimowej do
munduru wyjściowego i
galowego

Wzór ubioru galowego
męskiego

3. Rodzaje umundurowania.

Wzór ubioru
galowego damskiego

Wzór ubioru letniego

Wzór ubrania ochronnego i
specjalnego

Wzór ubrania
koszarowego

4. Przełożony i podwładny, starszy i młodszy.

- W jednostkach organizacyjnych ochrony przeciwpożarowej obowiązuje
hierarchiczne podporządkowanie poszczególnych strażaków- od strażaka do
najwyższego przełożonego. W służbowym wystąpieniu chociażby dwóch
strażaków zawsze jeden z nich jest przełożonym. Strażak w stosunku do innych
strażaków może być przełożonym, podwładnym, starszym lub młodszym. Starszym
jest strażak, który ma wyższy, a młodszym – niższy stopień pożarniczy.
- Przełożonym jest strażak, który na podstawie postanowień organizacyjnych,
przepisów służbowych lub decyzji przełożonego wyższego szczebla jest
uprawniony w ramach przysługujących mu kompetencji do wydawania rozkazów lub
zarządzeń podległym strażakom oraz odpowiada za ich czynności służbowe.
Bezpośrednim przełożonym jest ten, któremu strażak podlega bezpośrednio
w sprawach organizacyjnych. Kolejni przełożeni są przełożonymi wyższego
szczebla.
- Podczas wspólnego działania strażaków, którzy sobie wzajemnie nie podlegają
przełożonym zostaje/jeśli nie został wyznaczony/ strażak zajmujący wyższe
stanowisko, a przy równorzędnych stanowiskach – wyższy stopniem. W przypadku
równych stanowisk i stopni – przełożonym zostaje starszy wysługą lat w danym
stopniu, a przy jednakowej wysłudze mający dłuższy staż pracy społecznej
w jednostkach ochotniczych straży pożarnych.
- Przełożony/starszy/ ma obowiązek dawać przykład ścisłego przestrzegania
regulaminów i rozkazów, a w szczególności zdyscyplinowania, odwagi, wytrwałości,
sumienności i kulturalnego postępowania. Do podwładnych młodszych zwraca się
rozważnie, taktownie i stanowczo, zachowując w każdej sytuacji spokój
i opanowanie. Przełożony starszy nie może wypowiadać uwag w sposób mogący
poderwać autorytet podwładnych /młodszych/ w obecności niższych od nich
stopniem lub stanowiskiem oraz osób postronnych. Utrzymanie dyscypliny
podwładnych, wymaganie i egzekwowanie ścisłego, dokładnego i terminowego
wykonywania zadań służbowych oraz sprawowania nadzoru i kontroli jest
podstawowym obowiązkiem przełożonego.

Ogólne prawa i obowiązki przełożonego:

Przełożony – Naczelnik, Zastępca Naczelnika, Dowódca plutonu, Dowódca sekcji

Strażak w mundurze powinien być zawsze ubrany zgodnie z regulaminem
umundurowania

Strażakom OSP nie wolno nosić:

- części umundurowania w połączeniu z ubiorem cywilnym,

- odzieży specjalnej w miejscach publicznych, o ile nie wynika to z obowiązków
służbowych,

- przedmiotów wypychających kieszenie munduru,

- innych przedmiotów niż przewiduje dany ubiór.

Użytkowane przedmioty umundurowania powinny być czyste, należycie dopasowane
i odprasowane. Strażak OSP występujący na zewnątrz jednostki w mundurze dba o
estetyczne opakowanie niesionych paczek. Strażak OSP nie może nosić torebek
damskich, siatek i innych tego rodzaju przedmiotów oraz trzymać rąk w kieszeniach.

Strażak OSP idąc ulicą nie może jeść, pić, palić, czytać, rozmawiać przez telefon.

kieruje całokształtem służby podległych zgodnie z zasadą jednoosobowego dowodzenia.
Ma prawo wydawać podwładnym rozkazy i zarządzenia. Przełożony ponosi
odpowiedzialność za gotowość operacyjno-techniczną oraz wyszkolenie i dyscyplinę
swoich podwładnych. Przełożony kieruje szkoleniem pożarniczym podległych
mu strażaków. Czuwa nad utrzymaniem przez nich porządku wewnętrznego
oraz przeciwdziała wszelkim poczynaniom mogącym osłabić gotowość operacyjno-
techniczną jednostki lub spowodować straty materialne.
Przełożony jest obowiązany – wszechstronnie poznawać swoich podwładnych, znać ich
osobowość, wyszkolenie predyspozycje intelektualne, psychiczne i fizyczne, kształtować w
podwładnych poczucie odpowiedzialności za sprawność i gotowość bojową jednostki
i rzetelny stosunek do działalności społecznej, służyć im radą i pomocą w razie potrzeby
występować w ich sprawie do Zarządu OSP, dbać o zapewnienie podwładnym należytego
wyposażenia indywidualnego i kontrolować jego sprawność, inicjować i popierać
wynalazczość i nowatorstwo, operatywnie upowszechniać i wdrażać pozytywne
rozwiązania, wyznaczać na czas swojej nieobecności zastępcę i podać to do wiadomości
podwładnych.

Wydawanie i wykonywanie rozkazów.

Rozkaz, to polecenie określonego działania lub zaniechania działania wydane strażakowi,
oddziałowi, pododziałowi przez przełożonego lub uprawnionego starszego. Rozkaz musi
być wykonany ściśle, jednolicie, jednocześnie, dokładnie i w wyznaczonym czasie.
Wydający rozkaz jest obowiązany mieć na uwadze sytuację oraz okoliczności jego
wydania, a także stopień przygotowania podwładnego do wykonania rozkazu. W razie
utraty łączności z przełożonym i niemożliwości otrzymania rozkazu działa samodzielnie,
zgodnie ze znanym mu zadaniem, określonymi wymaganiami oraz złożonym
ślubowaniem. Rozkaz wydaje w zasadzie bezpośredni przełożony swym podwładnym-
ustnie, na piśmie lub sygnałem. Rozkaz musi być zwięzły, zrozumiały i wydany stanowczo.
O wykonaniu rozkazu strażak melduje temu przełożonemu, który go wydał, jeżeli
przełożony nie zażądał inaczej. Jeżeli przełożony stwierdzi, że komenda lub czynności nie
zostały należycie wykonane, powinien podać komendę „wróć”, po czym nakazać powtórne
ich wykonanie. Rozkaz może uchylić lub zmienić ten kto wydał lub w wyjątkowych
przypadkach, jeżeli dobro służby tego wymaga – jego przełożony, musi on jednak
zawiadomić o tym poprzedniego rozkazodawcę. Jeżeli podwładny otrzymał rozkaz
bezpośredni od przełożonego wyższego szczebla – wykonuje go i melduje o tym
rozkazodawcy i swemu bezpośredniemu przełożonemu. Przełożony wyższego szczebla,
który wydał rozkaz podwładnemu, jest obowiązany zawiadomić jego bezpośredniego
przełożonego. Jeżeli w trakcie wykonywania rozkazu strażak otrzymał nowy rozkaz, który
przeszkodzi mu w wykonywaniu poprzedniego, melduje o tym wydającemu drugi rozkaz, a
gdy otrzyma potwierdzenie nowego rozkazu – wykonuje go. Wydający drugi rozkaz
zawiadamia o tym pierwszego rozkazującego i odpowiada za wynikłe z nowego rozkazu
następstwa.

Zasady zachowania się strażaków

Wszyscy strażacy we wzajemnych stosunkach są obowiązani przestrzegać zasad
uprzejmości, opanowania, ściśle przestrzegając zasad `etyczno-moralnych oraz
zachowywać się z godnością w miejscach publicznych. Poszanowanie języka ojczystego
jest obowiązkiem każdego strażaka. Brak kultury słowa uwłaszcza jego godności.
W ochotniczych strażach pożarnych przyjęte jest przy zwracaniu się do osób pełniących
funkcje związkowe zwrotem grzecznościowym „druh” np. „druhu Prezesie”.

Oddawanie honorów przez pojedynczych strażaków.

–

Członkowie OSP występujący w umundurowaniu oddają honory zgodnie

z regulaminem musztry, zgodnie z zasadami zwierzchnictwa, starszeństwa,
koleżeństwa i dobrego wychowania.

–

Oddawanie honorów jest zewnętrzną oznaką dyscypliny i jedności strażaków
oraz wyrazem szacunku dla przełożonych i starszych, koleżeństwa i dobrego
wychowania.

–

Wszystkich strażaków obowiązuje oddawanie honorów i odpowiadanie na oddane
honory w sposób ustalony w regulaminie musztry. Podwładni i młodsi obowiązani są
oddawać honory pierwsi, a strażacy równi stopniem – jednocześnie.

–

Strażacy są obowiązani oddawać honory:Prezydentowi RP, Prezesowi Rady Ministrów,
Ministrowi Spraw wewnętrznych i Administracji, Fladze Państwa w czasie jej
podnoszenia i opuszczania, Sztandarom strażackim, Przed Grobem Nieznanego
Żołnierza, Pogrzebom ze strażacką asystą honorową.
Fladze państwowej, sztandarom strażackim, oraz pogrzebom z asystą honorową
strażacy oddają honory przez salutowanie po zatrzymaniu i zwróceniu się frontem do
flagi, sztandaru lub konduktu pogrzebowego.
Przy oddawaniu honorów salutuje się prawą ręką, a gdy prawa ręka jest zajęta należy
wcześniej ją zwolnić i być gotowym do oddania honorów z zachowaniem
regulaminowej odległości. W miejscach, w których tą samą osobą spotyka się
kilkukrotnie w krótkich odstępach czasu honor oddaje się tylko raz przy pierwszym
spotkaniu. W stołówkach, klubach strażacy oddają honory przy wejściu na stołówkę
poprzez przyjęcie postawy zasadniczej i skłon głowy. W czasie oficjalnego grania
hymnu narodowego strażacy występujący indywidualnie przyjmują postawą
zasadniczą, a jeśli występują w nakryciu głowy - salutują.
Pojedynczy strażacy nie mają obowiązku oddawania honorów w sytuacjach:

–

bezpośredniego udziału w akcji ratowniczej,

–

przechodzenia przez jezdnię i torowiska,

–

uczestniczenia w kondukcie pogrzebowym,

–

prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn i urządzeń,

–

jeśli czynności wymagają koncentracji uwagi podczas pracy,

–

mijania się w odległości większej niż 25-30 kroków i osobom będącym po drugiej
stronie ulicy,

–

przebywania w umywalniach i toaletach,

–

spożywania posiłków.

Wybrane elementy musztry strażaka.

Musztra przygotowuje strażaków i pododziały do wystąpień służbowych

i prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych oraz jest czynnikiem kształtującym
zewnętrzne oblicze jednostki. Musztra uczy karności i zdyscyplinowania, wyrabia
niezbędne nawyki, przyzwyczaja do dokładnego wykonania rozkazów oraz odgrywa rolę
wychowawczą, kształtując wytrwałość, obowiązkowość i systematyczność. Podczas
ćwiczeń z musztry strażak uczy się przyjmować postawy zasadniczej i swobodnej,
oddawać honory, poruszać się w umundurowaniu i uzbrojeniu osobistym, formować szyki i
zachować się w szyku. Rozróżnia się musztrę pojedynczego strażaka i musztrę zwartą.
Musztra pojedynczego strazaka przygotowuje go do indywidualnych wystąpień
służbowych i do działania podczas akcji ratowniczo-gaśniczych. Musztra zwarta
przygotowuje pododziały do wystąpień służbowych, wyrabia karność pododziałów
i sprawność działania.