WPROWADZENIE

Euroregion to określona geograficznie całość obejmująca regiony dwu lub

więcej krajów, które zgodziły się koordynować działania dla dobra rozwoju
obszarów przygranicznych. Inicjatywę euroregionalną zapoczątkowano po II wojnie
światowej, by zapobiec przyszłym konfliktom w Europie oraz złagodzić narodowe
antagonizmy. Poza tym współpraca taka miała pociągać za sobą rozwój
ekonomiczny zaangażowanych w nią stron.

Pierwsza inicjatywa, jaka narodziła się w Europie Środkowo-Wschodniej

miała miejsce w 1993 r. Utworzono wówczas Euroregion Karpacki jako wynik
kilkuletnich kontaktów i współpracy pomiędzy przygranicznymi regionami obszaru
Karpat. 14 lutego 1993 r. w Debreczynie, przedstawiciele władz regionalnych
przygranicznych obszarów Polski, Słowacji, Węgier i Ukrainy podpisali
porozumienie o utworzeniu Związku Międzyregionalnego Euroregion Karpacki (ze
strony polskiej członkami założycielami były dawne województwa krośnieńskie i
przemyskie). Na posiedzeniu Rady EK w dniach 29-30 kwietnia 1997 r. w poczet
członków Związku przyjęto stronę rumuńską.

Utworzenie oraz sama działalność Euroregionu Karpackiego spotkało się z

zainteresowaniem wielu osób, które dostrzegły w tej inicjatywie nową szansę
rozwoju dla tej części Europy, a tym samym województwa podkarpackiego. W
praktyce przyjęło to formę dyskusji radnych Województwa Podkarpackiego nad
przystąpieniem województwa (po reformie, jaka weszła w życie 1 stycznia 1999 r.)
do Związku. Istotną rolę w tej dyskusji odgrywała Komisji ds. Współpracy
Międzynarodowej i Promocji Sejmiku Województwa Podkarpackiego, którą kieruję
od początku kadencji. To właśnie w/w Komisja bardzo uważnie i wnikliwe
przyglądała się działalności zarówno samego Euroregionu, jak również Strony
Polskiej oraz Biura Polskiego Euroregionu Karpackiego. Dość sceptyczny stosunek
radnych, w tym również członków Komisji ds. Współpracy Międzynarodowej i
Promocji, w dużej mierze przyczynił się do rzeczowej analizy dokonań Strony

Polskiej w strukturze Euroregionu Karpackiego. Rozpoczęta debata doprowadziła
do podjęcia przez Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwały o przystąpieniu
województwa do Związku Międzyregionalnego Euroregion Karpacki w dniu 25
sierpnia 1999 r. Jednocześnie wnikliwa ocena radnych doprowadziła do
sformułowania opinii o potrzebie reorganizacji działań Strony Polskiej EK.

Konsekwencją tego wniosku było poszukiwane przez Zarząd Województwa

Podkarpackiego odpowiedniej formuły prawnej w celu usprawnienia
funkcjonowania Biura Polskiego EK. W grę wchodziły następujące rozwiązania:

- powołanie zamiejscowej jednostki organizacyjnej Urzędu

Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego;

- utworzenie gospodarstwa pomocniczego Urzędu Marszałkowskiego

Województwa Podkarpackiego;

- powołanie spółki prawa handlowego;
- organizacja przetargu celem wyłonienia komercyjnego podmiotu

prawnego;

- zlecenie zadania fundacji;
- powołanie i zlecenie zadania stowarzyszeniu (pozytywne stanowisko

członków Komisji ds. Współpracy Międzynarodowej i Promocji).

Powstanie naszego stowarzyszenia stało się więc możliwe m.in. dzięki

pozytywnej opinii Komisji ds. Współpracy Międzynarodowej i Promocji Sejmiku
Województwa Podkarpackiego w tej sprawie. Przy poparciu innych radnych,
parlamentarzystów, starostów (powiatów przemyskiego, rzeszowskiego)
doprowadziło to w konsekwencji do powołania i zarejestrowania z dniem 4 lipca
2000 r. Stowarzyszenia Na Rzecz Euroregionu Karpackiego Euro-Karpaty.

Uchwała Zarządu Województwa Podkarpackiego z dnia 30 października 2000

r., skutkująca podpisaniem umowy w dniu 15 lutego 2001 r. o przekazaniu
Stowarzyszeniu zadania prowadzenia Biura Polskiego Euroregionu Karpackiego,
rozpoczyna de facto działalność naszego stowarzyszenia.

W tym momencie, aby maksymalizować potencjalne korzyści płynące ze

współpracy transgranicznej i euroregionalnej oraz efektywnie realizować cele
Związku Międzyregionalnego Euroregion Karpacki, Zarząd Stowarzyszenia Euro-
Karpaty przyjął założenia systemu umownie nazwanego „Euroregionalny System
Współpracy”. W jego ramach działania operacyjne Stowarzyszenia Euro-Karpaty
(wraz z podległym mu Biurem Polskim Euroregionu Karpackiego) podzielone
zostały na 12 Akcji Tematycznych. Każda z akcji dotyczy odrębnego obszaru
aktywności Euroregionu Karpackiego, a ich wyodrębnienie służyć ma:

- ułatwieniu koordynacji i orientacji w działaniach Biura Polskiego

Euroregionu Kaprackiego ;

- realizacji celów Związku Międzyregionalnego Euroregion

Karpacki ;

- ułatwieniu konstruowania euroregionalnego partnerstwa .

Wydzielone Akcje Tematyczne to:

1. Młodzież i edukacja
2. Turystyka
3. Administracja i rozwój regionalny
4. Sport i rekreacja
5. Społeczeństwo informacyjne
6. Kultura i tradycja
7. Polityka społeczna i ochrona zdrowia
8. Współpraca międzynarodowa i integracja europejska
9. Zarządzanie, gospodarka i handel
10. Nauka i innowacja
11. Ekologia i ochrona środowiska
12. Rozwój obszarów wiejskich

Powyższy system pozwoli nie tylko na lepszą koordynację podejmowanych

przez nas działań oraz na usystematyzowanie gromadzonych przez stowarzyszenie

informacji , ale przede wszystkim ma na celu organizację partnerstwa obejmującego
podmioty sektora prywatnego, publicznego i pozarządowego Euroregionu
Karpackiego. To umożliwi z kolei :

„organizowanie i koordynowanie wspólnych działań na rzecz rozwoju współpracy między

członkami Związku w dziedzinie gospodarki, nauki, ekologii, kultury i oświaty ...”
(§ 4 Statutu Związku Międzyregionalnego Euroregion Karpacki).

Przed Euroregionem Karpackim wciąż roztaczają się wielorakie perspektywy.

Coraz to nowe cele, jakie dostrzega Stowarzyszenie Euro-Karpaty, pragniemy
inicjować oraz realizować dzięki woli współpracy zwolenników i przyjaciół
Euroregionu Kaprackiego. Wierzę, że dzięki zaangażowania naszych sympatyków,
wspólnymi siłami dokonamy poprawy kontaktów międzynarodowych członków
Euroregionu Karpackiego, tym samym tworząc lepszą przyszłość województwa
podkarpackiego oraz pozostałych regionów członkowskich EK. Wierzę, iż poprzez
Stowarzyszenie Euro-Kapraty oraz Biuro Polskie Euroregionu Karpackiego
osiągniemy wymierne korzyści ze sprawnie funkcjonującego Euroregionalnego
Systemu Współpracy regionów członkowskich EK.

Bogusław Krzanowski

Prezes Zarządu Stowarzyszenia

14 luty 1993 r. – utworzenie Związku Międzyregionalnego Euroregion Karpacki

grudzień 1998 r. – rozporządzenie CBC, na mocy którego zostanie uruchomiona

edycja Phare SPF 1999

1 stycznia 1999 r. – reforma administracyjna w Polsce, w jej wyniku w miejsce

województw wchodzących dotychczas w skład strony polskiej

Euroregionu Karpackiego (rzeszowskie, krośnieńskie, przemyskie,

tarnowskie) ma wejść nowe województwo podkarpackie

25 sierpnia 1999 r. – uchwała nr IX/84/99 Sejmiku Województwa Podkarpackiego o

przystąpieniu województwa do Związku Międzyregionalnego

Euroregion Karpacki

4 lipca 2000 r. - rejestracja w sądzie Stowarzyszenia Na Rzecz Euroregionu

Karpackiego Euro-Karpaty

30 października 2000 r. – uchwała nr 160/1192/2000 Zarządu Województwa

Podkarpackiego o przekazaniu prowadzenia biura polskiego

Euroregionu Karpackiego – Stowarzyszeniu Na Rzecz

Euroregionu Karpackiego Euro-Karpaty

Realizacja celów Związku Międzyregionalnego Euroregion Karpacki poprzez

organizację partnerstwa obejmującego podmioty sektora prywatnego, publicznego

i pozarządowego Euroregionu Karpackiego na trzech poziomach współpracy, w

wyniku działań podejmowanych w ramach akcji tematycznych w oparciu o

zgodność ze „Strategią Rozwoju Województwa Podkarpackiego...” i priorytety

współpracy międzynarodowej Województwa Podkarpackiego.

ZARZĄD STOWARZYSZENIA:

BOGUSŁAW KRZANOWSKI - PREZES ZARZĄDU

MARIUSZ GRZĘDA - WICEPREZES ZARZĄDU

JAN JUSZCZAK - WICEPREZES ZARZĄDU

STANISŁAW OŻÓG - CZŁONEK ZARZĄDU, SEKRETARZ STOWARZYSZENIA

TADEUSZ KAMIŃSKI - CZŁONEK ZARZĄDU, SKARBNIK STOWARZYSZENIA

EUROREGIONALNY SYSTEM WSPÓŁPRACY

W wyniku podjętej 30 października 2000 roku przez Zarząd Województwa
Podkarpackiego uchwały nr 160/1192/2000 prowadzenie Biura Polskiego
Euroregionu Karpackiego, oraz reprezentowanie Strony Polskiej na forum
Związku Międzyregionalnego Euroregion Karpacki przekazane zostało w gestię
Stowarzyszenia Na Rzecz Euroregionu Karpackiego Euro-Karpaty. Najważniejszą
konsekwencją tego faktu jest uzyskanie podmiotowości prawnej przez Stronę
Polską Euroregionu Karpackiego a, tym samym uzyskanie możliwości podjęcia
szeregu działań zmierzających do reorganizacji zasad funkcjonowania Biura
Polskiego.
Sprawdzone w Europie i Polsce rozwiązania pozwalają na korzystanie z dorobku
funkcjonujących już Euroregionów, pamiętać jednak należy, że Euroregion
Karpacki posiadając wyjątkową specyfikę wumaga specjalnego podejścia i
stworzenia strategii działania opartej na długoterminowym programowaniu oraz
stworzeniu odpowiedniego systemu współpracy.
Uzyskanie przez Stronę Polską Euroregionu Karpackiego zdolności do czynności

prawnych jest punktem zwrotnym w działalności Biura Polskiego.

Podstawowym zagadniem jest potrzeba budowy publiczno-prywatnego

partnerstwa (P-P-P – public –private-partnership) mającego na celu aktywizowanie

działań podmiotów społeczno-gospodarczych w ramach Euroregionu Karpackiego.

Z inicjatywy Prezesa Zarządu Stowarzyszenia Euro-Karpaty Bogusława

KRZANOWSKIEGO, pod kierunkiem Dyrektora Biura Polskiego Dawida LASEK

opracowana została koncepcja Euroregionalnego Systemu Współpracy (ESW), który

stanowić ma próbę reorganizacji zasad funkcjonowania Biura Polskiego Euroregionu

Karpackiego w oparciu o zaplecze gwarantujące efektywne realizowanie jego zadań.

System posiada otwarty charakter jego celem jest usprawnienie działalności strony

polskiej EK poprzez organizację partnerstwa na rzecz Euroregioinu Karpackiego,

stworzenie odpowiedniej struktury gwarantującej rozwój współpracy oraz realizacją

wspólpnych projektów transgranicznych i euroregionalnych.

Prace nad ESW prowadzone były w oparciu o analizę dotychczasowego

funkcjonowania Biura Polskiego, w oparciu o analizę dokumentów konstytutywnych

dla działalności transgranicznej i euroregionalnej oraz w oparciu o konsultacje z

ekspertami i przedstawicielami instytucji i organizacji partnerskich. W opracowaniu

koncepcji zastosowane zostało podejście systemowe a wśród innych metod

zastosowano benchmarking pozwalający porównać zarówno rozwiązania prawne

jak i organizacyjne podobnie funkcjonujących systemów współpracy transgranicznej

w Polsce i Europie.

DZIAŁALNOŚĆ

Od dnia 1 marca 2001 roku Biuro Polskie Euroregionu Karpackiego rozpoczęło

funkcjonowanie w ramach struktury Stowarzyszenia Na Rzecz Euroregionu

Karpackiego „Euro-Karpaty”.

Z uwagi na odmienność zastosowanej metodologii oraz odmienną specyfikę działań,

aktywność Biura Polskiego Euroregionu Karpackiego podzielić należy równolegle

na trzy podstawowe kategorie: działania koncepcyjne, organizacyjne i operacyjne.

DZIAŁANIA KONCEPCYJNE

Z uwagi na zmianę sytuacji formalno-prawnej Biura Polskiego Euroregionu

Karpackiego polegającej na reprezentacji Strony Polskiej Euroregionu Karpackiego

przez niezależną organizację – Stowarzyszenie „Euro-Karpaty” (tym samym

uzyskanie podmiotowości prawnej), zaistniała pilna potrzeba określenia podstaw

działania Biura oraz opracowania nowej koncepcji funkcjonowania Strony Polskiej

Euroregionu Karpackiego. W celu doboru optymalnej metodologii działania i

wdrożenia najlepszej strategii przeprowadzono pogłębioną analizę systemową

dotychczasowego funkcjonowania Biura Polskiego Euroregionu Karpackiego.

Wnioski płynące z analizy posłużyły do opracowania Euroregionalnego

Systemu Współpracy jako metody reorganizacji i aktywizacji Strony Polskiej
Euroregionu Karpackiego oraz propozycji koordynacji współpracy transgranicznej

i euroregionalnej województwa podkarpackiego.

DZIAŁANIA ORGANIZACYJNE

Podstawowym wnioskiem wynikającym z przeprowadzonej analizy było

stwierdzenie konieczności przeprowadzenia REORGANIZACJI zasad
funkcjonowania Strony Polskiej Euroregionu Karpackiego w celu dostosowania jej

do wymogów i standardów stawianych nowoczesnym i sprawnie zarządzanym

strukturom transgranicznym i euroregionalnym.

REORGANIZACJA zasad funkcjonowania Strony Polskiej Euroregionu Karpackiego
polega na:

1. uzyskaniu przez Stronę Polską Euroregionu Karpackiego osobowości

prawnej. Od marca 2001 roku – Stowarzyszenie Na Rzecz Euroregionu

Karpackiego „Euro-Karpaty”’

2. wzmocnieniu struktury Strony Polskiej Euroregionu Karpackiego poprzez

bezpośrednie zaangażowanie w działania Euroregionu Karpackiego na

zasadach członkostwa w Stowarzyszeniu „Euro-Karpaty” jednostek

samorządu terytorialnego województwa podkarpackiego. Powołanie

Konwentu Samorządów Strony Polskiej Euroregionu Karpackiego –
stworzenie „samorządowego” Euroregionu;

3. zmianie statusu Biura Polskiego Euroregionu Karpackiego – stworzenie

wielofunkcyjnego Centrum Euroregionalnego oraz współpracującej
z Centrum sieci instytucji partnerskich;

4. wdrożeniu Euroregionalnego Systemu Współpracy jako metody

aktywizacji podmiotów sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego w

zakresie współpracy euroregionalnej.

Kategoria działań organizacyjnych wiąże się głównie z przygotowywaniem do

realizacji wyżej wymienionych punktów (od 2 do 4) w tym:

prowadzenie konsultacji i szkoleń w ramach kontaktów bilateralnych

i podczas konwentów powiatowych dla samorządów województwa

podkarpackiego z zakresu założeń reorganizacji zasad funkcjonowania

Strony Polskiej Euroregionu Karpackiego (powołania Konwentu

Samorządowego Strony Polskiej Euroregionu Karpackiego),

członkostwa samorządów w Stowarzyszeniu „Euro-

Karpaty” i w Euroregionie Karpackim oraz udziału w

Euroregionalnym Systemie Współpracy;

prowadzenie spotkań i konsultacji z podmiotami sektorów

publicznego, prywatnego i pozarządowego w zakresie reorganizacji

zasad funkcjonowania Strony Polskiej Euroregionu Karpackiego i

wdrażania Euroregionalnego Systemu Współpracy;

przygotowanie zmian funkcji Biura Polskiego Euroregionu

Karpackiego obejmujących przeniesienie siedziby Biura do Rzeszowa

oraz utworzenie współpracującej z Biurem sieci Lokalnych

Centrów Współpracy Euroregionalnej.

DZIAŁANIA OPERACYJNE

Bieżąca działalność operacyjna Biura Polskiego Euroregionu Karpackiego w

pierwszej połowie 2001 roku (od marca) opierała się na zaakceptowanym przez

Zarząd Stowarzyszenia Na Rzecz Euroregionu Karpackiego „Euro-Karpaty”
Ramowym Planie Pracy Biura Polskiego Euroregionu Karpackiego oraz na założeniach

Euroregionalnego Systemu Współpracy w części dotyczącej działań operacyjnych w

ramach 12 Akcji Tematycznych.