Analiza finansowa banków
ANALIZA I RATING SEKTORA FINANSOWEGO
dr A. Ostalecka
Analiza finansowa banków
ANALIZA I RATING SEKTORA FINANSOWEGO
dr A. Ostalecka
Cele oceny działalności banku
Celem oceny działalności banku jest diagnoza stanu
obecnego w połączeniu z określeniem zmian, jakie
zaszły w przeszłości, a także stwierdzeniem, jak może
kształtować się sytuacja banku w przyszłości i jakie
czynniki mogą na nią wpłynąć.
Jeżeli ograniczylibyśmy zakres analizy tylko do
przeszłości, to wnioski wyciągane na tej podstawie
mogłyby nie ukazywać pełni problemu. Dopiero
włączenie elementu prognozy pozwala na
całościowy ogląd sytuacji banku.
Cele oceny działalności banku
Jeżeli oceniamy bank „z zewnątrz”, to celem analizy
może być:
ocena banku jako depozytariusza,
ocena banku jako podmiotu współpracującego np.
przy tworzeniu konsorcjów bankowych,
ocena opłacalności zakupu akcji do portfela
inwestycyjnego, w tym kupna akcji nowej emisji,
wycena wartości banku, w którym zamierzamy
nabyć pakiet kontrolny bądź planujemy jego
przejęcie,
ocena konkurentów i ich pozycji na rynku.
Ocena banku „z zewnątrz”
Jeżeli dokonuje się oceny banku jako depozytariusza,
to istotne jest określenie, czy istnieje pewność zwrotu
środków w nim złożonych. Można stopniować zaufanie
do bezpieczeństwa banku w zależności od terminu
składanej lokaty. Należy podkreślić, że nie wszyscy
deponenci dokonują analizy kondycji banku-
depozytariusza, zwłaszcza, jeżeli kwota składanego
depozytu mieści się w limicie gwarancji BFG (tj.
100.000 euro). Zazwyczaj odnosi się to do deponentów
instytucjonalnych, w tym innych banków.
Ocena banku „z zewnątrz”
Współpraca między bankami może przybierać różne formy.
Jedną z nich jest tworzenie konsorcjów bankowych. Przy
organizacji konsorcjum ważną rolę odgrywają liderzy, którymi
zazwyczaj są renomowane banki.
Bank-lider dobierając uczestników konsorcjum, powinien znać
ich wiarygodność, aby ocenić, czy przedsięwzięcie ma szansę
powodzenia. Potencjalni uczestnicy konsorcjum mogą również
badać standing lidera, aby ocenić jego rzetelność. Za podmiot
współpracujący można uznać również bank korespondencki.
Istotne jest jego bezpieczeństwo i wiarygodność, ponieważ
rozliczenia międzybankowe opiewają na bardzo wysokie
kwoty.
Ocena banku „z zewnątrz”
W przypadku analizy opłacalności zakupu akcji do
portfela inwestycyjnego ważna jest ocena zdolności
banku do generowania zysku, tworzenia strumieni
pieniężnych oraz powiększania majątku w celu
optymalizacji wartości firmy dla akcjonariusza. Celem
jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, ile mogą być
warte akcje w określonym horyzoncie czasowym.
Ocena banku „z zewnątrz”
analiza opłacalności zakupu akcji do portfela
inwestycyjnego – c.d.
Przy wycenie wartości akcji zastosowanie znajduje
analiza fundamentalna, która pozwala ocenić solidność
„fundamentów" danej spółki i możliwości jej dalszego
rozwoju. Wśród instrumentów służących analizie
opłacalności zakupu akcji do portfela znajduje się także
analiza techniczna. Jest ona pomocna zarówno w
przypadku inwestycji długo-, jak i krótkookresowych. W
przypadku obu rodzajów inwestycji daje ona wskazania,
kiedy wystąpi dobry moment do zakupu i sprzedaży
waloru.
Ocena banku „z zewnątrz”
Wycena wartości banku, w którym zamierza się nabyć
pakiet kontrolny bądź planuje przejęcie, ma na celu
określenie, ile maksymalnie można zapłacić za jedną akcję,
aby cena była adekwatna do posiadanego przez bank majątku,
zobowiązań oraz potencjału rynkowego. Pomocna jest przy
tym analiza fundamentalna, aczkolwiek nie tylko ona
pozwala określić, jaka jest rzeczywista wartość banku.
Istotnym czynnikiem jest posiadanie przez wyceniany bank
np. sieci placówek albo udziału w określonym segmencie
rynku, co zwiększa jego wartość, jeżeli bank planujący
przejęcie tego nie posiada.
Ocena banku „z zewnątrz”
Ostatni z wymienionych wyżej celów
przeprowadzania oceny standingu banku wiąże się z
oceną konkurentów i ich pozycji na rynku. Analiza
konkurentów umożliwia określenie różnic w
poziomie konkurencyjności między danym bankiem a
pozostałymi, a także zbadanie udziału
poszczególnych banków w rynku i zmian ich pozycji
w jego segmentach.
Oprócz banków, badanie konkurencyjności i udziału
w rynku może obejmować inne podmioty działające
na rynku finansowym i świadczące usługi w tym
zakresie (towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze
inwestycyjne itp.).
Ocena własnego banku
W przypadku oceny działalności „własnego" banku, cele
analizy można określić następująco:
okresowa ocena wyników banku i poszczególnych sfer jego
aktywności,
ustalanie cen produktów bankowych,
ocena wpływu zmian w otoczeniu na kondycję banku,
ocena wpływu zmian w samym banku na jego sytuację,
wyjaśnienie przyczyn odchyleń wielkości wykonanych od
ustalonych w planie finansowym,
diagnoza sytuacji banku przed przygotowaniem planów
strategicznych, taktycznych i operacyjnych.
Ocena własnego banku
Okresowa ocena wyników działalności banku i
poszczególnych sfer jego aktywności powinna
umożliwić szczegółowe określenie stopnia
efektywności i bezpieczeństwa poszczególnych sfer
działalności banku.
Ocena ta stanowi podstawę decyzyjną do wyznaczenia
kierunków rozwoju i umożliwia wprowadzenie
ewentualnych działań korygujących w poszczególnych
sferach. Z okresową oceną działalności wiąże się
również ustalanie cen produktów bankowych oraz
wyjaśnianie przyczyn odchyleń, które wystąpiły w
planie finansowym.
Ocena własnego banku
Ceny produktów bankowych są jednym z
czynników wpływających na osiąganą przez
bank efektywność.
Decydenci bankowi dokonując okresowych ocen
działalności banku oraz uwzględniając
uwarunkowania rynkowe, ustalają politykę w
zakresie kształtowania cen produktów
odsetkowych, jakie bank oferuje (np. kredyty,
depozyty) oraz produktów nieodsetkowych (np.
polecenie przelewu, potwierdzenie czeku).
Ocena własnego banku
Ceny produktów bankowych – c.d.
Zmiana ceny produktu jest determinowana głównie przez:
-
niesatysfakcjonujące wyniki osiągane na transakcjach danym
produktem,
-
zmianę cen przez konkurentów lub chęć zaoferowania
bardziej korzystnych warunków niż konkurencja oraz
-
zmianę stóp procentowych przez bank centralny.
Ustalanie cen produktów bankowych należy uznać za bardzo
ważny element oceny działalności banku, gdyż z jednej
strony poziom cen wiąże się z bieżącą kondycją banku oraz
jego pozycją na rynku, z drugiej zaś - wpływa na wyniki
osiągane przezeń w przyszłości.
Ocena własnego banku
Ocena wpływu zmian w otoczeniu banku na jego sytuację
odnosi się do badania wpływu szeregu czynników
zewnętrznych. Wśród czynników zewnętrznych należy
wymienić:
-
przede wszystkim zmianę stóp procentowych banku
centralnego oraz zmianę cen produktów przez banki-
konkurentów,
-
a także wiele innych czynników, takich jak: zmianę stóp i
zasad odprowadzania oraz utrzymywania rezerwy
obowiązkowej, zmianę stóp i zasad podatkowych, zmianę
kierunków polityki gospodarczej kraju (co wpływa m.in. na
stabilność waluty krajowej i poziom inflacji), wystąpienie
zjawisk kryzysowych w wybranych gałęziach gospodarki bądź
też w gospodarce danego kraju albo zagranicą, wreszcie
załamanie na rynkach finansowych.
Ocena własnego banku
Ocena wpływu zmian w otoczeniu banku na jego
sytuację – c.d.
Jeżeli któreś z tych zjawisk się pojawi, to celowe jest
przeprowadzenie oceny jego wpływu na sytuację banku
i podjęcie działań, które zminimalizowałyby
niekorzystne tendencje. Należy zaznaczyć, że bank nie
ma żadnego wpływu na wystąpienie tych czynników -
jest jedynie odbiorcą skutków, jakie wywołują.
Ocena własnego banku
Analiza wpływu zmian zaistniałych w samym banku pozwala
ocenić, czy spełnione zostały cele przyświecające
wprowadzaniu w banku określonych zmian, np. nowej
struktury organizacyjnej, polityki „oszczędnościowej” czy też
rozbudowa kanałów dystrybucji.
Przy reorganizacji banku zakłada się osiągnięcie pewnych efektów
finansowych. Z tego względu bank okresowo powinien
dokonywać oceny skuteczności przeprowadzonych procesów.
Może okazać się, że np. rozbudowa kanałów dystrybucji - już
po upływie zakładanego okresu nieefektywności - nie przynosi
oczekiwanych wyników. Wnioski wynikające z oceny
powinny stanowić podstawę do podjęcia działań
umożliwiających eliminację niekorzystnych zjawisk.
Ocena własnego banku
Konieczność wyjaśniania przyczyn odchyleń wielkości
wykonanych od planowanych wynika z założeń planu
finansowego banku. Wyznacza on „miejsce”, w którym
bank powinien się znaleźć w określonym czasie a także
„miejsca” pośrednie, w jakich powinien być przed
osiągnięciem celu. Jeżeli ich analiza wskazuje na
położenie banku odbiegające od stanu pożądanego, to
dalsza ocena powinna dać odpowiedź na pytanie, co
wpłynęło na osiągnięcie innych wyników niż zakładano.
Czynniki, które to sprawiły można przyporządkować do
dwóch głównych grup: czynników zewnętrznych i
wewnętrznych.
Ocena własnego banku
Konieczność wyjaśniania przyczyn odchyleń wielkości
wykonanych od planowanych – c.d.
Przy sporządzaniu planu finansowego bank przyjmuje określone
założenia, uwzględniając poziom wybranych parametrów
zewnętrznych (np. stóp rezerwy obowiązkowej, inflacji, kursu
walutowego), a także wewnętrznych, takich jak: przyrost akcji
kredytowej czy bazy depozytowej, poziom utworzonych rezerw
na aktywa ryzykowne oraz kosztów działania.
Jeżeli któreś z założeń nie sprawdzi się, to powstanie odchylenie
wykonania od wielkości planowanej. Oczywiście niewypełnienie
któregoś z założeń wydaje się bardzo prawdopodobne. W
przypadku powstania odchylenia zadaniem analityka jest
wskazanie przyczyn i podział odchyleń na te, które są efektem
zmiany albo parametrów zewnętrznych, albo wewnętrznych.
Ocena własnego banku
Ostatni z wymienionych celów dokonywania oceny
kondycji „własnego” banku to diagnoza sytuacji
przed przygotowaniem planów strategicznych,
taktycznych i operacyjnych.
Punktem wyjścia w procesie planowania jest określenie
pozycji i sytuacji wyjściowej banku. Pozwala to na
stwierdzenie, jakie zasoby i działania są potrzebne,
aby bank znalazł się w miejscu, które jego
kierownictwo uznało za docelowe.
Ocena własnego banku
Tak więc, w przypadku dokonywania oceny banku
zarówno „z zewnątrz”, jak i „własnego”
skupiamy się na dwóch głównych aspektach
jego działalności: efektywności i
bezpieczeństwie. To, do którego z nich będzie
przywiązywana większa waga, zależy od
szczegółowo określonego celu oceny
działalności banku.
Metody analizy działalności banku
Analiza szybka
Analiza wstępna, w tym:
analiza pozioma (dynamiki),
analiza pionowa (struktury),
Analiza wskaźnikowa
Dekompozycja wskaźników finansowych
Analiza szybka
Przed dokonaniem analizy wstępnej sprawozdań
finansowych dobrze jest przeprowadzić tzw.
analizę szybką.
Pozwala ona na pierwsze - bardzo ogólne - spojrzenie
na bank. W niektórych przypadkach jednak jest
podstawą do podjęcia decyzji, np. o ulokowaniu
środków w banku zagranicznym o dobrym ratingu.
Analiza szybka
Zwraca się w niej uwagę na kilka podstawowych elementów:
rating: ocenę wystawioną przez agencję dokonującą analizy i
oceny standingu różnych podmiotów działających na rynku;
sumę bilansową: chodzi głównie o określenie, czy bank jest
duży czy nie - jeżeli jest duży można uwzględniać doktrynę
„zbyt duży, żeby upaść" (TBTF);
kapitał własny: poziom kapitału świadczy o zdolności do
absorbowania strat, a także pośrednio o wielkości i potencjale
banku;
wynik finansowy: daje pierwszy sygnał o tym czy działalność
banku jest efektywna, czy też przynosi straty;
doświadczenia: odnoszą się do dotychczasowej współpracy np.
z bankami podobnymi do danego bądź nawet z nim samym.
Analiza pozioma
Analiza wstępna składa się natomiast z analizy poziomej
i pionowej.
Analiza pozioma, zwana inaczej analizą dynamiki, jest
jednym z prostszych instrumentów służących ocenie
banku. Bada ona zmiany zachodzące w określonych
wielkościach finansowych na przestrzeni czasu, a
konkretnie szacuje, o ile wzrosła lub obniżyła się wartość
wybranej pozycji. Pierwszym krokiem w analizie
dynamiki jest ustalenie, jakie pozycje będą podlegały
badaniu, następnym zaś jest określenie bazy odniesienia,
tzn. okresu, do którego będziemy porównywać sytuację w
okresie badanym.
Analiza pozioma
Okres bazowy (baza odniesienia) może mieć albo
charakter stały, tj. odnosimy wartości z różnych
okresów badania do jednego wybranego, albo
ruchomy, wówczas odnosimy wartości z
poszczególnych okresów do okresu poprzedniego.
Wnioski wypływające z analizy poziomej mają charakter
ogólny i odnoszą się do oceny, czy bank rozwijał się
– mówi o tym głównie dynamika sumy bilansowej,
należności i depozytów, wyniku finansowego – oraz
czy poprawiał swoją kondycję – odnosi się to głównie
do porównania dynamiki przychodów i kosztów, w
tym kosztów działania.
Analiza pozioma
Baza odniesienia o charakterze stałym:
Baza odniesienia o charakterze ruchomym:
Dynamika wybranej pozycji =
wart. poz. w roku bież. – wart. poz. w roku bazowym (2000 r.)
x100%
wart. poz. w roku bazowym (2000 r.)
Dynamika wybranej pozycji =
wart. poz. w roku bieżącym – wart. poz.w roku poprzed.
x100%
wart. poz.w roku poprzed.
Analiza pionowa
Analiza pionowa, zwana analizą struktury umożliwia
zidentyfikowanie wielkości finansowych najbardziej
rzutujących na sytuację banku. Jej stosowanie sprowadza się do
szacowania udziału poszczególnych pozycji w wielkości
głównej, np. poszczególnych pozycji bilansu w sumie
bilansowej czy poszczególnych rodzajów kosztów w kosztach
ogółem.
Formułę obliczania wskaźników struktury można zapisać
następująco:
udział wybranej pozycji =
wartość wybranej pozycji
x100%
wartość odniesienia np. suma bilansowa
Analiza wskaźnikowa
Wielkości absolutne zaczerpnięte ze sprawozdań
finansowych banku dają bardzo ogólną orientację o jego
kondycji finansowej. Ocena działalności banku wymaga
analizy jego podstawowych sprawozdań finansowych oraz
stworzenia i interpretacji odpowiednich wskaźników
identyfikujących kluczowe obszary działalności banku.
Wskaźniki są bardzo użytecznymi narzędziami, głównie
dzięki temu, że bez trudu streszczają dane w formie łatwej do
zrozumienia, interpretowania i porównywania. Aby jednak
dostarczały one wartościowych informacji dotyczących
analizowanego obszaru działalności banku muszą mieć punkt
odniesienia tzn. muszą być porównane z jakimś wzorcem.
Analiza wskaźnikowa
W praktyce, wykorzystywane są cztery rodzaje
standardów:
właściwy wskaźnik osiągnięty w banku w okresie
poprzedzającym,
wskaźnik zaplanowany na dany okres,
właściwe wskaźniki konkurencyjnych banków,
właściwy wskaźnik wyrażający wielkość
przeciętną charakterystyczną dla branży
bankowej jako całości.
Analiza wskaźnikowa
Liczba wskaźników, które mogą być stosowane do oceny
sytuacji finansowej banku jest bardzo duża. Dokonując
takiej oceny należy jednak pamiętać, że użycie zbyt
dużej ich liczby może spowodować „rozmycie się”
obrazu banku i trudności w formułowaniu wniosków.
Dlatego też kierując się względami czytelności informacji
oraz uwzględniając fakt pokrywania się zakresu
niektórych wskaźników, celowo ogranicza się ich zestaw
do niezbędnego minimum. Dzięki temu uzyskuje się
większą zwartość informacyjną.
Analiza wskaźnikowa
Generalnie ogół wskaźników możemy podzielić na cztery
podstawowe grupy:
wskaźniki efektywności (rentowności) – określające, na ile
efektywna ekonomicznie jest działalność banku,
wskaźniki wypłacalności i płynności (bezpieczeństwa) –
określające, czy bank jest wypłacalny i czy jest w stanie
regulować swoje zobowiązania w terminie,
wskaźniki jakości aktywów – mierzące, w jakim stopniu
posiadane przez bank aktywa są bezpieczne,
wskaźniki giełdowe – ukazujące, jak dany bank jest oceniany
na rynku kapitałowym,
Wybór grupy i poszczególnych rodzajów wskaźników jest
uzależniony od celu analizy i podmiotów, na potrzeby
których taka analiza jest przeprowadzana.
Analiza wskaźnikowa
Najczęściej wykorzystywanymi wskaźnikami w analizie kondycji
finansowej banków są:
stopa zwrotu z działalności podstawowej,
stopa zysku brutto,
stopa zysku netto,
marża odsetkowa,
stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE),
stopa zwrotu z aktywów (ROA),
cena do zysku (P/E),
cena do wartości księgowej (P/BV),
współczynnik wypłacalności.
Miary takie jak: ROE, ROA, P/E i P/BV są wyznaczane tak samo jak dla
wszystkich innych spółek. Pozostałe wymagają odrębnego zdefiniowania.
Analiza wskaźnikowa
Stopa zwrotu z działalności podstawowej:
stopa zwrotu z działalności
podstawowej =
wynik na działalności bankowej
koszty
gdzie: koszty = koszty odsetek + koszty z tytułu prowizji + koszty działania banku
Analiza wskaźnikowa
Stopa zysku brutto:
stopa zysku brutto =
zysk brutto
koszty
gdzie: koszty = koszty odsetek + koszty z tytułu prowizji + koszty działania banku
Analiza wskaźnikowa
Stopa zysku netto:
stopa zysku netto =
zysk netto
koszty
gdzie: koszty = koszty odsetek + koszty z tytułu prowizji + koszty działania banku
Analiza wskaźnikowa
Marża odsetkowa
marża odsetkowa =
(przychody z tytułu odsetek – koszty odsetek) * 100%
średnia wartość aktywów
Główną pozycję przychodów stanowią otrzymywane przez bank
odsetki od udzielonych kredytów i posiadanych w innych bankach
lokat pieniężnych oraz od lokat w papierach wartościowych.
Jednocześnie decydującą pozycją kosztów działalności bankowej
są odsetki płacone wierzycielom z tytułu przyjętych lokat
pieniężnych oraz wyemitowanych własnych papierów dłużnych.
Interesujące jest zatem, jakie występują wzajemne relacje
pomiędzy skalą odsetek otrzymywanych i płaconych przez bank. Te
relacje pozwala nam zbadać wskaźnik marży odsetkowej.
Analiza wskaźnikowa
Marża odsetkowa – c.d.
przychody odsetkowe* 100%
średnia wartość aktywów
Licznik wskaźnika marży odsetkowej, a więc różnica pomiędzy
przychodami a kosztami z tytułu odsetek, stanowi dochód netto z
tytułu odsetek, czyli główne źródło dochodów banku. Sprowadza się to
do różnicy między oprocentowaniem aktywów a oprocentowaniem
pasywów. Zmniejszenie poziomu wskaźnika w stosunku do osiągniętego
w poprzednim okresie lub planowanego może być spowodowane wieloma
czynnikami. W celu dokładniejszej analizy zmian tego wskaźnika
pozwalającej określić wpływ przychodów i kosztów odsetkowych oblicza
się dwa odrębne wskaźniki:
koszty odsetkowe* 100%
średnia wartość aktywów
Analiza wskaźnikowa
Stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE):
stopa zwrotu z kapitału
własnego (ROE) =
zysk netto
kapitał własny
Wskaźnik ROE jest dobrym miernikiem określającym stopę
zwrotu z kapitału dla inwestorów oraz potencjalną zdolność
banku do powiększenia kapitału własnego. Zyskowność kapitału
własnego stanowi także punkt wyjścia przy podejmowaniu
decyzji o alokacji kapitału i rachunkach porównawczych
efektywności jego wykorzystania w alternatywnych
inwestycjach. Wskaźnik pokazuje jak efektywnie pracuje kapitał.
Informuje
o zysku wypracowanym ze 100 jednostek pieniężnych
zainwestowanego kapitału własnego
.
Analiza wskaźnikowa
Stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE):
Wysoka wartość wskaźnika świadczy o dobrej sytuacji
finansowej analizowanego podmiotu. Jest to również korzystny
sygnał dla inwestorów giełdowych i akcjonariuszy. Wyższa
efektywność kapitału własnego stwarza szanse wyższej
dywidendy i dalszego dynamicznego rozwoju podmiotu.
Wskaźnik ten uznawany jest za jeden z najważniejszych dla
inwestora giełdowego.
Dla wskaźników rentowności banków nie ma ustalonych
standardów, ale w okresie inflacji utrzymanie realnego wzrostu
kapitału własnego wymagałoby realizacji poziomu wskaźnika
odpowiednio wyższego od stopy inflacji.
Analiza wskaźnikowa
Stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE):
gdzie EM (dźwignia
finansowa) =
aktywa
średni stan kapitałów własnych
Przy ocenie poziomu ROE trzeba wziąć pod uwagę fakt, że wskaźnik ten jest
podatny na zniekształcenia pod wpływem dźwigni finansowej. Dlatego też
jego interpretacji należy dokonywać na podstawie następującej zależności:
ROE = ROA * EM
Znaczny udział dźwigni finansowej w ukształtowaniu poziomu ROE wskazuje
na ogół na jego doraźny wzrost. Równocześnie powoduje obniżenie
współczynnika wypłacalności, wzrastają bowiem aktywa, przy obniżaniu
udziału kapitału własnego w ich pokryciu.
Analiza wskaźnikowa
Stopa zwrotu z aktywów (ROA):
stopa zwrotu z aktywów
(ROA) =
zysk netto
aktywa ogółem
Wskaźnik ten jest głównym wskaźnikiem efektywności zarządzania.
Ukazuje on z jaką umiejętnością zarząd banku przetwarza aktywa instytucji
na dochody netto. Poziom wskaźnika ROA określa zatem, ile jednostek
pieniężnych zysku netto osiągnął bank ze 100 jednostek pieniężnych
zaangażowanych w aktywach. Inaczej ujmując jest to zysk przypadający na
jednostkę wartości majątku banku. Wskazuje on więc na potencjał
dochodowy banku (efektywność wykorzystania majątku), dlatego też im
wyższa wartość tego wskaźnika tym lepiej.
Analiza wskaźnikowa
Cena do zysku (P/E):
cena do zysku (P/E) =
cena rynkowa jednej akcji
zysk na jedną akcję
gdzie: zysk na jedną akcję = zysk netto / ilość wyemitowanych akcji.
Wskaźnik ten jest jednym z podstawowych wskaźników rynku kapitałowego.
Wskazuje on na to,
ile razy cena giełdowa akcji przekracza zysk przypadający na
jedną akcję
. Poziom tego wskaźnika świadczy o tym, czy akcje są „drogie” czy „tanie”.
Tak więc jego główne zadanie polega na przybliżonej ocenie celowości inwestowania
w akcje danej spółki. Wyjaśnia bowiem, ile trzeba wydatkować kapitału na zakup
akcji na jednostkę osiągniętego zysku.
Wartość wskaźnika dla danego banku należy odnieść do wartości średniej dla banków
notowanych na giełdzie albo do wartości średniej dla całego rynku. Teoretycznie im
niższa wartość współczynnika, tym lepiej, bowiem oznacza to, że większa wartość
zysku przypada na posiadane akcje. Ale wzrost wartości wskaźnika może informować,
że inwestorzy oczekują wyższych zysków w przyszłości i decydują się płacić więcej niż
poprzednio za dane akcje (tzn. za nabycie jednostki zysku). Taka tendencja występuje
przeważnie wówczas, gdy firma wykazuje rozwój i rosnące zyski i jednocześnie
umacniana jest jej solidność.
Analiza wskaźnikowa
Cena do wartości księgowej (P/BV):
cena do wartości księgowej netto
na jedną =
akcję (P/BV)
cena rynkowa jednej akcji
wartość księgowa na jedną akcję
Wskaźnik ten również pozwala określić, czy akcje są „drogie” czy „tanie”.
Wskazuje on na to, ile razy cena giełdowa przekracza (lub jest mniejsza)
wartość księgową przypadającą na jedną akcję.
Określa on więc rynkowe oszacowanie majątku spółki. Gdy majątek spółki
jest tak wykorzystywany, że w efekcie końcowym spółka przynosi zyski,
wówczas inwestorzy są skłonni zapłacić więcej za jej akcje.
Jeżeli P/BV spółki X wynosi 0,50 znaczy to, że jedną złotówkę jej majątku
można kupić za 50 gr. W przypadku, gdy P/BV >1, rynek wycenia akcję
wyżej niż wynosi wartość księgowa. Gdy P/BV < 1 oznacza to, że cena
rynkowa akcji jest na niższym poziomie niż jej wartość księgowa. W praktyce
niska wartość wskaźnika oznacza z reguły, ze spółka osiąga małe zyski
bieżące i jej majątek nie jest w pełni wykorzystywany.
Analiza wskaźnikowa
Współczynnik wypłacalności
współczynnik wypłacalności =
fundusze własne netto
ważone ryzykiem aktywa i pozycje pozabilansowe
Współczynnik wypłacalności podlega co miesięcznej kontroli przez nadzór bankowy –
banki mają obowiązek przesyłania informacji o kształtowaniu się współczynnika w
ciągu 15 dni kalendarzowych po miesiącu sprawozdawczym.
Współczynnik wypłacalności jest jedynym wskaźnikiem, w stosunku do którego
określono poziom minimalny w regulacjach ostrożnościowych wynoszący 8%.
Współczynnik ten określa stopień zabezpieczenia (pokrycia) aktywów i zobowiązań
pozabilansowych funduszami własnymi banku. Im wyższy poziom tego wskaźnika,
tym – teoretycznie – bank wykazuje większe bezpieczeństwo. Należy jednak pamiętać
o tym, że zbyt wysoki poziom współczynnika wypłacalności świadczy o mniejszej
zdolności do wypracowania wysokiej efektywności, co w dłuższej perspektywie
wpływa niekorzystnie na sytuację banku i obniża jego rentowność. Praktyka bankowa
wskazuje, że maksymalna wartość współczynnika wypłacalności nie powinna być
wyższa niż 18%.