Zarządzanie strategiczne

Analiza łańcucha wartości

Koncepcja łańcucha wartości, spopularyzowana przez Michaela E. Portera w połowie

lat osiemdziesiątych, ma ona swoje metodologiczne korzenie w dwóch znanych
sposobach badania problemów zarządzania przedsiębiorstwem. Pierwszy z nich to analiza

wartości L. Milesa, jest to metoda racjonalizacji systemów technicznych i
organizacyjnych. Drugi sposób to stosowane przez firmę konsultingową McKinsey and

Company podejście do analizy przedsięwzięć rynkowych, zakładające, że przedsięwzięcia
te są pewnymi sekwencjami działań.

Kluczem do zrozumienia istoty łańcuchów wartości jest pojęcie wartości. M. Porter

wartość rozumie jako sumę, którą nabywca gotów jest zapłacić za to, czego dostarcza

mu dostawca. Wartość jest mierzona jako całkowity dochód przedsiębiorstwa. Pozycja
firmy względem jej konkurentów opiera się na wartości. Jest ona korzystna wówczas, gdy

tworzona wartość przekracza koszty, które należy ponieść, aby ją wytworzyć.

Druga główna myśl koncepcji M. Portera sprowadza się do stwierdzenia, że przewagi

konkurencyjnej, którą ma przedsiębiorstwo, nie można zrozumieć na podstawie analizy
sprawności firmy jako całości, lecz badając sprawność różnych rodzajów działań, jakie

organizacja podejmuje, dostarczając na rynek swój wyrób lub usługę. Przewaga
konkurencyjna jest bowiem rezultatem różnorakich działań, realizowanych w sferach

projektowania, produkcji, marketingu czy w funkcjach je wspomagających. Każde z tych
działań może w swoisty sposób kształtować wielkość kosztów, jak również tworzyć

wartość. Wszystkie one składają się na łańcuch wartości.

Łańcuch wartości obrazuje zatem dodawanie wartości produktu, począwszy od zmian

na wejściach systemu, poprzez wykonywanie niezbędnych operacji przetwórczych, na
sprzedaży i usługach posprzedażnych z nim związanych skończywszy. Analizując

poszczególne „ogniwa" łańcucha można określić miejsca, w których nie spełnia tego
warunku.. Umożliwia również badanie wewnętrznych i zewnętrznych źródeł przewag

konkurencyjnych przedsiębiorstwa i konstruowania zwycięskiej strategii. W przypadku
firm zdywersyfikowanych (działających w więcej niż jednym sektorze) należy odtworzyć i

analizować łańcuch wartości oddzielnie dla każdego sektora działalności, a następnie
opracować syntetyczny łańcuch wartości dla całego przedsiębiorstwa, uwzględniający

synergię i trudności koordynacyjne wynikające z działania równocześnie w wielu
sektorach.

Posługując się modelem łańcucha wartości, można w uproszczony sposób przedstawić

przedsiębiorstwo jako sekwencję działań

Porter podzielił te działania na dwie grupy:

1

1.

Działania podstawowe, prowadzą do fizycznego wytworzenia produktu, jego

sprzedaży i dostawy do nabywcy oraz uruchomienia usług serwisowych, zalicza do
nich:

•

logistykę wewnętrzną, a więc obsługę, magazynowanie, kontrolę zasobów,

planowanie transportu do dostawców,

•

produkcję lub przetwarzanie surowców i półfabrykatów, funkcjonowanie t

utrzymywanie urządzeń, montaż, pakowanie, konfekcjonowanie,

•

logistykę zewnętrzną, która obejmuje kompletowanie, magazynowanie,

dystrybucję,

•

zbyt, na który składa się obsługa zamówień, dobór sieci dystrybucji, reklama,

promocja, public relations,

•

usługi na rzecz klienta, a więc serwis, instalowanie, naprawy, instruowanie,

dostarczanie części zamiennych.

2.

Działania pomocnicze, są prowadzone w odniesieniu do każdego rodzaju

działalności podstawowej, jak to ma miejsce w przypadku zasobów ludzkich i
organizacji, lub w odniesieniu do niektórych. Działania pomocnicze, sprowadzone do

czterech rodzajów i obejmują:

•

zaopatrzenie w surowce, materiały, wyposażenie i osprzęt,

•

rozwój technologiczny obejmujący wiedzę, umiejętności, procedury, badania

rozwojowe, wdrażanie technologii,

•

zarządzanie zasobami ludzkimi, na które składają się: rekrutacja, integracja,

szkolenie i doskonalenie zawodowe, wynagradzanie i motywacja,

•

organizacja, a więc kierowanie ogólne, planowanie, finanse, księgowość,

kontrola zarządzania, kontrola prawna, kontrola jakości, przepływ informacji.

Zintegrowane działanie podstawowych i pomocniczych funkcji oraz ich powiązanie z

łańcuchami wartości dostawców i nabywców pozwala na osiąganie zysku i rozwój
przedsiębiorstwa.

2

Rys.1. łańcuch wartości przedsiębiorstwa

Funkcje podstawowe przedsiębiorstwa, które w zależności od sektora i profilu

przedsiębiorstwa mogą zawierać bardziej szczegółowe funkcje podstawowe:
1. działalność przedprodukcyjną,

•

badania i rozwój,

•

projektowanie wyrobów,

•

zakupy surowców i materiałów,

•

zakupy podzespołów,

•

zakupy energii i ciepła,

•

zakupy urządzeń i technologu,

•

transport zakupionych materiałów i surowców do zakładu produkcyjnego,

•

magazynowanie zakupów,

•

pozyskiwanie środków finansowych

2. produkcję

•

produkcja podzespołów i części,

•

magazynowanie podzespołów i części,

•

montaż,

•

transport wewnętrzny,

•

wykańczanie wyrobów,

•

pakowanie,

•

magazynowanie wyrobów gotowych.

3. sprzedaż.

•

dystrybucja do odbiorców,

•

transport do odbiorców,

3

http://notatek.pl/analiza-lancucha-wartosci-2?notatka