background image

Wskaźniki rozwoju zrównoważonego w turystyce 

dr Piotr Majdak 

background image

Istotnym zagadnieniem, z punktu widzenia 

opracowywania i wprowadzania w życie strategii 

rozwoju turystyki zrównoważonej, pozostaje  

kwestia wskaźników.  

 

Pozwalają one w sposób liczbowy (kwantyfikowalny) 

opisywać obszar będący przedmiotem 

zainteresowania, monitorować postępy, 

porównywać efekty działań.  

Wskaźniki… 

background image

Realizacja założeń zrównoważonego rozwoju wiąże się 

ściśle z koniecznością dostępu do konkretnych, 

wymiernych danych dotyczących aktualnych 

warunków ekologicznych ekonomicznych i społecznych.  

 

Służą temu liczne wskaźniki identyfikujące wiele 

zagadnień w różnych skalach – od globalnej po lokalną.  

Wskaźniki 

background image

być łatwy do zidentyfikowania i pomiaru, 

mieć znaczenie dla funkcjonowania ekosystemu, 

mieć wysoką wartość kulturową, społeczno-polityczną lub 

ekonomiczną, 

być relatywnie stabilny, 

mieć skromne wymagania technologiczne, 

być wrażliwy na zamierzone zmiany, 

opisywać zrozumiałe mechanizmy, 

charakteryzować się szybką reakcją na zmiany, 

być jednoznaczny. 
 

Idealny wskaźnik zrównoważonego 

rozwoju w turystyce powinien… 

background image

opracowanie strategii i planu działania mających na 
celu wdrożenie zasad rozwoju zrównoważonego, 

monitorowanie efektów wprowadzanej strategii 
rozwoju turystyki zrównoważonej, 

ocenę osiągnięć i porównywanie uzyskanych 
rezultatów z innymi projektami. 

Wskaźniki umożliwiają: 

background image

Światowe czy europejskie listy wskaźników obrazujących poziom realizacji 

różnych założeń turystyki zrównoważonej, wraz z merytorycznymi 

wskazówkami dotyczącymi ich konstrukcji . 
 

Np. raport pt. Działania na rzecz bardziej zrównoważonej turystyki 

europejskiej opracowanym przez Grupę ds. Zrównoważonego Rozwoju 

Turystyki (TSG, ang. Tourism Sustainability Group) utworzoną przez Komisję 

Europejską w 2004 roku, 

Opracowania T. Borysa (np. Borys T., Wskaźniki rozwoju zrównoważonego, 

2005).  

Indicators of sustainable development for tourism destination sporządzonym 

w 2004 roku przez specjalną grupę powołaną przez Światową Organizację 

Turystyczną, 

Inne. 

Źródła wskaźników 

background image

Główne zagadnienia dotyczące 

zrównoważonego rozwoju według 

UNWTO 

 

Zagadnienie /Proponowane wskaźniki 

 

 

Na podstawie: A. Kowalczyk (2010, 39) 

 

background image

1.

Lokalna satysfakcja z turystyki 

2.

Wpływ turystyki na lokalną społeczność 

3.

Trwałość satysfakcji turystów 

4.

Sezonowość turystyczna 

5.

Ekonomiczne korzyści z turystyki 

6.

Zarządzanie energią 

7.

Dostępność i konsumpcja wody 

8.

Jakość wody pitnej 

9.

Oczyszczanie ścieków (zarządzanie gospodarką ściekową) 

10.

Zarządzanie odpadami stałymi (śmieci) 

11.

Kontrola rozwoju 

12.

Kontrola intensywności wykorzystania 

 

Zagadnienia: 

background image

Przyjazdy turystyczne miesięcznie i kwartalnie (rozkład w 
ciągu roku). 

Miesięczne obłożenie licencjonowanej (oficjalnej) bazy 
noclegowej (stosunek wysokiego do niskiego sezonu) i 
procent całkowitego obłożenia bazy noclegowej 
w kwartale bądź miesiącu będącym szczytem sezonu. 

Procent firm prowadzących działalność całoroczną. 

Liczba i procent stałych bądź całorocznych miejsc pracy w 
turystyce (w porównaniu z czasowymi stanowiskami 
pracy). 

Sezonowość turystyczna 

background image

Zadanie! 

10 

background image

Wybrać 5 zagadnień a następnie  

do każdego z nich zaproponować wskaźniki 

(sposób pomiaru zjawiska) 

11 

1.

Lokalna satysfakcja z turystyki 

2.

Wpływ turystyki na lokalną społeczność 

3.

Trwałość satysfakcji turystów 

4.

Sezonowość turystyczna 

5.

Ekonomiczne korzyści z turystyki 

6.

Zarządzanie energią 

7.

Dostępność i konsumpcja wody 

8.

Jakość wody pitnej 

9.

Oczyszczanie ścieków (zarządzanie gospodarką ściekową) 

10.

Zarządzanie odpadami stałymi (śmieci) 

11.

Kontrola rozwoju 

12.

Kontrola intensywności wykorzystania 

 

background image

12 

Lokalna satysfakcja z turystyki 

Poziom lokalnej satysfakcji z turystyki (na podstawie 
badań ankietowych). 
 

background image

13 

Wpływ turystyki na lokalną 

społeczność 

Stosunek liczby turystów do mieszkańców (średni i w 
szczycie sezonu). 

Procent mieszkańców przekonanych, że turystyka 
wspomaga rozwój infrastruktury i usług (na 
podstawie badań ankietowych). 

Liczba i pojemność usług socjalnych dostępnych dla 
mieszkańców (procent usług zależnych od turystyki). 
 

background image

14 

Trwałość satysfakcji turystów 

Poziom satysfakcji odwiedzających (na podstawie 
badań ankietowych). 

Postrzeganie stosunku wartości do wydatków (na 
podstawie badań ankietowych). 

Procent wizyt powtórnych. 
 

background image

15 

Ekonomiczne korzyści z turystyki 

Liczba mieszkańców (oraz stosunek liczby kobiet do 
mężczyzn) zatrudnionych w turystyce (również 
stosunek liczby zatrudnionych w turystyce do 
wszystkich pracujących). 

Wpływy z podatków generowane przez turystykę 
jako procent całkowitej wartości podatków 
generowanych przez społeczność lokalną. 
 

background image

16 

Zarządzanie energią 

Konsumpcja energii ze wszystkich źródeł per capita 
(całkowita i dla sektora turystycznego, na 
osobę/dzień). 

Procent firm biorących udział w programach 
oszczędzania energii bądź też realizujących politykę i 
stosujących techniki oszczędzania energii. 

Procent wykorzystywanej energii pochodzący ze 
źródeł odnawialnych (na miejscowość, obiekt). 
 

background image

17 

Dostępność i konsumpcja wody 

Zużycie wody (wartość całkowita i litry na turystę na 
dzień). 

Oszczędność wody (procent redukcji zużycia, 
przechwytywania i odzyskiwania). 
 

background image

Procent obiektów turystycznych z wodą oczyszczaną 
do międzynarodowych standardów wody pitnej. 

Częstość chorób wynikających ze złego stanu wody: 
liczba/procent odwiedzających, u których podczas 
pobytu wystąpiły choroby tym spowodowane. 

18 

Jakość wody pitnej 

background image

19 

Oczyszczanie ścieków  

(zarządzanie gospodarką ściekową) 

Procent ścieków oczyszczanych (na różnych 
poziomach). 

Procent obiektów turystycznych (albo bazy 
noclegowej) podłączonych do oczyszczalnie ścieków. 
 

background image

20 

Zarządzanie odpadami stałymi 

(śmieci) 

Produkcja odpadów (w tonach na miesiąc). 

Odpady poddawane recyklingowi (m3) w stosunku do 
całkowitej objętości odpadów (w podziale na różne 
typy). 

Ilość śmieci wyrzucanych na terenach publicznych 
(liczenie śmieci). 
 

background image

21 

Kontrola rozwoju 

Istnienie procesu planowania wykorzystania ziemi lub 
rozwoju, z uwzględnieniem wymagań turystyki 

Procent powierzchni podlegającej kontroli (dla której 
wyznaczono standardy gęstości zabudowy, założenia 
projektowe itp.). 
 

background image

Wskaźniki zrównoważonego 

rozwoju w turystyce 

 
 

/tabela Word/ 

22