KOD ZDAJ CEGO

MGE-W1G1P-021

EGZAMIN MATURALNY

Z GEOGRAFII

Arkusz I

Czas pracy 90 minut

Instrukcja dla zdaj cego

1. Prosz sprawdzi , czy arkusz egzaminacyjny zawiera 11 stron.

Ewentualny brak nale y zgłosi przewodnicz cemu zespołu
nadzoruj cego egzamin.

2. Prosz uwa nie czyta wszystkie polecenia.
3. Odpowiedzi nale y zapisa czytelnie w miejscu na to

przeznaczonym przy ka dym zadaniu, pokazuj c drog ich
uzyskania.

4. Prosz pisa tylko w kolorze niebieskim lub czarnym;

nie pisa ołówkiem.

5. W rozwi zaniach zada trzeba przedstawi tok rozumowania

prowadz cy do ostatecznego wyniku.

6. Podczas egzaminu mo na korzysta z ołówka, linijki, gumki,

lupy oraz kalkulatora.

7. Nie wolno u ywa korektora.
8. Bł dne zapisy trzeba wyra nie przekre li .
9. Wszelkie notatki nale y sporz dza tylko w brudnopisie, który

nie b dzie oceniany.

10. Obok ka dego zadania podana jest maksymalna liczba

punktów, któr mo na uzyska za jego poprawne rozwi zanie.

11. Do ostatniej kartki arkusza doł czona jest karta odpowiedzi,

któr wypełnia egzaminator.

yczymy powodzenia!

ARKUSZ I

MAJ

ROK 2003

Za rozwi zanie

wszystkich zada

mo na otrzyma

ł cznie 40 punktów.

(Wpisuje zdaj cy przed rozpocz ciem pracy)

PESEL ZDAJ CEGO

Miejsce

na naklejk

z kodem

(Wpisuje zdaj cy przed

rozpocz ciem pracy)

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz I

2

Wst p

Informacje potrzebne do rozwi zania zada odczytuj z zał czonej barwnej mapy
turystycznej w skali 1:100 000 oraz innych materiałów ródłowych zamieszczonych
w arkuszu.

Uczestniczysz w wycieczce po Pojezierzu Kaszubskim. Podró rozpoczynasz w Ko cierzynie,
z której udajesz si poci giem do miejscowo ci Gołubie, sk d rozpoczynasz spływ kajakowy
po najwi kszych jeziorach Pojezierza Kaszubskiego. W dalszej cz ci trasy odb dziesz
równie wycieczki piesze.

Zadanie 1. (1 pkt)

W pierwszym etapie spływu kajakowego przepływasz Jezioro. Patulskie. Po jego wschodniej
stronie wznosi si Wie yca, si gaj ca 328 m n.p.m. Oblicz wysoko , jak trzeba pokona ,
aby z brzegu jeziora wej na jej szczyt.

Miejsce na obliczenia

Wynik: .....................................

Zadanie 2. (2 pkt)

Dalsza trasa spływu wiedzie przez Jezioro Ostrzyckie. Na podstawie zał czonego planu
batymetrycznego północnej cz ci tego jeziora, przyporz dkuj zaznaczonym na planie
liniom profilu H-I oraz J-K odpowiedni profil batymetryczny (podaj jego numer).

1.

2.

3.

4.

linia profilu

numer profilu

linia profilu

numer profilu

H- I

......................

J-K

..........................

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz I

3

Zadanie 3. (1 pkt )

W miejscowo ci Chmielonko dopływasz do Jeziora Radu skiego Dolnego. Przerywasz
podró , aby podziwia pi kno krajobrazu z punktu widokowego znajduj cego si
na północnym kra cu jeziora. Ustal, jaka odległo (mierzona w linii prostej w km) dzieli
Ci od drogi biegn cej przesmykiem mi dzy Jeziorem Radu skim Dolnym i Górnym.

Miejsce na obliczenia

Wynik: .......................................

Zadanie 4. (2 pkt)

Zespół jezior Radu sko–Ostrzyckich ma wiele wspólnych cech. Spo ród podanych poni ej
okre le podkre l te cztery, które dotycz wymienionych jezior. (Wykorzystaj równie
plan batymetryczny jeziora z zadania 2.).

•

wydłu ony kształt

•

przewa aj niskie brzegi

•

przewa aj wysokie brzegi

•

płytko poło one płaskie dno

•

du a liczba wysp

•

urozmaicone dno z licznymi przegł bieniami

•

uło enie z NE na SW

•

uło enie z SE na NW

Zadanie 5. (2 pkt)

Okre l typ jezior Radu sko-Ostrzyckich, bior c pod uwag genez misy jeziornej.


.......................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz I

4

Zadanie 6. (1 pkt)

Spływ kajakowy

ko czy si przy drodze u południowego kra ca Jeziora Radu skiego

Dolnego. St d rozpoczynasz podró do Kartuz. Najpierw dochodzisz do czarnego szlaku
turystycznego, w drujesz nim przez Wie yc a do linii kolejowej, a nast pnie jedziesz kolej
do Kartuz. Na całej trasie, zarówno pieszej w drówki jak i jazdy kolej , obserwujesz
krajobraz. Uporz dkuj przedstawione poni ej krótkie charakterystyki obszarów,
przez które wiedzie Twoja trasa, w kolejno ci zgodnej z jej przebiegiem. (Podaj
wła ciw kolejno liter A, B, C, którymi oznaczono te obszary).

Charakterystyki obszarów:

A. Szerokie obni enie, teren podmokły, niezalesiony.

B. Teren zalesiony (lasy ze wierkiem i modrzewiem), o powierzchni słabo urozmaiconej

niewysokimi pagórkami i płytkimi obni eniami.

C. Obszar cz ciowo zalesiony o bardzo zró nicowanej rze bie, du ych deniwelacjach

terenu, z licznymi pagórkami i obszarami bezodpływowymi.

.................................................................

Zadanie 7. (3 pkt)

Na zał czonym na str. 5. szkicu geomorfologicznym odszukaj wymienione w tabeli
obszary. Uzupełnij tabel , wpisuj c rodzaj wyst puj cej na danym obszarze formy
rze by oraz materiał skalny j buduj cy.

Obszar

Rodzaj formy rze by

Materiał skalny

buduj cy form rze by

Obszar zalesiony poło ony
na wschód od Szymbarku

Obszar zalesiony poło ony
pomi dzy Kaliskami
Ko cierskimi a Kłobuczynem

Równina sandrowa

Zadanie 8. (2 pkt)

Wyja nij, w jaki sposób powstaj równiny sandrowe.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz I

5

Zadanie 9. (2 pkt)

Poni ej przedstawiono opisy czterech zbiorowisk le nych. Wska , który z opisanych typów
lasu wyst puje na Wie ycy (wykorzystaj równie szkic geomorfologiczny ze str. 5.).

A. Gatunki zasiedlaj ce to wierzba, topola, olsza, jesion; wyst puje na glebach yznych

okresowo zalewanych przez wod .

B.

yzne lasy li ciaste i mieszane z przewag buka, a tak e d b, grab, sosna; wyst puje

na siedliskach o podło u gliniastym.

C. Widny las ubogi w podszyt, drzewostan buduje sosna; wyst puje na siedliskach ubogich,

o podło u piaszczystym.

D. Warstw drzew tworzy olsza czarna z jesionem, brzoz omszon ; w skład podszytu

wchodz gatunki bagienne, np. trzcina pospolita; tworz si w lokalnych zagł bieniach
terenu cz sto zabagnionych.

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz I

6

Zadanie 10. (3 pkt)

Na podstawie mapy turystycznej oraz zał czonych na str. 7. map klimatycznych wyja nij,
uwzgl dniaj c trzy przyczyny, dlaczego wzgórza w okolicach Szymbarku s miejscem
wypoczynku dla wielu mieszka ców Trójmiasta, a zwłaszcza miło ników narciarstwa,
saneczkarstwa.

1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

3. ..................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 11. (2 pkt)

W s siedztwie Kartuz znajduje si Kaszubski Park Krajobrazowy. Obejmuje on najbardziej
malownicz centraln cz

pojezierza. Uzupełnij tabel , podaj c po jednym przykładzie

walorów krajoznawczych Kaszubskiego Parku Krajobrazowego.

Walory krajoznawcze

Przyrodnicze

Przyrody nieo ywionej

Przyrody o ywionej

Antropogeniczne

a)

b)

c)

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz I

7

Mapy klimatyczne do zadania 10.

Roczne sumy opadów

Izotermy w styczniu

Izotermy w lipcu

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz I

8

Zadanie 12. (4 pkt)

Rozwój turystyki i rekreacji w rejonie Kartuz i Jeziora Radu skiego spowodował masowe
budowanie domków letniskowych nad Jeziorem Radu skim. Sformułuj cztery problemy
( rodowiskowe, społeczno-gospodarcze), wi

ce si z tym zjawiskiem.

1. ...........................................................................................................................................


2. ...........................................................................................................................................

3. ...........................................................................................................................................


4. ...........................................................................................................................................

Zadanie 13. (2 pkt)

Znajdujesz si z powrotem w Ko cierzynie, której współrz dne geograficzne wynosz :
54

o

07’N, 18

o

E. Jest słoneczny letni dzie 21 VI. Chcesz zmierzy wysoko górowania

Sło ca nad horyzontem. Oblicz, o której godzinie letniego czasu urz dowego nale y
wykona ten pomiar.

Miejsce na obliczenia

Wynik: .......................

Zadanie 14. (2 pkt)

Wska prawidłowy wynik pomiaru wysoko ci górowania Sło ca dokonanego
21 czerwca w Ko cierzynie (zakre l kółkiem wła ciw odpowied ).

A. 35

o

53’

B. 48

o

20’

C. 59

o

20’

D. 66

o

33’

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz I

9

Zadanie 15. (1 pkt)

Zamieszczone poni ej rysunki przedstawiaj zró nicowanie długo ci dnia i nocy w ci gu roku
w ró nych szeroko ciach geograficznych. Postaw znak „x” pod rysunkiem
przedstawiaj cym zró nicowanie długo ci dnia i nocy w ci gu roku w Ko cierzynie.

Zadanie 16. (2 pkt)

Wyja nij, dlaczego w danej szeroko ci geograficznej, np. w Ko cierzynie, zmienia si
długo dnia i nocy w ci gu roku.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

Zadanie 17. (1 pkt)

Podaj, w jakiej szeroko ci geograficznej dzie i noc przez cały rok trwaj po 12 godzin.


.............................................

rys. 1.

rys. 2.

rys. 3.

rys. 4.

.........

.........

.........

.........

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz I

10

Zadania 18. – 20. rozwi

na podstawie danych klimatycznych zawartych w tabeli

zamieszczonej poni ej.

Miejscowo

Wys.
m
n.p.m.

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII Rok

T

-2,5 -1,7 1,5 6,6 11,9 15,3 17,6 16,4 12,9 7,8 2,6 -0,9 7,3

Malbork

14

O

28

28

30

36

49

57

71

69

53

41

38

35

535

T

-1,5 -0,9 1,7 6,3 11,3 15,3 17,6 16,6 13,5 8,4 3,4

0,2

7,7

Gda sk

8

O

35

26

32

35

48

53

70

70

57

41

47

41

555

T

-3,2 -2,5 0,5 5,6 11,1 14,5 16,7 15,5 12,1 7,0 1,8 -1,6 6,5

Ko cierzyna

168

O

44

32

37

38

48

63

84

72

56

48

49

48

619

T

-0,6 -0,5 1,4 5,1

9,9

14,1 17,2 16,8 14,0 9,2 3,4

1,0

7,7

Hel

7

O

30

24

28

34

41

51

64

74

56

43

43

40

528

T – rednia temperatura powietrza w

o

C, O – suma opadów w mm

Zadanie 18. (1 pkt)

Podaj nazw miejscowo ci, w której wyst puje najwi ksza roczna amplituda
temperatury powietrza.


.........................................................

Zadanie 19. (2 pkt)

Wyja nij (podaj c dwie przyczyny), dlaczego wyst puj ró nice rocznej amplitudy
temperatury powietrza mi dzy miejscowo ciami wymienionymi w tabeli.

1. ...................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

2. .................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

Zadanie 20. (2 pkt)

Oblicz, jaka b dzie rednia roczna temperatura powietrza (na poziomie rzeczywistym)
na szczycie Wie ycy. Za podstaw oblicze przyjmij odpowiednie dane dotycz ce
najbli szej stacji meteorologicznej – w Ko cierzynie.

Miejsce na obliczenia

Wynik: .........................

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz I

11

Zadanie 21. (2 pkt)

Poni ej przedstawiono redni temperatur powietrza w styczniu na poziomie rzeczywistym
w wybranych stacjach meteorologicznych na obszarze Pojezierza Kaszubskiego. Wykre l
izoterm dla warto ci: -2,0

o

C.