INSTYTUT MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH

I BIOMEDYCZNYCH

Zakład Technologii Procesów Materiałowych, Zarządzania

i Technik Komputerowych w Materiałoznawstwie

Wydział Mechaniczny Technologiczny

POLITECHNIKA ŚLĄSKA

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

Przedmiot:
PODSTAWY NAUKI O MATERIAŁACH

Kod przedmiotu:
ZCPT14P00D11, ZCPT14P00Z11,
MCPT14P00D11, MCPT14P00W11,
ECPT14P00D11, ECPT14P00W11,
ECPT14P00Z11, ABPT13P00D11,
ABPT13P00W11
Kod ćwiczenia: PNMADY000102, PNMAWM000102,
PNMAZT000102
Nr ćwiczenia: 2

Temat:
METODY BADAŃ WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH
MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH

Kierunek: ZiIP, ZZiIP,
MiBM, WMiBM, ETI,
WETI, ZETI, AiR,
WAiR,

Specjalizacja:

-

1.

Zadanie

Zapoznanie się z metodami badań własności mechanicznych materiałów inżynierskich

2.

Wyposażenie stanowiska

•

Prezentacja multimedialna przedstawiająca metody badań własności mechanicznych materiałów inżynierskich oraz

program do automatycznego egzaminowania,

•

Twardościomierz firmy ZWICK ZHR4150 TK z systemem komputerowym,

•

Młot wahadłowy typu Charpy’ego,

•

Zestawy próbek do pomiaru twardości oraz próby udarności ze stali maszynowej do ulepszania cieplnego C60,
niestopowej narzędziowej C90U, konstrukcyjnej S235JRG1 i konstrukcyjnej w stanie ulepszonym cieplnie S550Q oraz
ze stopów aluminium EN AC – AlSi11 i EN AW – AlSi10,

•

Wykresy powstałe w trakcie statycznej próby rozciągania w/w materiałów,

•

Komplet norm do pomiaru twardości metodą Rockwella, statycznej próby rozciągania oraz próby udarności.

3.

Przebieg ćwiczenia

•

Wykonaj pomiary twardości metodą Rockwella badanych materiałów,

•

Na wykresach w układzie współrzędnych: siła obciążająca F w funkcji wydłużenia próbki

∆L, zarejestrowanych

w trakcie statycznych prób rozciągania, zaznacz wielkości: F

m

, F

eL

, F

eH

, F

p0,2

, F

p0,05

, F

u

,

•

Na podstawie wykresów powstałych w trakcie statycznych prób rozciągania przeprowadzonych w temperaturze

pokojowej badanych stali wyznacz granice plastyczności i granice wytrzymałości na rozciąganie,

•

Na podstawie pomiarów badanych próbek przed i po statycznej próbie rozciągania oblicz wydłużenie

i przewężenie,

•

Przeprowadź badania udarności analizowanych materiałów.

4.

Uwagi do sprawozdania

•

Opisz i porównaj metody pomiaru twardości,

•

Zestaw tabelarycznie i porównaj wyniki własności mechanicznych badanych próbek,

•

Na podstawie otrzymanych wyników scharakteryzuj badane materiały,

•

Opracuj wnioski.

LITERATURA PODSTAWOWA:

[1] Dobrzański L.A.: Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo,

WNT, Warszawa-Gliwice, 2006

Literatura uzupełniająca:

[1] Dobrzański L.A.: Metody badań metali i stopów. Badania własności mechanicznych i fizycznych, WNT,

Warszawa, 1987

[2] Norma PN – EN 10002 – 1 + AC1 : 1998 Metale. Próba rozciągania. Metody badań w temperaturze otoczenia
[3] Norma PN – EN ISO 6508-1 Metale, Pomiar twardości metali sposobem Rockwella
[4] Norma PN – EN ISO 14556 : 2002U Próba udarności

Opracował:

mgr inż. Anna Włodarczyk,

mgr inż. Mariusz Krupiński

Sprawdził:

dr inż. Daniel Pakuła

Zweryfikował:

dr inż. Waldemar Kwaśny

Zatwierdził:

dr h.c. prof. dr hab. inż.

Leszek A. Dobrzański

Uwagi: