Układ nerwowy składa się z dwóch rodzajów 
komórek : neuronów oraz komórek 
glejowych 
 
 
Neurony- są to komórki zdolne do 
otrzymywania informacji i przekazywania jej 
innym neuronom, są to tzw komórki 
nerwowe. Mamy ich około 100 miliardów. Do 
dziś nie do końca wiadomo jak komórki 
nerwowe łączą się w działaniu. 
 

Budowa neuronu 
 
Budowa neuronu: 
Neurony o dużych rozmiarach składają się z 
części głównych: dendrytów, ciała komórki, 
aksonu, zakończeń presynaptycznych. 
Dendryty- rozgałęziające się wypustki, które 
zwężają się ku końcowi. Powierzchnia 
dendrytu pokryta jest receptorami 
synaptycznymi, które odbierają informacje z 
innych neuronów. Im większa powierzchnia 
dendrytu, tym więcej informacji może on 
przyjąć. Kolce dendrytyczne zwiększają pole 
powierzchni dostępnej dla synaps. Dendryty 
przybierają różne kształty. 
Ciało komórkowe- również pokryte są 
synapsami, tam zachodzi większość procesów 
metabolicznych 
Akson- oś, przewodzi informacje, przesyłając 
impuls do innych neuronów, czy mieśni, 
gruczołów. Pokryte osłonką mielinową, czyli 
swoistym materiałem izolacyjnym. Przerwy w 
osłonce mielinowej to  węzły Ranviera. 
Akson ma wiele odgałęzień, każde z nich na 
końcu rozszerza się tworząc zakończenie 
synaptyczne, z tego miejsca uwalniane są 
związki chemiczne przechodzące przez 
szczelinę oddzielającą jeden neuron od 
drugiego. 
 
Neurony dzielą się również na aferentne i 
eferentne. W przypadku neuronów 
aferentnych akson przewodzi informację DO 
danej struktury, a eferentny OD danej 
struktury. 
 
Glej- Nie przesyła informacji na długie 

dystanse, ale wymienia substancja chemiczne 
z przyległymi komórkami nerwowymi. Jego 
funkcją nie jest sklejanie neuronów. 
Typu komórek: 
Astrocyty- kształtem przypominają gwiazdę, 
owijają się wokól zakńczeń synaptycznych 
kilku aksonów, najprawdopodobniej 
powiązanych funkcjonalnie. Poprzez 
naprzemienne wchłanianie i uwalnianie 
substancji przez akson, pomagają one 
aksonom sunchronizować ich działanie i 
umożliwiają przewodzenie informacji falami.  
Biorą udział w oczyszczaniu układu 
nerwowego np. pozostałości po obumarłych 
neuronach. 
 
Mikroglej- składa się z niewielkich komórek 
które również mają funkcję oczyszczającą np. 
z wirusów, grzybów, odpady. Działają jak 
element układu odpornościowego. Namnaża 
się w rejonach mózgu dotkniętych 
uszkodzeniem 
 
Oligodendrocyty w mózgu i rdzeniu 
kręgowym oraz komórki Schwanna w 
obwodowym układzie nerwowym są 
rodzajem komórek glejowych, które tworzą 
osłonkę mielinową. Komórki Schwanna 
również prowadzą odrastający akson do 
struktury docelowej w obwodowym układzie 
nerwowym. 
 
Glej promienisty- należy do astrocytów i 
kieruje migracją neuronów, a także ich 
dendrytów w trakcie rozwoju zarodkowego. 
 
 
 

Bariera krew-mózg

- mechanizm który 

sprawia, że niektóre większość substancji nie 
jest w stanie dostać się do mózgu, np. leki 
stosowane w chemioterapii. 
 
Funkcje: 
W komórkach skóry lub krwi, kiedy 
przedostanie się wirus, pewne komórki 
doprowadzają do ekspozycji wirusa na 
powierzchnię błony komórkowej, aby 
komórki układu odpornościowego mogłby go 
znaleźć i unicestwić całą zarażoną komórkę i 
na jej miejsce powstaje nowa. W mózgu 
możliwość wytworzenia nowych komórek 
jest ograniczona. Aby zminimalizować ryzyko 
utraty komórek mózg buduje barierę wokół 
naczyń krwionośnych i tym samym nie 
pozwala wirusom i bakteriom przeniknąć do 
tkanki nerwowej. Jednak zdarza się, że jakiś 
wirus przenika, np. wirus opryszczki,  mózg 

ma sposoby aby ograniczyć jego namnażanie 
się, jednakże zostanie on tam 
prawdopodobnie przez całe życie i może 
zaatakować wiele lat później. 
 
Jak działa? 
Przez barierę krew mózg mogą przechodzić 
małe cząsteczki nieposiadające ładunku 
elektrycznego np. tlen czy dwutlenek węgla 
oraz substancje które rozpuszczają się w 
tłuszczach np.narkotyki. Inne związki takie 
jak glukoza i aminokwasy barierę pokonują z 
pomocą transportu aktywnego, procesu, w 
którym specjalne białka korzystając z energi 
przepompowują molekuły z krwi do tkanki 
mózgowej 
 
 Glukoza 
Dojrzałe neurony są zależne od glukozy, 
jedynej substancji odżywczej, która 
przedostaje się przez barierę krew-mózg. 
Potrzebują także tiaminy, aby móc 
wykorzystać glukozę. 
 
 

Impuls nerwowy 
 

Jak działa? 
Akson zamiast przewodzić impuls, odnawia 
go w każdym punkcie przewodzenia, co 
sprawia, że nigdy on nie słabnie. Może 
przewodzić impuls wielokrotnie, nie zużywa 
się. Sprawia to, że impuls np. z dotkniętej 
stopy dociera do mózgu później niż impuls z 
dotkniętej dłoni. Wyjątkiem jest wzrok. Tam 
informacje przetwarzane są w wyraźnej 
kolejności. 
 
Mechanizmy przewodzenia impulsu przez 
neuron: 
Potencjał spoczynkowy 
Błona neuronu utrzymuje gradient 
elektryczny, czyli różnicę ładunku 
elektrycznego pomiędzy wnętrzem a 
zewnętrzem komórki, utrudnia przepływ 
związków chemicznych. 
W nieobecności czynników zewnętrznych 
błona utrzymuje stan polaryzacji, czyli 
różnicy ładunku elektrycznego. Wnętrze 
neuronu jest naładowane UJEMNIE, a 
zewnętrze DODATNIO.  Taka różnica 
potencjału to POTENCJAŁ 
SPOCZYNKOWY. Potencjał spoczynkowy 
gwarantuje gotowość neuronu do 
błyskawicznej reakcji na bodziec. Wynosi on 
około -75mV 
  

Zewnętrze: duże stężenie jody 
Wnętrze: potas 
Pompa sodowo potasowa wypompowuje trzy 
jony sodu na zewnątrz, a wciąga dwa do 
wewnętrz. 
 
Na jony sodu oddziaływują dwie siły, 
obydwie starające się wepchnąć go do środka. 
Gradient elektryczny- sód naładowany jest 
dodatnio, a wnętrze ujemnie więc gradient 
elektryczny dąży do wciągnięcia go do 
środka. 
Gradient stężeń- sodu jest więcej na zewnątrz 
niż wewnątrz, ale nie może bo kanały sodu są 
pozamykane. 
 
Na potas działają dwie rywalizujące siły. 
Potas posiada ładunek dodatni, a wnętrze 
neuronu ujemy więc gradient elektryczny 
wypycha potas do wewnątrz. Jednakże 
stężenie potasu wewnątrz jest większe niż na 
zewnątrz, stąd gradient stężeń dąży do 
wypchnięcia potasu. 
 
Potencjał czynnościowy 
Hiperpolaryzacja- zwiększona polaryzacja 
(zwiększenie ujemnego ładunku) 
Depolaryzacja-  zmniejsza polaryzacje w 
kierunku zera 
Próg pobudzenia- każde pobudzenie 
przekraczające pewien poziom prowadzi do 
raptownej depolaryzacji (wzrostu ładunku na 
plus). Gdy potencjał osiąga wartość progową 
OTWIERAJĄ SIĘ KANAŁY SODOWE- jest 
to potencjał czynnościowy. 
 
W szczycie potancjału czynnościowego 
kanały sodowe zamykają się całkowicie i 
nawet bardzo silna stymulacja nie jest w 
stanie ich otworzyć. 
 
 Błona powraca do normalnego stanu 
polaryzacji w ten sposób: 
Otwierają się kanały potasowe i potas 
wypływa z aksonu, opuszczają one akson 
dlatego, że ich stężenie we wnętrzu jest 
wyższe jak i dlatego, że nie są dłużej 
utrzymywane w środku przez ładunek 
ujemny. Ponieważ odpływ potasu jest silny, 
prowadzi to do chwilowej hiperpolaryzacji. 
 
Okres refrakcji- okres kiedy pomimo dalszego 
przekraczania wartości progowej nie 
następuje kolejny potencjał czynnościowy, 
okres kiedy komórka nie jest podatna. 

1.  Okres refrakcji bezwzględnej- kanały 

sodowe są mocno pozamykane, nie 
zostanie wygenerowany potencjał 

2.  Okres refrakcji względnej- kanały 

potasowe nadal są otwarte, potrzeba 
bodźca znacznie silniejszego aby 
wywołać potencjał czynnościowy 

 
Potencjał czynnościowy biegnie jak fala 
wzdłuż aksonów, do kolejnej komórki. 
Zostaje wygenerowany we wzgórku 
aksonalnym. 
 
Potencjał skokowy i osłonka mielinowa 
Błona jest pokryta osłonką mielinową na 
której znajdują się kanały sodowe, w 
przewężeniach Ranviera nie ma praktycznie 
kanałów. Przeskakiwanie potencjału 
pomiędzy węzłami nazywamy 
przewodzeniem skokowym. Dzięki niemu nie 
musi od początku odtwarzać się potencjał 
czynnościowy, zapewnia szybkie 
przewodzenie impulsów. 
 

Wymiana informacji w 
synapsach 
 

1.  W obrębie synapsy neuron uwalnia 

neuroprzekaźniki, które pobudzają lub 
hamują kolejny neuron. 

2.  Komunikacja chemiczna jest główną 

metodą porozumiewania się 
neuronów. 

3.  Neurony porozumiewają się 

wydzielając substancje chemiczne na 
synapsach. 

4.  Synapsy są kluczowe dla wszystkich 

procesów porównywania i integracji 
informacji w mózgu. 

 
Synapsa jest miejscem komunikacji dwóch 
neuronów. 
 
Właściwości synaps 
a) Odruchy są wolniejsze od szybkości 
przewodzenia impulsu w przez akson-  
oznacza to,  że musi dochodzić do jakiegoś 
opóźnienia na synapsach. 
 
b) Kilka słabych bodźców wywołanych w 
jednym czasie wywołuje mocniejszą reakcję 
niż jeden-oznacza to że synapsa jest zdolna do 
sumowania różnych bodźców (zjawisko 
sumowania czasowego). 
W synapsie powstaje lokalna depolaryzacja-
postsynaptyczny potencjał pobudzający EPSP. 
W przeciwieństwie do potencjału 
czynnościowego, aktywność pojedynczej 
synapsy nie powoduje powstawania 

potencjału. Musi się zsumować kilka. Np. 
trzeba ukłuć kogoś szpilką dwa razy żeby 
zsumował się EPSP, aby została przekroczona 
wartość progowa. 
Kolejną właściwością jest sumowanie 
przestrzenne. Kilka synaps zlokalizowanych 
w różnych miejscach może sumować swoje 
oddziaływanie na komórkę postsynaptyczną.  
Np. ukłucie szpilką w dwie dłonie sprawi że 
EPSP się połączą w jednym neuronie i 
zostanie przekroczona wartość progowa. 
EPSP powstaje gdy na powierzchni błony 
zostaną otwarte kanały sodowe. 
 
c) Gdy jeden zespół mięśni zostaje 
pobudzony, drugi zostaje rozluźniony. 
Oznacza to, że pobudzenie jednej powoduje 
spowolnienie/zahamowanie innych. Jest to 
spowodowane postsynaptycznym potencjałem 
hamującym IPSP. W przeciwieństwie do 
EPSP otwierają się otwory pozwalające na 
wypływ potasu (następuje hiperpolaryzacja) 
 
Łuk odruchowy- bodziec (np. dotyk) → 
neuron czuciowy → interneuron → neuron 
ruchowy → mięsień 
 
Zjawiska chemiczne w synapsie 
 

1.  Neuron syntezuje związki chemiczne 

(neuroprzekaźniki). Synteza małych 
cząstek odbywa się w zakończeniach 
presynaptycznych, a cząstek 
białkowych w ciele komórki. 

2.  Neuroprzekaźniki są transportowane  

z ciała komórki do zakończeń 
presynaptycznych. 

3.  Potencjał czynnościowy powoduje że 

jony wapnia napływają do komórki 
prowokując uwolnienie 
neuroprzekaźnika. 

4.  Neuroprzekaźnik przedostaje się do 

szczeliny synaptycznej. 

5.  Uwolnione neuroprzekaźniki 

przyłączają się do receptorów neuronu 
postsynaptycznego 

6.  Odłączają się od receptorów 
7.  Wychwyt zwrotny przez białko 

transportujące 

 
Rodzaje neuroprzekaźników 
Czyli związki chemiczne uwalniane przez 
neuron. Są one syntezowane z krwi. 
 
→ Aminokwasy-glutaminian, GABA, 
glicyna, asparaginian 
→ Peptydy-endorfiny, substancja P, 
neuropeptyd Y 

→ Acetylocholina 
→ Monoaminy- serotonina, dopamina, 
noradrenalina, adrenalina 
→ Puryny- ATP, adenozyna 
→ Gazy np. tlenek azotu 
 
Neuroprzekaźniki pokonują barierę  krew-
mózg używając prekursorów. Np prekursorem 
serotoniny jest tryptofan (białko syntezowane 
z pożywienia), tyrozyna (białko)  i 
fenyloalanina są prekursorami noradrenaliny i 
adrenaliny 
 
Wydzielanie i dyfuzja 
→ W zakończeniu presynaptycznym w 
pęcherzykach magazynowane są duże ilości 
cząsteczek neuroprzekaźnika 
→ Egzocytoza- kiedy pojawia się potencjał 
czynnościowy otwierają się kanały wapniowe, 
napływający wapń wypycha neuroprzekaźniki 
z zakończenia presynaptycznego do szczeliny. 
 
Neuroprzekaźniki oddziałują z wieloma 
receptorami, np. dopamina ma co najmniej 5 
typów receptorów. 
 
Działanie jonotropowe- jest wywoływane 
przez pewną część neuroprzekaźników 
 
Wychwyt zwrotny neuroprzekaźnika- 
uwolniony neuroprzekaźnik nie pozostaje 
zbyt długo na błonie postsynaptycznej. Gdyby 
tak było mógłby pobudzać albo hamować 
neuron postsynaptyczny bez końca.  
Neuroprzekaźniki są inaktywowane na różne 
sposoby. 
-Mogą być rozłożone na inne enzymy i potem 
przyłączyć się do reszt w komórce 
odbudowując w środku neuroprzekaźnik. 
(acetylocholina) 
-Mogą zostać w całości wychwycone i 
wykorzystane powtórnie (serotonina, 
dopamina...)- wychwyt zwrotny odbywający 
się dzięki transporterom. 
 
Leki blokujące wychwyt zwrotny 
neuroprzekaźnika przedłużają jego czas 
działania na receptor. 
 
Substancje psychoaktywne: wszystkie mają 
wpływ na synapsy. Działają na różne sposoby.  
Mogą wzmóc bądź ograniczyć syntezę 
neuroprzekaźnika, zwiększyć wydzielanie,  
zmniejszyć wychwyt zwrotny, zablokować 
rozkład na związki nieaktywne. 
 
Antagonista blokuje działanie 
neuroprzekaźnika 

Agonista- naśladująca bądź wzmagająca 
działanie neuroprzekaźnika 
 
Powinowactwo- substancja ma 
powinowactwo jeżeli łączy się z nim, mocno 
lub słabo. 
Skuteczność- tendencja do aktywacji 
receptora. 
Ludzie różnią się pod względem posiadanej 
liczby receptorów. Np. ktoś może mieć małą 
ilość receptorów dopaminergicznych i 
niektóre narkotyki mogą na niego zadziałać w 
inny sposób. 
 

Budowa układu nerwowego 
 

Składa się z ośrodkowego układu nerwowego 
i obwodowego układu nerwowego. 
 
Ośrodkowy układ nerwowy OUN- składa się 
z mózgowia oraz rdzenia kręgowego, a te 
dzielą się na bardzo wiele innych elementów 
składowych 
 
Obwodowy układ nerwowy- obejmuje nerwy 
występujące poza mózgowiem oraz rdzeniem 
kręgowym. W jego skład wchodzą dwie 
części: 
a)Somatyczny układ nerwowy- obejmuje 
nerwy, które przekazują informacje z 
narządów zmysłów do OUN oraz z OUN do 
mięśni i gruczołów. Steruje mięśniami 
znależnymi od woli. 
b)Autonomiczny układ nerwowy- steruje 
pracą jelit i innych narządów wewnętrznych. 
Kontroluje aktywność mięśni niezaleznych od 
woli 
 
Wybrzuszenia na powierzchni kory mózgowej 
to zakręty, a wgłębienia między nimi to 
zakręty. 
 
 
 

Obwodowy układ nerwowy 

-Autonomiczny—wysyłanie informacji do 
narządów. Składa się z dwóch części: 
 

1.Układ współczulny (sympatyczny)- 

przygotowuje narządy wewnętrzne do 
wydatkowania energii. Zachowania typu 
walcz lub uciekaj, czyli przyspieszają takie 
procesy np. jak oddychanie, a zwalniają takie 
jak trawienie. Nerwy na zakończeniach 
wydzielają noradrenaline. 
 

2. Układ przywspółczulny 

(parasympatyczny, czaszkowo krzyżowy)-
steruje wegetatywną, niezwiązaną z 

reagowaniem na zagrożenie aktywnością 
narządów. Działanie przeciwstawne do 
sympatycznego. Nerwy na swoich 
zakończeniach wydzielają acetylocholinę, 
która działa przeciwnie do noradrenaliny. 

 

OUN 

 
Rdzeń kręgowy- wewnątrz kręgosłupa, łączy 
się z narządami i mięśniami poniżej poziomu 
głowy. Składa się z dwóch segmentów, po 
obu stronach znajdują się nerw czuciowy i 
ruchowy. Prawo Bella-Mandegi—wchodzące 
do rdzenia korzenie grzbietowe i tylnie 
(tzn.wiązki aksonów) przewodzą informacje 
czuciowe, a wychodządze korzenie przednie i 
brzuszne przewodzą informacje ruchowe. 
Na obwodowy układ nerwowy składają się 
włókna nerwowe unerwiające narządy 
zmysłów i mięśnie. Ciała komórek 
nerwowych tworzą skupiska poza rdzeniem 
kręgowym, tzw zwoje grzbietowo-rdzeniowe. 
Ciała komórek neuronów czuciowych za to 
znajdują się wewnątrz rdzenia. 
Składa się również z istoty szarej gdzie 
znajdują się gęsto upakowane komórki i 
dendryty, naurony tam się znajdujące 
wysyłają swoje aksony w kierunku mózgowia 
lub innych segmentów rdzenia przy użyciu 
istoty białej, istota biała składa się z 
zmielinizowaych aksonów. 
Prościej- każdy segment rdzenia jednocześnie 
wysyłą do mózgowia informacje czuciowe i 
otrzymuje samtąd polecenia ruchowe. 
Informacje przenoszone drogami 
nerwowymi(składają się z aksonów) 
 

Tyłomózgowie-elementy 

1.  Rdzeń przedłużomy-ponad rdzeniem 

kręgowym. Kontroluje odruchy 
życiowe:oddychnie, wymioty, tętno, 
ślinienie, kaszel kichanie. Odbywa się 
to poprzez nerwy czaszkowe, znajdują 
się tam jądra newrów czaszkowych 
(nerwy te łączą się z narządami) 

2.  Most—też zawiera jądra kilku 

nerwów czaszkowych. W tym miejscu 
wiele włókien nerwowych przechodzi 
z jednej części ciała do drugiej (stąd 
most) tzn lewa półkóla steruje prawą 
stronę ciała. 

3.  Twór siatkowaty—znajduje się w 

rdzeniu i moście. Steruje ośrodkami 
ruchowymi w rdzeniu kręgowym i 
unerwia niektóre fragmenty kory 
mózgowej, zwiększając pobudzenie i 
uwagę 

4.  Móżdżek- gęsty, duży i mocno 

pofałdowany. Steruje ruchem, 
odpowiada za koordynacje ruchową i 
równowagę. Uszkodzenie prowadzi do 
trudności w przekierowaniu uwagi 
pomiedzy bodżcami słuchowymi i 
wzrokowymi, trudności w precepcji 
czasu. 

 
 

Śródmózgowie- 

wierzchnia część to 

pokrywa, dwa wybrzuszenia po obu stronach 
to wzgórki górne i dolne, są ważnymi 
elementami dróg czuciowych.

 

Pod pokrywą znajduje się nakrywka, zawiera 
jądra nerwów czaszkowych III i IV. Ważną 
strukturą jest istota czarna, która stanowi 
początek drogi nerwowej wydzielającej 
dopaminę, zanika w Parkinsonie. 
 
 
Przodomózgowie- . Składa się z dwóch 
półkul mózgowych. jej zewnętrzną część 
tworzy kora mózgowa. Pod nią znajdują się 
inne struktury składające się na układ 
limbiczny. Tworzą coś w rodzaju obrzeża 
dookoła pnia mózgu. Należące do niego 
struktury pełnią rolę w powstawaniu 
motywacji i emocji, np. łaknienia, agresji, 
lęki, pragnień seksualnych. Do układu 
limbicznego zaliczamy: opuszkę węchową, 
podwzgórze, hipokamp, ciało migdałowate, 
zakręt obręczy. Składa się na 
międzymózgowie i kresomózgowie. Są to 
struktury podkorowe

 

 

a. Wzgórze-wchodzi w skład 

międzymózgowia wraz z podwzgórzem. Jest 
położone w środku przodomózgowia. 
Kształtem przypomina leżące obok siebie 2 
awokado, po jednym w każdej półkuli. Do 
wzgórza w pierwszej kolejności dociera 
większość informacji z narządów zmysłów, są 
tutaj poddawane analizie i przekazywane 
dalej do kory mózgowej. (Jedynie informacje 
węchowe omijają wzgórze.). Następnie 
otzymuje informacje zwrotne. 
 

b. Podwzgórze- niewielka struktura 

która posiada połączenia z przodo i 
śródmózgowiem. Częsciowo poprzez 
połączenia nerwowe i częściowo przez 
wydzielane hormony może wpływać na 
wydzielanie hormonów przez przysadkę. 
Uszkodzenie podwzgórza prowadzi do 
zaburzeń zachowań popędowych takich jak 
odżywianie, zachowania seksualne. 
 

c. Przysadka mózgowa—to gruczoł 

dokrewny (wytwarza hormony) połączony z 
dolną częścią podwzgórza za pomocą 

szczypułki (lejka). Reagując na sygnały z 
podwzgórze syntezuje i uwalnia hormony do 
krwi. 
 

d. Jądra podstawy-składa się z jądra 

ogoniastego, skorupy oraz gałki bladej.  
Dzielą się ja wiele części składowych, gdzie 
każda kominukuje się z innym obszarem kory 
mózgowej. Najliczniejsze są połączenia z 
płatami czołowymi, są one odpowiedzialne za 
planowanie sekwencji zachowania oraz 
niektóre aspekty pamięci i ekspresji emocji. 
Przy niektórych chorobach takich jak np. 
parkinson gdzie następuje ich zanik 
pierwszymi objawami są zaburzenia ruchowe, 
depresja, upośledzenie pamięci i myślenia, 
uwagi.

 

 

e. Część podstawna przodomózgowia- 

na powierzchni brzusznej znajdują się 
skupiska istoty szarej jąder. Jednym z 
najważniejszych jest jądro podstawy, które 
otrzymuje impulsy nerwowe z podwzgórza i 
jąder podstawy, a jego wydzielające 
acetylocholinę aksony docierają do rozległych 
obszarów kory mózgowej. Jego funkcją jest 
pośredniczenie pomiędzy pobudzeniem 
emocjonalnym regulowanym przez 
podwzgórze, a przetwarzaniem informacji 
przez korę mózgową. Jest jednym z 
kluczowych elementów mózgowego systemu 
regulacji pobudzenia, przytomności i uwagi.

 

 

f. Hipokamp—jego rola polega na 

zapamiętywaniu niektórych rodzajów 
informacji.  Osoby z jego uszkodzeniem mają 
problem z zapamiętywaniem nowych zdarzeń, 
ale mają dostęp do wcześniejszych 
wspomnień z okresu przed uszkodzeniem. 
 
 

 

Poza tym znajduje się tam 

jeszcze ciało migdałowate, opuszka 
węchowa, ciało suteczkowate

 

 
Komory mózgu- 
 

Składa się z 2 komór bocznych, 

trzeciej i czwartej komory, wodociągu. 
Znajdują się w dwóch półkulach mózgu. W 
komorach i kanale centralnym rdzenia 
znajduje się płyn mózgowo-rdzeniowy, który 
jest wytwarzany w skupiskach komórek tzw. 
splotach naczyniówki. Z komór bocznych 
przepływa on do trzeciej i czwartej, następnie 
spływa do kanału środkowego rdzenia 
kręgowego, aczkolwiek większość spływa 
przez  ciasną przestrzeń pomiędzy oponami 
mózgowymi (te otaczają mózgowie i rdzeń 
kręgowy) i wypełnia przestrzeń pod oponami, 
czyli przestrzeń podpajęczynówkową. 
Płyn mózgowo rdzeniowy chroni mózgowie 
przed urazami mechanicznymi podczas 

ruchów głowy, powoduje zmniejszenie 
negatywnego wpływu ciężaru tkanki 
nerwowej, zapewnia dopływ hormonów i 
substancji odżywczych do mózgowia i 
rdzenia kręgowego. Czasami przepływ płynu 
ulega zablokowaniu i powoduje do 
rozszerzenie kości czaszki (wodogłowie). 

Kora mózgowa 

Warstwy komórek leżące na zewnętrznej 
powierzchni półkul tworzą istotę szarą noszą 
nazwę kory mózgowej (nie jest to część 
OUN?). Ogromna liczba aksonów, które ją 
opuszczają tworzy istotę białą półkul 
mózgowych.  Kora mózgowa nie ma takiej 
samej grubości w każdym miejscu, np. osoba 
z doskonałym słuchem muzycznym będzie 
miała korę słuchową grubszą. 
Komora zawiera do 6 odrębnych warstw ciał 
komórek nerwowych, oddzielonych od siebie 
pasmami włókien nerwowych. Komórki w 
korze tworzą również kolumny. 
Wydaje się, że najważniejszą funkcją kory 
mózgowej jest analiza złożonych informacji 
zmysłowych. 
 
Budowa kory mózgowej 
 

a. Płat potyliczny- główny punkt 

dojścia aksonów wysyłanych  z jąder 
wzgórza, odbierający sygnały wzrokowe. 
Biegun tylny tego płata nazywa się 
pierwszorzędową korą wzrokową. 
Uszkodzenie któregokolwiek fragmentu 
powoduje ślepotę korową w odpowiadającej 
mu części pola widzenia. Ruch gałej nie ulega 
wtedy zmianie, oczy się nie zmieniają, ale 
występuje również utrata wyobraźni 
wzrokowej. 
 

b. Płat ciemieniowy- leży pomiędzy 

płatem potylicznym a bruzdą środkową. 
Obszar leżący tuż za bruzdą to zakręt 
zaśrodkowy obejmujący pierwszorzędową 
korę somatosensoryczną, która jest głównym 
punktem docelowym sygnałów o wrażeniach 
dotykowych oraz informacji z receptorów 
napięcia mięśniowego i ścięgnowych. 
Zakręt zaśrodkowy zawiera 4 pasma 
komórek, do których docierają informacje z 
różnych części ciała. Oznacza to żre znajdują 
się tam 4 odrębne reprezentacje ciała. 
W płacie ciemieniowym ogólnie ujmując 
tworzone są reprezentacje położenia oczu, 
głowy i ciała. Dalej wysyłane są do obszarów 
mózgu sterujących aktywnością ruchową 
(orientacja w przestrzeni) 
 

c. Płat skroniowy- zawiera 

pierwszorzędowe okolice słuchowe. Pełni 
kluczową rolę w rozumieniu mowy. Odbywa 

się tam również odbieranych informacji 
wzrokowych-spostrzegania ruchu i 
rozpoznawania twarzy. Jeżeli w obrębie tego 
płata jest nowotwór powoduje on halucynacje 
słuchowe lub wzrokowe.  Ta część kory 
mózgowej jest również elementem 
nerwowego podłoża zachowań 
emocjonalnych i motywacyjnych. 
 

d. Płat czołowy- w jego skład wchodzi 

pierwszorzędowa kora ruchowa oraz 
+kora przedczołowa-korowe ośrodki 
czuciowe wysyłają do niej swoje aksony, 
każdy z nich do innego miejsca tej struktury. 
Neurony tej kory mają bardzo rozbudowane 
dendryty i kolce dendrytyczne dzięki czemu 
mogą integrować ogromne ilości 
informacji.Płat czołowy u schizofreników i w 
niektórych innych chorobach działa 
nieprawidłowo. Kiedyś usuwano płat czołowy 
(lobotomia). Zabieg ten skutkował w apatii, 
braku zdolności do planowania, utratą 
zdolności do wyrażania emocji. Osoby które 
mają uszkodzoną tą strukturę tracą hamulce 
społeczne, zachowują się impulsywnie, bo nie 
potrafią wyobrazić sobie skutków swoich 
działań. 
Jest kilka hipotez dotyczących konkretnych 
funkcji kory przedczołowej. 
Najprawdopodobniej pamięć robocza, 
sterowanie zachowaniami zależnymi od 
kontekstu. 
+zakręt przedśrodkowy-część kory 
wyspecjalizowana w sterowaniu ruchami 
prezyzyjnymi, każda część ciała jest 
reprezentowana  w innej części zakrętu.