Układ nerwowy składa się z dwóch rodzajów
komórek : neuronów oraz komórek
glejowych
Neurony- są to komórki zdolne do
otrzymywania informacji i przekazywania jej
innym neuronom, są to tzw komórki
nerwowe. Mamy ich około 100 miliardów. Do
dziś nie do końca wiadomo jak komórki
nerwowe łączą się w działaniu.
Budowa neuronu
Budowa neuronu:
Neurony o dużych rozmiarach składają się z
części głównych: dendrytów, ciała komórki,
aksonu, zakończeń presynaptycznych.
Dendryty- rozgałęziające się wypustki, które
zwężają się ku końcowi. Powierzchnia
dendrytu pokryta jest receptorami
synaptycznymi, które odbierają informacje z
innych neuronów. Im większa powierzchnia
dendrytu, tym więcej informacji może on
przyjąć. Kolce dendrytyczne zwiększają pole
powierzchni dostępnej dla synaps. Dendryty
przybierają różne kształty.
Ciało komórkowe- również pokryte są
synapsami, tam zachodzi większość procesów
metabolicznych
Akson- oś, przewodzi informacje, przesyłając
impuls do innych neuronów, czy mieśni,
gruczołów. Pokryte osłonką mielinową, czyli
swoistym materiałem izolacyjnym. Przerwy w
osłonce mielinowej to węzły Ranviera.
Akson ma wiele odgałęzień, każde z nich na
końcu rozszerza się tworząc zakończenie
synaptyczne, z tego miejsca uwalniane są
związki chemiczne przechodzące przez
szczelinę oddzielającą jeden neuron od
drugiego.
Neurony dzielą się również na aferentne i
eferentne. W przypadku neuronów
aferentnych akson przewodzi informację DO
danej struktury, a eferentny OD danej
struktury.
Glej- Nie przesyła informacji na długie
dystanse, ale wymienia substancja chemiczne
z przyległymi komórkami nerwowymi. Jego
funkcją nie jest sklejanie neuronów.
Typu komórek:
Astrocyty- kształtem przypominają gwiazdę,
owijają się wokól zakńczeń synaptycznych
kilku aksonów, najprawdopodobniej
powiązanych funkcjonalnie. Poprzez
naprzemienne wchłanianie i uwalnianie
substancji przez akson, pomagają one
aksonom sunchronizować ich działanie i
umożliwiają przewodzenie informacji falami.
Biorą udział w oczyszczaniu układu
nerwowego np. pozostałości po obumarłych
neuronach.
Mikroglej- składa się z niewielkich komórek
które również mają funkcję oczyszczającą np.
z wirusów, grzybów, odpady. Działają jak
element układu odpornościowego. Namnaża
się w rejonach mózgu dotkniętych
uszkodzeniem
Oligodendrocyty w mózgu i rdzeniu
kręgowym oraz komórki Schwanna w
obwodowym układzie nerwowym są
rodzajem komórek glejowych, które tworzą
osłonkę mielinową. Komórki Schwanna
również prowadzą odrastający akson do
struktury docelowej w obwodowym układzie
nerwowym.
Glej promienisty- należy do astrocytów i
kieruje migracją neuronów, a także ich
dendrytów w trakcie rozwoju zarodkowego.
Bariera krew-mózg
- mechanizm który
sprawia, że niektóre większość substancji nie
jest w stanie dostać się do mózgu, np. leki
stosowane w chemioterapii.
Funkcje:
W komórkach skóry lub krwi, kiedy
przedostanie się wirus, pewne komórki
doprowadzają do ekspozycji wirusa na
powierzchnię błony komórkowej, aby
komórki układu odpornościowego mogłby go
znaleźć i unicestwić całą zarażoną komórkę i
na jej miejsce powstaje nowa. W mózgu
możliwość wytworzenia nowych komórek
jest ograniczona. Aby zminimalizować ryzyko
utraty komórek mózg buduje barierę wokół
naczyń krwionośnych i tym samym nie
pozwala wirusom i bakteriom przeniknąć do
tkanki nerwowej. Jednak zdarza się, że jakiś
wirus przenika, np. wirus opryszczki, mózg
ma sposoby aby ograniczyć jego namnażanie
się, jednakże zostanie on tam
prawdopodobnie przez całe życie i może
zaatakować wiele lat później.
Jak działa?
Przez barierę krew mózg mogą przechodzić
małe cząsteczki nieposiadające ładunku
elektrycznego np. tlen czy dwutlenek węgla
oraz substancje które rozpuszczają się w
tłuszczach np.narkotyki. Inne związki takie
jak glukoza i aminokwasy barierę pokonują z
pomocą transportu aktywnego, procesu, w
którym specjalne białka korzystając z energi
przepompowują molekuły z krwi do tkanki
mózgowej
Glukoza
Dojrzałe neurony są zależne od glukozy,
jedynej substancji odżywczej, która
przedostaje się przez barierę krew-mózg.
Potrzebują także tiaminy, aby móc
wykorzystać glukozę.
Impuls nerwowy
Jak działa?
Akson zamiast przewodzić impuls, odnawia
go w każdym punkcie przewodzenia, co
sprawia, że nigdy on nie słabnie. Może
przewodzić impuls wielokrotnie, nie zużywa
się. Sprawia to, że impuls np. z dotkniętej
stopy dociera do mózgu później niż impuls z
dotkniętej dłoni. Wyjątkiem jest wzrok. Tam
informacje przetwarzane są w wyraźnej
kolejności.
Mechanizmy przewodzenia impulsu przez
neuron:
Potencjał spoczynkowy
Błona neuronu utrzymuje gradient
elektryczny, czyli różnicę ładunku
elektrycznego pomiędzy wnętrzem a
zewnętrzem komórki, utrudnia przepływ
związków chemicznych.
W nieobecności czynników zewnętrznych
błona utrzymuje stan polaryzacji, czyli
różnicy ładunku elektrycznego. Wnętrze
neuronu jest naładowane UJEMNIE, a
zewnętrze DODATNIO. Taka różnica
potencjału to POTENCJAŁ
SPOCZYNKOWY. Potencjał spoczynkowy
gwarantuje gotowość neuronu do
błyskawicznej reakcji na bodziec. Wynosi on
około -75mV
Zewnętrze: duże stężenie jody
Wnętrze: potas
Pompa sodowo potasowa wypompowuje trzy
jony sodu na zewnątrz, a wciąga dwa do
wewnętrz.
Na jony sodu oddziaływują dwie siły,
obydwie starające się wepchnąć go do środka.
Gradient elektryczny- sód naładowany jest
dodatnio, a wnętrze ujemnie więc gradient
elektryczny dąży do wciągnięcia go do
środka.
Gradient stężeń- sodu jest więcej na zewnątrz
niż wewnątrz, ale nie może bo kanały sodu są
pozamykane.
Na potas działają dwie rywalizujące siły.
Potas posiada ładunek dodatni, a wnętrze
neuronu ujemy więc gradient elektryczny
wypycha potas do wewnątrz. Jednakże
stężenie potasu wewnątrz jest większe niż na
zewnątrz, stąd gradient stężeń dąży do
wypchnięcia potasu.
Potencjał czynnościowy
Hiperpolaryzacja- zwiększona polaryzacja
(zwiększenie ujemnego ładunku)
Depolaryzacja- zmniejsza polaryzacje w
kierunku zera
Próg pobudzenia- każde pobudzenie
przekraczające pewien poziom prowadzi do
raptownej depolaryzacji (wzrostu ładunku na
plus). Gdy potencjał osiąga wartość progową
OTWIERAJĄ SIĘ KANAŁY SODOWE- jest
to potencjał czynnościowy.
W szczycie potancjału czynnościowego
kanały sodowe zamykają się całkowicie i
nawet bardzo silna stymulacja nie jest w
stanie ich otworzyć.
Błona powraca do normalnego stanu
polaryzacji w ten sposób:
Otwierają się kanały potasowe i potas
wypływa z aksonu, opuszczają one akson
dlatego, że ich stężenie we wnętrzu jest
wyższe jak i dlatego, że nie są dłużej
utrzymywane w środku przez ładunek
ujemny. Ponieważ odpływ potasu jest silny,
prowadzi to do chwilowej hiperpolaryzacji.
Okres refrakcji- okres kiedy pomimo dalszego
przekraczania wartości progowej nie
następuje kolejny potencjał czynnościowy,
okres kiedy komórka nie jest podatna.
1. Okres refrakcji bezwzględnej- kanały
sodowe są mocno pozamykane, nie
zostanie wygenerowany potencjał
2. Okres refrakcji względnej- kanały
potasowe nadal są otwarte, potrzeba
bodźca znacznie silniejszego aby
wywołać potencjał czynnościowy
Potencjał czynnościowy biegnie jak fala
wzdłuż aksonów, do kolejnej komórki.
Zostaje wygenerowany we wzgórku
aksonalnym.
Potencjał skokowy i osłonka mielinowa
Błona jest pokryta osłonką mielinową na
której znajdują się kanały sodowe, w
przewężeniach Ranviera nie ma praktycznie
kanałów. Przeskakiwanie potencjału
pomiędzy węzłami nazywamy
przewodzeniem skokowym. Dzięki niemu nie
musi od początku odtwarzać się potencjał
czynnościowy, zapewnia szybkie
przewodzenie impulsów.
Wymiana informacji w
synapsach
1. W obrębie synapsy neuron uwalnia
neuroprzekaźniki, które pobudzają lub
hamują kolejny neuron.
2. Komunikacja chemiczna jest główną
metodą porozumiewania się
neuronów.
3. Neurony porozumiewają się
wydzielając substancje chemiczne na
synapsach.
4. Synapsy są kluczowe dla wszystkich
procesów porównywania i integracji
informacji w mózgu.
Synapsa jest miejscem komunikacji dwóch
neuronów.
Właściwości synaps
a) Odruchy są wolniejsze od szybkości
przewodzenia impulsu w przez akson-
oznacza to, że musi dochodzić do jakiegoś
opóźnienia na synapsach.
b) Kilka słabych bodźców wywołanych w
jednym czasie wywołuje mocniejszą reakcję
niż jeden-oznacza to że synapsa jest zdolna do
sumowania różnych bodźców (zjawisko
sumowania czasowego).
W synapsie powstaje lokalna depolaryzacja-
postsynaptyczny potencjał pobudzający EPSP.
W przeciwieństwie do potencjału
czynnościowego, aktywność pojedynczej
synapsy nie powoduje powstawania
potencjału. Musi się zsumować kilka. Np.
trzeba ukłuć kogoś szpilką dwa razy żeby
zsumował się EPSP, aby została przekroczona
wartość progowa.
Kolejną właściwością jest sumowanie
przestrzenne. Kilka synaps zlokalizowanych
w różnych miejscach może sumować swoje
oddziaływanie na komórkę postsynaptyczną.
Np. ukłucie szpilką w dwie dłonie sprawi że
EPSP się połączą w jednym neuronie i
zostanie przekroczona wartość progowa.
EPSP powstaje gdy na powierzchni błony
zostaną otwarte kanały sodowe.
c) Gdy jeden zespół mięśni zostaje
pobudzony, drugi zostaje rozluźniony.
Oznacza to, że pobudzenie jednej powoduje
spowolnienie/zahamowanie innych. Jest to
spowodowane postsynaptycznym potencjałem
hamującym IPSP. W przeciwieństwie do
EPSP otwierają się otwory pozwalające na
wypływ potasu (następuje hiperpolaryzacja)
Łuk odruchowy- bodziec (np. dotyk) →
neuron czuciowy → interneuron → neuron
ruchowy → mięsień
Zjawiska chemiczne w synapsie
1. Neuron syntezuje związki chemiczne
(neuroprzekaźniki). Synteza małych
cząstek odbywa się w zakończeniach
presynaptycznych, a cząstek
białkowych w ciele komórki.
2. Neuroprzekaźniki są transportowane
z ciała komórki do zakończeń
presynaptycznych.
3. Potencjał czynnościowy powoduje że
jony wapnia napływają do komórki
prowokując uwolnienie
neuroprzekaźnika.
4. Neuroprzekaźnik przedostaje się do
szczeliny synaptycznej.
5. Uwolnione neuroprzekaźniki
przyłączają się do receptorów neuronu
postsynaptycznego
6. Odłączają się od receptorów
7. Wychwyt zwrotny przez białko
transportujące
Rodzaje neuroprzekaźników
Czyli związki chemiczne uwalniane przez
neuron. Są one syntezowane z krwi.
→ Aminokwasy-glutaminian, GABA,
glicyna, asparaginian
→ Peptydy-endorfiny, substancja P,
neuropeptyd Y
→ Acetylocholina
→ Monoaminy- serotonina, dopamina,
noradrenalina, adrenalina
→ Puryny- ATP, adenozyna
→ Gazy np. tlenek azotu
Neuroprzekaźniki pokonują barierę krew-
mózg używając prekursorów. Np prekursorem
serotoniny jest tryptofan (białko syntezowane
z pożywienia), tyrozyna (białko) i
fenyloalanina są prekursorami noradrenaliny i
adrenaliny
Wydzielanie i dyfuzja
→ W zakończeniu presynaptycznym w
pęcherzykach magazynowane są duże ilości
cząsteczek neuroprzekaźnika
→ Egzocytoza- kiedy pojawia się potencjał
czynnościowy otwierają się kanały wapniowe,
napływający wapń wypycha neuroprzekaźniki
z zakończenia presynaptycznego do szczeliny.
Neuroprzekaźniki oddziałują z wieloma
receptorami, np. dopamina ma co najmniej 5
typów receptorów.
Działanie jonotropowe- jest wywoływane
przez pewną część neuroprzekaźników
Wychwyt zwrotny neuroprzekaźnika-
uwolniony neuroprzekaźnik nie pozostaje
zbyt długo na błonie postsynaptycznej. Gdyby
tak było mógłby pobudzać albo hamować
neuron postsynaptyczny bez końca.
Neuroprzekaźniki są inaktywowane na różne
sposoby.
-Mogą być rozłożone na inne enzymy i potem
przyłączyć się do reszt w komórce
odbudowując w środku neuroprzekaźnik.
(acetylocholina)
-Mogą zostać w całości wychwycone i
wykorzystane powtórnie (serotonina,
dopamina...)- wychwyt zwrotny odbywający
się dzięki transporterom.
Leki blokujące wychwyt zwrotny
neuroprzekaźnika przedłużają jego czas
działania na receptor.
Substancje psychoaktywne: wszystkie mają
wpływ na synapsy. Działają na różne sposoby.
Mogą wzmóc bądź ograniczyć syntezę
neuroprzekaźnika, zwiększyć wydzielanie,
zmniejszyć wychwyt zwrotny, zablokować
rozkład na związki nieaktywne.
Antagonista blokuje działanie
neuroprzekaźnika
Agonista- naśladująca bądź wzmagająca
działanie neuroprzekaźnika
Powinowactwo- substancja ma
powinowactwo jeżeli łączy się z nim, mocno
lub słabo.
Skuteczność- tendencja do aktywacji
receptora.
Ludzie różnią się pod względem posiadanej
liczby receptorów. Np. ktoś może mieć małą
ilość receptorów dopaminergicznych i
niektóre narkotyki mogą na niego zadziałać w
inny sposób.
Budowa układu nerwowego
Składa się z ośrodkowego układu nerwowego
i obwodowego układu nerwowego.
Ośrodkowy układ nerwowy OUN- składa się
z mózgowia oraz rdzenia kręgowego, a te
dzielą się na bardzo wiele innych elementów
składowych
Obwodowy układ nerwowy- obejmuje nerwy
występujące poza mózgowiem oraz rdzeniem
kręgowym. W jego skład wchodzą dwie
części:
a)Somatyczny układ nerwowy- obejmuje
nerwy, które przekazują informacje z
narządów zmysłów do OUN oraz z OUN do
mięśni i gruczołów. Steruje mięśniami
znależnymi od woli.
b)Autonomiczny układ nerwowy- steruje
pracą jelit i innych narządów wewnętrznych.
Kontroluje aktywność mięśni niezaleznych od
woli
Wybrzuszenia na powierzchni kory mózgowej
to zakręty, a wgłębienia między nimi to
zakręty.
Obwodowy układ nerwowy
-Autonomiczny—wysyłanie informacji do
narządów. Składa się z dwóch części:
1.Układ współczulny (sympatyczny)-
przygotowuje narządy wewnętrzne do
wydatkowania energii. Zachowania typu
walcz lub uciekaj, czyli przyspieszają takie
procesy np. jak oddychanie, a zwalniają takie
jak trawienie. Nerwy na zakończeniach
wydzielają noradrenaline.
2. Układ przywspółczulny
(parasympatyczny, czaszkowo krzyżowy)-
steruje wegetatywną, niezwiązaną z
reagowaniem na zagrożenie aktywnością
narządów. Działanie przeciwstawne do
sympatycznego. Nerwy na swoich
zakończeniach wydzielają acetylocholinę,
która działa przeciwnie do noradrenaliny.
OUN
Rdzeń kręgowy- wewnątrz kręgosłupa, łączy
się z narządami i mięśniami poniżej poziomu
głowy. Składa się z dwóch segmentów, po
obu stronach znajdują się nerw czuciowy i
ruchowy. Prawo Bella-Mandegi—wchodzące
do rdzenia korzenie grzbietowe i tylnie
(tzn.wiązki aksonów) przewodzą informacje
czuciowe, a wychodządze korzenie przednie i
brzuszne przewodzą informacje ruchowe.
Na obwodowy układ nerwowy składają się
włókna nerwowe unerwiające narządy
zmysłów i mięśnie. Ciała komórek
nerwowych tworzą skupiska poza rdzeniem
kręgowym, tzw zwoje grzbietowo-rdzeniowe.
Ciała komórek neuronów czuciowych za to
znajdują się wewnątrz rdzenia.
Składa się również z istoty szarej gdzie
znajdują się gęsto upakowane komórki i
dendryty, naurony tam się znajdujące
wysyłają swoje aksony w kierunku mózgowia
lub innych segmentów rdzenia przy użyciu
istoty białej, istota biała składa się z
zmielinizowaych aksonów.
Prościej- każdy segment rdzenia jednocześnie
wysyłą do mózgowia informacje czuciowe i
otrzymuje samtąd polecenia ruchowe.
Informacje przenoszone drogami
nerwowymi(składają się z aksonów)
Tyłomózgowie-elementy
1. Rdzeń przedłużomy-ponad rdzeniem
kręgowym. Kontroluje odruchy
życiowe:oddychnie, wymioty, tętno,
ślinienie, kaszel kichanie. Odbywa się
to poprzez nerwy czaszkowe, znajdują
się tam jądra newrów czaszkowych
(nerwy te łączą się z narządami)
2. Most—też zawiera jądra kilku
nerwów czaszkowych. W tym miejscu
wiele włókien nerwowych przechodzi
z jednej części ciała do drugiej (stąd
most) tzn lewa półkóla steruje prawą
stronę ciała.
3. Twór siatkowaty—znajduje się w
rdzeniu i moście. Steruje ośrodkami
ruchowymi w rdzeniu kręgowym i
unerwia niektóre fragmenty kory
mózgowej, zwiększając pobudzenie i
uwagę
4. Móżdżek- gęsty, duży i mocno
pofałdowany. Steruje ruchem,
odpowiada za koordynacje ruchową i
równowagę. Uszkodzenie prowadzi do
trudności w przekierowaniu uwagi
pomiedzy bodżcami słuchowymi i
wzrokowymi, trudności w precepcji
czasu.
Śródmózgowie-
wierzchnia część to
pokrywa, dwa wybrzuszenia po obu stronach
to wzgórki górne i dolne, są ważnymi
elementami dróg czuciowych.
Pod pokrywą znajduje się nakrywka, zawiera
jądra nerwów czaszkowych III i IV. Ważną
strukturą jest istota czarna, która stanowi
początek drogi nerwowej wydzielającej
dopaminę, zanika w Parkinsonie.
Przodomózgowie- . Składa się z dwóch
półkul mózgowych. jej zewnętrzną część
tworzy kora mózgowa. Pod nią znajdują się
inne struktury składające się na układ
limbiczny. Tworzą coś w rodzaju obrzeża
dookoła pnia mózgu. Należące do niego
struktury pełnią rolę w powstawaniu
motywacji i emocji, np. łaknienia, agresji,
lęki, pragnień seksualnych. Do układu
limbicznego zaliczamy: opuszkę węchową,
podwzgórze, hipokamp, ciało migdałowate,
zakręt obręczy. Składa się na
międzymózgowie i kresomózgowie. Są to
struktury podkorowe
a. Wzgórze-wchodzi w skład
międzymózgowia wraz z podwzgórzem. Jest
położone w środku przodomózgowia.
Kształtem przypomina leżące obok siebie 2
awokado, po jednym w każdej półkuli. Do
wzgórza w pierwszej kolejności dociera
większość informacji z narządów zmysłów, są
tutaj poddawane analizie i przekazywane
dalej do kory mózgowej. (Jedynie informacje
węchowe omijają wzgórze.). Następnie
otzymuje informacje zwrotne.
b. Podwzgórze- niewielka struktura
która posiada połączenia z przodo i
śródmózgowiem. Częsciowo poprzez
połączenia nerwowe i częściowo przez
wydzielane hormony może wpływać na
wydzielanie hormonów przez przysadkę.
Uszkodzenie podwzgórza prowadzi do
zaburzeń zachowań popędowych takich jak
odżywianie, zachowania seksualne.
c. Przysadka mózgowa—to gruczoł
dokrewny (wytwarza hormony) połączony z
dolną częścią podwzgórza za pomocą
szczypułki (lejka). Reagując na sygnały z
podwzgórze syntezuje i uwalnia hormony do
krwi.
d. Jądra podstawy-składa się z jądra
ogoniastego, skorupy oraz gałki bladej.
Dzielą się ja wiele części składowych, gdzie
każda kominukuje się z innym obszarem kory
mózgowej. Najliczniejsze są połączenia z
płatami czołowymi, są one odpowiedzialne za
planowanie sekwencji zachowania oraz
niektóre aspekty pamięci i ekspresji emocji.
Przy niektórych chorobach takich jak np.
parkinson gdzie następuje ich zanik
pierwszymi objawami są zaburzenia ruchowe,
depresja, upośledzenie pamięci i myślenia,
uwagi.
e. Część podstawna przodomózgowia-
na powierzchni brzusznej znajdują się
skupiska istoty szarej jąder. Jednym z
najważniejszych jest jądro podstawy, które
otrzymuje impulsy nerwowe z podwzgórza i
jąder podstawy, a jego wydzielające
acetylocholinę aksony docierają do rozległych
obszarów kory mózgowej. Jego funkcją jest
pośredniczenie pomiędzy pobudzeniem
emocjonalnym regulowanym przez
podwzgórze, a przetwarzaniem informacji
przez korę mózgową. Jest jednym z
kluczowych elementów mózgowego systemu
regulacji pobudzenia, przytomności i uwagi.
f. Hipokamp—jego rola polega na
zapamiętywaniu niektórych rodzajów
informacji. Osoby z jego uszkodzeniem mają
problem z zapamiętywaniem nowych zdarzeń,
ale mają dostęp do wcześniejszych
wspomnień z okresu przed uszkodzeniem.
Poza tym znajduje się tam
jeszcze ciało migdałowate, opuszka
węchowa, ciało suteczkowate
Komory mózgu-
Składa się z 2 komór bocznych,
trzeciej i czwartej komory, wodociągu.
Znajdują się w dwóch półkulach mózgu. W
komorach i kanale centralnym rdzenia
znajduje się płyn mózgowo-rdzeniowy, który
jest wytwarzany w skupiskach komórek tzw.
splotach naczyniówki. Z komór bocznych
przepływa on do trzeciej i czwartej, następnie
spływa do kanału środkowego rdzenia
kręgowego, aczkolwiek większość spływa
przez ciasną przestrzeń pomiędzy oponami
mózgowymi (te otaczają mózgowie i rdzeń
kręgowy) i wypełnia przestrzeń pod oponami,
czyli przestrzeń podpajęczynówkową.
Płyn mózgowo rdzeniowy chroni mózgowie
przed urazami mechanicznymi podczas
ruchów głowy, powoduje zmniejszenie
negatywnego wpływu ciężaru tkanki
nerwowej, zapewnia dopływ hormonów i
substancji odżywczych do mózgowia i
rdzenia kręgowego. Czasami przepływ płynu
ulega zablokowaniu i powoduje do
rozszerzenie kości czaszki (wodogłowie).
Kora mózgowa
Warstwy komórek leżące na zewnętrznej
powierzchni półkul tworzą istotę szarą noszą
nazwę kory mózgowej (nie jest to część
OUN?). Ogromna liczba aksonów, które ją
opuszczają tworzy istotę białą półkul
mózgowych. Kora mózgowa nie ma takiej
samej grubości w każdym miejscu, np. osoba
z doskonałym słuchem muzycznym będzie
miała korę słuchową grubszą.
Komora zawiera do 6 odrębnych warstw ciał
komórek nerwowych, oddzielonych od siebie
pasmami włókien nerwowych. Komórki w
korze tworzą również kolumny.
Wydaje się, że najważniejszą funkcją kory
mózgowej jest analiza złożonych informacji
zmysłowych.
Budowa kory mózgowej
a. Płat potyliczny- główny punkt
dojścia aksonów wysyłanych z jąder
wzgórza, odbierający sygnały wzrokowe.
Biegun tylny tego płata nazywa się
pierwszorzędową korą wzrokową.
Uszkodzenie któregokolwiek fragmentu
powoduje ślepotę korową w odpowiadającej
mu części pola widzenia. Ruch gałej nie ulega
wtedy zmianie, oczy się nie zmieniają, ale
występuje również utrata wyobraźni
wzrokowej.
b. Płat ciemieniowy- leży pomiędzy
płatem potylicznym a bruzdą środkową.
Obszar leżący tuż za bruzdą to zakręt
zaśrodkowy obejmujący pierwszorzędową
korę somatosensoryczną, która jest głównym
punktem docelowym sygnałów o wrażeniach
dotykowych oraz informacji z receptorów
napięcia mięśniowego i ścięgnowych.
Zakręt zaśrodkowy zawiera 4 pasma
komórek, do których docierają informacje z
różnych części ciała. Oznacza to żre znajdują
się tam 4 odrębne reprezentacje ciała.
W płacie ciemieniowym ogólnie ujmując
tworzone są reprezentacje położenia oczu,
głowy i ciała. Dalej wysyłane są do obszarów
mózgu sterujących aktywnością ruchową
(orientacja w przestrzeni)
c. Płat skroniowy- zawiera
pierwszorzędowe okolice słuchowe. Pełni
kluczową rolę w rozumieniu mowy. Odbywa
się tam również odbieranych informacji
wzrokowych-spostrzegania ruchu i
rozpoznawania twarzy. Jeżeli w obrębie tego
płata jest nowotwór powoduje on halucynacje
słuchowe lub wzrokowe. Ta część kory
mózgowej jest również elementem
nerwowego podłoża zachowań
emocjonalnych i motywacyjnych.
d. Płat czołowy- w jego skład wchodzi
pierwszorzędowa kora ruchowa oraz
+kora przedczołowa-korowe ośrodki
czuciowe wysyłają do niej swoje aksony,
każdy z nich do innego miejsca tej struktury.
Neurony tej kory mają bardzo rozbudowane
dendryty i kolce dendrytyczne dzięki czemu
mogą integrować ogromne ilości
informacji.Płat czołowy u schizofreników i w
niektórych innych chorobach działa
nieprawidłowo. Kiedyś usuwano płat czołowy
(lobotomia). Zabieg ten skutkował w apatii,
braku zdolności do planowania, utratą
zdolności do wyrażania emocji. Osoby które
mają uszkodzoną tą strukturę tracą hamulce
społeczne, zachowują się impulsywnie, bo nie
potrafią wyobrazić sobie skutków swoich
działań.
Jest kilka hipotez dotyczących konkretnych
funkcji kory przedczołowej.
Najprawdopodobniej pamięć robocza,
sterowanie zachowaniami zależnymi od
kontekstu.
+zakręt przedśrodkowy-część kory
wyspecjalizowana w sterowaniu ruchami
prezyzyjnymi, każda część ciała jest
reprezentowana w innej części zakrętu.