1

I.

Postanowienia ogólne.

1.

Podstawą opracowania przedmiotowej instrukcji są postanowienia:

1.1.

Art. 94 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. nr 21, poz. 94 z 1998r.),

1.2.

Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002r.w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego
zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U.
2002. Nr 139, poz 1169).

1.3.

§ 41 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r.
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. nr 129, poz.
844 z późniejszymi zmianami),

1.4.

Instrukcja obsługi Systemu PMC® VShield (wersja 10.62) - Centralna wizualizacja
ś

ciany.

1.5.

Instrukcja obsługi Systemu PMC® VPlow Wizualizacja systemu PMC® -D
urządzenia strugowego wersja 10.66.

1.6.

Instrukcja obsługi Systemu PMC®-D System Drive Control - Sterowanie urządzeniem
strugowym.

1.7.

Instrukcja obsługi Systemu PMC-R - Sterowanie obudową ścianową.

1.8.

Instrukcja obsługi Układ automatyzacji przenośników typu EH - APD 1

1.9.

Instrukcja obsługi struga ślizgowego typu GH-1600.

1.10.

Instrukcja obsługi sekcji obudowy 950/2000-2X3619-1750,1480/2300-2x3619-1950.

1.11.

Instrukcja obsługi zgrzebłowego przenośnika ścianowego PF 4/1032.

2.

Instrukcja została opracowana zgodnie z procedurami nr 0/2/DB/2004 i 7/3/DB/2006
Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A.

II.

Przedmiot instrukcji.

1.

Przedmiotem instrukcji jest określenie zasad bezpiecznego przebywania, poruszania się
oraz wykonywania czynności służbowych w ścianie wyposażonej w kompleks strugowy.

2

2.

Instrukcja przeznaczona jest dla osób kierownictwa, dozoru i pracowników Lubelski
Węgiel „Bogdanka” SA oraz osób spoza kopalni, których obecność w ścianie, w związku
z powierzonym zakresem obowiązków, jest niezbędna, lub które posiadają zezwolenie
KRZG na wejście do ściany wyposażonej w kompleks strugowy.

3.

Zapoznanie się z przedmiotową instrukcją należy potwierdzić własnoręcznym podpisem
w oddziałowej książce BHP.

4.

Za realizację przeszkolenia osób spoza LW „Bogdanka” SA odpowiadają osoby
oprowadzające. Zapoznanie się z przedmiotową instrukcją winno być potwierdzone
własnoręcznym podpisem w oddziałowej książce BHP.

III.

Opis warunków i czynności podczas poruszania się i przebywania w ścianie z
kompleksem strugowym.

1.

Czynności do wykonania przed rozpoczęciem pracy.

1.1.

Zabrania się wchodzenia do ściany z kompleksem strugowym osobom
niezapoznanym z niniejszą instrukcją. W odległości ok. 10 m od wlotu i wylotu ze
ś

ciany należy umieścić tablicę ostrzegawczą o treści: „Zakaz wejścia osobom

niezapoznanym z instrukcją dotyczącą poruszania się w ścianie z kompleksem
strugowym”.

1.2.

Podczas pracy automatycznej kompleksu ścianowego możliwe jest przebywanie w
ś

cianie i wykonywanie obowiązków służbowych pracowników wyłącznie po

spełnieniu rygorów ujętych w niniejszej instrukcji.

2.

Zasady bezpiecznego poruszania się oraz przebywania w ścianie wyposażonej w
kompleks strugowy.

2.1.

Ś

ciana wyposażona jest w kompleks strugowy umożliwiający zautomatyzowane

urabianie calizny węglowej strugiem GH -1600, sterowanie sekcjami obudowy
zmechanizowanej 950/2000–2x3619– 750 i 1480/2300-2x3619-1950 oraz przesuwanie
trasy przenośnika PF-4/1032.

2.2.

W ścianie są zainstalowane następujące wyłączniki i sygnalizatory bezpieczeństwa:

2.2.1.

Na sterowniku PMC-R zabudowanym w każdej sekcji (rys. 1):

a)

dwa duże przyciski grzybkowe, pełniące funkcje zabezpieczające. Są one
zlokalizowane na każdym panelu obsługowym sterownika PMC-R sekcji:

−

przycisk czerwony - wyłącznik awaryjny - wyłącza wszystkie funkcje elektrycznego
sterowania układów hydraulicznych sekcji w całej ścianie,

−

przycisk czarny - wyłącznik blokujący - wyłącza wszystkie funkcje elektrycznego
sterowania danej sekcji obudowy zmechanizowanej oraz w sekcjach przyległych.

Rys.1 Sterownik PMC -R

Wyłącznik

awaryjny

Wyłącznik blokujący

obudowę

Ostrzegawcza

dioda Jumbo

3

b)

dioda Jumbo - służąca do ostrzegania i sygnalizowania działania funkcji
automatycznych (przebieg, skutek itp.) - dioda sygnalizuje naprzemiennie
zmiennym światłem żółto-czerwonym zamiar wykonania zadanej automatycznie lub
ręcznie funkcji pracy,

c)

sterownik PMC-R wyposażony jest ponadto w modulowany akustycznie sygnał
ostrzegawczy działający równocześnie z diodą Jumbo.

Sygnały ostrzegawcze opisane w pkt. b) i c) trwają co najmniej 5 sek. Czas ten należy
wykorzystać na wycofanie się z pola danej sekcji lub na przyciśnięcie wyłącznika
blokującego obudowę (przycisku czarnego).
Przyciśnięcie wyłącznika awaryjnego (przycisk czerwony) spowoduje wyłączenie
wszystkich funkcji elektrycznego sterowania układów hydraulicznych sekcji w całej ścianie i
zabezpieczenie przed wykonaniem zadań automatycznych lub ręcznych funkcji pracy sekcji
obudowy zmechanizowanej.

WAśNE!

Wyłącznik blokujący obudowę oraz wyłącznik awaryjny standartowo nie
odcinają zasilania hydraulicznego zaworów, lecz odcinają jedynie zasilanie
elektryczne listwy zaworowej.

Odblokowanie wcześniej wciśniętego wyłącznika awaryjnego (przycisku czerwonego) lub
blokującego sekcje obudowy (przycisku czarnego) pozwoli danej sekcji na ponowną pracę
(rabowanie, rozpieranie, przesuwanie, przekładka trasy przenośnika ścianowego) dopiero po
ponownym przejechaniu w jej sąsiedztwie struga i otrzymaniu kolejnego impulsu inicjującego
wprowadzone do programu funkcje pracy lub po ręcznym zasterowaniu pracy sekcji przez
operatora (górnika sekcyjnego) ze sterownika PMC-R sekcji przyległej.

WSKAZANIE!

Podczas pracy w sekcji obudowy zmechanizowanej lub obserwacji ściany należy
zabezpieczyć się naciskając wyłącznik blokujący obudowę!

d)

przycisk T-ZONE (nr 8) – Blokada funkcji sekcji w wyznaczonej strefie – „funkcja tunel” –
blokuje ruch zaprogramowanej ilości kolejnych sekcji (rys.2).

WAśNE!

Funkcja tunelu służy do ochrony osób przebywających w ścianie przed
obrażeniami

spowodowanymi

automatycznymi

ruchami

obudów

zmechanizowanych.

•

W celu uruchomienia „funkcji tunel” należy:

Rys.2 Sterownik PMC -R

Sygnalizacja świetlna
strefy tunelu

Blokada funkcji sekcji w
wyznaczonej strefie

Potwierdzenie
wprowadzania danych

4

W obrębie „tunelu” działanie takie jak: odciąganie przenośnika, funkcje ustawiania obudowy
sekcji i aktywny proces przebudowy sekcji są przerywane, względnie nie są uruchamiane. W
przypadku aktywnego procesu, odciąganie jest natychmiast zatrzymywane, a obudowa jest
podbijana.

Wskazania tunelu na wyświetlaczu:

Na krawędziach tunelu migają diody przycisków A, B, C, D, E, #, G, I, P, N.(sygnalizacja świetlna
strefy tunelu rys.2)

Parametry strefy tunelu

•

TUNNEL Licz.Grp = liczba obudów po jednej stronie tunelu

•

Tunel prz.Tmo = jeżeli w przed upływem tego czasu tunel zostanie odsunięty lub usunięty,
przerwany proces będzie kontynuowany.

Parametry wielkości tunelu określają liczbę obudów po obu stronach operatora.

Przykład:
Wielkość parametru = 2
Wielkość tunelu = 5 (po dwie obudowy po każdej stronie operatora plus obudowa operatora).

WAśNE!

Możliwe jest ustawienie i przemieszczanie w ścianie kilka tunelów niezależnie od siebie.

Początek strefy tunelu

−

uruchomić przycisk T-ZONE (nr 8), na wyświetlaczu pojawi się tekst „Budow. Strefy
tunelu(ENTER)”

−

uruchomić funkcje przez naciśnięcie przycisku „ENTER”, tunel jest aktywny

Przemieszczanie strefy tunelu

−

Nacisnąć przycisk „T-ZONE” (8) w aktywnym tunelu, który spowoduje
przemieszczenie się strefy tunelu z wyznaczeniem nowej środkowej sekcji w tunelu.
Jeżeli tunel zostanie przesunięty do końca ściany, strefa tunelu zostanie odpowiednio
skrócona.

TZONE!!!

Ś

rodkowa obudowa w obrębie tunelu, tzn. sekcja, na której naciśnięto

przycisk tunelu

<TZONE –x

Obudowa w lewej części tunelu. X określa ilość sekcji od krawędzi
tunelu

TZONE> -x

Obudowa w prawej części tunelu. X określa ilość sekcji od krawędzi
tunelu

5

Usuwanie strefy tunelu

−

W aktywnym tunelu nacisnąć przycisk (8), na wyświetlaczu pojawi się tekst „Stop
strefy tunelu(ENTER)”

−

Nacisnąć przycisk ENTER, tunel zostanie usunięty.

Kolizja kilku stref tunelu

W przypadku kolizji dwóch stef tunelu wyświetlony zostanie komunikat „Kolizja tuneli </>” Strzałka
wskazywać będzie kierunek kolizji. Obie strefy tunelu zostaną połączone, a funkcja ochronna pozostanie
aktywna. Naciśnięcie przycisku tunelu nie spowoduje zmniejszenie tunelu, tzn. zawsze zostanie utworzona
strefa ochronna o podwójnej wielkości. Jeżeli chronione osoby wzgl. tunele,w których się znajdują, będą
oddalać się od siebie, nastąpi ponowne rozdzielenie tuneli

UWAGA:

Opisany powyżej system ostrzegawczo-blokujący nie blokuje pracy struga i

przenośnika ścianowego.

2.2.2.

Na nadstawkach przenośnika ścianowego PF-4/1032:

a)

Na całej długości ściany zabudowany jest układ urządzeń rozmówczo -
ostrzegawczych EH-URO 2 (rys.3) i wyłączników awaryjnych typu EH-WA
(rys.4), we wzajemnej odległości nie większej niż 5 sekcji, który pełni funkcję
instalacji głośnomówiącej oraz awaryjnego wyłączania struga i przenośnika
ś

cianowego PF-4/1032.

6

1.

Lampka kontrolna stanu naładowania lokalnego źródła zasilania

2.

Sygnalizacja zadziałania blokady

3.

Nadawanie sygnału porozumiewawczego

4.

Prowadzenie rozmowy głośnomówiącej w systemie SIMPLEKS

Rys. 4 Wyłącznik awaryjny typu EH-WA

Przycisk blokujący

Rys. 3 Urządzenie rozmówczo – ostrzegawcze EH – URO 2

1



2


3


4

Przycisk blokujący

7

2.3.

Zasady poruszania się oraz przebywania w ścianie z kompleksem strugowym:

a)

wejście do ściany, zarówno podczas zmiany obłożonej do wydobycia jak i na
zmianie konserwacyjnej, dozwolone jest wyłącznie w porozumieniu z przodowym
ściany lub osobą dozoru górniczego odpowiedzialną za ścianę - zezwolenie na
wejście należy otrzymać w sposób bezpośredni lub za pośrednictwem urządzeń
komunikacji głośnomówiącej zainstalowanej w ścianie i w chodnikach
przyścianowych w bezpośrednim sąsiedztwie ściany,

b)

przechodzenie wzdłuż ściany z kompleksem strugowym dozwolone jest wyłącznie
polem obchodowym ściany po uruchomieniu funkcji tunel na zasadach opisanych
w pkt. 2.2.1.d.

UWAGA:

Przed wejściem do ściany należy uzgodnić z operatorem struga długości strefy
tunelu tak, aby obowiązywała zasada przebywania max.1 osoby na dwie sekcje
określone w parametrach wielkości tunelu.

c)

zabrania się poruszania po trasie przenośnika,

d)

dla ochrony przed niepożądanymi ruchami obudowy w nagłych przypadkach lub w czasie
prac naprawczych należy załączyć wyłącznik awaryjny ( przycisk czerwony) lub wyłącznik
blokujący obudowę ( przycisk czarny),

e)

wszystkie osoby poruszające się w ścianie z kompleksem strugowym winny
bezwzględnie dostosować się do poleceń operatorów sekcji obudowy
zmechanizowanej sterujących czynnościami sekcji obudowy (przekładka trasy
przenośnika ścianowego, przejazd sekcją rabowanie, rozpieranie, korekcja
ustawienia, itp.) - operator sekcji odpowiada za bezpieczeństwo ludzi znajdujących
się w sąsiedztwie jego pracy,

f)

z uwagi na system przyległego sterowania sekcji obudowy zmechanizowanej,
górnicy - operatorzy sekcji, wykonujący prace związane z ich obsługą podczas
konieczności indywidualnego (ręcznego) sterowania sekcji, nie muszą stosować się
do rygorów ujętych w pkt. 2.3.d) tzn. blokować sekcji, w której aktualnie się
znajdują wyłącznikiem blokującym obudowę, jeżeli zostanie przez nich
uruchomiona praca sekcji sąsiedniej - w takim przypadku sekcja, z której
prowadzone jest sterowanie sekcji przyległej zostaje automatycznie zablokowana
przed niezamierzoną pracą - w każdym innym przypadku operatorów sekcji
obudowy zmechanizowanej obowiązują rygory ujęte w pkt. d),

g)

w przypadkach zauważenia jakiegokolwiek zagrożenia, lub niewłaściwej pracy
sekcji innych - należy każdorazowo użyć wyłącznika awaryjnego i powiadomić
operatora systemu, przodowego ściany lub najbliższą osobę dozoru górniczego
przez instalację głośnomówiącą o przyczynie zablokowania.

3.

Czynności do wykonania po zakończeniu pracy.

3.3.

Po wykonaniu powierzonego zakresu obowiązków, należy bezzwłocznie opuścić
wyrobisko ścianowe i powiadomić o tym fakcie osobę dozoru ruchu górniczego
odpowiedzialną za zmianę lub przodowego ściany.

III.

Zakres odpowiedzialności, obowiązków i kompetencji.

1.

Osobą odpowiedzialną za bezpieczną realizację zadań produkcyjnych w ścianie jest
przodowy ściany.

2.

Za realizację ujętych w niniejszej instrukcji rygorów odpowiada osoba średniego dozoru
górniczego prowadząca zmianę.

8

3.

Pracownicy zobowiązani są do posiadania i stosowania środków ochrony osobistej takich
jak: nakolanniki, rękawice, maski przeciwpyłowe, okulary, ochronniki słuchu itp.

4.

W przypadku niezgodnego lub sprzecznego postępowania pracownika z treścią powyższej
instrukcji, winę za wynikłe następstwa ponosi dany pracownik.

IV.

Zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenie dla
zdrowia lub życia pracowników.

1.

W przypadku wystąpienia sytuacji nietypowej lub awaryjnej, nieuwzględnionej w
instrukcji należy przerwać prowadzenie robót i możliwie szybko skontaktować się z osobą
dozoru ruchu nadzorującą prace, która podejmie stosowne decyzje. O zaistnieniu takiego
zdarzenia i podjętych decyzjach sztygar ma obowiązek możliwie szybko powiadomić
osobę dozoru wyższego. Dalsze prace można wykonywać pod stałym nadzorem osoby
dozoru.

2.

Ponadto wszelkie utrudnienia dotyczące prowadzenia robót lub inne zagrożenia czy
niebezpieczeństwa należy natychmiast zgłaszać osobie dozoru ruchu nadzorującego prace
lub najbliższej osobie dozoru ruchu kopalni i postępować zgodnie z jej poleceniami.

3.

„W razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i
stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo, gdy
wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom,
pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym
niezwłocznie przełożonego” – Art. 210 § 1 Kodeksu Pracy.

4.

W przypadku doznania urazu należy natychmiast powiadomić osobę dozoru ruchu i
postępować zgodnie z Procedurą 7/6/DB/2004 − „Ustalanie okoliczności i przyczyn
wypadków przy pracy”.

V.

Rozdzielnik instrukcji.

PG-1, PG-2, PG-3, DB.