Zakres stosowania i podział
Ze względu na zakres stosowania, aparatura kontrolno-pomiarowa, określana skrótem AKP oraz urządzenia i
instalacje automatycznej regulacji, sterowania i
zabezpieczeń mogą być uważane jako urządzenia energetyczne,
jeżeli dotyczą:
— urządzeń prądotwórczych przyłączonych do krajowej sieci elektroenergetycznej bez względu na
napięcie znamionowe,
— sieci, urządzeń i instalacji o napięciu do 1 kV,
— sieci, urządzeń i instalacji o napięciu znamionowym wyższym od 1 kV,
— zespołów prądotwórczych o mocy łącznie od 20 kW wzwyż,
— urządzeń elektrotermicznych,
— urządzeń do elektrolizy,
— sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego,
— elektrycznej sieci trakcyjnej.
Ze względu na miejsce zainstalowania, aparaturę kontrolno-pomiarową można podzielić na stosowaną:
— w elektrowniach,
— w stacjach transformatorowo-rozdzielczych,
— w zakładach przemysłowych,
— w gospodarce komunalnej,
— w podstacjach trakcyjnych.
Ze względu na funkcję, aparaturę kontrolno-pomiarową można podzielić na:
— układy pomiarowe,
— układy sterowania pracą urządzeń,
— układy regulacyjne,
— układy automatyki sieciowej,
— układy automatyki przemysłowej,
— zabezpieczenia elektroenergetyczne i blokady.
Aparatura kontrolno-
pomiarowa ma za zadanie kontrolę i odtwarzanie warunków eksploatacyjnych. W skład
urządzeń AKP mogą wchodzić: źródła umożliwiające regulację prądu, napięcia, mocy, częstotliwości itp., przyrządy
pozwalające mierzyć określone wielkości elektryczne i nieelektryczne oraz elementy do pomiaru i regulacji czasu
działania układów. Układy AKP, regulacji i automatyki w najszerszym zakresie występują w elektrowniach.
Układy pomiarowe znajdują zastosowanie głównie w przedsiębiorstwach energetycznych zajmujących się
przesyłaniem i dystrybucją energii elektrycznej, paliw gazowych, ciepła oraz kontroli urządzeń i układów o istotnym
znaczeniu dla zawartych umów i prawidłowości rozliczeń.
Układy zabezpieczeń przekaźnikowych wchodzą w skład obwodów wtórnych rozdzielni i stacji
elektroenergetycznych. Zakres i rodzaj zabezpieczeń elektroenergetycznych, w które powinny być wyposażone sieci i
urządzenia elektryczne, określają Przepisy Budowy Urządzeń Elektroenergetycznych.
Rodzaje, zakres badań i wymagania stawiane zabezpieczeniom i przekaźnikom są ujęte w normach na
przekaźniki i w instrukcjach badania zabezpieczeń. Polskie Normy zawierają również dział dotyczący przyrządów
pomiarowych i środków automatyzacji, obejmujący: przyrządy do pomiaru czasu, przyrządy do pomiaru poziomu,
przyrządy do pomiaru ciśnienia, przyrządy do pomiaru szybkości przepływu, przyrządy do pomiaru prędkości,
przyspieszenia i drgań, przyrządy do pomiaru temperatury, przyrządy do pomiaru wielkości elektrycznych i
magnetycznych, przyrządy do oznaczania składu, stanu i właściwości substancji, regulatory pneumatyczne, regulatory
elektryczne, przyrządy do zdalnego miernictwa, sterowania i sygnalizacji, przyrządy i urządzenia pomiarowe
elektroniczne.