13
BEZROBOCIE REJESTROWANE
W IV KWARTALE 2005 ROKU
Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w urzędach pracy w końcu grudnia 2005 r.
wyniosła 2773,0 tys. osób (w tym 1486,4 tys. kobiet) i była wyższa od odnotowanej w końcu
poprzedniego kwartału o 12,9 tys. osób (tj. o 0,5%) oraz mniejsza o 226,6 tys. osób (o 7,6%)
w porównaniu z analogicznym okresem przedniego roku.
W porównaniu z III kwartałem 2005 r., spadek liczby bezrobotnych odnotowano
wśród kobiet – 19,5 tys. (tj. 1,3%). Natomiast wśród mężczyzn odnotowano w tym okresie
wzrost o 32, 4 tys. (tj. o 2,6%). W stosunku do grudnia 2004 roku zmniejszyła się zarówno
zbiorowość bezrobotnych mężczyzn i kobiet. Liczba mężczyzn zarejestrowanych urzędach
pracy zmniejszyła się o 144,5 tys. (tj. o 10,1%), a liczba kobiet - o 82,1 tys., (tj. o 5,2%).
Tabl. 1. Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia
Stan w końcu okresu
2004
2005
kwartały
Wyszczególnienie
I
II
III
IV
I
II
III
IV
Bezrobotni zarejestrowani
(w tys. osób)
3265,8
3071,2
2970,9
2999,6 3052,6 2827,4
2760,1 2773,0
mężczyźni
kobiety
Z liczby bezrobotnych:
1617,5
1648,2
1465,2
1606,0
1387,1
1583,8
1431,1
1568,5
1487,9
1564,7
1317,8
1509,6
1254,1
1506,0
1286,6
1486,4
dotychczas niepracujący
zwolnieni z przyczyn dotyczących
zakładu pracy
posiadający prawo do zasiłku
779,5
184,3
490,2
742,0
169,7
439,9
735,0
154,6
406,0
708,2
146,0
425,8
694,2
140,5
420,4
679,8
129,0
358,9
681,9
119,6
340,5
656,6
110,6
374,3
Stopa bezrobocia w %
20,4
19,4
18,9 19,0 19,2 18,0
17,6 17,6
W stosunku do poprzedniego kwartału, w końcu grudnia 2005 r. spadek liczby
bezrobotnych odnotowano w czterech województwach: pomorskim (o 3,9%), śląskim (o
2,4%), lubuskim (o 2,2%) oraz mazowieckim (o 0,9%). W pozostałych województwach,
odnotowano wzrost liczby bezrobotnych, przy czym najwyższy w województwach: podlaskim
14
(o 5,0%),
podkarpackim (o 3,9%), lubelskim (o 2,8%), opolskim (o 2,7%) oraz
zachodniopomorskim (o 2,4%). W porównaniu z grudniem 2004 r., bezrobocie zmniejszyło
się we wszystkich województwach, najbardziej istotny spadek wystąpił w województwach:
pomorskim (o 11,0%), lubuskim (o 10,3%), dolnośląskim i śląskim (po 9,2%)
oraz łódzkim (o 9,1%).
Stopa bezrobocia w końcu grudnia 2005 r. wyniosła 17,6% cywilnej ludności
aktywnej zawodowo
1
(podobnie jak w końcu III kwartału 2005 roku), natomiast o 1,4 pkt była
mniejsza niż przed rokiem. Utrzymało się bardzo duże terytorialne zróżnicowanie bezrobocia.
Najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w województwach: warmińsko-mazurskim (27,5%),
zachodniopomorskim (25,6%), lubuskim (23,3%) oraz kujawsko-pomorskim (22,3%).
Najniższą stopą bezrobocia charakteryzowały się województwa: małopolskie i mazowieckie
(po 13,8%), oraz wielkopolskie (14,6%) i podlaskie (15,5%).
W IV kwartale 2005 r. w urzędach pracy zarejestrowano 761,6 tys. osób, tj.
o 34,4 tys. osób więcej niż w analogicznym okresie 2004 r. Najwięcej nowych rejestracji
bezrobotnych miało miejsce w grudniu (254,0 tys.), natomiast najmniej w październiku
(253,7 tys.). W ciągu IV kwartału br. największy napływ odnotowano w województwach:
śląskim (82,0 tys. osób), mazowieckim (77,0 tys. osób) oraz dolnośląskim (69.5 tys. osób)
i wielkopolskim (64,9 tys. osób). Mężczyźni stanowili większość nowo rejestrujących się
w urzędach pracy, ich udział w ogólnej liczbie wyniósł (55,0%).
Wśród nowo zarejestrowanych bezrobotnych w IV kwartale – 615,6 tys. to osoby,
które po raz kolejny znalazły się w ewidencji urzędów pracy (przed rokiem – 579,6 tys.).
Spośród nowo zarejestrowanych w ciągu IV kwartału br. – 218,9 tys. stanowiły osoby
dotychczas nie pracujące a ich udział wyniósł 28,7% (przed rokiem odpowiednio 196,6 tys.
osób i 27,0%). Osoby do 25 roku życia stanowiły 38,1% ogólnej liczby nowo
zarejestrowanych w ciągu omawianego okresu br. Liczba osób zwolnionych z przyczyn
dotyczących zakładu pracy w ogólnej populacji nowych rejestracji wyniosła 15,6 tys. osób tj.
2,1% (przed rokiem 19,1 tys. i 2,6%). Spośród nowo zarejestrowanych w grudniu 39,5%
mieszkało na wsi (przed rokiem 38,7%).
1
Stopa bezrobocia została obliczona jako procentowy udział liczby bezrobotnych w liczbie aktywnej zawodowo.
15
W IV kwartale 2005 r. z ewidencji urzędów pracy wyrejestrowano 748,7 tys. osób
(przed rokiem 698,4 tys.), z tego najmniej w grudniu 203,9 tys. osób, a najwięcej w
październiku – 301,6 tys. osób. Więcej osób niż przed rokiem wykreślono z powodu
podjęcia pracy, nadal jednak była to główna przyczyna wyrejestrowywania się – 323,2 tys. tj.
43,2% ogółu wyrejestrowanych (przed rokiem odpowiednio 292,3 tys. i 41,9%), z tego pracę
niesubsydiowaną (w tym sezonową) podjęło 273,4 tys. osób, a subsydiowaną (m.in. prace
interwencyjne i roboty publiczne) – 49,7 tys. Spośród pozostałych osób wykreślonych
z ewidencji w IV kwartale 2005 r. – 253,7 tys. osób nie potwierdziło gotowości do podjęcia
pracy, co stanowiło 33,9% ogólnej liczby osób wyrejestrowanych (przed rokiem odpowiednio
244,2 tys. osób i 35,0%). Z pozostałych przyczyn odpływu z bezrobocia można wymienić:
rozpoczęcie szkolenia lub stażu u pracodawcy – 85,5 tys. (przed rokiem 95,5 tys.),
dobrowolną rezygnację ze statusu bezrobotnego – 25,1 tys. (przed rokiem 23,4 tys.), nabycie
praw emerytalnych lub rentowych 5,6 tys. osób (wobec 6,8 tys. w ub. roku).
Tabl. 2. Bezrobotni nowo zarejestrowani i wyrejestrowani
Stan w ciągu okresu
2004
2005
kwartały
I
II
III
IV
I
II
III
IV
Wyszczególnienie
w tysiącach
Bezrobotni nowo zarejestrowani
Ogółem
690,5
579,5
686,9
727,2
673,3
600,3
758,0
761,6
z liczby ogółem:
zarejestrowani po raz pierwszy 163,5
165,3
217,3
147,6
134,3
163,9
221,1
145,0
zarejestrowani po raz kolejny
527,0
414,2
469,6
579,6
539,1
436,4
536,9
615,6
Bezrobotni wyrejestrowani
Ogółem
600,4
774,2
787,2
698,4
620,4
825,5
825,3
748,7
w tym:
podjęli pracę
308,8 417,9
345,5
292,3
288,0
404,0
350,7
323,2
z tego:
subsydiowaną
niesubsydiowaną
52,3
256,5
76,4
341,5
30,9
314,6
38,3
254,0
36,4
251,6
59,5
344,5
41,1
309,6
49,7
273,4
16
Do osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy należą między innymi długotrwale
bezrobotni, których udział w zarejestrowanych ogółem wyniósł w końcu grudnia 2005 -
66,0% (1828,8 tys. osób). Osoby poniżej 25 roku życia stanowiły 22,6% bezrobotnych
ogółem (626,8 tys. osób), a powyżej 50 roku życia–15,9% (440,4 tys. osób). Kwalifikacji
zawodowych nie posiadało 24,4% zarejestrowanych bezrobotnych (676,6 tys.), 3,4%
samotnie wychowywało małe dzieci ( 93,2 tys.), a 2,8% stanowiły osoby niepełnosprawne (76,8
tys. osób).
W omawianym okresie w wyniku pomocy urzędów pracy – 12,8 tys. osób podjęło
prace interwencyjne ( przed rokiem – 13,4 tys.), przy robotach publicznych zatrudniono 17,4
tys. osób (przed rokiem 17,5 tys.).
Większość bezrobotnych pozostających w ewidencji urzędów pracy to osoby, które
wcześniej pracowały zawodowo. W końcu grudnia 2005 r. zbiorowość ta liczyła 2116,4 tys.
(tj. 76,3% ogółu zarejestrowanych), wobec 2291,4 tys. (76,4%) w grudniu 2004 r. W tej
grupie 111,2 tys. osób, tj. 5,1% utraciło pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy (przed
rokiem 146,0 tys., tj. 6,4%).
W końcu IV kwartału 2005 r. prawa do zasiłku nie posiadało 2467,4 tys. osób
(86,1% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych), wobec 2419,6 tys. osób (87,7%) w poprzednim
kwartale i odpowiednio 2573,8 tys. (85,8%) w IV kwartale 2004 r. Spośród tej grupy
bezrobotnych 42,8% to mieszkańcy wsi.
W IV kwartale br. pracodawcy zgłosili do urzędów pracy 193,0 tys. ofert pracy
(w tym 22,3% z sektora publicznego), tj. o 23,5 tys. więcej niż przed rokiem. Spośród
wszystkich ofert, 15,3% dotyczyło stażu, 6,7% - przygotowania zawodowego w miejscu
pracy, 3,3% było skierowanych do osób niepełnosprawnych, a 2,5% - do osób, które w
okresie ostatnich 12 miesięcy ukończyły naukę. W końcu grudnia urzędy pracy dysponowały
ofertami pracy dla 17,5 tys. osób (w tym 4,7 tys. to oferty niewykorzystane dłużej niż
1 miesiąc).
17
Tabl. 3. Oferty pracy
Stan w ciągu okresu
2005
miesiące
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
Wyszczególnienie
w tysiącach
Oferty pracy
56,2
62,8
73,0
84,1
72,2
83,5
82,0
84,4
93,9
83,7
60,7
48,6
w tym:
Sektor publiczny
13,8 16,5 19,5 23,5 17,2 18,8 18,2 18,9 21,1 20,1 11,8
11,2
Sektor prywatny
42,4 46,3 53,5 60,6 55,0 64,8 63,8 65,5 72,8 63,6 48,9
37,4
Z danych na koniec grudnia 2005 r. wynika, że 425 zakładów pracy zadeklarowało
zwolnienie w najbliższym czasie 27,8 tys. pracowników, w tym z sektora publicznego –
4,9 tys. osób (przed rokiem odpowiednio 603 zakładów, 25,4 tys. pracowników, w tym
z sektora publicznego 8,8 tys. osób).
Bezrobotni według płci, wieku i poziomu wykształcenia
Większą część populacji bezrobotnych stanowią kobiety. W końcu IV kwartału 2005
r. udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 53,6% i był o 1,3 pkt wyższy
w porównaniu z analogicznym kwartałem 2004 r. Najwyższy odsetek kobiet w ogólnej liczbie
bezrobotnych zanotowano w województwach: wielkopolskim (57,7%), śląskim (56,7%),
pomorskim (56,5%) oraz opolskim (55,8%) i małopolskim (55,4%).
Bezrobocie nadal dotyka przede wszystkim ludzi młodych. W końcu omawianego
kwartału najliczniejszą grupę wśród bezrobotnych stanowiły osoby w wieku 25-34 lata –
778,5 tys., a ich odsetek w ogólnej liczbie bezrobotnych zwiększył się w porównaniu z
poprzednim kwartałem o 0,2 pkt i wyniósł 28,1%. Nieco mniej liczebną grupą byli bezrobotni
w wieku do 24 lat – 22,6% (przed rokiem ich udział wyniósł 24,3%). Osoby w obu tych
grupach wieku stanowiły połowę całej populacji bezrobotnych – 50,7% (w analogicznym
okresie ub. roku – 52,4%).
Najwyższy udział osób w wieku 25 - 34 lata w ogólnej liczbie bezrobotnych
odnotowano w województwach: lubelskim i podkarpackim (po 31,7%), świętokrzyskim
(30,0%) oraz kujawsko-pomorskim (29,0%), natomiast najniższy w województwach:
opolskim (26,3%), podlaskim (26,4%) oraz dolnośląskim (26,6%).
18
Struktura bezrobotnych według wieku i płci (w %)
Stan w końcu kwartału
IV kwartał 2005
22,6
22,6
22,6
30,8
24,9
28,1
21,5
19,2
20,4
22,4
25,4
23,8
2,7
7,9
5,1
Kobiety
Mężczyźni
Ogółem
do 24 lat
25 - 34
35 - 44
45 - 54
55 lat i więcej
Większość bezrobotnych rejestrujących się w urzędach pracy to osoby o stosunkowo
niskim poziomie wykształcenia. Dwie najliczniejsze grupy wśród bezrobotnych to osoby
posiadające wykształcenie zasadnicze zawodowe oraz gimnazjalne, podstawowe i niepełne
podstawowe (odpowiednio 32,6% i 32,4% w ogólnej liczbie bezrobotnych zarejestrowanych
w końcu grudnia 2005 r.). Obie te populacje łącznie stanowiły 65,0% ogólnej liczby
bezrobotnych. Świadectwem ukończenia szkół policealnych i średnich zawodowych
legitymowało się 21,9% ogółu bezrobotnych, średnich ogólnokształcących – 7,6%,
a dyplomem ukończenia szkół wyższych – 5,5%.
Bezrobotne kobiety charakteryzowały się odmienną strukturą wykształcenia niż
mężczyźni, bowiem 42,9% kobiet bezrobotnych posiadało wykształcenie średnie i wyższe,
podczas gdy odsetek mężczyzn o tym poziomie wykształcenia wyniósł 25,8%.
Najwyższy odsetek osób bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym
oraz gimnazjalnym i niższym odnotowano w województwach: kujawsko-pomorskim (71,4%),
warmińsko-mazurskim (69,5%) oraz lubuskim (69,1%) i zachodniopomorskim (69,0%),
natomiast najniższy w lubelskim (57,2%), świętokrzyskim (58,9%) i małopolskim (59,6%).
19
Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia i płci (w %)
Stan w końcu kwartału
IV kwartał 2005
6,8
4,0
5,5
25,8
17,4
21,9
10,4
4,5
7,6
28,3
37,4
32,6
28,7
36,7
32,4
Kobiety
Mężczyźni
Ogółem
Wyższe
Średnie zawodowe
Średnie ogólnokształcące
Zasadnicze zawodowe
Gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe
a
a Łącznie ze szkołami policealnymi.
Bezrobotni według płci i czasu pozostawania bez pracy
Liczba osób długotrwale poszukujących pracy (powyżej 12 miesięcy) wyniosła
według stanu na koniec IV kwartału 2005 r. 1391,6 tys., co stanowiło 50,2% ogólnej liczby
zarejestrowanych bezrobotnych. W porównaniu z analogicznym okresem 2004 r liczba
długotrwale bezrobotnych zmniejszyła się o 143,7 tys. osób, tj. o 11,1%. Osoby pozostające
bez pracy stosunkowo krótko, tj. do 1 miesiąca stanowiły 7,1%, od 1 do 3 miesięcy – 14,8%,
od 3 do 6 miesięcy – 13,3%, zaś od 6 do 12 miesięcy – 14,6% ogółu bezrobotnych.
Długotrwałe bezrobocie częściej występuje wśród kobiet. Ponad połowa (55,3%)
kobiet zarejestrowanych w urzędach pracy w końcu IV kwartału 2005 r. pozostawała bez
zatrudnienia przez okres powyżej 12 miesięcy. Wśród mężczyzn w końcu IV kwartału 2005 r.
odsetek długotrwale bezrobotnych wyniósł 44,3%.
20
W IV kwartale 2005 r. najwyższy odsetek długotrwale bezrobotnych wystąpił
w województwach: mazowieckim (54,3%), świętokrzyskim (53,2%), podkarpackim ( 52,4%),
łódzkim (52,0%) oraz lubelskim (51,5%) natomiast najniższy w województwie lubuskim
(45,1%), podlaskim (46,7%) oraz wielkopolskim (47,2%).
Struktura bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy i płci (w %)
Stan w końcu kwartału
IV kwartał 2005
5,3
9,2
7,1
12,6
17,3
13,0
13,7
13,3
13,8
15,5
14,6
55,3
44,3
50,2
14,8
Kobiety
Mężczyźni
Ogółem
poniżej 1 miesiąca
1 -- 3
3 -- 6
6 -- 12
powyżej 12 m-cy