System prawa wspólnotowego

Struktura UE – przed zmianami

Traktatu Lizbońskiego

Dach art. 1-7 TUE

Cele

Struktura

Zasady

Konsekwencje naruszenia zasad

I Filar

II Filar

III Filar

Traktaty EWG i Ewea

Art. 11-28 TUE wspólna
polityka zagraniczna i
bezpieczeństwa

Art. 29-42 TUE
Współpraca policyjna i
sądowa w sp. karnych

Fundament: art. 43-45 TUE – wzmocniona współpraca, postanowienia końcowe

Prawo pierwotne

I Filar

II i III Filar

Traktaty założycielskie
Traktaty akcesyjne,
rewizyjne
Ogólne zasady prawa np.
zakaz dyskryminacji,
zasada lojalności

TUE
Postanowienia traktatów
akcesyjnych
Umowy międzynarodowe

Prawo stanowione UE przed

zmianami

I filar

II Filar

III Filar

Rozporządzenia
Dyrektywy
Decyzje

Wspólne
strategie
Wspólne
działania
Wspólne
stanowiska

Wspólne
stanowiska
Decyzje ramowe
Decyzje
Konwencje

Metoda
wspólnotowa

Metoda
międzyrządowa

Metoda
międzyrządowa

Zmiany po traktacie z Lizbony

• Akty prawnie wiążące
1. prawodawcze:
Rozporządzenie
Dyrektywa
Decyzja
2. Nieprawodawcze
Akty delegowane
Akty wykonawcze

• Akty niewiążące:
Zalecenie
Opinia

Zmiany po traktacie z Lizbony

• Przekształcenie UE w spójną organizację

międzynarodową

• Jednolite cele i wartości
• Jednolite instytucje
• Podstawa 2 traktaty:

- Traktat o Unii Europejskiej TUE

-

Traktat o funkcjonowaniu Unii E. TFUE

Art.

1

TUE

Niniejszym

Traktatem

WYSOKIE

UMAWIAJĄCE SIĘ STRONY ustanawiają między sobą
UNIĘ EUROPEJSKĄ, zwaną dalej „Unią”, której
Państwa Członkowskie przyznają kompetencje do
osiągnięcia ich wspólnych celów. Niniejszy Traktat
wyznacza nowy etap w procesie tworzenia coraz
ściślejszego związku między narodami Europy, w którym
decyzje podejmowane

są z możliwie najwyższym

poszanowaniem zasady

otwartości i jak najbliżej

obywateli.

Podstawę Unii stanowi niniejszy Traktat oraz

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (zwane dalej
„Traktatami”). Oba te Traktaty mają taką samą moc
prawną. Unia zastępuje Wspólnotę Europejską i jest jej
następcą prawnym

Art. 2 TUE

wspólne wartości

• „Unia opiera się na wartościach poszanowania

godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji,
równości, państwa prawnego, jak również
poszanowania praw człowieka, w tym praw osób
należących do mniejszości. Wartości te są wspólne
Państwom Członkowskim w społeczeństwie opartym
na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji,
sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet
i mężczyzn”.

Cele UE:

• Art. 3 TUE:

• wspieranie pokoju, wartości Unii i dobrobytu jej

narodów

• zapewnienie obywatelom Unii Przestrzeni Wolności,

Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości bez granic
wewnętrznych, w której zagwarantowana jest
swoboda przepływu osób, w powiązaniu z
właściwymi środkami w odniesieniu do kontroli
granic zewnętrznych, azylu, imigracji, jak również
zapobiegania i zwalczania przestępczości

Cd

• ustanowienie rynku wewnętrznego, przy czym Unia

działa na rzecz trwałego rozwoju Europy, którego
podstawą jest zrównoważony wzrost gospodarczy
oraz stabilność cen, społeczna gospodarka rynkowa o
wysokiej konkurencyjności zmierzająca do pełnego
zatrudnienia i postępu społecznego oraz wysoki
poziom ochrony i poprawy jakości środowiska
naturalnego; Unia wspiera postęp naukowo-
techniczny

Cd

• zwalczanie wyłączenia społecznego i dyskryminacji

oraz wspieranie sprawiedliwości społecznej i ochrony
socjalnej, równości kobiet i mężczyzn, solidarności
między pokoleniami i ochrony praw dziecka

• −wspieranie spójności gospodarczej, społecznej i

terytorialnej oraz solidarności między państwami
członkowskimi

• szanowanie swojej bogatej różnorodności kulturowej

i językowej oraz czuwanie nad ochroną i rozwojem
dziedzictwa kulturowego Europy.

Prawo pochodne po traktacie z Lizbony

źródło: C. Herma, Likwidacja struktury Filarowej Unii…, (w:) Traktat z Lizbony, Główne reformy ustrojowe Unii europejskiej, red. Jan Barcz,

Warszawa 2008, s. 138.