The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
ETYKA W BIZNESIE
dr in . Janusz Zawi a-Nied wiecki
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
ETYKA W BIZNESIE
dr in . Janusz Zawi a-Nied wiecki
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Przyk ady dylematów
etycznych w biznesie
§ Firma Aaa opó nia o m-c zap at zobowi za ,
za to kupuje potrzebne materia y, dzi ki temu
produkuje i odzyskuje p ynno
finansow
§ Firma Bbb realizuj c pilny kontrakt wy cza
instalacje odpylaj ce, bo wymagaj zbyt wiele
energii elektrycznej
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Przyk ady dylematów
etycznych w biznesie
§ Firma Ccc buduje hurtowni , do której przyjedzie
codziennie wiele tirów,a jedyny dojazd prowadzi
przez sam rodek niewielkiej miejscowo ci
§ Firma Ddd wyeliminowa a konkurentów i sta a si
monopolist w jej bran y
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Przyk ady dylematów
etycznych w biznesie
§ Na terenie dotkni tym trz sieniem ziemi
ocala magazyn wody pitnej, w
ciciel
oferuje j po 3-krotnej cenie
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka biznesu
to
etyczna refleksja nad
dzia alno ci gospodarcz
pokrewne etyki:
medyczna, prawnicza,
in ynierska
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Plan
prezentacji
§ Podstawy etyki jako nauki
§ Koncepcja etyki w biznesie
§ Ewolucja zarz dzania w uj ciu etyki
§ Corporate governance
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Plan prezentacji
§ Podstawy etyki jako nauki
§ poj cia
§ historia my li
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Ethos
§ zwyczaj (przyzwyczajenie jednej osoby)
§ obyczaj (sta y sposób post powania ludzi)
§ charakter
§ cnota
§ dzielno
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka –nauka o moralno ci
§ Opisowa (zachowa ludzkich)
§ psychologia moralno ci (co dzieje si w cz owieku)
§ filozofia m.(do jakich warto ci cz owiek si odwo uje)
§ socjologia m. (jakimi regu ami pos uguj si grupy ludzi)
§ Normatywna (system norm, wg których cz owiek
powinien post powa )
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
ród a poznania etycznego:
§ rozum
§ serce (uczucia)
§ sumienie
§ wiara (Bóg)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Co to jest moralno
?
§ Jak uzasadni s uszno
pewnego post powania
jako etycznego?
§ np. Czy pracownik powinien by lojalny wobec
firmy, spo eczno ci, rodziny,siebie, zasad
moralnych (czy zawsze?, kiedy nie?)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Moralno
zmienia si jak
zyk
§ Jest bowiem cz ci
ycia spo ecznego
§ Bo wzgl dne s warto ci, na których si opiera:
§ sprawiedliwo
§ uczciwo
§ skuteczno
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Sokrates (469 –399 p.n.e.)
§ Cnota to dobro bezwzgl dne, stanowi o modelu
ycia
§ Cnota musi by wsparta wiedz , inaczej z
nie wiadomo ci powstaje z o
§ Cnoty mo na wi c si nauczy
czyli
Czyn etyczny przynosi po ytek i szcz
cie
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Arystoteles (384 –322 p.n.e.)
§ Zasada w
ciwej miary tzw. etyka z otego rodka
(np. co do dawania, przedzia od sk pstwa do
rozrzutno ci)
oraz
§ Zasada dzielno ci etycznej tj. trwa a zdolno
stosowania w
ciwej miary
czyli
Sztuka zarz dzania gospodarstwem
contra
sztuka zdobywania pieni dzy
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Immanuel Kant (1724 –1804)
Rozum ród em moralno ci (przekonanie woli do
post powania)
§ techniczny imperatyw zr czno ci (dobór rodków np.
obni anie kosztów celem osi gni cia zysku)
§ pragmatyczny imperatyw m dro ci (dzia ania sprzyjaj ce
np. odpowiedni tryb ycia, gdy chcesz by zdrowy)
§ imperatyw kategoryczny (cz owiek jako istota my
ca i
etyczna pos ucha rozumu)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Protestantyzm
Jego warto ci :
§ oszcz dno
§ pracowito
§ rzetelno
jednym ze róde kapitalizmu
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Utylitaryzm
(„filozofia zdrowego rozs dku” XVIII w,
Shaftesbury, Hume, Hutcheson)
Zasada u yteczno ci –post powanie jest s uszne,
je li prowadzi do uzyskania jak najwi kszej ilo ci
szcz
cia i jak najmniejszej ilo ci nieszcz
cia.
Cz owiek d
y do przyjemno ci,
a unika przykro ci
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Katolicyzm
§ Leon XIII - Rerum novarum -
kwestia robotnicza
§ Pius XI - Quadragesimo Anno -
ustrój spo eczny
§ Jan Pawe II - Laborem Exercens - o
pracy ludzkiej
Sollicitudo Rei Socialis
- Spo eczna troska
Centesimus Annus -
100-lecie rerum novarum
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Lata 60. XX w
§ Kryzys polityczny
(wojna w Wietnamie, pokolenie 68)
§ Ruch ekologiczny i konsumencki
§ Klub Rzymski, mi dzynarodowa organizacja, za .
1968, bada globalne problemy wiata, w tym
zagro enie rodowiska, raport „Granice wzrostu”
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Lata 70. XX w
§ Kryzys gospodarczy
§ Manifest z Davos
opracowany w 1973 przez Trzecie Europejskie
Sympozjum Zarz dzania, oficjalnie zaprzeczy
teorii wolno ci gospodarczej przez wskazanie
„obowi zku s
by spo ecze stwu”
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Lata 80. XX w
§ Kryzys edukacji
od podstawowej do wy szej
§ Studia i dyplom MBA
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Po 1990 r
§ Transparency International
§ Nobel 1998 w kategorii ekonomii dla Amartya
Kumar Sen za „...przywrócenie etycznych
wymiarów dyskusji nad najpowa niejszymi
problemami gospodarki...”
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
W Polsce
§ Kopernik (gorszy pieni dz wypiera lepszy),
§ Frycz-Modrzewski, Rej (rzetelno Pa stwa),
§ Konarski, Ko
taj (powszechna edukacja, jej tre ci),
§ Wybicki (patriotyzm),
§ Staszic, Jan niadecki (przemys , zatrudnienie, org.),
§ Pozytywizm (praca jako wyraz patriotyzmu),
§ Kotarbi ski (prakseologia),
§ Solidarno (godno pracy)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Plan
prezentacji
§ Podstawy etyki jako nauki
§Koncepcja etyki w biznesie
§ Ewolucja zarz dzania w uj ciu etyki
§ Corporate governance
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Plan
prezentacji
§ Koncepcja etyki w biznesie
§ antynomia etyki i ekonomii
§ etyka w systemie gospodarczym
§ etyka w dzia alno ci przedsi biorstwa
§ etyka w aktywno ci jednostki
(cz owieka)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
biznes
moralno
PRAKTYKA
ekonomia
etyka
TEORIA
NAUKA
FILOZOFIA
WIEDZA
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Pogl dy na etyk biznesu:
§ Zas ona ukrywaj ca nieetyczno biznesu
(„warto ci moralne w wieku XX upad y”)
§ Nowy instrument zwi kszania zysku
(czy etyczne podej cie, bo to zwi ksza zaufanie
klientów, czy tylko pozory etyczno ci dla przewagi
konkurencyjnej)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Pogl dy na etyk biznesu:
§ Odpowied na globalizacj gospodarki
(rozwi zywanie dylematów moralnych co do
nowych technologii i form dzia ania)
§ Czynnik kulturotwórczy
(post p gospodarczy kreuje nowy styl ycia, styl
my lenia, system warto ci. Jak to ocenia ?)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Trudno
pogodzenia etyki i biznesu
Etyka nie mo e by interesowna,
a biznes jest oparty na zysku
§ Czy wi c sukces niszczy etyk (moralno )?
§ Czy problemy etyki s nieprzystawalne do specyfiki
biznesu?
§ Czy etyka biznesu ma tylko opisywa zachowania czy
narzuca wzorce?
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Ekonomia jest nauk spo eczn
§ jej problemem jest
warto
§ stosuje podej cie ilo ciowe i
jako ciowe
§ Odnosi si do zasobów materialnych, finansowych
i
cz owieka
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Ekonomia jest nauk spo eczn
§ warto
§ jako
§ cz owiek
przes anki
stosowania
etyki
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
wspólnota,
dzia anie
komunikacyjne
gra
ycie
CHARAKTER
uczciwa
konkurencja,
wspó praca
konkurencja,
indywidualizm
yczliwo
POSTAWA
dobro wspólne,
odpowiedzialno
wolny rynek
grecka idea
dobra
POJ CIA BAZ.
rozwój,dobrowolno
skuteczno
dobro
moralne
KRYTER.OCEN
refleksja, metody
ilo ciowe
ilo ciowe
refleksja,
empatia
METODY
spo eczno-gosp.
relacje
mi dzyludzkie
produkcja,
wymiana dóbr
relacje
mi dzyludzk
ie
DZIEDZINA
zysk spo eczny
zysk,
przetrwanie
doskonalenie
cz owieka
CEL
ETYKA
BIZNESU
EKONOMI
A
ETYKA
kryterium
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka biznesu
§ jak uprawia sprawny biznes, a nie
narusza moralno ci
§ „sprawna moralno
i etyczna sprawno
”
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w systemie gospodarczym
§ potrzebna by ocenia system kapitalistyczny
skoro nie jest znana alternatywa „sprawiedliwsza”
(p aszczyzna refleksji nad systemem gospodarczym
i skutkami gospodarczej dzia alno ci cz owieka)
§ wytyczne i wzory dla uczestników systemu gosp.
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
relacje mi dzy firm a interesariuszami
akcjonariusze
dostawcy
klienci
zysk
koszty
jako
yteczno
cena
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
§ wyzysk pracowników
§ demoralizacja pracowników nieetycznym
prowadzeniem biznesu
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
§ wizerunek firmy (na ile prawdziwy)
§ reklama jako „oszustwo”
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
Czynniki zewn trzne
§ system gospodarczy
§ prawo
§ polityka
§ etyka spo eczna
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
System gospodarczy
§ socjalizm - pe ne (sztucznie) zatrudnienie, niska
wydajno
, zanik przedsi biorczo ci
§ kapitalizm –wysoka wydajno ,
przedsi biorczo
(ale bezrobocie)
§ XIX-wieczny (wyzysk)
§ wspó czesny (o wiecony)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
Prawo
§ zgodne z normami etycznymi, yciowe, proste,
„nie-polityczne” –zach ca do przestrzegania
§
e, skomplikowane, nie yciowe –sk ania do
omijania
§ prawo zawsze troch nie nad a za
rzeczywisto ci , w tych obszarach potrzebne
normy moralne, w tym rzetelno ci zawodowej
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
Polityka
§ rzeczywisty poziom demokracji
§ zwyczajowy dystans w adzy od obywateli
§ zwyczajowy dystans w adzy od biznesu
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
Etyka spo eczna
§ poziom moralny spo ecze stwa i ogólne normy
moralne s baz zachowa i dzia
w sferze
gospodarki
§ autokontrola spo eczna
§ w Polsce charakterystyczna podwójna moralno
(prywatna a publiczna) jako efekt zaborów i
zale no ci politycznej
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
Czynniki wewn trzne
§ sytuacja firmy
§ misja
§ polityka firmy
§ moralno
pracowników
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
Sytuacja ekonomiczna firmy
Czy etyka jest przywilejem sukcesu i bogatych?
przetrwanie
stabilizowanie
budowanie
wizerunku
rozwój
firmy
dba
o etyk
kredyty bez
pokrycia
nadu ycia
wobec klientów
apówki
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
Misja firmy
§ hierarchia warto ci
§ cel harmonizuj cy dzia alno
§ dopuszczalne metody realizacji
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
Polityka wewn trzna firmy
§ kultura organizacji: warto ci, przekonania,
postawy
§ minimalny poziom etyczny
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka w dzia alno ci przedsi biorstw
Moralno
indywidualna pracowników
de facto wszystkie nieetyczne dzia ania firm s
dokonywane przez ludzi
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka na poziomie jednostki
Etyka biznesu
ma s
tym, którzy przyst puj do
dzia alno ci gospodarczej z zestawem
warto ci etycznych, a z powodu okoliczno ci
zapominaj o nich, le je interpretuj lub
ulegaj wp ywom.
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka na poziomie jednostki
Etyka idealna
(wychowanie)
Etyka realna
Konkretne
zachowanie
zewn trzne okoliczno ci
dzia anie
mechanizm
racjonalizacji
mechanizm
usprawiedliwiania
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka na poziomie jednostki
§ mechanizm racjonalizacji
„po co sta na czerwonym wietle skoro nic
nie jedzie”
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Etyka na poziomie jednostki
§ mechanizm usprawiedliwiania
„je li wlaz
mi dzy wrony...”,
„wszyscy tak robi ”
„biznes to d ungla”
„tylko g upi by nie skorzysta ”
„pierwszy milion trzeba ukra
”
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Plan
prezentacji
§ Podstawy etyki jako nauki
§ Koncepcja etyki w biznesie
§ Ewolucja zarz dzania w uj ciu etyki
§ Corporate governance
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Plan
prezentacji
§ Ewolucja zarz dzania w uj ciu etyki
§ warto ci a cele
§ skuteczno
a moralno
§ wolno a odpowiedzialno
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Rozwój moralny (wg L. Kohlberga)
§ Poziom I - prekonwencjonalny
1 – autorytet, pos usze stwo, kara
2 –indywidualizm a wzajemno
(moje dobro za
korzy
)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Rozwój moralny (wg L. Kohlberga)
§ Poziom II - konwencjonalny
3 - konformizm (dostosowanie do oczekiwa
innych)
4 –system spo eczny –(postawa zgodna z rol w
spo ecze stwie)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Rozwój moralny (wg L. Kohlberga)
§ Poziom III –postkonwencjonalny
5 – kontrakt spo eczny (najwi cej dobra dla
najwi kszej liczby ludzi)
6 –uniwersalne zasady moralne –normy z
„wn trza” cz owieka
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Wspó czesna wolno
rynku
§ manifest z Davos (1973) –sympozjum zarz dzania
(nie zysk a s
ba interesariuszom)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Wspó czesna wolno
rynku
§ okr
y stó Caux (1994) –zasady prowadzenia
biznesu
odpowiedzialno
jednostki
przedsi biorstwa
pa stwa
i pracowa
dla wspólnego
dobra
godno
cz owieka
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Warto ci
§ Aksjologia (filozofia) –nauka o warto ciach
§ W gospodarowaniu, które jest tylko cz
ci
ycia,
istotne jest w
ciwe okre lenie celu
(w tpliwe, czy to tylko zysk) oraz rodków.
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Hierarchia warto ci (wg M.
Schelera)
Sacrum (
wi te)
Duchowe
(kulturowe,
prawne, spo eczne, estetyczne)
Witalne
ycia, zdrowia,
rozkwitu)
Utylitarne
(u yteczne)
Hedonistyczne
(przyjemnie)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Kryteria porz dkowania warto ci
§ trwa
-
wy ej cenimy to co trwalsze
§ podzielno
pomi dzy ludzi
§ dobra materialne np. chleb zaspokoj okre lon
liczb osób
§ dzie a sztuki mo e podziwia nieograniczona
liczba osób
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Kryteria porz dkowania warto ci
§ fundowanie –
jedne warto ci s baz dla innych np. tylko
yj c mo emy doznawa przyjemno ci.
§ zadowolenie -
wy ej te, które daj wi ksze
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Kryteria porz dkowania warto ci
§ relatywno –
wy sze warto ci, które mniej podlegaj
relatywizmowi, s bardziej indywidualne np. jeden
lubi odpoczywa przed telewizorem, a inny na spacerze
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Homo oeconomicus
Zasady biznesu przeniesione do reszty ycia
spo ecznego
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Archaizm koncepcji zysku jako celu
§ prowadzi do pomieszania celu i rodków
§ prowadzi do wyborów nieetycznych (np. topienie
nadwy ek produkcji, kanibalizacja w asnych
produktów, niszczenie rodowiska naturalnego)
§ zwalnia przedsi biorc z odpowiedzialno ci za
rodki osi gania celu (np. niewolnicza praca
wi
niów i dzieci, handel organami)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Firma
Klienci
Pracownicy
Dostawcy
Akcjonariusze
Spo eczno lokalna
Ko
nk
ur
en
ci
Sp
rz
ed
aw
cy
Grupy biznesu
O
pi
ni
a
pu
bli
cz
na
Ad
mi
nis
tra
cja
pa
st
wo
wa
Administracja samorz dowa
Firma a
interesariusze
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Powody rozchwiania systemu norm
moralnych
§ transformacja ustrojowa i gospodarcza
(zarzucenie
starych warto ci, niejasno
nowych, relatywizm moralny)
§ historia
(liberum veto, zabory, komunizm)
§ przenikanie gospodarki i polityki
(brak wzorców)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Powody rozchwiania systemu norm
moralnych
§ nie nad anie prawa
(luki, opiesza
egzekwowania)
§ trudno ci ekonomiczne
(braki kapita u by sprosta
konkurencji mi dzynarodowej, obni anie standardów przez
firmy zagraniczne by konkurowa w warunkach lokalnych)
§ brak lobby konsumentów
§ brak promowania warto ci
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Typowe przyk ady rozchwiania norm
moralnych w gospodarce
§ Fa szywa reklama
§ Podkupywanie pracowników
§ Powszechne naruszanie prawa pracy
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Diastaza celów w dzia alno ci
gospodarczej
synteza pogodzonej spo ecznie
dzia alno ci gospodarczej
konflikt warto ci,
konflikt spo eczny
makroekonomia i mikroekonomia
mikroekonomia
obiektywne aspekty dzia alno ci
gospodarczej (misja spo eczna,
dostarczanie dóbr)
subiektywne aspekty
dzia alno ci
gospodarczej (zysk)
Nie b
wini ,
zastanów si nad konsekwencjami
Nie b
durniem,
maksymalizuj zysk
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
„etyczna” ewolucja zarz dzania
Motywacja, wiadomo
Przymus pos usze stwa
Stale doskonalona jako
Natychmiastowa skuteczno
Kultura organizacji
Technokratyczna racjonalno
nowoczesne
tradycyjne
Narz dzie pracy- to
organizacja
ród o sukcesu-motywacja
Pracownik=partner
ród o zysku- to rozwój
Narz dzie pracy- to pracownik
ród o zysku – to klient
od produkcji do zysku
od zysku do produkcji
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Dlaczego etyka biznesu ? Bo:
§ gospodarka jest cz ci
ycia spo ecznego i pe ni rol
kulturotwórcz
§ etyczno
i skuteczno
nie musz by w opozycji, ale
wzmacnia si wzajemnie
§ rozwój spo eczny bazuje na odpowiedzialno ci
§ ro nie wiadomo i wiedza spo eczna
§ integracja spo ecze stwa jest wspó czesn wizj rozwoju
spo ecznego (obszary takie jak: gospodarka, nauka,
kultura, rodzina, ycie spo eczne, wp ywaj na siebie, a
cho odmienne, nie s sprzeczne co do norm etycznych)
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Przyk adowe ród a
§ Wojciech Gasparski „Wyk ady z etyki biznesu”
Wyd. WSPiZ im. L. Ko mi skiego W-wa
§ Krzysztof Kietli ski „Etyka w biznesie i
zarz dzaniu” Oficyna Ekonomiczna Kraków
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Plan
prezentacji
§ Podstawy etyki jako nauki
§ Koncepcja etyki w biznesie
§ Ewolucja zarz dzania w uj ciu etyki
§Corporate governance
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Plan prezentacji
§ Corporate governance
§ „nie ma wolno ci bez odpowiedzialno ci”
§ ad korporacyjny w spó kach akcyjnych
§ kodeksy etyczne grup zawodowych
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
od
Nie ma odpowiedzialno ci bez wolno ci
do
Nie ma wolno ci bez odpowiedzialno ci
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Wolno
to:
§ przezwyci enie zewn trznego przymusu
§ przezwyci enie w asnej samowoli
„Autentyczna wolno
wiadoma jest swoich granic”
Karl Jaspers
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Odpowiedzialno
:
§ narzucona (przymus prawny)
§ wymuszona (presja spo eczna)
§ wiadoma
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Istota corporate governance
§ Odpowiedzialno kierownictwa firmy tj.
sposób rozliczania si z realizacji
obowi zków przez kierownictwo
wobec akcjonariuszy
§ Polityka informacyjna tj. dostarczanie
interesariuszom wiarygodnych informacji
o podejmowanych przez spó
dzia aniach
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Warstwy corporate governance
§ Zasady i normy zarz dzania spó
wg prawa
ogólnego (zw . kodeks spó ek handlowych)
§ Dostosowanie w/w zasad do charakteru danej
spó ki (zw . poprzez statut spó ki)
§ Kodeksy adu korporacyjnego
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Normy prawa ogólnego (zw . ksh)
§ Model otwarty, okre laj cy pozycje organów
powo anych do zarz dzania i do nadzoru
§ Model dwupoziomego zarz dzania i nadzoru
(w innych krajach bywa inaczej)
§ Jeden model spó ki akcyjnej niezale nie od
rozmiarów i specyfiki dzia alno ci
W tym aspekcie corporate governance jest
dzia em prawa spó ek handlowych
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Uzupe nienie norm ogólnych (statut)
§ Ró norodno
spó ek (przyk ady)
§ publiczne
§ o rozproszonym akcjonariacie
§ zamkni te
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Uzupe nienie norm ogólnych (statut)
§ Uszczegó owianie zasad zarz dzania spó
(przyk ady)
§
nowy akcjonariusz uzyskuje prawo
delegowania cz onka RN
§
zale no
spó ki od akcjonariusza
dominuj cego
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Uzupe nienie norm ogólnych (statut)
§ uregulowania statutowe uzyskuj t sam
ochron prawn jak ksh
W tym aspekcie corporate governance obejmuje
zindywidualizowane zasady zarz dzania i nadzoru oraz
relacje mi dzy akcjonariuszami w zwi zku z udzia em w
spó ce.
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Kodeksy adu korporacyjnego
§ Inicjatywa
§ 1992 Committee on the Financial Aspects of
Corporate Govenance – The Code of Bezt
Practices (Cadbury Code)
§ 1994 American Law Institute –Priciples of
Corporate Governance. Analysis and
Recomendations
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Polski kodeks adu korporacyjnego
§ w Polsce
Komitet Dobrych Praktyk
Forum – Corporate Governance
„Dobre praktyki w spó kach publicznych 2005”
Warszawa, X.2004
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Polski kodeks adu korporacyjnego
§Zasady ogólne
§Cel spó ki –podnoszenie jej warto ci
§Rz dy wi kszo ci, ale ochrona mniejszo ci
§Uczciwe intencje, nie nadu ywanie uprawnie
§Kontrola s dowa
§Niezale no opinii zamawianych przez spó
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Polski kodeks adu korporacyjnego
§Rozdzia y
§Dobre praktyki walnych zgromadze
§Dobre praktyki rad nadzorczych
§Dobre praktyki zarz dów
§Dobre praktyki w zakresie relacji z osobami i
instytucjami zewn trznymi
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Przyk adowe ród a
§ Polskie Forum Corporate Governance
§ Encyclopedia of Corporate Governance
§ European Corporate Governance Institute
§ Organisation for Economic Co-operation and
Development
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Kodeksy etyczne grup zawodowych
§ medyczna przysi ga Hipokratesa
§ in ynierskie prawo do b du
§ profesjonalne prawo odmowy
§ kodeks dobrej praktyki domów maklerskich
§ kodeks etyczny maklerów i doradców
inwestycyjnych
§ kodeks etyczny audytorów informatycznych
The Polish FSA 2007
URZ D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Pl. Powsta ców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel. + 48 (0 22) 33 26 600
fax. + 48 (0 22) 33 26 602
