Pierwszy.

§ 1.

Van Gend en Loos

§ 2.

F. Costa v. ENEL

§ 3.

Simmenthal II

Drugi.

§ 4.

C-331/88 Fedesa

§ 5.

Sugar

§ 6.

C-285/98 Tanja Kreil

§ 7.

Salezman v. Austria,

§ 8.

sprawie 9/56, Meroni&Co.

§ 9.

138/79, SA Roquette Freres p. KE

§ 10.

sprawa C-70/88, PE vs KE (tzw. sprawa Chernobyl)

Trzeci.

§ 11.

NIE MA RACZEJ

Czwarty.

§ 12.

TEŻ RACZEJ NIE MA ORZECZNICTWA

Pi

ąty.

§ 13.

TEŻ NIE MA

Szósty.

§ 14.

Variola

§ 15.

Franz Grad

§ 16.

Ursula Becker

Siódmy.

§ 17.

Internationale Handelgeselschaft

§ 18.

Van Duyn

§ 19.

Von Colson

§ 20.

Maerlesing

§ 21.

Defrenne

§ 22.

Francovich

§ 23.

Traghetti del Mediterraneo

§ 24.

Brasserie du pêcheur

§ 25.

Factortame

Dodatkowo:

§ 26.

Plaumman

§ 27.

Kobler

§ 28.

Aldona Malgorzata Jany and Others

§ 29.

Solange ( tak tylko)

§ 30.

Ciola

§ 31.

Adeneler

Van Gend & Loos

- wprowadzenie i podwyższanie ceł w stosunkach handlowych wewnątrz Unii.

Sytuacja:

Spółka Van Gend & Loos przewoziła w 1960 r. pewną substancję chemiczną (formaldehyd) z Niemiec do
Holandii. Holenderski urząd celny nakazał spółce uiścid podwyższoną opłatę celną. Spółka odmówiła zapłaty,
wskazując na sprzecznośd przepisów celnych z ówczesnym art. 12 TEWG. Rozpatrujący sprawę holenderski sąd
administracyjny zwrócił się w związku z tym do ETS z pytaniem prejudycjalnym, w którym chodziło o
wyjaśnienie, czy art. 12 TEWG powinien byd bezpośrednio stosowany na gruncie prawa krajowego i, w
konsekwencji, czy sądy krajowe powinny chronid powstałe na podstawie tego przepisu prawa podmiotowe.

Wyrok ETS:



Wspólnota stanowi nowy porządek prawnomiędzynarodowy, na rzecz którego Paostwa Członkowskie
ograniczyły w określonym zakresie swoje suwerenne prawa. Podmiotami tego porządku prawnego są
zarówno Paostwa Członkowskie, jak i ich obywatele.



Art. 25 [dawny art. 12] TWE zawiera wyraźny i bezwarunkowy zakaz, którego przestrzeganie nie jest
uzależnione od przyjęcia przez Paostwa Członkowskie jakiejkolwiek regulacji prawnej stanowiącej
jego implementację. W konsekwencji przepis ten jest bezpośrednio skuteczny i kreuje prawa
podmiotowe, które powinny byd chronione przez sądy narodowe.

A więc: Podmiotami wspólnotowego porządku prawnego są nie tylko Paostwa Członkowskie, ale również
jednostki (osoby fizyczne i prawne), na które można nakładad nie tylko obowiązki, lecz także przyznawad im
prawa, a także przepisy TWE których implementacja nie wymaga wydania żadnego wewnętrznego, krajowego
aktu prawnego, to przepisy te mają bezpośredni skutek i ustalają prawa na korzyśd jednostek.

Flaminio Costa vs. ENEL

- ustawa nacjonalizacyjna zakłady energ. narusza przepisy Traktatu o EWG.

Sytuacja:

W 1963 r. Włochy dokonały nacjonalizacji w zakresie wytwarzania i dystrybucji energii elektrycznej. Utworzono
organizację ENEL, na którą przeniesiono aktywa przedsiębiorstw działających na rynku energii elektrycznej.
Adwokat Flaminio Costa podniósł zarzut, że ustawa nacjonalizacyjna narusza przepisy Traktatu o EWG. W
związku z tym sąd włoski zwrócił się do ETS z pytaniem w trybie prejudycjalnym. Rząd włoski oświadczył, że
pytanie w tej sprawie było niedopuszczalne, gdyż sąd narodowy powinien stosowad prawo krajowe.

Wyrok ETS

:

1. Poprzez włączenie do wspólnotowego porządku prawnego wynikających z Traktatu praw i

obowiązków, dotychczas unormowanych w prawie krajowym, paostwa członkowskie trwale
ograniczyły swoje suwerenne prawa i w konsekwencji nie mogą ustanawiad regulacji sprzecznych z
istotą Wspólnoty.

2. Stosowanie prawa wynikającego z Traktatu nie może byd wyłączone przez przepisy krajowe, gdyż

naruszałoby to wspólnotowy charakter tego prawa i podważałoby podstawy prawne funkcjonowania
Wspólnoty.

A więc: Traktat ustanawiający EWG stworzył własny porządek prawny, który został włączony do porządków
prawnych paostw członkowskich i musi byd stosowany przez ich sądy.

Simmenthal II

– nie stosowanie prawa krajowego.

Sytuacja:

Włoska ustawa nakładająca na importerów opłaty weterynaryjne została uznana za niezgodną z prawem
wspólnotowym (orzeczenie Simmenthal I). W związku z tym powstał problem, ponieważ prawo włoskie nie
dawało sędziom krajowym prawa do samodzielnego niestosowania ustaw krajowych (musieli oni czekad na
uchylenie ich przez włoski Trybunał Konstytucyjny).

Wyrok ETS

:



Sąd krajowy jest zobowiązany stosowad prawo wspólnotowe w sposób nieograniczony i chronid prawa
przyznane jednostce w ten sposób, że nie będzie stosował żadnych postanowieo prawa krajowego
sprzecznych z prawem wspólnotowym(...). Bezpośrednie stosowanie prawa wspólnotowego oznacza
(...), że jest ono bezpośrednio źródłem praw i obowiązków.



Sąd krajowy jest zobowiązany do niestosowania prawa krajowego sprzecznego z regulacjami WE, bez
czekania na jego uchylenie przez ustawodawcę czy organ konstytucyjny.



Do prawa unijnego

nie mają zastosowania ogólne reguły kolizyjne

. Oznacza to, że sądy krajowe nie

mogą stosowad przepisów sprzecznych z prawem unijnym nawet gdyby przepisy te weszły w życie
później niż unijne regulacja danej sfery prawnej – ma tu nie jako zastosowanie doktryna zajętego pola.

A więc: Wynika z tego, że sąd krajowy jest zobowiązany do niestosowania prawa krajowego sprzecznego z
regulacjami WE, bez czekania na jego uchylenie przez ustawodawcę czy organ konstytucyjny. Sądy krajowe –
stosując prawo unijne – działają jako sądy wspólnotowe. Sądy krajowe bowiem, podobnie jak i pozostałe
władze publiczne, zobowiązane są zapewnid przestrzeganie prawa wspólnotowego, w tym zwłaszcza ochronę
uznanych interesów osób fizycznych i prawnych. Przepisy unijne będą miały zawsze pierwszeostwo stosowania
przed przepisami krajowymi.

Fedesa

zasada proporcjonalności

Wyrok ETS

:

„Zgodnie z zasadą proporcjonalności, która jest jedną z zasad ogólnych prawa unijnego, legalnośd zakazu
działalności gospodarczej zależy od spełnienia pewnych warunków. Środki zakazujące muszą byd odpowiednie i
konieczne dla osiągnięcia uprawnionego celu przez określone ustawodastwo, co rozumie się w ten sposób, że
jeśli istnieje wybór między kilkoma odpowiednimi środkami, należy zastosowad środek najmniej uciążliwy,
oraz że spowodowane niedogodności nie mogą byd nieporoporcjonalne do zamierzonych celów”

Tak więc:



Jeżeli Unia ma możliwośd skorzystania z kilku środków represyjnych, które prowadzą do osiągnięcia
przez nią zamierzonego celu to ma ona obowiązek zastosowad ten mniej uciążliwy środek,



Niedogodności spowodowane zastosowanym środkiem nie mogą byd nieproporcjonalne do
zamierzonego celu – nie można poświęcad większego dobra w celu osiągnięcia celu mniejszej wagi.

Sugar

wymóg by sankcje były proporcjonalne do powagi naruszenia.

Sprawa C-300/01 Salzmann przeciwko Austria

odniesienie zasady proporcjonalności również do

tych kompetencji, które w całości należą do Paostwa Członkowskiego.

Sytuacja:

Doris Salzmann

nie złożyła

wniosku o wydanie zezwolenia na zakup działki. Sąd odmówił wpisu do księgi

wieczystej ze względu na brak wymaganego zezwolenia. Salzmann złożyła odwołanie do sądu krajowego. Sąd
ten zwrócił się do trybunału z pytaniem o zgodnośd wymogu zezwolenia na zakup działki z prawem
wspólnotowym.

Wyrok ETS

:



ETS zauważył, że chociaż regulacja reżimów własności należy do kompetencji wyłącznej paostw
członkowskich, zgodnie z obecnym art. 295, nie oznacza to jednak, że nie dotyczą jej zasady
fundamentalne TWE.



Tak więc środki krajowe, które regulują nabywanie nieruchomości (specjalna procedura zgody), i które
mają na celu zakazanie posiadania drugiej nieruchomości (domu) w pewnych częściach terytorium
paostwa muszą byd zgodne z postanowieniami traktatu dotyczącymi swobodnego przepływu kapitału.

Tanja Kreil

odniesienie zasady proporcjonalności do środków stosowanych przez paostwa

Sytuacja:

Tanja Kreil złożyła wniosek o zatrudnienie jej w służbie ochotniczej w Bundeswehrze na stanowisku technicznym,
wymagającym wykształcenia w zakresie elektroniki. Wniosek został odrzucony z powołaniem się na zakaz
zatrudniania kobiet na stanowiskach związanych z posługiwaniem się bronią. Art. 12a ust. 4 zd. 2 niemieckiej UZ
w brzmieniu obowiązującym w czasie wydania wyroku zakazywał pełnienia przez kobiety służby wojskowej z
bronią w ręku.

Wyrok ETS

:



Środki stosowane przez Paostwa Członkowskie w celu realizacji określonego celu, będące odstępstwem
od normy podstawowej prawa unijnego muszą byd podejmowane zgodnie z zasadą proporcjonalności –
nie mogą powodowad niedogodności nieproporcjonalnych do korzyści jakie mogą za sobą pociągad.
RÓWNIEŻ ŚRODKI PODEJMOWANE PRZEZ PAOSTWA PODDAWANE SĄ KONTROLI ZE WZGLĘDU NA
ZGODNOŚD Z ZASADĄ PROPORCJONALNOŚCI

Meroni&Co.

Przyjęcie przez ETS zakazu przekazywania własnych uprawnieo innej instytucji.

Sprawa 138/79, SA Roquette Freres v. KE

obowiązek przestrzegania procedury, w szczególności

dotyczący udziały czynnika społecznego w funkcjonowaniu UE.

Sytuacja:

Roquette Freres. przedstawiła Parlamentowi Europejskiemu projekt rozporządzenia w celu wydania opinii, ale
opinii do kooca kadencji Parlamentu nie było więc pani Freres przyjęła rozporządzenie tak jakby konsultację
odbyły się prawidłowo. Uznała ona, że może uznad milczenie Parlamentu za wyrażenie swojego zdania.

Wyrok ETS

:



ETS uznał, że konsultacje to ważny czynnik dla równowagi instytucjonalnej zamierzonej przez TWE i
stanowią środek dla PE do uczestnictwa w procesie prawotwórczym,



Odwoływał się do zasady demokratycznej, w związku z którą społeczeostwa powinny mied udział w
sprawowaniu władzy za pośrednictwem zgromadzeo przedstawicielskich,



Uznał, że pominięcie tych konsultacji powoduje nieważnośd aktu oraz że wymóg nie został spełniony
tylko poprzez zwrócenie się po opinii, jeśli żadna opinia przez PE nie została wydana;

Sprawa C-70/88, PE vs KE (tzw. sprawa Chernobyl)

dopuszczenie powództwa PE o unieważnienie

aktu Rady pomimo braku podstawy prawnej takiego powództwa.

Sytuacja:

Przed Traktatem z Maastricht (przed 1 XI 93’) nie było przepisów uwzględniających Parlamentu Europejskiego
w procedurze o unieważnienie aktu, jednak Parlament (pozbawiony formalnie środków) wystąpił z takim
powództwem o unieważnienie rozporządzenia Rady wydanego w związku z katastrofą w elektrowni w
Czarnobylu (dopuszczalna dawka napromieniowania żywności i paszy).

Wyrok ETS

:



ETS powołał się na pojęcie równowagi instytucjonalnej, które oznacza, że każda instytucja musi
wykonywad swoje prawa z należytym uwzględnieniem praw innych instytucji, co wiąże się z
możliwością penalizowania ew. naruszeo.



ETS uznał, że pomimo, iż TWE nie daje PE tego środka prawnego, to dopuścił taką możliwośd
(wystąpienie powództwa o unieważnienie aktu) w przypadku naruszenia kompetencji PE ze względu na
wymóg interesu Wspólnot, polegający na utrzymaniu równowagi instytucjonalnej;

Fratelli Variola

– bezpośrednia skutecznośd rozporządzeo. ZAKAZ TRANSPOZYCJI ROZPORZĄDZEO.

Sytuacja:

Problem nałożenia opłaty na produkty importowe, która to opłata naruszała zasadę swobody przepływu kapitału
oraz jedno z rozporządzeo.

Wyrok ETS

:



Rozporządzenie jest aktem bezpośrednio skutecznym wywołującym skutki natychmiastowo - od
momentu swojego wejścia w życie. Jego obowiązywanie w systemie prawa nie zależy od przyjęcia przez
Paostwa Członkowskie jakichkolwiek aktów prawnych.



Rozporządzenia przyznają podmiotą indywidualnym prawa, które to prawa znajdują się pod ochroną
sądów krajowych – funkcjonujących nie jako w roli sądów wspólnotowych. Uchylenie rozporządzenia
nie wpływa jednak na prawa nabyte przez jednostki – ochrona praw nabytych.



Nie można uchwalad krajowych przepisów będących powtórzeniem treści rozporządzenia – doktryna
zajętego pola. Spowodowało by to wyjęcie takiej regulacji z pod kognicji ETS.



Tym bardziej zabronione jest wprowadzanie regulacji będących w sprzeczności z rozporządzeniem.

Franz Grad -

bezpośrednia skutecznośd decyzji.

Wyrok ETS

:



Nie powinno się zrównywad skutków decyzji ze skutkami płynącymi z rozporządzenia. Nie można jednak
odmówid prawa do powołania się bezpośrednio na decyzje podmiotom dla których decyzja ta jest
źródłem pewnych praw podmiotowych. Podmioty takie mogą powoływad się na decyzję jako źródło
swoich praw.



Na decyzję, jako źródło prawa podmiotowego, można powoład się nawet gdy nie jest się jej adresatem.
Kiedy decyzja adresowana do paostwa nadaje jednostce określone prawo staję się ona nie jako
adresatem materialnym takiej decyzji.

Ursula Becker -

bezpośrednia skutecznośd dyrektyw.

Wyrok ETS

:



Dyrektywy są to prawnie wiążące akty Unii, dlatego też, pomimo faktu że ich adresatami są tylko
paostwa, mogą byd one powoływane przez podmioty jako źródło ich praw. Brak takiej możliwości w
znaczny sposób obniżał by skutecznośd takiego aktu.



Paostwo Członkowskie nie może czerpad korzyści z faktu niewykonania swoich obowiązków, to znaczy
zobowiązania do dokonania implementacji dyrektywy do systemu prawa krajowego.



Jeżeli przepisy dyrektywy są wystarczająco

jasne

i

precyzyjne

, a przy tym

bezwarunkowe

(nie

wymagają jakiegoś aktu prawnego) to w takim wypadku mogą byd one podnoszone przez jednostkę jako
źródło jej praw podmiotowych.



Nawet gdy dyrektywa pozostawia paostwu znaczną swobodę to jednostka może powoływad się na tylko
niektóre z jej postanowieo – te które jasno i precyzyjnie kreują dla niej określone prawo.

Internationale Handelgesellschaft Vs. Einfuhr-Und Vorratsselle

NADRZĘDNOŚD PRAWA

UNIJNEGO NAD KRAJOWYMI NORMAMI O CHARAKTERZE KONSTYTUCYJNYM
Stan faktyczny: Sprawa dotyczyła zarzutu, że porozumienia w sprawie licencji eksportowych w ramach wspólnej
polityki rolnej naruszają pewne fundamentalne prawa i zasady niemieckiej ustawy zasadniczej. ETS przedstawił
następującą wykładnię odnośnie relacji pomiędzy prawem wspólnotowym a konstytucjami krajowymi:

Wyrok ETS

:

1. Przepisy prawa krajowego nie mogą mied pierwszeostwa przed prawem wywodzącym się z Traktatu

będącego niezależnym źródłem prawa, z uwagi na samą jego istotę, bez pozbawienia go charakteru
prawa wspólnotowego i bez zakwestionowania podstawy prawnej samej wspólnoty.

2. Legalności środka wspólnotowego, lub skutku jaki powoduje on w paostwie członkowskim nie

można pomniejszad poprzez zarzuty, że pozostaje on w sprzeczności albo z fundamentalnymi
prawami sformułowanymi w konstytucji tego paostwa, albo z zasadami konstrukcji konstytucji
krajowej

A więc: zasada pierwszeostwa prawa unijnego do prawa krajowego odnosi się również do norm o charakterze
konstytucyjnym w danym paostwie.

Van Duyn (podobne do Ursula Becker)

BEZPOŚREDNIA SKUTECZNOŚD DYREKTYW

Stan faktyczny

:

Sprawa dotyczyła dyrektywy określającej okoliczności na które paostwo może powoład się ograniczając zasadę
swobody przepływu pracowników. Pani Van Duyn chciała jechad do Wielkiej Brytanii, aby pracowad tam jako
sekretarka dla kościoła scjętologicznego –uważany przez władzę holenderskie za niekorzystny z punku widzenia
porządku publicznego.

Wyrok ETS

:



Trybunał stwierdził, że skutecznośd dyrektyw była by znacznie ograniczona, gdy jednostki nie mogły by

powoływad się na nie przed sądami krajowymi, a sądy te nie mogły by brad ich pod uwagę przy orzekaniu. Za
każdym jednak razem należy badad charakter normy – czy spełnia ona wszystkie warunki aby wywoływad
bezpośredni skutek w stosunkach między paostwem a jednostką.

Von Colson

– pro unijna interpretacja prawa krajowgo. Interpretacja zgodna z treścią Traktatów.

Wyrok ETS:



Sądy krajowe są zobowiązane do wykładni prawa krajowego zgodnie z treścią i celem dyrektywy, w
celu osiągnięcia rezultatu.



Jednym z elementów transpozycji dyrektywy jest utworzenie skutecznego systemu sankcji, nakładanych
na osoby nieprzestrzegające przepisów wynikających z transpozycji dyrektyw. ETS stwierdził, że
ustanowienie sankcji wyłącznie symbolicznych nie realizuje tego postulatu. Ograniczenie odszkodowania
do jego minimalnych rozmiarów nie zapewnia dostatecznej ochrony prawom podmiotowym płynącym z
dyrektywy czy traktatów.

Marleasing v. La Comercial

pro unijna interpretacja prawa krajowego. W świetle celu i treści dyrektywy.

Stan faktyczny:



Marleasing wytoczyło przeciwko La Comercial powództwo w którym żądało stwierdzenia nieważności
umowy powołującej do życia spółkę La Comercial z powodów:

€ BRAKU CAUSA tej czynności,
€ Pozorności umowy, skutkującej pokrzywdzeniem wierzycieli spółki Barriesa, będącej jednym z

udziałowców La Comercial.



Hiszpania, jeszcze przed swoim wejściem do Unii Zobowiązana była do wprowadzenia zmian w KC.

Wyrok ETS:



Dyrektywa, której postanowienia nie są wystarczająco jasne lub precyzyjne, bądź też wymagająca
przyjęcia innego aktu prawego, nie może byd przywoływana jako źródło praw jednostki.



Stosując prawo krajowe Sąd Krajowy powinien interpretowad je, tak daleko jak to tylko możliwe, w
świetle celu i treści dyrektywy, która powinna byd już implementowana do systemu prawa krajowego.

Defrenne vs. Sabena

zobowiązanie jednostek do przestrzegania prawa traktatowego

.

Stan faktyczny:

Spór pomiędzy stewardessą a belgijskimi liniami lotniczymi Sabena. Powódka zarzucała linią lotniczym
naruszanie zasady niedyskryminacji w zakresie wynagrodzenia za pracę.

Wyrok ETS:



Trybunał w swoim wyroku stwierdził, że obecny art. 157 TfUE ma moc wiążącą, dlatego też również
porozumienia zawierana między jednostkami muszą go szanowad. Jednostki zobowiązane są do
przestrzegania prawa płynącego z traktatów.



Obowiązkiem sądów krajowych jest ochrona praw podmiotowych przyznanych jednostce przez prawo
unijne.

Brasserie du Pecheur

Factoretame -

Traghetti Del Mediterraneo

ODPOWIEDZIALNOŚD ODSZKODOWAWCZA PAŃSTWA W WYNIKU

NARUSZENIA PRAWA PRZEZ SĄD, ORZEKAJĄCY W OSTATNIEJ INSTANCJI

Stan faktyczny:

W wyroku z 2006r. w sprawie Trybunał, rozpatrując przedstawione przez paostwo Włoskie postulaty odnośnie
ograniczenia takiej odpowiedzialności tylko do umyślnych i innych bardzo poważnych uchybieo, stwierdził że ze
względu na koniecznośd zapewnienia jednostkom skutecznej ochrony sądowej ograniczenie takie jest
niezasadne.

Wyrok ETS

1. Trybunał uznał, że wyłączenie odpowiedzialności odszkodowawczej paostwa w przypadkach kiedy

naruszenie było wynikiem wykładni prawa jest niemożliwe, gdyż na rolą sądu w dużej mierze jest
właśnie dokonywanie wykładni przepisów. Co więcej, bardzo często to właśnie w procesie wykładni
dochodzi do „oczywistych” naruszeo – sąd interpretuje prawo w sposób całkowicie odmienny od tego,
na jaki wskazuje prawo unijne lub wcześniejsze orzecznictwo Trybunału.

Wyłączenie odpowiedzialności paostwa za naruszenie powstałe w wyniku wykładni przepisów
prowadziło by do osłabienia istoty zasady mówiącej o odpowiedzialności odszkodowawczej za

naruszenie prawa przez sąd orzekający w ostatniej instancji.

2. Odnośnie postulatu wyłączenia odpowiedzialności w przypadku naruszeo wynikających z oceny

okoliczności faktycznych i dowodów Trybunału przytoczył w dużej mierze argumenty analogiczne do
tych przedstawionych względem odpowiedzialności za naruszenie w wyniku wykładni prawa.

3. Trybunał stwierdził, że przedstawione wyżej warunki, to znaczy:



Naruszony przepis przyznaje jednostkom określone uprawnienie,



Istnieje związek przyczynowy między naruszeniem prawa a powstaniem szkody,

Są warunkami niezbędnymi, ale także wystarczającymi do powstania po stronie jednostki prawa do
odszkodowania. Zbędne ograniczanie takiej odpowiedzialności odszkodowawczej nie jest celowe.

ODPOWIEDZIALNOŚD ODSZKODOWAWCZA PAŃSTWA W WYNIKU

NARUSZENIA PRAWA

Stan faktyczny

:

Sprawa dotyczyła uchybieniu przez Republikę Włoską obowiązkowi implementacji dyrektywy zapewniającej
ochronę pracowników w razie niewypłacalności pracodawcy. Nie przyjęto regulacji gwarantujących wypłatę
przez paostwo świadczeo należnych pracownikom. Skarżący domagali się wypłaty odpowiedniego
odszkodowania za bezprawne zaniechanie ze strony paostwa.

Wyrok ETS

:

1. Przepisy Dyrektywy 80/987 nie były wystarczająco jasne i precyzyjne do ich bezpośredniej

skuteczności, dlatego strony nie mogły powoływad się na te prawa wobec paostwa przed sądami
krajowymi. Zaniechanie paostwa w tej kwestii stanowi jednak naruszenie prawa wspólnotowego.

2. Zaznaczyd trzeba, że na mocy TWE powstał całkiem nowy porządek pewny, w którym to jednostki mogą

dochodzid swoich praw nie tylko tam gdzie stanowi tak Traktat, ale również tam gdzie Traktat formułuje
określone obowiązki względem paostwa.

3. Niedokonanie transpozycji skutkuje brakiem możliwości uzyskania przez jednostki odszkodowania za

uszczerbek na swoich uprawnieniach. Prowadzi to tym samym do podważenia pełnej skuteczności
norm wspólnotowych oraz osłabienia praw podmiotowych.

4. Gdy skutecznośd norm wspólnotowych jest uzależniona od paostwa, możliwośd dochodzenia przez

jednostki kompensaty za szkody jest szczególnie potrzebna.

5. Obowiązek naprawienia przez paostwo członkowskie szkody znajduje również podstawę w art. 10

Traktatu, zgodnie z którym paostwa członkowskie zobowiązane są podjąd wszelkie działania o
charakterze ogólnym lub jednostkowym, niezbędne w celu wykonania zobowiązao, jakie ciążą na nich na
mocy prawa wspólnotowego.

Gerhard Köbler przeciwko Austrii

ODPOWIEDZIALNOŚD ODSZKODOWAWCZA PAŃSTWA W WYNIKU

NARUSZENIA PRAWA PRZEZ SĄD, ORZEKAJĄCY W OSTATNIEJ INSTANCJI

Gerhard Kobler był profesorem pracującym w różnych paostwach członkowskich Unii Europejskiej.