KSZTAŁCENIE

METODĄ HARCERSKĄ

Monika Hinc

Wojciech Konieczny

Wiesław Laskowski

... to ludzie ... to pasja kształcenia ...

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

2007

ZESZYT IV

O czym warto pamiętać

na kursie drużynowych

Kształcenie

metodą harcerską

ZESZYT IV

O czym warto pamiętać

na kursie drużynowych

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

2007

Monika Hinc

Wojciech Konieczny

Wiesław Laskowski

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

ISBN 978-83-916248-6-9

Materiał zawarty w niniejszym wydawnictwie może
być wykorzystywany do celów kształceniowych,
reprodukowany i rozpowszechniany pod warunkiem
podania źródła.

© Copyright by Komenda Chorągwi Gdańskiej ZHP

Wydawca:
Komenda Chorągwi Gdańskiej ZHP

80-823 Gdańsk, ul. Za Murami 2-10
tel. [phone]; fax. [phone]
e-mail: [e-mail]

Redaktor zeszytu: Wiesław Laskowski

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Wstęp

Oddajemy do Twoich rąk kolejny zeszyt z cyklu

Kształcenie Metodą Harcerską. Tym razem stanowi on
zbiór doświadczeń instruktorskich nabytych podczas
organizacji kilkunastu kursów drużynowych na przestrzeni
lat 1998-2006. Każda rada umieszczona w tym materiale
ma swoje uzasadnienie w praktyce. Czasami droga do jej
wypracowania była bardzo długa i kręta. Rady zawarte w
książeczce dotyczą różnych form kursu. Niektóre z nich są
uniwersalne, niektóre pasują tylko do wybranych. Nie
klasyfikujemy ich. Sam osądź, z której rady można
skorzystać w danym przypadku.

Niniejszy materiał nie jest przepisem na idealny kurs.

Nie jest nawet przepisem na dobry kurs. Nie jest żadnym
przepisem. Czym zatem jest? Chcemy by stał się źródłem
inspiracji. By motywował do przemyśleń, do tworzenia
własnego stylu kształcenia, własnych rozwiązań. Bowiem
najważniejszy w kształceniu jest dobry pomysł.

hm. Wiesław Laskowski

Komendant MAK

PS. Pomysł na formę zaczerpnęliśmy z książeczki Sto i 43 rady dla

drużynowych autorstwa Piotra Tomaszewskiego, wydanej przez

Pocztę Harcerską Szczecin II.

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Planowanie kursu

Zanim zaczniesz szczegółowo planować kurs –
stwórz jego koncepcję (wizję).

Kurs nie może być zbyt długi. Szczególnie kurs
śródroczny. Przeciągany w nieskończoność
straci swoją integralność.

Kurs nie może być zbyt krótki. Albo będzie zbyt

intensywny, albo nie poruszy wszystkich
kwestii.

Planując kurs czerp ze sprawdzonych pomysłów
innych osób.

Planując kurs nie kopiuj bezmyślnie cudzych
pomysłów. Były one tworzone dla innej sytuacji.

Co więcej, nie powielaj automatycznie nawet
swoich własnych (dawnych) pomysłów. „Kopiuj
– wklej” to generalnie zła metoda w planowaniu.

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Logiczny ciąg wydarzeń na kursie jest kluczowy.

Kursy drużynowych wielopoziomowych są
bardzo trudne. Łatwo zatrzeć granicę między
metodykami. Szczególnie między harcerską a

starszoharcerską.

Nie kopiuj ślepo standardów kursu. Pracuj z
nimi. Uwzględnij w programie zawarte tam
zamierzenia.

Świadomie wybierz formę kursu. Podczas
śródrocznego kursu możesz pokazać pracę

drużyny, podczas obozowego – obóz.

Da się zrobić kurs drużynowych w formie obozu
wędrownego. Naprawdę. Szczególnie warto
polecić tę formę przy okazji kursu drużynowych
wędrowniczych.

Zaplanuj wiele wydarzeń na kursie.

Zadbaj o przeżycia na kursie.

Organizując kurs śródroczny, tak zwany
weekendowy, przygotuj się na to, że uczestnicy
będą opuszczać zajęcia. Uwzględnij precyzyjnie
frekwencję w zasadach ukończenia.

P

LANOWANIE KURSU

5

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Kursu nie można zrobić gdziekolwiek.
Uwzględnij porę roku, walory (przyrodnicze,
turystyczne, krajoznawcze, itp.), warunki
bytowe.

Gdy kurs odbywa się na obozie, pamiętaj, ze
czasem pada deszcz. Niekiedy może padać
długo.

Złe warunki na kursie, wcześniej, czy później,
dadzą o sobie znać.

6

K

SZTAŁCENIE

M

ETODĄ

H

ARCERSKĄ

O czym warto pamiętać na kursie drużynowych

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Rekrutacja

Zasady rekrutacji to także element planu.

Czasem warto przyjąć na kurs osobę
niespełniającą warunków. Nie postępuj
mechanicznie.

Określ koszt kursu przed jego rozpoczęciem.

Pamiętaj o zgodzie przełożonego na udział w

kursie.

Kurs drużynowych powinien liczyć przynajmniej
tylu uczestników, by mógł zaistnieć na nim
system zastępowy.

Kurs drużynowych powinien liczyć co najwyżej
tyle osób, by móc zachować indywidualne

podejście do każdego z uczestników.

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Przed kursem wyślij do uczestników list. Zaproś
ich do przeżycia przygody. Podaj informacje
organizacyjne. Napisz, co powinni mieć ze sobą
i do czego się przygotować.

8

K

SZTAŁCENIE

M

ETODĄ

H

ARCERSKĄ

O czym warto pamiętać na kursie drużynowych

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Organizacja kursu

Rozpoczęcie i zakończenie kursu powinno być
niezapomnianym przeżyciem.

Wszystko na kursie musi mieć swój cel i sens.

Obrzędowość na kursie - ważna sprawa. Nie
może być ona w pełni narzucona. Uczestnicy
muszą wnieść istotny wkład w jej tworzenie.

Każdy kurs ma swojego ducha. Pielęgnuj go.

Na kursie śródrocznym zadbaj o to, aby

uczestnicy już pod koniec spotkania czekali na
następne.

Pracuj kursem, jak drużyną.

Obóz kursu powinien wyglądać tak, jakbyś
chciał, aby wyglądały obozy drużyn.

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Każdy dzień (spotkanie kursu) powinien nieść ze
sobą jakąś niespodziankę.

Zbieraj, w różnych formach, informacje
zwrotne od uczestników kursu.

Pokazuj na kursie różne formy pracy. Jak
najwięcej.

Ważne spawy i decyzje dotyczące kursu wieszaj
na tablicy ogłoszeń.

Dbaj o dynamikę kursu. Nie ma nic gorszego,
niż znudzeni uczestnicy.

Kurs musi być przygodą dla wszystkich.

Zadbaj, by na kursie znajdowała się biblioteczka
dostępna dla uczestników.

Uczcie się nowych piosenek i pląsów. Przydadzą
się w pracy drużyny.

Proporzec kursu – fajna sprawa.

Własnoręcznie haftowana plakietka – czemu nie.

Zachęcaj uczestników do prowadzenia
notatników.

Kronika kursu – niezbędna sprawa.

10

K

SZTAŁCENIE

M

ETODĄ

H

ARCERSKĄ

O czym warto pamiętać na kursie drużynowych

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Dobrze jest, gdy kurs odwiedzi osobowość.

Pracuj na kursie metodą harcerską.

Pamiętaj o bezpieczeństwie na kursie.

Idź z kursem na wędrówkę.

Harcuj na kursie. Inspiracje znajdziesz między
innymi w „Próbach wodzów” Leopolda
Ungeheuera.

Pamiętaj, że kurs musi odbywać się zgodnie z
prawem.

Dopilnuj, by kurs odwiedził przedstawiciel

władz harcerskich. Da to kursantom poczucie
ważności przedsięwzięcia, w którym
uczestniczą.

Kurs powinien mobilizować do pracy –
dostarczać energii, pomysłów, motywacji.

Niech każdy uczestnik wyjedzie z kursu z listą
adresową. Kontakty, które zdobędzie mogą
okazać się nieocenione.

Zaopatrz biblioteczkę w książki repertuarowe.

Nic nie wpływa tak dobrze na integrację kursu,
jak wspólne przeżycia.

O

RGANIZACJA KURSU

11

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Organizuj na kursie ogniska.

Przedstawiaj nowe osoby pojawiające się na
kursie.

Przestrzegaj musztry i ceremoniału
harcerskiego.

Pisz rozkazy.

Zrób wspólne zdjęcie kursu.

Wręcz uczestnikowi teczkę, gdzie będzie
przechowywał i gromadził ważne materiały.

Zadbaj, by uczestnicy otrzymali wyprawkę, na

którą będą składały się materiały z zagadnień
poruszanych na zajęciach.

Na kursie pracuj zastępami.

Wyślij zastępy na zwiad.

Wyznacz codzienne zadania zastępom - służby.
Mogą: dbać o porządek, przygotowywać stałe

elementy dnia, śpiewać w drodze na posiłek,
przeprowadzać pobudkę. Niech każdy za coś
odpowiada.

Prowadź współzawodnictwo między zastępami.

12

K

SZTAŁCENIE

M

ETODĄ

H

ARCERSKĄ

O czym warto pamiętać na kursie drużynowych

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Kadra

Prowadzenie kursu jest zadaniem zespołowym.
Od samego początku aż do końca.

Dobrze jest, gdy w kadrze kursu znajdzie się
osoba mniej doświadczona. W ten sposób
nabierze doświadczenia.

Starannie dobieraj kadrę i osoby prowadzące.

Miej czas dla swojej kadry. Oni też miewają
problemy.

Pytaj kadrę o wrażenia po zajęciach. Dzięki
temu lepiej poznasz grupę.

Przed zajęciami skonsultuj z prowadzącym ich
przebieg. Zarówno od strony realizacji
zamierzeń, jak i formy. Nie dobrze jest, gdy
uczestnicy podczas jednego dnia kilkakrotnie
robią to samo.

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Dzień na kursie

Obrzęd powitania dnia jest dobrym elementem
do wprowadzenia w jego tematykę.

Niech każdemu dniu przyświeca motto.

Określ porządek dnia na kursie i się tego
trzymaj.

Uczestnicy muszą mieć czas na higienę

osobistą.

Sen jest także ważnym elementem kursu.

Szanuj czas: swój, kadry i kursantów.

Pilnuj rygoru czasowego zajęć.

Nie przeciągaj zajęć.

Dbaj o przerwy między zajęciami.

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Zadbaj o chwile instruktorskiej zadumy na
kursie.

Wyznacz codziennie czas, gdy będziesz do
dyspozycji uczestników. Na pewno będą mieli

mnóstwo pytań.

Obrzęd pożegnania dnia jest dobry do jego
podsumowania.

Podsumowuj każdy dzień pracy. Zarówno w
gronie kadry, jak i uczestników.

D

ZIEŃ NA KURSIE

15

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Szkolenie

Wiedzy ucz metodami aktywizującymi,
umiejętności – praktycznymi.

Pamiętaj, iż kurs ma także pomóc kształtować
postawy.

Nie uciekaj w zbyt akademickie rozważania. Nie
ma na nie czasu na kursie. Po kursie z resztą

też.

Prowadząc zajęcia odwołuj się, jak najczęściej,
do własnych doświadczeń.

Nie tylko ważna jest treść zajęć. Ważna jest też
forma.

Uważaj na przerost formy nad treścią. Oba

elementy muszę iść w parze.

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Połącz zdobywanie wiedzy i umiejętności z
pozytywnym oddziaływaniem na emocje. Masz
wtedy gwarancję, iż na dłużej zostaną w
pamięci.

Stwórz możliwość praktyki na żywych
organizmach. Śródrocznie – jest to proste. Jeśli
organizujesz kurs obozowy – zorganizuj go w
pobliżu innego obozu lub kolonii. A może
wykorzystaj dzieci z pobliskiego miasta lub wsi?

Nie stwórz z kursu szkoły, albo uniwersytetu.

One nie pracują metodą harcerską.

S

ZKOLENIE

17

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Relacje

W każdej wolnej chwili rozmawiaj z
uczestnikami.

Naucz się szybko imion uczestników.

Sprawdzaj, czy każdy czuje się dobrze na kursie.

Konflikty na kursie to sprawa naturalna.
Pamiętaj, by szybko i umiejętnie je

rozwiązywać.

Każdy, dobrze pokierowany konflikt może
wzmocnić kurs. Jeden, ale za to zaniedbany,
może go zniszczyć.

Bądź konsekwentny.

Podążaj za grupą. Nie bój się zmienić decyzji,

gdy jej zmiana przyniesie korzyści.

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Nie kieruj się emocjami. Kieruj się
argumentami.

Prawie pewne jest, że na każdym kursie trafi się
trudna, wychowawcza sytuacja.

Odsuwaj problem od osoby.

Pamiętaj, że uczestnicy pochodzą z różnych
środowisk.

Włącz kurs w podejmowanie trudnych decyzji.

Postaraj się, by każdy zaistniał na kursie.
Uważaj na zbyt jasno świecące gwiazdy, bo

mogą zdominować innych.

R

ELACJE

19

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Zadania na kursie

Dając zadanie, określ czas na jego wykonanie.

Każde zadanie na kursie powinno mieć swojego
opiekuna.

Przy realizacji zadań, spotkasz się z lawiną
pytań uczestników. Czasem zamiast
odpowiadać wprost – wskaż źródło odpowiedzi.

Naprowadź na rozwiązanie.

Daj możliwość poprawy źle wykonanego
zadania. Szczególnie, gdy ma istotny wpływ na
zaliczenie kursu.

Obserwuj uczestników. Rób notatki. Będziesz
mógł udzielić im informacji zwrotnej o ich

postawie.

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Oceniaj zarówno wiedzę, umiejętności, jak i
postawę.

Niech każdy na kursie opowie gawędę.

Niech każdy nauczy resztę kursu harcerskiej

piosenki.

Zadania kursowe dla uczestników zaplanuj w
taki sposób, by w praktyce sprawdzały zdobyte
umiejętności.

Niech każdy zdobędzie sprawność na kursie.

Zapewnij uczestnikom miejsce do pracy

własnej.

Przygotuj materiały programowe, z których
można korzystać przy wykonywaniu zadań.
Niech będą ulokowane w jednym miejscu, gdzie
uczestnicy będą mieli do nich stały dostęp.

Z

ADANIA NA KURSIE

21

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Dla Ciebie

Nie prowadź kursu z metodyki, którą znasz
tylko z teorii.

Przeczytaj „Księgę Jaszczurki”.

Opowiedz uczestnikom o swojej pasji.

Przeczytaj artykuł hm. Aleksandra Kamińskiego
„Nierodzim przestał istnieć” opublikowany w
czasopiśmie „W kręgu wodzów” nr 7 (1937).

Uśmiechaj się.

Harcuj. Przeżywaj kurs wraz z uczestnikami.

Przeczytaj gawędę Stefana Mirowskiego „O
kształceniu instruktorów”.

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Zachowuj się na kursie tak, jak chciałbyś żeby
zachowywali się kursanci wobec swoich drużyn.

Twój wygląd świadczy o tobie.

Przeczytaj artykuł hm. Henryka G. Wechslera

„O tradycji i kursach wigierskich” opublikowany
w czasopiśmie „Harcerstwo” nr 1 (1948).

Dbaj o ład i porządek na kursie. Zacznij od
siebie.

Uzasadniaj swoje decyzje.

Nie rób nic tylko dla zasady.

D

LA

C

IEBIE

23

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Zakończenie kursu

Nie każdy musi ukończyć kurs drużynowych.

Na samym początku kursu przedstaw zasady
zaliczenia.

Jeśli masz wątpliwości, czy ktoś powinien
ukończyć kurs, zastanów się, czy powierzyłbyś
mu własne dzieci.

Wymyśl formę podsumowania wiedzy i
umiejętności zdobytych przez uczestników.
Dostosuj ją do grupy.

Dyplom ukończenia też świadczy o kursie.

Udziel każdemu informacji zwrotnej o jego
postępach na kursie.

Zanim zakomunikujesz komuś decyzję o nie
zaliczeniu kursu – porozmawiaj z nim o tym.
Rozmowę oprzyj na konkretnych przykładach.

Podsumuj kurs w gronie kadry.

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Unikaj sytuacji, w których po zakończeniu
kursu uczestnicy dostają zadania dodatkowe, by
nadrobić braki z kursu. To rzadko kiedy kończy
się dobrze, a czasem potrafi trwać nawet kilka

lat.

Z

AKOŃCZENIE KURSU

25

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia

Cytaty



Maszerując pamiętaj o tych, co iść tak równo i szybko nie

mogą, a pragnienie przyjaźni mają równie wielkie jak Ty.

Baden – Powell



Jednym z najgłówniejszych zadań instruktora jest (...)

umiejętność stworzenia ze świetlicy harcerskiej, z obozu,
biwaków wycieczkowych, z całego zespołu drużyny
harcerskiej – takiego właśnie zmeliorowanego środowiska
zdrowia psychicznego i fizycznego, środowiska nasyconego
wartościami moralnymi, środowiska pobudzającego
młodzież do swoistego harcerskiego fasonu, do
doskonalenia się, do urzeczywistnienia harcerskiego wzoru
ideowego.

hm. Aleksander Kamiński



Wolny czas – to chyba najistotniejszy moment w

kształtowaniu charakteru człowieka, jego postawy, woli,
zainteresowań.

hm. Aleksander Kamiński

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia



Instruktor nie jest kierownikiem, dowódcą, panem. Jest

starszym bratem. Obowiązują go te same zasady i
zwyczaje, co młodzież. Przykład osobisty stanowi
podstawowy instrument jego oddziaływania.

hm. Aleksander Kamiński



Doświadczenie na różnych polach wskazuje, że są pewne

mielizny, których należy unikać przy spuszczaniu na wodę
naszego statku – Skautingu, aby się nie rozbił, przeradzając
się w przedsiębiorstwo, lub nie zabłąkał w ślepe kanały,
które nigdy nie prowadzą na otwarte morze.(...) Nie jest
skauting organizacją dobroczynności dla osób z
towarzystwa, prowadzoną dla dobra biednych dzieci. Nie
jest szkołą z ograniczonym programem i przepisami
egzaminów. Nie jest brygadą oficerów i żołnierzy. Nie jest
ajencją posłańców dla wygody publiczności. Nie jest
wystawą, na której osiąga się powierzchowne wyniki przy
pomocy zapłaty w postaci odznak honorowych, medali itp.
To wszystko dotyczy strony zewnętrznej, podczas gdy
wychowanie skautowe buduje się całe od wewnątrz.

Baden – Powell



Gdy mówimy, że instruktor ma być „starszym bratem”,

przyjacielem – chcemy przez to powiedzieć, że jego rola
wśród dzieci i młodzieży ma polegać na dopomaganiu,
zachęcaniu, ułatwianiu, pokazywaniu bogactwa
możliwości.

hm. Aleksander Kamiński

C

YTATY

27

Szkoła Instruktorska Chorągwi Gdańskiej ZHP

Macierzysta Akademia Kształcenia



Wpatrzeni w życiorysy instruktorów harcerskich, którzy

nas wyprzedzili obserwujemy (...) element odnajdywania
siebie, swego szczęścia w służbie (...) Ich tajemnica to
umiejętność uzyskiwania równowagi pomiędzy wiedzą i
praktyką niezbędną do pełnienia funkcji instruktorskich a
stworzeniem warunków do osobistego rozwoju, wymijania
raf piętrzących się przed każdym w skautowej wędrówce ku
szczęściu. Kurs instruktorski tego nie nauczy. Kurs może
pomóc. Kursu instruktorskiego nie można odbyć. Kurs
trzeba przeżyć.

hm. Stefan Mirowski



Program kursu opierać się winien całkowicie na harcach

(dla gałęzi zuchowej – na zbiórkach i ćwiczeniach). Jak
najmniej rozważań teoretycznych – jak najwięcej ćwiczeń,
gier, zabaw, zbiórek. Przede wszystkim umożliwić należy
zdobywanie stopni i sprawności harcerskich, poprzedzone
podaniem „techniki harcerskiej”.

hm. Aleksander Kamiński



Zachęta więcej zdziała niż rozkaz, nagroda więcej niż

kara, inspirowanie zróżnicowanej aktywności, działania –
więcej niż narzucanie, dyrygowanie. Moje oczarowanie od
najmłodszych lat harcerstwem chyba właśnie wzięło się
stąd, że tak pojmowano w nim i stosowano w praktyce,
wychowanie młodzieży.

hm. Aleksander Kamiński

28

K

SZTAŁCENIE

M

ETODĄ

H

ARCERSKĄ

O czym warto pamiętać na kursie drużynowych

Zapraszamy: hufce, drużyny, kursy, itp.
do skorzystania z naszej Bazy położonej
na Jeziorem Dybrzk, przez które
przepływa rzeka Brda (jedna z
najpiękniejszych tras kajakowych w
Polsce). Baza znajduje się w pobliżu
Parku Narodowego Borów Tucholskich.
Posiadamy bogate zaplecze, które
pozwala nam przyjmować grupy
harcerskie i żeglarskie (port, jednostki
pływające, kąpielisko, boisko, świetlice,
kuchnię, sotłówkę i prysznice).

BAZA OBOZOWA HUFCA ZHP

GDAÑSK PRZYMORZE

w GOSTOMKU

na jeziorem SUMINO

gmina

LIPUSZ

16km od

KOŚCIERZYNY

* MIEJSCE PEŁNE CISZY
I LEŚNEGO SPOKOJU

* tylko TY i

NATURA

* CZYSTE, DUŻE JEZIORO

- w sam raz dla
początkujących

żeglarzy

* doskonałe miejsce do WĘDRÓWEK na WDZYDZE

KISZEWSKIE do LUBIANY, do KAMIENNYCH

KRĘGÓW w WĘSIORACH

Komenda Hufca ZHP GDAŃSK - PRZYMORZE

ul. Śląska 66B, 80-389 Gdańsk

tel. [phone], tel. kom. 504 269 713

Stanica Harcerska

w Szklanej Hucie nad morzem

e-mail: [e-mail]

http://www.szklanahuta.zhp.pl

„Róża Wiatrów”

Komenda Hufca ZHP Lębork

tel/fax [phone]

605-990-950

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

możliwość zorganizowania

-

ścianka wspinaczkowa, wspinaczka na skrzynki,
strzelanie z łuku, strzelanie z wiatrówki, paintball,

w stadninie w Lubiatowie,

Choczewie lub Białogórze,
możliwość

po Jeziorze

Choczewskim,

-nowe NS lub

wysokie 10-ki, kadrówki, natryski w pawilonie, ciepłą,
bieżącą wodę w umywalni polowej
wspaniałe, niezwykle urozmaicone

(pagórki, wąwozy, strumyki, wydmy),

możliwość organizacji

,

(obozy rozstawione są w lesie)

doskonale nadaje się na organizację obozów drużyn,
szczepów, hufca, a także kolonii pod namiotami,
przepiękny las brzozowo- sosnowy sprzyjający

okalające lasy dają prawie nieograniczoną możliwość

w programie obozu.

zajęć integracyjnych

przejażdżki konne

pływania na żaglówkach

doskonale wyposażone obozowiska

ukształtowanie

terenu

obozów pod namiotami i koloni

zuchowej w pawilonie
malowniczy teren

leczeniu

górnych dróg oddechowych,
czysta, szeroka plaża

wykorzystania pionierki

HARCERSKA BAZA OBOZOWA

HUFCA ZHP GDAŃSK - PORTOWA

W STARYM KARPNIE

W sercu Pojezierza Kaszubskiego nieopodal miasteczka

Lipusz, ukryte w głębi lasu znajduje się jezioro Stare Karpno.

Nad jego brzegiem położona jest baza harcerska hufca

Gdańsk-Portowa, gdzie jedynie rozwichrzone nad głową

sosny rosochate przerywają ciszę dzwoniącą w uszach.

Baza posiada:

- boisko do piłki nożnej,

siatkówki i kometki

- plac ogniskowy
- kąpielisko strzeżone
- wyposażoną kuchnię i

stołówkę

- umywalnie polowe
- prysznice
- toalety Toi-Toi
- świetlicę w budynku

Podczas pobytu zapewniamy:

w

-

yśmienitą kuchnię

- wspaniałą przygodę i

harcerska atmosferę

- na zamówienie sprzęt

noclegowy

- opiekę medyczną, kadrę

kwatermistrzowską, ratownika
WOPR

- wspaniałą okolicę do

organizacji wycieczek, rajdów,

Komenda Hufca ZHP Gdańsk Portowa

80-823 Gdańsk, ul. Za Murami 2/10,

tel. [phone],

e-mail: [e-mail]

Zapraszamy do organizacji obozów harcerskich,

kolonii, kursów, biwaków.

B

B

IE

S

Z

C

Z

A

D

Z K

A A K C

J

A

L

E

T

N

IA

ZHP

grupy szkolne, kluby sportowe i innych organizatorów
wypoczynku letniego.

.

narady, szkolenia, spotkania,
konferencje ....