1

PODZIAŁ FUNDAMENTÓW
Podział fundamentów może być dokonywany na podstawie różnych kryteriów. Najczęściej
dzielimy fundamenty w zależności od:

•

głębokości posadowienia,

•

sztywności fundamentu,

•

kształtu i konstrukcji wznoszonego obiektu.

Podział w zależności od głębokości posadowienia:

1)

Fundamenty płytkie (stopy, ławy, płyty, ruszty, skrzynie fundamentowe). Zaliczamy tutaj
fundamenty oparte bezpośrednio na warstwie nośnej, wykonane w otwartym wykopie bez
specjalnych umocnień Głębokość takich fundamentów przyjmuje się do 3 m.

2)

Fundamenty głębokie (warstwa nośna zalega głębiej niż 3 m). Zaliczamy tutaj:

1)

Fundamenty bezpośrednio oparte na warstwie nośnej, przy czym dojście do tej
warstwy wymaga odpowiednich ubezpieczeń skarp wykopu i często obniżenia wód
gruntowych. Konstrukcyjnie fundament nie różni się od fundamentu płytkiego.

2)

Fundament sztywny (pale, studnie, kesony) – przekazujący obciążenie od obiektów na
warstwę nośną za pośrednictwem elementów konstrukcyjnych wprowadzonych w
grunt na głębokość 10-60 m. Dlatego też fundament ten często określa się mianem
fundamenty pośredniego.

Podział w zależności od sztywności:

1)

Fundamenty sztywne – przekazują obciążenie na podłoże bez własnego odkształcenia.

Podstawa zachowuje kształt pierwotny, przy obciążeniach pionowych symetrycznie
rozłożonych, odkształcenia podłoża pod całą podstawą fundamentu są jednakowe, o ile
podłoże jest w miarę jednorodne.

2)

Fundamenty podatne (sprężyste) – belki, płyty – przy przekazywaniu obciążeń na podłoże

same ulegają odkształceniu. Materiał w takich przypadkach pracuje na zginanie.
Wartości przemieszczeń takich fundamentów zależą od ich sztywności i ściśliwości
gruntów występujących w podłożu. (Układy konstrukcyjne, w których stan naprężeń
zależny jest od promieni krzywizn powstających w poszczególnych przekrojach na
skutek działania obciążeń zewnętrznych tym i oddziaływania podłoża gruntowego).

3)

Fundamenty wiotkie – nie mają praktycznie sztywności na zginanie – podłogi hal

przemysłowych, cienkie i płaskie dna zbiorników posadowionych bezpośrednio na
podłożu gruntowym.

Podział konstrukcyjny.

1)

Fundamenty pasmowe – ławy fundamentowe pod ścianami budynków lub rzędami
słupów.

2)

Stopy fundamentowe – fundamenty na których opierają się słupy konstrukcji budynków
szkieletowych.

3)

Fundamenty płytowe – stanowią fundament np. zbiorników paliw lub budynków
wznoszonych na słabym podłożu.

4)

Fundamenty masywne – fundamenty podpór mostowych posadowionych na kesonach lub
studniach.

Podział ze względu na kształt

••••

stopy, ławy, ruszty, płyty i fundamenty skrzyniowe i blokowe.

Stopy

Fundamenty stopowe służą do przekazywania na podłoże obciążeń od słupów w konstrukcjach
szkieletowych budynku.

2

Rys. 1. Stopy fundamentowe

a) stopa z cegły, b) stopa betonowa trapezowa, c) stopa betonowa

schodkowa,

d) stopa płytowa, e) stopy żelbetowe

Ławy fundamentowe

Stosuje się najczęściej jako fundamenty ścian budynku.

Rys. 6. Ławy z kamienia:

a) symetryczna, b) niesymetryczna

Rys. 7. Ławy z cegły:

a) symetryczna, b) z poszerzeniem

jednostronnym

Rys. 8. Przekroje różnych ław betonowych

Rys. 9. Ławy niesymetryczne betonowe

3

Rys. 10. Ławy żelbetowe pod ścianami

Ruszty fundamentowe (rys. 11)

Ruszt fundamentowy stanowi układ

krzyżujących się i połączonych ze sobą ław
fundamentowych

Rys. 11. Ruszt fundamentowy

Fundamenty płytowe

Fundament płytowy stosuje się w przypadkach, gdy posadowienie na stopach, ławach czy ruszcie
nie pozwala zachować warunku nieprzekraczania dopuszczalnych obciążeń jednostkowych na
grunt (podłoże o małej nośności) lub przy posadowieniu poniżej poziomu zwierciadła wody
gruntowej obiektu, którego piwnice muszą być wodoszczelne.
Pod względem konstrukcyjnym rozróżnia się:
1.

Płyty fundamentowe o stałej grubości (rys. 12), może być sztywna lub wiotka.

Rys. 12. Fundament płytowy o stałej grubości – utwierdzenie słupów konstrukcji szkieletowej

budynku w płycie o stałej grubości

2.

Płyty fundamentowe żebrowe:

Rys. 13. Fundamenty płytowe żebrowe:

a) żebra na dole, b) zebra skierowane ku górze

4

3.

Fundamenty ciągłe w postaci sklepień odwróconych.

Skrzynie fundamentowe (rys. 14)

Stosuje się je przy dużych obciążeniach (q > 0,4
MPa) pod budynki wysokościowe (wieżowce)
albo w przypadku posadowienia na terenach
górniczych,

gdzie

zależy

nam

na

pełnej

sztywności fundamentu.

Rys. 14. Fundament skrzyniowy