KRYTERIA OCENIANIA Z HISTORII KLASA III

TEMAT LEKCJI DOPUSZCZAJĄCA

DOSTATECZNA

DOBRA

BARDZO DOBRA

I. I wojna światowa

1. Przyczyny wybuchu I

wojny światowej

- wyjaśnia przyczyny
wybuchu wojny:
bezpośrednie,
-wyjaśnia pojęcia:
trójporozumienie,
trójprzymierze
- wie, co wydarzyło się 28
VI 1914 r

wyjaśnia przyczyny wybuchu
wojny: pośrednie

- zna pojęcie - „kocioł
bałkański"
- przedstawia przebieg
konfliktu bałkańskiego –
wskazuje na mapie miejsca
związane z treścią lekcji
- dostrzega sprzeczności
systemu imperialistycznego
- określa winowajców
wybuchu wojny

przedstawia przebieg konfliktu
bałkańskiego
-uzasadnia że pierwsza wojna
ś

wiatowa była wojną nowego

typu
- wyjaśnia, na czym polegał
konflikt
niemiecko-brytyjski o flotę

2. Przebieg I wojny

ś

wiatowej( front

wschodni i zachodni)

-podaje daty: 1914-1918
i wydarzenia wiążące się z
nimi
- pojęcie: wojna
pozycyjna
- zna postać Thomasa
Woodrowa Wilsona

-wyjaśnia, w jaki sposób wojna
1914-1918 stała się wojną świa-
tową
- przedstawia przebieg bitew:
nad Marną, nad Sommą, pod
Verdun
- posługuje się mapą,
-zna pojęcia: defensywa,
ofensywa, alianci, reglamentacja,
iperyt

-wymienia postanowienia
rozejmu w Compiegne
-wyjaśnia, w jaki sposób wojna
1914–1918 stała się wojną
ś

wiatową

-wyjaśnia wpływ wojny na
rozwój techniki wojskowej
- ocenia konsekwencje
przystąpienia Stanów
Zjednoczonych do wojny

3. Rewolucje w Rosji

- wie, co wydarzyło się w
1917 roku
-pamięta nazwiska: W.
Lenin

- zna fakty historyczne
dotyczące mienszewików,
traktatu brzeskiego, bolszewików,
dwuwładzy,
- pamięta nazwiska:. L A.
Kiereński, F. Dzierżyński -
wyjaśnia genezę wybuchu
rewolucji

-ocenia metody walki
bolszewików

-porównuje ustrój Rosji po
rewolucji lutowej i
październikowej
- porównuje propagandę i realia
polityki bolszewików
- ocenia postanowienia traktatu
brzeskiego

4. Traktat wersalski i

nowy ład w Europie

- wyjaśnia pojęcia: traktat
wersalski,
demilitaryzacja,
- pamięta datę: 28 VI
1919 - zna nazwisko: T.

- wyjaśnia pojęcia:
samostanowienie narodów,
Republika Weimarska, traktat
waszyngtoński, Rada Ligi
Narodów

-posługuje się mapą w
zakresie: wskazywania miejsc
na mapie, orientowania się w
dynamice zmian w czasie i
przestrzeni

-wyjaśnia rolę traktatu i Ligi
Narodów w tworzeniu nowego
ładu w Europie
- samodzielnie ocenia skutki i
znaczenie I wojny światowej

W. Wilson
- wymienia nowe państwa
powstałe w Europie po I
wojnie światowej

- posługuje się mapą w zakresie:
wskazywania miejsc na mapie,
- wymienia postanowienia traktatu
wersalskiego odnoszące się do
Polski

- przedstawia skutki I wojny
ś

wiatowej

- charakteryzuje okoliczności
powstania i system rządów w
Jugosławii

II. Odrodzenie

Rzeczypospolitej

1.Polskie ugrupowania

polityczne wobec wojny

- zna pojęcia, nazwiska i
daty: J. Piłsudski, Legiony
Polskie , I Kompania
Kadrowa, 6 VIII 1914

-zapamiętuje nazwy i programy
organizacji militarnych
- zna datę 6 VIII 1914
- analizuje tekst źródłowy
- posługuje się mapą historyczną

- rozumie wybory polskich
orientacji politycznych
- wykazuje związek między
sytuacją zaborców a
utworzeniem legionów

-określa rolę J. Piłsudskiego w
odzyskaniu niepodległości

2. Polacy na drodze do
niepodległości

- pamięta wydarzenia i
rozumie pojęcia: kryzys
przysięgowy

- pamięta wydarzenia i rozumie
pojęcia Błękitna Armia,
- wie, kim był J. Haller
- zna datę: 5 XI 1916
-wymienia okoliczności, w jakich
doszło do kryzysu przysięgowego
- wie, jaką rolę pełnił Komitet
Narodowy Polski

- wyjaśnia związek między
sytuacją zaborców a sprawą
polską
- ocenia politykę orientacji i
mocarstw

- określa czynniki odzyskania
niepodległości

3. Powstanie państwa

polskiego i pierwsze

rządy

- pamięta i rozumie
znaczenie daty: 11 XI
1918 r.
-zna postać Józefa
Piłsudskiego

- zna nazwy lokalnych i
centralnych władz polskich
- wie, jaką funkcję pełnił
Naczelnik Państwa i zna zakres
jego władzy
-zna postacie Wincentego Witosa
,Ignacego Daszyńskieg.
Ignacego Paderewskiego,
Edwarda Rydza
–Śmigłego
- zna pojęcie Sejmu
Ustawodawczego - wymienia
datę uchwalenia konstytucji
marcowej (17 III 1921, zna jej
postanowienia

-orientuje się w charakterze
ustroju państwa
- rozumie przyczyny walki
politycznej
- ocenia politykę J.
Piłsudskiego - ocenia rolę
niepodległości w
kształtowaniu demokracji

-ocenia politykę J. Piłsudskiego i
Romana Dmowskiego
-ocenia rolę niepodległości w
kształtowaniu demokracji

4. Walka o granice

wschodnie

5. Wojna z bolszewika-

mi

-zna i rozumie znaczenie
historyczne roku 1920 –
- zna datę (18 III 1921 )
- zna pojęcie: tranzyt

wyjaśnia pojęcie: „cud nad
Wisłą"
- zna postacie: Michaiła
Tuchaczewskiego, Władysława
Grabskiego
- omawia przebieg wyprawy
kijowskiej
- zna postanowienia traktatu
ryskiego
- wie, jak doszło do zajęcia Wilna
przez Polaków

-porównuje program
federacyjny z
inkorporacyjnym
- ocenia postawę Wielkiej
Brytanii podczas rozmów
polsko-radzieckich w VII 1920
r.

-rozumie złożoność konfliktów
narodowych na Wschodzie
- charakteryzuje znaczenie
utworzenia Rady Obrony Państwa

6. Ustalenie granic
Polski

-zna wydarzenia związane
z datami: 1918 r.,
1919 r., 1920 r., 1921 r.
- zna pojęcia: plebiscyt,
pacyfikacja

- zna postacie: Józefa Dowbora-
Muśnickiego, Wojciecha
Korfantego
- zna granice i sąsiadów II RP w
1922
-rozumie znaczenie miejsc: Góra
Ś

więtej Anny

- wyjaśnia skutki decyzji
mocarstw europejskich w
sprawie granic Polski
- charakteryzuje okoliczności
mające wpływ na wyniki
plebiscytów
- ocenia podział Śląska z
punktu widzenia polskiej
gospodarki
- dokonuje analizy mapy -
dynamika zmian

- wyjaśnia skutki decyzji mocarstw
europejskich w sprawie granic
Polski
-charakteryzuje okoliczności
mające wpływ na wyniki
plebiscytów
- ocenia podział Śląska z punktu
widzenia polskiej gospodarki

III: ŚWIAT W
OKRESIE
MIĘDZYWOJENNYM


1.
Zmiany gospodarcze

- zna postacie Franklina
Delano Roosevelta
-zna pojęcia: bank
centralny,

- zna postacie: Róży Luksemburg,
-
• zna pojęcia: , akcje, kredyty,
regent
• wie, na czym polegała polityka
Nowego Ładu
- zna wpływ kina na zmiany w
kulturze w latach
międzywojennych

-ocenia przyczyny i przejawy
wielkiego kryzysu
- opisuje wydarzenia
rewolucyjne w
Europie

- przedstawia wpływ I wojny
ś

wiatowej na zmiany w

gospodarce, polityce i kulturze na
ś

wiecie.

i społeczne po I wojnie
ś

wiatowej

2.
Faszyzm we Włoszech
i w Niemczech

- zna postacie: Benita
Mussoliniego, Adolfa
Hitlera
- zna pojęcia: III Rzesza,
kombatant, faszyzm,
gestapo, antysemityzm

- zna pojęcia pucz, totalitaryzm,
aryjczycy, kombatant, faszyzm,
SA, NSDAP, SS, , duce,
antysemityzm
- zna przyczyny pojawienia się
faszyzmu włoskiego
- wymienia przyczyny sukcesu
Hitlera i Mussoliniego
- wie, co zawierały ustawy
norymberskie

- ocenia politykę wewnętrzną i
zagraniczną Włoch i Niemiec
- ocenia, w jaki sposób zmienił
się system sprawowania
władzy pod rządami
Mussoliniego i Hitlera

-dostrzega różnice między
demokracją a faszyzmem
- charakteryzuje różnice między
demokracją a faszyzmem
- ocenia, w jaki sposób zmienił się
system sprawowania władzy pod
rządami Mussoliniego i Hitlera
- porównuje totalitaryzm włoski
i niemiecki
- ocenia system totalitarny

3.
ZSRR w okresie
międzwojennym

- zna postacie:
Włodzimierza Lenina,
Józefa Stalina
- zna pojęcia:, gułag,
NKWD

- zna pojęcia: nacjonalizacja,
militaryzacja, industrializacja,
komisariat, kolektywizacja, NEP,
- wie, na czym polegał kult
jednostki

- charakteryzuje „nową
politykę ekonomiczną”,
wprowadzoną przez Lenina w
Rosji

- porównuje ustrój sowiecki z
ustrojem carskiej Rosji
- ocenia środki, jakich użył Stalin,
aby zdobyć władzę w Rosji

Europa na drodze ku
wojnie

- zna postacie: Francisco
Franco, Arthura
Chamberlaina,
- zna pojęcia: Legion
Luftwaffe, Wehrmacht,

- zna postacie Emila Hachy
- zna pojęcia: Condor, anszlus,
remilitaryzacja, appeasement
-podaje przyczyny i datę wybuchu
wojny domowej w Hiszpanii
- wie, w jaki sposób Niemcy stały
się potęgą gospodarczą
- wskazuje na mapie kolejne
zdobycze terytorialne III Rzeszy
- wymienia okoliczności, które
doprowadziły do rozbioru
Czechosłowacji

- charakteryzuje postanowienia
układu w Monachium

- ocenia politykę zagraniczną
prowadzoną przez Hitlera i reakcję
państw zachodnich
-opisuje przyczyny sukcesów
Hitlera
i Mussoliniego

5.
Konflikty w Azji
i Afryce

-zna postacie: Mahatmy
Gandhiego, Mustafy
Kemala Paszy,
- pojęcia: pakt
antykominternowski, „oś
Berlin-Rzym-Tokio",

- zna postacie:, Haile Sellasje
- zna okoliczności powstania
Republiki Tureckiej
- wylicza kolejne etapy podboju
Abisynii
- wie, jak przebiegała ekspansja

- omawia działalność
Gandhiego
-charakteryzuje okoliczności,
w jakich doszło do utworzenia
paktu antykominternowskiego

- ocenia sposób, w jaki ludność
Indii prowadziła walkę z władzą
kolonialną
- ocenia słuszność wykluczenia
Włoch z Ligi Narodów
- wyjaśnia, w jaki sposób

Japonii

konflikty kolonialne wpisywały
się w genezę II wojny światowej

II
RZECZPOSPOLITA
1.
Gospodarka
w pierwszych latach
II Rzeczpospolitej

.

- zna postacie: Eugeniusza
Kwiatkowskiego,
Władysława Grabskiego
- zna pojęcia złoty polski,
-

- zna pojęcia: gospodarka
rabunkowa, inflacja, hiperinflacja,
marka polska, złoty polski,
pauperyzacja, parcelacja
- zna działania rządu Władysława
Grabskiego, które pozwoliły
ustabilizować finanse państwa
polskiego
- zna przyczyny budowy portu w
Gdyni
- wie, na czym polegał rozwój
przemysłu
w II Rzeczpospolitej
-wskazuje na mapie nowe
ośrodki przemysłowe

- charakteryzuje wielkość
zniszczeń
po I wojnie światowej
- tłumaczy, na czym polegały
trudności unifikacyjne i jak je
przezwyciężano

- tłumaczy, na czym polegały
trudności unifikacyjne i jak je
przezwyciężano
- ocenia sposób realizacji reformy
rolnej

.2.
Rządy parlamentarne
w II Rzeczpospolitej

- zna postacie: Gabriela
Narutowicza, Stanisława
Wojciechowskiego
- zna pojęcia: korupcja,
fanatyk

- zna pojęcia: korupcja, fanatyk
-wie, na czym polegał spór
polityczny o ustrój kraju

- charakteryzuje system
demokracji parlamentarnej w
II Rzeczpospolitej i wymienia
jego wady i zalety
-ocenia sytuację Polski przed
zamachem majowym

-wyjaśnia, na czym polegał spór
polityczny o ustrój kraju -
tłumaczy, dlaczego J. Piłsudski
usunął się do Sulejówka - ocenia
omawiany okres II RP
- dostrzega analogie z innymi
okresami historycznymi i wyciąga
wnioski

3.
Przewrót majowy i rządy
sanacji

- zna postacie: Ignacego
Mościckiego, Edwarda
Rydza-Śmigłego,
- zna pojęcia: zamach
majowy, konstytucja,
sanacja, BBWR

- zna postacie:, Walerego Sławka
- zna pojęcia: , Ozon
-wymienia przyczyny zamachu
majowego
- zna postanowienia konstytucji
kwietniowej
- wie, dlaczego doszło do
powstania BBWR
i Centrolewu

- charakteryzuje formy walki
politycznej władzy
z opozycją

-dokonuje analizy tekstów
ź

ródłowych dwóch polskich

konstytucji
- ocenia, jak zmienił się system
rządów w Polsce po
wprowadzeniu „noweli
sierpniowej

4. Polska polityka
równowagi

zna postać Józefa Becka

- określa sytuację międzynarodową
Polski po zawarciu układów w
Rapallo i Locarno
- wie, na czym polegała polska

-przedstawia wyniki polskiej
polityki zagranicznej okresu
międzywojennego

- oceni zaangażowanie Józefa
Becka w sprawy polityki
zagranicznej

polityka równowagi
- wymienia założenia paktu o
nieagresji z ZSRR
i umowy polsko-niemieckiej

5.
Gospodarka
i społeczeństwo
II Rzeczpospolitej

- zna postacie: Stefana
ś

eromskiego, Stanisława

Ignacego Witkiewicza,
Karola Szymanowskiego
-pojęcia COP

- zna pojęcie: awangarda
- wymienia najważniejsze
osiągnięcia gospodarcze II
Rzeczpospolitej
- zna wpływ wielkiego kryzysu na
polskie rolnictwo
- wymienia najważniejsze polskie
osiągnięcia
w dziedzinie oświaty, nauki i
kultury

- charakteryzuje
przedstawicieli oświaty, nauki
i kultury i określa ich wkład w
rozwój II Rzeczpospolitej

- tłumaczy, dlaczego COP został
umiejscowiony
w widłach Wisły i Sanu
- dostrzega związek między
kryzysem na świecie i w Polsce

6.
Polska w przededniu
wojny

-zna postacie Joachim von
Ribbentrop, Mołotow

- zna okoliczności, w jakich
przywrócono stosunki
dyplomatyczne pomiędzy Polską i
Litwą
zna okoliczności i przyczyny
zawarcia układu niemiecko-
radzieckiego
- zna gwarancje, jakich udzielili
Polsce Brytyjczycy i Francuzi

- ocenia zachowanie władz
polskich
wobec żądań niemieckich

- ustosunkowuje się do faktu
zajęcia
Zaolzia przez Polskę

II WOJNA
ŚWIATOWA
1.
Kampania wrześniowa

- zna datę 1 IX 1939 r.
- zna postacie: Stefana
Starzyńskiego, Tadeusza
Kutrzeby, Henryka
Sucharskiego
-Potrafi wymienić bitwy
kampani wrześniowej:
obrona Westerplatte,
Poczty Polskiej,
Warszawy, Modlina,
bitwa nad Bzurą "

- zna datę 1 IX 1939 r
- zna postacie: Stefana
Starzyńskiego, Tadeusza
Kutrzeby, Henryka Sucharskiego
- zna kolejne etapy walk Polaków
z hitlerowcami
- definiuje pojęcie: „dziwna
wojna" -

- przedstawia genezę wybuchu
II wojny światowej
- charakteryzuje postawę
sojuszników Polski we
wrześniu 1939 r.

- ocenia znaczenie kampanii
wrześniowej dla Polski

2.
Rozbiór II
Rzeczpospolitej

- zna wydarzenia, które
miały miejsce 17 IX 1939
r
. - podaje przykłady walk
z Sowietami

- wymienia postanowienia układu
z 28 IX 1939 r. o rozbiorze ziem
Rzeczpospolitej
- wymienia etapy walk polsko-
sowieckich

porównuje oficjalne oraz
wynikające z tajnego protokołu
powody ataku ZSRR na
Rzeczpospolitą
-- porównuje decyzje

- ocenia, czy Polska była w stanie
samodzielnie stawić czoła
wojskom najeźdźców
- wskazuje przyczyny klęski
wrześniowej

okupantów z 23 VIII i 28 IX
1939 r. -wyjaśnia decyzje
władz polskich na emigracji
-wskazuje przyczyny klęski
wrześniowej -

3.Hitler i Stalin dzielą
Europę

- zna postacie: Philippe’a
Petaina,
Charlesa de Gaulle’a,
Hermanna Göringa,
Winstona Churchila
-zna pojęcia: partyzantka,
kolaboracja
- kolejne zdobycze

- zna pojęcia, państwo
marionetkowe
- wskazuje na mapie kolejne
zdobycze terytorialne ZSRR i
Niemiec
- wie, w jaki sposób doszło do
zajęcia Jugosławii
i Grecji przez państwa Osi

- wyjaśnia, dlaczego kolejne
państwa Półwyspu
Bałkańskiego przystąpiły do
paktu Osi
- rozumie charakter bitwy o
Anglię

- ocenia przebieg kampanii
niemieckiej we Francji
i jej konsekwencje

4.
Atak na ZSRR

- zna fakty historyczne
związane z następującymi
pojęciami: bitwa pod
Stalingradem, wojna
totalna, „Blitzkrieg", plan
„Barbarossa" –
wskazuje na mapie, jak
przebiegały zmiany na
froncie wschodnim -

-zna zapisane w „Mein Kampf”
tezy Hitlera dotyczące ZSRR,
• wie, na czym polegał plan
„Barbarossa”
• zna warunki, w jakich doszło do
podpisania Karty atlantyckiej
- wskazuje na mapie, jak
przebiegały zmiany na froncie
wschodnim

- ocenia znaczenie bitwy
stalingradzkiej dla działań
wojennych na froncie
wschodnim

- wyjaśnia znaczenie
przystąpienia ZSRR do koalicji
antyhitlerowskiej

5.
Walki na frontach poza
Europą

-zna kolejne etapy
podbojów japońskich
- zna przebieg walk w
północnej Afryce
- pamięta datę 7 XII
1941 r
- zna nazwiska: E.
Rommel, B. Montgomery

- zna przebieg walk w północnej
Afryce
- wie, na czym polegała taktyka
„wilczych stad. - umie wskazać
przyczyny ekspansji japońskiej w
Azji
- określa na mapie zmiany na
froncie dalekowschodnim -
wyjaśnia znaczenie bitwy o:
Midway, El-Alamejn -
przedstawia, posługując się
mapą, jak zmieniała się sytuacja
na froncie w Afryce

-wyjaśnia, dlaczego Japonia
zdecydowała się zaatakować
Stany Zjednoczone

- ocenia znaczenie sił wojskowych
mających decydujący wpływ w
walkach na Pacyfiku
- umie wytłumaczyć, w jaki
sposób wojna przybrała światowy
zasięg

6.
Koniec wojny w Europie
i na świecie

- zna postać Dwighta
Eisenhowera
- zna pojęcia: kamikadze,
ż

ywa torpeda

- opisuje okoliczności kapitulacji
Włoch, Niemiec i Japonii
- zna okoliczności zajęcia Polski
przez wojska radzieckie

- ocenia wpływ, jaki na walki
w ZSRR miało utworzenie
frontu we Włoszech i we
Francji

- dokonuje bilansu II wojny
ś

wiatowej w Europie

i na świecie

- wie, jak przebiegała operacja
„Overlord”

POLSKA W
OKRESIE II WOJNY
ŚWIATOWEJ
1.
Rząd Polski na emigracji

- zna postacie: Władysława
Raczkiewicza, Władysława
Sikorskiego, Kazimierza
Sosnkowskiego,
Stanisława Mikołajczyka,
Władysława Andersa

- zna pojęcie: sygnatariusz
- zna okoliczności powstania
polskiego wojska we Francji
- wie, jak doszło do zbrodni
katyńskiej

- opisuje działalność rządu
londyńskiego
- wyjaśnia powody ewakuacji
polskiego wojska do Iranu

- wyjaśnia, w jaki sposób ZSRR
wykorzystał sprawę Katynia w
stosunkach
dyplomatycznych
z Polską

2.
Polska pod okupacją

- zna postać Hansa Franka
- rozumie pojęcia: łagry,
deportacje, Katyń
- obóz koncentracyjny,
holocaust, Generalne
Gubernatorstwo

- zna pojęcia: rejencja, listy
proskrypcyjne, folksdojcz,
deportacja, rekwizycja,
indoktrynacja
- wie, na czym polegał proces
germanizacji na ziemiach
włączonych do Rzeszy
- zna losy Polaków w ZSRR

- charakteryzuje politykę
bolszewików wobec ludności
polskiej
-opisuje politykę niemiecką
wobec Polaków
w Generalnym
Gubernatorstwie
-wskazuje na mapie zmiany
terytorialne ziem polskich

-wyjaśnia różnicę między
polityką hitlerowców w obu
częściach okupowanej Polski
-porównuje metody ekstermina-
cyjne III Rzeszy i ZSRR

3.
Polskie państwo
podziemne

- zna pojęcia: sabotaż
-zna organizacje: ZWZ,
AK, SZP, BCh, Szare
Szeregi,Hubal”

zna postacie: Henryka
Dobrzańskiego, Stefana
Roweckiego, Tadeusza
Komorowskiego, Emila Fieldorfa,
Leopolda Okulickiego
- zna pojęcia: konfident,
- zna organizacje: Szeregi, Kedyw
i ich wkład w walkę z okupantem
-wie, dla jakich celów stworzono
„Wachlarz”
- wie, na czym polegały akcje
„małego sabotażu”

- podaje przykłady form
walki zbrojnej (wojskowej) i
cywilnej
- sytuuje polski ruch oporu
na tle europejskim

- ocenia wkład bojowy
społeczeństwa polskiego
w walce z najeźdźcą

4.
Zbrodnie hitleryzmu

- zna postać Heinricha
Himmlera
- zna pojęcia: komora
gazowa, krematorium, ,
holocaust,getto

- wie, na czym polegało
„ostateczne rozwiązanie kwestii
ż

ydowskiej w Europie”

- ocenia politykę niemiecką
wobec ludności żydowskiej
- charakteryzuje postawę
Polaków wobec śydów
- przedstawia genezę, cele i
heroizm powstania w getcie
warszawskim - zna datę 19

- omawia wartość tytułu
„Sprawiedliwy Wśród Narodów
Ś

wiata

IV 1943 -

5.
Wojsko polskie na
Zachodzie

- zna pojęcie: desant

- zna najważniejsze bitwy, w
których brały udział polskie
oddziały

- wyjaśnia, jakie znaczenie
miało dla Polski istnienie
własnego wojska i jego
działanie na zachodzie Europy

- ocenia rolę polskich dywizjonów
myśliwskich
w walkach powietrznych nad
Anglią

6.
Tworzenie
Polskiej Rzeczpospolitej
Ludowej

- zna postacie: Marcelego
Nowotki, Wandy
Wasilewskiej, Bolesława
Bieruta, Karola
Ś

wierczewskiego,

Władysława Gomułki,
Zygmunta Berlinga

- wie, kto i w jakich
okolicznościach doprowadził do
powstania PPR, ZPP i KRN
• zna przebieg formowania Wojska
Polskiego
w ZSRR

opisuje okoliczności
przejmowania władzy w
Polsce
- w oparciu o tekst źródłowy
wymienia reformy Manifestu
lipcowego

-ocenia, jakie znaczenie dla
polityki radzieckiej miało
stworzenie przez Stalina PKWN

7.
Powstanie warszawskie

-- tłumaczy pojęcia: plan
„Burza", godzina „W"
- pamięta daty: 1 VIII
1944, 2 X 1944 -

- wie, jakie były przyczyny
wybuchu powstania
warszawskiego
- zna przebieg powstania
warszawskiego

ocenia skutki klęski powstania
warszawskiego
-wyjaśnia, dlaczego wojska
Armii Czerwonej nie udzieliły
pomocy powstańcom

- określa charakter walk
powstańczych, określa jej
przyczyny i cele
- omawia znaczenie powstania
warszawskiego

EUROPA I ŚWIAT PO
II WOJNIE
ŚWIATOWEJ
1.
Decyzje Wielkiej Trójki

• zna pojęcia: kartel,
demilitaryzacja,
- pamięta daty: 1943, II
1945, VII/VIII 1945
- wie, kim byli: C. Atlee,
H. Truman , ONZ
,Norymberga

• zna pojęcia: kartel,
denazyfikacja, demilitaryzacja,
dekartelizacja, demokratyzacja,
agenda
• omawia postanowienia
konferencji w Teheranie, Jałcie i
Poczdamie
• zna przebieg procesu w
Norymberdze
• wie, w jakich okolicznościach
powstało ONZ

• wyjaśnia, dlaczego rząd
Rzeczpospolitej
w Londynie został po wojnie
zignorowany przez aliantów
• charakteryzuje cele, jakie
stawia przed sobą ONZ

-dostrzega przełomowe dla XX
wieku znaczenie trzech
konferencji
- analizuje i wnioskuje na
podstawie tekstu źródłowego - na
bazie wiedzy podręcznikowej
pokazuje na mapie, jak zmieniły
się granice państw europejskich

2.
Zimna wojna w Europie

- zna postacie: Harry’ego
Trumana, George’a
Marshalla
- zna pojęcia: „żelazna
kurtyna”, zimna wojna,

- zna pojęcia: „, maccartyzm
- wie, na czym polegała i jaki
miała skutek zimna wojna

-wyjaśnia, na czym polegała
doktryna Trumana
- omawia założenia planu
Marshalla i wymienia państwa
nim objęte

- ocenia, jakie znaczenie dla
bezpieczeństwa
w Europie miało powstanie NATO
i Układu Warszawskiego
- analizuje tekst źródłowy,
wyciąga wnioski

3.
Niemcy po II wojnie
ś

wiatowej

- zna postać Konrada
Adenauera
-zna i rozumie pojęcia:
Bizonia, Trizonia, RFN,
NRD Bundeswehra -
pamięta nazwisko: K.
Adenauer
- pamięta datę: 1949 -

- zna okoliczności, powstania
dwóch państw niemieckich
- wie, dlaczego Stalin nakazał
blokadę Berlina
i jak doszło do jej zniesienia
- wskazuje na mapie cztery
strefy okupacyjne - wyjaśnia
przyczyny kryzysu berlińskiego

-charakteryzuje państwa
niemieckie – NRD i RFN
- wyjaśnia, jakie znaczenie
miało dla Polski podpisanie
układu z NRD w Zgorzelcu

- określa miejsce i rolę dwóch
państw niemieckich w czasie
„zimnej wojny"
- wyjaśnia kwestie uznania
polskich granic zachodnich w
polityce dwóch państw
niemieckich

4.Budowa imperium
radzieckiego

- zna pojęcia:
supermocarstwo,
prowokator
- zna następujące daty:
1956,1961, 1968, 1953,
1955, 1961 - pamięta
nazwiska: N.
Chruszczow, J. F.
Kennedy, I. Nagy

- wymienia kolejne etapy
wprowadzenia tzw. demokracji
ludowej w krajach Europy
Ś

rodkowej

- rozumie i definiuje pojęcia:
kraje „demokracji ludowej",
Układ Warszawski, RWPG,
„praska wiosna"

-ocenia sposób, w jaki zostały
stłumione powstania w NRD i
na Węgrzech

- wyjaśnia mechanizmy
sowieckiej kontroli Europy

5.
Koniec imperiów
kolonialnych

-zna postacie: Mao
Zedonga, Kim Ir Sena
- zna pojęcia: linia
demarkacyjna, kolonizacja,
dekolonizacja

- wie, dlaczego doszło do podziału
Chin
- zna przyczyny konfliktów w
Korei i Wietnamie
- wie, czym był rok Afryki

- charakteryzuje skutki
dekolonizacji w Afryce

- ocenia przebieg i zakończenie
konfliktów w Korei i Wietnamie

POLSKA POD
WŁADZĄ
KOMUNISTÓW
1.
Zdobycie władzy
przez komunistów

- zna postacie: Stanisława
Mikołajczyka, Edwarda
Osóbki-Morawskiego
- zna pojęcie: weryfikacja

- wie, jak powstał Rząd
Tymczasowy
- zna okoliczności rozwiązania
Armii Krajowej
- zna okoliczności powstania
TRJN
- wie, jak kształtowały się nowe
granice Polski

-przedstawia główne kierunki
przesiedleń ludności polskiej,
ukraińskiej i niemieckiej

- ocenia, czy nowe granice były
korzystne dla Polski

2.
Początek rządów

-zna postać Bolesława
Bieruta
-pojęcia: Polska Lubelska,

- zna organizację aparatu terroru
- wie, jak doszło do sfałszowania
przez komunistów wyników

- charakteryzuje politykę
prowadzoną przez komunistów
wobec ludności polskiej

- ocenia sposób, w jaki PPR
przejęła władzę
w Polsce

komunistycznych

Rząd Tymczasowy,
Tymczasowy Rząd
Jedności Narodowej,
ziemie odzyskane,
repatriacja, Urząd
Bezpieczeństwa
Publicznego, WiN

referendum i wyborów do sejmu
- zna okoliczności, w jakich doszło
do wysiedlenia z Bieszczad
ludności pochodzenia ukraińskiego
- zna datę i zasady referendum z
roku 1946 -

- wskazuje na mapie zmiany
terytorialne - określa wpływ
ZSRR na politykę w Polsce

3.
Stalinizm w Polsce

- zna postacie: , Stefana
Wyszyńskiego,
- zna pojęcia:, cenzura

- zna postacie: Jakuba Bermana, ,
Czesława Kaczmarka
- zna pojęcia: nomenklatura,
system totalitarny,

- opisuje politykę prowadzoną
przez
komunistów wobec Kościoła
- charakteryzuje sytuację
oświaty i kultury w Polsce za
rządów komunistów

- posługuje się schematami,
wykresami, ilustracjami

4.

Gospodarka w latach
1945–1956

• zna pojęcie: dekret
-zna i rozumie pojęcia:
plan 3-let-ni, plan 6-letni,
PGR, Nowa Huta

• zna sposoby przeprowadzania
reformy rolnej
• wie, jakie były skutki
nacjonalizacji przemysłu
• zna konsekwencje
upaństwowienia handlu
• wie, jakie zmiany nastąpiły po
wprowadzeniu
w życie planu 3-letniego i planu 6-
letniego

• ocenia straty wojenne w
gospodarce
• omawia zmiany w
gospodarce następujące
w latach 1945–1956

-posługuje się różnymi rodzajami
ź

ródeł informacji historycznej

(tekst źródłowy, wykres, statysty-
ka, ilustracja) - dostrzega
zależności między gospodarką a
zmianami społecznymi - ocenia
blaski i cienie gospodarki PRL

Koniec stalinizmu w
Polsce

- zna postacie: Józefa
Cyrankiewicza,
Władysława Gomułki

- zna pojęcia: destalinizacja,
rehabilitacja
- zna przyczyny i przebieg
wydarzeń czerwcowych w
Poznaniu
- wie, na czym polegała odwilż
popaździernikowa

- charakteryzuje wydarzenia
związane
z VIII Plenum Komitetu
Centralnego PZPR

- ocenia metody sprawowania
władzy przez komunistów

6.
Rządy Władysława
Gomułki

-zna datę 7 XII 1970 r.
-zna postacie: Mieczysława
Moczara, Adama
Michnika, Władysława
Gomułki
---wie, jakie wydarzenia
miały miejsce w roku
1956, 1968 - rozumie i

- zna postacie: , Henryka Szlajfera,
Floriana Siwickiego, Willego
Brandta
• zna pojęcia: rewizjonista,
dogmatyk
• wie, jak doszło do wydarzeń
marcowych

-charakteryzuje konflikty
pomiędzy państwem
a Kościołem, do których
doszło w latach
sześćdziesiątych

- ocenia rządy Władysława
Gomułki
- dostrzega związki między
sytuacją gospodarczą a społeczną
-- wyjaśnia zmiany w polityce
Gomułki, określa jej osiągnięcia i
porażki

wyjaśnia pojęcia:
poznański czerwiec,
polski październik, odwilż
popaździernikowa, „

• wie, dlaczego w 1968 r. do
Czechosłowacji wkroczyły wojska
Układu Warszawskiego

EUROPA I ŚWIAT W
II POŁOWIE XX
WIEKU
1.
Bliski Wschód i jego
problemy

- zna postacie: Saddama
Husajna, Ben Guriona
- zna pojęcia: szejk,
talibowie
-

- zna i pamięta daty: 1967,

1979, 1973, 1978

- zna postacie:, Ben Guriona
- zna pojęcia: szyita,
fundamentalizm, sunnici,
-zna okoliczności powstania
państwa Izrael
- wie, na czym polega
fundamentalizm islamski
- wymienia zmiany, które nastąpiły
w Iranie po wprowadzeniu prawa
koranicznego

rozumie, w jaki sposób zimna
wojna wpływała na stosunki na
Bliskim Wschodzie
-wyjaśnia wpływ islamu na
sytuację polityczną na
Bliskim Wschodzie

-ocenia znaczenie złóż ropy
naftowej dla gospodarki światowej

2. Daleki Wschód w
drugiej połowie XX
wieku

• zna postać Pol Pota
• zna pojęcie: komuna
ludowa

„rewolucja kulturalna", „wielki
skok", „czerwona książeczka",
„azjatyckie tygrysy", high-tech -
pamięta nazwisko: Mao
Zedong

- wymienia czynniki, które
wpłynęły na rozwój gospodarki
japońskiej
- wie, jakie czynniki wpłynęły na
rozwój gospodarczy „azjatyckich
tygrysów

- wskazuje przejawy i
konsekwencje „rewolucji
kulturalnej" w Chinach -
- określa czynniki sukcesu
Japonii

ocenia skutki polityki „wielkiego
skoku”
i rewolucji kulturalnej dla Chin

3.
Rządy Breżniewa
w ZSRR

- zna postacie: Leonida
Breżniewa, Ronalda
Reagana
- zna pojęcia: doktryna,

- zna pojęcia: doktryna,
mudżaheddin
• wie, na czym polegała doktryna
Breżniewa
• wie, na czym polegał i jak
zakończył się wyścig zbrojeń
między USA a ZSRR

- charakteryzuje wydarzenia
związane z wojną w
Afganistanie

-ocenia skutki wyścigu zbrojeń

4.
Współczesna nauka
i technika
5.
Przemiany społeczne
i kulturowe w drugiej
połowie XX wieku

- zna postacie: Jana XXIII,
Pawła VI, Jana Pawła II
- zna pojęcia: pontyfikat,
sobór, ekumenizm
- rozumie pojęcia: sobór,
Sobór Watykański II
zna pojęcia: rewolucja
kulturowa, ekologia

• wie, na czym polegał podbój
kosmosu
- wie, jaki postęp nastąpił w
dziedzinie telekomunikacji i
łączności
- zna zmiany wprowadzone w
Kościele przez Sobór Watykański
II
- wymienia główne cechy
pontyfikatu
Jana Pawła II

- przedstawia znaczenie
elektrowni atomowych
- charakteryzuje zdobycze
nauki i techniki
-charakteryzuje zmiany, jakie
nastąpiły w kulturze w II
połowie XX w.

- wyjaśnia znaczenie odkrycia
DNA dla rozwoju medycyny
- ocenia znaczenie ruchów
ekologicznych i działań na rzecz
ochrony środowiska
-wyjaśnia wpływ kultury masowej
na społeczeństwo
- docenia rolę ekumenizmu we
współczesnym świecie

POLSKA W EPOCE
GIERKA I
„SOLIDARNOŚCI
1.
Rządy Edwarda Gierka

- zna postacie: Edwarda
Gierka, Piotra
Jaroszewicza, KOR, WZZ
-zna datę XII 1970 r.

- zna pojęcia: licencja, dysydent
-zna przebieg i skutki strajków na
Wybrzeżu
w XII 1970 r.
- zna przyczyny wydarzeń w
Radomiu i Ursusie oraz sposoby
ich pacyfikacji
-wie, jakie były pierwsze
ugrupowania opozycyjne w Polsce
-wie, na czym polegała podziemna
działalność opozycji

-rozumie, jaki wpływ na
sytuację wewnętrzną w Polsce
miała pierwsza pielgrzymka
Jana Pawła II do ojczyzny

-przedstawia politykę gospodarczą
i administracyjną oraz skutki
kryzysu gospodarczego za rządów
Gierka
-wyjaśnia przyczyny formowania
się opozycji

2.
Przemiany społeczne
w Polsce lat 70.

-zna przedstawicieli nauki,
kultury i sportu oraz
opisuje ich osiągnięcia

-wie, na czym polegał kryzys
moralny w Polsce lat 70.

charakteryzuje zmiany
społeczne, które nastąpiły w
Polsce za rządów Edwarda
Gierka

-wyjaśnia wpływ demokracji na
przemiany społeczne i kulturowe

3.
Powstanie „Solidarności

- zna postacie: Lecha
Wałęsy, Wojciecha
Jaruzelskiego, Stanisława
Kani

- zna okoliczności, w których
doszło do utworzenia NSZZ
„Solidarność

- charakteryzuje rząd
Stanisława Kani

-ocenia stosunek rządu do NSZZ
„Solidarność

4.
Stan wojenny w Polsce

- zna postać Jerzego
Popiełuszki
-- zna pojęcia:
delegalizacja, embargo

- zna okoliczności wprowadzenia
stanu wojennego
- wie, na czym polegał opór
społeczny wobec władzy po
wprowadzeniu stanu wojennego

-wyjaśnia, dlaczego został
zamordowany ksiądz Jerzy
Popiełuszko
•-opisuje gospodarkę polską na
początku lat 80.

- ocenia sposób, w jaki władza
zlikwidowała strajki po
wprowadzeniu stanu wojennego
-analizuje różne źródła historyczne

ŚWIAT PO UPADKU
ZSRR
1.
Rozpad ZSRR i jego
skutki

-zna postacie: Michaiła
Gorbaczowa, Borysa
Jelcyna
-- wymienia państwa
powstałe po rozpadzie
ZSRR

- zna okoliczności, w jakich doszło
do rozpadu ZSRR
-

-wyjaśnia, dlaczego w byłych
republikach radzieckich
dochodziło do konfliktów
zbrojnych
- charakteryzuje przyczyny, dla
których władze rosyjskie nie
zgodziły się na niepodległość
Czeczenii

-wskazuje następstwa rozpadu
komunizmu
-odnajduje analogie z przeszłością

2.
Upadek bloku
wschodniego

-zna postać Vaclava Havla

- wie, na czym poległa jesień
ludów po rozpadzie bloku
wschodniego
- wie, jakie skutki przyniósł
upadek ZSRR dla krajów Azji,
Afryki i Ameryki Łacińskiej

-wskazuje przyczyny upadku
komunizmu

-porównuje przebieg jesieni ludów
w poszczególnych krajach
demokracji ludowej

3.
Europa po 1989 roku

zna postać: Slobodana
Milosˇevicia
- wie kiedy utworzono
Unię Europejską

- zna zmiany polityczne, jakie
zaszły w Europie po 1989 r.
-wie, kiedy i w jaki sposób
utworzono Unię Europejską

-omawia przyczyny rozpadu
Jugosławii

- charakteryzuje okoliczności
podpisania porozumienia
kończącego wojnę na Bałkanach

4.
Ś

wiat na przełomie

XX i XXI wieku

-zna postać: Nelson
Mandela ,organizacje
terrorystyczne

- wie, jaką politykę prowadziły
Stany Zjednoczone w latach 90.
-wie, jakie zmiany nastąpiły w
polityce wewnętrznej RPA

-ocenia sytuację krajów
Trzeciego Świata

-wskazuje nowe kierunki rozwoju
swiata

POWSTANIE III
RZECZPOSPOLITEJ
1.
„Okrągły stół” i upadek
komunizmu w Polsce

-zna postacie: Mieczysława
Rakowskiego, Tadeusza
Mazowieckiego, Mrgaret
Thatcher, George Bussh

-wie, dlaczego władze
zdecydowały się na porozumienie
z opozycją
- zna najważniejsze ustalenia
zawarte przy „okrągłym stole

-charakteryzuje zasady, na
jakich odbyły się wybory do
sejmu i senatu w 1989 r

-posługuje się różnymi źródłami
historycznymi

2.
Przemiany polityczne
i gospodarcze w latach
1989–1993

- zna postać Leszka
Balcerowicza
-zna skróty SLD, AWS,
UD

-wie, na czy polegał „plan
Balcerowicza”
- zna związek wydarzeń z końca
lat 80. w Polsce
z osobą Tadeusza Mazowieckiego
-zna nazwiska kolejnych
premierów RP

- wyjaśnia kierunki przemian
gospodarczych
w kraju

• ocenia scenę polityczną III
Rzeczpospolitej

3.
Polacy po 1989 roku

- zna wybitnych Polaków
lat 90.

- przedstawia drogę Polski do
NATO i Unii Europejskiej
.- wie, na czym polega działalność
społeczna
i charytatywna

- omawia sytuację
międzynarodową Polski

- ocenia skutki przemian
politycznych w Polsce
lat 90.

Wykorzystano Książkę Nauczyciela 3
Przewodnik metodyczny dla III klasy gimnazjum




Opracowała :Monika Krasny