Tech_tech_drewna_311[32]_O1.08

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Sporządzanie planu pracy, korespondencji handlowej, reklamacji

dostawy

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Sporządzanie kalkulacji cenowej, przygotowanie zestawień

tabelarycznych

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Sporządzanie rysunków przy zastosowaniu programu AutoCAD

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Automatyzacja i komputeryzacja w zakładach drzewnych

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Dokumentacja techniczno-technologiczna

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Rodzaje norm, forma i układ treści

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające

4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik ten będzie Ci pomocny w nabywaniu umiejętności z zakresu wykorzystywania

techniki komputerowej w przygotowaniu i prowadzeniu procesów produkcyjnych, a także
w przygotowaniu korespondencji handlowej.

W poradniku zamieszczono:

1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności, które powinieneś posiadać,

aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2. Cele kształcenia jednostki modułowej, które określają umiejętności, jakie opanujesz

w wyniku procesu kształcenia.

3. Materiał nauczania, który zawiera informacje niezbędne do realizacji zaplanowanych

szczegółowych celów kształcenia, umożliwia samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń
i zaliczenia sprawdzianów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę oraz
inne źródła informacji. Obejmuje on również:

−

pytania sprawdzające wiedzę niezbędną do wykonania ćwiczeń,

−

ćwiczenia z opisem sposobu ich wykonania oraz wyposażenia stanowiska pracy,

−

sprawdzian postępów, który umożliwi sprawdzenie poziomu Twojej wiedzy po
wykonaniu ćwiczeń.

4. Sprawdzian osiągnięć w postaci zestawu pytań sprawdzających opanowanie umiejętności

z zakresu całej jednostki. Zaliczenie jest dowodem zdobytych umiejętności określonych
w tej jednostce modułowej.

5. Wykaz literatury dotyczącej programu jednostki modułowej.

Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, poproś nauczyciela lub

instruktora  o  wyjaśnienie  i  ewentualne  sprawdzenie,  czy  dobrze  wykonujesz  daną  czynność.
Po  przyswojeniu  materiału  spróbuj  zaliczyć  sprawdzian  z  zakresu  jednostki  modułowej.
Wykonując  sprawdzian  postępów  powinieneś  odpowiadać na pytania tak lub nie, co oznacza,
że opanowałeś materiał lub nie.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni komputerowej musisz przestrzegać regulaminów,

przepisów bhp i higieny pracy. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

311[32].O1.09

Promowanie i sprzedaż

wyrobów drzewnych

311[32].O1.05

Wykonywanie,

odczytywanie

i interpretowanie szkiców

schematów i rysunków

311[32].O1.07

Wykorzystywanie

metrologii technicznej

Moduł 311[32].O1

Podstawy procesów

technologicznych

311[32].O1.01

Przestrzeganie przepisów

bezpieczeństwa, higieny

pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska

311[32].O1.06

Rozpoznawanie typowych

części i zespołów maszyn

311[32].O1.02

Korzystanie z przepisów

kodeksu pracy

311[32].O1.03

Rozpoznawanie metali

i ich stopów

311[32].O1.04

Rozpoznawanie

składowanie

i zabezpieczanie drewna

311[32].O1.08

Wykorzystywanie techniki

komputerowej i dokumentacji

techniczno - technologicznej

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Sporządzanie planu pracy, korespondencji handlowej,

reklamacji dostawy

4.1.1. Materiał nauczania

Sporządzanie planu pracy

W zakładzie produkcyjnym w celu sprawnego działania powinien być opracowany plan

pracy.  Ma  on  za  zadanie  prawidłowe  prowadzenie  procesów  produkcji.  Plan  pracy  winien
uwzględniać  racjonalne  wykorzystanie  zasobów  ludzkich,  materiałów,  maszyn  i  urządzeń
produkcyjnych.  Maszyny  i  urządzenia  wykorzystywane  planowo  mają  mniejsza  awaryjność
i  jednocześnie  wpływa  to  na  wydajność  produkcji.  Ważnym  elementem  planu  pracy  jest
prawidłowe  wykorzystanie  umiejętności  ludzi  zatrudnionych  w  zakładzie  wg.  ich  kwalifikacji
i predyspozycji do zawodu.

Plan pracy jest spisem kolejnych operacji, czynności jakie należy wykonach podczas

produkcji wyrobu.

Plan pracy wykonywany metoda tradycyjną (odręcznie) dziś już nie jest stosowany.

Obecnie plan pracy wykonywany jest przy pomocy techniki komputerowej z wykorzystaniem
programów do edycji tekstu.

Rys. 1. Widok planu pracy [10, s. 64]

Program ten pozwala w łatwy i szybki sposób wykonać plan z możliwością jego edycji,

zmiany,  umożliwia  także  szybkie  przesyłanie  planu  do  różnych  komórek  organizacyjnych
w  zakładzie  pracy.  To  pozwala  na  możliwość  szybkiego  zapoznania  się  z  jego  zawartością
i przeprowadzenie w przypadku potrzeby korekty przez odpowiednich pracowników.
Przesyłanie  pomiędzy  wydziałami  może  odbywać  się  wykorzystując  sieć  komputerowa  lub
pocztę elektroniczną. Do zapisanych dokumentów można zawsze wrócić i dokonać zmiany.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 2. Instrukcja technologiczna przygotowania kleju mocznikowego

Technika komputerowa umożliwia wyróżnianie, zmianę kroju czcionki w tekście co może

być potrzebne w celu zaznaczenia lub wskazania wiersze o szczególnym znaczeniu.

Korespondencja handlowa
Dotyczy  głownie  transakcji  kupna  –  sprzedaży.  Toczy  się  ona  pomiędzy  dostawcą
(sprzedającym),  a  odbiorcą  (kupującym).  Przedmiotem  transakcji  jest:  towar  lub  usługa  –
opisuje się ich asortyment, nazwę, ilość, cenę, jakość, rodzaj opakowania itp.
Korespondencja handlowa obejmuje także warunki i termin dostawy oraz zapłaty.

Zapytanie  o  ofertę  –  ma  na  celu  uzyskanie  dokładnych  danych  dotyczących  warunków
sprzedaży  towaru  lub usługi (zorientowanie w cenach, warunkach dostaw i płatności). Składa
je odbiorca (czasem do kilku dostawców), gdy nie posiada pełne informacje o produkcie.

Oferta  –  stanowi propozycję sprzedaży towaru (lub usługi), wiążącą tylko dostawcę. Stanowi
pewnego  rodzaju  zobowiązanie  dostawcy  do  dostarczenia  oferowanego  towaru  (lub
wykonania  usługi)  po  określonej  cenie  i  na  proponowanych  w  ofercie  warunkach,
w oznaczonym terminie.
Wyróżnia się oferty:

−

wiążącą – zawiera termin ważności,

−

wywołaną – złożona w odpowiedzi na zapytanie o ofertę,

−

warunkową – zawiera warunki do spełnienia od których uzależnione jest zawarcie
transakcji,

−

uzupełniającą – stanowi uzupełnienie, rozwiniecie lub aktualizację poprzedniej oferty.

W przypadku nie wywiązania się przez dostawcę z tego zobowiązania odbiorcy przysługuje
prawo do odszkodowania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Oferta powinna zawierać:

−

dokładne informacje o oferowanym towarze lub usłudze (nazwa, jakość, ilość,
opakowanie),

−

cenę towaru lub usługi (detaliczną, hurtową, czy zawiera VAT, jaki procent),

−

warunki i termin dostawy,

−

warunki i termin płatności (przelew, gotówka, raty, itp.),

−

termin składania zamówień,

−

formy zamówień (pisemnie, telefonicznie),

−

ewentualne zastrzeżenia co do ilości i częstotliwości dostaw,

−

termin ważności oferty.

Zamówienie

Jest to zobowiązanie do zakupu towaru przez odbiorcę na warunkach określonych w tym

dokumencie. Jest ono pismem wiążącym – początkowo wiąże tylko odbiorcę. Zamówienie
jest często sporządzane na formularzach, ale i na blankietach korespondencyjnych i papierze
bez nadruków. Zawiera ono:

−

dokładne określenie zamawianego towaru lub usługi,

−

żądaną ilość (np. liczbę jednostek towaru),

−

cenę (potwierdzenie ceny oferty lub cennika),

−

ogólną wartość zamawianego towaru lub usługi albo ostateczną kwotę do
zapłaty (napisaną słownie i cyfrą),

−

warunki płatności,

−

termin i sposób dostawy towaru lub wykonania usługi.

Dostawca  może  przyjąć  zamówienie  do  realizacji.  Jeśli  potwierdzi  ten  fakt  na  piśmie  jest  to
jednoznaczne z zawarciem umowy kupna – sprzedaży, która wiąże także dostawcę [8, s. 46].

Specyfikacja wysyłkowa (WZ, dowód dostawy)
Jest  ona  wysyłana  razem  z  towarem,  stanowi  podstawę  do  wydania  towaru  z  magazynu
i  opracowania  faktury.  Służy  też  jako  dowód  wpisania  rozchodu  w  ewidencji  magazynowej.
Oryginał  wraz  z  kopią  wysyła  się  razem  z  towarem  do  odbiorcy.  Kopia  po  potwierdzeniu  na
niej odbioru towaru, wraca do dostawcy.
Jest sporządzana na formularzach i zawiera:

−

numer specyfikacji i datę,

−

oznaczenie dostawcy i odbiorcy,

−

oznaczenie towarów, ich ceny, cech, ilości, rodzaju opakowania, wartości, masy

−

oznaczenie ilości ładunku w jednostkach masy, pojemności, powierzchni, liczby sztuk,

−

oznaczenie cech zamówienia i sposobu wysłania towaru,

−

określenie osób wysyłający i odbierających towar oraz ich podpisy.

Reklamacja

Ma miejsce wówczas, gdy towar nie odpowiada warunkom zamówienia pod względem

jakościowym (reklamacja jakościowa) lub ilościowym (reklamacja ilościowa), a także wtedy,
gdy przez pomyłkę został przesłany inny towar niż zamawiano albo gdy przesyłka została
uszkodzona w czasie transportu.
W reklamacji odbiorca dokładnie przedstawia swoje zastrzeżenia i żądania. Odbiorca może:

−

oddać wadliwy towar do dyspozycji i żądać skorygowania rachunku o odpowiednią
kwotę;

−

rozwiązać transakcję kupna-sprzedaży i żądać odszkodowania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do reklamacji dołącza się dokument uzasadniający wnoszone zastrzeżenia (protokół

przyjęcia, protokół policyjny).
Obok reklamacji szczegółowych mogą wystąpić reklamacje ogólne, nie związane z konkretną
transakcją, ale zawierające pewne wskazówki na przyszłość (np. dotyczące poprawienia
jakości towarów, usprawnienia dostaw itp.)
Reklamacja powinna zawierać:

−

nazwisko odbiorcy i jego adres,

−

datę nabycia towaru,

−

nazwę towaru,

−

wartość towaru,

−

dokładne podanie wad oraz okoliczności ich wystąpienia,

−

treść żądania nadawcy,

−

jego podpis.

Odrzucenie reklamacji

Może wystąpić ze względów merytorycznych – gdy dostawca uważa zarzuty odbiorcy za

bezzasadne  lub  formalnych  –  gdy  odbiorca  przy  wnoszeniu  reklamacji  nie  dopełnił
niezbędnych  formalności,  np.:  przesłał  reklamację  zbyt  późno  lub  nie  dołączył  protokołu
przyjęcia.
W  przypadku  sporu  sprawa  zostaje  skierowana  na  drogę  postępowania  arbitrażowego
[8, s. 49].

Tabela 1. Przykładowy wzór zgłoszenia reklamacji

ZGŁOSZENIE REKLAMACJI

1. Podstawowe informacje
Zgłoszony problem….……………………………………………………………………………….....

Klient:…………………………………………………………………………………………………..

Data zgłoszenia:………………………………………………………………………….......................

Reklamowany wyrób:…………………………………………………………………………………..

Ilość reklamowana:……………………………………………………………………………………..

Wartość reklamowanego wyrobu:……………………………………………………….......................

2. Reklamowana dostawa:

Odbiorca:………………………………………………………………………………………………

Nr umowy/kontraktu………………………………………………………………………...................

Nr zamówienia…………………………………………………………………………………………

Data dostawy/ nr dyspozycji WW…………………………………………………………………......

Dostarczona ilość……………………………………………………………………………………....

3. Informacje dodatkowe: (np. proponowany przez klienta sposób załatwienia reklamacji)
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

……………………………………

Podpis klienta

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.   Co nazywamy planem pracy?
2.   Jaki jest cel sporządzania planu pracy?
3.   Czego dotyczy korespondencja handlowa?
4.   Jakie znasz rodzaje ofert?
5.   W jakim celu składa się zapytanie ofertowe?
6.   Co to jest reklamacja i kiedy można ja sporządzić?
7.   Jaka jest różnica pomiędzy ofertą a zamówieniem?
8.   Jakie korzyści wynikają z zastosowania techniki komputerowej w sporządzaniu

dokumentacji handlowej?

9. Jakie programy komputerowe umożliwiają sporządzenie planu pracy?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź dowolny plan pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  określić kolejne czynności podczas wykonywania pracy,
2)  sporządzić plan pracy z wykorzystaniem zestawu komputerowego,
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– komputer z oprogramowaniem i drukarką,
– literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Sporządź reklamację.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zapoznać się z literatura na ten temat informacji zawartej w reklamacji,
2)  określić rodzaj reklamacji,
3)  określić co powinna zawierać reklamacja,
4)  sporządzić reklamację wykorzystując program komputerowy,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy,
6)  dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy

– komputer z oprogramowaniem i drukarką,
– literatura z rozdziału 6.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Sporządź ofertę handlową stołów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zapoznać się z literatura na ten temat,
2)  określić rodzaj oferty,
3)  określić co powinna zawierać oferta,
4)  sporządzić ofertę wykorzystując program komputerowy,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy,
6)  dokonać samooceny

Wyposażenie stanowiska pracy:

– komputer z oprogramowaniem i drukarką,
– literatura z rozdziału 6.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

1) określić co nazywamy planem pracy?

¨ ¨

2) określić cel sporządzania planu pracy?

¨ ¨

3) scharakteryzować korespondencję handlową?

¨ ¨

4) określić rodzaje ofert?

¨ ¨

5) określić cel składania zapytania ofertowego?

¨ ¨

6) scharakteryzować czym jest reklamacja i kiedy można ja sporządzać?

¨ ¨

7) wskazać różnice pomiędzy ofertą a zamówieniem?

¨ ¨

8) wykorzystać program komputerowy do sporządzenia dokumentacji

handlowej?

¨ ¨

9) sporządzić plan pracy

¨ ¨

10) dokonać prezentacji wykonanego ćwiczenia?

¨ ¨

11) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu?

¨ ¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Sporządzanie kalkulacji cenowej, przygotowanie zestawień

tabelarycznych

4.2.1. Materiał nauczania

Zestawienie elementów

Poniższy rysunek przedstawia stołek drewniany. Elementy potrzebne do wykonania

takiego stołka zostały zestawione w formie listy, na której są zawarte ilość materiału oraz
wymiary. Raz wprowadzoną listę do komputera można dowolnie wiele razy drukować
i ponownie stosować do przeprowadzania obliczeń.

Rys. 3. Stołek drewniany [10, s. 68]

Zastosowanie zestawień tabelarycznych

Do tworzenia zestawień tabelarycznych zastosowany został arkusz kalkulacyjny.

W  arkuszu  wpisujemy  wykaz  wszystkich  elementów  oraz  ich  wymiary.  Na  wpisanych
liczbach  można  przeprowadzać  wszelkie  obliczenia  związane  z  budowa  stołka.  Planowane
zestawienie  elementów  musi  mieć  tytuł  co  będzie  umożliwiało  identyfikacje  wyroby  jakiego
dotyczy  zestawienie.  Następnie  w  arkuszu  wprowadzamy  wszystkie  nazwy elementów, liczbę
sztuk w wyrobie oraz wymiary (długość, szerokość, grubość).

Rys. 4. Zestawienie elementów stołka

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dokumentacja kontrolno-ewidencyjna

Za pomocą komputera można dziś pogrupować i zarządzać informacjami. W zakładzie

produkcyjnym  dokumentację  kontrolno-ewidencyjna  można  prowadzić  przy  zastosowaniu
bazy  danych.  W  bazie  takiej  umieszcza  się  spis  adresów  klientów,  listy  numerów
telefonicznych  lub  spis  towarów  będących  na  stanie  magazynu  zakładowego.  Korzystając
z  bazy  danych  można  na  bieżąco  śledzić  rodzaj  i  ilość  akcesoriów  i  materiałów
wykorzystanych  do  produkcji.  Łatwo  i  szybko  sprawdzić  czy  dany  towar  jest  na  stanie
magazynowym  i  w  jakiej  ilości.  Zastosowanie  komputera  w  pracach  kontrolno-
ewidencyjnych usprawnia proces produkcji.

Rys. 9. Fragment listy ewidencyjnej łączników w stolarni

Rys. 10. Przykładowy formularz

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.   Co nazywamy kalkulacją cenową?
2.   W jaki sposób można dokonać kontroli zużycia materiałów?
3.   Jaki jest cel tworzenia zestawienia elementów?
4.   Jakie składniki należy uwzględnić w kalkulacji?
5.   Jakie programy komputerowe służą do sporządzania kalkulacji cenowej?
6.   Jakie  znasz  programy  komputerowe  do  prowadzenia  dokumentacji  kontrolno-

ewidencyjnej?

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz zapotrzebowanie materiału do wykonania wyrobu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zapoznać się z literaturą na ten temat,
2)  wylosować rysunek spośród ilustracji przygotowanych przez nauczyciela,
3)  określić kolejne czynności podczas wykonywania pracy,
4)  sporządzić zapotrzebowanie materiałowe z wykorzystaniem komputera,
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–  komputer z oprogramowaniem i drukarką,
–  katalogi,
–  literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Sporządź zestawienie cenowe materiału potrzebnego do wykonania wyrobu. Zestawienie

wykonaj w oparciu o program komputerowy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zapoznać się z literaturą na ten temat,
2)  określić co powinna zawierać kalkulacja,
3)  dokonać analizy cenowej materiałów w dostępnych źródłach informacji,
4)  wybrać dwa warianty cenowe na podstawie wyszukanych informacji,
5)  sporządzić kalkulację cenową wykorzystując program komputerowy,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy,
7)  dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy

–  komputer z oprogramowaniem i drukarką,
–  katalogi, prospekty,
–  literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Sporządź fragment dokumentacji kontrolno-ewidencyjnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zapoznać się z literaturą na ten temat,
2)  określić kolejne czynności podczas wykonywania pracy,
3)  sporządzić zużycie materiałowe z wykorzystaniem komputera,
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

– komputer z oprogramowaniem i drukarką,
– literatura z rozdziału 6.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

1) wyjaśnić co nazywamy kalkulacją cenową?

¨ ¨

2) scharakteryzować sposób dokonywania kontroli zużycia materiałów?

¨ ¨

3) określić cel tworzenia zestawienia elementów?

¨ ¨

4) scharakteryzować jakie składniki należy uwzględnić w kalkulacji?

¨ ¨

5) obliczyć zużycie materiałów?

¨ ¨

6) wykorzystać program komputerowy do sporządzenia kalkulacji cenowej?

¨ ¨

7) dokonać prezentacji wykonanego ćwiczenia?

¨ ¨

8) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu?

¨ ¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Sporządzanie rysunków przy zastosowaniu programu
AutoCAD

4.3.1. Materiał nauczania

Sporządzania rysunków przy zastosowaniu programu AutoCAD

Na długo przed wymyśleniem słowa pisanego ludzie wykorzystywali obrazy do

przekazywania  informacji.  I  dziś  wizualna  metoda  komunikacji  nadal  odgrywa  ważną  rolę,
w  epoce  wysoko  rozwiniętej  technologii.  Wprawdzie  obraz  i  rysunek  pozostały  jednymi
z  podstawowych  środków  komunikacji,  ale  metody  ich  tworzenia  uległy  znacznej  zmianie.
Obecnie  rysunki  tworzymy  za  pomocą  komputerów.  Jednym  z  narzędzi  przeznaczonych  do
ich  tworzenia  są  programy  CAD,  czyli  programy  do  komputerowego  wspomagania
projektowania  (Computer  Aided  Design).  Rozwój  programów  tego  typu  trwa  wraz
z  rozwojem  komputerów.  Stają  się  one  coraz  bardziej  potężne,  coraz  szybsze  i  łatwiejsze
w użyciu.

Ogólne informacje o programie AutoCAD

Program tworzy rysunki wykorzystując podstawowe jednostki geometryczne wybierane,

zestawiane i wprowadzane na ekran przez użytkownika. W sposób ogólny działanie programu
może  być  określone  jako  wybór  i  tworzenie  jednostek  geometrycznych  wprowadzanych  na
ekran  monitora,  manipulowanie  nimi  na  ekranie  oraz  przechowywanie  efektów  tych
czynności.  Do  manipulowania  tworzonym  rysunkiem  zwykle  używa  się  komend  typu
przesuń,  obróć,  kopiuj  tworzony  obiekt,  przesuń  widok,  skaluj,  steruj  wyświetlaniem
fragmentów  rysunku,  twórz  warstwy  rysunkowe.  Rysunki  części  znormalizowanych  (śruby,
nakrętki,  wkręty  itp.)  przydatne  do  dalszego  częstego  wykorzystywania  w  tworzonych
rysunkach,  a  także  fragmenty  tworzonych  rysunków  mogą  tworzyć  bloki,  które  będą
zapisywane  na  dysku  jako  niezależne  rysunki.  Rozmiary  tych  danych  można  zmieniać
i  dowolnie  zestawiać  według  potrzeb.  Blok  taki  można  później  w  dowolnym  momencie
wczytać  i  umieścić  na  aktualnie  tworzonym  rysunku.  Można  także  tworzyć  zestawy  swoich
własnych  bloków,  np.  okuć  meblowych,  łączników,  do  własnych  bibliotek  (archiwów)
elementów  i  symboli.  Blokom  można  przyporządkować  wybrane  informacje  opisowe,  tzw.
atrybuty.  Atrybutami  bloku  zdefiniowanego  jako  np.  okucie  meblowe  mogą  być:  typ  okucia,
cena, materiał, z jakiego jest wykonane okucie, itp.

Program wykorzystuje technikę warstw, którą w uproszczeniu można określić jako

tworzenie  fragmentów  obrazu  na  arkuszach  przezroczystej  folii.  Rzuty  przedmiotu
narysowane  na  jednej  folii  oraz  wymiary  tych  rzutów  narysowane  na  drugiej  folii,  po
nałożeniu  na  siebie,  utworzą  rysunek  techniczny  tego  przedmiotu.  Poszczególne  warstwy,
w zależności od potrzeb, można włączać lub wyłączać. Posługiwanie się warstwami prowadzi
do zwiększenia czytelności rysunku. Program nie ogranicza liczby użytkowanych warstw.

AutoCAD stanowi dużą pomoc w zakresie wymiarowania. Można wymiarować dowolne

elementy  rysunku  (odcinki,  łuki,  średnice,  kąty),  można  także  zaznaczać  tolerancje
wymiarów.  Pełne  opanowanie  sposobów  wymiarowania  jest  jednak  dość  trudne.  Istnieje
możliwość  półautomatycznego  wymiarowania  elementów  rysunku.  Wskazuje  się  punkty,  dla
których  ma  być  określony  wymiar,  a  program  sam  wstawia  linie  wymiarowe  oraz  wpisuje
wymiar w ustalonych jednostkach.

Innym bardzo istotnym udogodnieniem rysowania, jakie daje program, jest możliwość

oglądania rysunku w całości lub powiększonych jego fragmentów. Polecenie takie można
wykonać w trakcie realizacji innej komendy, bez przerywania jej ciągłości.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.   Co oznacza skrót CAD?
2.   Jakie znasz programy do komputerowego wspomagania projektowania?
3.   Na czym polega konfiguracja arkusza rysunkowego?
4.   Na czym polega technika warstw?
5.   Do czego służy lokalizacja względem obiektu?
6.   Jakie  znasz  zalety  zastosowania  programów  komputerowych  do  wykonywania

rysunków?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj rysunek szafy w rzutach prostokątnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  otworzyć program komputerowy do wspomagania projektowania,
3)  wykonać konfigurację parametrów rysunkowych,
4)  narysować rysunek szafy wykorzystując program komputerowy,
5)  zwymiarować rysunek,
6)  zapisać rysunek na dysku lub dyskietce,
7)  wydrukować wykonany rysunek,
8)  zaprezentować efekty swojej pracy,
9)  dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–  komputer z oprogramowaniem i drukarką,
–  instrukcja do ćwiczenia,
–  literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Wykonaj rysunek szafki kuchennej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  uruchomić komputer,
3)  otworzyć program komputerowy do wspomagania projektowania,
4)  narysować rysunek szafki wykorzystując program komputerowy,
5)  zapisać rysunek na dysku lub dyskietce,
6)  wydrukować wykonany rysunek,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy,
8)  dokonać oceny ćwiczenia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

–  komputer z oprogramowaniem i drukarką,
–  instrukcja do ćwiczenia,
–  literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Wykonaj rysunek złożeniowy stołka.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  otworzyć program komputerowy do wspomagania projektowania,
3)  narysować rysunek stołka wykorzystując program komputerowy,
4)  wykonać przekroje,
5)  zwymiarować rysunek,
6)  ponumerować i opisać elementy w tabeli,
7)  zapisać rysunek na dysku lub dyskietce,
8)  wydrukować wykonany rysunek,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy,
10) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy

–  komputer z oprogramowaniem i drukarką,
–  instrukcja do ćwiczenia,
–  literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Wykonaj rysunek wykonawczy oskrzyni stołka.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  otworzyć program komputerowy do wspomagania projektowania,
3)  narysować oskrzynie wykorzystując program komputerowy,
4)  wykonać i oznaczyć przekroje,
5)  zwymiarować rysunek,
6)  zapisać rysunek na dysku lub dyskietce,
7)  wydrukować wykonany rysunek,
8)  zaprezentować efekty swojej pracy,
9)  dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy

–  komputer z oprogramowaniem i drukarką,
–  instrukcja do ćwiczenia,
–  literatura z rozdziału 6.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

1) wyjaśnić co oznacza skrót CAD?

¨ ¨

2) scharakteryzować programy do komputerowego wspomagania

projektowania?

¨ ¨

3) scharakteryzować na czym polega konfiguracja arkusza rysunkowego?

¨ ¨

4) przedstawić na czym polega technika warstw w AutoCAD?

¨ ¨

5) określić zastosowanie lokalizacji względem obiektu?

¨ ¨

6) wykonać rysunki techniczne przy pomocy komputera?

¨ ¨

7) wskazać zalety zastosowania komputerów w wykonywaniu rysunków

technicznych?

¨ ¨

8) dokonać prezentacji wykonanego ćwiczenia?

¨ ¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Automatyzacja i komputeryzacja w zakładach drzewnych

4.4.1. Materiał nauczania

Automatyzacja i komputeryzacja w zakładach drzewnych

Automatyzacja przyczynia się do zwiększenia wydajności produkcji, zmniejszenia zużycia

surowców  i  energii,  zwiększenia  pewności  działania  maszyn  i  urządzeń  oraz  polepszenia
bezpieczeństwa  pracy.  Jednocześnie  umożliwia  ona  podniesienie  rangi  wykonywanej  pracy,
co  przy  wzroście  ogólnego  poziomu  kwalifikacji  kadr  ma  duże  znaczenie,  ponieważ  przy
wyborze  miejsca  zatrudnienia  coraz  częściej  zwracać  się  będzie  uwagę  na  rodzaj  wykonywanej
pracy. Już obecnie napotyka się trudności z naborem chętnych do wykonywania prac ciężkich
i uciążliwych.

Jednak zastosowanie urządzeń automatycznych powinno być określone przede wszystkim

wskaźnikami  ekonomicznymi  i  technologicznymi.  Nie  każda  automatyka  jest  dobra
i niezbędna dla zakładu, zastosowanie jej należy łączyć z procesem technologicznym.
Przy  doborze  urządzeń  automatyki  należy  brać  pod  uwagę  to  że  nie  wszystkie  maszyny
i  urządzenia  zdadzą  egzamin  w  warunkach  pracy  przedsiębiorstw.  Przed  zakupem  tych
urządzeń  należy  przeanalizować  wszystkie  zagadnienia  dotyczące  ich  pracy  w  dostosowaniu
do nowej technologii, poziomu technicznego użytkowników oraz miejsca zainstalowania.

Często wdrażanie automatyzacji należy zaczynać od dokonywania zmian w organizacji,

która  determinuje  sprawne  działanie  urządzeń  sterujących  i  opanowanie  techniki
automatyzacji.  Automatyzacja  wywołuje  gwałtowny  wzrost  zasięgu  i  liczby  prac
konserwacyjno-naprawczych.  Grupa  tych  prac  wyodrębnia  się  nie  tylko  pod  względem
funkcjonalnym,  lecz  także  zawodowym  i  metodycznym.  W  strukturze  kwalifikacyjnej
odpowiada  jej  określona  kategoria  pracowników  wykonujących  te  prace.  Także  w  grupie
pracowników  bezpośrednio  zaangażowanych  w  produkcji  automatyzacja  wywołuje  poważne
zmiany,  które  dotyczą  wymagań  pod  względem  kwalifikacji  pracowników  i  metod  ich
działania.

Procesy produkcyjne są w różnym stopniu zautomatyzowane. Wynika to z różnej

podatności  automatyzacyjnej  procesów  produkcyjnych.  Najbardziej  podatne  czyli  łatwe  do
automatyzacji są procesy ciągłe.
Procesy  ciągłe  charakteryzują  się  tym,  że  materiał  znajduje  się w ciągłym  ruchu  postępowym
poprzez  kolejne  stanowiska,  przy  czym  parametry  czynników  oddziałujących  na  materiał  są
zasadniczo stałe.

Dla przemysłu drzewnego typowe są procesy nieciągłe (dyskretne), charakteryzujące się

wyraźnym ich oddzieleniem zarówno w czasie, jak i w miejscu wykonywania poszczególnych
operacji.

Prace rozwojowe zastosowań automatyki prowadzone są zarówno nad opracowaniem

nowych przyrządów automatyki, jak też nad wprowadzeniem procesów bardziej podatnych na
automatyzację  zamiast  mniej  podatnych.  Poza  tym  prowadzi  się  działania  ułatwiające
automatyzację  polegające  na  przystosowaniu  materiałów  obrabianych  do  maszyn
automatycznych.  W  dużej  liczbie  przypadków  nieznaczna  zmiana  operacji  technologicznych
umożliwia  w  znacznym  stopniu  uproszczenie  konstrukcji  urządzeń  automatycznych.
Przestrzega się przy tym wymagań dotyczących jakości, jednolitości i stałości oraz wymiarów
materiału  obrabianego.  Działania  w  kierunku  automatyzacji  utożsamia  się  zwykle  jako
unowocześniające.  Tak  samo  produkty  uzyskane  w  sposób  automatyczny  traktuje  się  jako
nowoczesne.  Rozumiana  w  ten  sposób  nowoczesność  nie  jest  jednak  zawsze  jednoznaczna
z wysoką jakością.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Urządzenia automatyczne mogą być dostatecznie efektywne tylko w tym przypadku,

jeżeli zostały one opracowane odpowiednio do konstrukcji wyrobu, opartego na nowoczesnej
technologii przedsiębiorstwa. W szeregu przypadków istniejące sposoby wytwarzania
wyrobów nie pozwalają efektywnie automatyzować zakładu. Podstawa automatyzacji jest
unifikacja detali [1, s. 5].
Przykład automatyzacji w przemyśle

Stosowane obecnie sposób obrzynania tarcicy bocznej, polegający na ręcznym podawaniu

deski do pilarki przez pracownika, jest coraz mniej efektywny, ponieważ obsługująca pilarkę
osoba nie jest w stanie uwzględnić wielu istotnych informacji mających wpływ na operacje.

Zautomatyzowanie tego procesu pozwala zwiększyć wydajność produkcji o kilka procent.

Jest  to  możliwe  dzięki  temu,  iż  specjalistyczne  urządzenia  są  w  stanie  samodzielnie  ustalić
położenie  narzędzi  we  wrzecionie  pilarki,  tak  aby  parametry  obrabianej  tarcicy  były  jak
najlepsze  (optymalna  grubość  i  szerokość),  a  co  za  tym  idzie  jak  najmniejsze  straty
(minimalne  wymiary  obrzynka).  Do  optymalizacji  operacji  obrzynania  wykorzystuje  się
obecnie  urządzenia  skaningowe  optyczno  –  elektroniczne  z  zastosowaniem  odpowiednich
bloków pomiarowo – wykonawczych typu:

−

zasłona świetlna,

−

promieniowanie poprzeczne,

−

kamera laserowa,

−

optyczno – falowe,

−

świetlna skaningowa siatka antenowa.

Przykłady zastosowania komputerów w przemyśle:

−

sortownie drewna okrągłego,

−

kontrola procesu suszenia,

−

obróbka hydrotermiczna,

−

obrabiarki CNC,

−

produkcja płyt wiórowych.

Rys. 11. Pilarka do rozkroju materiałów płytowych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Na rysunku 11 pokazana jest pilarka formatowa przeznaczona do rozkroju materiałów

płytowych.  Piłowanie  wykonuje  się  z  zastosowaniem  urządzeń  sterowanych  komputerowo.
Obrabiarka  ta  wykonuje  operacje  piłowania  wg  wcześniej  zaplanowanych  linii  naniesionych
na  arkusz  płyty  na  ekranie  komputera.  Pracownik  korzystając  z  programu  komputerowego
optymalnie  dzieli  arkusz  płyty  na  elementy  meblowe  zgodnie  z  wymiarami  odczytanymi
z  rysunku.  Jego  praca  polega  na  wprowadzeniu  wymiarów  do  programu  komputerowego
i  położeniu  płyty  na  stół  obrabiarki.  Obrabiarka  przy  pomocy  urządzeń  transportowych
i  specjalnego  stołu  sama  przesuwa  płytę.  Przedtem  rozpiłowanie  płyty  polegało  na
podzieleniu  arkusza  na  mniejsze  paski,  a  następnie  paski  na  elementy.  Podczas  piłowania
płyta  była  przesuwana  ręcznie  po  stole  obrabiarki  i  dosuwana  przez  pracownika  do
prowadnicy.  Rozpiłowanie  jednego  arkusza  trwało  kilka minut i pracownik musiał za każdym
razem  ustawiać  prowadnice  na  inny  wymiar  w  zależności  od  wymiarów  piłowanego
elementu.  Przy  zastosowaniu  urządzeń  sterowanych  komputerowo  nie  tylko  zwiększa  się
wydajność  i  jakość  obróbki  ale  również  bezpieczeństwo  pracowników  ponieważ  pracownik
nie ma bezpośredniego kontaktu z narzędziem.

Rys. 12. Centrum obróbcze

Rysunek 12 przedstawia centrum obróbcze przeznaczone do wykonywania kilku operacji

(frezowanie,  wiercenie)  przy  jednym  zamocowaniu  elementu  na  stole  obrabiarki.
Wykonywanie  kilku  operacji  na  jednym  elemencie  bez  zmiany  jego  położenia  zwiększa
dokładność obróbki. Pracownik wprowadza poprzez klawiaturę do programu komputerowego
kształt  i  wymiary  elementu,  nie  musi  przy  każdej  operacji  ustawiać  elementu  do  prowadnicy
jak  w  obrabiarkach  jednoczynnościowych.  Obrabiarka  wykonuje  operacje  frezowania
i  wiercenia  zarówno  w  szerokiej  jak  i  wąskich  płaszczyznach.  Przedtem  operacje  były
wykonywane  na  kilku  obrabiarkach,  elementy  mocowane  były  kilka  razy,  a  obrabiarki
przezbrajane  do  każdej  operacji.  Proces  wykonania  elementu  był  znacznie  dłuższy
i  pracochłonny.  Zastosowanie  centrów  obróbczych  programowanych  komputerowo  skraca
czas wykonywania, zwiększa jakość i dokładność obróbki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Możliwość unowocześniania produkcji

Projektowanie

procesów

technologicznych

stanowi

ważny

etap

technicznego

przygotowania  produkcji  przemysłowej.  Poza  tym,  podstawowa  wiedza  technologiczna
(w  tym  także  zasady  projektowania  procesów  technologicznych)  może  okazać  się  absolutnie
niezbędna  w  każdej  fazie  rozwoju  produktu.  Projektowanie  technologiczne  wymaga
wykorzystania  wszelkich  danych  o  konstrukcji  wyrobu,  które  zawarte  są  w  dokumentacji
konstrukcyjnej.  Przepływ  tych  danych  od  konstruktora  do  technologa  może  być  realizowany
w  rozmaity  sposób.  Najprostszy  i  najmniej  zaawansowany  technicznie  wariant  przepływu
informacji  to  wykorzystanie  wyłącznie  zapisu  analogowego.  W  praktyce  chodzi
o  przekazywanie  tradycyjnych  dokumentów  takich  jak  rysunki  wykonywane  odręcznie  (np.
na  desce  kreślarskiej)  oraz  teksty  pisane  ręcznie  lub  na  maszynie  do  pisania.  W  sytuacji,  gdy
„projektowanie”  jest  wspomagane  komputerowo,  możliwe  jest  generowanie  tradycyjnych
dokumentów  za  pomocą  takich  urządzeń,  jak  ploter  czy  drukarka.  Tradycyjne  dokumenty są
nieodzowne,  gdy  projektowanie  technologiczne  odbywa  się  bez  pomocy  komputera  lub  gdy
brak  jest  odpowiedniego  sprzęgu  wymiany  danych  między  systemem  CAD  (komputerowe
wspomaganie projektowania), a systemem CAM (komputerowe wspomaganie wytwarzania).
Wprowadzenie  standardu  wymiany  danych  w  postaci  elektronicznej  pozwala  przejść  do
jednokierunkowego modelu przepływu informacji (tzn. z CAD do CAM). [3, s. 26].

Rys. 13. Tworzenie dokumentacji

konstrukcyjnej i technologicznej

z wykorzystaniem zintegrowanego

informatycznie systemu

CAD/CAM [3, s. 25]

Rys. 14. Współbieżne tworzenie

dokumentacji konstrukcyjnej

i technologicznej z wykorzystaniem

zintegrowanego informatycznie

systemu CAD/CAM [3, s. 25]

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Projektowanie procesów technologicznych w ramach komputerowo zintegrowanego
wytwarzania

Komputerowa integracja wytwarzania (CIM – komputerowo zintegrowane wytwarzanie)

znacznie  wykracza  poza  integrację  informatyczną  systemów  CAD/CAM.  Warunkiem
optymalnego  funkcjonowania  CIM  jest  istnienie  nadrzędnego  systemu  planowania
i  sterowania  produkcją  (PPC  –  planowanie  i  sterowanie  produkcją).  System  PPC  stanowi
m.in, podstawę integracji danych technicznego przygotowania produkcji (w tym także danych
stanowiących projekt procesu technologicznego). Główne zadania PPC to:

−

planowanie produkcji, czyli poszukiwanie oraz ustalanie zadań produkcyjnych i środków
do realizacji tych zadań,

−

sterowanie produkcją, czyli uruchamianie, nadzorowanie i zapewnienie realizacji zadań
produkcyjnych.

Rys. 15. Schemat komputerowo zintegrowanego wytwarzania [3, s. 27]

Zgodnie ze schematem na powyższym rysunku do systemu PPC przesyłane są informacje

(meldunki  zwrotne)  o  efektach  i  stanie  zaawansowania  wszelkich  prac  związanych
z  planowaniem,  przygotowaniem  i  realizacją  produkcji.  Na  tej  podstawie  system  PPC
aktualizuje  i  wysyła  odpowiednie  zlecenia,  które  mają  zapewnić  poprawną  (ze  względu  na
termin,  jakość,  koszt  i  warunki  pracy)  realizację  zadań  produkcyjnych.  Projektowanie
i  planowanie  technologiczne  (m.in.  tworzenie  planów  technologicznych  obróbki,  pomiarów
i  montażu;  tworzenie  i  archiwizacja  źródłowych  programów  obróbkowych;  generowanie

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

postprocesorów) to zadanie realizowane w systemie komputerowego wspomagania
planowania (CAP – komputerowo wspomagane planowanie). Za bezpośrednie kierowanie
wytwarzaniem w ramach CIM odpowiada tzw. system sterowania wytwarzaniem (SFC). [3, s. 28].

Analizowanie różnych źródeł informacji

Analizowanie informacji zawartych w katalogach i prospektach jest istotną umiejętnością.

Znajdują się w nich informacje zawierające najnowsze rozwiązania nie tylko dotyczące
konstrukcji narzędzi ale i formy plastycznej mebli.

Jednym ze sposobów szybkiego dotarcia do klienta są katalogi wydawane przez firmy

produkujące  nie  tylko  gotowe  wyroby  użytku  codziennego  jak  np.  meble,  ale  również
akcesoria  i  materiały  do  produkcji  mebli.  Korzystając  z  katalogów  można  w  nich  bardzo
szybki  sposób  odnaleźć  interesujące  nas  informacje.  Katalogi  najczęściej  stanowią  ofertę
handlową,  zawierają  informację  techniczną  wraz  z  opisem  obsługi  i  montażu.  Dlatego
podczas  prac  technologicznych  ważne  jest  odpowiednie  dobranie  narzędzi  i  urządzeń  do
określonych prac.

Wyszukiwanie

nie

jest

czynnością

skomplikowana,

ponieważ

informacje

są

uporządkowane w grupy tematyczne.
Analizowanie  katalogów  i  prospektów  pozwala  zwiększyć  możliwość  wykonywania
poszczególnych  prac  i  zastosowania  nowych  rozwiązań  w  drzewnictwie.  Nowe  rozwiązania,
które  są  na  rynku  są  zawsze  przedstawiane  w  katalogach  i  prospektach  ponieważ  jest  to
najszybsza droga dotarcia do odbiorcy.

W katalogach zawarte są między innymi okucia stosowane do produkcji mebli wraz

z instrukcją ich montażu, informacje te mają wpływ na postęp techniczny w produkcji mebli.

Obecnie wiele firm udostępnia swoje katalogi drogą elektroniczna co daje możliwość

jeszcze szybszego dotarcia do informacji. Przez internet można także dokonywać zamówień
towaru co znacznie skraca czas wytwarzania produktów.

Rys. 16. Przykład informacji zamieszczonej w katalogu

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Czym jest automatyzacja?
2.  Jaki jest znaczenie automatyzacji w przemyśle drzewnym?
3.  Jakie znasz przykłady automatyzacji?
4.  Co oznacza pojecie CAM?
5.  Jakie rodzaje prac w zakładzie produkcyjnym można zautomatyzować?
6.  W jakich pracach mają zastosowanie komputery w zakładach drzewnych?
7.  Na czym polega unowocześnianie produkcji?
8.  Jakie znasz źródła informacji technicznej?
9.  Jakie informacje są zawarte w katalogach?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z różnych źródeł informacji znajdź materiał odpowiadający wymaganiom

zawartym w dokumentacji techniczno-technologicznej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  określić wymagania materiału zawarte w dokumentacji,
2)  dokonać analizy różnych źródeł informacji,
3)  dokonać analizy pozyskanych informacji z różnych źródeł,
4)  porównać informacje z wymaganiami zawartymi w normach,
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–  katalogi,
–  prospekty,
–  dokumentacja techniczno-technologiczna,
–  zestaw norm,
–  literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Wskaż przykłady zastosowania automatyzacji w przemyśle drzewnym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  dokonać analizy różnych źródeł informacji,
2)  określić miejsca zastosowania automatyzacji,
3)  przedstawić w formie opisowej korzyści wynikające z zastosowania automatyzacji,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy,
5)  dokonać samooceny.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy

– prospekty,
– literatura z rozdziału 6.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

1) zdefiniować pojecie automatyzacji?

¨ ¨

2) określić znaczenie automatyzacji w przemyśle drzewnym?

¨ ¨

3) wskazać przykłady automatyzacji?

¨ ¨

4) wyjaśnić pojecie CAM?

¨ ¨

5) określić prace które można zautomatyzować?

¨ ¨

6) wskazać przykłady zastosowania komputerów w przemyśle drzewnym?

¨ ¨

7) scharakteryzować na czym polega unowocześnianie produkcji?

¨ ¨

8) wskazać źródła informacji?

¨ ¨

9) wyszukać informacje?

¨ ¨

10) dokonać prezentacji wykonanego ćwiczenia?

¨ ¨

11) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu?

¨ ¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Dokumentacja techniczno-technologiczna

4.5.1. Materiał nauczania

Dokumentacja techniczno - technologiczna

Przed rozpoczęciem każdej pracy trzeba wiedzieć, co ma być wykonane, z jakich

materiałów,  w  jakim  czasie  oraz  jakimi  narzędziami.  Należy  ustalić  kolejność  wykonywania
czynności  technologicznych.  Te  niezbędne  wiadomości  pozwolą  prawidłowo  przygotować
wszystko,  co  jest  potrzebne  do  wykonywania  określonej  pracy  tak,  aby  przebiegała  ona  bez
przerw  i  przeszkód.  Jest  to  niezmiernie  ważne  zwłaszcza  w  produkcji  przemysłowej,  gdzie
każda nieprzewidziana przerwa powoduje duże straty finansowe [6, s. 303].
W  produkcji  mebli,  która  cechuje  się  częstymi  zmianami  wykonywanych  wyrobów,
organizacyjno-techniczne  przygotowanie  produkcji  ma  szczególne  znaczenie.  Składa  się  ono
z wielu prac, z których najważniejsze to sporządzenie:

−

rysunków technicznych zaplanowanego wyrobu,

−

norm zakładowych,

−

schematu przebiegu procesu technologicznego,

−

instrukcji technologicznych,

−

norm materiałowych.

Sporządzanie rysunków technicznych

Rysunek jest graficznym odtwarzaniem kształtów przedmiotu istniejącego lub

projektowanego.  W  rysunku  technicznym  stosuje  się  uproszczenia  umowne,  których
znajomość pozwala posługiwać się rysunkami w procesie wytwarzania. Sporządzanie rysunku
technicznego  na  projektowany  wyrób  meblarski  jest  połączone  z  wyborem  odpowiedniej
konstrukcji  mebla.  Sporządzający  rysunek  powinien  znać  warunki  techniczne,  kształty
i wymiary mebla, jego przeznaczenie oraz warunki, w jakich będzie on wykonywany.
Kształty  i  wymiary  mebla  podaje  przyszły  użytkownik,  w  wypadku  wykonywania  usług
z  zakresu  meblarstwa.  Natomiast  w  produkcji  masowej  lub  seryjnej,  a  więc  w  warunkach
produkcji  przemysłowej,  najczęściej  projekty  mebli  wykonują  powołane  do  tego  celu
instytucje.  Projekty  są  przekazywane  do  fabryki mebli w  postaci  dokumentacji  składającej  się
z rysunków w skali 1:10 oraz rysunków poszczególnych elementów w skali 1:1.
Wybór  konstrukcji  mebla  polega  na  doborze  odpowiednich  połączeń  stolarskich  i  łączników.
Możliwość  zastosowania  określonego  połączenia  zależy  od  kształtu  i  wymiarów  elementów
oraz  od  umiejscowienia  połączenia  w  elemencie.  Również  rodzaj  łączonych  materiałów  ma
wpływ na wybór połączeń. W doborze połączeń stolarskich konstruktor powinien wybierać te
z  nich,  które  dając  ten  sam  efekt  wytrzymałościowy,  mogą  być  wykonywane  w  krótszym
czasie,  za  pomocą  obrabiarek  i  narzędzi  znajdujących  się  w  przedsiębiorstwie.  W  celu
sprawdzenia  prawidłowości  przyjętych  rozwiązań  konstrukcyjnych  i  proporcji  występujących
w  projektowanym  meblu,  w  razie  przewidywanej  produkcji  seryjnej,  wykonuje  się  model
przedmiotu. Po dokonaniu niezbędnych poprawek i uzupełnień staje się on wzorem do dalszej
produkcji.  Wykonuje  się  również  modele  elementów  o  bardziej  złożonych  kształtach,  jak  np.
elementy foteli czy krzeseł [7, s. 425].

Sporządzanie norm zakładowych

Ogólne warunki techniczne, dotyczące mebli mieszkaniowych, podają polskie normy.

Jednak duża różnorodność asortymentów meblowych oraz zmienność ich cech estetycznych
powodują, że nie są opracowywane polskie normy dla każdego wyrobu meblarskiego. Jeżeli

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

określony  mebel  ma  być  produkowany  tylko  w  jednym  przedsiębiorstwie,  wtedy  opracowuje
się  normę  zakładową  (ZN).  Warunki  techniczne  podane  w  takiej  normie  nie  mogą  odbiegać
od  wskazań  zawartych  w  polskich  normach,  a  jedynie  są  dostosowywane  do  konkretnego
projektowanego  wyrobu.  Podczas  opracowywania  norm  zakładowych  należy  posługiwać  się
normami  związanymi,  to  jest  wszelkimi  europejskimi  i  polskimi  normami,  odnoszącymi  się
do materiałów używanych w ich produkcji [7, s. 427].

Norma zakładowa na określony wyrób może składać się z podobnych treści jak PN, ale

mogą być w niej opracowane jedynie niektóre zagadnienia, w zależności od potrzeby.
Pełny zakres zagadnień normy zakładowej jest następujący:
1. Określenie normowanego przedmiotu.
2. Wymagania dotyczące: wilgotności i jakości drewna oraz innych materiałów

podstawowych i pomocniczych, wymiarów i dopuszczalnych odchyłek, wykonania
połączeń konstrukcyjnych, okleinowania oraz wykończania powierzchni.

3.  Pakowanie, przechowywanie i transport wyrobu.
4.  Sposoby oceny jakości normowanego wyrobu.
5.  Sposoby oznaczania normowanego wyrobu.
Sporządzona  poprawnie  norma  wskazuje  cel  zamierzonej  produkcji  i  obok  rysunku
technicznego jest instrukcją wykonawczą do dalszych czynności przygotowawczych.

Schematu przebiegu procesu technologicznego

Ustalenie czynności technologicznych, niezbędnych do wykonania gotowego wyrobu

oraz  kolejność  ich  występowania  w  procesie  produkcyjnym,  jest  istotą  sporządzania  planu
przebiegu  procesu  technologicznego.  Forma  opisowa  nie  jest  w  sporządzaniu  takiego  planu
stosowana  jako  bardzo  pracochłonna  w opracowaniu  i trudna  w  odczytywaniu.  Opracowanie
graficzne,  powszechnie  stosowane  w  produkcji  mebli,  nazywa  się  schematem  przebiegu
procesu  technologicznego  lub  krótko  schematem  technologicznym.  Sporządza  się  go
w postaci wykresu, w którym kolejność prac dla każdego elementu odczytuje się w poziomie,
a  obciążenie  pracą  poszczególnych  stanowisk  roboczych  —  pionowo.  Ustalona  kolejność
wykonywania  poszczególnych  czynności  technologicznych  wynika  przede  wszystkim
z projektowanej technologii. Jednak osiągnięcie tego samego efektu produkcyjnego może być
w  produkcji  mebli  uzyskane  z  zastosowaniem  różnych  urządzeń,  co  często  umożliwia
wprowadzenie  różnej  kolejności  wykonywania  czynności  technologicznych.  Należy  zatem
wybierać  rozwiązania  mniej  pracochłonne  i  możliwe  do  zrealizowania  bez  dodatkowych
kosztów, związanych z przygotowaniem oprzyrządowań lub z zakupem narzędzi.

Obciążenie poszczególnych stanowisk roboczych pracą nie może przekraczać

istniejących  możliwości,  a  więc  licząc  w  jednostkach  czasu,  nie  może  przekraczać  liczby
maszynogodzin,  jaka  jest  do  dyspozycji  dla  danej  obrabiarki  czy  urządzenia  produkcyjnego.
Bardzo  często  najbardziej  nawet  racjonalna  kolejność  i  sposób  wykonywania  czynności
technologicznych  mogą  być  zmienione  właśnie  z  powodu  przeciążenia  prac  określonego
stanowiska roboczego.

Dlatego też opracowujący schemat procesu technologicznego powinien dobrze znać stan,

rodzaj  i  stopień  obciążenia  poszczególnych  stanowisk  roboczych  w  przedsiębiorstwie.
Nieodzowna  jest  również  znajomość  orientacyjnych  norm  czasów  pracy.  Jest  to  szczególnie
ważne,  gdy  równocześnie  wykonuje  się  różne asortymenty  mebli,  a przewidywany  wyrób ma
być  wprowadzony  do  produkcji  bez  uprzedniego  zaniechania  wytwarzania  już
produkowanych  wyrobów.  Wtedy  najlepiej  sporządzić  wykres  obciążenia  stanowisk
roboczych  pracą  i  dopiero  na  podstawie  rozeznania  opracować  schemat  przebiegu  procesu
technologicznego dla projektowanego wyrobu. Nieuwzględnienie w praktyce wyżej podanych
uwag  może  spowodować  sporządzenie  poprawnego  pod  względem  technologicznym
schematu  technologicznego,  jednak  bez  możliwości  jego  urzeczywistnienia  w  konkretnych
warunkach przedsiębiorstwa [7, s. 429].

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys.17. Schemat przebiegu procesu technologicznego maszynowej obróbki taboretu [7, s. 224].

Sporządzanie instrukcji technologicznej i projektów oprzyrządowania

W warunkach produkcji przemysłowej wielkości technologiczne dla każdej czynności

podanej  w  schemacie  procesu  technologicznego  są  ujęte  w  postaci  planu  obróbki
technologicznej.  Wielkości  te  zależą  od  rodzajów  użytych  materiałów  oraz  narzędzi,
obrabiarek  i  urządzeń.  Wprowadzanie  do  fabryk  całkiem  nowych  narzędzi,  materiałów  czy
sposobów  wytwarzania  jest  poprzedzane badaniami.  W większych fabrykach mebli omawiane
badania  przeprowadza  się  również  w  laboratorium  fabrycznym.  Na  podstawie  licznych  prób
i  analizy  uzyskiwanych  wyników  powstają  instrukcje  technologiczne.  Podstawą  opracowania
planu  obróbki  technologicznej  są  instrukcje  technologiczne,  obowiązujące  w  przemyśle
meblarskim,  dotyczące  sposobów  stosowania  określonych  materiałów,  narzędzi,  obrabiarek
i urządzeń [7, s. 429].

Najczęściej

wytwarzanie

projektowanego

wyrobu

drzewnego

nie

przewiduje

wprowadzania  nowego  materiału  czy  narzędzi.  Dlatego,  szczególnie  w  razie  częstej  zmiany
asortymentu  produkcji,  korzystniej  jest  opracować  instrukcję  technologiczno-organizacyjną
na  poszczególne  stanowiska  robocze.  Jak  nazwa  wskazuje,  instrukcje  takie  powinny
znajdować  się  na  stanowiskach  roboczych  i  informować  robotników  o  podstawowych
zagadnieniach technologiczno-organizacyjnych, występujących na danym miejscu pracy.
Do  wykonania  niektórych  czynności  technologicznych  należy  dostosować  obrabiarkę  czy
urządzenie  produkcyjne  przez  zastosowanie  odpowiedniego  oprzyrządowania.  W  produkcji
drzewnej  stosuje  się  najczęściej  oprzyrządowania  podczas  obróbki  skrawaniem.  Zmienność
asortymentu  produkowanych  wyrobów  skłania  do  opracowywania  przyrządów  prostych
i  łatwych  do  wykonania  w  przedsiębiorstwie  produkującym  meble.  W  opracowywanym
planie

obróbki

technologicznej

należy

wskazać

oprzyrządowanie

istniejące

w przedsiębiorstwie, które powinno być zastosowane podczas wykonywania czynności
technologicznych,

oraz

należy

zaprojektować

nowe

niezbędne

przyrządy.

oprzyrządowania

zalicza

się

również

wszelkiego

rodzaju

wzorniki,

ułatwiające

umiejscowienie elementów i okuć podczas ich montowania w podzespoły. Projektowane
oprzyrządowania powinny polepszać warunki bezpieczeństwa pracy na stanowiskach
roboczych, a w każdym razie nie mogą powodować zagrożenia wypadkowego.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Norma zużycia materiałów

Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek produkcji trzeba poznać rodzaj, jakość i ilości

materiałów  niezbędnych  do  jej  wykonania.  Ściśle  określoną  ilość  materiału  niezbędną  do
wykonania  danego  wyrobu  nazywa  się  normą  materiałową.  W  celu  prawidłowego  obliczenia
normy  materiałowej  konieczna  jest  znajomość  technologii  wytwarzania.  Każdy  wyrób
z  drewna  składa  się  z  większej  lub  mniejszej  liczby  elementów.  Suma  materiałów
niezbędnych  do  wykonania  poszczególnych  elementów  daje  ilość  materiałów  potrzebnych  do
wykonania całego wyrobu.

Obliczanie ilości materiałów pomocniczych.

Ilość zużywanych materiałów pomocniczych, takich jak kleje i materiały malarsko-

lakiernicze,  jest  ściśle  związana  z  wymaganiami  technologicznymi.  Na  przykład  do  uzyskania
odpowiedniej  spoiny  klejowej  potrzeba  ściśle  określonej  ilości  masy  kleju.  Podobnie  jest
z  materiałami  malarsko-lakierniczymi.  Ustalone  normy  zużycia  tych  materiałów  ułatwiają
dokonanie  obliczeń.  Ustalenie  normy  materiałowej  na  okucia  nie  nastręcza  trudności,
ponieważ polega na obliczeniu liczby okuć na podstawie rysunku wyrobu [6, s. 310].

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co obejmuje dokumentacja technologiczna?
2.  Jaki jest cel sporządzania norm zakładowych?
3.  Co przedstawia proces technologiczny?
4.  Jakie znasz rodzaje procesów technologicznych?
5.  Czym należy się kierować przy sporządzaniu procesu technologicznego?
6.  Co zawiera plan obróbki technologicznej?
7.  W jakim celu tworzone są instrukcje technologiczne?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy dokumentacji techniczno-technologicznej wybranego wyrobu. Na

podstawie analizy procesu technologicznego wskaż możliwości zastąpienia obrabiarek
ujętych w procesie technologicznym obrabiarkami sterowanymi komputerowo.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  dokonać analizy dokumentacji techniczno-technologicznej wyrobu,
2)  określić co zawierać dokumentacja,
3)  dokonać analizy procesu technologicznego,
4)  wskazać  możliwość  zastąpienia  uwzględnionych  obrabiarek,  obrabiarkami  sterowanymi

komputerowo,

5)  przedstawić powyższe w formie procesu technologicznego,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy,
8)  dokonać samooceny.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

–  komputer z oprogramowaniem i drukarką,
–  dokumentacja techniczno-technologiczna różnych wyrobów,
–  literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Sporządź graficzny przebieg procesu technologicznego dla wybranego wyrobu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zapoznać się z literaturą na ten temat,
2)  określić kolejne czynności technologiczne podczas wykonywania procesu,
3)  określić obrabiarki ujęte w procesie,
4)  sporządzić proces technologiczny z wykorzystaniem komputera,
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–  komputer z oprogramowaniem i drukarką,
–  schematy procesów technologicznych,
–  literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Wykonaj na podstawie rysunków wycinkową dokumentację technologiczną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zapoznać się z literaturą na ten temat,
2)  określić co powinna zawierać dokumentacja technologiczna,
3)  sporządzić wycinkową dokumentację wykorzystując komputer,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy,
5)  dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy

–  komputer z oprogramowaniem i drukarką,
–  rysunki,
–  literatura z rozdziału 6.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

1) scharakteryzować co obejmuje dokumentacja technologiczna?

¨ ¨

2) określić cel sporządzania norm zakładowych?

¨ ¨

3) określić co przedstawia proces technologiczny?

¨ ¨

4) określić rodzaje procesów technologicznych?

¨ ¨

5) wyjaśnić czym należy kierować się podczas sporządzania procesu

technologicznego?

¨ ¨

6) scharakteryzować plan obróbki technologicznej?

¨ ¨

7) określić cel tworzenia instrukcji technologicznych?

¨ ¨

8) dokonać prezentacji wykonanego ćwiczenia?

¨ ¨

9) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu?

¨ ¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Rodzaje norm, forma i układ treści

4.6.1. Materiał nauczania

Rodzaje norm, forma i układ treści

Normalizacja spełnia ważną role, w realizowaniu postępu technicznego, którego

zadaniem  jest  unowocześnienie  metod  produkcji,  optymalne  wykorzystanie  środków
produkcji,  mechanizacja  robót  ciężkich  i  pracochłonnych,  automatyzacja  procesów
technologicznych,  podwyższenie  wydajności  i  jakości  produkcji  w  celu  lepszego
zaspokojenia potrzeb społecznych w zakresie wyrobów przemysłowych.

Normalizacja jest działalnością zmierzającą do oparcia gospodarki na określonych

prawidłach.  Działalność  ta  polega  na  ujednolicaniu,  klasyfikowaniu  i  ustalaniu  uzasadnionych
ekonomicznie  i  technicznie  wymagań  w  odniesieniu  do  produkcji.  Celem  i  efektem  tej
działalności  jest:  zwiększenie  stopnia  unifikacji  i  typizacji  produkcji,  ułatwienie  jej
specjalizacji  i  koncentracji,  stworzenie  podstaw  do  racjonalnego  wykorzystania  materiałów
i energii oraz do zwiększenia wydajności pracy, obniżenie kosztów wytwarzania, podnoszenie
bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  określanie  i  podnoszenie  jakości  wyrobów  oraz  ułatwianie
porozumiewania się i współpracy gospodarczej [9, s. 15].
Nie  należy  utożsamiać  pojęcia  normalizacji  z  pojęciem  normowania.  Normowanie  bowiem
jest  to  zespół  czynności  zmierzających  do  ustalenia  wszelkich  innych  norm  technicznych,
oprócz  tych,  które powstają w wyniku działalności normalizacyjnej. Na przykład normowaniu
(a  nie  normalizacji)  podlegają  m.in.:  zużycie  materiałów,  zapasy  magazynowe,  czas  pracy,
płace itp.

Oddziaływanie normalizacji na życie gospodarcze realizowane jest za pomocą

dokumentów

techniczno-prawnych,

nazywanych

normami.

celu

uniknięcia

wieloznaczności  tego  terminu  (są  normy  pracy,  normy  materiałowe  i  inne),  dokumenty
będące  rezultatem  prac  normalizacyjnych  powinno  się  określać  konkretnymi  ich  nazwami:
Polska Norma, branżowa norma, zakładowa norma.
W  zależności  od  funkcji  normalizacyjnej  rozróżnia  się  następujące  typy  norm:  normy
klasyfikacyjne,  normy  znaczeniowe  (terminologiczne),  normy  przedmiotowe  i  normy
czynnościowe.

Normy klasyfikacyjne mają zadanie systematyzowania i klasyfikowania przedmiotów

i pojęć. Ułatwiają one planowanie asortymentów produkcji, porozumiewanie się między
przemysłem a aparatem handlu w zakresie uzgadniania planu dostaw. Dzięki nim orientujemy
się w asortymencie produkowanych wyrobów, w rodzajach procesów technologicznych itp.

Normy znaczeniowe mają na celu ustalanie poprawnej i ujednoliconej terminologii

w języku technicznym, co wydatnie ułatwia porozumiewanie się w działalności technicznej
i gospodarczej. Normy te niekiedy dotyczą także umownych znaków i symboli.

Normy przedmiotowe ustalają wymagania jakościowe dla grupy wyrobów lub

poszczególnych  typów  wyrobów  oraz  sposób  pobierania  próbek  i  metody  badania  wyrobów
na  zgodność  z  wymaganiami  normy.  Normy  te  określają  z  czego  wyrób  ma  być
produkowany,  jakie  powinien  mieć  wymiary  i  kształt,  jak  ma  być  wykończony  i  opakowany
oraz  w jaki sposób  należy  sprawdzić  jego  cechy jakościowe. Tak szeroki zakres postanowień
maja  tzw.  normy  przedmiotowe  pełne.  Często  ustanawiane  są  tzw.  normy  przedmiotowe
niepełne, które zawierają część wymagań, np. tylko wymiary wyrobów.

Normy czynnościowe ustalają sposoby wykonywania określonych czynności, jak np.:

badania techniczne wyrobów, tryb projektowania i wykonywania rysunków technicznych,
sposób pakowania, przechowywania i transportu wyrobów [4, s. 78].

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Typ normy nie ma zasadniczo powiązania z jej mocą prawną i zakresem stosowania.

Każdy z omówionych typów może być zarówno Polską Normą (PN), jak branżową normą
(BN) i zakładową normą (ZN). Normy przedmiotowe na konkretne wyroby przeważnie
ustanawiane są na szczeblu norm zakładowych (tak jest w meblarstwie).

Pod względem zakresu stosowania normy dzieli się na: Polskie Normy (PN), branżowe

normy (BN) i zakładowe normy (ZN).

Polskie Normy są normami powszechnie obowiązującymi w całym kraju. Dotyczą one

klasyfikacji,  terminologii,  oznaczeń  oraz  parametrów  i  cech  jakościowych  wyrobów
o  powszechnym  zastosowaniu  (np.  śrub,  nitów) lub o szczególnym  znaczeniu  dla  gospodarki
narodowej.  Jeżeli  parametry  zawarte  w  Polskiej  Normie  budzą  wątpliwości,  Polski  Komitet
Normalizacyjny  wprowadza  specjalną  formę  dokumentu,  zwaną  „Projektem  normy  do
stosowania",  określając  termin  nadsyłania  uwag,  które  mogą  spowodować  zmianę
proponowanych  parametrów.  Po  upływie  tego  terminu  projekt  zostaje  ustanowiony  jako
norma obowiązująca. Polskie normy ustanawia Prezes PKN.

Branżowe normy, jak nazwa wskazuje, dotyczą zagadnień normalizacyjnych określonych

branż  produkcyjnych,  wytwarzających  wyroby  jednakowego  lub  podobnego  przeznaczenia
(np.  meble).  Są  to  więc  normy  państwowe  o  węższym  zakresie  zastosowania  niż  Polskie
Normy.  Obowiązują  one  wszystkie  jednostki  gospodarcze  danej  branży,  bez  względu  na  ich
przynależność  organizacyjną.  Branżowe  normy  są  ustanawiane  przez  ministra  właściwego
resortu lub, na jego upoważnienie, przez dyrektora zrzeszenia przemysłowego.

Zakładowe normy dotyczą wewnętrznych zagadnień normalizacyjnych jednego zakładu

produkcyjnego,  lub  kilku  współpracujących  zakładów. Normy  te muszą  być  zgodne  w swych
postanowieniach  z  pokrewnymi  normami  nadrzędnymi  szczebla  PN  i  BN.  Normy  zakładowe
są  ustanawiane  przez  dyrektora  zrzeszenia  i  jednostek  równorzędnych,  który  może  przenieść
upoważnienie w tym zakresie na dyrektora zainteresowanego zakładu produkcyjnego.

Rozwój stosunków gospodarczych i naukowo-technicznych między poszczególnymi

państwami  spowodował  konieczność  nawiązania  międzynarodowej  współpracy  również
w  dziedzinie  normalizacji.  Efektem  tej  współpracy  są  tzw.  międzynarodowe  zalecenia
normalizacyjne.  Ich  celem  jest  ujednolicenie  istniejących  norm  krajowych,  dotyczących
wspólnych  tematów  normalizacyjnych,  oraz  stworzenie  podstaw  do  opracowania  nowych
norm  krajowych,  zgodnych  ze  sobą  pod  względem  głównych  postanowień.  Wydawaniem
tych  zaleceń  zajmuje  się  szereg  międzynarodowych  organizacji  normalizacyjnych.
Największą

liczbę

państw

członkowskich

grupuje

Międzynarodowa

Organizacja

Normalizacyjna (skrót jej nazwy w języku francuskim ISO) [9, s. 19].

Od chwili przystąpienia Polski do Unii Europejskiej obowiązujące Polskie Normy zostały

przystosowane do norm obowiązujących w Unii i są one oznaczane PN-EN.

Części składowe norm
Część tytułowa

Część tytułowa norm powinna odpowiadać układowe wzorom podanym odpowiednio dla

Polskich Norm, norm branżowych i norm zakładowych.
Tytuł  normy  powinien  odpowiadać  ściśle  treści  normy,  powinien  obejmować  swym
znaczeniem  cały  przedmiot  normy,  a  więc  nie  może  być  zbyt  wąski,  powinien  jednak
obejmować tylko to, co stanowi przedmiot normy, a więc nie może być zbyt szeroki.
Pożądane  jest,  aby  tytuł  normy  był  możliwie  krótki  i  zaczynał  się.  w  miarę  możności  od
słowa charakteryzującego przedmiot normy.
Jeśli  pewna  grupa  norm  ma  powtarzalną  i  wspólną  część  tytułu,  wskazane  jest  tę  część
umieścić  na  początku,  a  część  wyróżniającą  po  niej.  Innymi  słowy  gdy  przedmiot  normy  nie
obejmuje  całości  tematu  wynikającego  z  tytułu  normy,  tytuł  ten można uzupełnić podtytułem
określającym ograniczenie danego tematu.
W przypadkach koniecznych tytuł można uzupełnić nadtytułem i podtytułem.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 18. Fragment części tytułowej normy [11].

Część wprowadzająca

Część wprowadzająca normy powinna obejmować informacje wprowadzające w meritum

normy. Składają się na nie takie rozdziały, jak:

−

Przedmiot normy

−

Określenia

W normach o numeracji rozwiniętej część wprowadzająca jest wydzielona i zatytułowana
„Wstęp”.

Punkt „Przedmiot normy” stanowi zwięzłe rozwinięcie tytułu normy przez ścisłe

określenie  przedmiotu  normy,  jego  zastosowania  lub  zakresu  stosowania  normy.  Tam,  gdzie
określenie  przedmiotu  normy  wymaga  obszerniejszego  sformułowania  ze  względu  na
dokładne  scharakteryzowanie  przedmiotu  normy,  jego  zastosowania  lub  zakresu  stosowania
normy, dzieli się treść na oddzielne części i nadaje im odrębne tytuły.
Jeśli  treść  normy  stanowi  tylko  tablica  lub  tablica  i  rysunek,  a  przedmiot  normy  jest
jednoznacznie  określony  w  jej  tytule  i  nie  ma  potrzeby  formułowania  zakresu  stosowania,
można zrezygnować z umieszczenia punktu „Przedmiot normy”.

„Określenia” stanowią rozdział normy zawierający definicje nazw w niej występujących.

Umieszcza  się  go  w  tym  przypadku,  gdy  nazwy  użyte  w  normie  nie  są  powszechnie  znane,
jeśli  stosuje  się  je  w  normie  w  specjalnym  znaczeniu  i  jeśli  nie  istnieją  odpowiednie  normy
terminologiczne.  W  przypadku  gdy  liczba  wymaganych  określeń  jest  znaczna,  ujmuje  się  je
w oddzielną normę terminologiczną [4, s. 90].

Część merytoryczna

Część merytoryczna normy zawiera wszystkie konieczne postanowienia odnoszące się do

przedmiotu normy ze względu na jej cel. Układ części merytorycznej normy obejmuje
z reguły w przypadku pełnych norm przedmiotowych następujące rozdziały:

−

Podział (asortymentu) i oznaczenie (produktu)

−

Wymagania

−

Pakowanie, przechowywanie i transport

−

Badania

Przykład normy przedmiotowej
Wstęp
Przedmiot normy.
Przedmiotem normy są deszczułki posadzkowe lite liściaste przeznaczone do układania
posadzek drewnianych-parkietu, zwane w dalszej treści klepkami.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określenia
Klepka  posadzkowa  lita:  element  posadzki  z  drewna  o  struganych  płaszczyznach,  wzajemnie
równoległych oraz o profilowanych bokach i czołach służących do łączenia go przy układaniu
posadzki z klepkami sąsiednimi

Wypust  (pióro):  wysunięta  część  klepki  wyprofilowana  na  czole  i  boku,  służąca  przy
układaniu posadzki do łączenia sąsiednich klepek. Rozróżniamy wypust boczny i czołowy.

Wpust:  wycięcie  na  boku  i  czole  klepki  ,  do  którego  wkładany  jest  wypust  sąsiedniej  klepki.
Rozróżniamy wpust boczny i czołowy.

Warstwa  użytkowa:  górna  część  klepki  położona  między  płaszczyzną  górną  (licową)
i płaszczyzną górną wpustu lub wypustu.

Warstwa  dolna:  dolna  część  klepki  położona  między  płaszczyzną  dolną  i  dolną  płaszczyzną
wypustu lub wpustu.

Płaszczyzna górna (licowa): zewnętrzna górna powierzchnia klepki.

Płaszczyzna dolna: zewnętrzna dolna powierzchnia klepki.

Klepka  posadzkowa  prawa:  patrząc  z  góry  na  płaszczyznę  górną  (licową),  wypust  czołowy
znajduje się po prawej stronie, a wypust boczny od strony patrzącego.

Klepka  posadzkowa  lewa:  patrząc  z  góry  na  płaszczyznę  górną  (licową),  wypust  czołowy
znajduje się po lewej stronie, a wypust boczny od strony patrzącego.

Podział i oznaczenia
Produkowane klepki dzielą się na trzy wybory ( 1, 2, 3) oraz na klepki prawe i lewe.
W opakowaniu 0.9 m

znajduje się 50 klepek, 25 klepek prawych i 25 klepek lewych.

Opakowania znaczone są wyborem (1, 2, 3), wymiarem klepki oraz gatunkiem drewna.

Wymagania
Wilgotność klepek w stosunku do masy drewna suchego powinna wynosić 10% +/- 3%

Kształt i wymiary klepek
szerokość: 50,55,60,65,70 mm +/- 0.1mm
długość: 240,250,300,350,400,420,500 mm +/- 0.2mm
grubość: 20 mm +/- 0.1mm
grubość warstwy użytkowej 10 mm +/- 0.1mm

Rodzaj i dokładność obróbki

−

płaszczyzna górna strugana, dopuszcza się falistość strugania do głębokości 0,5 mm
( do płaszczyźnie)

−

płaszczyzna dolna strugana, dopuszcza się odłupania o głębokości do 2 mm

−

boki strugane, dopuszczalne zagłębienia i wyrwania włókien o głębokości do 0,4 mm

−

czoła obrobione prostopadle do osi podłużnej klepki

−

wpusty  i  wypusty  wykonane  w  sposób  zapewniający  prawidłowe  złożenie  klepek  bez
powstania  szczelin,  bok  wypustu  może  być  niedostrugany  na  całej  długości,
niedostruganie  powinno  być  nie  większe  niż  1/3  szerokości  wypustu,  dopuszcza  się
odłupania i odszczepy o długości nie większej niż 1/3 długości wypustu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiał klepki posadzkowe należy produkować z fryzów wg PN-87/D-94001

Dopuszczalne wady materiałowe:

−

sęki (zdrowe, zrośnięte, jasne) na płaszczyźnie górnej nie bierze się pod uwagę sęków do
średnicy  3  mm  (wybór  1),  6mm  (2),  10mm  (3),  a  dopuszcza  się  pojedyncze
o  średnicy  6mm (1),  10mm  (2),  15mm  (3), na płaszczyźnie  dolnej  dopuszcza się sęki nie
dochodzące  do  warstwy  użytkowej  (norma  zakładowa  nie  dopuszcza  w  wyborze
1 sęków (zdrowych, zrośniętych, jasnych) o średnicy większej niż 2 mm)

−

sęki (zepsute, ciemne) na płaszczyźnie górnej dopuszczalne tylko w wyborze
3 o średnicy do 3mm, na płaszczyźnie dolnej dopuszczalne o tej samej wielkości co sęki
zdrowe

−

pęknięcia (płytkie) na płaszczyźnie górnej o głębokości do 1mm, dopuszczalne
o długości 5mm (1), 20mm (2) 30mm (3)

−

pęknięcia (głębokie) dopuszczalne tylko jedno o długości 5mm w wyborze 2, 10mm (2)
i w wypustach

−

pęknięcia okrężne niedopuszczalne

Wady budowy drewna:

−

zawiły układ włókien dopuszczalny,

−

zakorek na płaszczyźnie górnej niedopuszczalny, na płaszczyźnie dolnej dopuszczalny
o długości do 30 mm,

−

rdzeń na płaszczyźnie dolnej dopuszczalny,

−

biel na płaszczyźnie górnej dopuszczalna tylko w wyborze 3, na płaszczyźnie dolnej
dopuszczalna na połowie grubość klepki,

−

plamy i zaciągi garbnikowe w wyborze 1 niedopuszczalne, w wyborze 2 dopuszczalne
tylko małe, w wyborze 3 dopuszczalne,

−

zgnilizna twarda dopuszczalna w wyborze 3,

−

zgnilizna miękka niedopuszczalna,

−

uszkodzenia mechaniczne dopuszczalne w granicach dokładności obróbki.

Pakowanie, przechowywanie i transport
Pakowanie
Klepki  należy  wiązać  w  paczki  według  rodzajów,  wyborów,  wymiarów  długości,  szerokości
i grubości. Ponad to w każdej paczce klepek typu prawe i lewe powinna być jednakowa ilość.
Klepki  w  paczce  ułożone  są  w  dziesięciu  warstwach,  przy  czym  zewnętrzne  warstwy  są
obrócone  płaszczyzną  górną  do  środka  paczki.  Dopuszcza  się  wiązanie  paczek  taśmą
lub sznurkiem polipropylenowym.
Przechowywanie
Klepki  o  wilgotności  poniżej  15%  składowane  są  w  magazynach  zamkniętych  z  wentylacją
grawitacyjną.  Klient  po  odebraniu  parkietu  powinien  przechowywać  go  w  miejscu  suchym
i  przewiewnym,  nie  wystawionym  na  działanie  promieni  słonecznych  i  opadów
atmosferycznych.  Paczki  dodatkowo  należy  izolować  od  podłoża  składając  je  na  podestach
lub  styropianie.
Transport
Powinien  odbywać  się  krytymi  środkami,  zapobiegając  zamoczeniu  klepki  oraz
uszkodzeniom foli izolującej.
Zakończenie
Postępowanie z partią klepek uznaną za niezgodną z wymaganymi normami partia ta powinna
być powtórnie przesortowana przez dostawcę i przedstawiona do ponownego odbioru.
Uwaga PN-89/D-94002 dopuszcza wadliwość do max.6.5%

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przykładowy spis treści normy określającej metody badań.
Przedmowa
Wprowadzenie
1.  Zakres normy
2.  Normy powołane
3.  Definicje
4.  Ogólne warunki badania
5.  Aparatura do badań
6.  Wymagania bezpieczeństwa i metody badań
7.  Instrukcja dotycząca instalacji
8.  Sprawozdanie z badań

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.   Co to jest normalizacja?
2.   Co to jest norma?
3.   Jakie są typy norm?
4.   Czego dotyczą normy klasyfikacyjne?
5.   Czego dotyczą normy znaczeniowe?
6.   Co ustalają normy przedmiotowe?
7.   Co ustalają normy czynnościowe?
8.   Co powinna zawierać część tytułowa normy?
9.   Jaki jest podział norm ze względu na zastosowanie?
10.  Czego dotyczą normy branżowe?

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj podziału norm.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  przygotować zestaw norm,
2)  zapoznać się z zasadami podziału norm,
3)  określić co powinna zawierać norma,
4)  dokonać podziału norm na odpowiednie grupy,
5)  zanotować wyniki w notatniku,
6)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–  zestaw norm,
–  przybory do pisania,
–  literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Dokonaj analizy i interpretacji normy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zapoznać się z przykładową normą,
2)  dokonac analizy zawartości normy,
3)  dokonać analizy norm powołanych,
4)  scharakteryzować pisemnie zawartość części merytorycznej normy,
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie

stanowiska pracy:

– przykładowe normy,
– literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Sporządź projekt przykładowej normy przedmiotowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zapoznać się z literatura na ten temat,
2)  określić rodzaj normowanego przedmiotu,
3)  określić co powinna zawierać norma przedmiotowa,
4)  sporządzić projekt normy wykorzystując program komputerowy,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy,
6)  dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy

–  komputer z oprogramowaniem i drukarką,
–  przykładowe normy,
–  literatura z rozdziału 6.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak Nie

1) wyjaśnić co to jest normalizacja?

¨ ¨

2) określić co nazywamy normą?

¨ ¨

3) scharakteryzować typy norm?

¨ ¨

4) określić czego dotyczą normy klasyfikacyjne?

¨ ¨

5) określić czego dotyczą normy znaczeniowe?

¨ ¨

6) scharakteryzować normy przedmiotowe?

¨ ¨

7) scharakteryzować normy czynnościowe?

¨ ¨

8) scharakteryzować układ treści w normie?

¨ ¨

9) określić czego dotyczą normy branżowe ?

¨ ¨

10) dokonać podziału norm ze względu na zastosowanie?

¨ ¨

11) dokonać prezentacji wykonanego ćwiczenia?

¨ ¨

12) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktycznym działaniu?

¨ ¨

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4.  Test zawiera 20 zadania o różnym stopniu trudności. Pytania: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 16,

18 są to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa;
pytania:4, 8, 12, 13, 17, 19 to pytania z luką, w pytaniach 14, 15, 20 należy udzielić
krótkiej odpowiedzi.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.

−

w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X
(w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

−

w pytaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone pole,

−

w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy lub zdania.

6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część – poziom

podstawowy, II część - poziom ponadpodstawowy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, odłóż jego rozwiązanie na

później i wróć, gdy zostanie czas wolny.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Celem zapytania o ofertę jest:

potwierdzenie odbioru towaru,

uzyskanie dokładnych danych dotyczących warunków sprzedaży towaru lub usługi,

rozwiązanie warunków kupna-sprzedaży,

dokładne podanie wad towaru oraz okoliczności ich wystąpienia.

2. Reklamacja powinna zawierać:

wartość towaru,

termin składania zamówienia,

warunki płatności,

warunki i termin dostawy.

3. AutoCAD jest programem wykorzystywanym do wykonywania:

obliczeń,

rysunków,

edycji tekstu,

reklamacji.

Proces

ciągły

charakteryzuje

się

tym,

że

materiał

znajduje

się

w ……………………………………………… poprzez kolejne stanowiska, przy czym
parametry

czynników

oddziałujących

materiał

są

…………………………………………...

5. Skrótem ZN oznacza się:

Polską Normę,

Branżową Normę,

Zakładową Normę,

Przedmiotową Normę.

6. Jednostką miary płyt wiórowych laminowanych jest:

mb,

szt.

7. Celem prowadzenia dokumentacji kontrolno-ewidencyjnej jest:

obniżenie ceny wyrobu,

podwyższenie ceny wyrobu,

kontrolowanie stanu bieżącego materiałów,

zwiększenie zużycia materiałów.

8. Podczas wykonywania rysunków w AutoCAD opcja „………………………............”

pozwala na określenie, które punkty charakterystyczne obiektów maja być lokalizowane
automatycznie podczas rysowania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Automatyzacja przyczynia się do:

zwiększenia zużycia energii,

zwiększenia zużycia surowców,

zwiększenia wydajności produkcji,

pogorszenie bezpieczeństwa pracy.

10. W dobie społeczeństwa informatycznego najszybciej konkretne informacje znajdziesz w?

podręcznikach,

internecie,

prasie,

książkach.

11. Materiał malarsko-lakierniczy niezbędny do wykonania gotowego wyrobu jest zaliczany

do:
a)

materiałów podstawowych,

materiałów pomocniczych,

akcesoriów,

okuć.

12. Rozdział „Określenia” w normie zawiera ………………………………………. w niej

występujących.

Umieszcza

się

tym

przypadku,

gdy

…………………………………….. nie są powszechnie znane, jeśli stosuje się je
w normie

specjalnym

znaczeniu

jeśli

nie

istnieją

odpowiednie

……………………………………………….

13.

Branżowe

normy

dotyczą

zagadnień

normalizacyjnych

określonych

………………………………………….., wytwarzających wyroby jednakowego lub
podobnego przeznaczenia (np. meble). Są to więc normy państwowe o węższym zakresie
zastosowania niż ……………….Normy. Obowiązują one wszystkie jednostki gospodarcze
…………………………………………..,

bez

względu

ich

przynależność

organizacyjną.

14. Rodzaje ofert to:

−

………………………………

−

………………………………

−

………………………………

−

………………………………

15. Zamówienie powinno zawierać:

−

dokładne określenie zamawianego towaru lub usługi,

−

……………………………………………………….,

−

……………………………………………………….,

−

ogólną wartość zamawianego towaru lub usługi albo ostateczną kwotę do
zapłaty (napisaną słownie i cyfrą),

−

……………………………………………………….,

−

………………………………………………………...

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Normy mające na celu ustalanie poprawnej i ujednoliconej terminologii w języku

technicznym, co wydatnie ułatwia porozumiewanie się w działalności technicznej
i gospodarczej to normy:
a)

znaczeniowe,

klasyfikacyjne,

przedmiotowe,

czynnościowe.

17. Normalizacja jest działalnością polegającą na ………………….., ………………………..

i  ustalaniu  uzasadnionych  ekonomicznie  i  ……………………… wymagań  w  odniesieniu
do  produkcji.  Celem  i  efektem  tej  działalności  jest:  zwiększenie  stopnia  unifikacji
i  typizacji  produkcji,  ułatwienie  jej  specjalizacji  i  koncentracji,  stworzenie  podstaw  do
racjonalnego  …………………………………………  i  energii  oraz  do  zwiększenia
wydajności

pracy,

obniżenie

kosztów

wytwarzania,

………………………………………… i higieny pracy, określanie i podnoszenie
…………………………………………

oraz

ułatwianie

porozumiewania

się

i współpracy gospodarczej.

18. Kolejność czynności niezbędnych do wykonania gotowego wyrobu oraz kolejność ich

występowania w procesie produkcyjnym jest zamieszczona w postaci:
a)

rysunku wykonawczego,

rysunku złożeniowego,

schematu procesu technologicznego,

instrukcji technologicznej.

19. W AutoCAD tryb skok ogranicza …………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..

20. Dokumentacja techniczno-technologiczna zawiera:

−

………………………………………………………..,

−

………………………………………………………..,

−

………………………………………………………..,

−

………………………………………………………..,

−

………………………………………………………...

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Wykorzystywanie

techniki

komputerowej

dokumentacji

techniczno-technologicznej

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punktacja

10.

11.

12.

13.

14.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Bajkowski B.: Automatyzacja procesów technologicznych w przemyśle drzewnym.

Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1994

2. Giełdowski L.: Konstrukcje mebli. Część 1. Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa 1995
3. Górski J.: Projektowanie procesów technologicznych obróbki skrawaniem drewna

i tworzyw drzewnych – zagadnienia ogólne. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2005

4.  Ordon J.: Podstawy normalizacji. Wydawnictwa normalizacyjne, Warszawa 1981
5.  Pikoń A.: AutoCAD 2004 PL. HELION, Gliwice 2003
6.  Prządka W., Szczuka J.: Stolarstwo Część 2. WSiP, Warszawa 1995
7.  Prządka W., Szczuka J.: Technologia meblarstwa Część II, WSiP, Warszawa 1996
8.  Stefaniak-Piasek E.: Praca biurowa. WSiP, Warszawa 1999
9.  Szczuka  J.,  Żurowski  J.:  Materiałoznawstwo  przemysłu  drzewnego.  WSiP,  Warszawa

1995

10. Technologia drewna – podręcznik do nauki zawodu cz. 3. Praca zbiorowa, REA,

Warszawa 2002

11. www.pkn.pl

Czasopisma

−

Gazeta przemysłu Drzewnego: Wydawnictwo Inwestor sp. z o. o.

−

Gazeta Drzewna – Holz-Zentralblatt Polska sp. z o.o. Poznań

−

Meblarstwo – pismo dla producentów i odbiorców mebli: Wydawnictwo Inwestor sp. z o. o.

−

Przemysł Drzewny: Wydawnictwo Świat sp. z o. o.