OTOGRAFIA YFROWA
F C ,
CZYLI SKUTECZNE UŻYWANIE
CYFROWEGO APARATU FOTOGRAFICZNEGO
Fascynacja fotografią cyfrową ..................................... 3 Przysłona............................................................. 17
Jak funkcjonuje cyfrowy aparat fotograficzny? ............... 5 Pomiar oświetlenia sterowanie ekspozycją ............. 18
Czym jest matryca CCD? ......................................... 6 Ustawienie odległości (ostrości) .............................. 19
Ucyfrowienie sygnałów obrazowych ........................ 7 Fixfokus (także Freefokus): ................................. 19
Optymalizacja obrazu technologiÄ… TruePic. ................. 8 Autofokus (AF): ................................................. 19
Zapamiętywanie danych .......................................... 8 Manualny fokus (MF): ......................................... 19
Podobieństwo do aparatów konwencjonalnych ............... 9 Makro: ............................................................. 19
Różnice między aparatami cyfrowymi i konwencjonalnymi9 Głębia ostrości...................................................... 19
Rozdzielczość............................................................ 9 Lampa błyskowa ................................................... 20
Rozdzielczość obiektywów porównanie ...................10 Balans bieli .......................................................... 20
Powiązanie rozdzielczości i możliwych wymiarów obrazu Przekazywanie obrazów cyfrowych ............................. 20
...........................................................................11 Dalsze cechy aparatów cyfrowych .............................. 20
Wielkości plików i ich obliczenie ..................................12 Gwint statywowy: .............................................. 20
Kompresowanie danych ..........................................12 ZÅ‚Ä…cze wideo: .................................................... 21
Formaty plików .....................................................12 Sekwencja wideo: .............................................. 21
Format TIFF:.........................................................13 Zdjęcia panoramiczne:........................................ 21
Format JPEG: ........................................................13 Obsługa aparatu: ............................................... 21
Pamięć aparatu cyfrowego .........................................14 Oprogramowanie: .............................................. 21
Rodzaje nośników danych..........................................14 Uzyskanie odbitek fotograficznych.............................. 21
Pamięć wewnętrzna aparatu: ..................................14 Mały słowniczek terminów związanych z fotografią
Karta PC (PC-Card, PCMCIA-Card): ..........................14 cyfrowÄ….................................................................. 22
Karta SmartMedia (SM-Card): .................................15
Karta CompactFlash (CF-Card): ...............................15
Micro Drive:..........................................................15
Karta xD-Picture:...................................................15
Memory Stick:.......................................................16
Karta Multimedia (MultiMedia-Card, MMC):................16
Karta Secure Digital (Secure Digital-Card, SD-Card):..16
Cyfrowe fotografowanie.............................................16
Obiektyw i jego ogniskowa......................................16
Jasność ................................................................17
Czas migawki........................................................17
2
bardziej bogatsze w
Fascynacja fotografiÄ… cyfrowÄ…
funkcje, spraw-
niejsze i wydaj-
Jeden obraz mówi więcej niż tysiąc słów bez wątpienia jest
niejsze. Przy-
to wyjaśnienie tego, że fotografia, mimo swej prawie 200-let-
kładowo, gdy pierw-
niej historii, pozostała stale tak samo fascynująca. Także fakt,
sze, produkowane
że przez bardzo długi czas, aparaty fotograficzne były drogie,
na rynek masowy
ciężkie i nieporęczne, nie zatrzymał zwycięskiego pochodu tej
aparaty cyfrowe,
techniki gdyż, nieomalże, za naciśnięciem guzika możliwe by-
osiągały rozdziel-
ło uchwycenie chwili, do której można było powracać na każde
czość zaledwie
życzenie.
300.000 pikseli,
obecnie aparaty
Fotografia czy analogowa, czy cyfrowa, czy w studio, czy na
mające pięć mi-
wolnym powietrzu, czy w zaciszu własnego domu jest więcej
lionów pikseli, czy
niż odzwierciedleniem rzeczywistości. Zawsze fotografia jest
więcej, stały się na-
interpretacją tego, co widziały oczy fotografa, oraz transfor-
rzędziem dostęp-
macją przestrzeni w nową, dwuwymiarową rzeczywistość. A
nym nie tylko dla
życie jej, to także prędkość szkoda tylko, że wynik fotogra-
profesjonalistów,
fowania tradycyjnym aparatem widoczny jest dopiero po, cza-
lecz także dla ama-
sochłonnym, wywołaniu filmu i zrobieniu odbitek. To dążenie do
torów. Również wrażenie robi rozwój indywidualnie ustawianych
skrócenia czasu zaowocowało wprowadzeniem przez Polaroid
parametrów ekspozycji. W pierwszych modelach nie było moż-
technologii natychmiastowego obrazu, która zrewolucjonizowała
liwe nastawianie czegokolwiek manualnie, a teraz trudno zna-
fotografiÄ™.
lezć różnicę w bogactwie funkcji między aparatami analogowymi
i cyfrowymi.
Na początku fotografia cyfrowa była kosztowna i atrakcyjna tyl-
Reasumując, możemy być pewni, że cyfrowa technika zdjęciowa
ko dla zafascynowanych techniką użytkowników. Jednak wraz z
będzie coraz bardziej popularna i powszechnie stosowana,
błyskawicznym rozwojem internetu i poczty e-mail ogromnie
gdyż:
wzrosło zapotrzebowanie na szybko dostępne i tanie zdjęcia
cyfrowe w niespotykanej dotychczas liczbie. To oraz coraz więk-
nie trzeba więcej kupować filmów,
sza dostępność coraz tańszych elementów konstrukcyjnych
nośnik obrazu można wielokrotnie używać,
(wyświetlacze LCD, chipy CCD i inne) doprowadziło, w połowie
natychmiast po wykonaniu można skontrolować wygląd
lat 90-tych, do wprowadzenia na rynek, przystępnych cenowo,
zdjęć,
aparatów cyfrowych popularnego użytku.
stosowane obiektywy są najwyższej jakości (rozdzielczość
soczewek dużo wyższa, niż w modelach analogowych),
Podobnie jak komputery, aparaty cyfrowe stawały się coraz
3
już podczas fotografowania można kreatywnie stosować
efekty zdjęciowe,
można prezentować zdjęcia wielu osobom na ekranie tele-
wizora, nawet zaraz po ich wykonaniu,
wielokrotne kopiowanie, przesyłanie i zapamiętywanie zdjęć
cyfrowych odbywa siÄ™ bez strat,
możliwe jest nieograniczone i dowolne modyfikowanie zdjęć
programami komputerowymi,
zdjęcia można natychmiast drukować i/lub przesyłać, także
korzystając z domowych komputerów.
Rozpatrując powyższe, wcale nie jest niespodzianką, że rynek
aparatów cyfrowych charakteryzuje się niesłychaną dynamiką:
w roku 1996 sprzedano na świecie ok. 1 200 000 sztuk (z tego
ok. 100 000 w Europie), natomiast w roku 2001 liczba ta osiÄ…-
gnęła już 18 500 000.
Ponieważ, z jednej strony, duża część nabywców aparatów cy-
frowych jest początkującymi (częściowo nieznająca zagadnień
komputerowych), a z drugiej, aparaty cyfrowe oferujÄ… coraz
więcej funkcji, normalną rzeczą jest pojawianie się, coraz więk-
szej liczby pytań. Niniejsze opracowanie powinno na wiele pytań
odpowiedzieć, mimo, że na pewno nie obejmuje wszystkich
aspektów tematyki fotografii cyfrowej, mamy, nadzieję, że po-
może rozwiązać wiele problemów i przyczynić się do jeszcze
lepszych rezultatów fotograficznych.
4
o obrazie, które, w procesie wywołania filmu zostają
Jak funkcjonuje cyfrowy aparat fotograficzny?
utrwalone na stałe.
Cyfrowy aparat fotograficzny trochę trudno jest porównywać z
aparatem analogowym (na film negatywowy, czy diapozyty-
wowy) jeżeli mamy mieć wzgląd na sposób jego pracy bliż-
sza porównaniu jest kamera wideo, wykonująca pojedyncze
zdjęcia.
Aparaty cyfrowe często wyglądają bardzo podobnie do swoich
analogowych kolegów , lecz funkcjonują zupełnie inaczej. Po-
dobieństwa wynikają z tego, że obydwie techniki zdjęciowe wy-
Wpierw przypatrzmy się, jak działa analogowy aparat fo-
korzystują obiektyw, przysłonę i migawkę, jednak zdjęcia z
tograficzny. W uproszczeniu składa się z systemu soczew-
aparatu cyfrowego, zamiast na filmie, zostajÄ… zapisane jako in-
kowe
formacja cyfrowa na nośnikach danych.
go (obiektyw), przysłony i migawki. Zadaniem obiektywu
Przy dokładniejszym przyjrzeniu się sposobowi funkcjonowania,
jest utworzenie ostrego obrazu wybranego motywu, pod-
pojawiają się następne różnice: za obiektywem kryje się serce
czas, gdy przysłona reguluje ilość światła docierającego do
aparatu cyfrowego tzw. matryca CCD (Charge-Coupled Devi-
filmu. Gdy zostanie naciśnięty guzik spustowy, otwiera się
ce), światłoczuły element półprzewodnikowy, składający się z
migawka. Wpadające światło, po przejściu przez system wielkiej liczby maleńkich diod krzemowych. Jeżeli światło pada
soczewkowy i przysłonę, dociera do światłoczułej po- na element CCD, pojedyncze piksele uzyskują ładunek elek-
tryczny. Aadunki te zostają następnie odczytane i przesłane do
wierzchni filmu. Automatycznie następująca w tym mo-
przetwornika analogowo-cyfrowego, gdzie analogowe wartości
mencie reakcja fizyko-chemiczna w emulsji światłoczułej
napięcia z każdego punktu obrazowego przetwarzane są na cy-
filmu zapamiętuje niesione wraz ze światłem informacje
frowe wartości jasności. Mające miejsce wewnątrz aparatu prze-
5
twarzanie obrazu, bazujÄ…c na pracy procesora ASIC oraz opro- barwnym filtrem w kolorze podstawowym. Taka matryca
gramowania, optymalizuje wyniki, np. poprzez korektÄ™ gamma,
filtrów nazywana jest mozaiką
czy reprodukcjÄ™ barw. Gotowy, zrekonstruowany ze wszystkich
Bayer. Do uzyskiwania pełnej
informacji obraz, zostaje następnie zapisany na nośniku da-
skali kolorów, w aparatach
nych. W uproszczeniu możemy podać, że kombinacja matrycy
cyfrowych wykorzystuje siÄ™
CCD, procesora, oprogramowania i nośnika danych jest odpo-
tzw. addytywnÄ… metodÄ™ mie-
wiednikiem filmu światłoczułego w analogowym aparacie.
szania kolorów, gdzie kolora-
mi podstawowymi sÄ…: czerwo-
ny, zielony i niebieski (Red,
Czym jest matryca CCD?
Green, Blue = RGB)
Serce aparatu cyfrowego jest elementem wielkości paznokcia.
Pojedynczy piksel dostarcza
Na tak niewielkiej powierzchni znajdujÄ… siÄ™ miliony pojedyn-
informacji na temat jasności
czych punktów światłoczu-
łych - pikseli, które, po- światła w kolorze własnego
dobnie jak punkty obrazo- filtra. Ponieważ gotowy obraz wymaga pełnej głębi kolo-
we monitora, uporzÄ…dko-
rów w każdym punkcie obrazowym, pózniejsze przetwa-
wane są w kolumny i rzędy.
rzanie informacji o obrazie polega również na uzupełnieniu
Każdy z nich reaguje na
kolorystyki każdego piksela poprzez interpolację z sąsia-
energiÄ™ wpadajÄ…cego przez
dujących punktów. Każdy piksel jest w stanie przekazać
obiektyw światła. Pojedyn-
poziom jasności w jednym z 256 stopni, a do dyspozycji
czy piksel produkuje, za-
mamy trzy kolory podstawowe, więc gotowy obraz będzie
leżnie od stopnia jasności
się składał z 256 x 256 x 256 = 16,7 miliona kolorów.
przyjętego światła, mniej-
szy lub większy impuls
elektryczny. W czasie, kie-
dy migawka jest otwarta,
na sensorze CCD buduje
się obraz złożony z ładunków.
Oddzielnym zagadnieniem jest barwoczułość CCD. Jeżeli
wszystkie piksele matrycy reagowałyby jednakowo na
wpadające światło, aparat cyfrowy byłby w stanie reje-
strować tylko obrazy czarno-białe. Barwoczułość osiąga się
w ten sposób, że każdy oddzielny piksel pokryty jest
6
Różnicą w stosunku do tego pierwszego jest to, że czyta-
nie linii obrazowych odbywa siÄ™ w jednym ciÄ…gu robo-
czym po kolei linia po linii. ZaletÄ… tego rozwiÄ…zania jest
to, że nie jest wymagana mechaniczna migawka dozująca
czas naświetlania elementu CCD. W pełni elektroniczna
W przetworniku CCD, po przyjęciu światła, powstałe ła-
kontrola parametrów ekspozycji umożliwia osiągnięcie
dunki przesyłane są wpierw do wzmacniacza sygnału, a
ekstremalnie krótkich czasów naświetlania. Z tego powodu
następnie do przetwornika analogowo-cyfrowego, gdzie
przetworniki takie sÄ… idealne np. do fotografii sportowej.
sygnał analogowy zamieniany jest na informację cyfrową.
Taka informacja może już podlegać pełnemu przetwarza-
niu przez procesor ASIC i pracujÄ…ce w aparacie oprogra-
Ucyfrowienie sygnałów obrazowych
mowanie. W większości przetworników CCD (video CCD)
stosowany jest tzw. odczyt z przeplotem (interlaced), któ-
rego zasadÄ… jest dokonanie odczytu wpierw nieparzystych
Aby uzyskać obraz cyfrowy, dający się przetwarzać komputero-
linii obrazowych, a następnie parzystych, po czym obydwa
wo, analogowe sygnały napięciowe z przetwornika CCD muszą
połówkowe obrazy są, przez oprogramowanie, montowane
zostać zakodowane w postaci binarnej. Proces ten przeprowa-
w jeden gotowy.
dzany jest w przetworniku analogowo-cyfrowym.
Przetwornik ten rozdziela możliwy do osiągnięcia zakres napię-
W użyciu bywa również drugi rodzaj sensora CCD Pro-
cia na stopnie i każdemu stopniowi zostaje przypisana jedno-
gressive-Scan CCD lub po prostu progresywny CCD.
znaczna liczba binarna. Ta liczba binarna odzwierciedla jeden ze
stopni szarości lub ton barwy. Jeżeli podzielenie sygnału nastę-
puje na niewielką liczbę stopni, przejścia między poszczególny-
mi tonami są bardzo widoczne, a informacja, która znajdowała-
7
by się pomiędzy, jest tracona. W większości systemów kompu-
Optymalizacja obrazu technologiÄ… TruePic.
terowych, obraz przetwarzany jest przy podziale pełnego przej-
ścia między pełną bielą, a pełna czernią, na 256 stopni, co w
Technologia TruePic opracowana przez Olympus służy do uzy-
pełni wystarcza, aby odebrać takie przejście tonów jako bez-
skania prawdziwych kolorów, znakomitych kontrastów i bez-
stopniowe. Do uzyskania 256 stopni szarości niezbędne jest 8
stopniowych przejść barwnych. Oprogramowanie TruePic opty-
bitów. Cyfrowe aparaty fotograficzne wyposażone są w
malizuje zdjęcia poprzez wyrafinowany algorytm 3 D Cubic.
Niezależnie od wielkości zdjęcia i jego rozdzielczości TruePic
ulepsza wszystkie informacje pozyskane z CCD. Poprzez analizÄ™
barwy i wartości jasności pikseli, TruePic wylicza nowy, reali-
styczny obraz. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu bardzo wy-
dajnych procesorów RISC oraz Olympus ASIC, które wykonują
miliony operacji obliczeniowych w czasie rzeczywistym.
Zapamiętywanie danych
Po wykonaniu wizerunku fotografowanego motywu przez CCD,
dane zostają przenoszone przez wewnętrzne obwody aparatu.
przetworniki analogowo-cyfrowe 8 do 12 bitowe. Oznacza to, że
Tutaj zostajÄ… przetworzone na odpowiednie formaty obrazowe,
na opisanie każdego z kanałów barwnych zostanie wyliczonych
najczęściej na kompresowane formaty JPEG. Oczywiście aparat
28 (256), 210 (1024) lub 212 (4096) stopni jasności, które da- dysponuje opcjami, które pozwalają na przetworzenie na for-
dzą w konsekwencji pełną głębie kolorów obrazu. Większość maty niekompresowane. Na zakończenie zostają zapamiętane.
aparatów cyfrowych pracuje w formacie 8-mio bitowym na każ- Do tego celu stosowane są nośniki danych, które mogą być
dy kanał barwny, czyli Czerwony (R) 8 bitów = 256 stopni wbudowane na stałe w aparat lub są nośnikami wymiennymi.
jasności, Zielony (G) 8 bitów = 256 stopni i Niebieski (B) 8 bi- Obydwa rodzaje nośników mają wspólną własność, mianowicie,
tów = 256 stopni. nawet wtedy, gdy przestają być zasilane, zachowują umiesz-
czone tam dane.
Każdy kolor każdego pojedynczego piksela powstaje jako wynik
wymieszania każdej z trzech barw podstawowych, z których Proces zapamiętywania trwa pewien okres czasu, co powoduje,
każda może wystąpić w jednym z 256 stopni jasności, czyli 8 bit że aparat cyfrowy, będący w trakcie zapamiętywania obrazu nie
x3 = 24 bity. Takie stopniowanie kolorów, gdzie wynikiem jest może zostać użyty natychmiast do wykonania następnego.
jedna z 16,7 miliona barw, zostaje przyjęte przez ludzkie oko Obecnie, nowoczesne generacje aparatów cyfrowych wyposażo-
jako prawdziwe, harmonijne kolory. ne są w opcję zdjęć seryjnych, dzięki czemu mogą one wykonać
kilka zdjęć w ciągu sekundy. Proces ten wykorzystuje we-
8
wnętrzny bufor, do którego kierowane są wpierw dane, aby małą płytkę krzemową, na której naniesiona jest, w formie ra-
pózniej, po ewentualnej kompresji, zostały zapisane na docelo- stra, wielka liczba światłoczułych komórek . Jest to pierwsza i
wym nośniku danych. Dopiero moment zapamiętania obrazu na najważniejsza różnica w stosunku do zwykłego filmu pokrytego
nośniku odpowiada momentowi naświetlenia filmu w aparacie emulsją światłoczułą, gdyż liczba pojedynczych ziaren obrazu
tradycyjnym. pozostaje stale taka sama. Drugą różnicą jest pamięć obrazu
konwencjonalny film jest jednocześnie medium, na którym ob-
raz zostaje zapamiętany. Ponieważ utrwalenie przyjętego i za-
Podobieństwo do aparatów konwencjonalnych
pamiętanego na filmie obrazu wymaga obróbki chemicznej, w
trakcie, której film traci własności światłoczułe, medium to jest
Aparaty cyfrowe mają wiele wspólnego z aparatami konwen-
jednorazowe. Czyli, raz naświetlony, nie może być ponownie
cjonalnymi. To obowiązuje szczególnie dla sposobu obsługi pod-
użyty. W przypadku aparatu cyfrowego, element przyjmujący
czas fotografowania. Prawidłowe naświetlenie często bywa au-
obraz CCD tylko przesyła dalej wytworzone ładunki elek-
tomatycznie nastawiane, w razie potrzeby, może zostać użyta
tryczne, a medium zapamiętujące może być wielokrotnie zapi-
wbudowana w aparat lampa błyskowa, wyposażona w wiele
sywane i kasowane.
funkcji. Również ustawienie odległości od fotografowanego mo-
tywu podlega tym samym regułom, co w aparatach konwencjo-
nalnych i spotyka siÄ™ te same rozwiÄ…zania, np. autofocus. W
Rozdzielczość
wielu modelach można także, dzięki obiektywowi zoom, obraz
przybliżać i oddalać , a tradycyjny guzik spustowy jest także
elementem nowoczesnego aparatu. Zasadniczo cykl obsługi Rozdzielczość (resolution) jest miarą dla pionowej i poziomej
aparatu cyfrowego jest analogiczny do obsługi automatycznego gęstości obrazu cyfrowego. Miara ta jest podawana w punktach
aparatu małoobrazkowego. obrazowych pikselach. Im wyższa jest rozdzielczość obrazu
lub wydruku, tym wrażenie jego dobrej jakości jest również
wyższe. Termin zdolność rozdzielcza jest znany również z fo-
tografii tradycyjnej tutaj też wspomina się o różnej rozdziel-
Różnice między aparatami cyfrowymi i kon-
czości: wysokoczułe filmy posiadają większą ziarnistość i mają,
wencjonalnymi
więc, mniejszą zdolność rozdzielczą jak filmy o niższej czułości.
Rozdzielczość klatki małoobrazkowej konwencjonalnego filmu
W aparatach konwencjonalnych, film jest jednocześnie elemen-
kształtuje się na poziomie ok. 10 milionów punktów obrazowych
tem przyjmującym obraz i zapamiętującym go. Jedno medium
lub więcej.
dla, jednocześnie, dwóch funkcji. W aparatach cyfrowych, świa-
Ułożenie światłoczułych kryształów halogenków srebra nie jest,
tłoczuły element przyjmujący obraz i element zapamiętujący
w przeciwieństwie do chipa CCD, przyporządkowane regularnej
to dwie różne jednostki, są to przetwornik CCD i pamięć apara-
matrycy i nie ma to tak istotnego znaczenia dla utworzonego
tu.
obrazu z uwagi na wielkość powierzchni obrazu. W przypadku
W aparatach cyfrowych obraz przyjmowany jest przez chip ,
elementu CCD, na jakość obrazu istotny wpływ ma liczba pikseli
9
na jego powierzchni oraz jego fizyczny gabaryt. Należy pamię-
tać, że powierzchnia matrycy jest zdecydowanie mniejsza.
Dla porównywalnych rezultatów, w aparatach cyfrowych
muszą zostać zastosowane obiektywy o znacznie więk-
szych rozdzielczościach niż w fotografii tradycyjnej. Zdol-
ność rozdzielcza obiektywów mierzona jest w liniach na
milimetr.
Rozdzielczość obiektywów porównanie
10
Rozdziel-
Jakość soczewek obiektywów stosowanych w aparatach cyfro-
Zastosowanie
czość (pik-
wych bezpośrednio przekłada się na ostrość, czystość barw i
seli ogó- Internet Odbitki fotograficzne
przeniesienie kontrastów na gotowym obrazie. Rozdzielczość
Å‚em)
(WWW)
obiektywów dla aparatów cyfrowych jest dużo większa niż 9x13 10x15 13x18 20x30
obiektywów aparatów małoobrazkowych.
dobra jeszcze moż- nieodpowied- nieodpowied- nieodpowied-
300 000
liwa nia nia nia
bardzo dobra zadowalająca jeszcze moż- obarczona nieodpowied-
800 000
liwa błędami nia
Powiązanie rozdzielczości i możliwych wymiarów ob-
bardzo dobra dobra dobra zadowalajÄ…ca nieodpowied-
1 mega
razu
nia
piksel
bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra dobra zadowalajÄ…ca
Zdjęcia z aparatu cyfrowego mogą zostać użyte do wykonania 2 mega
piksele
druku poligraficznego. Obecnie stosowane aparaty klasy popu-
larnej, mające przetworniki CCD od 1 do 5 milionów pikseli, da-
bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra dobra
3 mega
ją już taką możliwość. Do wyliczenia wielkości wydrukowanego
piksele
obrazu niezbędne jest założenie, że najlepsza jakość obrazu
bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra
4 mega
osiągana jest przy rozdzielczości druku 300 dpi (punktów na
piksele
cal), co odpowiada ok. 120 punktów na centymetr bieżący wy-
bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra bardzo dobra
5 mega
miaru obrazu. Zakładając, że jeden piksel obrazu cyfrowego
pikseli
odpowiada punktowi druku, możemy zrobić następujące wyli-
czenie:
długość boku obrazu w cm = liczba pikseli na boku obrazu po-
dzielona przez 120.
Przykład: obraz z aparatu 3-mega pikselowego składa się z
2048 x 1536 pikseli. 2048:120=17,07 oraz 1536:120=12,8
obraz taki może zostać wydrukowany w wymiarze ok. 17 x 13
cm.
Obrazy powstają również na drodze naświetlania na zwykłym
papierze fotograficznym i obróbki w cyfrowych maszynach labo-
ratoryjnych, od liczby pikseli zależna jest jakość odbitek sto-
sownie do konkretnego ich rozmiaru:
11
na typowe karty pamięci 8, czy 16 MB zmieszczą się nie-
Wielkości plików i ich obliczenie
liczne zdjęcia. Z tego powodu stosuje się redukcję plików,
aby można było zmieścić na nośniku danych większa liczbę
Wraz ze wzrostem rozdzielczości aparatów cyfrowych wzrasta
zdjęć o wysokiej rozdzielczości, bez dużej straty jakości
również zapotrzebowanie na pojemność pamięci niezbędnej do
zdjęć. Jeżeli nie byłaby stosowana kompresja danych, je-
rejestrowania zdjęć. Do wyliczenia zapotrzebowania na pojem-
dynym rozwiązaniem na dobre wykorzystanie nośnika by-
ność pamięci może zostać użyta następująca formuła:
łoby fotografowanie w mniejszej rozdzielczości.
Wielkość pliku = rozdzielczość geome-
Kompresowanie danych
tryczna x głębia kolorów
Celem kompresowania danych jest, dzięki zastosowaniu kom-
presji zdjęć, lepsze wykorzystanie nośnika danych. Pliki zdję-
Przy głębi kolorów 24 bitowej (czyli po 8 bitów na każdy kanał
ciowe są mniejsze, więc na tej samej karcie pamięci, lub pamię-
barwny RGB) uzyskuje się następujące wielkości plików:
ci wewnętrznej aparatu, może zostać zapamiętana większa licz-
ba zdjęć. Stosownie do stopnia kompresji, więcej lub mniej in-
Rozdzielczość Liczba pikseli Wielkość pliku
formacji obrazowych ulega stracie. W każdym przypadku kom-
geometryczna
presja oznacza stratę jakości, jednak w porównaniu z wielkością
640 x 480 307200 921 KB
zredukowanych danych nie jest tak wydatna. Kompresja obrazu
nie zmniejsza w żadnym wypadku liczby pikseli tworzących ob-
800 x 600 480000 1,44 MB
raz, lecz próbuje pogrupować podobne kolory, aby tym sposo-
1024 x 768 786432 2,35 MB
bem zredukować liczbę kolorów. Wynik takiej procedury nie
jest, praktycznie, widoczna dla oka. Przy bardzo dużych stop-
1280 x 1024 1310720 / ~1 mln 3,93 MB
niach kompresji, oglądane obrazy mogą wykazywać widoczne
już bloki pikseli jednakowej barwy i tzw. schodkowanie krawę-
1600 x 1200 1920000 / ~2 mln 5,76 MB
dzi plam barwnych.
2048 x 1536 3145728 / ~3 mln 9,43 MB
2240 x 1680 3763200 / ~4 mln 11,28 MB
Formaty plików
2560 x 1920 4915200 / ~5 mln 14,74 MB
Każdy obraz zostaje zapamiętany na nośniku danych aparatu
cyfrowego w postaci pliku zawierajÄ…cego wszystkie informacje o
Jak widać z powyższego, od rozdzielczości 1 miliona pikseli
wartości koloru każdego pojedynczego piksela, jak również in-
wielkość plików niekompresowanych jest na tyle duża, że
12
formacje dodatkowe o rozdzielczości, wielkości obrazu i kanałów
Format JPEG:
barwnych. Rozszerzenie nazwy pliku jest charakterystyczne dla
formatu, w jakim plik został zapisany i pozwala programowi
komputerowemu rozpoznać go. Programy komputerowe mogą
bezpośrednio wspierać dany format, lub za pośrednictwem tzw.
Plug-Ins oferowanych przez producentów, celem otwierania i
obróbki plików. Do najbardziej rozpowszechnionych formatów
plików, które zazwyczaj używane są do zapisu zdjęć w apara-
tach cyfrowych, należą TIFF oraz JPEG.
Format TIFF:
TIFF jest skrótem dla Tagged Image File Format i został
opracowany przez firmę Aldus dla zapamiętywania grafik wyso-
kiej rozdzielczości. Format TIFF dozwala na uniwersalne zapa-
miętywanie, wymianę między rozmaitymi programami do ob-
róbki grafiki, wymianę między różnymi platformami sprzętowy-
mi (Mac i PC), jak również na bezstratną kompresję danych.
Jeżeli wymagania w stosunku do plików nie są maksymal-
Struktura pliku jest tak skonstruowana, że dodatkowe informa-
nie wyśrubowane do zapisu obrazów może zostać i
cje umieszczone sÄ… na poczÄ…tku pliku w tzw. Tagach , a sam
najczęściej jest stosowany format JPEG. Jest to skrót od
obraz zapamiętany piksel po pikselu, bez zmniejszania jego ja-
Joint Photographic Experts Group . W rzeczywistości nie
kości. W plikach TIFF stosowana jest bezstratna kompresja LZW
jest to właściwy format plików graficznych, a raczej spo-
(od nazwisk odkrywców: Lempel, Ziv, Welch), która nie usuwa
sób kompresowania obrazów mający pewne odniesienie do
żadnych informacji. Redukuje natomiast jednostkowe bloki pik-
jednego z wariantów formatu TIFF. Strategia kompresji
seli poprzez ich krótki opis. Zaletą formatu TIFF jest to, że czę-
JPEG bazuje na fakcie, że dla ludzkiego oka informacje o
ści dużych obrazów o wysokiej rozdzielczości dają się obrabiać,
bez konieczności ładowania całego obrazu do pamięci operacyj- jasności są ważniejsze jak informacje o kolorach (np. o
nej komputera. Te części obrazu, które nie będą pokazywane
zmroku kontury można rozpoznać, mimo, że od dłuższego
na monitorze, pozostajÄ… po prostu na twardym dysku to skra-
czasu kolory nie sÄ… rozpoznawalne). Algorytm JPEG ogar-
ca wydatnie czas ładowania i czas obliczeniowy, ponadto uła-
nia razem podobne zakresy kolorów, w których porównuje
twia sposób pracy z plikiem. Z powodu bardzo dużego zapo-
za każdym razem strefy wielkości osiem na osiem pikseli i
trzebowania na przestrzeń pamięci na nośniku danych, format
przypisuje podobne kolory jednej uśrednionej wartości. A
TIFF stosowany jest do zapisu zdjęć cyfrowych, tylko wtedy,
więc nie jest zapisywany piksel po pikselu, dla każdej war-
gdy wymaganiem jest brak jakiejkolwiek straty jakości.
13
tości koloru, lecz zakresy kolorów poprzez koordynaty,
Pamięć aparatu cyfrowego
którym przypisano wcześniej zredukowane wartości barw,
przy czym próg rozróżniania kolorów ustalany jest stop-
Na dzień dzisiejszy, zasób rozmaitych nośników danych dla apa-
niem kompresji. Schemat kompresji obarczony jest stra-
ratów cyfrowych jest stosunkowo duży. Między nimi występują
tami, jednak idealny dla szybkiego wczytywania obrazów
różnice w pojemności, gabarytach, czy nawet cenie, jednak ma-
wysokiej rozdzielczości. Najczęściej stosowana w apara- ją wszystkie razem jedno zadanie zapamiętać i przechować
tach cyfrowych kompresja to 1:4, 1:8, 1:16. dane zdjęciowe, jakie powstały po przyjęciu obrazu przez CCD i
przetworzeniu ich na postać cyfrową.
Poniższa tabela pokazuje, na przykładzie pliku 10 MB,
możliwości i granice kompresji JPEG obarczonej stratami.
Rodzaje nośników danych
Stopień Wielkość pliku Subiektywna jakość ob-
kompresji razu
1 10 MB Oryginał
Pamięć wewnętrzna aparatu:
1/4 1/5 2,5 - 2 MB Nieodróżnialna gołym
okiem od oryginału
W tym przypadku mowa jest o nośniku danych wbudowanym na
stałe do aparatu. Rozwiązanie to, jako pierwsze pojawiło się w
1/5 1/10 2 - 1 MB Wyborna jakość
aparatach cyfrowych, jednak główną niedogodnością był brak
1/10 1/20 1 - 0,5 MB Dobra jakość możliwości rozszerzenia pamięci. Spotykane jest jednak do dziś
dnia w niektórych modelach aparatów (np. Olympus C-100, C-
1/20 1/30 0,5 - 0,33 MB Widoczna ziarnistość ob-
120), jednak aparaty posiadajÄ…
razu
gniazda wymiennych kart pamięci.
1/30 1/40 0,33 - 0,25 MB Schodkowanie obrazu
Karta PC (PC-Card, PCMCIA-
Card):
Karta PC jest pamięcią wymienną
wyposażoną w statyczne chipy RAM.
Wyróżnia się dużymi pojemnościa-
mi, leżącymi już w gigabajtowym
14
zakresie. Jednak gabaryty samej karty są powodem, dla które- CF, a aparat akceptuje każdą zastosowaną pojemność karty.
go znajduje niewielkie zastosowanie w aparatach cyfrowych po- Pojemności kart CF znajdują się na poziomie 1 GB. Do transferu
siadających coraz mniejszą wielkość. Karty PC ze złączem danych do komputera można stosować adapter PC lub czytnik.
PCMCIA występują w trzech różnych typach I, II, III (różnica w
grubości oraz zakresie pojemności)
Micro Drive (IBM, a od 12.2002 Hitachi):
W tym przypadku chodzi o mi-
Karta SmartMedia (SM-Card):
niaturowy twardy dysk o po-
jemność na poziomie gigabaj-
Karta SmartMedia, znana również ja-
towym. Gabaryty MD odpowia-
ko SSFDC (Solid State Floppy Disc
dajÄ… gabarytom grubszej karty
Card), jest pamięcią wymienną o nie-
CompactFlash typ II. Nie
wielkich gabarytach o pojemnościach
wszystkie aparaty posługujące
w granicach 128 MB. Dzięki szybkie-
siÄ™ kartami CF posiadajÄ…
mu transferowi danych, karta SM
gniazdo kart typ II, więc Micro
znajduje częste zastosowanie w cy-
Drive nie może być tak po-
frowych aparatach fotograficznych.
Karta ta, poprzez odpowiedni adapter, wszechnie stosowany. Z powo-
może zastąpić kartę PC. Do przeno-
du swojego mechanicznego ty-
szenia danych z karty SM do kompu-
pu pracy, Micro Drive nie jest
tera stosowane sÄ… adaptery, np. PC-
odporny na wstrzÄ…sy oraz wy-
Card lub Flash-Path, albo czytniki.
kazuje wysoki pobór energii.
Karta CompactFlash (CF-Card):
Karta xD-Picture:
Karta pamięci CompactFlash (CF
typ I i II) posiadająca pamięć
Nowy rodzaj nośnika danych charak-
Flash-RAM właściwie jest zmniej-
teryzujący się wyjątkowo małymi
szoną wersją karty PC. Wyróżnia
gabarytami. Cechą szczególną jest
siÄ™ kompaktowÄ… konstrukcjÄ… oraz
bardzo szybka wymiana danych.
posiadaniem zintegrowanego
Technologicznie możliwe jest uzy-
kontrolera, co pozwala na stoso-
wanie jej w dowolnym aparacie cyfrowym obsługującym karty skanie pojemności na poziomie do 8 GB. Dzięki odpowied-
15
niemu adapterowi, karta xD-Picture może zostać użyta w
Cyfrowe fotografowanie
aparatach posiadających gniazdo kart pamięci CF typ II.
Do transferu danych może być stosowany również czytnik.
Fotografia cyfrowa bazuje oczywiście na podstawowych zasa-
dach ogólnej fotografii. Także tu obowiązują takie terminy, jak
autofokus, przysłona, czas migawki, przy czym bardziej znane
Memory Stick:
są one raczej użytkownikom klasycznych lustrzanek niż kla-
sycznych kompaktów. Tu objawia się właśnie jedna z mocnych
stron aparatów cyfrowych, gdyż łączą w sobie kompaktową
W tym przypadku chodzi
konstrukcjÄ™ oraz zaawansowane funkcje nastawiania klasycz-
o pamięć pracującą na
nych aparatów lustrzanych.
zasadach kart CF pa-
Jeżeli użytkownik nie chciałby się ograniczać do automatyczne-
mięć i kontroler są zinte-
growane, zaledwie różny jest kształt i gabaryt karty. W obec- go działania aparatu, może w każdej chwili automatykę wyłą-
czyć i operować aparatem w pełni manualnie.
nym czasie, tylko jeden producent używa tych kart w swoich
aparatach cyfrowych. Pojemność osiąga poziom 128 MB.
Obiektyw i jego ogniskowa
Karta Multimedia (MultiMedia-Card,
Obiektyw jest charakteryzowany przez jego ogniskowÄ…. Rozpa-
MMC): trując fizycznie, ogniskowa jest miarą siły załamywania obiek-
tywu. Praktycznie ogniskowa oddaje odległość, w jakiej obiek-
Karty MMC, z uwagi na swoje niewielkie ga-
tyw utworzy ostry obraz przedmiotu oddalonego w nieskończo-
baryty, znalazły zastosowanie w camcorde-
ność. Obiektywy, według swojej ogniskowej, podzielone są na
rach, odtwarzaczach MP-3, palmtopach. W
różne klasy. Ogólnie wyróżnia się obiektywy standardowe, sze-
ostatnim czasie znalazły się również w rzędzie
rokokÄ…tne (szerokokÄ…towe), teleobiektywy oraz zmiennoogni-
pamięci wymiennych dla aparatów fotogra-
skowe (powszechnie znane jako obiektywy zoom).
ficznych.
Obiektywy standardowe widzą w sposób podobny jak ludzkie
oko, przy czym kÄ…t widzenia obejmuje ok. 45°. Obiektywy sze-
rokokątne posiadają krótsze ogniskowe i dzięki temu większy
Karta Secure Digital (Secure Digital-
kÄ…t widzenia. Teleobiektywy posiadajÄ… obejmujÄ… znacznie
Card, SD-Card):
mniejszy kąt widzenia, dzięki czemu fotografowane obiekty ja-
Karta SD posiada takie same gabaryty jak
wią się większymi i bliższymi. Obiektywy zoom (zmiennoogni-
karta MMC i może być z nią zamiennie stoso-
skowe) nie posiadają stałej ogniskowej, może być ona, w dys-
wana. Różnicą jest posiadanie przez kartę SD
ponowanym zakresie, ustawiona bezstopniowo na dowolną dłu-
ochrony przed skasowaniem. Pojemności
gość są definiowane według swojej najkrótszej i najdłuższej
kształtują się na poziomie 64 MB.
ogniskowej. Jako współczynnik zooma traktuje się zależność
najdłuższej jego ogniskowej do najkrótszej, przykładowo obiek-
16
tyw o zakresie ogniskowych od 35 mm do 105 mm posiada możliwe jest, przez wzgląd na oszczędność energii, wyłączenie
współczynnik 3, mówi się, więc, o tym obiektywie, że jest to monitora.
zoom 3-krotny.
W aparatach fotograficznych występuje również zależność mię- Czas migawki
dzy wymiarem tworzonego obrazu a ogniskowÄ… obiektywu,
Migawka jest urządzeniem, które otwierając się i zamykając,
gdzie ogniskowa obiektywu standardowego odpowiada długości
wpuszcza do wnętrza aparatu przechodzące przez obiektyw
przekątnej obrazu. Ponieważ matryce CCD w aparatach cyfro-
światło w ciągu ściśle określonego czasu. Czas migawki jest
wych posiadają różne rozmiary, siłą rzeczy ogniskowe są do
miarą trwania naświetlenia i z reguły jest to ułamek sekundy.
nich dopasowane. Aby ujednolicić sposób określenia długości
Czasy migawki podawane sÄ… zgodnie ze znormalizowanÄ… skalÄ….
ogniskowej obiektywu aparatu cyfrowego, podawane sÄ… one w
Takie ustawienia i normy obowiązują oczywiście także w foto-
milimetrach jako odpowiednik ogniskowej obiektywu aparatu na
grafii cyfrowej. Obok czasów migawki w typowym zakresie
film 35 mm.
krótszych niż 1 sekunda, wiele aparatów cyfrowych wyposażo-
nych jest w dłuższe czasy migawek, nawet do 30 sekund, na
Jasność
niektóre dodatkowo także w funkcję Bulb (czas B), gdzie mi-
Największe z możliwych otwarcie przysłony obiektywu definiuje gawka jest tak długo otwarta,
się jako jego jasność i jest podawana, jako np. f=1:1,8. Mówi jak długo jest przyciśnięty gu-
się o obiektywach, że są jasne wtedy, gdy jasność leży w za- zik spustowy migawki.
kresie do f=1:3,5, lub ciemne , gdy jasność obiektywu wynosi
więcej, jak f=1:3,5. Jasność obiektywu jest wskaznikiem jako- Przysłona
ści optycznej obiektywu, ponadto ma praktyczne odniesienie
Przysłona jest urządzeniem
podczas fotografowania w trudnych warunkach oświetleniowych
mechanicznym wmontowa-
im jaśniejszy obiektyw, tym bardziej możemy skrócić czas
nym w obiektyw, pozwalajÄ…-
migawki.
cym na regulowanie wielko-
Jasność obiektywu wylicza się ze stosunku średnicy frontowej
ści otworu, przez który
soczewki obiektywu do jego ogniskowej.
przebiega światło wpadające
przez obiektyw do aparatu.
Celownik
Jest ona odpowiedzialna za
Celownik optyczny, znany z aparatów klasycznych, jest również
elementem wyposażenia aparatu cyfrowego. Jako celownik al- ilość światła przebiegającą
ternatywny, aparaty cyfrowe oferują dodatkowo monitor ciekło-
przez obiektyw, ponadto ma
krystaliczny (LCD Liquid Cristal Display). Monitor oferuje
wpływ na głębię ostrości.
ogromną korzyść, gdyż możliwe jest obejrzenie obrazu przed
Dla wartości przysłony sto-
wykonaniem zdjęcia oraz natychmiast po wykonaniu. W apara-
sowana jest znormalizowana
tach cyfrowych wyposażonych w obydwa systemy celownicze
skala. Przestawienie warto-
17
mierzona ilość światła dobiegająca do przetwornika CCD. Ste-
ści z jednej pełnej wartości na drugą oznacza podwojenie
rowanie tą ilością światła następuje poprzez ustawienie odpo-
lub zmniejszenie o połowę ilości światła przebiegającego
wiedniej wartości przysłony (jest mniej lub bardziej przymknię-
przez obiektyw.
ta) oraz czasu migawki. Najczęściej obowiązek poprawnego
Przykładowo: zwiększenie wartości przysłony z 8 na 11
ustawienia tych elementów przyjmuje na siebie odpowiedni
powoduje dwukrotne zmniejszenie ilości światła wpadają-
układ automatyczny, jednak, przy szczególnie jasnych lub
cego przez obiektyw. Zmniejszenie wartości przysłony z 8
ciemnych motywach lub dużej rozpiętości kontrastu, wynik mo-
na 5,6 zwiększa dwukrotnie ilość światła wpadającego
że być mało zadowalający. W takim przypadku niezbędne jest
przez obiektyw. Im wyższa jest wartość przysłony, tym
wprowadzenie pewnych manualnych poprawek. Realizuje siÄ™ to
mniejsze jest otwarcie obiektywu. Podobnie jak czas mi-
poprzez korektÄ™ ekspozycji, gdzie zostanie dokonana poprawka
gawki, wartość przysłony jest czynnikiem regulującym po-
wartości naświetlenia (EV Exposure Value gdzie 1 EV odpo-
prawne naświetlenie. Obydwa te elementy występują zaw- wiada przymknięciu lub otwarciu przysłony o 1 pełny stopień,
albo dwukrotne wydłużenie lub skrócenie czasu migawki) w sto-
sze razem w różnych kombinacjach.
sunku do parametrów ustalonych automatycznie. Inną metodą
korekty jest sposób dokonywania pomiaru oświetlenia. Zazwy-
czaj w aparatach stosowany jest pomiar integralny z zaakcen-
Kombinacje czasu migawki i przysłony dla uzyskania
towanym środkiem pola obrazu, który można przełączyć na
stale takiego samego naświetlenia
pomiar punktowy (spot), gdzie system pomiarowy wezmie pod
Czas migawki 1/1000 1/500 1/250 1/125 1/60 uwagę wyłącznie centralną część obrazu, a dzięki pamięci po-
miaru (lekko wciśnięty i przytrzymany guzik spustowy) po do-
(sek.)
konanym pomiarze można zmienić kadr na pożądany. Aparaty
Przysłona 2,8 4 5,6 8 11
cyfrowe posiadają zazwyczaj co najmniej jedną z powyższych
możliwości korekty ekspozycji. Bardziej wymagający fotografo-
wie oczekują od aparatu możliwości manualnego wybrania war-
Z powyższej tabeli wynika, że aby uzyskać jednakowe za
tości przysłony lub czasu migawki, a układ automatyczny dobie-
każdym razem naświetlenie, przy zamknięciu przysłony o
rze odpowiednio drugi parametr ekspozycji, lub wręcz manual-
jeden pełny stopień, należy celem zrównoważenie dwu-
nego wyboru obydwu parametrów, a układ pomiarowy musi
krotnie mniejszej ilości światła dwukrotnie wydłużyć czas
zapewnić udzielenie informacji o prawidłowości wybranej kom-
migawki.
binacji przysłony i czasu naświetlania. Aparaty cyfrowe mogą
również posiadać tematyczne programy ekspozycji, np. pro-
Pomiar oświetlenia sterowanie ekspozycją
gram portretowy, program sportowy, program krajobrazowy,
W większości aparatów, pomiar oświetlenia dokonywany jest program zdjęć nocnych, gdzie automatyka, poza pomiarem
metodą TTL (Through The Lens poprzez obiektyw). Dla po- światła decyduje, jak regulować wartość przysłony i migawki,
prawnie naświetlonych obrazów niezbędna jest dokładnie od- aby ich funkcjonowanie było zgodne z oczekiwaniami użytkow-
18
nika (np. do zdjęć sportowych jak najkrótszy z możliwych obrazu i stosownie do pomiaru zmiana ustawień obiektywu do
czas migawki celem uzyskania zdjęć nieporuszonych, do zdjęć momentu, aż kontrast będzie największy.
krajobrazowych jak największa z możliwych wartość przysło- Drugim rodzajem jest autofokus aktywny, gdzie odległość
ny celem uzyskania jak największej głębi ostrości). motywu od aparatu ustalana jest emitowanym i odbieranym
przez aparat, promieniem pomiarowym.
Ustawienie odległości (ostrości)
Manualny fokus (MF):
Obydwa terminy ustawienie odległości, czy ostrości w przy-
w tym przypadku odległość od fotografowanego obiektu (mó-
padku obiektywu aparatu dotyczÄ… tego samego i stosowane sÄ…
wimy także o ustawieniu ostrości) zostanie ustawiona ręcznie z
zamiennie. Odpowiednio regulujÄ…c ruchomymi elementami
wykorzystaniem odpowiedniej skali odległości.
obiektywu, ustawia się odpowiednio na nim odległość, w jakiej
znajduje siÄ™ fotografowany obiekt, co spowoduje powstanie w
Makro:
pełni ostrego obrazu obiektu.
Można rozróżnić kilka sposobów nastawiania ostrości:
zdjęcia wykonane z niewielkiej odległości określane są jako
zdjęcia makro. W przypadku aparatów cyfrowych, odległość od
Fixfokus (także Freefokus):
fotografowanego obiektu może wynosić nawet 2 cm. Nastawia-
nie ostrości odbywa się automatycznie lub ręcznie.
gdzie nie jest wymagane nasta-
wianie odległości od fotografo-
wanego motywu. Taki rodzaj Głębia ostrości
obiektywu jest tak skonstruowa-
Głębia ostrości jest zdolnością obiektywu
ny, że uzyskiwana w nim głębia
do odwzorowania na powierzchni światło-
ostrości zapewnia ostre odwzo- czułej filmu lub przetwornika CCD, ostre-
go obrazu obiektów znajdujących się w
rowanie wszystkich obiektów
różnej odległości od aparatu. Jeżeli ostry
znajdujÄ…cych siÄ™ przez apara-
jest obraz obiektów, z których jeden
tem.
znajduje się w płaszczyznie stosunkowo
bliskiej aparatowi, a drugi jest w płasz-
Autofokus (AF):
czyznie od niego odległej, mówimy o du-
gdzie zasadÄ… jest automatyczne
żej głębi ostrości. Jeżeli utworzony obraz
nastawienie odległości, co znane posiada tylko ostrość jednego obiektu, a
nie ma ostrości obiektów leżących przed
jest również z aparatów klasycz-
lub za tym obiektem, mówimy o małej
nych. Autofokus występuje w
głębi ostrości. Na głębię ostrości ma
dwóch głównych odmianach
wpływ otwór użytej do fotografowania
autofokus pasywny, którego
przysłony im mniejsze jest jej przy-
zasadą działania jest np. analiza
mknięcie (czyli wyższa wartość), tym głę-
duża głębia ostrości
i pomiar kontrastu w obrębie
19
bia ostrości zwiększa się. Również konstruk- cyfrowym uzależnione jest od poprawnego funkcjonowania me-
cja obiektywu ma znaczenie obiektywy
chanizmu regulacji balansu bieli. Aparaty cyfrowe regulujÄ… ba-
szerokokątne (czyli o krótkiej ogniskowej)
lans bieli automatycznie, co jest szczególnie ważne, gdy dojdzie
dają większą głębię ostrości niż teleobiekty-
do sytuacji, w której fotografowany obiekt oświetlony jest róż-
wy. Inną zależnością jest wzrost głębi ostro-
nymi rodzajami światła. Automatykę balansu bieli można odłą-
ści wraz ze zwiększającą się odległością od
czyć i użyć wstępnie zdefiniowanych ustawień. Wiele modeli
fotografowanego motywu.
aparatów cyfrowych umożliwia ręczne korygowanie balansu bie-
Głębia ostrości może zostać wykorzystana
li, co może być przydatne np. dla osiągnięcia określonej tonacji
jako narzędzie do kreowania odpowiedniej
kolorystycznej.
wymowy wykonanej fotografii istotny mo-
tyw obrazu może zostać podkreślony jego
ostrością, a mniej ważne elementy, mogą
Przekazywanie obrazów cyfrowych
zostać przytłumione przez pozostawienie ich
Korzyści fotografii cyfrowej są jasne i oczywiste. Jedną z naj-
nieostrymi. Odwrotnie fotografujący może
ważniejszych jest natychmiastowy dostęp do wykonanych zdjęć
mieć potrzebę uchwycenia w pełnej ostrości
jak największą liczbę obiektów fotografowa- oraz możliwość natychmiastowego ich przetwarzania. Realizo-
nej przestrzeni, np. w fotografii krajobrazo- wane jest to dzięki wielu możliwościom, do których należą bez-
mała głębia ostrości
wej.
pośrednie przyłączenie aparatu cyfrowego do komputera za
pomocÄ…, znajdujÄ…cego siÄ™ w komplecie z aparatem, kabla. Tak-
że możliwe jest wyjęcie z aparatu karty pamięci i umieszczenie
Lampa błyskowa
jej w odpowiednim adapterze (np. PC-Card lub FlashPath), albo
wykorzystanie czytnika kart podłączonego do komputera. Inną
Większość cyfrowych aparatów fotograficznych dysponuje wbu-
możliwością jest wykorzystanie wyjścia wideo aparatu, celem
dowaną lampą błyskową. Zadaniem jej jest dostarczyć oświe-
podłączenia go do telewizora lub magnetowidu.
tlenie fotografowanego motywu, wtedy gdy jest ono niezbędne.
Wbudowane lampy błyskowe mogą posiadać wiele funkcji, naj-
powszechniej stosowane to: OFF - lampa wyłączona, AUTO
Dalsze cechy aparatów cyfrowych
czyli włączanie lampy przez system pomiarowy aparatu przy
zbyt niskim poziomie oświetlenia, redukcja czerwonych oczu ,
Gwint statywowy:
oraz błysk wypełniający czyli działanie lampy przy każdym
powinien być do dyspozycji w każdym aparacie, dlatego, że tak-
wyzwoleniu migawki. Wiele modeli aparatów posiadają także
że aparatami cyfrowymi wykonuje się zdjęcia z długim czasem
możliwość synchronizowania zewnętrznych lamp błyskowych.
migawki oraz zdjęcia z bliska makro. Umieszczenie w takich
przypadkach aparatu na statywie chroni przed zdjęciami poru-
Balans bieli
szonymi.
Światło dzienne stosownie do pory dnia posiada różną tempera-
turę barwową. To także dotyczy światła z innych zródeł żaró-
wek, halogenów i innych. Poprawne oddanie kolorów na zdjęciu
20
dzięki traktowaniu aparatu cyfrowego przez system operacyjny,
ZÅ‚Ä…cze wideo:
jako kolejną stację dysków.
obecność takiego złącza umożliwia szybkie przejrzenie zdjęć i
pokazanie ich wielu osobom. Możliwe jest wykonanie tzw. poka-
Uzyskanie odbitek fotograficznych
zu przezroczy, gdzie aparat prezentuje po kolei wszystkie wy-
konane zdjęcia.
Odbitki fotograficzne z aparatów cyfrowych mogą zostać uzy-
skane drogÄ… samodzielnego wydruku na drukarkach atramen-
Sekwencja wideo:
towych, laserowych lub termosublimacyjnych. UÅ‚atwieniem jest
wiele aparatów cyfrowych pozwala na nagranie sekwencji wide- fakt, że zapis obrazu na karcie pamięci obrazu jest gotowy do
przetwarzania za pomocÄ… oprogramowania komputerowego,
o. Rozdzielczość wynosi zazwyczaj 160 x 120 pikseli, albo 320 x
240 pikseli. Formatem plików jest zazwyczaj Motion JPEG (Qu- które np. dostarcza wraz z aparatem jego producent. Dogodną
okolicznością jest posiadanie komputerów przez znakomitą
ickTime), AVI, MPEG. Wiele aparatów, dzięki wbudowanemu
większość użytkowników aparatów cyfrowych, a same aparaty
mikrofonowi, pozwala na nagranie sekwencji wideo wraz z
wygodnie komunikujÄ… siÄ™ z komputerami.
dzwiękiem.
Inną możliwością jest skorzystanie z usług laboratoriów fotogra-
ficznych, które dysponują cyfrowymi maszynami do naświetla-
Zdjęcia panoramiczne:
nia i obróbki klasycznego papieru fotograficznego.
jeżeli kolejne, nakładające się na siebie zdjęcia, mają być póz-
niej zmontowane razem, bardzo pomocna jest funkcja aparatu
prezentująca na monitorze aparatu strefy nakładania się zdjęć.
W aparatach Olympus funkcja panoramy standardowo zinte-
growana jest na kartach pamięci SmartMedia i xD-Picture, co
umożliwia pózniejsze automatyczne montowanie zdjęć panora-
micznych.
Obsługa aparatu:
ponieważ niewiele osób chętnie czytuje instrukcje obsługi, sam
sposób obsługi powinien być przejrzysty i intuicyjny. Dotyczy to
przycisków i pokręteł na aparacie, a także menu aparatu.
Oprogramowanie:
zazwyczaj dołączone jest do aparatu cyfrowego i zawiera zwy-
kle program do komunikowania siÄ™ aparatu z komputerem oraz
program do obróbki zdjęć. W przypadku aparatów Olympus,
komunikacja z komputerem jest zdecydowanie uproszczona,
21
(Analog-Digital Converter) przetwornik analogowo-cyfrowy.
Mały słowniczek terminów związanych
Urządzenie, które przetwarza informacje analogowe na cyfrowe
z fotografiÄ… cyfrowÄ…
(zob. Analogowo-cyfrowe przetwarzanie).
Add-on / Add-in
rozszerzenie programu (np. Excel, albo Word) o jakąś uży-
teczną funkcję. Oferowane są częściowo przez producentów lub
A
inne firmy (zob. Extensions).
Analogowo-cyfrowe przetwarzanie
AC-Adapter
aby sygnał analogowy, np. zdjęcie mógł zostać opracowany w
Zasilacz sieciowy, przetwarzający rodzaj i napięcie prądu w sieci
komputerze przez oprogramowanie, musi być za pomocą apara-
na prąd stosowny do zasilania np. aparatów cyfrowych.
tu cyfrowego lub skanera przetworzony na binarne jednostki
informacji, czyli, mówiąc inaczej, poddany digitalizacji.
Adapter karty
urządzenie do bezpośredniego dostępu komputera do danych AE
zachowanych na kartach pamięci aparatu cyfrowego, poprzez Automatic Exposure automatyka naświetlenia.
gniazdo karty PC lub napęd dyskietek komputera; np. FlashPa-
th.
AF
skrót od Autofokus.
Addytywne mieszanie barw
system przedstawiania kolorów w
Akumulator
urządzeniach wyjściowych typu
bateria ogniwo, które po spadku napięcia wywołanego rozła-
monitory telewizyjne i
dowaniem, może zostać ponownie naładowane w ładowarce.
komputerowe. Polega na dodawaniu
Najbardziej znane rodzaje akumulatorów, to: NiCd (niklowo-
do siebie światła w kolorach
kadmowe), NiMH (Nickel-Metallhydrid niklowo-wodorkowe),
podstawowych: czerwonym (Red),
Li-Ion (litowo-jonowe), Li-Po (litowo-polimerowe).
zielonym (Green) i niebieskim
(Blue).
ADC
22
Akumulatory Li-Ion Aliasing
akumulatory litowo-jonowe. Lekkie akumulatory o wysokiej po- schodkowe stopniowanie ukośnych krawędzi obiektów na ob-
jemności, nieposiadające efektu pamięciowego. Obecnie spoty- razie, które powstaje, dlatego, że każda grafika składa się z po-
kane posiadajÄ… swoiste gabaryty i wymagajÄ… odpowiedniej Å‚a- jedynczych pikseli. Poprzez anty-aliasing likwiduje siÄ™ ten nie-
dowarki. przyjemny efekt, przy czym wartości kontrastów sąsiadujących
ze sobą pikseli zostają na nowo wyliczone i wyrównane.
Akumulatory Li-Po
akumulatory litowo-polimerowe. Akumulatory wykonane w no- Analogowy
wego rodzaju technologii, gdzie, inaczej jak w NiCd, NiMH oraz przeciwieństwo do cyfrowy. Informacje analogowe przechodzą
Li-Ion, nie posiadają metalowego korpusu. Elektrody pokryte są po sobie w sposób ciągły bezstopniowy, (np. poszczególne
elastycznym tworzywem sztucznym lub folią aluminiową. Wyka- kolory tęczy nie są dokładnie od siebie odgraniczone).
zują się ponadto mniejszymi gabarytami i większymi pojemno-
ściami. Spotykane są o swoistych gabarytach i wymagają od-
powiedniej Å‚adowarki. AppleTalk
protokół sieciowy stosowany przez komputery Macintosh.
Akumulatory NiCd
akumulatory niklowo-kadmowe. APS
Advanced Photo System. Opracowany, wspólnie przez pięciu
producentów, system filmów fotograficznych, którego podsta-
Akumulatory Ni-MH wowymi cechami są: możliwość łatwej i wielokrotnej wymiany
Nickel-Metal Hydride. Akumulatory tzw. wodorkowe, o dużej filmu, nowy format zdjęciowy (16 x 30 mm), oraz wybór między
wydajności i wydolności. trzema różnymi formatami obrazu. Na filmach APS, posiadają-
cych ścieżkę magnetyczną, możliwe jest zapamiętanie dodat-
Algorytm kowych informacji (np. dotyczących naświetlenia, przysłony,
sposób postępowania lub zbiór instrukcji, które mogą zostać daty). APS nie jest techniką cyfrową.
samodzielnie i precyzyjnie wykonane przez urzÄ…dzenia mecha-
niczne, czy elektroniczne. Algorytmem są np. zasady mnożenia,
czy dzielenia, ale również wskazówki zawarte w językach pro- ASCII
gramowania. Algorytm komunikuje komputerowi, w jaki sposób American Standard Code for Information Intercharge. Często
konkretny problem może zostać rozwiązany. Podczas przetwa- stosowane, kodowanie binarne w sumie 128 znaków (liter, cyfr i
rzania obrazu używane są algorytmy celem dokonania na nim rozmaitych znaków specjalnych) umożliwiające poprawną wy-
zmian (przeskalowanie), np. algorytm 3 D Cubic (zob. TruePic). mianę informacji pomiędzy oprogramowaniem i urządzeniami
23
(software i hardware). Kod ASCII wykorzystuje pierwsze sie- nie lub manualnie.
dem bitów w bajcie. Pierwsze 32 znaki używane są jako znaki
kontrolne, np. do sterowania drukarkami.
Autofokusa iluminator / iluminator
zródło światła wbudowane w aparat. Wykorzystywany jest do
ATA ustawiania ostrości w trudnych warunkach oświetleniowych.
AT Attachment interfejs dla twardego dysku w komputerze.
Autofokusa pole pomiarowe
ATA Flash-Card pole pomiarowe AF. Punkt lub strefa obrazu, w którym system
rodzaj nośnika danych w postaci kart wymiennych. pomiaru ostrości autofokus mierzy i nastawia ostrość.
Auto Bracketing Automatyka czasu
funkcja pozwalająca na wykonanie, za jednym przyciśnięciem także automatyka z preselekcją przysłony. Stosownie do wa-
guzika spustowego, serii zdjęć o różnym naświetleniu. Stoso- runków oświetleniowych, aparat dobiera odpowiedni czas mi-
wana w trudnych sytuacjach zdjęciowych, umożliwia wybór naj- gawki, podczas, gdy wartość przysłony wybierana jest przez
lepiej naświetlonego zdjęcia. użytkownika.
Autofokus (AF) Automatyka przysłony
automatyczne nastawianie ostrości. Wyróżnia się dwa rodzaje tryb ekspozycji, w którym użytkownik ustawia czas migawki
autofokusa pasywny, którego działanie polega na kontroli aparatu, natomiast przysłonę dobiera układ automatyczny apa-
kontrastu lub optycznego przesunięcia fazowego obrazu, oraz ratu, stosownie do warunków oświetleniowych (w zakresie moż-
aktywny, którego działanie opiera się na emisji promienia po- liwym do nastawienia). Zwana również automatyką z preselek-
miarowego i jego odbioru, po odbiciu siÄ™ od fotografowanego cjÄ… migawki.
przedmiotu, przez wbudowane w aparat emiter i receptor.
AVI
Audio Video Interleave, opracowany przez Microsoft (więc
Autofokus wielopunktowy funkcjonujący w zasadzie tylko w Windows) format plików do
system automatycznego nastawiania ostrości, gdzie możliwe zapamiętywania sekwencji wideo z dzwiękiem lub bez.
jest nastawianie ostrości w centrum pola obrazu, jak w kon-
wencjonalnym systemie autofokus, oraz w wielu zdefiniowanych
wstępnie miejsc obrazu. Mogą one być wybierane automatycz-
24
tworzenie się pasków . Niepożądany efekt fotografii cyfrowej w
formie podłużnych, wąskich artefaktów mogących utworzyć się
B
w ciemnych partiach obrazu przy fotografowaniu w wysokiej
czułości.
Back-up (zabezpieczanie danych)
ogół czynności służących do trwałego zapamiętania danych i
Baud (bod)
programów
jednostka prędkości transmisji danych (od nazwiska francuskie-
go specjalisty od telekomunikacji Baudot). 1 baud = 1 bit na
sekundę, np. 28 800 baudów oznacza możliwość przesłania 28
Bajt (byte)
800 bitów w ciągu sekundy..
binarny pakiet danych, składający się z 8 bitów. Jeden bajt mo-
że reprezentować wartości od 0 do 255 (czyli 256 różnych zna-
ków, liczb, czy wartości kolorów). Wielkość danych podawana
Binarny
jest w bajtach. Jeżeli suma bajtów osiągnie (kolejną) 10-tą po- sposób przedstawiania liczb, do czego użyte są tylko dwie cyfry:
tęgę, odrzucane są ostatnie cyfry z liczby i zastępowane skró- 0 oraz 1. W systemie binarnym może jest przedstawienie do-
tem adekwatnym do potęgi, np.:
wolnej liczby używając tylko dwóch cyfr.
1 kilobajt = 1 KB = 1 024 bajty
1 megabajt = 1 MB = 1 048 576 bajtów
1 gigabajt = 1 GB = 1 073 741 824 bajty
BIOS
1 terabajt = 1 TB = 1 099 511 627 776 bajtów
Basic Input/Output System podstawowe oprogramowanie
komputera.
Balans bieli
uregulowanie przystosowanie cyfrowego aparatu fotograficz- Bit
nego, do jakości światłą, przy którym wykonywane będą zdję- Binary digit. Podstawowa jednostka cyfrowa, która może przy-
cia, celem uzyskania poprawnej reprodukcji kolorów. W apara- jąć jeden z dwóch stanów: 0 lub 1. 8 bitów dają 1 bajt (byte).
tach cyfrowych zazwyczaj stosuje siÄ™ automatyczny balans bieli,
posiadają one także możliwośc przystosowania aparatu do świa-
tła dziennego, sztucznego lub fluorescencyjnego, bądz w nie- Blooming
których modelach, także precyzyjne dopasowanie do aktualne- przeciwieństwo szumu. Błąd obrazu cyfrowego, obecnie rzadko
go rodzaju światła.
występujący w nowoczesnych aparatach. Polega na wytworze-
niu w pikselu przetwornika CCD nadmiernego ładunku, który
przelewa siÄ™ na sÄ…siednie piksele matrycy.
Banding
25
Bluebox spiesza zapis zdjęć.
technika telewizyjna polegająca na rejestrowaniu obrazu głów-
nego motywu umieszczonego na jednolitym, najczęściej, nie-
bieskim tle, a następnie na zamianie tła na tło niezbędne dla Bug
danego obrazu. Również stosowania w fotografii (przede pluskwa . Błąd oprogramowania. Usuwalny poprzez korektę
wszystkim cyfrowej). lub nowÄ… kompilacjÄ™ kodu programu.
Bluetooth Bug-Fix
opracowana przez Ericsson, Intel, IBM, Nokia i Toshiba technika usunięcie błędu programu dodatkowym programem, lub
transmisji bezprzewodowej, bazująca na częstotliwości 2,4 Ghz. dodatkowy program usuwający błąd.
Elementy transmisyjne nie muszą pozostawać w widocznym
kontakcie, zasięg ok. 10 m.
Bulb (czas B)
tryb naświetlania z długim czasem. Migawka pozostaje otwarta
BMP tak długo, jak długo pozostaje wciśnięty guzik spustowy mi-
rozszerzenie nazwy pliku w formacie bitmapowym. gawki.
bps
bitów na sekundę. Podawane np. w danych technicznych mo-
demów.
C
Browser (przeglÄ…darka)
program służący do prezentowania na monitorze informacji,
CAMEDIA
szczególnie przydatna w internecie.
skrót od CAMERA DIGITAL określenie produktów OLYMPUS z
zakresu fotografii cyfrowej.
Bufor
pamięć tymczasowa, służąca do chwilowego przechowywania
danych (np. zdjęć cyfrowych). W aparatach cyfrowych wykorzy- CAMEDIA MASTER 4.0 /PRO
oprogramowanie dołączone w pakiecie produktów, razem z apa-
stywany przy wykonywaniu zdjęć seryjnych, do przechowania
ratami Olympus Camedia. Przeznaczone jest do szybkiej i pro-
obrazów, zanim zostaną one zapisane na kartę pamięci. Bufor,
będący pamięcią dużo szybszą niż ta, na kartach pamięci, przy- stej organizacji zdjęć cyfrowych, ich obróbki, korekty i wydruku.
Specjalną cechą jest możliwość automatycznego montowania
26
zdjęć panoramicznych. Camedia Master w wersji PRO oferuje Celownik
dodatkowe korzyści np. w postaci przygotowania prezentacji urządzenie optyczne lub mechaniczne zintegrowane z aparatem
wzbogaconych muzyką i efektami dzwiękowymi, albumów HTML fotograficznym, służące do wyboru odpowiedniego wycinka do
do publikowania na stronach internetowych. sfotografowania.
CCD Celownik obrazu rzeczywistego
Charged-Coupled Device. Półprzewodnikowy element światło- celownik będący zazwyczaj układem optycznym, skonstruowa-
czuły, który padające nań światło, stosownie do jego jasności, nym podobnie do lunety, pokazujący obraz stale (bez przerwy).
zamienia na Å‚adunki elektryczne. Jako chip (matryca) lub sensor
liniowy stosowany w cyfrowych aparatach fotograficznych (tak-
że np. w skanerach). Celownik wideo, wideo-celownik
zob. EVF
CD-R
CompactDisc Recordable. Dysk kompaktowy pozwalajÄ…cy na Charger (Å‚adowarka)
zapis danych w trakcie jednej lub wielu sesji, jednak niepozwa- urządzenie służące do ładowania umieszczonych w nim akumu-
lający na kasowanie danych. Standardowo o średnicy 12 cm, latorów.
dostępny także o średnicy 8 cm.
CIE
CD-ROM Commision Internationale de I Eclairage. Międzynarodowa ko-
Compact Disc-Read Only Memory. Dysk kompaktowy zawierają- misja normująca definicje kolorów. Ustalone przez nią normy są
cy programy komputerowe, obrazy i inne dane, dający możli- podstawą definiowania kolorów w standardach DTP.
wość wyłącznie ich odczytu. Pojemność do 700 MB.
Chip
CD-RW ogólne określenie dla rozmaitych obwodów scalonych, których
CompactDisc Rewritable. Dysk kompaktowy pozwalający na elementy składowe (np. tranzystory, diody, oporniki) naniesio-
wielokrotny (do ok. 1000 razy) zapis i kasowanie znajdujących ne są na płytkę z półprzewodnika krzemu.
się na nim danych. Dostępny w takich samych wymiarach jak
dyski CD-R.
Chromatyczna aberracja
błąd tworzenia obrazu przez obiektyw, powstający w wyniku
27
załamania przez soczewkę promieni światła pod różnym kątem, przyłącze aparatów cyfrowych.
zależnie od długości jego fali, przez co nie trafiają one precy-
zyjnie w to samo miejsce płaszczyzny obrazowej. Wynikiem jest
obraz posiadający nieostrości połączone z barwnymi konturami. CPU
Central Processing Unit jednostka centralna, określenie
głównego procesora komputera.
CISC
Complex Instruction Set Computer. Typ procesora zdolny, bez
dodatkowego oprogramowania, do rozpoznawania i wykonywa- Cross-Button
nia obszernych, kompleksowych instrukcji. specjalny element obsługi - przycisk. Poprzez zmianę punktu
naciskania tego samego przycisku mogą być aktywowane różne
funkcje lub menu.
CMOS
Complementary Metal Oxide Semiconductor. Rodzaj przetwor-
nika obrazu, w którym, w przeciwieństwie do CCD, piksele są CRT
pojedynczo odczytywane. Cathode Ray Tube lampa katodowa, kineskop.
Optoelektroniczny przetwornik obrazu, lampa, w której obraz
tworzony jest wiązką elektronów (monitory komputerowe,
CMYK telewizory).
Cyan, Magenta, Yellow i blacK (Key) (niebiesko-zielony, pur-
pura, żółty i czarny) barwy stosowane w druku barwnym, CR-V3
podstawowe w subtraktywnym mieszaniu kolorów. jednorazowa bateria litowa o standardowych wymiarach 52 x 14
x 28 mm (Olympus oznacza symbolem LB-01E).
Compact Flash (karta pamięci)
opracowany w 1994 roku przez firmę SanDisk wymienny nośnik Cyfrowy aparat fotograficzny
danych wielokrotnego zapisu. W przeciwieństwie do kart pamię- aparat fotograficzny, którego elementem światłoczułym jest,
ci xD-Picture, czy SmartMedia, kontroler wbudowany jest w zazwyczaj, chip CCD. Uzyskane obrazy zapamiętywane są w
samą kartę. Występuje w dwóch rodzajach: typ I, grubości 3,3 postaci plików na nośnikach danych.
mm, oraz typ II 5 mm.
Czułość filmu
COM (port) informacja o poziomie światłoczułości filmu. Podawana jest w
określa złącze szeregowe komputera, także stosowane jako wartością ISO. Dawniej w użyciu były skale czułości DIN (Deut-
28
sche Industrie Norm) oraz ASA (American Standard Associa- skokowo , czyli nie płynnie.
cion).
Digital Imaging Software
Czytnik kart programy do obróbki obrazu.
urządzenie do bezpośredniego dostępu komputera do danych
zachowanych na kartach pamięci aparatu cyfrowego, poprzez
port komunikacyjny komputera, np. USB. Czytniki pozwalajÄ… na Digitalizacja
odczyt i zapis danych. zob. Analogowo-cyfrowe przetwarzanie
Dioptria
jednostka zdolności skupiającej (mocy optycznej) soczewki.
D
Dioptrii dopasowanie (korekta)
możliwość dopasowania celownika aparatu stosownie do siły
DCF
wzroku fotografa.
Design Rule for Camera File System. Standard przemysłowy
stosowany w cyfrowych aparatach fotograficznych, regulujÄ…cy
formaty i struktury plików oraz administrowanie danymi obra- Direct Print (druk bezpośredni)
zowymi. Cechą zapisu zdjęć są pliki EXIF, zawierające również
możliwość wydrukowania obrazów z aparatu cyfrowego, bez
dane fotograficzne data, parametry ekspozycji i inne.
pośrednictwa komputera.
Dia-Show
DOS
funkcja wielu aparatów cyfrowych i programów komputerowych
Disc Operating System. System operacyjny komputera, najczÄ™-
pozwalająca na kolejnym, automatycznym, prezentowaniu zdjęć
ściej kojarzony z systemem operacyjnym opracowanym przez
na ekranie (monitor komputera, LCD aparatu, telewizor) jedno
Microsoft (MS-DOS).
po drugim w ustalonym przedziale czasowym.
Dot
Digital (cyfrowy)
punkt - najmniejszy element rastrowy obrazu.
przeciwieństwo do analogowy . Informacja cyfrowa składa się
z pewnej, ograniczonej liczby stopni (np. 256 kolorów, 8 bitów).
Zmiana jednego znaku cyfrowego do kolejnego odbywa siÄ™
29
Dot pitch DTP
(ang.) odległość między pojedynczymi punktami obrazu monito- Desktop Publishing. Projektowanie i przygotowanie różnorod-
ra. Im mniejszy odstęp, tym ostrzejsze przedstawienie obrazu. nych publikacji do druku bezpośrednio na ekranie.
Download Dye Sublimation
oznacza transfer danych z innego komputera (systemu), np. Termosublimacja
serwera stron internetowych, do własnego komputera.
Dyskietkowy adapter
dpi adapter FlashPath.
dots per inch określa jednostkę miary geometrycznej roz-
dzielczości drukowanego obrazu.
Dysk twardy
urządzenie pamięci instalowane w systemach komputerowych
DPOF do trwałego zapamiętania danych.
Digital Printing Order Format. Wprowadzony przez przemysł
fotochemiczny format zapisu informacji, dzięki którym, do obra-
zów zapamiętanych na kartach pamięci można dodać instrukcje Dystorsja (przerysowanie)
dotyczące liczby wykonanych odbitek, wdrukowania daty, ka- błąd obrazu tworzonego obiektywem. Występuje na zdjęciach w
drowania. Instrukcje takie, realizowane bezpośrednio przez postaci beczkowatego zniekształcenia prostokątnych obiektów
urządzenia laboratoryjne, upraszczają i automatyzują proces (krótka ogniskowa), lub zniekształcenia poduszkowatego, tra-
wykonania odbitek. pezowatego (tele).
DRAM
Dynamic RAM. Jeden z typów pamięci wykorzystywany zazwy-
E
czaj w komputerach jako pamięć operacyjna.
Ekspozycja
naświetlenie. Wystawienie na działanie światła materiału (ele-
Drukarka
mentu) światłoczułego przez ściśle określony czas, regulowany
urządzenie wyjściowe umożliwiające przeniesienie na papier
migawkÄ….
obrazów, tekstów i grafik.
30
Ekspozycji kontrola ESP
kontrola ekspozycji, lub sterowanie ekspozycjÄ… lub sterowanie Electro-Selective Pattern. Cyfrowy system wielopolowego po-
naświetleniem terminy jednoznaczne opisują jak muszą zo- miaru oświetlenia, analizujący rozkład jasności i intensywności
stać nastawione przysłona i czas migawki. Może to nastąpić w oświetlenia fotografowanego motywu. ESP zapewnia ustalenie
trybie pełnej automatyki, lub półautomatycznie, gdzie przysłona optymalnych parametrów ekspozycji nawet w trudnych warun-
lub czas migawki zostanie wybrana przez fotografa, a drugi pa- kach oświetleniowych.
rametr zostanie ustalony automatycznie. Możliwe jest ustawie-
nie manualne ekspozycji, tj. przysłony, jak i czasu migawki
EXIF
Exchangeable Image Format. Exif jest standardowym formatem
EVF plików obrazowych utworzonych przez aparaty cyfrowe i podob-
Electronic View Finder. Celownik elektroniczny wbudowany w ne urządzenia wprowadzania danych. Format Exif może zawie-
wizjer aparatu mały monitor LCD, na którym, podobnie jak w rać niekompresowane pliki TIFF lub kompresowane JPEG oraz
lustrzankach, obserwowany jest obraz podawany przez obiek- oferuje wiele pól komentarza, do których wpisywane są np. da-
tyw. Zaletą celownika elektronicznego jest obserwowanie do- ne dotyczące ekspozycji i użytych do fotografowania funkcji.
kładnie tego motywu, który zostanie sfotografowany, ponadto Urządzenia drukujące kompatybilne z formatem Exif może wy-
możliwe jest prezentowanie informacji dotyczących fotografo- korzystać te zapisy celem uzyskania optymalnych efektów dru-
wania i stanu aparatu. ku.
E-mail Explorer
poczta elektroniczna. Poprzez Å‚Ä…cza informatyczne lub teleko- browser przeglÄ…darka internetowa Microsoft.
munikacyjne mogą być przesyłane wszelkie dane cyfrowe (np.
zdjęcia cyfrowe) do każdego adresata, posiadającego swój ad-
res w sieci internetowej. Extension
rozszerzenie. Moduł dodany do sprzętu lub oprogramowania,
powiększający dotychczasowy system o nowe funkcje lub moż-
EPS liwości.
Encapsulated PostScript. Format plików bazujący na standardzie
PostScript. Jest wspierany przez większość programów graficz-
nych i programów do przygotowania publikacji. Plik EPS zawie-
ra, prócz kodu PostScript, także plik podglądu ekranowego
PICT.
31
nia zaniebieszczenia obrazu. Powszechnie używany jako stale
założona osłona frontowej soczewki obiektywu.
F
Firewire
FAQ
bardzo szybkie złącze szeregowe, o prędkości transmisji docho-
Frequently Asked Questions. Międzynarodowy skrót na ozna- dzącej do 50 MB na sekundę. Oznaczone jest również jako złą-
czenie najczęściej zadawanych pytań.
cze IEEE1394, posiada niektóre własności USB, np. Plug-and-
Play, czy możliwość przyłączenia do 64 urządzeń.
FDD
Flexible (Floppy) Disk Drive. Dyskietka o pojemności 1,44 MB.
Firmware
oprogramowanie zapamiętane w ROM aparatu, którego działa-
nie zapewnia funkcjonowanie aparatu cyfrowego.
Filtr
1.Przezroczysta, najczęściej barwna płytka ze szkła lub tworzy-
wa sztucznego, umieszczona przed obiektywem celem osiÄ…- Fixfokus (Freefokus)
gnięcia konkretnego wpływu na obraz tworzony przez obiek- aparaty fotograficzne, które nie posiadają systemu nastawiania
tyw.
ostrości (odległości). Obiektywy takich aparatów posiadają na
2.Opcja programu do obróbki obrazu, której użycie prowadzi do
stałe wyregulowaną odległość i przysłonę tak, że w określonym
konkretnej manipulacji obrazem.
zakresie odległości daje pełną ostrość wszystkich fotografowa-
nych przedmiotów.
Filtr polaryzacyjny
Flash Film Scanner
filtr fotograficzny, którego specyfiką jest przepuszczanie fal
Nasadka na niektóre aparaty cyfrowe, pozwalająca na digitali-
świetlnych uporządkowanych w jednym kierunku. Umożliwia
zowanie negatywów i diapozytywów 35 mm na drodze repro-
redukcję lub nawet wyeliminowanie refleksów od powierzchni
dukcji fotograficznej.
niemetalicznych. Innym działaniem jest wzmocnienie nasycenia
kolorów, szczególnie błękitu nieba, oraz podniesienie kontrastu.
FlashPath
adapter umożliwiający transfer do komputera zdjęć zapamięta-
Filtr UV
nych na karcie pamięci SmartMedia. Adapter ma gabaryty dys-
filtr fotograficzny, neutralny (bezbarwny), odcinajÄ…cy nadmiar
kietki 3,5 i przeznaczony jest do umieszczania w napędzie dys-
promieniowania ultrafioletowego. Stosowany w słoneczną pogo- kietek.
dę, szczególnie w górach lub nad morzem, celem wyeliminowa-
32
Format wane. W przeciwieństwie do Shareware, nie pobiera się za nie
termin ogólnie stosowany na określenie wyglądu przedmiotu. W opłat rejestracyjnych.
fotografii, format określa wymiary i proporcje boków gotowego
obrazu materialnego. W fotografii małoobrazkowej typową pro-
porcją wymiarów obrazu jest 3:2 (format 36 x 24mm), w foto- FTP
grafii cyfrowej natomiast 4:3 (jednak w niektórych aparatach File Transfer Protocol. Protokół transferu danych poprzez sieć.
cyfrowych możliwe jest fotografowanie w proporcji 3:2). Mówiąc
o formacie gotowego obrazu np. na podłożu papierowym (popu-
larnie nazywanym odbitką), mamy na myśli fizyczny jego roz-
miar. Najpowszechniej stosowane formaty, to: 9 x 13, 10 x 15,
i 13x 18 cm.
G
Format pliku
opisuje zawartość pliku.
GB
gigabajt.
Fotodioda
element półprzewodnikowy do pomiaru lub zamiany światła na
GIF
prÄ…d elektryczny. Fotodiody majÄ… zastosowanie w skanerach,
Graphic Interchange Format, popularny format plików graficz-
przetwornikach CCD, światłomierzach.
nych, szczególnie w internecie.
Fotocela
Gigabajt
fotodioda
GB. 1 gigabajt = 1024 megabajtów.
FreeHand
Głębia kolorów
popularny program graficzny Macromedia.
definiuje maksymalną liczbę kolorów, jakie mogą zostać ujęte
przez skaner lub aparat cyfrowy lub przedstawione przez karty
graficzne. Prawdziwe przedstawienie kolorów (True Color) może
Freeware
zostać osiągnięte dopiero od 8 bitów na każdy kolor podstawo-
oprogramowanie, które oddane jest bezpłatnie do dyspozycji,
może być rozpowszechniane, jednak nie może być odsprzeda- wy, czyli przy 24 bitowej głębi kolorów. Przy obliczaniu 1 pikse-
la stoi do dyspozycji 256 poziomów jasności każdego z kolorów,
33
co przy sygnale RGB daje razem 16777216 (256 x 256 x 256)
kolorów. Wysokiej jakości urządzenia oferują, co najmniej, 24
H
bitową głębię kolorów.
Głębia ostrości
zakres przestrzeni, znajdującej się między aparatem a nieskoń- HDD
Hard Disc Drive. Twardy dysk.
czonością, w którym znajdujące się obiekty, zostaną oddane
ostro na obrazie. Głębia ostrości zależy od przysłony, punktu
nastawienia ostrości i ogniskowej obiektywu.
Hi Color
High Color. Pokazanie lub wydruk, co najmniej 32 000 kolorów.
GPRS
General Packet Radio Service. Standard komunikacyjny dla ru-
Homepage
chomych sieci radiowych. Umiejscowiony między GSM i 3G
(UMTS), umożliwia transfer danych przez sieci GSM z prędko- strona startowa witryny internetowej.
ścią między 9,6 kbps a 115 kbps.
Histogram
graficzne przedstawienie rozkładu jasności w obrazie. Umożliwia
GPS
Global Positioning System. Wspierany satelitarnie system okre- kontrolę poprawności naświetlenia, stosowany w wysokiej klasy
aparatach cyfrowych.
ślania położenia. Przy pomocy odpowiedniego odbiornika GPS
możliwe jest precyzyjne określenie długości i szerokości geogra-
ficznej, oraz wysokości nad poziomem morza dla każdego punk-
Hot Plugging
tu na Ziemi.
oznacza przyłączanie urządzeń peryferyjnych w trakcie pracy
komputera. Nie wymaga restartu systemu. Wymaga złącza USB
Graficzne (obróbki obrazu) programy
oprogramowanie komputerowe, które, obok możliwości prze- i odpowiedniego systemu operacyjnego.
glądania obrazów, posiadają wiele funkcji ich edycji. Bardzo
znanym i rozpowszechnionym jest np. Adobe PhotoShop.
HQ (rozdzielczość)
High Quality. Oznacza wysoką jakość zdjęć cyfrowych.
HSCSD
34
High Speed Circuit Switched Data. Standard komunikacyjny dla Imaging Software
ruchomych sieci radiowych, umożliwia transfer danych z pręd- oprogramowanie do administrowania zdjęciami cyfrowymi i ich
kością do 43,2 kbps. obrabiania.
Indexprint
HTML umieszczenie na jednej odbitce (wydruku) wielu zmniejszonych
Hypertext Markup Language. Format plików stosowany w inter- zdjęć.
necie.
Integralny pomiar
HTTP pomiar światła obejmujący całość obrazu fotografowanego mo-
Hypertext Transfer Protocol. Format transferu i baza komunika- tywu.
cyjna dla wymiany danych w internecie.
Interface
interfejs złącze.
Internet
I
obejmująca swoim zasięgiem cały świat, sieć komputerowa,
umożliwiająca globalną wymianę informacji.
IC-Card
Interpolacja
PC-Card.
wyliczenie nowej, jeszcze nieposiadanej, informacji obrazowej
na podstawie dysponowanej informacji. Interpolacja jest stoso-
wana w aparatach cyfrowych na wyliczenie nie ujętej przez
IEEE1394
przetwornik obrazu informacji kolorystycznej (każdy z pikseli
zob. Firewire
przetwornika obrazu zna tylko jasność jednego, z trzech pod-
stawowych, koloru, w jakim jest filtr przykrywajÄ…cy sensor),
aby każdy piksel miał pełną głębię kolorów. Interpolacja może
Illustartor
być zastosowana również celem, pózniejszego, zmniejszenia lub
popularny program graficzny Adobe.
powiększenia rozdzielczości obrazu. Jakość uzyskanego tą drogą
obrazu zależna jest od zastosowanego algorytmu interpolacji.
35
ISDN JPEG
Integrated Sevices Digital Network. Cyfrowa sieć telefoniczna Joint Photographic Experts Group. Ten skrót stosowany jest
umożliwiająca szybki transfer danych. najczęściej na określenie formatu kompresji danych, stosowa-
nego do zapamiętywania obrazów cyfrowych, z możliwością wy-
boru stopnia kompresji. Kompresja bazuje na tym, że informa-
ISO-Norm cja o jasności jest ważniejsza od informacji o kolorze, stąd dla
International Standard Organisation. większości pikseli zapisywana jest informacja o jasności. Braku-
jące informacje o kolorze uzupełniane są, na podstawie istnieją-
cych danych, przez program otwierajÄ…cy pliki JPEG.
IT
Information Technology.
JPG
rozwinięcie nazwy pliku w formacie JPEG.
J
K
Jasność
1.Stosunek maksymalnej średnicy prześwitu obiektywu do jego
ogniskowej.
2.Moc oświetlania zródła światła (zob. kandela).
Kandela (cd)
jednostka natężenia światła. 1 cd = 1/683 wata na steradian
JAVA (W/sr).
opracowany przez SUN język programowania, umożliwiający
m.in. przygotowanie interaktywnych programów dla internetu.
KB
kilobajt.
JEIDA
Japan Electronics Industry Development Association. Japońskie
gremium normalizacyjne dla kart pamięci. Kelvina skala
bezwzględna skala temperatur, rozpoczynająca się od absolut-
nego zera (ok. -273°C).
36
Kilobit Konwerter makro
= 1000 bitów konwerter (soczewka nasadkowa) do wykonywania zdjęć z bli-
ska.
Kilobajt (Kilobyte)
= 1024 bajtów.
L
Kompatybilność
możliwość współpracy ze sobą oprogramowania lub urządzeń,
co umożliwia ich wymianę lub zestawianie w jeden system.
LAB
system definiowania kolorów, które składają się dwóch kompo-
nentów chromatycznych i jednego jasności.
Kompresja, kompresja obrazu
sposób zapisu informacji cyfrowej o obrazie na nośniku danych,
w sposób pozwalający na użycie jego jak najmniejszej pojem-
Lampa błyskowa
ności. Wiele metod kompresowania danych może prowadzić do
pogorszenia jakości obrazu. Najbardziej znane standardy kom- znane również jako flash lub flesz, lampy wyładowcze. Urządze-
nie mogące wyemitować w ułamku sekundy dużą ilość światła
presji, to: JPEG, MPEG, LZW, ZIP.
do oświetlenia fotografowanego przedmiotu. Nowoczesne lampy
błyskowe są zazwyczaj sterowane komputerowo, z własnym
autonomicznym systemem pomiaru i regulacji ilości światła.
Kontakt centralny (środkowy)
Lampy błyskowe dedykowane współpracują z aparatami foto-
umieszczony pośrodku saneczek do lampy błyskowej, kontakt
graficznymi, które przejmują na siebie proces pomiaru światła i
elektryczny służący do wyzwalania błysku lampy posiadającej
regulacji ilości światła.
tzw. gorącą stopkę wyposażoną w odpowiadający kontakt.
Lampa błyskowa komputerowa
Konwerter
urządzenie optyczne zakładane na obiektyw (są również kon- nowoczesna lampa błyskowa, posiadająca własny system po-
strukcje umieszczane między obiektywem, a korpusem apara- miarowy i sterujący, którego zadaniem jest zmierzyć intensyw-
ność światła i stosownie do wyniku pomiaru, wyregulować daw-
tu), które przedłuża lub skraca jego ogniskową.
kę światła, niezbędną dla poprawnej ekspozycji.
37
Lampa błyskowa studyjna wane w aparat mają liczbę przewodnią 10 20, lampy moco-
stacjonarne urządzenie błyskowe o dużej mocy, stosowane do wane na aparacie 20 40, lampy mocowane na szynach do
oświetlania obiektów w studiach fotograficznych. Lampa studyj- aparatu 40 70.
na nie posiada automatycznych systemów pomiarowych, a po-
prawna ekspozycja ustalana jest na podstawie pomiaru świa-
tłomierzem. Wyposażona jest w tzw. palnik oraz lampy pilotują- Litowe baterie
ce ciągłe zródła światła służąca do kontroli oświetlenia, oraz, ogniwa o dużej wydajności, stosowane w przenośnych apara-
wiele z nich, w układy elektroniczne zmieniające moc błysku. tach telefonicznych, aparatach fotograficznych, wideokamerach.
Lampa studyjna może być wyposażana w jedno z wielu akceso-
riów: parasoli, softboxów, reflektorów, soczewek Fresnela, pla-
stry miodu do zmiany specyfiki emitowanego światła. Moc lam- Lpi
py studyjnej podawana jest w watosekundach (Ws). Lampy du- lines per inch. Linii na cal jednostka miary dla rozdzielczości
żej mocy (pow. 400 Ws) mogą być wyposażone w zewnetrzny drukowanych obrazów.
generator. Wyzwalanie błysku odbywa się poprzez kabel syn-
chronizacyjny połączony z aparatem fotograficznym lub bez-
przewodowo za pomocą tzw. fotocel, reagujących na błysk, lub Lustrzanka (jednoobiektywowa)
specjalnych odbiorników radiowych, a nadajnik impulsu umiesz- typ aparatu fotograficznego, w którym obraz tworzony przez
czony jest w saneczkach aparatu. obiektyw, w czasie celowania przekierowany jest przez lustro do
celownika aparatu. W chwili naciśnięcia spustu migawki, lustro
unoszone jest do góry i otwierana migawka celem naświetlenia
LCD filmu. Spotyka siÄ™ konstrukcje posiadajÄ…ce, zamiast podnoszo-
Liquid Cristal Display. Wyświetlacz ciekłokrystaliczny płaski nego lustra, nieruchome lustro półprzepuszczalne. Lustrzanka
monitor monochromatyczny lub barwny, stosowany do prezen- zapewnia pełną zgodność obrazu podczas celowania z obrazem
towania informacji i obrazów w zegarach, kalkulatorach, kom- sfotografowanym.
puterach, aparatach cyfrowych, itd.
LZW
LED algorytm kompresji pozwalający na zredukowanie wielkości pli-
Light Emitting Diode. Dioda świecąca. ków bitmapowych, bez jakichkolwiek strat jakości. Nazwa po-
chodzi od nazwisk wynalazców: Lempel, Zif i Welch.
Liczba przewodnia (lampy błyskowej)
wartość dla maksymalnej ilości światła wydanej przez lampę
błyskową, podawana dla czułości filmu ISO 100. Lampy wbudo-
38
Megabajt
1 MB = 1024 kilobajty.
M
Megapikselowy aparat
Mac
cyfrowy aparat fotograficzny, wyposażony w przetwornik obrazu
skrócone określenie komputerów Apple Macintosh, powszechnie
o liczbie pikseli większej jak 1 000 000.
używanych do zastosowań graficznych.
Memory Stick
MacOS
rodzaj kart pamięci opracowany przez Sony.
system operacyjny Apple Macintosh.
Microdrive
Mailbox
opracowany przez IBM miniaturowy dysk twardy w obudowie
elektroniczna skrzynka pocztowa, pozwala swemu użytkowni- odpowiadającej gabarytami karcie CompactFlash typ II. Aparaty
kowi na wysyłanie i odbieranie wiadomości elektronicznych, za- kompatybilne z Microdrive, poza gniazdem kart CompactFlash
wierających tekst, zdjęcia cyfrowe i inne dane, poprzez sieć in- typ II, muszą dysponować większymi możliwościami zasilania i
ternetowÄ….
odpowiednim firmware.
Manual focus
Migawka
manualnie ustawiona ostrość.
mechaniczny i/lub elektroniczny, element sterowania aparatem
fotograficznym, którego zadaniem jest regulowanie trwania
działania światła na element światłoczuły. Występują różne
Martwy piksel
konstrukcje migawek: centralna - wbudowana w obiektyw,
określenie niesprawnego piksela na przetworniku CCD. W wielu
składająca się z ruchomych, sierpowatego kształty, elementów
modelach aparatów Olympus, korygowany jest przez PixelMap- (podobnie jak przysłona irysowa), szczelinowa umieszczona
ping.
przed płaszczyzną obrazową w korpusie aparatu, zbudowaną z
metalowych lamelek, lub płóciennych rolet. Migawka jest cha-
rakterystycznym elementem konstrukcji aparatów tradycyjnych,
MB
a także cyfrowych, jednak w aparatach cyfrowych używana jest
Megabajt.
także symulacja migawki, poprzez krótkotrwałą aktywację ele-
mentu CCD. Migawka umożliwia otwarcia na ułamki sekund, a
39
wiele konstrukcji także na czasy wiele dłuższe niż 1 sekunda, Monitor
wyjątkiem jest czas B (Bulb), gdzie migawka jest tak długo urządzenie wyjściowe. Ekran, na którym wyświetlane są obrazy
otwarta, jak długo przytrzymaniu zostaje jej guzik spustowy. i znaki graficzne. Wyróżnia się monitory ciekłokrystaliczne
(LCD) oraz monitory z klasycznym kineskopem.
Migawki czas
okres, w czasie którego migawka jest otwarta. Monochromatyczny
jednobarwny. Zazwyczaj termin stosowany na określenie obra-
zu składającego się wyłącznie ze stopni szarości. Powszechnie
Mikroprocesor stosowany termin czarno-biały jest właściwie fałszywy, gdyż
dowolnie programowana jednostka sterująca komputerem. Mo- obraz czarno-biały, bez należących doń stopni szarości, składał-
że składać się z jednego lub wielu obwodów scalonych. by się wyłącznie z czerni i bieli.
MMC Motion JPEG
Multimedia Card. format zapisu zarejestrowanej przez aparat cyfrowy serii
następujących po sobie obrazów, dających w trakcie
odtwarzania efekt ciągłego ruchu. Opracowany przez Apple na
Modem potrzeby oprogramowania QuickTime.
skrót od modulacja i demodulacja. Urządzenie przetwarzające
cyfrowe informacje z komputera na sygnały analogowe, mogące
być transmitowane przez sieci telefoniczne. MPEG
Motion Picture Expert Group. Skrót zazwyczaj stosowany na
określenie formatu kompresji cyfrowych nagrań wideo.
Moiré (mora)
przeszkadzający, nakładający się na obraz, nieregularny wzo-
rek, powstający w wyniku nakładania się na siebie obrazów ra- MPU
strowych o różnych rozdzielczościach. Przykładem jest fotogra- Mathematical Processing Unit (koprocesor matematyczny). Zin-
fia cyfrowa (raster składający się z pikseli) osoby ubranej w ko- tegrowana lub oddzielona część procesora, prowadząca oblicze-
szulę o wzorze w drobną kratę (raster składający się z poszcze- nia matematyczne, wspierająca m.in. Określone procesy obrób-
gólnych kresek kratki wzoru), na której zwykle powstaje mora. ki zdjęć cyfrowych.
40
Multimedia Card ły wystawiony jest na działanie światła.
rodzaj karty pamięci stosowanej w niektórych aparatach cyfro-
wych, odtwarzaczach MP-3.
Naświetlania korekta
świadome odejście od ustalonego przez system pomiarowy na-
świetlenia. Zmiana ta może zostać wprowadzona manualnie i
ma na celu uzyskanie zdjęć jaśniejszych lub ciemniejszych, sto-
sownie do potrzeb.
N
Negatyw
obraz w dopełniających (przeciwnych) barwach i wartościach
jasności. Także naświetlony i wywołany film negatywowy.
Nagranie dzwiękowe
Net
niektóre modele aparatów cyfrowych wyposażone są w mikro- lokalna sieć komputerowa lub internet.
fon, pozwalający na nagranie dzwięku, łącznie z sekwencją wi-
deo, lub w oddzielnych plikach, jako komentarz do pojedyn-
czych zdjęć.
Niedoświetlenie
błędne ustawienie parametrów ekspozycji, w wyniku czego ele-
ment (materiał) światłoczuły otrzymuje zbyt małą ilość światła.
Navigator
Obraz cyfrowy lub diapozytywowy jest zbyt ciemny, a negatyw
przeglÄ…darka internetowa Netscape.
zbyt jasny (przejrzysty).
Naświetlanie
NTSC
podczas naświetlenia element światłoczuły (ziarno halogenku
National Television Standards Comitee. Określa również opra-
srebra w emulsji filmu lub piksel przetwornika CCD) zostaje wy- cowanÄ… w 1953 roku w USA normÄ™ obrazu telewizyjnego (640 x
stawiony na działanie światła przez ściśle określony czas celem
480 pikseli, częstotliwość 60Hz przeplot 2x 30 półobrazów na
uzyskania obrazu.
sekundÄ™).
Naświetlania czas
lub czas migawki. Okres czasu, przez który element światłoczu-
41
Ogniskowanie
rzadko używane określenie na ustawienie ostrości. Ustawienie
O
elementów optycznych obiektywu tak, by utworzony obraz był
ostry i klarowny.
Obiektyw
soczewka lub zespół soczewek, które umożliwiają uzyskanie
OLE
jasnego i ostrego odwzorowania motywu na płaszczyznie obra- Object Linking and Embedding. Technika polegająca na połą-
zowej. Wyróżniamy obiektywy o stałej ogniskowej, a z nich
czeniu lub osadzeniu dokumentu (obiektu) tworzonego opro-
obiektywy standardowe, szerokokÄ…tne, teleobiektywy, obiekty- gramowaniem w dokumencie tworzonym innym programem
wy makro, oraz obiektywy zmiennoogniskowe (zoom).
(np. arkusza kalkulacyjnego i grafiki w dokumencie teksto-
wym).
Obiektyw wymienny
obiektyw nie będący na stałe umocowany do korpusu aparatu,
OLYMPUS
dający się zastąpić innym obiektywem.
wiodące w świecie przedsiębiorstwo branży opto-elektronicznej.
Od czasu zaprezentowania na wystawie Photokina w 1996 roku
swojego pierwszego aparatu cyfrowego, oferuje rozmaitość mo-
Obrazowe efekty
deli aparatów cyfrowych i systemów obrazowania cyfrowego.
funkcje wielu aparatów cyfrowych umożliwiających uzyskanie i
Jego wizja From Pixels to Pictures stała się siłą napędową dy-
zapisanie obrazu innego niż barwny, są nimi np. zdjęcia czarno- namicznie rozwijającego się sektora przemysłu.
białe, czy sepia.
Online
Offline
stan ustanowienia połączenia informatycznego między dwoma,
stan, w którym brak jest połączenia informatycznego.
lub więcej, urządzeniami.
Ognisko
Optyczny celownik obrazu rzeczywistego (realnego)
punkt na płaszczyznie obrazowej, w którym zbiegają się razem,
układ optyczny wbudowany w aparat fotograficzny, pokazujący
wszystkie biegnące równoległe do osi optycznej soczewki sku- rzeczywisty wycinek fotografowanego motywu.
piającej lub obiektywu, promienie wpadającego światła. W tym
miejscu powstaje ostry obraz.
42
Osłona przeciwsłoneczna Panorama (funkcja)
cylindryczna lub lejkowata w kształcie osłona z metalu lub two- umożliwia zmontowanie wielu obrazów w jeden widok panora-
rzyw sztucznych umieszczona na obiektywie. Osłania frontową miczny. Szczególnie łatwe do uzyskania przy stosowaniu w cy-
soczewkę obiektywu przed padającymi ukośnie promieniami frowych aparatów Olympus wraz z kartami pamięci SmartMedia
światła, uniemożliwiając powstanie odblasków wewnątrz obiek- oraz xD-Picture Olympus, z obróbką obrazu przez program Ca-
tywu. media Master.
Pantone
znormalizowana skala kolorów, stosowania przy przetwarzaniu
obrazów cyfrowych i druku, składa się z ok. 3000 odcieni.
Paralaksa
dwuwgląd. Błąd objawiający się widocznym przesunięciem mo-
P
tywu na wykonanym zdjęciu w stosunku do pozycji obserwowa-
nej przez celownik podczas wykonywania zdjęcia. Powstaje w
aparatach posiadających celownik (przeziernik) niezależny od
obiektywu, w wyniku różnego kąta, pod jakim obydwa te ele-
menty obserwują fotografowany obiekt. Szczególnie silnie
PageMaker
uwidacznia się przy zdjęciach z bliska. Nowoczesne celowniki
popularny program DTP
posiadajÄ… kompensacjÄ™ paralaksy w postaci odpowiednich ozna-
czeń dla zdjęć z bliska i z daleka oraz ograniczenia jego pola
widzenia. W aparatach cyfrowych błąd paralaksy można całko-
PAL
wicie wykluczyć, dzięki zastosowaniu monitora LCD do wybiera-
Phase Alternating Line. Opracowania w Niemczech w 1967 roku
nia wycinka obrazu.
norma obrazu telewizyjnego, stosowania w wielu krajach euro-
pejskich i pozaeuropejskich. Wielkość obrazu wynosi 786 x 576
pikseli, a częstotliwość 50 Hz (2x 25 półobrazów na sekundę).
Patch
część kodu programu, którego zadaniem jest naprawienie wy-
krytych błędów zainstalowanego już programu. (zob. Bug-Fix).
Pamięciowy efekt
memory effect. Właściwość akumulatorów niklowo-kadmowych
(NiCd). Podczas ładowania akumulatorów, które nie zostały w
PC-Card
pełni rozładowane, pozostaje w pamięci wyłącznie ta pojem- znana także jako karta PCMCIA. Ruchomy element przeznaczo-
ność, która została uzupełniona, a w ten sposób maleje ogólna
ny do odpowiedniego gniazda komputera może być kartą pa-
pamięć akumulatorów.
43
mięci. Również w postaci kart PC, produkuje się modemy, karty PIM
sieciowe do laptopów, adaptery kart pamięci. Print Image Matching. Opracowana przez Epson technologia
przekazania obrazu z aparatu cyfrowego, o wiernych oryginało-
wi barwach, na drukarkę. Przestrzeń kolorów, tak, jak zostanie
PCMCIA zarejestrowana przez aparat, a także inne odpowiednie dane
Personal Computer Memory Card International Association. Gre- fotografowania (wartości dla świateł i cieni, nasycenie barw,
mium zajmujące się standaryzowaniem kart pamięci. balans kolorów, jasność, kontrast, ostrość) zostają opisane w
nagłówku EXIF i mogą zostać dokładnie ocenione przez drukar-
kÄ™.
Peryferia
ogólne określenie na akcesoria urządzenia przyłączane do
komputerów. Piksel
Pixel skrót od picture element . Punkt obrazu. Najmniejszy
element ekranu rastrowego lub obrazu cyfrowego, któremu są
Photo CD przyporządkowane informacje o jasności i kolorze.
opracowany przez firmy Kodak i Philips sposób zapamiętywania
zdjęć małoobrazkowych i diapozytywów na dyskach CD-ROM.
Obrazy, za pomocą odpowiedniego napędu dysków, mogły być Pixel Mapping
odtwarzane na zwykłym telewizorze lub wczytywane do specyficzna dla Olympus funkcja, której istotą jest testowanie
komputera celem prezentowania i obróbki. przetwornika CCD i wykrywanie wadliwych pikseli. O ile CCD
posiada taki piksel, w dalszym procesie przetwarzania obrazu,
brakująca informacja jest uzupełniana poprzez interpolacje z
Plik sÄ…siadujÄ…cych pikseli.
zbiór danych zestawionych według ściśle określonych reguł. Pliki
sÄ… administrowane w komputerze przez system operacyjny. Pli-
ki mogą zostać umieszczone w pamięci stałej, także na ze- Plug and Play
wnętrznych nośnikach danych. opracowany przez Intel standard, pozwalający na instalowanie
w komputerach kart rozszerzeń bez konieczności dokonywania
jakichkolwiek zmian ustawień. Wspierany bezpośrednio przez
Pliki PICT Windows 95 i jego nowsze wersje.
opracowany przez Apple format plików.
Plug-In
wtyczka mały, dodatkowy program, dający się dołączyć np.
44
do programów graficznych, przeglądarek internetowych celem teczny przy motywach o równomiernym rozkładzie kontrastów.
rozszerzenia ich funkcjonalności. Np. Plug-In do programu Ado-
be PhotoShop importujÄ…cy pliki RAW.
Pomiar światła Spot
pomiar punktowy. Metoda pomiaru światła, gdzie do analizy
Płaszczyzna obrazowa brany jest wyłącznie mały, precyzyjnie określony, wycinek mo-
miejsce wewnątrz aparatu fotograficznego, na powierzchni któ- tywu.
rego obiektyw tworzy obraz fotografowanego motywu. W kla-
sycznych aparatach jest po powierzchnia filmu światłoczułego, a
w cyfrowych powierzchnia chipa CCD. Pomiar światła wielopolowy
sposób pomiaru światła, w którym z obrazu tworzonego obiek-
tywem zostaje wydzielonych pewna liczba pól, których jasność
PNG jest oddzielnie mierzona. Proste systemy wielopolowe wyliczajÄ…
Portable Network Graphics. Bezstratny format kompresowania wyłącznie wartość uśrednioną, nowoczesne systemy analizują
plików graficznych. także rozkład jasności w obrębie programu i porównują z
wstępnie zaprogramowanymi wartościami, co pozwala rozróżnić
przez system pomiarowy nietypowe warunki oświetleniowe (np.
Pomiar matrycowy fotografowanie pod światło) i w razie potrzeby odpowiednio
pomiar światła wielopolowy. skorygować ekspozycję. Najbardziej skuteczny system pomia-
rowy.
Pomiar światła
procedura stosowana w aparatach fotograficznych, tradycyjnych Pomiar światła selektywny wielopolowy
i cyfrowych, celem ustalenia poprawności naświetlenia obrazu. metoda pomiaru oświetlenia, gdzie analizie podlegają wyłącznie
Pomiar ilości światła oświetlającego obiekt, celem ustalenia po- wybrane zakresy fotografowanego motywu, szczególnie pośrod-
prawnych warunków ekspozycji. Najczęściej spotykana techni- ku obrazu. Strefa pomiaru obejmuje ok. 3 20% powierzchni
ka, to pomiar przez obiektyw aparatu. Najważniejszymi rodza- obrazu i jest większa, jak przy pomiarze punktowym (<5%).
jami, to pomiar integralny z zaakcentowanym środkiem, ESP,
punktowy (spot).
PostScript
standard zapisu, wydruku i prezentowania dokumentów teksto-
Pomiar światła integralny z zaakcentowanym środkiem wych i graficznych.
rodzaj pomiaru światła biorący pod uwagę jasność całego obra-
zu, ze szczególnym uwzględnieniem centrum pola. Pomiar sku-
45
Printer służące do ograniczania ilości światła wpadającego do obiekty-
drukarka. wu. Przysłona, poprzez zmianę czynnej średnicy soczewek
obiektywu, reguluje jasność tworzonego obrazu, oraz reguluje
głębię ostrości. Najczęściej spotykaną jest przysłona irysowa.
Program tematyczny PTP
możliwość ustawienia trybu naświetlania, gdzie aparat dobierze Picture Transfer Protocol. Protokół transferu obrazów. Urządze-
automatycznie wartość przysłony, czas migawki i inne parame- nia kompatybilne PTP (komputery, aparaty cyfrowe, przenośne
try (tryb pracy lampy błyskowej, ostrość) stosownie do określo- aparaty telefoniczne) mogą przesyłać dane obrazowe między
nej sytuacji zdjęciowej (np. zdjęcia nocne, krajobrazowe, por- sobą, bez konieczności instalowania specjalnych sterowników.
tret itp.).
Progresywny CCD
typ przetwornika CCD opracowanego specjalnie do zastosowa-
Q
nia w cyfrowych aparatach fotograficznych.
Protokół
zasady komunikacji (reguły, format, komendy) dla wymiany
danych między pojedynczymi urządzeniami. Protokół jest rodza- QuickTime
opracowany przez Apple standard cyfrowego wideo.
jem języka , w którym porozumiewają się urządzenia. Znane
protokoły, to TCP/IP, HTTP, FTP, w komunikacji internetowej,
czy nowy protokół PTP.
QuickTime Motion JPEG
opracowany przez Apple format plików do zapamiętywania i
kompresowania animowanych danych audio/ wideo. Ponieważ
Prześwietlenie
nie jest wspierany przez Microsoft, zazwyczaj nie może być od-
błedne ustalenie parametrów ekspozycji, w wyniku czego, na
element (materiał) światłoczuły dobiegło zbyt wiele światła. Ob- twarzany w Windows Media Player i wymaga Apple QuickTime
raz cyfrowy lub diapozytywowy jest zbyt jasny, natomiast nega- Player.
tyw zbyt ciemny (gęsty).
QuickTime VR
rozszerzenie programu, np. Camedia Master, do tworzenia, za-
Przysłona
pamiętywania i prezentowania obrazów panoramicznych.
urzÄ…dzenie znajdujÄ…ce siÄ™ na obiektywie lub wewnÄ…trz niego,
46
QXGA RGB
Quad Extended Graphics Array. Standard prezentowania obrazu Red, Green, Blue czerwony, zielony, niebieski podstawowe
na jednym ekranie. Typowa rozdzielczość to 2048 x 1536 pikse- kolory addytywnego mieszania barw.
li.
RISC
Reduced Instruction Set Computer. Procesor wyróżniający się
szczególnie krótkimi czasami obliczeń, jednak akceptujący nie-
wielką liczbę poleceń.
R
ROM
Read Only Memory. Pamięć, której zawartość może zostać tylko
RAM
odczytana. Zazwyczaj zawartość ROM jest ustalana w trakcie
Random Access Memory. Pamięć operacyjna, pamięć do zapi- jego produkcji i może ulec zmianie.
sywania i odczytu, której każdy segment jest indywidualnie za-
adresowana. W przeciwieństwie do ROM, pamięć RAM, po prze-
rwaniu zasilania, traci wszystkie zapisane w niej dane.
Rozdzielczość
miara dla dokładności szczegółów (punktów rastrowych na cal
lub centymetr), jakie urządzenie może oddać lub przekazać. W
przypadku monitora lub drukarki, rozdzielczość informuje, jak
RAW
wiele pikseli może zostać pokazanych lub wydrukowanych. W
ang. surowy . Format surowych danych dla plików obrazo- urządzeniach wprowadzających obraz (skaner, aparat cyfrowy)
wych. Pliki RAW zawierają oryginalną informację obrazową uzy- rozdzielczość określa z ilu pikseli będzie składał się obraz. Roz-
skaną z przetwornika CCD, bez jakiejkolwiek dalszej obróbki
dzielczość może być podana w dpi (dots per inch punktów na
przez oprogramowanie wewnętrzne aparatu. Pliki RAW są
cal), w liczbie poziomo i pionowo umieszczonych pikseli (np.
mniejsze od plików TIFF, gdyż nie zawierają danych kolory- 1280 x 960 lub 2560 x 1920) względnie w liniach na milimetr
stycznych nanoszonych dalszym przetwarzaniem. Celem otwar- (maksymalna liczba linii na przemian białych i czarnych jedna-
cia i zapamiętania plików RAW w jakimś popularnym formacie,
kowej grubości mogąca zostać odwzorowana na 1 milimetrze
niezbędny jest specjalny program lub Plug-In do programu gra- bieżącym, przy czym rozpatrzeniu podlega para linii: czarna i
ficznego.
biała). Dobry film małoobrazkowy wykazuje rozdzielczość ok.
150 (par) linii na milimetr. 300 dpi odpowiada ok. 118 punktom
na centymetr. Ogólnie biorąc im wyższa jest rozdzielczość,
Remote Control
tym lepsza jest jakość zdjęcia.
zdalne sterowanie, lub pilot zdalnego sterowania.
47
Równoległy port cjalne, np. sterowanie lampą błyskową przez aparat na podsta-
złącze komunikacyjne komputera z urządzeniami peryferyjnymi, wie pomiaru TTL.
np. drukarkami, aparatami cyfrowymi, zewnętrznymi nośnikami
danych. Dane przenoszone są równolegle bajtami równo-
cześnie po 8 bitów. SCSI (wym. skazi)
Small Computer System Interface. Standard przyłączania ze-
wnętrznych urządzeń, np. skanerów, nośników danych. Wystę-
RS232c puje w trzech rodzajach: SCSI I, SCSI II, SCSI III.
port szeregowy.
Sekwencja wideo
jedna z funkcji oferowanych przez wiele modeli aparatów cyfro-
wych. Możliwość zarejestrowania wielu obrazów w ciągu sekun-
dy, które, zapisane w jednym pliku, podczas odtwarzania dają
S
efekt filmowy (wrażenie ruchu filmowanych obiektów). Aparaty
rejestrują sekwencje w ciągu kilkudziesięciu sekund lub niewielu
minut, niektóre z aparatów umożliwiają jednoczesną rejestrację
dzwięku.
Samowyzwalacz
funkcja aparatu fotograficznego, której działanie polega na wy-
zwoleniu migawki z opóznieniem. Stosowany np. do wykonywa- SD
nia zdjęć z długimi czasami naświetlania, kiedy czas opóznienia
Secure Digital Card.
otwarcia migawki potrzebny jest na ustanie drgań aparatu, lub
umożliwia fotografowi wykonanie zdjęcia sobie samemu.
SECAM
SEquential Coleur Avec Memoire. Stosowana we Francji i innych
Sanki (saneczki) lampy błyskowej
krajach norma obrazu telewizyjnego.
obejma na aparacie fotograficznym służąca do wsunięcia i umo-
cowania lampy błyskowej (lub innych akcesoriów).
Secure Digital Card
karta pamięci zbudowana porównywalnie z Multimedia Card,
Sanki (saneczki) systemowe
jednak posiadajÄ…ca dodatkowo zabezpieczenie przed kasowa-
sanki na aparacie do mocowania lamp błyskowych, wyposażo- niem i zapisem.
nych, poza centralnym kontaktem, w dodatkowe kontakty prze-
kazujÄ…ce specyficzne dla aparatu (lub producenta) funkcje spe-
48
Sensor liniowy migawki.
typ przetwornika obrazu, w którym informacje z poszczególnych
pikseli odczytywane są rzędami lub kolumnami. CCD jest typo-
wym sensorem liniowym. SLR
Single Lens Reflex. Lustrzanka jednoobiektywowa.
Serwer SmartMedia (karty pamięci)
komputer pełniący zadania administracyjne w sieci komputero- mały (45 mm x 37 mm x 0,76 mm) i lekki (ok. 2 g) nośnik da-
wej. nych. Ze względu na swoją konstrukcję (kontroler obsługujący
pamięć znajduje się poza kartą w urządzeniu), koszt produkcji
jest stosunkowo niski, co sprzyja wielkiemu rozpowszechnieniu
SHQ siÄ™ w wielu urzÄ…dzeniach, w tym w aparatach cyfrowych.
Super High Quality, bardzo wysoka jakość zdjęć cyfrowych.
SmartMedia funkcje dodatkowe
SIMM najbardziej znanÄ… funkcjÄ… jest, seryjnie zainstalowana w karty
Single In-line Memory Module. Często spotykane w kompute- SM Olympus, wspieranie wykonania zdjęć panoramicznych, po-
rach moduły pamięci RAM. nadto spotykane są karty z funkcją szablon , kalendarz , ty-
tuł , pozwalające na kombinowanie zdjęć cyfrowych z odpo-
wiednimi wzorami zapamiętanymi wstępnie na karcie i ich bez-
Skanowanie pośredniego wydruku bez użycia komputera. Funkcja panora-
wczytywanie informacji przez skaner. ma , poza wsparciem aparatu, wymaga programu Camedia Ma-
ster.
Skaner
urzÄ…dzenie do digitalizacji analogowej informacji obrazowej SQ
(zdjęcia, grafiki, teksty, itp.). Standard Quality. Określenie jakości (rozdzielczości) zdjęcia.
Slot
gniazdo. SRAM
Static RAM. Odmiana pamięci RAM charakteryzująca się bardzo
krótkim czasem dostępu.
SLOW-sync
ang. skrót od synchronizacji lampy błyskowej z długim czasem
49
SSFDC ściowe lub wyjściowe, zdolne wyłącznie do pracy w trybie czar-
Solide State Floppy Disc Card karta Smart Media. no-białym.
Stabilizator obrazu Storage Class
urzÄ…dzenie elektroniczne lub opto-mechaniczne wbudowane w zob. USB Mass Storage Class.
aparat fotograficzny służące zredukowaniu lub wyeliminowaniu
nieostrych zdjęć, wywołanych poruszeniem aparatu w trakcie
ekspozycji. W zazwyczaj spotykanych konstrukcjach stabilizato- Streamer
rów, poruszenie aparatu rejestrowane jest przez czujnik żyro- wewnętrzny lub zewnętrzny napęd taśmy magnetycznej w spe-
skopowy, a następnie odpowiednia elektronika sterująca poru- cjalnych kasetach. Stosowane do zabezpieczania danych.
sza wychylnÄ… soczewkÄ™ obiektywu w kierunku przeciwnym do
wychyłu aparatu, co pozwala utrzymać obraz motywu w tym
samym miejscu płaszczyzny obrazowej. Subtraktywne mieszanie kolorów
technika mieszania kolorów podstawowych CMYK niebiesko-
zielonego (Cyan), purpury (Magenta), żółtego (Yellow) i czarne-
Stała ogniskowa go (Key), która umożliwia uzyskanie pełnej gamy kolorów pod-
niezmienna, jedna długość ogniskowej obiektywu. czas druku obrazów.
Statyw Super CCD
jedno z akcesoriów fotograficznych. Urządzenie, do którego rodzaj przetwornika CCD, opracowany przez Fujifilm. Specyfiką
można przymocować aparat fotograficzny, celem ustabilizowa- jego konstrukcji są ośmiokątne piksele ułożone w ukośnych rzę-
nia go, szczególnie do ekspozycji o dłuższym czasie. Najczęściej dach.
spotykane statywy są konstrukcji trójnożnej (o trzech wysuwa-
nych nogach i kolumnie o regulowanej wysokości), jednak spo-
tyka siÄ™ wiele rozmaitych konstrukcji. SVGA
Super Video Graphics Array. Określa rozdzielczośći od 1280 x
1024 piksele.
Sterownik
mały program zapewniający współdziałanie między programami
użytkowymi a urządzeniami, np. drukarką, aparatem cyfrowym. Synchronizacja błysku
skoordynowanie wyzwolenia błysku lampy, aby wypadł on w
Stopnie szarości czasie otwarcia migawki.
wartości kolorystyczne przedstawione przez urządzenia wej-
50
Synchronizacja z długim czasem Szumy
technika fotografowania polegająca na wykorzystaniu do oświe- w technice audio, sygnały zakłócające, prowadzące do nieczys-
tlenia lampy błyskowej oraz długiego czasu otwarcia migawki. tych tonów i dzwięków, powstające przez np. nieprecyzyjnie
BÅ‚ysk lampy wyzwalany jest w momencie otwarcia siÄ™ migawki funkcjonujÄ…ce mikrofony czy urzÄ…dzenia nagraniowe. W foto-
(synchronizacja na pierwszą kurtynę migawki), lub w chwili za- grafii cyfrowej szumy są zakłóceniami CCD powstałymi w wyni-
mykania się migawki (synchronizacja na drugą kurtynę). Tech- ku np. zbyt długiej aktywności przetwornika podczas naświetla-
nika stosowana w trudnych warunkach oświetleniowych, umoż- nia z długim czasem migawki, a objawiają się barwnymi punk-
liwia wykorzystanie światła resztkowego w otoczeniu, oraz pra- tami na obrazie.
widłowe naświetlenie, bez poruszenia, pierwszego planu. Po-
dobnie funkcjonuje, znany w wielu aparatach, tryb fotografo-
wania scena nocna . Szumy barwne
niepoprawne oddanie informacji barwnej obrazu, objawiajÄ…cy
się np. barwnymi punktami na białych partiach obrazu.
System operacyjny
program zasadniczy, niezbędny komputerowi do funkcjonowa-
nia. Światłoczułość
zob. czułość filmu.
Szeregowy port
także znany jako port RS232c lub port RS422, czy port COM. Światłomierz
Złącze komputera z urządzeniami peryferyjnymi, np. myszami, wbudowana w aparat lub zewnętrzna fotokomórka, która mie-
modemami, czy nawet niektórymi modelami aparatów cyfro- rzy intensywność światła i zamienia w sygnał elektryczny lub
wych. Dane przesyłane są szeregowo, tzn. bit po bicie, jeden po elektroniczny. Sygnał ten może zostać przez elektronikę apara-
drugim. tu oceniony i wykorzystany do wybrania odpowiedniej kombina-
cji czasu migawki i przysłony, która stosownie do warunków
oświetleniowych, zapewni poprawne naświetlenie. Nowoczesne
Szerokokątny obiektyw światłomierze mogą ustalać poprawne naświetlenie także dla
klasyfikacja ogniskowych obiektywu. Jako obiektyw szerokokąt- części obrazu.
ny określany jest taki obiektyw, którego ogniskowa wynisi 35
mm lub mniej (dla aparatu na film 35 mm). Typowymi właści-
wościami takich obiektywów duży kąt obejmowanej przestrzeni
(ok. 60° do 180° - stosownie do ogniskowej). Obiektywy o kÄ…-
cie widzenia 140° do 180° noszÄ… nazwÄ™ Fish Eye (rybie oko).
51
Termosublimacja
metoda drukowania obrazów półtonowych i barwnych. Techno-
T
logia ta wykorzystuje naparowanie warstwy barwnej na odpo-
wiednie podłoże pod wpływem wysokiej temperatury. Obrazy
uzyskane tą drogą cechują się najwyższą jakością, przy stosun-
TCP/IP
kowo krótkim czasie druku, np. drukarka Oympus Camedia P-
Transmission Control Protocol over Internet Protocol. Standar- 400ID wykonuje wydruk formatu A4 w czasie 90 sekund.
dowy protokół przesyłania danych poprzez internet lub sieci lo-
kalne; dane do przesłania dzielone są na małe pakiety, funkcjo-
nuje również automatyczna korekta błędów.
TFT
Thin Film Technology. Obecnie najlepsza konstrukcyjnie metoda
produkcji barwnych monitorów LCD, stosowanych np. w lapto-
Teleobiektyw
pach. Monitory takie mają również zastosowanie w cyfrowych
klasa obiektywów o ogniskowych dłuższych niż 60 mm (dla apa- aparatach OLYMPUS.
ratu na film 35 mm). Właściwościami teleobiektywu są: wąski
kÄ…t widzenia (poniżej 30° - zależnie od ogniskowej, im dÅ‚uższa,
tym mniejszy), nieznaczna głębia ostrości oraz skrócenie per- Thumbnail
spektywy. Typowe ogniskowe teleobiektywów zawierają się w
miniaturka obrazu cyfrowego, używana np. jako wstępny pod-
zakresie 80 200 mm, super teleobiektywy powyżej 200
gląd zdjęcia przez programy komputerowe.
mm.
TIFF
Telekonwerter
Tagged Image File Format. Jeden z formatów plików do zapa-
urządzenie optyczne zakładane dodatkowo na obiektyw celem
miętywania obrazów.
wydłużenia jego ogniskowej.
Transfer danych
Temperatura barwowa
wymiana informacji cyfrowych między dwoma (lub więcej)
informuje o spektralnym podziale energii, a więc jakości barw- komputerami. Może być realizowany bezpośrednim łączem ka-
nej zródła światła. Temperatura barwowa podawana jest w ke- blowym, systemami sieciowymi przewodowymi i bezprzewodo-
lvinach (K). Widzialne dla oka ludzkiego spektrum zawiera siÄ™
wymi, liniami telekomunikacyjnymi oraz przez przenoszenie
między ok. 2700 i 11000 kelvinów, międzynarodowa norma dla
nośników danych.
średniego światła dziennego wynosi 5500 K. Wybór właściwej
temperatury barwowej jest istotne dla poprawności oddania
kolorów sfotografowanego motywu.
52
True Color Tryb sepia
przekazanie w druku lub na ekranie obrazów w rzeczywistych efekt zdjęciowy, możliwość fotografowania i zapisu przez aparat
kolorach, tzn. w co najmniej 16 milionach niuansów barwnych. cyfrowy obrazów monochromatycznych w tonacji sepii (barwa
brązowo złota), dając wrażenie obrazu ze starej fotografii.
TruePic
opracowana przez Olympus w 1999 roku inteligentna techno- Tryb zdjęć seryjnych
logia optymalizacji obrazu pozyskiwanego cyfrowym aparatem możliwość wykonania, przy naciśnięciu i przytrzymaniu guzika
fotograficznym. W tej metodzie, określanej jako algorytm 3 D spustowego, wielu następujących po sobie ujęć, nawet kilku w
Cubic, informacje obrazowe dotyczące jasności i barwy każdego ciągu jednej sekundy. W tym trybie aparat wykorzystuje w peł-
piksela zostają wyrównane na postawie pikseli sąsiadujących. ni bufor, przechowując w nim czasowo, informacje obrazowe,
Taka operacja wymaga ogromnej liczby obliczeń, stosuje się które dopiero pózniej zostaną zapisane na karcie pamięci.
więc superszybkie procesory RISC oraz procesory Olympus
ASIC. Technologia TruePic, pod kątem ostrości, kontrastu, na- TTL
sycenia i prawdziwości kolorów, ustanowiła nowe standardy fo- Throuhg The Lens (poprzez obiektyw). Sposób pomiaru oświe-
tografii cyfrowej. tlenia, lub nastawiania ostrości, albo sterowania systemową
lampą błyskową, gdzie analiza przez systemy pomiarowe doty-
czy wyłącznie obrazu projektowanego we wnętrzu aparatu przez
Tryb czarno-biały obiektyw.
możliwość fotografowania i zapisu przez aparat cyfrowy zdjęć
czarno-białych, jeden z efektów zdjęciowych.
TWAIN
Technology without an Interesting Name. Sterownik umożliwia-
Tryb White board / Black board jący przenoszenie obrazów zeskanowanych lub uzyskanych
efekt zdjęciowy aparatu cyfrowego. Wykonanie i zapis zdjęć aparatem cyfrowym bezpośrednio do programów obróbki
składających się z płaszczyzn czarnych i białych, z pominięciem grafiki.
pośrednich tonów i kolorów. Idealny do odfotografowywania
tekstu i motywów graficznych. Znany też jako tryb tekstowy.
Tryb sekwencji
automatyczne następowanie po sobie kolejnych ekspozycji (tryb
zdjęć seryjnych)
53
Plugging, automatyczne konfigurowanie urządzeń bez koniecz-
ności restartu komputera, szybki transfer danych i jednoczesne
U
użytkowanie do 127 różnych urządzeń. USB 2.0 jest szybszy do
40 razy od swego poprzednika i z nim kompatybilny, dzięki
czemu starsze urządzenia USB mogą być nadal użytkowane.
UART
Universal Asynchronous Receiver-Transmitter. Odpowiedni chip-
set komputera, który steruje transferem danych przez port
USB Mass Storage Class
szeregowy.
specyfikacja sprzętowa według standardu USB. Urządzenia
kompatybilne do USB Mass Storage Class, dzięki odpowiednim
sterownikom, rozpoznawane są jako pamięć masowa i, w kon-
Update
sekwencji, meldujÄ… siÄ™ w systemie operacyjnym jako kolejna
aktualizacja oprogramowania.
stacja dysków. Oznacza to, że dowolny program może, np. bez-
pośrednio z aparatu cyfrowego otwierać pliki ze zdjęciami, o ile
aparat ten jest kompatybilny. W wielu systemach operacyjnych,
Upgrade
sterowniki Mass Storage Class są wstępnie zainstalowane, dzię-
nowa wersja aktualnego dotychczas oprogramowania lub urzą- ki czemu wystarczy podłączyć aparat do komputera. Wszystkie
dzeń.
nowe modele aparatów cyfrowych Olympus są kompatybilne do
sterowników Mass Storage Class.
Upload
przesłanie danych z własnego komputera na inny komputer.
(przeciwieństwo Download).
USB Storage Class
zob. USB Mass Storage Class
URL
Unified Resource Locator. System jednoznacznego adresowania
Utility
zdarzenia internetowego.
program wypełniający pewne zadania systemu operacyjnego,
np. administrowanie plikami, sterowanie aparatem cyfrowym,
drukarkÄ…, itp.
USB
Universal Serial Bus. Złącze komputerowe, zastępujące w wiel-
kim zakresie, porty równoległe i szeregowe. USB umożliwia
UXGA
komfortowe przyłączanie urządzeń peryferyjnych, bez koniecz- Ultra Extended Graphic Array. Określa rozdzielczości (obrazu)
ności instalowania kart rozszerzeń i rekonfirowania systemu. Do
od 1600 x 1200 pikseli.
najważniejszych zalet należy wspieranie Plug and Play oraz Hot
54
Wymienna karta pamięci
ruchomy (wymienny) nośnik danych, stosowany do
V, W
zapamiętywania np. plików ze zdjęciami w aparatach
cyfrowych.
Write Cancel
VGA jedna z funcji aparatu cyfrowego, umożliwia kasowanie danych
Video Graphic Array. Określenie rozdzielczości obrazo 640 x 480 zdjęciowych z bufora, co przerywa proces zapisu na karcie pa-
pikseli. mięci. Po jej użyciu, aparat cyfrowy jest zdolny do natychmia-
stowego użycia.
Wyjście wideo
złacze, przez które aparat cyfrowy może przenieść obrazy na WWW
ekran telewizora. Word Wide Web.
Video-CCD Wyszukiwarka
jeden z rodzajów przetwornika CCD, skonstruowany specjalnie usługa internetowa do katalogowania i wyszukiwania stron in-
dla kamer telewizyjnych i kamer wideo, po odpowiedniej mody- ternetowych. Najbardziej znane wyszukiwarki, to: Google,
fikacji, stosowany w cyfrowych aparatach fotograficznych. Yahoo, Altavista.
Winietowanie
wyrazny spadek jasności brzegów obrazu. Może być spowodo-
X
wany mechanicznie, np. przez rzucanie cienia przez osłonę
przeciwsłoneczną o zbyt małej średnicy, lub optycznie, np.
przez zastosowanie nieodpowiedniej ogniskowej zooma wraz z
xD-Picture Card
konwerterem.
innowacyjny standard kart pamięci do aparatów cyfrowych.
Opracowany i wprowadzony przez Olympus i Fuji w 2002 roku.
To medium, mimo swoich niewielkich wymiarów, charakteryzuje
Wirus
mały program komputerowy, przenoszony przez sieci kompute- się dużą niezawodnością i szybkim transferem danych. Maksy-
malna możliwa pojemność kształtuje się na poziomie 8 GB.
rowe, lub kopiowane nośniki z programami, którego cechą jest
samoczynne powielanie i działanie prowadzące do zachwiania
pracy komputera, bądz uszkodzeń plików i programów.
55
XGA Zoom
EXtended Graphics Array. Opracowany przez IBM standard pre- obiektyw zmiennoogniskowy, transfokator. Obiektyw o specjal-
zentowania obrazów, rozdzielczość 1024 x 768 pikseli, 65 535 nej konstrukcji pozwalający na zmianę długości ogniskowej, a
kolorów. co za tym idzie, na zmianę kąta jego widzenia. Wielkość zooma
jest definiowana jako stosunek jego najdłuższej ogniskowej do
najkrótszej i zazwyczaj jest to 3x (np. 35 105 mm w aparacie
X-kontakt na film 35 mm). Obiektywy takie są bardzo dogodne w użyciu,
gniazdo synchronizacyjne przeznaczone dla wtyczki kabla syn- gdyż zastępują cały zestaw obiektywów wymiennych o stałej
chronizacyjnego lampy błyskowej. Jedyna funkcja to wyzwole- ogniskowej. Obiektywy zmiennoogniskowe spotyka się jako
nie błysku lampy. obiektywy wymienne, lub, najczęściej, zamontowane na stałe w
aparaty fotograficzne tradycyjne i cyfrowe.
Zoom optyczny
Z
zmiana długości ogniskowej obiektywu (efekt przybliżenia lub
oddalenia obrazu) uzyskana poprzez zmianę układu soczewek
w obiektywie. Podkreślone optyczny dla odróżnienia od cy-
ZarzÄ…dzanie kolorami
frowy .
procedury kalibrujące wszystkich urządzeń biorących udział w
tworzeniu obrazu barwnego monitory, skanery, drukarki. Z
pomocą systemów zarządzania kolorami, np. dane ze skanera
Zoom cyfrowy
zostaną przeliczone dla standardowej przestrzeni kolorów, a
także cyfrowe tele. Efekt powiększenia (przybliżenia) obrazu
następnie tak przygotowane, by drukarka wykonała poprawne
uzyskany na drodze obliczeniowej, dzięki odpowiednim algo-
kolorystycznie wydruki.
rytmom. Często prowadzi do pogorszenia jakości zapisanego
obrazu.
ZIP
format plików programu do kompresowania danych.
ZIP-Drive
specjalny nośnik danych opracowany przez Iomega o pojemno-
ściach do 750 MB.
56
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Fotografia cyfrowa w kryminalistyce aspekty techniczno prawneFotografia cyfrowa Ćwiczenia praktyczneFOTOGRAFIA CYFROWA PORADNIKFotografia Cyfrowa Rozmyte tłoFotografia cyfrowa PortretyUżytkowanie urządzeń stosowanych w fotografii cyfrowejwięcej podobnych podstron