Czytanie umożliwia spotkanie z prawdą. Do których spośród twoich lektur mógłbyś
odnieść te słowa? Uzasadnij odpowiedź.


Na przestrzeni wieków rozwinęły się różne gatunki literackie. Ich twórcy
czerpali natchnienie z otaczającej rzeczywistości, a przedmiotem ich
zainteresowania najczęściej był człowiek. Opisywali wydarzenia z jego życia.
Analizowali przyczyny i następstwa jego działania. Stendhal, powieściopisarz
francuski, powiedziaÅ‚: “Powieść jest zwierciadÅ‚em przechadzajÄ…cym siÄ™ po
gościńcach". Myślę, że twierdzenie to można odnieść do całej literatury, która
jest przecież źródłem wiedzy o człowieku i otaczającym go świecie. Myślę tutaj
o prawdzie historycznej, prawdzie moralnej i prawdzie obyczajowej.
Literatura starożytności jest bogatym źródłem wiedzy o realiach tamtych czasów.
“Iliada" Homera przybliża nam wierzenia starożytnych Greków. Poznajemy dziÄ™ki
jej lekturze wydarzenia wojny trojaÅ„skiej. Homer stworzyÅ‚ “IliadÄ™" na kanwie
mitu o jabłku niezgody i dotyczy ona wydarzeń związanych z wojną trojańską.
KsiÄ™gi “Iliady" wypeÅ‚nia tematyka batalistyczna. Możemy zaznajomić siÄ™ z
formami walki, strategią bitew, uzbrojeniem i ubiorem wojsk starożytnej
Grecji.
Epokę antyku poznajemy nie tylko dzięki ówczesnym twórcom. Wiele setek lat
później powstały zbiory mitów, których lektura daje nam możliwość poznania
wartoÅ›ci cenionych w czasach starożytnych. DziÄ™ki “Mitologii" Jana
Parandowskiego zaznajamiamy się z postawami, które byłe tematami twórców
starożytnych. Są to między innymi: miłość macierzyńska (mit o bogini Rei),
miłość siostrzana (mit o rodzie Labdakidów), walka o wadzę (mit o królu
Midasie), poświęcenie się jednostki ( mit o Prometeuszu).
Źródłem wiedzy o minionych epokach są również powieści historyczne, literatura
pamiętnikarska i kroniki. Jedną z najsłynniejszych kronik polskich jest dzieło
Galla Anonima. Kronika ta powstała w latach 1112-1116 na dworze króla Bolesława
Krzywoustego. Celem autora było przedstawienie życia Bolesława Krzywoustego.
Jednakże treść utworu obejmuje dzieje państwa polskiego i jego władców od
czasów legendarnych (np. władza króla Popiela) po czasy współczesne autorowi.
W dobie oÅ›wiecenia powstaÅ‚y z kolei “PamiÄ™tniki" Jana Chryzostoma Paska. Treść
ich przybliża nam obraz Polski XVII wieku. “PamiÄ™tniki" Paska sÄ… ciekawym
źródłem historycznym. Pasek opisując głównie siebie podaje informacje o typowym
polskim szlachcicu. Kreuje wartości, którym hołdowano w epoce oświecenia.
Właściwie na przestrzeni całej literatury odnaleźć możemy przykłady wyznawanych
wówczas postaw moralnych. ÅšledzÄ…c karty takich utworów jak “Antygona" Sofoklesa
czy też “Odprawa posłów greckich" Jana Kochanowskiego dowiadujemy siÄ™ jakie
racje polityczne wyznawano odpowiednio w antyku i renesansie.
PrawdÄ™ o czÅ‚owieku przedstawia moim zdaniem Joseph Conrad w swej powieÅ›ci “Lord
Jim". Bohater utworu jest człowiekiem, który przeżywa wzloty i upadki. Ma on
soje marzenia, które stara się realizować. Wyznaje pewne zasady, którym za
wszelką cenę chce pozostać wierny. Wreszcie ma swoje słabości, lęki i
zwątpienia. Bywa szczęśliwy, ale też doświadcza upokorzeń. Spotyka go wiele
stresujących sytuacji bądź też odnosi zwycięstwa. Jim jest postacią
niejednolitą i skomplikowaną. Czyni go to bardziej ludzkim. Sądzę, że
wykreowanie go jedynie na bohatera bądź też jedynie na łotra byłoby
nieprawdziwe. Taki portret jest bliższy czytelnikowi, który może w nim odnaleźć
cząstkę siebie. Każdy przecież doświadcza różnych sytuacji.
Całą paletę informacji o danej epoce stanowią powieści obyczajowe. Dzięki ich
lekturze mamy okazję poznania współczesnej im rzeczywistości. Wśród lektur
dostarczających nam takiej właśnie wiedzy główne miejsce zajmuje według mnie
“Lalka" BolesÅ‚awa Prusa. Akcja tej powieÅ›ci rozgrywa siÄ™ w latach 1878-1879 w
Warszawie i o Warszawie tamtych lat dostarcza nam szczegółowych informacji.
Jest to swoisty przewodnik po stolicy. Znajdujemy na kartach “Lalki" wierne
opisy parków, ulic, kościołów, sklepów i budynków mieszkalnych. Zaglądamy do
salonów, gdzie możemy obserwować umeblowanie i wyposażenie wnętrz zgodne z
panującą wówczas modą. Wreszcie dostarczył nam Prus wiedzy o modzie jaka
królowaÅ‚a wtedy w ubiorach kobiecych, mÄ™skich i dzieciÄ™cych. “Lalka" zawiera
całe mnóstwo opisów obyczajów i rozrywek. Jest to także przekrój środowisk
zamieszkujących stolicę końca XIX wieku.
Jak Bolesław Prus życie w mieście tak Władysław Stanisław Reymont przedstawił
realistycznie życie na wsi polskiej . W swojej powieÅ›ci “ChÅ‚opi" przedstawiÅ‚
wieś polską w ramach jednego roku. Życie gromady wiejskiej wsi Lipce związane
było ściśle z rytmem życia przyrody. To pory roku wyznaczały odpowiedni czas na
orkę, siew, zbiory, odpoczynek i pracę. Wiedzy o tym dostarczył nam autor
“ChÅ‚opów" ukazujÄ… pracÄ™ , życie codzienne, obyczaje, obrzÄ™dy i kulturÄ™
mieszkańców wsi. Nie pominął też tematów związanych z mentalnością chłopów,
którzy podporządkowują się obowiązującemu w gromadzie kodeksowi moralnemu.
Śledząc treść powieści zaznajamiamy się z tłem historycznym , ekonomicznym i
społecznym życia na wsi. Poznajemy też hierarchię społeczeństwa wiejskiego.
Mamy możliwość przypatrzenia się jak żyją bogacze i nędzarze wiejscy.
Reasumując powyższe przychylam się do tezy, że czytanie literatury umożliwia
spotkanie z prawdÄ…. Przedstawione przeze mnie niniejszej pracy utwory
dostarczają moim zdaniem prawdziwej wiedzy o człowieku, jego życiu, moralności
i przemianach społecznych zachodzących w epokach, w których żył.
Czytając te inne lektury możemy wzbogacić naszą wiedzę o realiach życia,
religii, obyczajach, tradycji, rozrywkach, wydarzeniach w odległych i bliższych
nam epokach historyczno-literackich. W zasadzie każdy utwór stanowi taką
składnicę informacji, z której można czerpać wiedzę o człowieku i świecie,
Dzieła, które podałam jako przykłady na poparcie postawionej w temacie pracy
tezy nie są jedynymi, które można by tutaj przytoczyć.