SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZ II
Zadanie 21.1
Numer Proponowana odpowiedz
Punktacja
polecenia
1. 0-1
"  Panny z Avignonu (z Awinionu);
0-1
" Pablo Picasso;
0-1
" obraz olejny na płótnie.
2. 0-1
" 1906-1907 (pierwsze dziesięciolecie XX w.);
0-1
" kubizm (wczesna faza kubizmu ewentualnie określana jako prekubistyczna,
murzyÅ„ska (négre), cézannowska).
3. Opis kompozycyjny:
0-3
" obraz przedstawia pięć silnie zdeformowanych aktów kobiecych z martwą
naturą pośrodku dolnej partii ujętą płasko od góry, całość ukazana na tle
mocno pofałdowanych draperii;
0-1
" postaci umieszczone zostały w rzędzie prawie na jednym planie,
nieznacznie zróżnicowanym przestrzennie;
0-1
" można wyróżnić dwie grupy figur: trzy z nich stojące po lewej stronie
patrząc od widza, zajmują większą część płaszczyzny płótna, pozostałe
dwie umieszczone jedna nad drugÄ… znajdujÄ… siÄ™ po prawej jego stronie;
0-1
" zwracają uwagę uproszczone twarze, z których trzy artysta upodobnił do
masek o charakterze archaicznym (barbarzyńskim, prymitywnym,
afrykańskim, iberyjskim);
0-2
" dwie postaci pośrodku ukazane frontalnie z uniesionymi za głowę ramionami
stoją w klasycznej pozie aktu. Pozostałe trzy umieszczone przy bocznych
krawędziach płótna skierowane ku środkowi zamykają kompozycję;
" w prawej dolnej części obrazu patrząc od strony widza wyróżnia się duża
0-1
(masywna), siedząca tyłem kobieta z odwróconą gwałtownie ku nam
twarzÄ…  maskÄ….
Analiza formalna:
" kompozycja została wtłoczona w ciasną, nieokreśloną przestrzeń
przedstawioną bez uwzględnienia praw perspektywy zbieżnej, o
0-2
niesprecyzowanym z
ródle i kierunku padania światła;
" forma jest znacznie zróżnicowana pod względem siły wyrazu deformacji
aktów. Sylwetki z dwóch stron ujmujące grupę, określone mocnymi
0-1
rytmami przeciwstawiają się delikatnym uproszczonym kształtom w
centrum sceny;
" postaci oraz draperie zostały jakby brutalnie pocięte i rozbite na
geometryczne płaszczyzny, przypominające uproszczone formy
0-1
 wyciosane siekierÄ… ;
" nastąpiła destrukcja ładu przestrzennego w kierunku dekompozycji
elementów, bardziej płaskiego traktowania brył i otoczenia celem
0-2
tworzenia nowych relacji pomiędzy nimi oraz spotęgowania ekspresji;
" chłodny błękit i biel draperii skontrastowany został z ugrami i różami ciał,
wzmocnionymi plamami brÄ…zu i rwÄ…cymi siÄ™ liniami konturu;
0-1
" całość namalowana jest z wielką gwałtownością oraz intensywnością,
podkreśloną przez dynamikę geometrycznych form, ich układ rytmiczny
0-2
oraz kontrasty kolorystyczne.
Proponowana interpretacja:
" tytuł obrazu ironicznie odnosi się do prostytutek z domu publicznego przy
ulicy Avignon w Barcelonie;
0-1
" forma ciała kobiecego  niegdyś symbol piękna  została brutalnie
zdeformowana. Jest to dosadna parafraza klasycznych aktów i wyzwanie
0-1
wobec tradycji;
" taka interpretacja kobiecego ciała była efektem wprowadzenia
nowatorskich rozwiązań formalnych;
0-1
" wykorzystanie motywu masek murzyńskich nadaje scenie charakter
magiczny wywołujący atmosferę tajemniczości i niepokojącej gry 0-1
oddziałującej na odbiorcę;
" między postaciami nie wyczuwa się żadnych relacji, pozostają wzajemnie
0-1
wyobcowane emocjonalnie.
4. a. Miejsce obrazu w twórczości artysty:
0-1
" artysta jest Hiszpanem, który po przyjez
dzie do Paryża znalazł się najpierw
pod wpływem postimpresjonizmu (m.in. Lautrec, Gauguin), póz
niej
następuje okres zwany błękitnym i różowym;
0-2
" w okresie kiedy powstaÅ‚ obraz Picasso ulegaÅ‚ wpÅ‚ywom Cézanne a:
- zainteresowanie jego twórczością jest typowe dla pierwszej
prekubistycznej fazy kubizmu (1907-1909) zw. też cézannowskÄ…,
charakteryzujÄ…cÄ… siÄ™ geometryzacjÄ… i deformacjÄ… form, uproszczeniem
przestrzeni i klarownością struktur;
0-1
" dzieło jest także efektem zainteresowania artysty sztuką afrykańską (oraz
staroiberyjskÄ…), otwierajÄ…c drogÄ™ eksperymentom kubistycznym;
0-1
" Picasso coraz śmielej zacznie deformować postać ludzką i zerwie
z naturalistycznÄ… formÄ…. Stanowi to poszerzenie dotychczasowego pola
inspiracji artystycznych w sztuce.
b. Wpływ dzieła na sztukę nowoczesną:
" obraz ma znaczenie przełomowe, uznawany jest za punkt zwrotny
0-2
rewolucji artystycznej, manifest nowej sztuki awangardowej, podważa
dotychczasowe reguły malarstwa oraz klasycznie pojmowaną ideę piękna;
" tak odważny sposób przedstawiania aktu zainspiruje różnorodne, często
0-1
szokujÄ…ce formy rozwiÄ…zania;
" jest kresem iluzjonistycznego malarstwa uprawianego od czasów
renesansu, proponując odmienny, nowoczesny język sztuki awangardowej,
0-1
otwiera drogę do całkowitej autonomii dzieła jako faktu artystycznego;
" obraz zapowiadający radykalizm wypowiedzi kubizmu ośmielił liczne,
dalsze poszukiwania artystyczne:
0-2
- pośrednio wywarł wpływ na włoskich futurystów, rosyjskich
kubofuturystów, polskich formistów, konstruktywistów i twórców
abstrakcji geometrycznej;
" widziano też w  Pannach z Avignon kamień milowy w kierunku
abstrakcji  to nie natura stanowiła odtąd punkt odniesienia artysty, ale
0-1
sztuka mogła wyznaczać własne reguły w oparciu o autonomiczne środki
wyrazu.
Zadanie 21.2
Numer Proponowana odpowiedz
Punktacja
polecenia
"  Drzwi Gniez
nieńskie  wrota Katedry w Gniez
nie;
1.
0-2
(ufundowane dla katedry romańskiej arcybiskupstwa gniez
nieńskiego).
0-1
" styl romański;
2.
0-1
" wiek XII (ostatnia ćwierć XII w.);
0-1
" odlane z brÄ…zu (stop miedzi i cyny).
Tematyka:
0-2
" sceny ilustrują żywot świętego Wojciecha, patrona katedry metropolitalnej
i państwa polskiego św. Wojciech, biskup praski po wygnaniu z Czech przybył
3.
na zaproszenie króla Bolesława Chrobrego do Polski (w 996 r.) w celu
przeprowadzenia misji chrystianizacyjnej wśród Prusów, gdzie po
kilkudniowym pobycie poniósł śmierć męczeńską (997 r.);
0-1
" jego szczątki zostały złożone w Katedrze Gniez
nieńskiej, która stała się
miejscem kultu relikwii pierwszego polskiego świętego.
Kompozycja:
0-2
" Drzwi Gniez
nieńskie w monumentalnej skali składają się z dwu skrzydeł
(nierównej wielkości) dekorowanych płaskorzez
bami;
0-2
" podzielone są na prostokątne pola wypełnione figuratywnymi scenami,
rozłożone po 9 kwater na każdym skrzydle;
0-1
" oba skrzydła obwodzi dekoracyjny pas ornamentalny (tzw. bordiura)
z motywem falującej wici roślinnej, w którą wplecione zostały motywy postaci
ludzkich oraz zwierzęta rzeczywiste i fantastyczne;
0-1
" 18 scen z życia św. Wojciecha podzielonych zostało, zgodnie z układem
skrzydeł, na dwa podstawowe cykle zachowujące bieg chronologiczny
wydarzeń;
" lewe skrzydło drzwi przedstawia sceny z życia świętego od chwili narodzin do
0-2
przyjazdu do Polski a prawe skrzydło misję w Prusach oraz męczeńską śmierć
inicjującą kult św. Wojciecha;
0-1
" mocny przestrzennie akcent stanowią dwie koładki, w kształcie lwich głów
(tzw. antaby), pełniące również funkcję uchwytów.
Forma:
" na 18 kwaterach i bordiurze przedstawiono postaci o wyrazistych i wymownych
0-2
gestach oraz typizowanych oddanych realistycznie twarzach;
" smukły kanon postaci podkreślają szaty o schematycznie potraktowanych
0-1
zrytmizowanych fałdach;
" kompozycja jest jednoplanowa z drobnym reliefem na gładkim tle;
0-1
" cechuje ją uproszczona, oszczędna forma o linearnej stylizacji;
0-1
" kompozycję scen charakteryzuje czytelność narracji inspirowanych zapewne
0-1
malarstwem miniaturowym.
Treści ideowe:
" Drzwi Gniez
nieńskie wykonane w XII w. ilustrują istotne wydarzenia stojące u
0-1
początków państwa polskiego o znaczeniu religijnym i politycznym;
" przypominając misję chrystianizacyjną i męczeńską śmierć św. Wojciecha są
0-1
wyrazem wyjątkowej roli jaką pełnił święty w umacnianiu państwowości
polskiej;
" sceny utrzymane sÄ… w duchu symbolicznej narracji, na lewym skrzydle 0-2
przedstawiona została faza dojrzewania duchowego, motyw stopniowego
osiągania doskonałości moralnej (kierunek odczytania od dołu ku górze), na
prawym skrzydle ukazana działalność misyjna i sens poniesionej ofiary
(kierunek odczytania od góry ku dołowi);
0-2
" dzieje świętego upodobnione zostały do dziejów samego Chrystusa i pełniły
funkcjÄ™ dydaktycznÄ… jako tzw. Biblia dla ubogich (Biblia pauperum),
ilustracyjny cykl scen z życia świętego, powszechnie czytelny dla
niepiśmiennych stanowił przykłady do naśladowania dla wiernych zgodnie z
ideami epoki średniowiecza;
0-1
" wplecione postaci i zwierzęta w wić roślinną bordiury ukazują w sposób
symboliczny średniowieczny obraz walki dobra ze złem.
Znaczenie historyczne:
4.
0-1
" kult św. Wojciecha przyczynił się do uniezależnienia polskiego kościoła od
hierarchii kościoła niemieckiego oraz wzmocnienia politycznego Polski
u zarania jej państwowości  wyrazem tego był zjazd gniez
nieński
0-1
i pielgrzymka cesarza Ottona III do grobu świętego w 1000 r.;
" charakterystyka drzwi w ujęciu treściowym wyraża program ideowy aktualny
w XII-wiecznej Polsce  rozpowszechniały i umacniały kult patrona Polski
i przyczyniały się do utrzymania jedności państwowej w dobie rozbicia
0-1
dzielnicowego;
" przypomnienie misji świętego Wojciecha było aktualnym w XII w. wezwaniem
do szerzenia chrześcijaństwa w dobie chrystianizacji Pomorzan przez Bolesława
Krzywoustego  pełniły zatem propagandową rolę w polityce kościoła
0-1
polskiego;
" w okresie rozbicia dzielnicowego wyznaczały szczególną rolę stolicy
metropolitalnej i samej Katedrze Gniez
nieńskiej;
0-1
Znaczenie artystyczne:
" cechy formalne gniez
nieńskich podwoi nawiązują do romańskich wyrobów
z brązu wykonywanych w warsztatach na Zachodzie Europy (środowisko
0-1
artystyczne z nad Mozy);
" cechy stylistyczne Drzwi Gniez
nieńskich pozwalają zestawić je z nieliczną
grupą podobnych dzieł np. na terenie Włoch (np. w kościele San Zeno
0-1
w Weronie) lub z obszaru Niemiec (np. w Hildesheim);
" obiektem łączącym europejskie przykłady ze środowiskiem polskim są Drzwi
Płockie (obecnie w Nowogrodzie) z połowy XII w., które prawdopodobnie były
0-1
pierwszym na ziemiach polskich tego typu dziełem;
" Drzwi Gniez
nieńskie ze względu na wyjątkowy program ikonograficzny,
poświęcony w całości tylko św. Wojciechowi są unikalnym dziełem;
0-1
" urzeczywistnieniem uprzywilejowanej roli i wyjÄ…tkowej funkcji katedry
gniez
nieńskiej była fundacja drzwi brązowych, dlatego też zadbano o ich
wysoki poziom artystyczny;
0-1
" zachowanie jednolitej kompozycji artystycznej, powściągliwość poszczególnych
scen, oraz dekoracyjność utrzymanej w duchu romańskiej symboliki bordiury
pozwala uznać Drzwi Gniez
nieńskie za dzieło o wyjątkowej wartości
artystycznej.
Zadanie 21.3
Numer Proponowana odpowiedz
Punktacja
polecenia
1. 0-1
" Kościół Il Gesś (Imienia Jezus);
0-1
" Rzym;
0-1
" (główny) kościół zgromadzenia jezuitów.
2. 0-1
" druga połowa XVI wieku (1568 r.);
0-1
" barok (wczesna faza baroku, barok kontrreformacyjny z elementami
manieryzmu);
0-1
" projekt kościoła autorstwa (Giacomo Barozzi) da Vignola, fasada według
projektu Giacomo della Porta.
3. Plan:
0-2
" kościół podłużny na planie krzyża łacińskiego, zamknięty półkolistą apsydą,
z ramionami transeptu wysuniętymi nieznacznie poza linię muru;
0-2
" korpus jednonawowy z rzędami kaplic po bokach połączonych między sobą
wąskimi przejściami;
0-1
" na skrzyżowaniu nawy z transeptem znajduje się kopuła na planie koła.
Układ przestrzenny:
0-1
" skomponowany z dwóch segmentów: centralnej części prezbiterialnej
i krótkiego, szerokiego korpusu;
0-1
" wnętrze sklepione kolebkowo z dominantą wyniosłej kopuły na bębnie;
0-2
" podział ścian przeprowadzony przy pomocy pilastrów w układzie
dwukondygnacjowym: w strefie dolnej szerokie arkady otwarte na wnętrze
nawy, powyżej rząd okien;
0-1
" wnętrze nawy obszerne, przestronne (ukierunkowane ku ołtarzowi
głównemu);
0-1
" liczne okna umieszczone w górnej partii murów i bębnie kopuły rozświetlają
wnętrze tworząc zróżnicowane efekty światłocieniowe, z zaakcentowaniem
przestrzeni pod kopułą.
Opis fasady:
0-2
" fasada dwukondygnacjowa (piętrowa) zwieńczona trójkątnym przyczółkiem
(tympanonem);
0-2
" dolna kondygnacja fasady pięciopolowa, górna trójpolowa, oddzielone
belkowaniem;
0-1
" różnica szerokości obu kondygnacji wyrównana za pomocą łączących je
miękkich linii spływów wolutowych (ślimacznic);
" fasada podzielona parami pilastrów;
0-1
" na osi centralnej: portal główny ujęty kolumnami, zwieńczony trójkątnym
0-1
przyczółkiem w łuku na pasie belkowania, powyżej w górnej kondygnacji
półkoliście zamknięte okno;
0-1
" w polach bocznych wnęki (nisze) na pomieszczenie rzez
b;
0-1
" fasada monumentalna, szeroka, w układzie horyzontalnym;
0-1
" elementy dekoracyjne podporzÄ…dkowane strukturze architektonicznej.
Program ideowy a koncepcja architektoniczna: 0-2
" układ przestrzenny kościoła został dostosowany znakomicie do potrzeb
duszpasterskich jezuitów, którzy odegrali pierwszoplanową rolę w dziele
reformy Kościoła po Soborze Trydenckim i w powstrzymaniu reformacji
0-2
(kontrreformacja);
" szeroka nawa pozwalała na zgromadzenie licznych wiernych i kierowała ich
wzrok ku ołtarzowi głównemu  zachęcając do aktywnego
współuczestnictwa we mszy św. oraz skupiała uwagę wiernych na kazaniach
0-1
wygłaszanych z ambony (efekty teatralne);
" wnętrza kaplic oddzielone od nawy, stwarzały odpowiedni nastrój dla
indywidualnej modlitwy medytacyjnej, (zalecanej przez założyciela jezuitów
0-1
św. Ignacego Loyolę);
" przejścia pomiędzy kaplicami umożliwiały poruszanie się procesji wokół
0-1
wnętrza kościoła;
" operowanie zróżnicowanym światłem oraz dobra akustyka wnętrza (muzyka
organowa, kazania) były środkami oddziaływania na sferę emocjonalną
wiernych (potęgując nastrój religijnego uniesienia czy indywidualnego
skupienia); 0-1
" reprezentacyjny charakter majestatycznej fasady świadczył o sile autorytetu
kościoła.
4. Znaczenie i wpływ:
0-1
" formy architektoniczne Il Gesś są wyrazem monumentalnej, pełnej powagi
architektury sakralnej doby kontrreformacji;
0-1
" koncepcja architektoniczna inspiruje rozwiÄ…zania charakterystyczne dla
architektury baroku, była pierwowzorem dla licznych świątyń jezuitów
i innych zgromadzeń zakonnych;
0-1
" odczytana może być jako udane, harmonijne połączenie planu podłużnego
i centralnego;
0-1
" układ przestrzenny kościoła Il Gesś i schemat kompozycyjny jego
bezwieżowej fasady były uważane w końcu XVI i XVII w. za jedne
z najdoskonalszych rozwiązań w rzymskokatolickiej architekturze sakralnej;
0-1
" w Polsce spośród wielu naśladownictw typu Il Gesś jednym z najlepszych
jest m.in. jezuicki kościół św. św. Piotra i Pawła w Krakowie.