HYDRLOGIA wykład 3

9.11.2012r.

1. Jak i do czego człowiek wykorzystuje wodę?

 Do picia
 Do produkcji żywności (w tym do rolnictwa)
 Ablucja
 Do produkcji energii:

 Chłodnice w elektrowniach i innych zakładach przemysłowych

Taki kształt (katenoida) chłodnicy, bo:

- najmniejsze opory powietrza

- najmniejsza powierzchnia łącząca dwa okręgi o dwóch różnych promieniach

 Koła wodne

 Zbiorniki wodne

Zadania zbiorników wodnych:

 Produkcja energii elektrycznej
 Zaopatrzenie w wodę (lewobrzeżna Warszawa zaopatrywana przez zbiornik w

Wieliszewie, nie przez Filtry Warszawskie):
- do picia
- do rolnictwa (produkcja żywności)
- do produkcji przemysłowej

 Ochrona przeciwpowodziowa

1

 Wędkarstwo / gospodarka rybna (tylko wtedy, kiedy woda nie jest

wykorzystywana do celów pitnych)

 Rekreacja / żeglarstwo

2. Konflikty o wodę

a) Konflikty na tle ilości wody (niedostatek wody, wody graniczne)
b) Konflikty na tle jakości wody (użytkownicy w górze i dole rzeki)
c) Konflikty na tle wykorzystania zasobów wodnych (użytkownik – energetyka,

użytkownik – ekologia)

d) Konflikty na tle dynamiki zasobów (przerwanie wałów przeciwpożarowych, dolina

Rospudy)

Ad.a)

Konflikt Izrael – Palestyna – problem z rzeką Jordan

Izraelczycy odprowadzają rzekę, powodując, że Jordan na terenie autonomii palestyńskiej jest

„strumyczkiem”. Izraelczycy zaproponowali rozwiązanie – budowę 60 fabryk wody (odsalających

wodę morską), oddając kilka stacji na wyłączność Palestynie.

Konflikty na wodach granicznych. Dwa rodzaje granic:

 Np. Niemcy – Polska – granica zawsze wyznaczana jest w nurcie rzeki, w wyniku czego tyle

samo przepływu rzeki należy do obu państw. W przypadku Granicy polsko – niemieckiej
jest inaczej. Po II wojnie światowej Polska zabrała całą rzekę, tylko zachodni brzeg Odry
należy do Niemiec. W efekcie Niemcy wrzucają do rzeki zanieczyszczenia, a cała
odpowiedzialność za jej oczyszczenie leży w rękach Polaków.

2

 Jedno państwo ma źródło rzeki, drugie – przebieg (np. republiki byłego ZSRR) – posiadacze

źródeł odprowadzają wodę do zbiorników, skąd odpływa ona dalej na ich terenie. Do
drugiego właściciela często dopływa zbyt mała ilość tej wody

Ad.b)

Posiadacze źródeł rzek nie dbają o czystość rzeki, przerzucając dbanie o czystość rzeki, przerzucając
odpowiedzialność za oczyszczenie na posiadacza dalszej części tej rzeki (np. konflikt polsko-czeski –
rozwiązaniem okazała się budowa oczyszczalni w Dolinie Ostrawskiej).

Ad.c)

Energetyka vs. ochrona przeciwpowodziowa – energetycy chcieliby, aby zbiornik zawsze był
wypełniony do oporu – istnieje wówczas duża potencjalna energia zamieniona na jej inny rodzaj.
Ochrona przeciwpowodziowa wymaga opróżnienia zbiornika.

Obecnie wydane są odpowiednie rozporządzenia kto i kiedy wykorzystuje zbiornik (Zalew Zegrzyński
na co dzień wykorzystywany jest przez energetyków).

Ad.d)

Konflikty tego rodzaju pojawiają się, gdy przepływy są ogromne, ale też wówczas, gdy są niewielkie.

Przerwanie wałów przeciwpowodziowych – czynność, jaką wykonuje się, kiedy wiadomo, że
wezbranie spowoduje przelanie wału (pewne obszary przy wałach – poldery – utrzymywane są
w stanie, w którym gotowe są do zalania – lasy, łąki etc. – mało wartościowe tereny). Jest o mało
efektywne ze względu na chłonięcie tych terenów (w porównaniu do działania wałów
przeciwpowodziowych poldery są w stanie przechować dużo mniej wody, dlatego przerwanie wałów
przeciwpowodziowych następuje bardzo rzadko).

Dolina Rozpudy – związana z budową obwodnicy Augustowa; Rozpuda płynie na osadach torfowych,
żyją tam organizmy, których nie ma nigdzie w Polsce. Rośliny torfowe w warunkach beztlenowych
obumierają. Most bez przęseł nie był możliwy do zbudowania. Ekolodzy zrobili z tego aferę, bo
podpory do mostu miały powstać poprzez przewiercenie polodowcowej warstwy podziemnej, w celu
oparcia podpór na bardziej stałej warstwie (warstwa polodowcowa nie dałaby rady utrzymać takiego
obciążenia). Okazuje się, że przepływ wody spod warstwy polodowcowej mógłby wpłynąć na zmianę
chemizmu w torfowisku Rozpudy, w efekcie w ciągu 15 lat zmieniając całą gospodarkę ekologiczną
na tum obszarze).

3