5/2.F.2. Ocena ryzyka zawodowego obs³ugi
wózków jezdniowych z napêdem silnikowym

Rozdzia³ 5/2.F.2.

5/2.F.2. Ocena ryzyka obs³ugi wózków jezdniowych z napêdem silnikowym

5. Ryzyko zawodowe

maj 2006

Les³aw Zieliñski

Spis treœci

1. Opis stanowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1

2. Zakres obowi¹zków operatora . . . . . . . . . . . . . . . .

1

3. Organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

4. Wymagane kwalifikacje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

5. Identyfikacja zagro¿eñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2

6. Stosowane œrodki profilaktyczne . . . . . . . . . . . . . . .

4

7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy

za ostatnie 5 lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4

8. Karta oceny ryzyka zawodowego. . . . . . . . . . . . . . .

5

1. Opis stanowiska

Środowisko
pracy

Podstawowym miejscem pracy kierowcy jest kabina wózka jezdniowego, który po-
siada napêd elektryczny akumulatorowy. Stan techniczny wózka nale¿y okreœliæ
jako dobry.

Wózek wyposa¿ony jest w kabinê z daszkiem ochronnym i przedni¹ szyb¹.

Miejsca, w których kierowca wykonuje prace transportowe i obs³ugowe wózka to:

l

magazyny,

l

sk³adowisko z³omu i zak³adowy sk³ad œmieci,

l

inne miejsca w zak³adzie, z których i do których przewo¿one s¹ materia³y, wy-
roby, towary,

l

wiata postoju wózka, z posadzk¹ wybetonowan¹, z punktem ³adowania baterii
akumulatorów,

l

pomieszczenie warsztatu napraw,

l

trasy przejazdu po ca³ym terenie zak³adu i hali produkcyjnej.

Drogi i place s¹ wybetonowane. Wszystkie drogi s¹ wyznaczone liniami i oznako-
wane znakami bezpieczeñstwa zgodnie z przepisami ustawy z 20.6.1997 r. – Prawo
o ruchu drogowym (tj. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, ze zm.). Na skrzy¿owaniach
dróg zapewniono oœwietlenie w³¹czane w razie zapadania zmroku lub istotnego
pogarszania siê warunków atmosferycznych. Po drogach i placach poruszaj¹ siê sa-
mochody, inne wózki jezdniowe i podnoœnikowe oraz piesi.

2. Zakres obowi¹zków operatora

Zadania

Do obowi¹zków operatora nale¿y:

l

za³adunek materia³ów w magazynach i przewóz do hali na poszczególne sta-
nowiska produkcyjne,

l

za³adunek wyrobów gotowych w hali produkcyjnej i przewóz do magazynu
wyrobów gotowych,

maj 2006

1

OPINIE

Rozdział

5/2.F.2.

l

wywóz odpadów stalowych na z³omowisko i œmieci na œmietnik zak³adowy,

l

wykonywanie obowi¹zków hakowego przy za³adunku i roz³adunku mate-
ria³ów przy u¿yciu suwnicy,

l

rêczne prace za- i wy³adowcze przedmiotów o masie do 25 kg (sporadycznie
do 50kg),

l

dokonywanie obs³ugi codziennej wózka: kontrola stanu baterii akumulatorów
plus uzupe³nianie poziomu elektrolitu wod¹ destylowan¹, sprawdzanie oœwie-
tlenia, ogumienia, kontrola hamulców, stanu pod³ogi i burt itp.,

l

prace pomocnicze przy naprawach i remontach wózka.

3. Organizacja pracy

Operator pracuje w systemie dwuzmianowym: w godz. 6

00

–14

00

i 14

00

–22

00

przez

5 dni w tygodniu.
Do odpowiedzialnoœci pracownika nale¿y dostarczenie materia³ów do wyznaczo-
nych punktów w zak³adzie, w okreœlonych porach zmiany roboczej. Odpowiada
on równie¿ za stan techniczny wózka i prowadzenie ksi¹¿ki pracy wózka.

4. Wymagane kwalifikacje

Od kandydata na stanowisko operatora wózka jezdniowego wymaga siê:

l

uprawnieñ operatora (imienne zezwolenie wystawione przez pracodawcê – po
przeszkoleniu, prawo jazdy kat. „B”),

l

odpowiedniego stanu zdrowia potwierdzonego badaniami lekarskimi.

5. Identyfikacja zagro¿eñ

Lp.

Zagro¿enie lub czynnik

niebezpieczny,

szkodliwy, uci¹¿liwy

ród³o zagro¿enia

Mo¿liwe skutki

1

2

3

4

1.

Kolizja drogowa – zderze-
nie z innym pojazdem,
najechanie na przeszkodê.

Inne pojazdy uczestnicz¹ce
w wewn¹trzzak³adowym
ruchu drogowym.

Ciê¿kie uszkodzenie cia³a,
a nawet œmieræ.

2.

Potr¹cenie, przygniecenie. Poruszaj¹ce siê pojazdy

po placach i drogach oraz
magazynach i hali.

Ciê¿kie uszkodzenie cia³a,
a nawet œmieræ.

3.

Potr¹cenie, uderzenie ma-
teria³em, pojemnikiem
transportowanym suw-
nic¹, hakiem suwnicy lub
zawiesiem.

Suwnica.

Ciê¿kie uszkodzenie cia³a,
a nawet œmieræ.

2

maj 2006

OPINIE

5. Ryzyko zawodowe

Rozdział

5/2.F.2.

1

2

3

4

4.

Uderzenie, przyciœniêcie
spadaj¹cym materia³em,
przedmiotem.

Pojemniki, materia³y,
czêœci ustawiane, czy
zdejmowane przy
pomocy suwnicy.

Urazy koñczyn dolnych
i górnych, urazy g³owy,
urazy tu³owia.

5.

Uderzenie, przyciœniêcie
spadaj¹cym materia³em,
przedmiotem.

Materia³y przenoszone
rêcznie, czy rêcznie
uk³adane na platformie
wózka.

Urazy koñczyn dolnych
i górnych (szczególnie
d³oni).

6.

Poœlizgniêcie, upadek na
tej samej p³aszczyŸnie.

Nierówne, œliskie
powierzchnie szczególnie
w rejonie œmietnika
i sk³adu z³omu.

Z³amania, zwichniêcia
koñczyn, st³uczenia
i zranienia cia³a.

7.

Nadepniêcia.

Ostre przedmioty zw³asz-
cza na sk³adowisku z³omu
i œmietniku.

Urazy stopy.

8.

Przeci¹¿enie uk³adu
ruchu.

Przenoszone, uk³adane,
ustawiane, materia³y,
pojemniki.

Choroby uk³adu szkiele-
towo-miêœniowego,
przepuklina.

9.

Uderzenie o nieruchome
elementy.

Wejœcia, dojœcia.

Drobne urazy ca³ego cia³a.

10. Uderzenie ruchomymi

elementami.

Drzwi hali, magazynów.

Drobne urazy cia³a –
szczególnie koñczyn
i g³owy.

11. Po¿ar.

Materia³y ³atwopalne
w hali, magazynach,
instalacje elektryczne.

Poparzenia, zatrucia.

12. Pora¿enie pr¹dem

elektrycznym
przemiennym.

Urz¹dzenia i narzêdzia
warsztatowe zasilane
energi¹ elektryczn¹,
prostownik ³adowania
akumulatorów.

Poparzenia skóry,
w skrajnych przypadkach
œmieræ na skutek pora¿e-
nia pr¹dem elektrycznym.

13. Pora¿enie pr¹dem

elektrycznym sta³ym.

Bateria akumulatorów,
prostownik ³adowania
baterii.

Pora¿enie pr¹dem sta³ym,
poparzenie ³ukiem
elektrycznym.

14. Czynniki chemiczne –

kwas akumulatorowy.

Bateria akumulatorów.

Oparzenia chemiczne
koñczyn. Uszkodzenie
narz¹du wzroku

15. Ostre krawêdzie.

Z³om, materia³y stalowe.

Urazy palców i d³oni.

16. Praca z u¿yciem narzêdzi

z napêdem lub bez
napêdu mechanicznego.

Narzêdzia rêczne.

Skaleczenia, zak³ucia.

17. Zmienny mikroklimat.

Warunki atmosferyczne
zale¿ne od pory roku.

Choroby uk³adu oddecho-
wego – przeziêbienia.

maj 2006

3

5/2.F.2. Ocena ryzyka obsługi wózków jezdniowych z napędem silnikowym

OPINIE

Rozdział

5/2.F.2.

6. Stosowane œrodki profilaktyczne

Środki
ochronne

Operatora wyposa¿ono w:

l

odzie¿ robocz¹ (letni¹ i zimow¹), obuwie ochronne, rêkawice robocze i ochron-
ne, he³m ochronny;

l

instrukcje:

o

obs³ugi wózka,

o

prac transportowych z u¿yciem suwnicy,

o

rêcznych prac transportowych,

o

obs³ugi warsztatowej,

o

ppo¿.;

l

sprzêt ppo¿.,

l

regulamin (zasady) poruszania siê pojazdów i ludzi po terenie zak³adu (ograni-
czenia prêdkoœci pojazdów).

Ponadto zadbano o:

l

wyraŸne oznakowanie dróg na terenie zak³adu, w halach i magazynach,

l

przegl¹dy i remonty okresowe wózka, a tak¿e o bie¿¹ce usuwanie usterek,

l

okresowe szkolenia bhp,

l

okresowe badania lekarskie.

Nadzór nad stanem technicznym wózka i prac¹ operatora sprawuje mistrz zmia-
nowy.

7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy za
ostatnie 5 lat

W ostatnich piêciu latach na stanowisku pracy operatora zanotowano 2 „lekkie”
wypadki przy pracy:

l

st³uczenie stopy operatora spadaj¹cym materia³em z platformy wózka (w 2001 r.),

l

przygniecenie palców rêki hakiem zawiesia przy podwieszaniu pojemnika
z gotowymi wyrobami (w 2003 r.).

Przyczyn¹ obu wypadków by³ brak nale¿ytej ostro¿noœci pracownika i poœpiech
przy wykonywaniu pracy. Zagro¿enia nie zosta³y zlikwidowane, lecz ograniczone
poprzez:

l

uszczegó³owienie zapisów instrukcji prac transportowych,

l

dodatkowe szkolenia ze sposobu wykonywania prac transportowych,

l

lepsz¹ organizacjê pracy ograniczaj¹c¹ poœpiech.

Chorób zawodowych w omawianym okresie nie zanotowano.

4

maj 2006

OPINIE

5. Ryzyko zawodowe

Rozdział

5/2.F.2.

8. Karta oceny ryzyka zawodowego

Wynik poni¿szej oceny ryzyka zawodowego uwzglêdnia stosowanie œrodków
ograniczaj¹cych zagro¿enia.

Pracownik powinien zostaæ zapoznany z kart¹ oceny razem z kart¹ identyfikacji
zagro¿eñ lub z jedn¹ kart¹, na której bêd¹ zapisane:

l

zidentyfikowane zagro¿enia,

l

Ÿród³a zagro¿eñ,

l

mo¿liwe skutki zagro¿eñ,

l

stosowane œrodki profilaktyczne ograniczaj¹ce zagro¿enia,

l

ocena ryzyka zawodowego.

Karta prezentowana poni¿ej zosta³a opracowana w skali trójstopniowej metod¹
wg PN-N-18002. Jest to karta przyk³adowa, co oznacza, ¿e oceniaj¹c ryzyko zawo-
dowe konkretnego operatora wózka jezdniowego w danym zak³adzie pracy nale¿y
przeanalizowaæ, czy wszystkie ww. zagro¿enia wystêpuj¹ na jego stanowisku,
a byæ mo¿e dochodz¹ jeszcze inne zwi¹zane ze:

l

specyfik¹ zak³adu,

l

w³aœciwoœciami transportowanych materia³ów,

l

zakresem obowi¹zków, czy

l

sposobem organizacji pracy.

maj 2006

5

5/2.F.2. Ocena ryzyka obsługi wózków jezdniowych z napędem silnikowym

OPINIE

Rozdział

5/2.F.2.

Rozdzia³

5/2.F

.2.

Rozdzia³

5/2.F

.2.

KARTA

OCENY

RYZYKA

ZAWODOWEGO

Data

…...........

Numer

Karty

....................................

Sporz¹dzi³

zespó³

Stanowisko

pracy

Operator

wózka

jezdniowego

Liczba

nara¿onych

........................

............................................................

............................................................

............................................................

Charakterystyka

stanowiska

pracy:

•

przewóz

materia³ów,

wyrobów

i

innych

towarów,

•

czynnoœci

hakowego

przy

za³adunku

i

roz³adunku

suwnic¹,

•

rêczne

prace

za-

i

roz³adunkowe,

•

obs³uga

codzienna

wózka,

•

udzia³

w

naprawach

wózka.

Dokumenty

odniesienia:

–

PN-N-18002,

–

ustawa

z

20.6.1997

r.

Prawo

o

ruchu

drogowym

(tj.

Dz.U.

z

2005

r.

Nr

108,

poz.

908,

ze

zm.),

–

zak³adowy

regulamin

pracy,

–

instrukcje

zak³adowe,

–

instrukcja

obs³ugi

wózka.

Lp.

Zagro¿enie

ród³o

zagro¿enia

Wyniki

pomiarów

Ciê¿koœæ

szkód

Prawdopodobieñstwo

Oszacowanie

ryzyka

Dzia³ania

profilaktyczne

12

3

4

5

6

7

1.

Kolizja

drogowa.

Inne

pojazdy

uczestnicz¹ce

w

ruchu

na

terenie

zak³adu.

Przeszkody

terenowe

(budynki,

bariery,

rampy,

itp.).

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

przepisów

ustawy

–

Prawo

o

ruchu

drogowym

i

regulami-

nu

poruszania

siê

pojazdów

po

terenie

zak³adu.

Dostosowanie

prêdkoœci

do

warunków

w

miejscu

pracy.

Regular-

ne

kontrole

sprawnoœci

technicznej

wózka.

Nadzór

mistrza

nad

pracowni

-

kiem

–

sprawnoϾ

psychofizyczna

operatora.

2

.

Potr¹cenie,

przygniecenie

cz³owieka.

Pojazdy

w

ruchu

na

terenie

zak³adu

(poruszaj¹ce

siê

po

dro

-

gach

wewn¹trzzak³adowych,

p

la

cach,

magazynach

i

hali).

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

regulaminu

poruszania

siê

pojazdów

i

pieszych

po

terenie

zak³adu.

Prawid³owa

organizacja

prac.

Zachowanie

ostro¿noœci.

3.

Potr¹cenie,

uderzenie

materia³em,

pojemnikiem

transportowanym

suwni

-

c¹,

hakiem

suwnicy

lub

zawiesiem.

Suwnica

i

jej

elementy.

Œrednia

Prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

prac

za-

iw

y-

³adowczych

z

u¿yciem

suwnicy.

Sto

-

sowanie

he³mu

ochronnego

i

rêkawic

roboczych.

Ostro¿noœæ,

ograniczanie

poœpiechu.

Rozdział 5/2.F.2.

WZÓR

6

4.

Uderzenie,

przyciœniêcie

spadaj¹cym

materia³em,

przedmiotem

–

trans

-

port

z

u¿yciem

suwnicy.

Pojemniki,

materia³y,

czêœci

ustawiane,

czy

zdejmowane

przy

pomocy

suwnicy.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

prac

za-

iw

y-

³adowczych

z

u¿yciem

suwnicy.

Sto

-

sowanie:

•

he³mu

ochronnego,

•

obuwia

ochronnego,

•

rêkawic

roboczych.

Zachowanie

ostro¿noœci.

5.

Uderzenie,

przyciœniêcie

spadaj¹cym

materia³em,

przedmiotem.

Rêczne

prace

transportowe

(materia³y

przenoszone

b¹dŸ

uk³adane

rêcznie

na

platformie

wózka).

Œrednia

Prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

rêcznych

prac

transportowych.

Stosowanie:

•

obuwia

ochronnego,

•

rêkawic

roboczych.

Dba³oœæ

o

³ad

i

porz¹dek

w

miejscu

pracy.

Kontrolowanie

stanu

posadzek

w

magazynach,

hali

i

nawierzchni

dróg

wewn¹trzzak³adowych

(szcze-

gólni

ewip

o

zimie).

Zachowanie

ostro¿noœci.

6.

Poœlizgniêcie,

upadek

na

tej

samej

p³aszczyŸnie.

Nierówne,

œliskie

powierzchnie,

szczególnie

w

rejonie

œmietnika

i

sk³adu

z³omu.

Œrednia

Prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Dba³oœæ

o

stan

posadzek

(szczególnie

w

zimie).

Stosowanie

obuwia

ochron-

nego.

7.

Nadepniêcia.

Ostre

przedmioty

zw³aszcza

na

sk³adowisku

z³omu

i

œmietniku.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Dba³oœæ

o

³ad

iporz¹dek

w

miejscu

pra

-

cy.

Stosowanie

obuwia

ochronnego.

8.

Przeci¹¿enie

uk³adu

ruchu.

Rêczne

prace

transportowe

(przenoszone,

uk³adane,

usta

-

wiane

pojemniki

z

materia³ami,

wyrobami

i

odpadami).

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

rêcznych

prac

transportowych.

Stosowanie

zasad

ergonomii.

9

.

Uderzenie

o

nieruchome

elementy.

Wejœcia,

dojœcia.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Ostro¿noœæ,

ograniczanie

poœpiechu.

10.

Uderzenie

ruchomymi

elementami.

Bramy,

drzwi

hali,

magazynów.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Sprawne

zabezpieczenie

przed

samo

zamykaniem

siê

drzwi.

Zachowanie

ostro¿noœci.

WZÓR

Rozdział 5/2.F.2.

7

11.

Po¿ar.

Materia³y

³atwopalne

znajduj¹ce

siê

w

hali,

magazynach,

instala

-

cje

elektryczne.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

ppo¿.

Regu

-

larne

kontrole

sprawnoœci

sprzêtu

ga

-

œniczego.

Dba³oœæ

o

sprawnoϾ

insta

-

lacji

elektrycznych

(przegl¹dy).

12.

Pora¿enie

pr¹dem

elek

-

trycznym

przemiennym.

Urz¹dzenia

inarzêdzia

warszta

-

towe

zasilane

energi¹

elektrycz

-

n¹,

prostownik

³adowania

akumulatorów.

Du¿a

Ma³o

prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Regularne

przegl¹dy

i

kontrole

spraw

-

noœci

instalacji

i

urz¹dzeñ

zasilanych

energi¹

elektryczn¹.

Kontrole

(pomia

-

ry)

sprawnoœci

urz¹dzeñ

przeciwpora

-

¿eniowych.

Przestrzeganie

zakazu

wy

-

konywania

napraw

instalacji

iurz¹dzeñ

elektrycznych

przez

osoby

bez

wyma

-

ganych

uprawnieñ.

13.

Pora¿enie

pr¹dem

elek-

trycznym

sta³ym.

Bateria

akumulatorów,

prostownik

³adowania

baterii.

Œrednia

Ma³o

prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

obs³ugi

wóz-

ka

i

instrukcji

³adowania

baterii

aku-

mulatorów.

14.

Czynniki

chemiczne

–

kwas

akumulatorowy.

Bateria

akumulatorów.

Ma³a

Prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

obs³ugi

wóz-

ka.

Stosowanie

rêkawic

i

okularów

ochronnych.

15.

Ostre

krawêdzie.

Z³om,

materia³y

stalowe.

Ma³a

Prawdopodobne

Ma³e

–

dopuszczalne

Stosowanie

rêkawic

roboczych.

Zacho-

wanie

ostro¿noœci.

16.

Praca

z

u¿yciem

narzê-

dzi

z

napêdem

lub

bez

napêdu

mechanicznego.

Narzêdzia

rêczne

u¿ywane

przez

operatora.

Œrednia

Prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

Przestrzeganie

instrukcji

prac

warsz-

tatowych.

Stosowanie

rêkawic

robo

-

czych.

17.

Zmienny

mikroklimat.

Zmienne

warunki

atmosferyczne

w

zale¿noœci

od

pory

roku.

Œrednia

Prawdopodobne

Œrednie

–

dopuszczalne

U¿ywanie

przydzielonych

sortów

ubraniowych

w

zale¿noœci

od

pogody.

Przydzia³

napojów

zimnych/gor¹cych.

Uwagi:

Brak

lub

niestosowanie

zabezpieczeñ

powoduje

podwy¿szenie

kategorii

ryzyka,

tzn.

zwiêksza

prawdopodobieñstwo

zaistnienia

wypadku,

choroby.

Zatwierdzi³:

Rozdział 5/2.F.2.

WZÓR

8