Jaki wpływ na oznakowanie znakiem CE ma przeróbka maszyny?
2010-11-10
W firmie posiadamy maszynę wprowadzaną do użytku przed 2003 r., nieoznakowaną
znakiem CE, ale spełniającą minimalne wymagania. Obecnie konieczna jest wymiana
jednego z elementów maszyny, jednak jego producent zastrzegł, że nie wyda znaku CE,
jeśli część zostanie połączona z maszyną pozbawioną tego oznakowania. Jak
ustosunkować się do takiego zastrzeżenia? Czy jest ono zgodne z prawem?
Odpowiedź
Producent elementu, który miałby być podłączony do maszyny, powinien oznakować dany
element znakiem CE. Nie ma natomiast obowiązku oznakowania znakiem CE maszyny
i podłączonego elementu jako całości.
Gdy dokonana przeróbka maszyny (podłączenie elementu do maszyny) jest znaczącą
modernizacją, polegającą na zmianie jej przeznaczenia lub rozszerzeniu zakresu działania
o nowe funkcje, obowiązek w zakresie oznakowania znakiem CE maszyny i podłączonego
elementu jako całości spoczywa na firmie-posiadaczu maszyny. W momencie podłączenia
nowego elementu do istniejącej maszyny firma staje się producentem maszyny i ma
obowiązek zapewnić, by maszyna jako całość spełniała wszystkie wymagania opisane
w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie
zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228) - dalej r.z.w.m.
Gdy dokonana przeróbka maszyny (podłączenie elementu do maszyny) nie jest znaczącą
modernizacją, lecz tylko wymianą lub naprawą danego elementu lub maszyny, umożliwiającą
prawidłowe funkcjonowanie całości, w takim przypadku firma-posiadacz maszyny nie staje
się jej producentem. Firma powinna przed przekazaniem maszyny do użytkowania dokonać
oceny w zakresie spełniania przez maszynę minimalnych wymagań w zakresie bhp,
wynikających z rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r.
w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie
użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy. (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn.
zm.) - dalej r.m.w.u.m.
Uzasadnienie
Przepis § 6 ust. 1 r.z.w.m. wskazuje obowiązki producenta przed wprowadzeniem maszyny
do obrotu lub oddaniem do użytku. Producent lub jego upoważniony przedstawiciel:
1) zapewnia, że maszyna spełnia odpowiednie zasadnicze wymagania w zakresie ochrony
zdrowia i bezpieczeństwa,
2) zapewnia, że dostępna jest dokumentacja techniczna,
3) dostarcza niezbędnych informacji, w szczególności instrukcje,
4) przeprowadza właściwe procedury oceny zgodności,
5) sporządza deklarację zgodności WE i zapewnia, że zostanie dołączona do maszyny,
6) umieszcza oznakowanie CE.
Producent maszyny powinien wyprodukować maszynę spełniającą wymagania zasadnicze
zawarte w r.z.w.m.. Powinien on zastosować procedurę oceny zgodności połączoną z kontrolą
wewnętrzną na etapie wykonania maszyny. Potwierdzeniem uzyskania zgodności
z wymaganiami r.z.w.m. powinno być wystawienie przez producenta deklaracji zgodności
WE i umieszczenie oznakowania CE na maszynie.

1

Przepisy r.m.w.u.m. dotyczy głównie pracodawców, którego pracownicy używają maszyny
podczas pracy. W r.m.w.u.m. zawarto definicje maszyny i innych urządzeń technicznych,
narzędzi oraz instalacji użytkowanych podczas pracy, a także określono wymagania
dotyczące bezpiecznego użytkowania i kontroli maszyn.
W r.m.w.u.m. wskazano, jakie minimalne wymagania mają spełniać użytkowane maszyny na
stanowiskach pracy oraz jak powinno wyglądać współdziałanie pracodawcy z pracownikami
w celu zapewnienia bezpieczeństwa przy użytkowaniu maszyn.
Zgodnie z § 34 r.m.w.u.m. maszyny powinny być dostosowane do minimalnych wymagań
dotyczących maszyn, określonych w rozdziale 3 r.m.w.u.m.., dotyczącym minimalnych
wymagań dla maszyn.
Podsumowując:
o w przypadku znaczącej modernizacji maszyny, firma jako producent całości (maszyna oraz
podłączony element), powinna zastosować procedurę oceny zgodności połączoną z kontrolą
wewnętrzną na etapie wykonania maszyny. Po stwierdzeniu, że wykonana maszyna została
wykonana zgodnie wymaganiami r.z.w.m. firma (jako producent) powinna wystawić dla
maszyny instrukcję obsługi oraz deklarację zgodności WE. Na maszynie powinno zostać
umieszczone oznakowanie CE;
o jeśli dokonana przeróbka maszyny (podłączenie elementu do maszyny) nie jest znaczącą
modernizacją, lecz tylko wymianą lub naprawą danego elementu lub maszyny, umożliwiającą
prawidłowe funkcjonowanie całości, firma-posiadacz maszyny nie staje się jej producentem,
pozostaje jedynie użytkownikiem. Przed przekazaniem maszyny do użytkowania firma
powinna dokonać oceny w zakresie spełniania przez maszynę minimalnych wymagań
w zakresie bhp, wynikających z r.m.w.u.m.
Krzysztof Zamajtys

2