STOŻEK Dane:
d= 18,5 mm – średnica mniejsza
D= 37 mm – średnica większa
α= 39° – kąt wierzchołkowy
h=26,12 mm
∆= (D-d) / h
∆= 18,5 / 26,12 = 0,7083

Metody wykonywania stożków:
* Toczenie przez skręcenie suportu narzędziowego; stosowane dla stożków krótkich o dużej zbieżności
*Wykorzystując podziałkę na obrotnicy można sanie narzędziowe ustawid pod rozmaitymi kątami w zależności od potrzeby. Posuw noża
odbywa się ręcznie. Zaletą jest możliwośd wykonywania stożków o dużych i małych kątach oraz łatwośd skręcania sao na obrotnicy o
dany kąt. Wadą jest to, że można obrabiad tylko stożki o wysokości mniejszej od długości przesuwu sao narzędziowych, ręczny posuw
wpływa niekorzystnie na gładkośd powierzchni+
* Toczenie nożami kształtowymi; stosowane do stożków bardzo krótkich o bardzo dużej zbieżności,
* Toczenie stożka nożem, którego krawędź skrawająca jest pochylona do osi wałka pod odpowiednim kątem. Metoda ta znalazła
zastosowanie przy toczeniu stożków krótkich+
* Toczenie przez przesunięcie konika w płaszczyźnie poziomej; stosowane do stożków długich o niewielkiej zbieżności
*Po zamocowaniu przedmiotu obrabianego w kłach wrzeciona i konika przesuwa się korpus konika w kierunku poprzecznym i pewną
wielkośd. Zaletą toczenia stożka z przesuniętym konikiem jest możliwośd zastosowania mechanicznego posuwu wzdłużnego, wadami zaś
– mała dokładnośd obróbki i trudnośd dokładnego przesunięcia konika o zamierzoną wartośd+
* Toczenie przy pomocy liniału lub przyrządu; stosowane dla stożków raczej dłuższych o niewielkiej zbieżności.
* Toczenie na tokarce z kopiałem mechanicznym
* Toczenie na tokarce z kopiałem hydraulicznym
* Toczenie na tokarce sterowanej numerycznie

Elementy tokarki z podzespołami:
A- wrzeciennik
B- wanna podstawy
C- podstawa (nogi: lewa, prawa)
D- łoże z prowadnicami
E- suport z sankami narzędziowymi
F – konik
G- silnik elektryczny ( niewidoczny z tyłu wrzeciennika)
H- pulpit sterowniczy
2. skrzynka prędkości
3. skrzynka posuwów
4. przekładnia gitarowa
5. przekładnia pasowa
6. śruba pociągowa
7. osłona uchwytu
8. drzwiczki przekładni pasowej i gitarowej
9. osłona tylna
10.osłona imaka
11. osłona śruby pociągowej

Elementy tokarki biorące udział w wykonywaniu gwintów:
* Śruba pociągowa – element wykonawczy służący do zmiany ruchu obrotowego na prostolinijny wykorzystywany podczas nacinania
gwintów nożem na tokarce. Śruba ta współpracuje zawsze z nakrętką dzieloną zazębiającą się z nią po zamknięciu zamka. Tokarka
posiadająca śrubę pociągową, mająca możliwośd nacinania gwintów musi byd wyposażona w możliwośd zmiany kierunkowości obrotów
ruchu głównego.
* Suport – wykonuje ruch posuwowy, składający się z następujących elementów składowych: sao wzdłużnych, linii nachylonej pod
różnymi kontami do osi wrzeciona. Oba te elementy są napędzane ze skrzynki posuwów. Jest to mechanizm służący do przekazywania
napędu z wrzeciona na śrubę lub wałek pociągowy i do zmiany ich prędkości obrotowych, dzięki czemu uzyskuje się różne wartości
posuwów.
* Wrzeciono tokarki – precyzyjnie ułożyskowany element obrabiarki w kształcie wału, najczęściej z otworem osiowym. Służy do
zamocowania narzędzia (wrzeciono narzędziowe, np. we frezarce czy wiertarce) lub obrabianego przedmiotu (wrzeciono przedmiotowe,
np. w tokarce). Do mocowania narzędzia lub uchwytów tokarskich często wykorzystywany jest stożek Morse’a

Gwint – spiralne wyżłobienie na bocznej ściance śruby, wkrętu lub na wewnętrznej ściance nakrętek

Podział Gwintów:
Gwinty dzielą się na:
• walcowe i stożkowe, ze względu na kształt powierzchni, na której są wykonane,
• trójkątne, trapezowe, prostokątne i okrągłe ze względu na kształt zarysu,
• zewnętrzne (wykonane na powierzchni wałka, zwane gwintem śruby) i wewnętrzne wykonane w otworze, zwane gwintem nakrętki),
• prawe (wkręcające się przy obrocie zgodnym z ruchem wskazówek zegara) i lewe wkręcające się przy obrocie przeciwnym do ruchu
wskazówek zegara),
• metryczne, modułowe, calowe i diametral pitch ze względu na sposób normalizowania podziałki,
• jednokrotne (zwane jednozwojnymi, w których podziałka jest równa skokowi) i wielokrotne (zwane wielozwojnymi, w których
podziałka P jest mniejsza od skoku Ph = z⋅P, gdzie z- krotnośd gwintu),
Ze względu na dużą różnorodnośd gwintów tylko częśd z nich została znormalizowana.
Do gwintów tych należą:
a) gwint metryczny - trójkątny walcowy o kącie zarysu 60°, stosowany w Polsce i w większości krajów europejskich,
b) gwint calowy (Whitwortha) - trójkątny walcowy o kącie zarysu 55°, stosowany głównie w krajach anglosaskich,
c) gwinty rurowe calowe: *walcowy trójkątny o kącie zarysu 55°, *stożkowy trójkątny o kącie zarysu 55°, *stożkowy trójkątny o kącie
zarysu 60° (tzw Briggsa),
d) gwint trapezowy symetryczny - walcowy o kącie zarysu 30°, stosowany głównie w połączeniach ruchowych o zmiennych kierunkach
obciążenia,
e) gwinty trapezowe niesymetryczne: *walcowy o kącie zarysu 30°, *walcowy o kącie zarysu 45°
f) gwinty walcowe okrągłe: *gwint Edisona, stosowany głównie w elektrotechnice, *gwint pochłaniaczy i masek (PN-70/Z-02000), *gwint
opakowao szklanych, metalowych i z tworzyw sztucznych oraz zamknięd metalowych i z tworzyw (PN-72/0-79082)

Technologie wykonywania gwintów (Technologia wykonania elementu gwintowego)
Rozróżniamy dwie odmiany toczenia gwintów: kształtową i (stosowaną rzadziej) obwiedniową. Do toczenia kształtowego gwintów
stosuje się noże kształtowe pojedyncze oraz wielokrotne. Toczenie gwintów pojedynczym nożem na tokarce jest obróbką mało wydajną.
Narzędzie jest jednak proste i tanie. Mogą to byd noże imakowe do gwintów zewnętrznych i wewnętrznych 1 oprawkowe: trzpieniowe,
słupkowe i krążkowe. Dokładnośd gwintu uzyskiwana przy toczeniu nożem pojedynczym jest średnio 2 klasy. W specjalnych warunkach
(przy zastosowaniu dokładnej śruby pociągowej o urządzeniu korekcyjnym) można osiągnąd dokładnośd 1 klasy. Głębokośd gwintu
(zwłaszcza gwintów o dużych skokach) zmusza do zdejmowania warstwy skrawanej w kilku przejściach.