ŚLĄSKA WYŻSZA SZKOŁA MEDYCZNA W KATOWICACH 

2011 

FIZJOTERAPIA I

MASAŻ

ultradźwięki

Ultradźwięki – drgania 

mechaniczne o częstotliwości 

przekraczającej granice 

słyszalności ucha ludzkiego 

( 16 tys. Hz )

W dermatologii i 

kosmetyce wykorzystuje 

się ultradźwięki o 

częstotliwości 22­30 kHz, 

1 MHz oraz 3 MHz i o 

natężeniu do 3 W/cm2. 
Fala 1 MHz wnika do 

głębokich warstw tkanki 

(do 60 mm), 3 MHz działa 

płytko, powierzchniowo, a 

najlepszą penetrację 

uzyskuje się przy małych 

częstotliwościach.

Działanie biologiczne ultradźwięków

zmiany pierwotne

działanie mechaniczne

            

działanie termiczne

działanie fizykochemiczne 

Zmiany ogólne ­ wtórne

•

wzrost przepuszczalności błon komórkowych

•

 usprawnienie oddychania tkankowego i pobudzenie przemiany 

materii komórek

•

 powstawanie związków aktywnych biologicznie

•

 wpływ na procesy enzymatyczne

•

 zmiany w strukturze koloidów tkankowych i ich uwodnienie

•

zmiany składu jonowego tkanek

•

zmiany odczynu tkanek w kierunku zasadowym

•

zmniejszenie napięcia mięśniowego

•

działanie przeciwbólowe

•

hamowanie procesów zapalnych

Metody wykonywania 

ultradźwięków

• Labilna – z lekkim dociskiem na rozciągniętych stawach wraz z 

równoczesnym poruszaniem stawami

• Pół stabilna­ ruchy okrężno­ postępujące trwające ok. 2­3 sekundy

• Woda – zanurzenie odpowiedniej części ciała w wodzie w 

uzasadnionych przypadkach 

Dawkowanie 

Podstawę stanowi natężenie dźwięku tzn. ilość energii, która jest 

emitowana przez jednostkę powierzchni przetwornika 

SŁABA ­ 0,05 – 0,5 W/cm 2

ŚREDNIA – 0,5 – 1,5 W/cm 2

MOCNA – 1,2 – 2 W/cm2

Przy ustaleniu wielkości dawki ustala się 

następujące czynniki:

• Powierzchnię nadźwiękawianą
• Rodzaj i stadium schorzenia
• Powierzchnia przetwornika
• Częstość drgań
• Rodzaj fali
• Czas
• Sposób nadźwiękowienia

Wskazania do zabiegów 

ultradźwiękowych

•

 stany pourazowe takie jak złamania, zwichnięcia, skręcenia, krwiaki, 

•

bóle reumatyczne, neurologiczne, 

•

bóle poamputacyjne, 

•

choroba zwyrodnieniowa

•

nerwoból nerwu trójdzielnego, 

•

owrzodzenia podudzi, 

•

odmrożenia 

•

trądzik pospolity, 

•

trądzik różowaty, 

•

zaburzenia pigmentacji 

•

zmarszczki, 

•

blizny,

•

 rozstępy, 

•

cellulite 

•

 rumieńce,

•

 rozszerzone naczynia, wynaczynienia oraz siniaki 

Przeciwwskazania do zabiegów 

ultradźwiękowych

• Nowotwory 

• Ciąża

• Skazy krwotoczne

• Niewydolność krążenia

• Zaburzenia rytmu serca

• Rozrusznik serca

• Zaburzenia ukrwienia obwodowego

• Ostre stany zapalne

• Stany gorączkowe

• Wyniszczenie organizmu

• Nie zakończony wzrost kości

• Metalowe implanty

• Odcinek szyjny powyżej C 3

• Osteoporoza ? 

Metodyka wykonywania zabiegów

  

Podczas zabiegu konieczne jest zastosowanie tzw. preparatów 

sprzęgających (olej parafinowy, żel do USG, woda), które zapewniają 

odpowiedni kontakt głowicy ze skórą i ułatwiają wprowadzenie substancji 

aktywnych w głąb skóry, a jednocześnie zapewniają prawidłowe 

działanie ultradźwięków i uzyskanie pożądanych efektów. 

Substancje sprzęgające ułatwiają przenikanie fali do tkanek gdyż ma ona 

wówczas mniejszy współczynnik odbicia. 

Metody leczenia:
­ Lokalne ( np.staw łokciowy)
­ Oddziaływanie segmentarne 
­ Ultrafonoforeza – SONOFOREZA – wprowadzenie leku do substancji 

sprzęgającej

­ Skojarzona terapia np. z prądami impulsowymi 

Ultradźwięki w kosmetyce

• Peeling kawitacyjny – 

przyśpiesza proces leczenia. 

Dzięki niemu usuwa się 

nadmiar łoju, bakterie, zbędne 

produkty przemiany materii, 

resztki kosmetyków, obumarłe 

komórki, zaskórniki, 

jednocześnie uzyskuje się 

efekt bakteriobójczy.Działanie 

peelingu kawitacyjnego to nie 

tylko poprawa stanu skóry 

trądzikowej, lecz także 

spłycenie blizn 

potrądzikowych, rozjaśnienie 

przebarwień, zwężenie porów i 

zmniejszenie łojotoku.

• Sonoforeza lub fonoforeza, 

polega na wprowadzeniu do 

głębszych warstw skóry 

substancji pielęgnacyjnej lub 

leku. 
 Najczęściej wprowadzane przy 

użyciu ultradźwięków preparaty 

to: 
­ przy rozszerzonych 

naczynkach krwionośnych, 

rumieńcu i efekcie 

zaczerwienienia twarzy­  arnika, 

witamina K, biorubina (zwłaszcza 

aktywny koncentrat biorubiny) 

oraz escyna, witamina C i rutyna 

­ usuwanie przebarwień­ kwas 

trójchlorooctowy, kwas mlekowy 

lub kwas askorbinowy 

• ULTRACONTOUR 

W ostatnim okresie 

ultradźwięki o wysokiej 

częstotliwości są szeroko 

wprowadzane do leczenia 

miejscowego nadmiaru tkanki 

tłuszczowej. Zogniskowane 

ultradźwięki niszczą komórkę 

tłuszczową, uszkadzając jej 

błonę komórkową, a następnie 

usuwając komórkę w procesie 

przemiany materii.