Żywienie jaszczurek oraz zwierząt

karmowych

Prowadzący

Sebastian

Kaczmarek

Systematyka



Gromada: Gady (

Reptilia

)



Rząd:

Squamata

, Łuskonośne



Podrząd:

Sauria

, Jaszczurki

połowa współcześnie żyjących gadów,

18 rodzin, około 3000 gatunków

Tuatara ??

Sphenodon guntheri

Sphenodon punctatus

1867 Albert Gunter

W terrarystyce najczęściej spotyka się

przedstawicieli następujących rodzin;

• Agamidae

(jaszczurki legwanopodobne),

1. Long-snouted dragon

(Lophognathus longirostris);

2. Bearded dragon

(Pogona minor);

3. Moloch kolczasty;
4.

Jaszczurka kołnierzasta
(Chlamydosaurus kingi);

5. Military dragon

(Ctenophorus isolepis);

6. Central netted dragon

(Ctenophorus inermis)

1.

Agama krągłogłowa
(Phrynocephalus mystaceus);

2. Brown garden lizard

(Calotes versicolor);

3. Biczon egipski

(Uromastyx acanthinurus);

4. Earless dragon

(Tympanocryptis cephalus);

5. Spiny agama

(Agama hispida);

6. Latający smok

(Draco volans);

7. Sailfin lizard

(Hydrosaurus amboinensis);

8. Agama motylowa

(Leiolepis belliana);

9. Leaf-horned agama

(Ceratophora tennentii).

•Chamaeleonidae (kameleony),

1. Chamaeleo Parsoni

(Calumma parsonii);

2. Kameleon pospolity

(Chamaeleo chamaeleon);

3. Kameleon Jemenski

(Chamaeleo calyptratus);

4. Kameleon Jacksona

(Chamaeleo jacksonii);

5. Kameleon lamparci

(Furcifer pardalis).

Chamaeleonidae
(kameleony),

Panther chameleon

(Chamaeleo pardalis)

1. Male KwaZulu-Natal

Midlands dwarf chameleon
(Bradypodion thamnobates);

2. Armored chameleon

(Brookesia perarmata);

3. Female minor chameleon

(Furcifer minor);

4. Short-tailed chameleon

(Rhampholeon
brevicaudatus);

5. Female jeweled chameleon

(Furcifer campani).

• Iguanidae (bazyliszki, legwany),

1. Legwan malachitowy

(Sauromalus obesus);

2.

Legwan brązowy
(Dipsosaurus dorsalis);

3. Male zebra-tailed lizard

(Callisaurus draconoides);

4. Coachella Valley fringe-toed lizard

(Uma inornata);

5. Anolis zielony (Anolis carolinensis);

6. Legwan głuchy

(Holbrookia maculata);

7. Male cape spinytail iguana

(Ctenosaura hemilopha).

1.

Obrożnik
(Crotaphytus collaris);

2. Mountain spiny lizard

(Sceloporus jarrovii);

3. frynosoma rogata

(Phrynosoma cornutum);

4. Female common sagebrush lizard

(Urosaurus graciosus);

5. Male common side-blotched lizard

(Uta stansburiana);

6. Male long-nosed leopard lizard

(Gambelia wislizenii).

•Gekkonidae (gekony),

1.

Burton’s snake lizard
(Lialis burtonis);

2.

Western banded gecko (Coleonyx

variegatus);

3.

Gekon domowy
(Hemidactylus frenatus);

4.

Yellowheaded gecko
(Gonatodes albogularis);

5. New Caledonian giant gecko

(Rhacodactylus leachianus);

6. Gekon scynkowy

(Teratoscincus scincus);

7. Phelsuma madagaskarska (Phelsuma

madagascariensis);

8. Web-footed gecko (Palmatogecko

rangei);

9. Toke (Gekko gecko).

• Lacertidae (tzw. „jaszczurki prawdziwe”),

1. Sand lizard (Lacerta agilis);
2. Six-lined grass lizard (Takydromus

sexlineatus);

3. Western sandveld lizard (Nucras

tessellata).

Scincidae (scynki)

1. Prickly forest skink
(Gnypetoscincus queenslandiae);
1. Striped blind legless skink

(Typhlosaurus lineatus);

2.

Sandfish (Scincus scincus);

3. Menetia greyii;
4.

Broad-headed skink (Eumeces

laticeps);

5. Striped skink (Mabuya striata).

1.

Broad-banded sand swimmer

(Eremiascincus richardsonii);

2.

Bobtail (Tiliqua rugosa);

3. Cyclodomorphus branchialis;
4.

Night skink (Egernia

striata);
5. Prehensile-tailed skink (Corucia

zebrata);

6. Fourteen-lined comb eared skink

(Ctenotus
quattuordecimlineatus).

•Varanidae (warany)

1. Crocodile monitor (Varanus

salvadorii);

2. Short-tailed monitor

(Varanus brevicauda);

3. Waran z komodo (Varanus

komodoensis);

4. Stripe-tailed monitor

(Varanus caudolineatus);

5. waran głuchy

(Lanthanotus borneensis).

Specyfika



Narząd Jacobsona składa się

z 2 kieszonek, których kanały

otwierają się na podniebieniu

przedniej części jamy gębowej

niezależnie od siebie

C

5

H

4

O

3

N

4



Ptaki, gady, pewne płazy



Nierozpuszczalny w wodzie



Energochłonna produkcja

Gruczoły solne



Nosowe



Zagęszczenie 10x

Trawienie



Większość jaszczurek jest wszystkożerna jednak pewne

gatunki są głównie roślinożercami



Układ pokarmowy jaszczurek typowy dla kręgowców



Najszybciej proces trawienia zachodzi przy wyższych

temperaturach ciała przez co jaszczurki podczas

trawienia wybierają miejsca o wyższej temperaturze



Gdy temperatura ciała jest zbyt niska zwierzęta są

wstanie zwracać pobrany pokarm



Bardzo niskie zapotrzebowanie na energię metaboliczną,

oraz wysoki współczynnik strawności pokarmu

M

asa

ci

ał

a

temp

optimum

max

min

Spadek

aktywności
enzymów

Przeważa katabolizm

Spoczynek zimowy

Zęby

Ogólne zasady żywienia

Jaszczurek

roślinożerne

wszystkożerne

mięsożerne



Dorosłe duże jaszczurki karmimy na

ogół 3 razy w tygodniu



Młode karmimy codziennie kilka razy

małymi porcjami



Pokarm dla jaszczurek dziennych

najlepiej podawać w godzinach

rannych około 10-11



Różnicujemy pokarm zgodnie z porami

roku

Minerały

Ca i P



Dla większości jaszczurek 1,5:1- w owadach

karmowych 1:3 a nawet 1:15 !!



Niedobór Ca – krzywica



Źródła Ca



Szkielet mątwy



Żwirek dla drobiu



Skorupy jaj



Mleczan wapniowy



Preparaty mineralno-witaminowe

Witaminy



Witamina A – problemy z linieniem



2000 – 10000 IU /kg masy ciała



Antagonista D

3

!!

Witamina D

3



Najważniejsza dla zwierząt trzymanych

w terrarium - niezbędna do

wchłaniania wapnia



Młode 500-1000 IU /kg masy ciała



Dorosłe 100-500 IU /kg masy ciała



Wytwarzana w skórze pod wpływem

promieni UV-B - lampy

Uzupełnianie mikro i

makroelementów oraz witamin

• Z wodą
• W pokarmie
• Zakraplanie



Vibowit Junior



Roboran H



fosforan wapnia ??



Kreda pastewna



Sepia



Skorupy jajek



Skorupki ślimaków

Można tak:

Można tak:

Stosowane karmy

Karmówki

Fot. Terrarium.com.pl

Acheta domesticus (Linnaeus, 1758) (świerszcz domowy):
16 –

25 mm długości, jasnosłomkowego koloru.

Gryllus assimilis (Fabricius, 1775) (świerszcz czerwonogłowy, kubański):
25 – 30 mm.

Gryllus bimaculatus (De Geer, 1773) (świerszcz dwuplamy, śródziemnomorski,

afrykański):
20 –

32 mm długości. - silny kanibalizm.

Gryllodes sigillatus (Walker, 1869) (świerszcz bananowy):
20 -

18 mm. Niezwykle szybki, skoczny i płodny, zwłaszcza w wysokiej temperaturze.

Gryllus campestris (Linnaeus, 1758) (świerszcz polny):
20 -

26 mm. Krajowy gatunek świerszcza, rzadko spotykany w sprzedaży, dość trudny w

hodowli.

Świerszcze

Żywienie



wszystkożerne,



podawać w małych ilościach,



mokry i świeży pokarm, jest głównym źródłem wody



warzyw i owoce:



- cykorię



- kapustę pekińską



- mlecz (mniszek lekarski)



- babkę zwyczajną



- trawy i kiełki zbóż



- jabłka i inne owoce

Muszka owocowa

(Drosophila melanogaster)



„Drosomix” o

podstawowym składzie;



jabłka, truskawki, śliwki,

brzoskwinie i inne owoce,

rozgotowana kasza

manna, rozmoczona bułka

(w wodzie, mleku, soku

owocowym),

Karaczany



gatunki karaczanów:



- karaczan madagaskarski

(Gromphadorhina portentosa)



- karaczan brazylijski

(Blaberus giganteus)



- karaczan argentyński (Blaptica dubia)



- karaczan kubański (Byrsotria fumigata)



- karaczan ozdobny (Eublablaberus distanti)



- karaczan wielkoskrzydły (Archimandrita tessellata)



- karaczan egipski (Polyphaga aegyptiaca)



- karaczan zielony (Panchlora nivea)



- karaczan surinamski (Pycnoscelus surinamensis)



- karaczan wschodni (Blatta orientalis)



- karaczan amerykański, (Periplaneta americana)



- prusak (Blatella germanica)

Pokarm roślinny



babka zwyczajna (

Plantago major

) i lancetowata (

Plantago

lanceolata

), koniczyna (

Trifolium

), pięciornik (

Potentilla

), tasznik

pospolity (

Capsella bursa pastoris

), pokrzywa zwyczajna (

Utrica

dioica

), gwiazdnica pospolita (

Stellaria madia

), czy szczaw

(

Rumex

, ten w niedużych ilościach).



lucerna, znakomite źródło białka roślinnego, chętnie zjadana

przez legwany zielone



Kwiaty;



mniszek lekarski (

Taraxacum officinale),



lwia paszcza (

Anthirrhinum maius),



róża (Rosa).

tojad

,

wawrzynek

,

wilczełyko, konwalia, pokrzyk wilcza jagoda,

wilczomlecz, szalej, kąkol polny

Jaja



nie częściej niż raz w tygodniu !! Źródło

białka, witamin, takich jak D, E, PP,

niedużych ilości witamin z grupy B

(B1,B2,B12) oraz A i H, te ostatnie

znajdują się przede wszystkim w żółtko.



surowe jajka można podawać waranom

(

Varanidae

), w miarę świeże.

Mięso



surowe mięso:



wołowina



konina



mięso drobiowe



mięso ryb

(tylko i wyłącznie słodkowodnych, nie morskich)

Gotowe karmy

Agamy

Agama brodata

(Pogona vitticeps Wagler, 1830)



dorosłe osobniki osiągają do

35-45 cm



do około 12 lat



od 26 do 34°C



pod promiennikiem do 40°C



wilgotność powinna się

utrzymywać na poziomie 50-

60%



zimowanie 16°C przez 2-3

miesiące

Żywienie



głównie owady i inne bezkręgowce



pokarm roślinny stanowi nawet 50% ??

Tendencja do otłuszczenia w warunkach terrarystycznych!!

Młode głównie pokarm mięsny

Agama błotna

(Physignathus cocincinus Cuvier, 1829)



Zwykle są mniejsze niż 90cm



Dożywają zwykle 15-20 lat



Od 27 do 30°C, a pod promiennikiem do 33°C



Wilgotność na poziomie 70%



Nie zimuje się - obniżenie

temperatury

Żywienie



małe żaby



jaszczurki



pisklęta



świerszcze



mączniki



dżdżownice



muchy



noworodki mysie



surowe mięso (najlepiej drobiowe)



owoce i warzywa

Gekony

Gekon Lamparci

(Eublepharis macularius)

1843 Blytha

• temperatura : od. 25

0

C,

średnio 27-29

0

C,

pod promiennikiem do 34

0

C

•

wilgotność: ok. 40%

Gekon Toke

Gekko Gecko (łac.) Linnaeus (1758)



temperatura: 25

0

C,

średnio 26-30

0

C,

pod promiennikiem

do 38

0

C



wilgotność: 70%

ŻYWIENIE



typowy drapieżnik



owady



niektóre osobniki mogą nie pić z miseczki -

zraszamy terrarium

Felsuma madagaskarska

Phelsuma madagascariensis (łac.) Gray (1831)



temperatura: 25-28

0

C,

do 40

0

C

pod promiennikiem



wilgotność: 50-70%



nie zimuje się

ŻYWIENIE:



podstawowym pokarmem tego

gatunku są różne bezkręgowce



owady



ważną częścią diety są



owoce

Gekon płaczący

(Lepidodactylus lugubris)



Ok. 10 cm



Tylko samice



Szeroki zakres

temperatur



Żywienie



Co małe

Legwany

Legwan Zielony

Iguana Iguana (łac.) Linnaeus (1758)



temperatura: ok. 26

0

C,

pod promiennikiem do 38

0

C



wilgotność: 60-90 %

Anolis zielony

Anolis carolinensis



Temperatura 24-29°C



Drapieżnik



Owoce ??



Wielkość

ŻYWIENIE:



80% diety powinny stanowić liście, pędy, kiełki,



20% kwiaty, owoce i warzywa



z ograniczeniami kapusta, sałata, szczaw, rabarbar i szpinak,



w okresie zimowym można nieco zwiększyć udział owoców i warzyw



kiełkownica !!



niewielka ilość białka zwierzęcego: świerszcze, mysie noworodki, ser biały

lub żółty, jajko.



niedopuszczalne jest karmienie legwana pokarmem dla psów i kotów, czy

resztkami z obiadu !!

Nie ograniczamy pokarmu !!

Kiełki:

• lucerny
• soczewicy
•

rzeżuchy

•

słonecznika

• rzodkiewki
• soi
• siemienia lnianego
• sezamu
•

zbóż

Warzywa i owoce:

• morele
• melony
• kiwi
• papaja
• winogrona
•

wiśnie

•

śliwki

• brzoskwinie
• arbuz
•

pomarańcze

• mandarynki
•

jabłko

• truskawki
• owoce suszone
• cukinia
• ogórek
• groszek zielony
• kukurydza
• dynia
• papryka
• pomidor
• por

Kwiaty:

• koniczyny
•

róży

• mlecza
• akacji

Liście i pędy:

• mlecz
• babka
• lucerna
• koniczyna
• chrzan
• rzodkiewka
• fasola
• groszek
• maliny
• natka marchewki, pietruszki
• truskawki
• koperek
• szczypiorek

Warany

Waran Stepowy

(Varanus exanthematicus Bosc, 1792)

temperatura
• od 29 do 32°C,
• pod promiennikiem do 35°C
•

nocą ok 22-24°C

•

wilgotność

około 60%

Żywienie



młode warany



Owady (świerszcze, małe karaczany i szarańcze, pająki)



mysie noworodki



nie większych niż 2/3 głowy jaszczurki, noworodki mysie można podawać

od wyklucia



mrożony pokarm - całkowicie rozmrożony



przepiórcze i kurze jaja



największe tempo wzrostu jaszczurek przypada na okres pierwszych

dwóch, trzech lat



potrzebują one największej ilości pokarmu



żywienie obejmuje jedna do czterech małych myszy (w zależności od

rozmiarów warana) co dwa, trzy dni



Świerszcze i inne bezkręgowce mogą być podawane tak długo jak tylko

waran będzie je pobierał



Dorosłe okazy (powyżej metra mogą być karmione dwa razy na

tydzień)

Dziękuję



Pytania ?