dwunożność

1.

naprzemienność

2.

przedsiębieżność

3.

izometryczny (jednakowa długość kroku)

-

izotoniczny (stałe napięcie mięśni)

-

izochroniczny (czas podporu taki sam po obu stronach)

-

symetria:

4.

harmonia

5.

Cechy prawidłowego chodu:

10% podwójny początkowy kontakt z podłożem

-

40% podpór na jednej kończynie

-

10% podwójny końcowy kontakt z podłożem

-

faza podporu - czas kiedy kończyna styka się z podłożem (moment od zetknięcia pięty z
podłożem do oderwania palców od podłoża) - 60% cyklu

-

faza przenoszenia - okres, gdy kończyna dolna odrywa się od podłoża i przemieszcza w
przód - 40% cyklu

-

praca poszczególnych stawów



kontakt pięty z podłożem (initial contact)

-

faza podporu - podfazy:

Cykl chodu

Chód - jest ruchem cyklicznym co znaczy, że w odpowiednich odstępach czasu powtarzają się te same
struktury ruchowe, czyli gubienie i odzyskiwanie środka ciężkości.

praca mięsni



staw skokowy

pozycja neutralna, oś ciężaru ciała za stawem

staw kolanowy

staw utrzymywany w pozycji wyprostu

staw biodrowy

ok. 30 stopni zgięcia, oś ciężaru ciała nad stawem

miednica i tułów miednica ustawiona neutralnie w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej

celem tej podfazy jest absorpcja wstrząsu, zapewnienie stabilnej podstawy do
obciążenia ciała oraz kontynuowanie ruchu ciała w przód



praca w poszczególnych stawach:



stopa płasko - cała powierzchnia stopy przylega do podłoża (loading response)

-

prostownik grzbietu, mm brzucha

f. stabilizacyjna

mm pośladkowe

utrzymują udo w pozycji neutralnej zapobiega rotacji do
wewnątrz

m pośladkowy średni

utrzymuje miednicę, absorpcja wstrząsu

m czworogłowy

w stanie napięcia kontroluje zgięcie stawu kolanowego

mm kulszowo-goleniowe, obszerny boczny i
przyśrodkowy

wspomagają mm pośladkowe - stabilizacja, tłumią

wibracje

mm piszczelowy tylny

Istotna rola jako supinator -> kontroluje pronację stopy

mm zginacze grzbietowe stopy

ich napięcie izometryczne utrzymuje staw skokowy w
pozycji neutralnej

staw
skokowy

od pozycji neutralnej do 10 stopni zgięcia podeszwowego

-

oś cięzaru ciała celuje bezpośrednio na staw skokowy

-

mięsnie odpowiedzialne za zgięcie grzbietowe stopy pracują ekscentrycznie zapobiegając
zbyt gwałtownemu opadnięciu stopy

-

staw
kolanowy

oś cięzaru ciała przebiega za stawem kolanowym wymuszając zgięcie, które jest
wykorzystywane do absorpcji wstrząsu

-

staw osiąga zgięcie około 18 stopni

Ćwiczenia 13-14

27 lutego 2012
13:33

Kinezyterapia Strona 1

Rozpoczyna się wraz z oderwaniem stopy przeciwnej i trwa do przeniesienia
ciężaru ciała na kończynę podporową. Celem tej podfazy jest: przemieszczenie
ciężaru ciała w przód nad kończyna podporową; stabilizacja tułowia



praca w poszczególnych stawach:



pełne obciążenie - podpór właściwy (środek masy ciała znajduje się nad środkiem
geometrycznym powierzchni styku stopy z podłożem) - midstance

-

staw osiąga zgięcie około 18 stopni

-

mięsień czworogłowy pracując ekscentrycznie zapobiega nadmiernemu zgięciu

-

ponieważ oś ciężaru przebiega przyśrodkowo do stawu kolanowego w płaszczyźnie
czołowej, zachodzi tendencja do rotacji wewnętrznej oraz przywiedzenia. Przeciwstawiają
się temu mięśnie: dwugłowy uda i naprężacz powięzi szerokiej, obszerny któryś

-

staw
biodrowy

utrzymywany w 30 stopni zgięcia, ruch ciała kontynuowany jest w przód

-

stabilnośc biodra utrzymują prostowniki z których najsilniej działają pośladkowy wielki i
przywodziciel wielki

-

mięsnie odwodziciele stabilizują miednicę w płaszczyźnie czołowej

-

miednica i
tułów

przjęcie ciężaru ciała powoduje szybki ruch miednicy w przód, zachodzący ok. 70%
szybciej niż analogiczny ruch tułowia

-

na skutek odciążenia kończyny przeciwnej obserwujey gwałtowny opad miednicy po
stronie przeciwnej, z jednoczesną pozorną elewacją po stronie obciążanej

-

opadowi miednicy przeciwstawiają się mięśnie: pośladkowy średni i górna część mieśnia
pośladkowego średniego po przeciwnej stronie

-

mięśnie wielodzielny i czworoboczny lędźwi ograniczają ruch tułowia w przód

-

prostownik grzbietu działa silniej po stronie kończyny przenoszonej stabilizując miednicę
w płaszczyźnie strzałkowej

-

odciążenie kończyny przenoszonej skutkuje rotacją miednicy w przód w płaszczyźnie
poprzecznej

-

Rozpoczyna się wraz z oderwaniem pięty kończyny podporowej, a kończyny w
momencie zetknięcia się kończyny przenoszonej z podłożem. Celem tej podfazy
jest przeniesienie ciężaru ciała nad kończyną podporową



praca poszczególnych stawów



oderwanie pięty od podłoża - przetaczanie stopy (propulsja) terminal stance

-

staw
skokowy

ciężar ciała padający przed stawem skokowym powoduje wymuszenie przejścia stawu
skokowego z 8 stopniowego zgięcia podeszwowego do ok 5 stopniowego zgięcia
grzbietowego
- silnie działa mięsień płaszczkowaty ograniczając gwałtowne zgięcie grzbietowe.
Mięsień dwugłowy działa słabiej z powodu braku jego bezpośredniego działania na staw
skokowy

-

staw
kolanowy

w początkowej częśni tej podfazy cięzar ciała pada za stawem kolanowym wymuszając
zgięcie osiągające max 25 stopni
- mięsień czworogłowy działa silnym skurczem ekscentrycznym ograniczając zgięcie
kolana

-

staw
biodrowy

na skutek ruchu ciała rozpoczyna się wyprost w stawie biodrowym
- cięzar ciała pada na środek stawu. Pod koniec tej podfazy środek cięzkości pada za staw
co niweluje konieczność aktywnego wyprostu
- w płaszczyźnie czołowej miednica powraca do położenia pośredniego. Z mięśni
odwodzicieli jedynie naprężacz powięzi szerokiej kontynuuje stabilizację miednicy.

-

miednica i
tułów

ruch miednicy i tułowia w przód jest wytracany, natomiast ruch w płaszczyźnie czołowej
jest kontunuowany do momentu, gdy środek ciężkości ciała znajdzie się nad kończyną
podporową
- miednica wraca do położenia neutralnego w płaszczyźnie poprzecznej i strzałkowej.
Pod koniec tej podfazy miednica rozpoczyna rotację w stronę przeciwną w płaszczyźnie
poprzecznej
- brak sił destabilizujących powoduje spadek aktywności mięsni tułowia

-

staw
skokowy

ciężar ciała pada na śródstopie i głowy bliższe palców. Tkaie ułożenie sił stwarza warunki
do przetaczania stopy.

-

silna praca mięsnia trójgłowego powoduje zaledwie 10 stopni zgięcia podeszwowego,
jako, że rozłożenie siły ciężkości dąży do zgięcia grzebietowego

-

pod koniec tej podfazy przetaczania siły cięzkości przemieszczają się w okolice palucha co

Kinezyterapia Strona 2

celem tej podfazy jest przeniesienie ciężaru ciała na nogę przeciwną. rozpoczyna
się w momencie oderwania pięty podporowej od podłoża



praca poszczególnych stawów



oderwanie palucha - odbicie pre-swing

-

pod koniec tej podfazy przetaczania siły cięzkości przemieszczają się w okolice palucha co
skutkuje silnym dążeniem stopy do zgięcia grzbietowego, oraz rotacji wewnętrznej, która
wynika z braku punktu podparcia jest praktycznie nieograniczona

-

staw
kolanowy

cięzar ciałą padający przed staw kolanowy powoduje dokończenie wyprostu

-

pod koniec tej podfazy mięsnie zabezpieczające kolano przed przeprostem rozpoczynają
skurcz koncentryczny w celu przygotowania kończyny do zgięcia w następnej podfazie.
Jest to możliwe na skutek gwatłownego przeniesienia ciężaru ciała na przeciwną kończynę
i uwolnieniu mięśni zginaczy stawu kolanowego

-

staw
biodrowy

na skutek pędu ciała i rozkładu sił ciężkości staw dąży do końcowego zakresu 20 stpni
wyprostu

-

mięsień naprężacza powięzi szerokiej kontynuuje stabilizację kończyny zapobiegając
przywiedzeniu oraz w nikłym stopniu ogranicza wyprost

-

dodatkowo stopień wyprostu jest zmniejszony przez lekkie zwiększenie przodopochylenia
miednicy

-

miednica i
tułów

podpór na jednej kończynie połączony ze wspięciem na palce powoduje ruch ciała w
płaszczyźnie strzałkowej w górę

-

mięsnie proste i skośne brzucha stabilizują miednicę i ograniczają wyprost tułowia
powodowany siłą bezwładności

-

miednica pochyla się w przód w płaszczyźnie strzałkowej

-

praca mięśni



staw
skokowy

gdy kończyna przeciwna styka się z podłożem cięzar ciała jest na nią gwałtownie
przenoszony. Na skutek padania środka ciężkości przed stawem stopa opada i osiąga 20
stopni zgięcia podeszwowego

staw
kolanowy

40 stopni zgięcia w stawie kolanowym, środek cięzkości przesuwa się w przód powodując
zwolnienie stopy z funkcji podporowej, podudzie rozpoczyna też ruch w przód. Zgięcie
stawie zachodzi bez udziału mięsni kulszowo-goleniowych

staw
biodrowy

początek fazy 20 stopni wyprostu, na końcu fazy pozycja neutralna. Udo przesuwa się w
przód na skutek zgięcia w stawie kolanowym oraz przeniesienia środka ciężkości.

miednica i
tułów

obciązenie kończyny powoduje opad miednicy o 5 stopni i rozpoczęcie rotacji w przód

praca poszczególnych stawów



przyspieszenie - kończyna dostaje pęd dzięki mięsniom zginaczom stawu biodrowego
zostaje przemieszczona z pozycji zakroczonej ruchem wahadłowym w przód i ku górze
(okres czynnY0 Rozpoczyna się w momencie gdy paluch kończyny dolnej zakrocznej
odrywa się od podłoża i noga zakroczna goni tułów, a kończy się w chwili gdy kończyna
ta znajdzie się pod środkiem cięzkości. Initial swing

-

faza przenoszenia

m trójgłowy łydki

zwolniony ze stabilizacji stopy, ninicjuje silne zgięcie kolana

m brzuchaty łydki

zginanie stawu kolanowego

m prosty uda

zapobiega zbyt szybkiemu zgięciu w stawie kolanowym

m biodrowo-lędźwiowy zginanie w stawie biodrowym na skutek odruchu na rozciąganie

przywodziciele

ograniczają pasywne odwiedzenie

staw
skokowy

w momencie oderwania palucha od podłoża staw skokowy jest zgięty w 20

o

. Aby stopa nie

haczyła o podłoże podczas fazy przyspieszenia (jak i całej fazy przenoszenia) konieczne jest
ustawienie jej w pozycji neutralnej, czyli w pozycji pośredniej między zgięciem, a wyprostem
(00). Odpowiedzialne są za to mięśnie przedniej ściany goleni, które wykonują pracę
izometryczną i przeciwstawiają się sile ciązenia stopy która działa zginająco (m piszczelowy
przedni i prostownik palucha)

staw
kolanowy

zgięcie stawu kolanowego rośnie od 40 do 65 stopni co jest kluczowe dla funkcjonalnego
skrócenia kończyny przenoszonej

-

zgięcie zachodzi na skutek koncentrycznej pracy głowy krótkiej mięsni dwugłowego uda

Kinezyterapia Strona 3

w poszczególnych stawach



przeniesienie właściwe- kończyna nadal przenoszona jest ruchem wahadłowym ku
przodowi dzięki sile bezwładności (okres bierny). Sytuacja w której oś poprzeczna
stawu skokowo-goleniowego znajduje się w płaszczyźnie czołowej głównej ciała.
Midswing

-

zgięcie zachodzi na skutek koncentrycznej pracy głowy krótkiej mięsni dwugłowego uda

-

dodatkowymi czynnikami są początkowe zgięcie kolana wynoszące około 40 stopni oraz
silna praca mięśnia lędźwiowego powodującego gwałtowne zgięcie w stawie biodrowym i
ruch uda w przód zachodzące szybciej niż analogiczny ruch piszczleli

-

staw
biodrowy

w przypadku normalnego chodu kończyna przenoszona kontynuuje zgięcie na skutek
mechanizmów zapoczątkowanych w fazie toe-off

-

obserwujemy słabą działalnośc mięsni: krawieckiego (powodującego odwiedzenie, rotację
zewnętrzną oraz wspomagający zgięcie; mięsień smukły działa przeciwnie powodując
przywiedzenie, rotację wewnętrzną oraz wspomagając zgięcie

-

tułów i
miednica

miednica ustawia się neutralnie we wszystkich płaszczyznach z wyjątkiem płaszczyzny
czołowej

-

rozpoczyna się ruch miednicy w tył w płaszczyźnie czołowej oraz rotacja w stronę kończyny
przenoszonej

-

podczas hamowania kończyna znajduje się w wykroku



ta końcowa faza przenoszenia rozpoczyna się w przy pionowym ułożeniu pisczeli
i kończy się gdy stopa dotyka podłoża



pogłebianie ruchu jest ukończone w chwili wyprostu w stawie kolanowym.
Biodro pozostaje w tym samym zgięciu co w poprzedniej fazie.



praca poszczególnych stawów



hamowanie (przenoszenie końcowe) - kończyna jest hamowana przez pracę mięśni
prostowników stawu biodrowego i zginaczy stawu kolanowego (okres czynny). Po
wyprzedzeniu tułowia przez kończynę dolną zakroczną następuje zwolnienie tempa
ruchu kończyny ku przodowi i przygotowanie jej do kontaktu z podłożem. Terminal
swing

-

staw skokowy ruch: kontynuacja lekkeigo zgięcia grzebietowe lub położenia stopy w pozycji neutralnej;

działają prostowniki palców i palucha

staw
kolanowy

ruch: bierne zgięcie kolana
funkcja: nie potrzebna jest praca mięsni, gdyż ruch zachodzi za pomocą grawitacji dzięki
temu, że zginacze kolana są rozluźnione. Dodtakowo moment siły wygenerowany przez
zgięcie biodra pomaga w przeniesieniu golenia.

staw
biodrowy

kontynuacja ruchu zgięcia w biodrze

głowa, tułów,
miednica

miednica odzyskuje swoją naturalną pozycję, spojenie lonowe unosi się
(tyłopochylenie miednicy) i rozpoczyna się ruch przedniej rotacji.

-

podczas tej fazy tułów wraz z głową unoszą się.

-

staw
kolanowy

ruch: wyprost
funkcja: przesunięcie kończyny, przygotowanie do podporu

staw
biodrowy

praca mięśni okolicy biodra w tym czasie przygotowuje kończynę do podporu
zapobiegając dalszemu zgięciu biodra

-

siłą kontrolującą jest silna praca zespołu mięsni kulszowo-goleniowych

-

miednica

przesuwa się ku przodopochylenia

na pamięć, bo to będzie.

Wyznaczniki chodu (wg Zembatego)

Chód patologiczny

obserwacja postawy ciała

-

obserwacja chodu w warunkach naturalnych

-

obserwacja chodu na palcach i piętach

Metody oceny chodu:

Kinezyterapia Strona 4

obserwacja chodu w warunkach naturalnych
obserwacja chodu na palcach i piętach

-

obserwacja chodu nogą-za-nogą

-

regualrność i rytm kroków

-

odchylenia od czasowej i przestrzennej symetrii

-

punkt czasowy w którym występuje odchylenie

-

współruchy tułowia i kończyn górnych

-

należy zwrócić uwagę na:

Deformacje układu kostno-stawowego
Skrócenie kończyny w granicach do 3 cm kompensowane jest skośnym ustawieniem i na ogół nie
powoduje utykania

-

W większych skróceniach chory wyrównuje skrócenie obciążeniem stopy po stronie chorej na palcach,
po zdrowej zgięciem kolana i biodra

-

czas obciążenia obu kończyn jest równy, jakkolwiek długość kroku po stronie skrócenia jest mniejsza

-

w dużych skróceniach wyraźnie zwiększają się pionowe wahania miednicy są większe po stronie
skrócenia, czemu towarzyszy większe przechylenie barków ku stronie przeciwnej. Objawy te nasilają się
w chodzi szybkim i biegu

-

Zaburzenia ruchomości stawowej
ograniczenia ruchomości.

-

Spowodowane zazwyczaj przez zmiany strukturalne w tkankach miękkich bądź narośla kostne.
Występują problemy z osiągnięciem prawidłowego zakresu ruchomości
nadmierna ruchomość

-

brak stabilności

osłabienie mięsni
osłabienie może być wynikiem chorób neuro bądź miogennych. w przypadku osłabień pojedynczych
mięśni pacjent zachowuje możliwość chodu poprzez substytucję mięsniami agonistycznymi. W
przypadku osłabień całych grup mięsniowych pacjent wykazuje znaczną ograniczenia w cyklu chodu z
możliwością gwałtownych załamań w fazach maksymalnych obciążeń.

Zaburzenia sensoryczne
Grupa ta obejmuje zarówno ograniczenie bodźców eksterno jak i internoreceptywnych. Zaburzenie
internoreceptywne są groźniejsze ponieważ chód będący czynnością w znacznej mierze automatyczną
wymaga dokładnych danych na temat pozycji poszczególnych części ciała w przestrzeni. Pacjenci
kompensują brak danych internoreceptywnych poprzez wykorzystywanie bodźców wzrokowych.

Ból
Ból powoduje zarówno ograniczenie siły mięśniowej jak również zaburzenie prawidłowej gry stawowej.
Pacjent stara się ominąć bolesne zakresy ruchu

Zaburzenie kontroli motorycznej (spastyczność)

brak selektywnej kontroli mięsniowej;

-

pojawienie się prymitywnych wzorców motorycznych

-

zmiany w rekrutacji mięsni timingu

-

zaburzenia propriocepcji

-

Spastyczność to wygórowana reakcja na stretch;

Zaburzenie chodu związane ze stawem skokowym

Nadmierne
zgięcie
podeszwow
e stopy

w trakcie fazy podporowej główne zaburzenie związane jest z zahamowaniem
przenoszenia ciężaru ciała w przód a w rezultacie zmniejszenie tempa chodu.

-

w trakcie fazy przenoszenia najbardziej widoczne są problemy związane z
przeniesieniem stopy pod ciałem

-

INITIAL CONTACT

-

kąt zgięcia podeszwowego wynosi 15*. Kontakt jest zapoczątkowany przez pięte,
jednak stopa znajduje się praktycznie równoległe do podłoża

-

więcej niż 15* - kontakt przez palce.

-

obserwujemy 2 głóne możliwości patologii

LOADING RESPONSE

-

wzorzec patologii jest ściśle związany z poprzednią faza

Kinezyterapia Strona 5

zgięcie 15* spowoduje spadek prędkości, osłabienie przenoszenia

-

jeśli ruchomość stawu jest zachowana, stopa gwałtownie opadnie w
momencie ustawienia



podpór na palcach będzie kontynuowany

□

ruch ciała w przód spowoduje ruch podudzia w tył powodując
przeprost w stawie kolanowym

□

w przypadku sztywnego zgięcia podeszwowego, mogą nastąpić dwie
rekacje:



zgięcie powyżej 20* może spowodować 3 rodzaje dysfunkcji w zależności od
przyczyny:

-

MIDSTANCE

-

przyspieszenie oderwania pięty. kompensacja ta stosowana jest głównie przez
pacjentów niedotkniętych dodatkowymi patologiami i umożliwia osiągnięcie ok.
70% prędkości normalnego chodu

-

przeprost w stawie kolanowym. Umożliwi ruch uda w tył w celu przejścia do
następnej fazy chodu. Prędkość chodu silnie ograniczona.

-

silne wychylenie tułowia w przód z przodopochyleniem miednicy. Stosowane
głownie w celu utrzymania stabilności. Podfaza midstance praktycznie jest
znoszona a pacjent rozpoczyna fazę terminal stance. Proędkość chodu silnie
ograniczona do ok. 15%

-

nadmierne zgięcie podeszwowe będzie skutkowało znacznym ograniczeniem prędkości
chodu. Pacjenci stosują 3 podstawowe metody kompensacji

TERMINAL STANCE

-

w przypadku sztywnego zgięcia podeszwowego ruch propulsji jest zniesiony i
kompensowany przez wyprost w stawie kolanowym lub elewację przednią
miednicy

-

w przypadku zachowania możliwości pogłębienia zgięcia podeszwowego, nie
obserwujemy znaczących zmian.

MIDSWING

-

nic ciekawego się nie dzieje. chyba

GŁOWNE PRZYCZYNY
osłabienie mięsni prostowników stopy

-

nadmierne napięcie mięśnia płaszczkowatego i brzuchatego

-

celowe zgięcie podeszwowe w celu odciążenia niewydolnego mięsni czworogłowego

-

Nadmierne
zgięcie
grzbietowe

INITIAL CONTACT

-

Nadmierne zgięcie spowoduje powstanie niestabilnej pozycji oraz zwiększenie efektu
przetoczenia stopy
LOADING RESPONSE

-

Jeśli nadmierne zgięcie grzbietowe posiada charakter sztywny, podudzie będzie
podążało w przód z taką samą prędkością jak prawidłowy opad stopy. To spowoduje
zwiększenie sił nacisku i w rezultacie wymusi nadmierną pracę mięśnia czworogłowego
PRE-SWING

-

Obserwujemy przedłużony kontakt pięty z podłożem, jako że już w momencie
rozpoczęcia podfazy staw osiągnął bierne 20* zgięcia grzbietowego

GŁÓWNE PRZYCZYNY
osłabienie mięśnia płaszczkowatego

-

zablokowanie stawu w zgięciu grzbietowym

-

silne zgięcie kolana w fazie midstance

-

Zaburzenia chodu związane ze stawem kolanowym
LOADING RESPONSE

-

brak zgięcia w stawie kolanowym znacznie upośledza amortyzację reakcji podłoża i w rezultacie może
skutkować powtarzającymi się mikrourazami.
PRE SWING

-

ograniczenie zgięcia powoduje trudności w oderwaniu palucha. W celu wykonania prawidłowego wzorca
chodu konieczna jest silna praca zginaczy stawu biodrowego.
INITIAL SWING

-

patologia wzorca objawia się głównie w pozornym wydłużeniu kończyny, co skutkuje problemem z jej...

Kinezyterapia Strona 6

INITIAL SWING
patologia wzorca objawia się głównie w pozornym wydłużeniu kończyny, co skutkuje problemem z jej...
MID SWING

-

obraz patologii jest ściśle związany z poprzednimi podfazami chodu i wynika z mniejszonego zgięcia w
stawie biodrowym lub jest efektem procesów zachodzących w fazie toe-off

GŁÓWNE PRZYCZYNY
osłabienie mięsnia czworogłowego

-

osłabienie głównego mięśnia odpowiedzialnego za ograniczenie zgięcia stawu kolanowego spowoduje
patologiczne kompensacje mające na celu zapewnienie stabilnego wyprostu

-

Zaburzenia chodu związane z osłabieniem mięśnia czworogłowego
LOADING RESPONSE

-

w celu kompensacji słabego mięsnia pacjent wykonuje silny wyprost w stawie biodrowym oraz zgięcie
podeszwowe w stawie skokowym
TERMINAL SWING

-

kompensacja mięśnia czworogłowego polega na silnym zgięciu w stawie biodrowym, które w momencie
kontaktu pięty z podłożem natychmiastowo przechodzi do wyprostu. Umożliwia to uzyskanie neutralnej
pozycji w stawie kolanowym i prowadzi do przeprostów

Zaburzenia chodu związane z nadmiernym napięciem mięśnia czworogłowego
INITIAL SWING

-

nadmierne napięcie mięśnia czworogłowego ogranicza zgięcie w stawie kolanowym powoduje to
pozorne wydłużenie kończyny i problemy z przeniesieniem jej pod ciałem.

Zaburzenia chodu związane z osłabieniem zginaczy stawu biodrowego
Osłabienie spowoduje problemy ze zgięciem stawu kolanowego w fazie przenoszenia. Możliwa jest
kompensacja przez użycie głowy krótkiej mięsnia dwugłowego jako głównego zginacza.
LOADING RESPONSE

-

nadmierne zgięcie w podfazie stopa płasko spowoduje silne obciążenie mięśnia czworogłowego oraz
utrudni wyprost zachodzący w kolejnych podfazach
MID STANCE oraz TERMINAL STANCE

-

nadmierne zgięcie skutkuje spowolnieniem przetaczania stopy i w rezultacie spowolnieniem ruchu ciała
w przód
MID SWING

-

niezaburzona.
TERMINAL STANCE

-

ograniczenie wyprostu spowoduje złe ustawienie kończyny i w rezultacie problemy z przyjęciem ciężaru
ciała w kolejnej fazie

spostyczność mięśni kulszowo-goleniowych

-

przykurcz zgięciowy kolana

-

osłabienie mięśnia płaszczkowatego

-

przykurcz zgięciowy stawu skokowego

-

GŁÓWNE PRZYCZYNY nadmiernego zgięcia i braku przeprostu w stawie kolanowym

-

Zaburzenia chodu związane z stawem biodrowym
Podfazy chodu zaburzone przez ograniczony wyprost w stawie biodrowym
Przodopochylenie w celu uzyskania sił prostujących staw biodrowy

a)

pogłębienie lordozy lędźwiowej

b)

zgięcie w stawach kolanowych

c)

TERMINAL STANCE

-

najczęstszą metodą kompensacji jest zwiększenie lordozy lędźwiowej w celu uzyskania pozornego
wyprostu w stawie biodrowym. Ruch ciała w przód znacznie spowolniony.

przykurcz zgięciowy stawu

-

nadmierne napięcie pasma biodrowo-piszczelowego (powoduje ograniczenie w pozycji
przywiedzionej

-

spastyczność mięśni zginaczy stawu biodrowego

-

ból

-

NAJCZĘSTSZNE PRZYCZYNY OGRANICZONEGO WYPROSTU W STAWIE BIODROWYM

-

Podfazy chodu zaburzone przez ograniczone zgięcie w stawie biodrowym
INITIAL SWING

Kinezyterapia Strona 7

Podfazy chodu zaburzone przez ograniczone zgięcie w stawie biodrowym
INITIAL SWING

-

Ograniczenie zgięcia uniemożliwiające osiągnięcie 15* zgięcia spowoduje w pierwszej kolejności
spowolnienie tempa chodu i skrócenie kroku i problemy z przenoszeniem kończyny. Dodatkowo
obserwujemy osłabienie zgięcia stawu kolanowego.
Cała faza przenoszenia oraz podfaza Initial Contact będą zaburzone na skutek mechanizmów
występujących w podfazie initial swing.

osłabienie mięśni zginaczy

-

zwyrodnienie stawu

-

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY

-

Nadmierne przywiedzenie kończyn - przyczyny

nadmierne przywiedzenie

a)

osłabienie mięśni odwodzicieli po stronie podporowej uniemożliwi kontrolę opadu miednicy po
stronie przenoszonej. W rezultacie kończyna podporowa ustawia się w przywiedzeniu.

b)

substytucja mięsni zginaczy stawu biodrowego przez przywodziciele. Ten model substytucji łączy
się z rotacją wewnętrzną kończyny i objawia się w fazie przenoszenia.

c)

przykurcz mięśni odwodzicieli stawu biodrowego strony przeciwnej. Efektem patologii jest
obniżenie miednicy po stronie przeciwnej w fazie przenoszenia i w rezultacie przywiedzeniowe
ustawienie kończyny

d)

w zależności od przyczyny dysfunkcji, patologia objawia się w odrębnych fazach chodu

-

Nadmierne odwiedzenie kończyny

przykurcz mięśni odwodzicieli. Jego efektem będzie poszerzenie podstawy podparcia oraz
wydłużenie kroku co może powodować trudności w podfazie przyspieszenia.

a)

celowe odwodzenie kończyny w celu kompensacji braku zgięcia w stawie kolanowym

b)

nadmierne napięcie mięśni przywodzicieli kończyny przeciwnej powodujące opad miednicy po
stronie podporowej i w rezultacie elewację i pozorne wydłużenie kończyny po stronie omawianej.

c)

w fazie podporowej obserwujemy poszerzenie podstawy podparcia kosztem zwiększonego obciążenia
mięśni. W fazie przenoszenia kończyny jest ułatwione.

-

Miednica w płaszczyźnie strzałkowej

tułów ku przodowi

-

wzrost lordozy w końcowej fazie podporu

-

przodopochylenie (niewydolność prostowników, przykurcz zginaczy)

-

tyłopochylenie (rzadko)

-

Miednica w płaszczyźnie czołowej

faza przenoszenia

-

kompensacja nieefektywnego przenoszenia

-

Unoszenie miednicy (pelvic hike)

-

Typy chodów

Chód hemiplegiczny
niedowład kończyny dolnej, wyprostowana w stawie kolanowym, stopa końsko-szpotawa, zataczanie
chorej KD wokół kolana/biodra

-

KG po stronie chorej przywiedzona, przedramię zgięte i nawrócone, nadgarstek zgięty

-

chód ten występuje np. po udarach ("ręka kosi noga kosi")

-

Chód drobnymi kroczkami (parkisonowski)
chory przyjmuje postawę zgięciową bez balansu kg

-

chód ten występuje np. w drżączce poraźnej lub parkinsonizmie pośpiączkowym, w porażeniu rzekomo-
opuszkowym

-

Chód nożycowy
kd przywiedzione i zrotowane do wewnątrz w stawach kolanowych podczas chodu kd krzyżują się chód
powolny, utrudniony

-

w tułowiu obserwujemy ruchy kompensacyjne

-

chód ten występuje np u chorych z porażeniem kd kurczowych w chorobie Littlea

-

Chód brodzący (koguci, koński)
nadmierne unoszenie kd

-

nadmierne zginanie kd przy opadających stopach

-

przypadku porażenia mięśni prostowników stopy i palców, zapaleniach wielonerwowych

chód ten występuje np. w:

-

Kinezyterapia Strona 8

przypadku porażenia mięśni prostowników stopy i palców, zapaleniach wielonerwowych

-

odosobnionym zapaleniu nerwu strzałkowego

-

postępującym zaniku mięśni strzałkowego

-

niedowładach obwodowych kd

-

polineuropatie

-

porażenia nerwu strzałkowego - chory stawia stopę przed sobą

-

Chód kaczkowaty
kołysanie się w stawach biordowych na skutek niedowładu mięśni obręczy stawu biodrowego

-

chód ten występuje np w dystrofiach mięśniowych postępujących (brak odwodzenia w stawie
biodrowym)

-

Chód móżdżkowy (ataktyczny)
chód na szerokiej podsatwie z szeroko rozstawionymi kd

-

chód chwiejący się

-

tułów nie podąża za kd (podąża trochę z tyłu)

-

chód ten występuje np w guzach robak móżdżku (tułów podąża w tę stronę -> chwieje się w tę stronę,
po której jest guz)

-

Zaburzenia chodu po oprotezowaniu
nadmierne zgięcie kolana

-

uniesienie miednicy

-

koślawienie kolana

-

przeprost kolana

-

przywiedzenie przy nadmiernej rotacji zewnętrznej ("po oderwaniu palców pięta idzie do środka")

-

zbyt duże "terminal impact" - końcowe uderzenie

-

strona internetowa - University of Utah

Kinezyterapia Strona 9