background image

Masło

Produkt spożywczy otrzymywany z tłuszczu mlecznego. Masło znane jest od

niepamiętnych czasów. Istnieją o nim wzmianki w Biblii.

 Egipcjanie, Grecy, Arabowie i Rzymianie produkowali masło z mleka krowiego, używając

go głównie jako środka leczniczego przeciw chorobom oczu i skóry. 

W XII wieku Skandynawia eksportowała masło. W średniowieczu produkcja i konsumpcja

masła bardzo się rozpowszechniły. Jeszcze w XVIII wieku i w połowie XIX wieku wyrób

masła odbywał się systemem domowym, ze śmietany otrzymywanej metodą "odstoju".

Wykorzystywanie siły odśrodkowej do oddzielenia śmietanki w wirówkach, z których

pierwszą skonstruował W. Lefeldt w 1877 roku, stanowiło punkt zwrotny w produkcji

masła.

 Do wyrobu masła służą maselnice, dawniej zwane kierzniami (znanych jest około 150

typów maselnic). 

Pierwsze maselnice skonstruowali w 1839 roku Amerykanie, Disbrow i Wizard. Beczki

tych maselnic wygniatarek budowano początkowo z twardego drewna, później ze stali. Do

pierwszych urządzeń do ciągłego wyrobu masła (wirowania śmietanki i równoczesnego

zmaślania) należą skonstruowane w 1889: separator de Lavala i ekstraktor Johanssona

oraz radiator Saleniusa z 1895 roku. Urządzenia te, znacznie ulepszone, weszły na

szerszą skalę do przemysłu około 1940 roku.