Operator_urzadz_prze_szkla_813[02]_Z2.07

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Podstawowe elementy przetwórstwa szkła

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Przetwórstwo szkła płaskiego

5.2.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator urządzeń przemysłu
szklarskiego.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania –
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał  nauczania  –  w  miarę  możliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  ważnej
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny,  i  czy
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zależności  od  tematu  można  zalecić
uczniom  samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga  forma  jest korzystniejsza,
ponieważ  nauczyciel  sterując  dyskusją  może  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą  rolę  w  kształtowaniu  umiejętności  oraz  opanowaniu  materiału  spełniają
ćwiczenia.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono propozycję ćwiczeń wraz
ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia,  uwzględniając  różne  możliwości  ich
realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  jest  w  stanie  zrealizować  prawie  wszystkie
z zaproponowanych  ćwiczeń,  w  niektórych  ćwiczeniach  wymagane  są  odpowiednie
narzędzia i materiały, w które nauczyciel powinien zaopatrzyć się przed ich wykonaniem
z uczniami. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie

odpowiedzi  na  pytania  w  nim  zawarte.  Uczeń  powinien  samodzielnie  czytając
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego
zakresu  materiału. Jeżeli  wystąpią  zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym  miejscu  jest  szczególnie  ważna  rola  nauczyciela,  gdyż  od  postawy  nauczyciela,
sposobu  prowadzenia  zajęć  zależy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń
niezainteresowany  materiałem  nauczania, wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni
umiejętności  założonych  w  jednostce  modułowej.  Należy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać
uwagę  na  predyspozycje  ucznia,  ocenić,  czy  uczeń  ma  większe  uzdolnienia  manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

test  zamieszczony  w  rozdziale  Ewaluacja  osiągnięć  ucznia  zawiera  zadania  z  zakresu
całej  jednostki  modułowej  i  należy  je  wykorzystać  do  oceny  uczniów,  a  wyniki
osiągnięte  przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej
nauczyciela  realizującego  tę  jednostkę  modułową.  Każdemu  zadaniu  testu  przypisano
określoną  liczbę  możliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego  projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  Należy  pamiętać,  żeby  tak
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umożliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ćwiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych w module

813[02].Z2

Technologia

wytwarzania szkła

813[02].Z2.02

Sporządzanie zestawów

szklarskich

813[02].Z2.03
Topienie szkła

813[02].Z2.06

Zdobienie wyrobów

szklarskich

813[02].Z2.07

Przetwarzanie szkła

813[02].Z2.04

Formowanie wyrobów

szklarskich

813[02].Z2.05

Wykonywanie obróbki

wyrobów szklarskich

813[02].Z2.01

Badanie właściwości

surowców szklarskich

i szkła

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć.

−

charakteryzować poszczególne metody wytwarzania szkła,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu technologii szkła,

−

wyjaśniać zasadę działania urządzeń wspomagających procesy technologiczne,

−

charakteryzować techniki wykończenia wyrobów szklanych,

−

posługiwać się schematami technologicznymi wytwarzania wyrobów szklanych,

−

wymieniać materiały pomocnicze stosowane do produkcji szkła,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

obsługiwać komputer,

−

współpracować w grupie,

−

charakteryzować właściwości szkła,

−

określać wpływ właściwości szkła na procesy obróbki i przetwórstwa wyrobów
szklarskich,

−

rozpoznawać przyrządy pomiarowe,

−

charakteryzować szkło budowlane, techniczne, gospodarcze, opakowaniowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć.

−

scharakteryzować techniki przetwarzania szkła,

−

dobrać maszyny i urządzenia do określonej techniki przetwarzania szkła,

−

scharakteryzować etapy wytwarzania szyb zespolonych,

−

określić właściwości szkła bezpiecznego,

−

dobrać materiały do klejenia szkła,

−

wykonać laminowanie powierzchni szkła płaskiego,

−

zahartować szkło,

−

zastosować technologię fusingu,

−

wykonać gięcie szkła płaskiego,

−

połączyć szkło z innymi materiałami,

−

nałożyć powłokę metaliczną na szkło płaskie,

−

ocenić jakość przetworzonego szkła,

−

posłużyć się dokumentacją techniczną, instrukcjami, normami, katalogami podczas
przetwarzania szkła,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska podczas procesów przetwarzania szkła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator urządzeń przemysłu szklarskiego 813[02]

Moduł:

Technologia wytwarzania szkła 813[02].Z2

Jednostka modułowa:

Przetwarzanie szkła 813[02].Z2.07

Temat: Zdobienie techniką fusingu.

Cel ogólny: Wykonać zdobienie tafli szkła techniką fusingu

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić sposób zdobienia szkła techniką fusingu.

−

obrać materiały stosowane do fusingu szkła.

−

dobrać urządzenia stosowane do fusingu szkła.

−

dobrać środki ochrony osobistej do zdobienia szkła techniką fusingu.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

pceny pracy w zepole.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

pokaz.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4 osobowych.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator urządzeń przemysłu szklarskiego.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

pytania prowadzące,

−

tafle szklane o wymiarach………….,

−

materiały do zdobienia techniką fusingu: farby ceramiczne, grysy,

−

piec do fusingu przeznaczony do stapiania małych elementów,

−

instrukcja obsługi pieca do fusingu,

−

środki ochrony osobistej: rękawice ochronne, okulary ochronne.

Zadanie dla ucznia:

Wykonaj zdobienie tafli szkła techniką fusingu. Zdobienie można nanosić zarówno

pomiędzy warstwami szkieł, jak również na powierzchni, według własnego pomysłu.

Dokonaj oceny wykonanego zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.  Określenie tematu zajęć.
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu oraz szczegółowych celów kształcenia.
3.  Zaznajomienie uczniów z instrukcją do wykonania ćwiczenia.
4.  Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Ćwiczenie.

Faza I Informacje

Pytania prowadzące:

1.  Na czym polega zdobienie szkła techniką fusingu?
2.  Jakie szkło najczęściej wykorzystuje się do zdobienia techniką fusingu?
3.  Jakie materiały i urządzenia stosowane są do zdobienia szkła techniką fusingu?
4.  Jakim procesom obróbczym można poddać przedmioty wykonane techniką fusingu?
5.  Jakie  środki  ochrony  osobistej  należy  zastosować  podczas  zdobienia  szkła  techniką

fusnigu?

Faza II Planowanie

Uczniowie określają:

1.  Ile elementów tafli szklanej wykorzystać do zdobienia?
2.  Jakie materiały zdobnicze można wykorzystać do zdobienia szkła techniką fusingu?
3.  Jakie urządzenia stosuje się do zdobienia szkła techniką fusingu?
4.  Jakie  środki  ochrony  osobistej  należy  stosować  podczas  zdobienia  szkła  techniką

fusingu?

Faza III Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach przygotowują stanowiska pracy.
2. Uczniowie pracując w zespołach dobierają materiały zdobnicze do zdobienia szkła

techniką fusingu?

3.  Uczniowie zakładają środki ochrony osobistej?

Faza IV Wykonanie
1.  Uczniowie wykonują dekoracje zdobnicze techniką fusingu.
2.  Uczniowie obsługują piec do stapiania szkła z wykonaną dekoracją.

Faza V Sprawdzanie
1.  Uczniowie  sprawdzają  w  grupach,  dokonują  oceny  jakość    i  estetykę  wykonanego

zadania.

Faza VI Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy wykonania zadania sprawiły im

trudność. Nauczyciel powinien podsumować całe zadnia , wskazać , jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator urządzeń przemysłu szklarskiego 813[02]

Moduł:

Technologia wytwarzania szkła 813[02].Z2

Jednostka modułowa:

Przetwarzanie szkła 813[02].Z2.07

Temat: Łączenie szkła.

Cel ogólny: Połączyć elementy ze szkła metodą ręczną za pomocą palnika gazowego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić techniki przetwórstwa rur i prętów,

−

dobrać materiały i narzędzia do cięcia szkła,

−

dobrać środki ochrony osobistej do łącznego łączenia elementów ze szkła za pomocą
palnika.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

pokaz.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2 – osobowych.

Czas: 3 godzin dydaktycznych.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator urządzeń przemysłu szklarskiego.

Środki dydaktyczne:

−

flamastry,

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja do wykonania ćwiczeń- pytania sprawdzające,

−

rurki szklane,

−

palniki gazowe,

−

instrukcja obsługi palnika,

−

poradnik dla ucznia,

−

papier, ołówki,

−

środki ochrony osobistej.

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Zadanie dla ucznia:

Połącz elementy ze szkła zgodnie z załączonym rysunkiem. Oceń jakość wykonanego

połączenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. do ćwiczenia 1.

Przebieg zajęć:
Faza Wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu oraz szczegółowych celów kształcenia.

Zaznajomienie uczniów z instrukcją do wykonania ćwiczeń.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza Właściwa
1. Praca metodą ćwiczeń.

Faza I Informacje

Pytania prowadzące

1.  Jakie są techniki łączenia szkła?
2.  Jakie materiały i narzędzia stosuje się do techniki łączenia szkła?
3.  Jaka jest zasada działania palnika szklarskiego?
4.  Jakie  środki  ochrony  osobistej  są  stosowane  podczas  łączenia  elementów  szklanych  za

pomocą palnika szklanego?

Faza II Planowanie

Uczniowie określają:

1.  Sposób połączenia rurki szklanej?
2.  Środki ochrony osobistej stosowane podczas pracy z palnikiem gazowym?

Faza III Ustalenie
1.  Uczniowie ustalają sposób połączenia elementów szklanych.
2.  Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność ustaleń.

Faza IV Wykonanie
1.  Uczniowie zakładają środki ochrony osobistej.
2.  Uczniowie przygotowują stanowisko do pracy.
3.  Uczniowie łączą elementy ze szkła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawowe elementy przetwórstwa szkła

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj operacje hartowania szkła w piecu laboratoryjnym (komorowym).

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczących procesu hartowania szkła,
2)  dokonać analizy treści i zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
3)  założyć środki ochrony osobistej,
4)  przygotować wyroby ze szkła do hartowania,
5)  wykonać operacje hartowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

pokaz,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, pisaki,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

środki ochrony osobistej,

−

materiały, sprzęt, piecyk laboratoryjny,

−

instrukcja sprzętu niezbędnego do wykonania ćwiczenia, instrukcja stanowiskowa bhp,

−

odzież ochronna,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj zdobienie tafli szkła techniką fusingu.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych zdobienia szkła, techniką fusingu,
2)  dokonać analizy treści
3)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
4)  przygotować stanowisko do pracy,
5)  założyć środki ochrony osobistej,
6)  wykonać zdobienie tafli szkła techniką fusingu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

pokaz,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

przybory, materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja stanowiskowa bhp,

−

piec do fusingu do stopienia małych elementów,

−

środki ochrony osobistej,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj operację sklejenia tafli szklanej z folią.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące technik klejenia szkła,
2)  dokonać analizy treści,
3)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
4)  przygotować stanowisko do pracy,
5)  założyć środki ochrony osobistej,
6)  wykonać operację sklejania tafli szklanej folią.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

pokaz,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

przybory, materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia, instrukcja sprzętu niezbędnego do wykonania
ćwiczenia, instrukcja stanowiskowa bhp,

−

środki ochrony osobiste,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Przetwórstwo szkła płaskiego

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz

materiały

urządzenia

produkcyjne

poszczególnych

rodzajów

przetworzonego szkła.

Tabela do ćwiczenia 1

Rodzaj
przetworzonego szkła
płaskiego

Materiały

Urządzenia

Szyba zespolona

Szyba laminowana

Szyba hartowana

Szkło refleksyjne

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące przetwórstwa szkła płaskiego,
2)  dokonać analizy treści,
3)  dobrać materiały i urządzenia do rodzaju szkła
4)  uzupełnić tabelę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

metoda przewodniego teksu.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4 z tabelą.

−

pisaki,

−

tabela,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj operację gięcia szkła płaskiego za pomocą pieca komorowego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące procesu gięcia szkła,
2)  dokonać analizy treści.
3)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
4)  założyć środki ochrony osobiste,
5)  przygotować stanowisko pracy,
6)  wykonać szybę zespoloną.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

pokaz,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

przybory, materiały, sprzęt do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia, instrukcja sprzętu niezbędnego do wykonania
ćwiczenia, instrukcja stanowiskowa bhp,

−

środki ochrony osobiste,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Dokonaj oceny jakości przetworzonego szkła.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące oceny jakości przetworzonego

szkła,

2) dokonać analizy treści,
3) dokonać oceny jakości wyrobów otrzymanych w wyniku przetwórstwa szkła.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, pisaki,

−

kolekcja wyrobów otrzymanych w wyniku przetwórstwa szkła oznaczonych kolejnie
cyframi,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Wykonaj szybę zespoloną.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące wytwarzania szkła zespolonego,
2)  dokonać analizy treści,
3)  zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
4)  przygotować stanowisko pracy,
5)  założyć środki ochrony osobistej,
6)  wykonać szybę zespoloną,

–

krojenie szkła do odpowiednich wymiarów (300mm:300mm),

–

mycie i czyszczenie płyt szklanych,

–

zwymiarowanie i docięcie profili dystansowych,

–

założenie narożników i ramki,

–

montaż szyby zespolonej: nałożyć ramki na szybę, odpowiednio ułożyć i przykleić
płytę do ramki,

–

uszczelnienie szyby masą silikonową,

–

odstawienie wykonanej szyby celem utwardzenia silikonu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie,

–

tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

−

papier, ołówki,

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory, materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia: tafle szklane, nóż do szkła,
pistolet do silikonu, taśma mierząca, nóż do cięcia profili, papier czyszczący, profile
dystansowe, narożniki, silikon neutralny, środki myjące,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia, instrukcja sprzętu niezbędnego do wykonania
ćwiczenia, instrukcja stanowiskową bhp,

−

środki ochrony osobistej,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przetwarzanie szkła”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 9, 14, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2.c, 3. b, 4. a, 5. a, 6. d, 7. a, 8. d, 9. b, 10. d, 11. a,
12 c, 13. a, 14. b, 15. a, 16. d, 17. a, 18. c, 19. b, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zidentyfikować proces przetwórstwa
szkła

Określić

półfabrykaty

szyb

laminowanych

Określić

element

budowy

szyby

zespolonej na podstawie rysunku

Dobrać składnik folii z tworzyw
sztucznych

Określić

etapy

produkcji

szkła

klejonego

Rozróżnić metody wytwarzania szyb
chroniących przed promieniowaniem

Określić materiał szkieł barwionych
w masie

Określić  warstwę  szkieł  chroniącą
przez  promieniowaniem  widzialnym
i cieplnym

Dobrać

metodę

próżniową

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wytworzenia szkieł chroniących przed
promieniowaniem słonecznym

Określić

materiał

stosowany

produkcji szkła chroniącego przed
promieniowaniem słonecznym

Określić materiały do produkcji szyb
laminowanych

Określić

element

budowy

szyby

zespolonej

Określić parametry charakterystyczne
dla szyby zespolonej

Dobierz materiały do produkcji szyb
klejonych

15 Określić cechę szkła hartowanego

16 Określić badanie szyb hartowanych

17 Zidentyfikować metodę fusingu

18 Określić badanie szyby zespolonej

Określić

badania

kontrolne

szyb

klejonych bezpiecznych

Dobrać środki ochrony indywidualnej
w zależności od stanowiska pracy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

—

instrukcja,

—

zestaw zadań testowych,

—

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Proces polegający na zmianie kształtu wyrobów, przy zachowaniu charakterystyki

tworzywa nazywany jest
a)  przetwórstwem szkła.
b)  zdobieniem szkła.
c)  obróbką szkła.
d)  spiekaniem szkła.

2. Półfabrykaty wykorzystywane w procesie laminowaniu to

a)  rurki szklane.
b)  pręty szklane.
c)  płyty szklane.
d)  granulaty szklane.

3. Zaznaczony na rysunku element to

a)  masa uszczelniająca.
b)  ramka dystansowa.
c)  tafle szkła.
d)  sito molekularne.

4. Uplastyczniona folia z tworzyw sztucznych składa się z

a)  polichlorku winylu.
b)  siarczanu sodowego.
c)  poliwynylobutyralu.
d)  butyraldehydu.

5. W brakujące miejsca schematu blokowego produkcji szkła klejonego należy wpisać

a)  rozkrój, nałożenie folii.
b)  laminowanie, rozkrój.
c)  rozkrój, nakładanie żywicy.
d)  nakładanie kleju, rozkrój.

6. Jedna z metod chemicznych wytwarzania szyb chroniących przed promieniowaniem to

a)  metoda ogrzewania elektrodowego.
b)  metoda rozpylania katodowego.
c)  metoda odparowania termicznego.
d)  metoda zanurzeniowa.

7. Przed procesem technologicznym łączenia szkła z ceramiką konieczne jest

a)  poszkliwienie elementu łączonego.
b)  podgrzewanie materiałów łączonych.
c)  zwilżenie szkła łączonego.
d)  zlutowanie materiałów łączonych.

Mycie

suszenie

Zgrzewanie

szkła

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Warstwą nanoszoną na szkło chroniącą przed promieniowaniem cieplnym i widzialnym

jest
a)  warstwa tlenkowa odbijająca.
b)  warstwa półprzewodnikowa.
c)  warstwa tlenkowa pochłaniająca.
d)  warstwa metaliczna, selektywna.

9. Jedną z metod próżniowych wytwarzania szyb chroniących przed promieniowaniem

słonecznym to

a) metoda wytrącania z fazy gazowej.

b) metoda rozpylania katodowego.

c) metoda zanurzeniowa.

d) metoda natryskowa.

10. Materiał warstwy tlenkowej obijającej chroniącej przed promieniowaniem słonecznym to

a) Au.

b) Ag.

c) Cu.

d) TiO

11. Do produkcji szyb laminowanych stosowane są

a) żywice i folia.

b) folia i klej utwardzany na zimno.

c) balsam kanadyjski i ramka dystansowa.

d) klej kauczukowy i folia mrożona.

12. Szyba zespolona zbudowana jest z

a) rurki szklanej.

b) pręta szklanego.

c) ramki dystansowej.

d) folii PVB.

13. Podstawowym parametrem charakteryzującym szybę zespoloną jest

a) izolacyjność akustyczna.

b) tolerancje wymiarowe ramki.

c) liczba warstw szyb.

d) pojemność uszczelniaczy.

14. Materiałem stosowanym do klejenia poszczególnych warstw płyt szklanych jest

a) żywica epoksydowa.

b) folia poli-winylo-butyralowa.

c) utwardzacz akrylowy.

d) folia polipropylenowa.

15. Do charakterystycznych cech szkła hartowanego należy

a) pękanie na drobne, niekalęczące kawałki.

b) zmniejszania odporność na zmiany temperatur.

c) mała sprężystości szkła.

d) zmniejszenie wytrzymałości mechanicznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Szyba hartowana poddana jest badaniu

a) punktu rosy.

b) wilgotności.

c) szczelności.

d) siatki spękań.

17. Fusing polega na

a) wtapianiu w powierzchnię szkła elementów innego szkła

b) laminowaniu powierzchni szkła.

c) uszlachetnianiu przez trawienie.

d) poszkliwieniu powierzchni szkła i ostrożnym podgrzewaniu.

18. Szyba zespolona poddana jest badaniu:

a) siatki spękań.

b) zniekształceń optycznych.

c) punktu rosy.

d) rozdwojenia obrazu.

19. Do badań kontrolnych szyb klejonych bezpiecznych nalzeży

a) badanie rozdwojenia obrazu.

b) badanie grubości szyb.

c) badanie szczelności złącza.

d) badanie punku rosy.

20. Środkiem ochrony osobistej, które powinien stosować pracownik pracujący przy

sklejeniu szkła, są

a) rękawice bawełniane.

b) fartuch skórzany.

c) okulary ochronne.

d) ochronniki słuchu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...........................................................................................................................

Przetwarzanie szkła

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przetworzenie szkła”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 7, 9, 10, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. c, 4. a, 5. b, 6. d, 7. d, 8. b, 9. b, 10. d, 11. c,
12. d, 13. d, 14. d, 15. a, 16. c, 17. a, 18. d, 19. a, 20. c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wyjaśnić pojęcie fusingu

Określić wymagania stanu powierzchni
szkła do sklejenia

Określić etap sortowania szkła

Określić rodzaj otrzymanego szkła na
podstawie opisu szkła

Rozpoznać piec do gięcia na podstawie
rysunku

Określić

materiał

stosowanie

produkcji szkła chroniącego przed
promieniowaniem słonecznym

Określić urządzenie do barwienia
szkieł metodą pirolizy

Określić

zaletę

połączeń

w produkcji szyb zespolonych

Dobrać adsorbent do produkcji szyb
zespolonych

Dobrać gaz stosowany jako wypełniacz
dla szyb zespolonej

11 Określić grubość szkła pancernego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12 Określić właściwości folii PVB

13 Zdefiniować proces gięcia szkła

14 Określić cechę szyb samochodowych

Określić urządzenia do hartowania
szkła

Określić

środek

zdobniczy

wykorzystywany w metodzie fusingu

Określić

charakterystyczny

punkt

próbki szkła termicznie wzmocnionego
przygotowanego do badań

Określić zagrożenia osób podczas
pracy przy autoklawie

Określić

cechę

folii

tworzyw

sztucznych

Określić

zastosowanie

szyb

laminowanych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

—

instrukcja,

—

zestaw zadań testowych,

—

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Wtapianie w powierzchnię tafli szklanych elementów z innego szkła to

a)  laminowanie.
b)  hortowanie.
c)  klejenie.
d)  fusing.

2. Powierzchnia szkła do sklejenia powinna być

a)  chropowata.
b)  czysta.
c)  plastyczna.
d)  falista.

3. W procesie hartowania szkła, po równomiernym ogrzaniu powierzchni następuje etap

a)  gięcia tafli.
b)  laminowania.
c)  szybkiego studzenia.
d)  polerowanie ogniowego.

4. Sprasowana w podwyższonej temperaturze tafli z elastycznymi przekładkami z foli PVB,

to szkło
a)  klejone.
b)  zespolone.
c)  hortowane.
d)  powlekane.

5. Na rysunku przedstawiono urządzenie

stosowane do
a)  laminowania wyrobów.
b)  gięcia szkła.
c)  hartowania szkła.
d)  odprężania wyrobów.

6. Materiał warstwy tlenkowej odbijającej, chroniący przed promieniowaniem słonecznym

jest to
a)  Au.
b)  Ag.
c)  Cu.
d)  TiO

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Wytwarzanie szyb metodą pirolizy szkieł chroniących przed promieniowaniem

przeprowadzane jest w
a)  koszu zanurzeniowym.
b)  specjalnym piecu.
c)  łódeczkach barwiących.
d)  komorze natryskowej.

8. Zaletą połączeń szkła ze szkłem w produkcji szyb zespolonych jest

a)  mała izolacyjność termiczna.
b)  mała grubość złącza.
c)  mała izolacyjność akustyczna.
d)  ograniczenia wymiarowe.

9. Adsorbentem w szybie zespolonej jest

a)  kauczuk butylowy.
b)  krzemionka koloidalna.
c)  silikon.
d)  polisiarczki kauczukowe.

10. Do wypełnienia przestrzeni międzyszybowej w produkcji szyb zespolonych stosowany

jest najczęściej
a) HN

b) NO.
c) CO

d) Ar.

11. Do szyb pancernych zalicza się szkło grubości powyżej

a)  10 mm.
b)  15 mm.
c)  20 mm.
d)  30 mm.

12. Najważniejszą właściwością folii PVB jest

a)  odporność chemiczna.
b)  odporność na ścieranie.
c)  wytrzymałość mechaniczna.
d)  przyczepność do szkła.

13. Ogrzewanie szkła płaskiego o temperaturze bliskiej mięknięcia , zmiana jego kształtu

i powolne studzenie to proces
a)  hartowania.
b)  formowania.
c)  odprężania.
d)  gięcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14. Drobne, niekalęczące kawałki szkła są cechą charakterystyczną dla

a)  szyb zespolonych.
b)  kryształów.
c)  ceramiki.
d)  szyb samochodowych.

15. Proces obróbki termicznej polegającej na ogrzaniu szkła do temperatury bliskiej

mięknięcia a następnie bardzo szybkim ochłodzeniem to
a)  hartowanie.
b)  klejenie.
c)  gięcie.
d)  odprężenie.

16. Środkiem zdobniczym wykorzystywanym w metodzie fusingu jest

a)  farba akrylowa.
b)  farba emulsyjna.
c)  farba ceramiczna.
d)  farba olejna.

17. Na rysunku przedstawiono próbkę szkła termicznie wzmocnionego do badania charakteru

spękań. Cyfrą 2 zaznaczono
a)  wyspę.
b)  odłamek.
c)  uszkodzenie.
d)  zarysowanie.

18. Pracownik pracujący przy autoklawie jest narażony na

a)  pylenie.
b)  skaleczenie.
c)  zatrucie.
d)  poparzenie.

19. Zaletą folii z tworzyw sztucznych jest

a)  niesklejalność.
b)  porowatość.
c)  chropowatość.
d)  twardość.

20. Proces technologiczny łączenia tafli szkła za pomocą folii lub żywic to

a)  hartowanie.
b)  utwardzanie.
c)  laminowanie.
d)  lutowanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Przetwarzanie szkła

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem: