str. 1
Politechnika Rzeszowska
Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych
Grupa
1…………….....................
kierownik
2.........................................
3.........................................
4.........................................
Data
Laboratorium Metrologii I
POMIARY IMPEDANCJI
Nr ćwicz.
Ocena
9
I .
Cel ćw iczenia
Celem ćwiczenia jest poznanie wybranych metod pomiaru właściwości rezystorów,
kondensatorów i cewek.
I I . Za ga dni e ni a
1. Pomiar rezystancji w układzie stałoprądowym i zmiennoprądowym.
2. Pomiar rezystancji metodą podstawienia.
3. Metoda techniczna pomiaru impedancji.
4. Metoda pośredniego pomiaru indukcyjności i jej dobroci.
5. Pomiar mostkiem stałoprądowym i zmiennoprądowym.
6. Analiza niepewnosci pomiaru rezystancji, modułu impedancji, indukcyjności i dobroci.
I I I .
Program ćw iczenia
1.
Zmierzyć charakterystyczne właściwości indukcyjnościowego przetwornika przesunięcia:
a. rezystancję - metodą techniczną stałoprądową
b. moduł impedancji - metodą techniczną zmiennoprądową,
c. rezystancję, indukcyjność i dobroć- zmierzyć miernikiem RLC
2.
obliczyć: indukcyjność L i dobroć - Q,
3.
obliczyć niepewności metodą typu B zmierzonych wartości: u
B
(U), u
B
(I), u
B
(f)
4.
obliczyć niepewności złożone: u
c
(R), u
c
(Z), u
c
(L), u
c
(Q)
IV. Przebieg ćw iczenia
1.
POMIAR
WŁAŚCIWOŚCI
INDUKCYJNOŚCIOWEGO
PRZETWORNIKA
PRZESUNIĘCIA
1.1 Pomiary metodą techniczną rezystancji i modułu impedancji:
G lub Z
Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych
Laboratorium Metrologii
str. 2
Dane techniczne przyrządów :
przetwornik
typ
parametry znamionowe
dopuszczalne
R
[
]
L
[ mH ]
napięcie zasilania
[ V ]
Indukcyjnościowy
czujnik przemieszczenia
MDKg-C-3
20
3 - 8
5
V
typ
woltomierz napięcia stałego (=)
woltomierz napięcia przemiennego (~)
zakres
dokładność
zakres
dokładność
MXD-
4660
200mV – 200V
dm
=±0,05%,
da
=±3cyfr
200mV – 200V
dm
=±0,8%,
da
=±10cyfr
A
typ
amperomierz prądu stałego (=)
amperomierz prądu przemiennego (~)
zakres
dokładność
zakres
dokładność
MXD-
4660
2mA – 200mA
dm
=±0,5%,
da
=±3cyfr
2mA – 200mA
dm
=±1,5%,
da
=±10cyfr
generator
G
zakres
częstotliwości
dokładność
często.
zakres napięcia
Współczynnik THD
typ: G 432 1Hz-1,1MHz
dm
=±5%
(0 – 10)V
1%
zasilacz Z
typ:DF-
1502
zakres napięcia
stabilność napięciowa
zakres prądu
(0 – 20)V
2x10
-4
(0 – 5)A
f=120Hz, 1kHz -
f
=±0,01%
zakres pomiaru
błąd pomiaru
typ
ESCORT
ELC-
3131D
rezystancja
100
100
3
5
,
0
]
100
)[%
(
x
n
R
R
R
indukcyjność
10mH
100
5
10000
0
,
1
]
10
)[%
(
x
x
n
L
L
mH
L
L
dobroć
0 - 1000
± 1z
1.1.1 Wyniki pomiarów i obliczeń:
Impedancję i rezystancję mierzono w układzie poprawnie mierzonego - .......................
f
[Hz]
u
B
(f)
[
]
U
[
]
u
B
(U)
[
]
I
[
]
u
B
(I)
[
]
Z
[
]
u
c
(Z)
[
]
Q
[
]
u
c
(Q)
[
]
0
-
0
-
120
1000
str. 3
Przykłady obliczeń:
UWAGA:
Obliczenia przeprowadzono przy założeniach:
wartości wyników pomiaru nie są skorelowane
rozkłady gęstości prawdopodobieństwa wskazań przyrządów są równomierne
błąd addytywny
da
jest podany w ziarnach [z]
Obliczenie wartości rezystancji przetwornika przesunięcia
dla f=0 Hz (układ dołączony jest do zasilacza napięcia stałego Z)
I
U
R
Dokładność pomiaru rezystancji metodą pośrednią szacuje się obliczając niepewność standardową
złożoną na podstawie obliczonej niepewności standardowej metodą typu B dla pomiaru napięcia i
prądu.
Obliczenie metodą typu B standardowej niepewności pomiaru napięcia:
]
[
]
[
]
[
100
3
1
z
U
V
U
z
U
U
u
da
dm
B
Obliczenie metodą typu B standardowej niepewności pomiaru prądu:
]
[
]
[
]
[
100
3
1
z
I
A
I
z
I
I
u
da
dm
B
Obliczenie standardowej niepewności złożonej pomiaru rezystancji:
R
I
I
u
U
U
u
R
u
B
B
c
2
2
)
(
)
(
)
(
Wynik pomiaru rezystancji cewki przetwornika przesunięcia: R
=
Obliczenie wartości modułu impedancji przetwornika przesunięcia
dla f > 0 Hz (układ dołączony jest do generatora napięcia sinusoidalnego G)
I
U
Z
Dokładność pomiaru impedancjii metodą pośrednią szacuje się obliczając niepewność standardową
złożoną na podstawie obliczonej niepewności standardowej metodą typu B dla pomiaru napięcia i
prądu.
]
[
]
[
]
[
100
3
1
]
[
]
[
]
[
100
3
1
z
I
A
I
z
I
I
u
z
U
V
U
z
U
U
u
da
dm
B
ga
dm
B
Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych
Laboratorium Metrologii
str. 4
Z
I
I
u
U
U
u
Z
u
B
B
c
2
2
)
(
)
(
)
(
Wynik pomiaru modułu impedancji cewki przetwornika przesunięcia: Z
=
Obliczenie wartości indukcyjności przetwornika przesunięcia
2
2
2
1
R
Z
f
L
]
[
]
[
]
[
100
3
1
z
f
Hz
f
z
f
f
u
da
dm
B
L
R
R
u
R
Z
R
Z
Z
u
R
Z
Z
f
f
u
L
u
c
c
B
c
2
2
2
2
2
2
2
2
2
)
(
)
(
)
(
)
(
Wynik z pośredniego pomiaru indukcyjności cewki przetwornika przesunięcia: L
(120Hz)=
L(1000Hz)=
Obliczenie wartosci dobroci cewki Q przetwornika przesunięcia
R
L
Q
L
Q
R
R
u
L
L
u
f
f
u
Q
u
B
B
B
c
2
2
2
)
(
)
(
)
(
)
(
Wynik pomiaru dobroci cewki przetwornika przesunięcia: Q
L
(120Hz)=
Q
L
(1000Hz)=
1.2 Pomiary miernikiem RLC
1.2.1 Wyniki pomiarów i obliczeń:
f
[Hz]
L
[
mH
]
u
B
(L)
[
mH
]
R
[
]
u
B
(R
[
]
Q
u
B
(Q)
120
1000
Przykłady obliczeń:
W instrukcji obsługi przyrządu jest podany wzór na obliczenie wartości granicznej jego błędu
pomiaru. Zakładając, że obowiązują tu założenia z rozdziału 1.1.1 można obliczenia niepewności
pomiaru metoda typu B wykonać według następujacych wzorów:
100
100
5
10000
0
,
1
3
1
]
10
)[
(
L
L
L
mH
L
L
u
x
x
n
B
L
x
, Q
x
, R
x
, - wyświetlona wartość zmierzonej wielkości, odczytana jako liczba całkowita N (bez
przecinka)
str. 5
Wynik pomiaru indukcyjności cewki przetwornika przesunięcia: L=
100
100
3
5
,
0
3
1
]
100
)[
(
R
R
R
R
u
x
n
B
Wynik pomiaru rezystancji cewki przetwornika przesunięcia: R=
]
[
]
[
3
1
)
(
z
Q
Q
Q
u
B
Wynik pomiaru dobroci cewki przetwornika przesunięcia: Q(120Hz)=
Q(1000Hz)=
2. Zestawienie wyników pomiarów i obliczeń
metoda
Q[
]
u
c
(Q)
L[ ]
u
c
(L)
techn, f=120Hz
techn, f=1000Hz
miernik RLC
f=120Hz
miernik RLC
f=1000Hz
Porównaj wyniki pomiarów i obliczeń uzyskane metodą techniczną oraz miernikiem RLC
uwzględniając niepewność pomiaru i zapisz we wnioskach.
V . W n i o s k i
V I . P yt a n i a k o n t r o l n e
1. Narysuj schemat do pomiaru impedancji metodą techniczną.
2. W jaki sposób wybiera się rodzaj, metody technicznej pomiaru rezystancji, zapewniający
najmniejszy błąd systematyczny metody?
3. Co wpływa na wartość niepewności standardowej złożonej pomiaru indukcyjności metodą
pośrednią?
4. Omów pomiar indukcyjności mostkiem Maxwella Wiena?
L i t e r a t u r a :
1. Marcyniuk A., Pasecki E., Pluciński M.: Podstawy metrologii elektrycznej. WNT, Warszawa,
1984 r.
2. Chwaleba A., Poniński M., Siedlecki A.: Metrologia elektryczna, Warszawa: WNT, 1996 r.
3. Parchański J.: Miernictwo elektryczne i elektroniczne - Warszawa: WSiP, 1997 r.
4. Rylski A.: Metrologia II prąd zmienny, Rzeszów: OWPRz, 2006 r.