Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji
.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z
.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
LEKSYKON
podatków
i op³at lokalnych
LEKSYKON
podatków
i op³at lokalnych
Rafa³ Dowgier
Leonard Etel
Bogumi³ Pahl
Mariusz Pop³awski
517
p y t a ñ i o d p o w i e d z i
Warszawa 2010
LEKSYKON
podatków
i op³at lokalnych
Rafa³ Dowgier
Leonard Etel
Bogumi³ Pahl
Mariusz Pop³awski
517
p y t a ñ i o d p o w i e d z i
Warszawa 2010
Projekt graficzny okładki i stron tytułowych:
Piotr Bogusławski
Wydawca:
Grzegorz Jarecki
Redaktor prowadzący:
Małgorzata Jarecka
Opracowanie redakcyjne:
JustLuk
Skład, łamanie:
JustLuk, Łukasz Drzewiecki, Justyna Szumieł
© Copyright by
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2010
ISBN: 978-83-264-0181-7
Wydane przez:
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
Redakcja Książek
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. (022) 535 80 00, (022) 535 82 00
31-156 Kraków, ul. Zacisze 7
tel. (012) 630 46 00
e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl
www.wolterskluwer.pl
Księgarnia internetowa www.profinfo.pl
5
Spis treści
SPIS TREŚCI
W
ykaz
skrótóW
.................................................................................................................23
W
stęp
.................................................................................................................................27
Rozdział I
Podatek od nieruchomości ....................................................................................................29
1. Czy syndyk masy upadłości jest podatnikiem podatku od nieruchomości? ........................... 29
2. Obowiązki syndyka jako podatnika podatku od nieruchomości ............................................ 31
3. Kto jest podatnikiem w zakresie gruntów pod wodami powierzchniowymi
stojącymi, stanowiącymi własność Skarbu Państwa, wydzierżawionymi osobie fizycznej? .....33
4. Przejście obowiązku podatkowego w przypadku śmierci podatnika ..................................... 35
5. Czy starosta jest podatnikiem podatku od nieruchomości? .................................................... 35
6. Opodatkowanie linii kablowych ułożonych w „cudzej” kanalizacji kablowej ...................... 38
7. Opodatkowanie budynku wybudowanego na cudzym gruncie .............................................. 39
8. Obowiązek podatkowy dzierżawcy gruntu gminnego ............................................................ 41
9. Wynajem lokali gminnych a podatnik podatku od nieruchomości ......................................... 42
10. Czy posiadacz „części” nieruchomości stanowiącej własność jednostki
samorządu terytorialnego jest podatnikiem podatku od nieruchomości? ............................... 43
11. Wynajem lokalu mieszkalnego od gminy a obowiązek podatkowy ....................................... 44
12. Opodatkowanie garaży stanowiących własność gminy wynajętych osobom fizycznym ....... 45
13. Czy na poddzierżawcy nieruchomości komunalnej ciąży obowiązek podatkowy? ............... 46
14. Czy na poddzierżawcy nieruchomości Skarbu Państwa ciąży obowiązek podatkowy? ........ 47
15. Kto powinien płacić podatek od nieruchomości od garażu wybudowanego na
gruncie gminnym? .................................................................................................................. 48
16. Na kim spoczywa obowiązek podatkowy w przypadku wydzierżawienia
nieruchomości gminnych? ...................................................................................................... 49
17. Kto jest podatnikiem podatku od nieruchomości w zakresie gruntów (Tr)
nadleśnictwa wydzierżawionych przedsiębiorstwu eksploatacji rurociągów? ....................... 50
18. Kto jest podatnikiem podatku od nieruchomości od gruntów oznaczonych
w ewidencji gruntów i budynków jako Tr – nadleśnictwo czy posiadacz zależny? ............... 51
19. Czy umowa z zarządcą lub administratorem przenosi obowiązek podatkowy? .................... 52
20. Kto płaci podatek od nieruchomości, gdy współwłaścicielami gruntu
zwolnionego przez radę gminy z tego podatku są gmina i powiat? ....................................... 56
21. Jak opodatkować piwnicę przynależną do mieszkania? ......................................................... 57
22. Czy niepełnoletni jest podatnikiem? ....................................................................................... 58
23. Czy podatek od budynków i gruntów wspólnych obciąża wszystkich współwłaścicieli? ..... 59
24. Jak opodatkować grunty, budynki i budowle będące w dyspozycji zakładu
wodno-kanalizacyjnego w oparciu o umowę o administrowanie? ......................................... 60
25. Kogo opodatkować – właściciela czy użytkownika nieruchomości? ..................................... 60
26. Przekazanie części sieci wodociągowej a obowiązek podatkowy w podatku
od nieruchomości .................................................................................................................... 61
6
Spis treści
27. Kto powinien płacić podatek od działki i budynku mieszkalnego, których
współwłaścicielami po połowie są osoba fizyczna oraz stowarzyszenie
posiadające osobowość prawną? ............................................................................................ 62
28. Zasady opodatkowania nieruchomości wspólnych a odrębna własność lokali ...................... 62
29. Czy grunty poddane rekultywacji podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości? ...68
30. Czy grunty sklasyfikowane w operatach geodezyjnych symbolem np. Bp B-R VI
należy opodatkować podatkiem rolnym, czy podatkiem od nieruchomości? ........................ 74
31. Czy zamknięte składowiska odpadów komunalnych spełniają kryteria definicji
budowli związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej i podlegają
opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości? ...................................................................... 77
32. Opodatkowanie stacji bazowej telefonii komórkowej ............................................................ 79
33. Kiedy rolnik prowadzi działalność gospodarczą (jest przedsiębiorcą)? ................................. 81
34. Opodatkowanie domków letniskowych (kempingowych) wynajmowanych przez
osobę prowadzącą gospodarstwo agroturystyczne ................................................................. 82
35. Czy budynek pozbawiony dachu podlega opodatkowaniu? ................................................... 83
36. Jak opodatkować nieużytki? .................................................................................................. 85
37. Jak należy opodatkować tablice reklamowe przedsiębiorcy osadzone na
betonowej stopie posadowionej na ziemi lub betonowym fundamencie,
ustawione na gruntach stanowiących własność innych podmiotów? ..................................... 87
38. Jak opodatkować grunty sklasyfikowane jako Ws?................................................................ 87
39. Jak prawidłowo opodatkować grunty pod wodami? .............................................................. 89
40. Jak opodatkować grunty przeznaczone pod wydobycie wapna łąkowego? ........................... 92
41. Czy Spółdzielnia Produkcji i Usług Rolniczych prowadząca działalność rolniczą
płaci podatek od budowli? ...................................................................................................... 93
42. Czy użytki rolne (R III) zajęte na budowę linii kablowej podlegają
opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości? ...................................................................... 93
43. Czy organ podatkowy może dokonać zmian w ewidencji gruntów i budynków? ................. 95
44. Czy część budowli może podlegać opodatkowaniu? ............................................................. 97
45. Czy tablica reklamowa trwale związana z gruntem jest budowlą? ........................................ 99
46. Opodatkowanie elektrowni wiatrowej .................................................................................. 100
47. Czy organ podatkowy może pominąć dane z ewidencji gruntów przy wymiarze podatku? ....102
48. Budowle wykorzystywane do działalności leśnej a podatek od nieruchomości .................. 106
49. Czy podlega opodatkowaniu oczyszczalnia ścieków należąca do spółdzielni
mieszkaniowej? .................................................................................................................... 107
50. Czy budowle usytuowane w wyrobiskach górniczych podlegają opodatkowaniu
podatkiem od nieruchomości? .............................................................................................. 108
51. Opodatkowanie terenów mieszkaniowych na gruntach oznaczonych jako B-R
IIIb oraz Bz-R IIIb ................................................................................................................ 116
52. Jak opodatkować grunty oznaczone w ewidencji gruntów i budynków symbolem:
R Bp V, R Bi IV oraz R Bz IVa? ........................................................................................... 119
53. Czy namiot jest tymczasowym obiektem budowlanym? ..................................................... 120
54. Opodatkowanie trafostacji .................................................................................................... 122
55. Jak należy opodatkować grunty zajęte pod budowę zapory wodnej? .................................. 124
56. Czy opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają tylko „budowlane”
elementy siłowni wiatrowej? ................................................................................................ 129
57. Budynek jako przedmiot opodatkowania ............................................................................. 131
7
Spis treści
58. Domek letniskowy – budynek czy budowla? ....................................................................... 131
59. Czy nieużytki oznaczone symbolem N będące w posiadaniu rolnika
nieprowadzącego działalności gospodarczej powinny być opodatkowane
podatkiem od nieruchomości czy podatkiem rolnym? Czy za podstawę
opodatkowania należy przyjąć powierzchnię wyrażoną w metrach kwadratowych? .......... 134
60. Czy przeznaczenie gruntu decyduje o rodzaju opodatkowania działki pod
domkiem letniskowym? ........................................................................................................ 135
61. Czy linie kablowe ułożone w kanalizacji kablowej podlegają opodatkowaniu? .................. 136
62. Opodatkowanie gruntów rolnych zajętych na pola golfowe ................................................ 143
63. Jakim podatkiem opodatkować grunt, który w ewidencji geodezyjnej oznaczony
jest symbolem B-Ls? ............................................................................................................ 144
64. Jak opodatkować grunty o powierzchni 1,05 ha, wchodzące w skład
gospodarstwa rolnego, które po zmianie geodezyjnej oznaczono jako B? .......................... 145
65. Jakim podatkiem należy opodatkować grunty sklasyfikowane w ewidencji
gruntów i budynków jako Bp? .............................................................................................. 147
66. Czy przydomowe zbiorniki na gaz płynny (propan-butan) są opodatkowane
podatkiem od nieruchomości? .............................................................................................. 148
67. Czy klatka schodowa w budynku (pawilon handlowy dwukondygnacyjny),
w którym prowadzona jest działalność gospodarcza, podlega opodatkowaniu? .................. 153
68. Czy ciągi komunikacyjne należy traktować jako klatkę schodową? .................................... 153
69. Czy jest możliwe procentowe określenie wartości części budowli podlegającej
opodatkowaniu? .................................................................................................................... 154
70. Jak należy ustalić podstawę opodatkowania budowli stanowiącej własność
gminy wydzierżawionej osobie prawnej? ............................................................................. 156
71. Czy wchodzące w skład budynku mieszkalnego strychy (nieużytkowe) podlegają
opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości? .................................................................... 157
72. Czy stan techniczny stropu ma wpływ na ustalenie powierzchni użytkowej kondygnacji? ....158
73. Opodatkowanie nieruchomości stanowiących współwłasność małżonków,
z których jeden prowadzi działalność gospodarczą .............................................................. 158
74. Budynek gospodarczy wykorzystywany do celów mieszkalnych ........................................ 161
75. Budynki internatowe ............................................................................................................. 163
76. Budynki na użytkach rolnych ............................................................................................... 167
77. Opodatkowanie lokalu mieszkalnego zajętego
na obsługę administracyjną biura ......................................................................................... 169
78. Opodatkowanie domków kempingowych ............................................................................ 170
79. Zawieszenie działalności gospodarczej a zasady opodatkowania budynków ...................... 171
80. Jak prawidłowo opodatkować grunty o powierzchni 0,1615 ha oznaczone
w ewidencji gruntów i budynków jako „dr”, stanowiące współwłasność osoby
fizycznej i spółki akcyjnej? ................................................................................................... 172
81. Nieruchomość współwłaścicieli, z których jeden jest przedsiębiorcą .................................. 173
82. Opodatkowanie budynków i budowli spółdzielni mieszkaniowej ....................................... 176
83. Jakimi stawkami należy opodatkować budynki mieszkalne i gospodarcze
będące w posiadaniu spółki? ................................................................................................ 177
84. Jak udokumentować „względy techniczne”? ....................................................................... 178
85. Jak opodatkować budynek w gospodarstwie rolnym okresowo zajęty na
prowadzenie działalności gospodarczej? .............................................................................. 181
8
Spis treści
86. Jak opodatkować część budynku, w którym prowadzi się w okresie letnim skup
runa leśnego? ........................................................................................................................ 182
87. Opodatkowanie gruntów i budynków spółki z o.o. prowadzącej działalność rolniczą ........ 183
88. Opodatkowanie garażu w budynku mieszkalnym ................................................................ 185
89. Jakimi stawkami podatku należy opodatkować budynek wczasowo-apartamentowy? ....... 186
90. Zmiana sposobu użytkowania gruntu i budynku a wysokość stawki podatku ..................... 188
91. Opodatkowanie nieruchomości będących w posiadaniu przedsiębiorcy ............................. 189
92. Opodatkowanie budynku mieszkalno-usługowego .............................................................. 191
93. Opodatkowanie budynku mieszkalnego będącego w posiadaniu przedsiębiorcy ................ 192
94. Jak opodatkować grunty przedsiębiorcy (osoby prawnej), przeznaczone na pasy
ochronne? .............................................................................................................................. 193
95. Jak należy opodatkować następujące pomieszczenia w budynku kina:
mieszkanie, kawiarnię i salę kina? ....................................................................................... 194
96. Jakimi stawkami należy opodatkować grunt pod budynkiem mieszkalnym
zajętym na prowadzenie działalności gospodarczej? ........................................................... 195
97. Opodatkowanie gruntów związanych z budynkami mieszkalnymi,
wykorzystywanych w części na prowadzenie działalności gospodarczej ............................ 196
98. Jakimi stawkami opodatkować całoroczny budynek letniskowy? ....................................... 197
99. Opodatkowanie budynku należącego do Ochotniczej Straży Pożarnej ................................ 200
100. Zasady opodatkowania gruntów stanowiących własność małżonków, z których
jeden prowadzi działalność gospodarczą .............................................................................. 201
101. Opodatkowanie obiektów budowlanych w agroturystyce .................................................... 203
102. Jak opodatkować budynki i grunty w gospodarstwie agroturystycznym? ........................... 205
103. Jakimi stawkami należy opodatkować budynek niemieszkalny rolnika
prowadzącego działalność polegającą na wynajmie pokoi gościnnych? ............................. 206
104. Jaką stawkę podatku od nieruchomości należy zastosować w przypadku, gdy
osoba fizyczna posiadająca gospodarstwo rolne prowadzi wynajem pokoi
w liczbie 5 oraz dodatkowo wynajmuje 3 pokoje w tym samym budynku
i zgłoszone ma je jako działalność gospodarczą? ................................................................. 209
105. Stawka podatku od nieruchomości dla budynków zajętych na prowadzenie
działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym ......... 211
106. Jak opodatkować garaże piętrowe? ...................................................................................... 217
107. Jak opodatkować budynek i grunt wykorzystywany na prowadzenie ośrodka
wczasowego? ........................................................................................................................ 217
108. Jak opodatkować zakupiony wraz z gruntami budynek mieszkalny do remontu
oraz budynek gospodarczy do wyburzenia? ......................................................................... 218
109. Budynki i budowle nieużytkowane ze względów technicznych .......................................... 219
110. Jak opodatkować nieruchomości ośrodka wypoczynkowego urzędu gminy? ..................... 222
111. Jak opodatkować niewykorzystywane nieruchomości jednostek samorządu
terytorialnego? ...................................................................................................................... 222
112. Jak opodatkować nieużywaną część zajazdu? ...................................................................... 223
113. Zasady opodatkowania gruntów i budynków zakładów opieki zdrowotnej ......................... 224
114. Czy brak decyzji organów administracji publicznej na prowadzenie składowiska
odpadów uzasadnia przyjęcie „względów technicznych”, o których mowa
w art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l.? ................................................................................................ 226
9
Spis treści
115. Budynek w części związany z działalnością gospodarczą a ustalenie podatku od
nieruchomości ....................................................................................................................... 230
116. Jak opodatkować wykorzystywany sezonowo budynek i stajnię wzniesione przez
spółkę z o.o. na własnych gruntach rolnych? ....................................................................... 231
117. Na czym polega „związek” nieruchomości z działalnością gospodarczą? ........................... 233
118. Czy posiadanie przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą
gruntów, budynków lub budowli zawsze przesądza o ich opodatkowaniu wg
najwyższych stawek? ............................................................................................................ 235
119. Czy zapisy wynikające z planu zagospodarowania przestrzennego decydują
o zaliczeniu gruntów do kategorii związanych z działalnością gospodarczą? ..................... 237
120. Według jakich stawek podatku od nieruchomości należy opodatkować budynki
aresztów śledczych i więzień? .............................................................................................. 238
121. Czy stawki podatku uchwalone w trakcie roku mogą być wprowadzone z mocą
wsteczną? .............................................................................................................................. 241
122. Czy określenie w uchwale rady gminy nowej stawki podatku jest możliwe po
upływie terminu do jego zapłaty? ......................................................................................... 242
123. Opodatkowanie lokali przedsiębiorcy niewykorzystywanych do prowadzenia
działalności gospodarczej ..................................................................................................... 242
124. Jak opodatkować grunt pod budynkiem mieszkalno-usługowym? ...................................... 244
125. Jak opodatkować budynki wykorzystywane przez domy opieki społecznej? ...................... 245
126. Opodatkowanie nieruchomości zajętych na prowadzenie komunalnej działalności
gospodarczej ......................................................................................................................... 246
127. Według jakich stawek podatku należy opodatkować gabinet lekarski znajdujący
się w budynku szkoły? .......................................................................................................... 249
128. Jak opodatkować młyn zakupiony z przeznaczeniem na pensjonat? ................................... 250
129. Opodatkowanie nieruchomości i obiektów budowlanych będących w posiadaniu
Centralnego Ośrodka Sportu ................................................................................................ 250
130. Jak opodatkować grunt okresowo wykorzystywany do działalności gospodarczej? ........... 257
131. Opodatkowanie biura GOPS znajdującego się w budynku urzędu gminy ........................... 258
132. Opodatkowanie lokalu użytkowego stanowiącego współwłasność ..................................... 259
133. Opodatkowanie działki rzemieślniczej ................................................................................. 262
134. Opodatkowanie gruntów spółki zakupionych pod budownictwo mieszkaniowe
w trakcie trwania inwestycji i po jej zakończeniu ................................................................ 263
135. Zasady opłacania podatku od nieruchomości przez spółkę jawną ....................................... 263
136. Jak rozumieć pojęcie „grunt związany z budynkiem mieszkalnym”? ................................. 264
137. Sposób opodatkowania budynków z lokalami pod wynajem ............................................... 264
138. Opodatkowanie gruntu zakupionego na wybudowanie mieszkań pod wynajem ................. 265
139. Jak należy opodatkować grunt pod budynkiem w sytuacji, gdy piętro budynku
stanowią lokale mieszkalne i są własnością osób prywatnych, zaś na parterze
znajduje się lokal użytkowy będący własnością przedsiębiorcy, który prowadzi
w nim działalność gospodarczą? .......................................................................................... 266
140. Brak uchwały w sprawie stawek podatku od nieruchomości ............................................... 267
141. Czy można zwolnić na mocy uchwały rady gminy drogi prywatne? ................................... 267
142. Opodatkowanie niewykorzystywanej części nieruchomości będącej w posiadaniu
przedsiębiorcy ....................................................................................................................... 269
10
Spis treści
143. Działalność sezonowa a obowiązek podatkowy ................................................................... 270
144. Samowola budowlana a sposób opodatkowania budynku i gruntu ...................................... 272
145. Opodatkowanie nieczynnej kotłowni ................................................................................... 272
146. Lokal zajęty przez partię polityczną ..................................................................................... 273
147. Zasady opodatkowania nieruchomości i obiektów budowlanych w przypadku
zawieszenia działalności gospodarczej ................................................................................. 274
148. Czy spółdzielnia producentów owoców i warzyw może korzystać ze zwolnienia
od podatku od nieruchomości uregulowanego w art. 7 ust. 1 pkt 13 u.p.o.l.? ..................... 275
149. Opodatkowanie budynków gospodarczych związanych z działalnością leśną .................... 278
150. Zwolnienie od podatku od nieruchomości budynków gospodarczych ................................. 279
151. Zwolnienie budynków służących wyłącznie działalności rolniczej ..................................... 281
152. Czy budynki będące własnością rolnika są zwolnione od podatku od
nieruchomości, gdy nie znajdują się na terenie gospodarstwa rolnego, tylko
np. w innej miejscowości? .................................................................................................... 282
153. Budynki służące przechowywaniu drewna opałowego a zwolnienie od podatku
od nieruchomości .................................................................................................................. 282
154. Opodatkowanie budynków zajętych na działy specjalne produkcji rolnej ........................... 283
155. Zwolnienie budowli kolejowych i zajętych pod nie gruntów ............................................... 283
156. Czy warunkiem stosowania zwolnienia z art. 7 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. jest faktyczne
wykorzystywanie lotniska? ................................................................................................... 286
157. Zwolnienie gruntów i budynków wpisanych indywidualnie do rejestru zabytków ............. 290
158. Jak opodatkować mieszkanie wyodrębnione w zabytkowym pałacu? ................................. 291
159. Czy grunty pod budynkami wpisanymi indywidualnie do rejestru zabytków są
zwolnione od podatku od nieruchomości? ........................................................................... 291
160. Opodatkowanie nieruchomości podmiotu prowadzącego zakład pracy chronionej ............ 293
161. Czy złe warunki pogodowe są przesłanką zaistnienia „względów technicznych”? ............. 295
162. Opodatkowanie gruntów i budynków organizacji pożytku publicznego ............................. 299
163. Zwolnienie budynków i budowli zajętych przez grupę producentów rolnych ..................... 301
164. Czy z tytułu zwolnienia od podatku od nieruchomości grup producentów rolnych
gminom przysługuje rekompensata z budżetu państwa? ...................................................... 303
165. Czy wydzierżawienie gruntu i budynku od gminy na prowadzenie przedszkola
uprawnia do korzystania ze zwolnienia od podatku uregulowanego w art. 7 ust. 2
pkt 2 u.p.o.l.? ........................................................................................................................ 304
166. Jakie są zasady opodatkowania nieruchomości zajętych na punkty przedszkolne
i zespoły wychowania przedszkolnego? ............................................................................... 305
167. Czy grunty i budynki stanowiące własność stowarzyszenia, zajęte na
prowadzenie szkoły są zwolnione od podatku? .................................................................... 306
168. Przekazanie gruntów na podstawie umowy dzierżawy zawartej stosownie do
przepisów u.u.s.r. a zwolnienie budynków gospodarczych .................................................. 307
169. Opodatkowanie gruntów pod jeziorem przepływowym ....................................................... 310
170. Czy grunty i budynki zajęte na prowadzenie warsztatu szkolnego korzystają ze
zwolnienia od podatku? ........................................................................................................ 310
171. Czy rada gminy może wprowadzać ulgi w podatku od nieruchomości? ............................. 311
172. Zwolnienie gruntów trwale zajętych na obozy i bazy wypoczynkowe dla młodzieży ........ 311
173. Dzierżawa gruntu przez zakład pracy chronionej a korzystanie ze zwolnienia
podatkowego ......................................................................................................................... 312
11
Spis treści
174. Obiekty wchodzące w skład zakładu pracy chronionej i służące prowadzeniu
zakładu a korzystanie ze zwolnienia .................................................................................... 313
175. Czy pomieszczenie wynajęte przez osobę fizyczną (nieposiadającą statusu
zakładu pracy chronionej) w celu prowadzenia działalności gospodarczej
(umowa najmu) w budynku, który należy do zakładu pracy chronionej, korzysta
ze zwolnienia podatkowego? ................................................................................................ 314
176. Kiedy nowo nabyte nieruchomości zakładu pracy chronionej korzystają ze
zwolnienia podatkowego? .................................................................................................... 314
177. Czy grunty zajęte na cmentarz parafialny korzystają ze zwolnienia od podatku od
nieruchomości? ..................................................................................................................... 315
178. Czy zakony płacą podatek od nieruchomości? ..................................................................... 318
179. Zwolnienie budynków położonych na terenach ogrodów działkowych .............................. 319
180. Jak opodatkować nieruchomość, której część podarowano osobie nieobjętej
zwolnieniem podatkowym? .................................................................................................. 320
181. Zwolnienie budowli wałów ochronnych, gruntów pod wałami ochronnymi
i położonych w międzywalach ............................................................................................. 321
182. Wpis do księgi wieczystej a moment powstania obowiązku podatkowego ......................... 324
183. Nabycie obiektu nowo wybudowanego a moment powstania obowiązku podatkowego .... 325
184. Nowo wybudowane budynki przedsiębiorcy ....................................................................... 328
185. Zakończenie budowy a moment powstania obowiązku podatkowego ................................. 330
186. Rozpoczęcie użytkowania budynku niewykończonego a ustalenie podatku od
nieruchomości ....................................................................................................................... 331
187. Od kiedy powstaje obowiązek w podatku od nieruchomości dla właściciela
lokalu, współużytkownika wieczystego gruntu? .................................................................. 331
188. Jak dokonać wymiaru podatku współwłaścicielom nieruchomości sądownie
podzielonej do korzystania? ................................................................................................. 332
189. Czy najemcy lokali mieszkalnych stanowiących własność gminy są podatnikami? ........... 333
190. Opodatkowanie gruntów stanowiących współwłasność osoby fizycznej i gminy ............... 334
191. Korekta deklaracji lub informacji ......................................................................................... 334
192. Jakie mogą być następstwa korekty deklaracji lub informacji? ........................................... 337
193. Jakie są zasady opodatkowania osób fizycznych będących współwłaścicielami
nieruchomości? ..................................................................................................................... 338
194. Jaki jest zakres odpowiedzialności inkasenta na gruncie k.k.s.? .......................................... 339
195. Czy podatnik podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego odpowiada w świetle
przepisów k.k.s. za niezłożenie deklaracji bądź też złożenie fałszywej deklaracji? ............ 344
196. Do kogo złożyć wniosek o ukaranie z k.k.s.? ....................................................................... 349
197. Informacja o nieruchomościach jako podstawa ustalenia podatku od nieruchomości ......... 349
198. Jak zwraca się nadpłacony podatek, jeżeli po kilku latach podatnik stwierdził, że
niesłusznie płaci podatek i złożył w 2009 r. nową informację o nieruchomościach? .......... 350
199. Wszczęcie postępowania w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego ...... 351
200. Czy można umorzyć opłatę prolongacyjną? ......................................................................... 351
201. Jak postąpić, gdy podatnik odmawia złożenia informacji w sprawie podatku od
nieruchomości? ..................................................................................................................... 351
202. Skutki niemożliwości wyegzekwowania należności ............................................................ 352
203. Moment powstania obowiązku podatkowego przy sprzedaży gruntów ............................... 352
12
Spis treści
204. Czy wszyscy współwłaściciele nieruchomości są zobowiązani do składania
zgłoszeń identyfikacyjnych? ................................................................................................. 353
205. Nieruchomość opuszczona a obowiązek podatkowy ........................................................... 353
206. Zasady odpowiedzialności solidarnej ................................................................................... 354
207. Skutki prawne związane ze śmiercią podatnika po doręczeniu decyzji wymiarowej .......... 354
208. Procedura związana z wydaniem decyzji o odpowiedzialności podatkowej
spadkobierców ...................................................................................................................... 355
209. Zwrot nadpłaty ...................................................................................................................... 356
210. Obowiązek weryfikowania przez organ podatkowy danych wykazywanych
w deklaracji podatkowej ....................................................................................................... 356
211. Uzupełnienie i korygowanie deklaracji podatkowej ............................................................ 358
212. Czy podatnicy mogą zapłacić podatek np. na poczcie w przypadku
wprowadzenia inkasa? .......................................................................................................... 359
213. W jakiej formie rada gminy powinna określić inkasentów?
Jakie są obowiązki inkasenta? .............................................................................................. 359
214. Czy organ podatkowy powinien wysyłać podatnikom informacje i deklaracje na
podatki od nieruchomości, rolny, leśny? .............................................................................. 360
215. Wydawanie postanowień wszczynających postępowanie podatkowe .................................. 360
216. Wzory informacji i deklaracji podatkowych ........................................................................ 361
217. Czy można żądać od podatnika złożenia informacji lub deklaracji, jeżeli rada
gminy nie podjęła stosownej uchwały ustalającej wzory tych formularzy? ........................ 362
218. Konsekwencje złożenia przez podatnika wadliwej informacji w sprawie podatku
od nieruchomości .................................................................................................................. 362
219. Czy istnieje możliwość odstąpienia od ustalania opłaty prolongacyjnej z innych
przyczyn niż wymienione w o.p.? ........................................................................................ 363
220. Kto decyduje o odstąpieniu od ustalenia opłaty prolongacyjnej? ........................................ 364
221. Jak powinien zachować się organ podatkowy w sytuacji, gdy podatnik nie złożył,
mimo ciążącego na nim obowiązku, deklaracji lub informacji o nieruchomościach? ......... 364
222. Zmiana formy organizacyjnej przedsiębiorcy a obowiązek podatkowy .............................. 365
223. Jak postąpić w przypadku popełnienia pomyłki przez urzędnika wydającego
decyzję podatkową? .............................................................................................................. 365
224. Postanowienie organu – forma wyznaczenia stronie terminu do wypowiedzenia
się w sprawie materiału dowodowego .................................................................................. 365
225. Jak należy rozumieć pojęcie „ważny interes podatnika” i „ważny interes
publiczny” użyte w przepisach art. 22 § 2, art. 48 § 1 i art. 67a § 1 o.p.? ............................ 366
226. Przesłanki wznowienia postępowania .................................................................................. 367
227. Czy rada gminy może zarządzić pobór podatku w drodze inkasa na części
terytorium gminy? ................................................................................................................ 367
228. Czy spółka osób fizycznych powinna złożyć informację, czy deklarację na
podatek od nieruchomości? .................................................................................................. 368
229. Stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości ........................................................... 370
230. Czy w związku z art. 84 § 1 i 2 o.p. notariusze są zobowiązani przekazywać
burmistrzowi informacje wynikające ze zdarzeń prawnych, które mogą
spowodować powstanie zobowiązania podatkowego? ......................................................... 371
231. Czy w przypadku nabycia nieruchomości obowiązek podatkowy powstaje
dopiero po wpisaniu nowego właściciela do ewidencji gruntów i budynków? ................... 372
13
Spis treści
232. Obowiązek składania deklaracji podatkowych przez osoby prawne .................................... 373
233. Czy podmiot korzystający ze zwolnienia od podatku od nieruchomości na mocy
art. 55 ust. 4 u.s.p.k.k. ma obowiązek złożyć deklarację na podatek? ................................. 374
234. Wznowienie postępowania o zwrot nienależnie wpłaconego podatku ................................ 375
235. Jakie są zasady opodatkowania części wspólnych budynku i gruntu przy odrębnej
własności lokali? ................................................................................................................... 375
Rozdział II
Podatek rolny..........................................................................................................................377
236. Dzierżawca czy poddzierżawca jest podatnikiem podatku rolnego? ................................... 377
237. Obowiązek podatkowy w przypadku współwłasności lub współposiadania
gospodarstwa rolnego ........................................................................................................... 377
238. Na jakich zasadach opodatkowane są podatkiem rolnym grunty gospodarstwa
rolnego będące współwłasnością podatników? .................................................................... 378
239. Opodatkowanie gruntów rolnych wydzierżawionych od nadleśnictwa ............................... 380
240. Wydzierżawienie gruntów rolnych a podatnik podatku rolnego .......................................... 381
241. Czy na nieformalnym nabywcy gruntu ciąży obowiązek podatkowy? ................................ 383
242. Obowiązek podatkowy współwłaścicieli wspólnoty gruntowej ........................................... 383
243. Kto jest podatnikiem w przypadku śmierci właściciela gruntów rolnych? .......................... 384
244. Dzierżawa gruntów na podstawie umowy o ubezpieczeniu społecznym rolników
a obowiązek podatkowy w podatku rolnym ......................................................................... 385
245. Kto jest podatnikiem w zakresie gruntów i budynków gospodarstwa rolnego? .................. 386
246. Bezumowne posiadanie gruntów rolnych Skarbu Państwa a obowiązek podatkowy .......... 387
247. Czy podmiot, który użytkuje gospodarstwo rolne i płaci podatek rolny, jest
posiadaczem samoistnym? ................................................................................................... 388
248. Jak opodatkować grunty rolne dzierżawione przez stowarzyszenie? ................................... 389
249. Opodatkowanie użytków rolnych i położonego na nich budynku gospodarczego .............. 390
250. Jak opodatkować grunty rolne, na których znajduje się sklep? ............................................ 391
251. Czy grunty na użytkach rolnych z klasą gruntów (Lz/R V, Lz/PS IV)
w gospodarstwach rolnych podlegają przeliczeniu na hektary przeliczeniowe? ................. 392
252. Opodatkowanie gruntów niesklasyfikowanych .................................................................... 392
253. Jak opodatkować grunty sklasyfikowane jako W/Ł IV (rów na łące)
w gospodarstwach rolnych? .................................................................................................. 393
254. Jak należy opodatkować grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów jako B-R
IVb, na których znajduje się budynek mieszkalny? ............................................................. 393
255. Według jakich stawek opodatkować użytki rolne zajęte na wydobycie kopalin? ................ 394
256. Grunty rolne zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej ........................................... 396
257. Jak opodatkować nieruchomości spółki z o.o. prowadzącej działalność rolniczą? .............. 397
258. Jak opodatkować grunty o powierzchni 0,1564 ha sklasyfikowane w ewidencji
gruntów i budynków jako: B R IIIa (0,0788 ha) oraz B (0,0776 ha)? .................................. 399
259. Aktualizacja ewidencji gruntów i budynków ....................................................................... 400
260. Decyzja o wyłączeniu gruntów z produkcji rolniczej a zasady opodatkowania gruntu ....... 403
261. Opodatkowanie użytków rolnych i budynku gospodarczego będących
w posiadaniu przedsiębiorcy ................................................................................................ 405
262. Jakie użytki gruntowe wchodzą w skład gospodarstwa rolnego w rozumieniu k.c.? .......... 406
14
Spis treści
263. Definicja gospodarstwa rolnego ........................................................................................... 406
264. Ustalenie normy obszarowej gospodarstwa rolnego ............................................................ 408
265. Sposób i forma opodatkowania współwłaścicieli gruntów rolnych ..................................... 409
266. Czy nieużytki podlegają opodatkowaniu podatkiem rolnym? ............................................. 409
267. Czy dane z ewidencji gruntów mogą być samoistną podstawą do dokonania
wymiaru podatku? ................................................................................................................ 410
268. Opodatkowanie nieużytków ................................................................................................. 410
269. Opodatkowanie użytków rolnych zajętych na budowę wieży telefonii komórkowej .......... 411
270. Użytki rolne będące w posiadaniu przedsiębiorcy ............................................................... 412
271. Jak opodatkować grunty rolne będące w posiadaniu spółki cywilnej? ................................ 415
272. Jak należy opodatkować grunt sklasyfikowany w ewidencji gruntów i budynków
jako B-R V? .......................................................................................................................... 415
273. Czy grunty rolne zakupione przez wspólników spółki cywilnej należy traktować
jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej? ................................................ 416
274. Jak opodatkować grunty rolne o powierzchni mniejszej niż 1 ha nabyte przez
przedsiębiorców? .................................................................................................................. 417
275. Opodatkowanie gruntów zajętych na żwirownię .................................................................. 418
276. Budynek na użytku rolnym ................................................................................................... 420
277. Jak opodatkować zrekultywowane grunty poeksploatacyjne? ............................................. 421
278. Opodatkowanie użytków rolnych będących w posiadaniu zakładu gospodarki
komunalnej ........................................................................................................................... 424
279. Jak należy opodatkować grunty rolne zajęte na prowadzenie działalności
gospodarczej? ...............................................................................................................426
280. Grunty siedliska związane z działalnością gospodarczą i rolniczą ...................................... 427
281. Użytek rolny zajęty na parking pojazdów wykorzystywanych do działalności
gospodarczej ......................................................................................................................... 428
282. Opodatkowanie użytków rolnych będących w posiadaniu spółki z o.o. .............................. 429
283. Jak należy opodatkować grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów jako W – rowy? ..... 430
284. Współwłasność a obliczanie normy obszarowej gospodarstwa rolnego .............................. 431
285. Współwłasność a norma obszarowa gospodarstwa rolnego ................................................. 432
286. Jakimi stawkami należy opodatkować grunty gospodarstwa rolnego
stanowiącego współwłasność? ............................................................................................. 433
287. W jaki sposób rada gminy może obniżyć stawkę podatku rolnego? .................................... 434
288. Opodatkowanie użytków rolnych nieposiadających oznaczenia klas gleboznawczych ...... 435
289. Jaką stawką podatku rolnego należy objąć użytki rolne w sytuacji, gdy jeden
z małżonków figuruje w ewidencji gruntów jako właściciel 0,70 ha użytków
rolnych, a drugi z małżonków jako właściciel 0,40 ha użytków rolnych? ........................... 437
290. Jaką stawką opodatkować 0,5 ha użytków rolnych własnych w sytuacji, gdy
dodatkowo dzierżawi się 2 ha? ............................................................................................. 437
291. Stawka podatku rolnego dla gruntów użytkowanych rolniczo o powierzchni
mniejszej niż 1 ha ................................................................................................................. 438
292. Współwłasność gruntów a wysokość stawek podatku rolnego ............................................ 439
293. Zwolnienie od podatku gruntów nabytych na powiększenie gospodarstwa rolnego ........... 440
294. Zwolnienie od podatku rolnego gruntów przeznaczonych na utworzenie nowego
gospodarstwa rolnego lub powiększenie już istniejącego do powierzchni
nieprzekraczającej 100 ha ..................................................................................................... 441
15
Spis treści
295. Współwłasność a zwolnienie od podatku gruntów nabytych na powiększenie
gospodarstwa rolnego ........................................................................................................... 442
296. Zwolnienie od podatku gruntów zakupionych na utworzenie gospodarstwa ....................... 443
297. Zrzeczenie się przez rolnika części gruntów AWRSP objętych w trwałe
zagospodarowanie a korzystanie ze zwolnienia podatkowego ............................................. 443
298. Grunty będące w trwałym zagospodarowaniu a dopuszczalność stosowania
zwolnienia od podatku rolnego uregulowanego w art. 12 ust. 1 pkt 4 u.p.r. ........................ 444
299. „Ulgi” i „zwolnienia” na gruncie u.p.r. ................................................................................ 446
300. Ulga w podatku rolnym na powiększenie gospodarstwa rolnego ........................................ 447
301. Podział przez współwłaścicieli gruntów objętych zwolnieniem podatkowym
a konstrukcja tego zwolnienia .............................................................................................. 447
302. Zaniechanie poboru podatku rolnego ................................................................................... 448
303. Zezwolenie rady gminy na wyłączenie gruntów na cele nierolnicze a zwolnienie
od podatku rolnego ............................................................................................................... 448
304. Co potwierdza wystąpienie na danym terenie klęski żywiołowej? ...................................... 449
305. Sposób liczenia 5-letniego okresu zwolnienia podatkowego z tytułu nabycia gruntów ...... 451
306. Wykupienie gruntów rolnych objętych w trwałe zagospodarowanie a prawo do
zwolnienia z podatku ............................................................................................................ 451
307. Zasady obliczania 20% powierzchni użytków rolnych a wniosek o zwolnienie
podatkowe gruntów, na których zaprzestano produkcji rolnej ............................................. 452
308. Zasady stosowania zwolnienia z art. 12 ust. 1 pkt 4 u.p.r. przy współwłasności gruntów .......452
309. Tryb i warunki stosowania zwolnienia z art. 12 ust. 1 pkt 4 u.p.r. ....................................... 454
310. Czy osobie, która poniosła koszty na odnowienie rowów melioracyjnych
i udokumentuje to fakturą wystawioną przez wykonawcę, przysługuje ulga inwestycyjna? ..... 455
311. Udokumentowanie nakładów inwestycyjnych fakturami VAT wystawionymi
w języku obcym a ulga inwestycyjna w podatku rolnym ..................................................... 455
312. Ulga inwestycyjna z tytułu zakupu i zainstalowania deszczowni oraz urządzeń
zaopatrzenia gospodarstwa w wodę ..................................................................................... 463
313. Wydatki na modernizację budynku inwentarskiego a ulga inwestycyjna
w podatku rolnym ................................................................................................................. 464
314. Czy rolnikowi przysługuje ulga inwestycyjna z tytułu modernizacji budynku kotłowni? ... 465
315. Prawne wymogi rachunku dokumentującego wydatek inwestycyjny .................................. 466
316. Czy dla stosowania ulgi inwestycyjnej konieczne jest przedstawienie pozwolenia
na budowę? ........................................................................................................................... 467
317. Cofnięcie decyzji w sprawie ulgi inwestycyjnej .................................................................. 468
318. Czy osobie, która poniosła koszty na zakup rur drenarskich oraz ich założenie na
polach, przysługuje ulga inwestycyjna w podatku rolnym? ................................................. 469
319. Jak należy naliczyć ulgę inwestycyjną w przypadku współwłasności małżeńskiej? ........... 470
320. Dopłaty ARiMR do kredytu inwestycyjnego a dopuszczalność przyznania ulgi
inwestycyjnej ........................................................................................................................ 471
321. Ulga inwestycyjna z tytułu zakupu mieszalnika paszowego ................................................ 472
322. Darowizna gruntów rolnych a ulga inwestycyjna ................................................................ 472
323. Modernizacja budynków inwentarskich a ulga inwestycyjna .............................................. 474
324. Ulga inwestycyjna w przypadku braku dokumentacji potwierdzającej
modernizację budynku .......................................................................................................... 474
325. Czy do wydatków inwestycyjnych można zaliczyć własne nakłady robocizny? ................. 476
16
Spis treści
326. Czy z tytułu wydatków na część inwentarską budynku przysługuje ulga inwestycyjna? .... 476
327. Czy ulga inwestycyjna przysługuje w przypadku dokonywania modernizacji
budynków niebędących własnością rolnika? ........................................................................ 477
328. Przejście kwoty niewykorzystanej ulgi inwestycyjnej ......................................................... 477
329. Termin ukończenia inwestycji a ulga podatkowa ................................................................. 479
330. Zamontowanie wodomierza a ulga inwestycyjna w podatku rolnym .................................. 479
331. Ulga inwestycyjna z tytułu zainstalowania sprzętu do
mechanicznego usuwania obornika ...................................................................................... 480
332. Dopłaty ARiMR do kredytu inwestycyjnego a ulga inwestycyjna ....................................... 481
333. Czy udzielając ulgi inwestycyjnej w podatku rolnym z tytułu budowy lub
modernizacji budynku inwentarskiego, można uwzględnić faktury za narzędzia
zakupione w związku z prowadzoną inwestycją, np. wiertarka, taczka, zagęszczarka? ...... 482
334. Moment poniesienia wydatków a ulga inwestycyjna ........................................................... 483
335. Czy w przypadku realizacji inwestycji na użyczonych gruntach gospodarstwa
rolnego przysługuje ulga inwestycyjna? ............................................................................... 483
336. Ulga z tytułu utworzenia nowego gospodarstwa rolnego lub powiększenia już
istniejącego ........................................................................................................................... 484
337. Zakup gruntów a zwolnienie gruntów nabytych na powiększenie gospodarstwa rolnego ... 485
338. Umowa przedwstępna a możliwość stosowania zwolnienia podatkowego z art. 12
ust. 1 pkt 4 u.p.r. ................................................................................................................... 486
339. Zwolnienie podatkowe związane z odłogowaniem gruntów ................................................ 487
340. Wyłączenie gminy z obowiązku podatkowego w podatku rolnym ...................................... 487
341. Zasady stosowania ulg i zwolnień w podatku rolnym .......................................................... 488
342. Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych ..................................................... 489
343. Czy dla stosowania zwolnienia z art. 12 ust. 2 u.p.r. konieczne jest złożenie wniosku? ..... 490
344. Zwolnienie od podatku rolnego gruntów wpisanych indywidualnie do rejestru zabytków . 491
345. Zasady opodatkowania gruntów rolnych wpisanych do rejestru zabytków ......................... 492
346. Czy nabycie nieruchomości w drodze licytacji jest rodzajem umowy sprzedaży,
o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 4 lit. a) u.p.r.? ................................................................. 494
347. Zaniechanie ustalenia zobowiązania podatkowego .............................................................. 495
348. Nabycie gruntów na współwłasność a dopuszczalność stosowania zwolnienia od
podatku rolnego z art. 12 ust. 1 pkt 4 u.p.r. .......................................................................... 495
349. Czy każdemu ze współwłaścicieli należy doręczyć nakaz zapłaty? ..................................... 497
350. Opodatkowanie użytków rolnych będących w posiadaniu gminnej jednostki
organizacyjnej ....................................................................................................................... 498
351. Sposób i forma opodatkowania współwłaścicieli gospodarstwa rolnego ............................ 499
352. Czy wydrukowanie nakazu płatniczego na osobę nieżyjącą skutkuje powstaniem
zobowiązania podatkowego? ................................................................................................ 500
353. Wymiar podatków w jednej decyzji ..................................................................................... 500
354. Kiedy rolnikowi zwolnionemu z podatku rolnego można wystawić nakaz
płatniczy na łączne zobowiązanie pieniężne? ...................................................................... 501
355. Kiedy organ podatkowy może wydać decyzję na łączne zobowiązanie pieniężne? ............ 502
356. Obowiązek podatkowy współwłaścicieli z tytułu władania gruntami rolnymi
i budynkami mieszkalnymi ................................................................................................... 502
17
Spis treści
357. Zasady wystawiania nakazu płatniczego, gdy grunty rolne znajdują się na terenie
kilku gmin ............................................................................................................................. 503
358. Czy grunty, które w ewidencji geodezyjnej oznaczone są symbolem R VIz i Ps
VIz, wlicza się do powierzchni użytków rolnych gospodarstwa rolnego? ........................... 504
Rozdział III
Podatek leśny ..........................................................................................................................506
359. Dzierżawca jako podatnik .................................................................................................... 506
360. Jakie skutki podatkowe powoduje wykorzystywanie gruntów leśnych na
działalność gospodarczą inną niż leśna? .............................................................................. 508
361. Jak opodatkować grunt sklasyfikowany jako las, będący własnością spółki z o.o.?
Czy taki grunt może być lasem, skoro nie ma tam zadrzewień? .......................................... 510
362. Jak opodatkować grunty pod domkiem letniskowym wybudowanym w lesie? ................... 511
363. Jak opodatkować grunt o powierzchni 6400 m
2
, który w ewidencji gruntów
oznaczony jest symbolem Ls? .............................................................................................. 512
364. Opodatkowanie lasów i gruntów rolnych wydzierżawionych osobom fizycznym .............. 512
365. Jak opodatkować grunty sklasyfikowane jako dr Ls IV? ..................................................... 513
366. Jak opodatkować grunty sklasyfikowane jako Ls, na których znajdują się
budynki mieszkalne? ............................................................................................................ 514
367. Czy grunty zajęte pod wieloletnie zalesienia, sklasyfikowane w ewidencji pod
symbolem Tr, podlegają opodatkowaniu podatkiem leśnym? .............................................. 515
368. Jakim podatkiem opodatkować grunt stanowiący własność spółki z o.o. o pow.
113 740 m2, który w ewidencji geodezyjnej oznaczony jest symbolem Ls IV oraz
Lz VI u podatnika posiadającego gospodarstwo rolne? ....................................................... 515
Rozdział IV
Opłaty lokalne ........................................................................................................................517
369. Czy fakt wystawienia towaru na targowisku jest wystarczającą przesłanką
uzasadniającą pobranie opłaty targowej? ............................................................................. 517
370. Czy sprzedaż towarów na chodniku podlega opłacie targowej? .......................................... 518
371. Czy sprzedawca kurczaków z rożna powinien płacić opłatę targową? Rożna te są
ustawione na terenie dzierżawionym od osoby fizycznej. .................................................... 519
372. Czy opłatę targową można pobierać w drodze miesięcznego abonamentu? ........................ 519
373. Sprzedaż w kioskach a opłata targowa ................................................................................. 520
374. Na jakiej podstawie należy uznać, czy dany obiekt jest targowiskiem pod dachem
lub halą używaną do targów, aukcji i wystaw? ..................................................................... 522
375. Czy można pobierać opłatę targową od osób handlujących w pawilonach
handlowych w przejściach podziemnych? ........................................................................... 525
376. Czy uchwałą rady gminy w sprawie opłaty targowej można wprowadzić opłatę
zryczałtowaną? ..................................................................................................................... 526
377. Czy w uchwale rady gminy można wprowadzić zapis mówiący, że wysokość
opłaty targowej zależy od wielkości zajętej powierzchni? ................................................... 527
378. Czy hala targowa jest targowiskiem? ................................................................................... 527
18
Spis treści
379. Opłata targowa a inne należności za korzystanie z urządzeń targowych i usługi
świadczone przez prowadzącego targowisko ....................................................................... 528
380. Czy dokonywanie sprzedaży z obiektu kontenerowego typu „szczęka” podlega
opłacie targowej? .................................................................................................................. 529
381. Czy na terenie gminy musi obowiązywać opłata od posiadania psów? ............................... 532
382. Czy rada gminy może, a jeżeli tak – to na jakiej podstawie prawnej znieść
wprowadzony uprzednio obowiązek uiszczania opłaty od posiadania psów? ..................... 532
383. W jakim trybie wymierza się opłatę od posiadania psów? ................................................... 532
384. Zwolnienie z opłaty od posiadania psów .............................................................................. 533
385. Jaki okres pobytu uzasadnia pobór opłaty miejscowej? ....................................................... 533
386. Czy od osób studiujących w systemie zaocznym, nocujących w hotelu należy
pobierać opłatę miejscową? .................................................................................................. 534
387. Zwolnienie z opłaty uzdrowiskowej podatników podatku od nieruchomości ..................... 534
388. Jak rozumieć pobyt w celach zdrowotnych, który uzasadnia realizowanie opłaty
uzdrowiskowej? .................................................................................................................... 534
389. Według jakich kryteriów określać warunki umożliwiające pobyt w celach
turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych, których istnienie
umożliwia pobieranie opłaty miejscowej? ........................................................................... 535
Rozdział V
Podatek od środków transportowych ...............................................................................537
390. Jak ustalić dopuszczalną masę całkowitą samochodu ciężarowego? ................................... 537
391. Czy samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej równej 3,5 tony
podlega opodatkowaniu? ...................................................................................................... 537
392. W jaki sposób określić dopuszczalną masę całkowitą zespołu pojazdów? .......................... 538
393. Dowód rejestracyjny jako podstawa ustalenia dopuszczalnej masy całkowitej
zespołu pojazdów ................................................................................................................. 540
394. Na jakiej podstawie można ustalić rodzaj i parametry środka transportowego? .................. 541
395. Jak ustalić parametry naczepy niezbędne do jej opodatkowania? ........................................ 543
396. Jak liczyć dopuszczalną masę całkowitą przyczepy łącznie z pojazdem silnikowym? ....... 544
397. Czy opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych podlega ciągnik
siodłowy w sytuacji, gdy jego właściciel nie posiada naczepy ani też przyczepy? ............. 546
398. Czy ciągnik rolniczy podlega opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych? .... 546
399. Opodatkowanie przyczep ..................................................................................................... 547
400. Czy przyczepa wykorzystywana do działalności rolniczej podlega opodatkowaniu? ......... 547
401. Przesłanki objęcia przyczepy wyłączeniem od opodatkowania podatkiem od
środków transportowych ....................................................................................................... 549
402. Jak ustalić, czy naczepy lub przyczepy są związane wyłącznie z działalnością rolniczą?... 552
403. Czy właściciel naczepy musi prowadzić działalność rolniczą, aby nie podlegała
ona opodatkowaniu? ............................................................................................................. 554
404. Czy każdy właściciel użytków rolnych jest podatnikiem podatku rolnego
w rozumieniu art. 8 pkt 5 i 6 u.p.o.l.? ................................................................................... 554
405. Opodatkowanie samochodu ciężarowego wykorzystywanego do działalności rolniczej .... 555
406. Kto jest podatnikiem w sytuacji, gdy na samochodzie ustanowiony jest zastaw bankowy?....556
19
Spis treści
407. Kto powinien płacić podatek w sytuacji, gdy właścicielem jest przedsiębiorca,
w stosunku do którego ogłoszono postępowanie upadłościowe i ustanowiono syndyka? ... 557
408. Spółka jawna jako podatnik podatku od środków transportowych ...................................... 558
409. Umowa przewłaszczenia a obowiązek podatkowy .............................................................. 559
410. Zajęcie pojazdów przez komornika a obowiązek podatkowy .............................................. 561
411. Leasing środków transportowych ......................................................................................... 561
412. Czy umowa leasingu może wskazywać podatnika podatku od środków transportowych? .......562
413. Opodatkowanie pojazdu będącego własnością zagranicznej firmy leasingowej .................. 563
414. Czy obowiązek podatkowy spoczywa na posiadaczu środka transportowego
zarejestrowanego na terytorium RP jako powierzonego przez podmiot zagraniczny? ........ 564
415. Co należy rozumieć przez pojęcie „miejsce zamieszkania” i „siedziba
podatnika”, o których mowa w art. 9 ust. 7 u.p.o.l.? ............................................................ 566
416. Miejsce zamieszkania a miejsce zameldowania ................................................................... 567
417. Jakie kryterium decyduje o właściwości organu podatkowego w przypadku
spółki z o.o. posiadającej środki transportowe? ................................................................... 568
418. Gdzie należy uiścić podatek w przypadku przedsiębiorstwa wielozakładowego? ............... 568
419. Gdzie powinien być uiszczany podatek od środków transportowych
wykorzystywanych przez zakład? ........................................................................................ 569
420. Zmiana miejsca zamieszkania a właściwość organu podatkowego ..................................... 570
421. Właściwość miejscowa organu podatkowego w przypadku podatników
zamieszkujących za granicą .................................................................................................. 571
422. Złożenie deklaracji w trakcie postępowania podatkowego .................................................. 573
423. Korekta deklaracji w trakcie postępowania podatkowego ................................................... 573
424. Jak wygląda korekta deklaracji DT-1 dokonywana przez organ podatkowy
z urzędu (art. 274 o.p.)? ........................................................................................................ 573
425. Kiedy organ podatkowy może samodzielnie skorygować deklarację na podatek
od środków transportowych? ................................................................................................ 575
426. Postępowanie w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego ...................... 576
427. Co zrobić z podatnikiem, który się wymeldował, a od starosty mamy informację,
że pojazdy są nadal zarejestrowane na terenie naszej gminy? ............................................. 580
428. Co zrobić z podatnikiem podatku od środków transportowych, który jest
zameldowany w naszej gminie, ale faktycznie w niej nie przebywa? .................................. 581
429. Gdzie powinien być płacony i kto powinien płacić podatek od środków
transportowych wykorzystywanych przez oddział osoby prawnej? ..................................... 582
430. Co przesądza o posiadaniu środka transportowego przez oddział? ...................................... 583
431. Właściwość organu podatkowego w sprawie podatku od środków
transportowych w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą ........ 586
432. Zmiana miejsca zameldowania a właściwość organu podatkowego .................................... 588
433. Przerejestrowanie pojazdu a właściwość organu podatkowego ........................................... 590
434. Właściwość organu podatkowego w przypadku środków transportowych
stanowiących współwłasność ............................................................................................... 591
435. Jaki organ podatkowy jest właściwy w przypadku nieprzerejestrowania pojazdu
na współwłaścicieli? ............................................................................................................. 592
436. Jakie są skutki zmiany właściwości miejscowej organu podatkowego w trakcie
roku podatkowego? ............................................................................................................... 593
20
Spis treści
437. Czy organ podatkowy niewłaściwy miejscowo, do którego złożono deklarację
DT-1, powinien ją przekazać organowi właściwemu? ......................................................... 594
438. Jakie są skutki błędnego określenia właściwości organu podatkowego? ............................. 595
439. Właściwość organu podatkowego w przypadku osób fizycznych prowadzących
działalność gospodarczą ....................................................................................................... 596
440. Właściwość organu podatkowego w przypadku leasingowanych środków transportowych ...... 596
441. Skutki braku deklaracji na podatek od środków transportowych ......................................... 597
442. Jakie działania powinien podjąć organ podatkowy, który ustalił, że podatnik
zapłacił podatek w niewłaściwym organie podatkowym?.................................................... 598
443. Jak należy postępować w przypadku, gdy powstanie spór o właściwość
pomiędzy organami podatkowymi? ...................................................................................... 598
444. Czy kupujący pojazd zarejestrowany na sprzedawcę jest zobowiązany płacić podatek
od następnego miesiąca po nabyciu, czy „przerejestrowaniu” pojazdu na siebie?...................... 600
445. Czy w każdym przypadku rejestracji środka transportowego powstaje obowiązek
uiszczenia podatku? .............................................................................................................. 601
446. Śmierć podatnika a realizacja podatku od środków transportowych ................................... 601
447. Śmierć strony postępowania w sprawie określenia wysokości zobowiązania
podatkowego ......................................................................................................................... 603
448. Śmierć podatnika, któremu doręczono decyzję określającą wysokość
zobowiązania podatkowego .................................................................................................. 604
449. Obowiązek przesyłania informacji przez starostę ................................................................ 605
450. Odsetki od zaległości w podatku od środków transportowych ............................................ 605
451. Stwierdzenie nadpłaty w podatku od środków transportowych ........................................... 606
452. Umorzenie zaległości w podatku od środków transportowych ............................................ 607
453. Zabezpieczenie zobowiązań z tytułu podatku od środków transportowych ......................... 607
454. Jak można uzyskać informację, czy podatnik ma środki transportowe, na których
można ustanowić zastaw skarbowy? .................................................................................... 608
455. Skutki wystawienia zaświadczenia o braku zobowiązań zbywcy ........................................ 609
456. Czy faktura jest dokumentem, który potwierdza przejście obowiązku podatkowego? ........ 610
457. Czy umowa sprzedaży ciągnika siodłowego niezgłoszona w wydziale
komunikacji może skutkować przejściem obowiązku podatkowego? ................................. 611
458. Podatek od czynności cywilnoprawnych a ważność umowy sprzedaży .............................. 612
459. Umowa sprzedaży a obowiązek podatkowy ......................................................................... 612
460. Zmiana ostatecznej decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego
w podatku od środków transportowych ................................................................................ 614
461. Jakie okoliczności są wystarczające, aby wydać decyzję określającą wysokość
zobowiązania w podatku od środków transportowych? ....................................................... 614
462. Co zrobić, gdy podatnik nie składa deklaracji na podatek od środków transportowych? .... 615
463. Skąd organ podatkowy może czerpać dane o dacie nabycia pojazdów? .............................. 616
464. Rejestracja pojazdu w Polsce a obowiązek podatkowy ........................................................ 617
465. Moment powstania obowiązku podatkowego ...................................................................... 618
466. Decyzja o wyrejestrowaniu pojazdu ..................................................................................... 618
467. Nabycie pojazdu a powstanie obowiązku podatkowego ...................................................... 619
468. Czy zlicytowanie pojazdu skutkuje wygaśnięciem obowiązku podatkowego? ................... 619
469. Czy czasowe zarejestrowanie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego? ................. 620
21
Spis treści
470. Obowiązek podatkowy przy współwłasności środków transportowych .............................. 620
471. Podatnik zamieszkały za granicą .......................................................................................... 622
472. Współwłasność a wyłączenie z opodatkowania naczep i przyczep ..................................... 623
473. Zmiana dowodu rejestracyjnego a obowiązek podatkowy ................................................... 623
474. Wygaśnięcie obowiązku podatkowego w związku z wyrejestrowaniem środka
transportowego ..................................................................................................................... 624
475. Zezłomowanie pojazdu a obowiązek podatkowy ................................................................. 625
476. Czy kradzież pojazdu skutkuje wygaśnięciem obowiązku podatkowego? .......................... 625
477. Co to jest czasowe wycofanie pojazdu z ruchu i gdzie jest ono uregulowane? ................... 626
478. W jakim trybie pojazd jest czasowo wycofywany z ruchu? Czy odbywa się to na
wniosek, czy z urzędu? ......................................................................................................... 628
479. Skąd organ podatkowy ma uzyskać informację o tym, że pojazd czasowo
wycofano z ruchu? ................................................................................................................ 628
480. Czy z otrzymaniem przez podatnika decyzji o przedłużeniu okresu czasowego
wycofania pojazdu z ruchu wiąże się konieczność złożenia deklaracji? .............................. 629
481. Czasowe wycofanie pojazdu z ruchu a raty podatku od środków transportowych .............. 630
482. Wydanie decyzji o czasowym wycofaniu z ruchu a wygaśnięcie obowiązku podatkowego ...... 632
483. Jak ustalamy moment dopuszczenia pojazdu do ruchu po upływie okresu
czasowego wycofania pojazdu z ruchu? ............................................................................... 632
484. Jak należy ustalić wysokość rat podatku u podatnika, który uzyskał decyzję
o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu przed zapłatą I raty podatku? .............................. 634
485. Czasowe wycofanie pojazdu z ruchu a obowiązek składania deklaracji .............................. 634
486. Obowiązki podatnika związane z uzyskaniem decyzji o czasowym wycofaniu
pojazdu z ruchu ..................................................................................................................... 634
487. Okres czasowego wycofania pojazdu z ruchu ...................................................................... 635
488. Obowiązek składania deklaracji ........................................................................................... 636
489. Sposób płatności podatku od środków transportowych ....................................................... 636
490. Czy można zapłacić podatek jedynie za konkretny środek transportowy? .......................... 637
491. Czy podatnik, który nie płacił w 2008 r. podatku, może w 2009 r. złożyć
deklarację, czy też trzeba mu wydać decyzję określającą? .................................................. 638
492. Termin płatności podatku od środków transportowych ........................................................ 639
493. Zaokrąglanie podatku od środków transportowych .............................................................. 639
494. Czy w świetle art. 63 § 2 o.p. podatek od środków transportowych powinien być
zaokrąglany? ......................................................................................................................... 640
495. Czy można opodatkować pojazd, dla którego nie określono stawki w uchwale
rady gminy? .......................................................................................................................... 641
496. Liczba osi pojazdu jako element kształtujący wysokość podatku od środków
transportowych ..................................................................................................................... 641
497. Naliczanie odsetek od zaległości w podatku od środków transportowych .......................... 642
498. Czy nadpłata w podatku od środków transportowych podlega zaokrągleniu
zgodnie z art. 63 o.p.? ........................................................................................................... 644
499. Nadpłata w podatku od środków transportowych ................................................................ 644
500. Opłata z tytułu udokumentowanej trwałej i zupełnej utraty posiadania pojazdu
bez zmiany w zakresie prawa własności .............................................................................. 645
501. Jakie są zasady waloryzacji stawek minimalnych i maksymalnych? ................................... 648
22
Spis treści
502. Jakie podstawowe zasady powinny być respektowane przez radę gminy przy
podejmowaniu uchwały w sprawie stawek podatku od środków transportowych? ............. 649
503. Czy rada gminy może uchwalić stawki zerowe w podatku od środków transportowych? .. 650
504. Czy w trakcie roku podatkowego można podwyższać stawki podatku? .............................. 651
505. Czy rada gminy (miasta) może określać stawki jedynie za drugie półrocze? ...................... 652
506. Różnicowanie stawek podatku od środków transportowych wg dopuszczalnej
masy całkowitej pojazdu ...................................................................................................... 652
507. Różnicowanie stawek podatku od środków transportowych w zależności od
wpływu pojazdu na środowisko naturalne ............................................................................ 653
508. Na podstawie jakich dokumentów można ustalić, że pojazd jest zabytkowy? .................... 653
509. Zwolnienie środków transportowych stanowiących zapasy mobilizacyjne ......................... 654
510. Zwolnienie pojazdów specjalnych ........................................................................................ 656
511. Pojazd specjalny a pojazd specjalizowany ........................................................................... 657
512. Co należy rozumieć przez pojęcie „pojazdy używane do celów specjalnych”? .................. 658
513. Czy pojazdy specjalne korzystające ze zwolnienia od podatku należy deklarować? ........... 660
514. Czy rada gminy może wprowadzać częściowe zwolnienia od podatku od
środków transportowych? ..................................................................................................... 661
515. Czy rada gminy może wprowadzić zwolnienia podmiotowe w podatku od
środków transportowych? ..................................................................................................... 662
516. Podstawa zwrotu podatku od pojazdów wykorzystywanych w transporcie
kombinowanym .................................................................................................................... 663
517. Zwrot podatku od środków transportowych wykorzystywanych w transporcie
kombinowanym .................................................................................................................... 665
I
ndeks
rzeczoWy
..............................................................................................................667
23
Wykaz skrótów
WYKAZ SKRÓTÓW
ANR
– Agencja Nieruchomości Rolnych
Biul. Skarb.
– Biuletyn Skarbowy Ministerstwa Finansów
Biul. SN
– Biuletyn Sądu Najwyższego
dyrektywa
– dyrektywa 1999/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
17 czerwca 1999 r. w sprawie pobierania opłat za użytkowanie nie-
których typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz. Urz. WE
L 187 z 20.07.1999, s. 42; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 7, t. 4, s. 372)
Fin. Kom.
– Finanse Komunalne
k.c.
– ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16,
poz. 93 z późn. zm.)
k.k.
– ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88,
poz. 553 z późn. zm.)
k.k.s.
– ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (tekst
jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 z późn. zm.)
k.p.a.
– ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administra-
cyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.)
k.p.c.
– ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilne-
go (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.)
k.r.o.
– ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy
(Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.)
k.s.h.
– ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych
(Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.)
Konstytucja RP
– ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
KRS
– Krajowy Rejestr Sądowy
M. Pod.
– Monitor Podatkowy
M. Praw.
– Monitor Prawniczy
o.p.
– ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.:
Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.)
ONSA
– Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
ONSA WSA
– Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich
sądów administracyjnych
OSA
– Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych
OSNC
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna
OSP
– Orzecznictwo Sądów Polskich
OSS
– Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych
OTK
– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
1999/62/WE
24
Wykaz skrótów
p.d.g.
– ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodar-
czej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 z późn. zm.)
p.g.g.
– ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (tekst
jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947 z późn. zm.)
p.g.k.
– ustawa z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne
(tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027 z późn. zm.)
p.r.d.
– ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (tekst
jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.)
p.u.n.
– ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze
(tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 z późn. zm.)
PiP
– Państwo i Prawo
POP
– Przegląd Orzecznictwa Podatkowego
PPLiFS
– Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych
Pr. Bank.
– Prawo Bankowe
pr. bud.
– ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U.
z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.)
Pr. Gosp.
– Prawo Gospodarcze
Pr. i Pod.
– Prawo i Podatki
pr. lot.
– ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (tekst jedn.: Dz. U.
z 2006 r. Nr 100, poz. 696 z późn. zm.)
pr. przew.
– ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe (tekst jedn.:
Dz. U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601 z późn. zm.)
pr. stow.
– ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (tekst
jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 z późn. zm.)
pr. wod.
– ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U.
z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.)
Prok. i Pr.
– Prokuratura i Prawo
Prz. Pod.
– Przegląd Podatkowy
PUG
– Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
r.c.w.p.r.
– rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 grudnia 2004 r.
w sprawie czasowego wycofania pojazdów z ruchu (Dz. U. Nr 285,
poz. 2856 z późn. zm.)
r.e.g.b.
– rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa
z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków
(Dz. U. Nr 38, poz. 454)
r.i.p.
– rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2002 r. w spra-
wie informacji podatkowych (Dz. U. Nr 240, poz. 2061 z późn. zm.)
r.n.o.z.
– rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w spra-
wie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także
zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz. U.
Nr 165, poz. 1373 z późn. zm.)
r.r.o.p.
– rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w spra-
wie rejestracji i oznaczania pojazdów (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r.
Nr 186, poz. 1322 z późn. zm.)
25
Wykaz skrótów
r.w.t.
– rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bu-
dynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.)
r.z.t.p.-zał.
– załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”
(Dz. U. Nr 100, poz. 908)
Sam. Teryt.
– Samorząd Terytorialny
SN
– Sąd Najwyższy
TK
– Trybunał Konstytucyjny
u.d.j.s.t.
– ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samo-
rządu terytorialnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 88, poz. 539
z późn. zm.)
u.f.p.
– ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
Nr 157, poz. 1240)
u.f.p. z 2005 r.
– ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U.
Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.)
u.g.n.
– ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
(tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.)
u.g.n.r.
– ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nierucho-
mościami rolnymi Skarbu Państwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r.
Nr 231, poz. 1700 z późn. zm.)
u.g.p.r.
– ustawa z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych
i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 983
z późn. zm.)
u.j.p.
– ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90,
poz. 999 z późn. zm.)
u.l.
– ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz. U.
z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.)
u.n.
– ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie (tekst jedn.: Dz. U.
z 2007 r. Nr 41, poz. 271 z późn. zm.)
u.o.a.n.
– ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych
i niektórych innych aktów prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r.
Nr 68, poz. 449 z późn. zm.)
u.o.g.r.l.
– ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych
(tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z późn. zm.)
u.o.z.
– ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad za-
bytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.)
u.p.c.c.
– ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilno-
prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.)
u.p.d.o.f.
– ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi-
zycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.)
u.p.d.o.p.
– ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.)
26
Wykaz skrótów
u.p.l.
– ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U.
Nr 200, poz. 1682 z późn. zm.)
u.p.o.l.
– ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych
(tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 z późn. zm.)
u.p.r.
– ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn.:
Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.)
u.p.s.d.
– ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
(tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768)
u.p.t.u.
– ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U.
Nr 54, poz. 535 z późn. zm.)
u.s.d.g.
– ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
(tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.)
u.s.g.
– ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.:
Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.)
u.s.m.
– ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych
(tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.)
u.s.o.
– ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.:
Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.)
u.s.p.k.k.
– ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła ka-
tolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154
z późn. zm.)
u.t.d.
– ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jedn.:
Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874 z późn. zm.)
u.t.k.
– ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jedn.:
Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94 z późn. zm.)
u.u.s.r.
– ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rol-
ników (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 z późn. zm.)
u.w.l.
– ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.:
Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.)
u.z.o.z.
– ustawa z dnia 30 sierpnia 1990 r. o zakładach opieki zdrowotnej
(tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.)
WSA
– Wojewódzki Sąd Administracyjny
27
OD AUTORÓW
Niniejsze opracowanie stanowi zbiór usystematyzowanych tematycznie pytań i od-
powiedzi dotyczących podatków i opłat samorządowych. Stanowi ono odzwierciedlenie
praktycznych problemów, z którymi spotykaliśmy się współpracując zarówno z podat-
nikami jak i instytucjami samorządowymi.
Niewątpliwą zaletą pracy jest to, że ma ona bardzo praktyczny charakter. Staraliśmy
się, na ile to możliwe, w sposób zwięzły udzielić odpowiedzi na postawiony problem,
bez wnikania w zawiłości prawne, których analiza w wielu wypadkach skutkowałaby
małą jasnością odpowiedzi. Nie oznacza to jednak, że opracowanie ma charakter po-
wierzchowny. Tam gdzie to możliwe odsyłaliśmy bowiem do literatury przedmiotu oraz
orzecznictwa sądowego, które powinno być poddane analizie, o ile czytelnik chciałby
zgłębić dane zagadnienie.
Książka adresowana jest przede wszystkim do podatników oraz gminnych orga-
nów podatkowych, które stosują przepisy regulujące podatki i opłaty samorządowe.
W naszej ocenie Leksykon może stanowić praktyczną pomoc przede wszystkim dla tych
grup podmiotów. Może być on także pomocny dla doradców podatkowych, radców
prawnych oraz adwokatów, których zadaniem jest reprezentowanie podatników przed
organami podatkowymi, a także dla studentów takich kierunków jak: prawo, admini-
stracja oraz ekonomia, którzy chcieliby poznać choć w części zawiłości analizowanej
tematyki przedstawione w przystępnej formie.
Z góry dziękując za wszystkie uwagi, które mogą przyczynić się do udoskonalenia
pracy, życzymy pożytecznej lektury.
Rafał Dowgier
Leonard Etel
Bogumił Pahl
Mariusz Popławski
28
Wstęp
29
Podatek od nieruchomości
Rozdział I
PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI
1.
Czy syndyk masy upadłości jest podatnikiem podatku
od nieruchomości?
Zakres podmiotowy podatku od nieruchomości określony został w art. 3 u.p.o.l.
W myśl tego przepisu, podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne,
osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące
właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych, posiadaczami samoistnymi
nieruchomości lub obiektów budowlanych oraz użytkownikami wieczystymi grun-
tów. Podatnikami podatku od nieruchomości są również posiadacze nieruchomości lub
ich części albo obiektów budowlanych lub ich części stanowiących własność Skarbu
Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy
zawartej z właścicielem, ANR lub z innego tytułu prawnego. Podstawą obciążenia
wymienionych podmiotów podatkiem od nieruchomości jest również posiadanie bez
tytułu prawnego nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa lub jednostki
samorządu terytorialnego, z wyjątkiem nieruchomości wchodzących w skład Zasobu
Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Państwowego Gospodar-
stwa Leśnego Lasy Państwowe.
Z powyższych przepisów nie wynika bezpośrednio, czy na syndyku masy upad-
łości ciąży obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości. Należy jednak za-
uważyć, że w obecnym stanie prawnym zasady postępowania upadłościowego, w tym
ogłoszenie upadłości i ustanowienie syndyka, określone są w p.u.n. Podkreślić na-
leży, że przepisy powołanej ustawy stosuje się do dłużników będących m.in. przed-
siębiorcami. W rozumieniu ustawy przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba praw-
na albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna
ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność
gospodarczą.
Podstawą ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność dłużnika. W przedmiocie ogło-
szenia upadłości sąd wydaje postanowienie, które jest skuteczne i wykonalne co do
zasady z dniem jego wydania. Data wydania postanowienia sądu o ogłoszeniu upad-
łości jest datą upadłości.
W razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego powoły-
wany jest syndyk. Stanowi o tym art. 156 ust. 1 p.u.n. Syndykiem może być osoba fi-
zyczna posiadająca odpowiednią licencję, a także spółka handlowa, której wspólnicy
ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim
majątkiem albo członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają taką licencję.
30
Rozdział I
Do obowiązków syndyka należy przede wszystkim objęcie majątku upadłego, za-
rządzanie nim, zabezpieczenie go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem
go przez osoby postronne oraz przystąpienie do jego likwidacji. Syndyk dokonuje
czynności na rachunek upadłego, lecz w imieniu własnym. Przedsiębiorca będący
w upadłości jest zatem reprezentowany przez syndyka. To on jest właścicielem masy
upadłości, a nie syndyk. Oznacza to, że podatnikiem podatku od nieruchomości jest
upadły przedsiębiorca. Potwierdzeniem tego stanowiska jest wyrok WSA w Rzeszo-
wie z dnia 25 maja 2006 r.
1
.
W orzeczeniu tym WSA stwierdził, że fakt ogłoszenia upadłości nie spowodo-
wał utraty przez upadłego posiadania nieruchomości, co do których przysługuje mu
prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego. Pomimo pozbawienia upad-
łego prawa zarządu masą upadłości i powierzenia tego zarządu syndykowi, syndyk
nie staje się posiadaczem, a jedynie dzierżycielem nieruchomości (włada faktycz-
nie nieruchomościami za przedsiębiorcę). Nie jest więc, zdaniem sądu, istotny sta-
tus syndyka – czy prowadzi on działalność gospodarczą, czy jedynie podejmuje
czynności likwidacyjne – bo nie on jest podatnikiem podatku od nieruchomości,
lecz upadła spółka.
W innym jeszcze wyroku podkreślono, że skutkiem ogłoszenia upadłości nie jest
utrata przez upadłego prawa własności do swego majątku. Upadły traci jedynie atry-
buty tego prawa w postaci sprawowania zarządu, możliwości korzystania z majątku
i rozporządzania nim. Objęcie majątku przez syndyka nie oznacza nabycia własności
w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Oznacza to, że podatnikiem pozostaje na-
dal podmiot upadły, natomiast syndyk jedynie działa za niego i przez to nie staje się
odrębnym podmiotem od upadłego, a w szczególności podatnikiem w związku z po-
dejmowanymi przez siebie czynnościami
2
.
Także na podmiot w upadłości jako podatnika podatku od nieruchomości wska-
zano w wyroku WSA w Gdańsku z dnia 25 listopada 2005 r.
3
W orzeczeniu tym sąd
stwierdził, że syndyk masy upadłości nie ma osobowości prawnej, a jedynie działa
w imieniu i na rzecz upadłego, który jest stroną w sprawie, jak również podatnikiem
podatku od nieruchomości. Syndyk masy upadłości nie jest zatem podatnikiem tego
podatku.
Podkreślić należy, że podatnicy będący osobami prawnymi lub jednostkami organi-
zacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej zobowiązani są składać, w terminie
do 15 stycznia, organowi podatkowemu właściwemu ze względu na miejsce położenia
przedmiotów opodatkowania deklaracje na podatek od nieruchomości na dany rok po-
datkowy oraz wpłacać do 15. dnia każdego miesiąca na rachunek budżetu właściwej
gminy obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości. W sytuacji gdy ogłoszona
1
Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 25 maja 2006 r., I SA/Po 217/05, teza wyroku opublikowana w:
B. Dauter (red.), Podatki i opłaty lokalne. Podatek rolny. Podatek leśny. Orzecznictwo sądów administracyjnych
w sprawach podatkowych, Warszawa 2007, s. 54.
2
Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 17 maja 2005 r., I SA/Rz 271/04, teza wyroku opublikowana w:
B. Dauter (red.), Podatki i opłaty lokalne..., s. 73.
3
Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 25 listopada 2005 r., I SA/Gd 88/03, teza wyroku opublikowana w:
B. Dauter (red.), Podatki i opłaty lokalne..., s. 66a.
31
Podatek od nieruchomości
jest upadłość i ustanowiony jest syndyk, to on, pomimo że nie jest podatnikiem, powi-
nien jako jego reprezentant składać deklarację na podatek od nieruchomości i opłacać
podatek na wskazanych zasadach. Syndyk działa w tym przypadku jako reprezentant
podmiotu postawionego w stan upadłości.
W przypadku gdy przedsiębiorcą upadłym jest osoba fizyczna, decyzje ustalają-
ce wysokość zobowiązania podatnikowi powinny być kierowane do upadłego za po-
średnictwem syndyka.
Pewne wątpliwości mogą się pojawić odnośnie do stawek podatku od nieruchomo-
ści od przedmiotów opodatkowania, będących własnością upadłego przedsiębiorcy.
W tym przypadku należy rozważyć dwie sytuacje.
Jeżeli nieruchomości należące do podatnika, w stosunku do którego ogłoszo-
no upadłość, nie są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej
wskutek zaprzestania prowadzenia takiej działalności, to właściwe będą stawki
pozostałe. Natomiast w sytuacji gdy prowadzona jest w dalszym ciągu działal-
ność gospodarcza, nieruchomości takie należy opodatkować według stawek naj-
wyższych. Podkreślić należy, że możliwość prowadzenia działalności gospodarczej
w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego wynika
z art. 312 p.u.n.
Konkludując, stwierdzić należy, że w przypadku ogłoszenia upadłości i ustanowie-
nia syndyka podatnikiem podatku od nieruchomości pozostaje upadły przedsiębiorca.
To on jest w dalszym ciągu właścicielem nieruchomości i w związku z tym na nim
ciąży obowiązek podatkowy. Syndyk reprezentuje jedynie podatnika. Dlatego też zo-
bowiązany jest do składania deklaracji na podatek od nieruchomości i opłacania po-
datku jako jego reprezentant.
2.
Obowiązki syndyka jako podatnika podatku od nieruchomości
Upadłe przedsiębiorstwo prowadzące jednak działalność gospodarczą nie płaci
podatku od nieruchomości po ogłoszeniu upadłości. Czy można upominać i pro-
wadzić postępowanie egzekucyjne z tytułu zaległości powstałych po ogłoszeniu
upadłości?
Biorąc pod uwagę wskazany wyżej stan faktyczny, wskazać należy, iż podatnikiem
podatku od nieruchomości jest podmiot w upadłości, nie zaś syndyk. Ostatni z tych
podmiotów działa jedynie na rachunek upadłego. Oznacza to, że podmiot ten powi-
nien składać deklaracje na podatek za upadłego. W konsekwencji także postępowanie
podatkowe dotyczące nieruchomości upadłego podmiotu powinno być prowadzone
przeciwko podatnikowi w upadłości, reprezentowanemu jednak przez syndyka. Bę-
dzie to miało miejsce przede wszystkim w przypadku, gdy nie zostanie złożona de-
klaracja lub gdy zostanie w niej wskazany podatek według niewłaściwej stawki po-
datku od nieruchomości.
W tym miejscu należy ustalić, według jakich stawek syndyk powinien dekla-
rować należny podatek od nieruchomości. Z pytania wynika, iż przedsiębiorstwo
32
Rozdział I
będące w upadłości nadal prowadzi działalność gospodarczą. Sytuacja taka jest
możliwa, biorąc pod uwagę ustawę – Prawo upadłościowe i naprawcze. W art. 14
p.u.n. wskazuje się, że jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że w drodze układu
wierzyciele zostaną zaspokojeni w wyższym stopniu, niż zostaliby zaspokojeni po
przeprowadzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku
dłużnika, ogłasza się upadłość dłużnika z możliwością zawarcia układu. W takim
przypadku sąd może ustanowić zarząd własny upadłego i zarządzić nadzór sądowy.
Celem takiego postępowania jest nie tylko zaspokojenie wierzycieli, ale także sana-
cja przedsiębiorstwa upadłego, co nie jest możliwe w fazie postępowania upadłoś-
ciowego w celu likwidacji majątku upadłego. Możliwe jest więc w tym przypadku
prowadzenie działalności gospodarczej przez upadłego. W związku z tym majątek
powinien być opodatkowany podatkiem od nieruchomości według stawek najwyż-
szych. Mamy bowiem w tym przypadku do czynienia z sytuacją, o której mowa
w art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l., czyli z nieruchomościami związanymi z prowadze-
niem działalności gospodarczej.
Z takimi samymi zasadami opodatkowania nieruchomości podmiotu upadłego
mamy do czynienia także w przypadku ogłoszenia upadłości obejmującej likwida-
cję majątku upadłego. Zgodnie bowiem z art. 312 p.u.n. w razie ogłoszenia upadłości
obejmującej likwidację majątku upadłego można prowadzić dalej przedsiębiorstwo
upadłego, jeżeli możliwe jest zawarcie układu z wierzycielami lub możliwa jest sprze-
daż przedsiębiorstwa upadłego w całości lub jego zorganizowanych części. Nierucho-
mości takie są niewątpliwie w posiadaniu przedsiębiorcy, którym w tym przypadku
jest dzierżawca. W rezultacie nieruchomość taką należy opodatkować według stawek
właściwych dla nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodar-
czej, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b) u.p.o.l.
Inne zasady opodatkowania należy przyjąć w przypadku, gdy syndyk prowadzi
tylko likwidację majątku masy upadłościowej. W takiej sytuacji nieruchomości na-
leży opodatkować według stawek pozostałych, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2
lit. e) u.p.o.l. Mamy tu bowiem do czynienia z przypadkiem, w którym podstawo-
wym celem istnienia przedsiębiorstwa upadłego jest przede wszystkim zaspokojenie
interesu wierzycieli poprzez likwidację majątku, nie zaś prowadzenie działalności
gospodarczej.
Przedstawione zasady opodatkowania podmiotu upadłego znajdują potwierdze-
nie w wyroku NSA z dnia 24 maja 2004 r.
4
, w którym wskazuje się, że o wysokości
stawki podatku od nieruchomości opłacanego przez podmiot będący spółką z o.o.
w upadłości decyduje pozycja prawna i faktyczna właściciela, a nie syndyka masy
upadłości. Zwraca ono uwagę, iż w sposób zróżnicowany należy traktować przed-
siębiorcę upadłego w sytuacji ogłoszenia upadłości, gdy ma ona zmierzać w kie-
runku likwidacji lub zawarcia układu. Rodzaj postępowania upadłego ma wpływ
na sytuację prawną i faktyczną takiego przedsiębiorcy. Potwierdza także prawidło-
wość zróżnicowania pod względem podatkowym podmiotu upadłego w zależności
od rodzaju upadłości.
4
Wyrok NSA z dnia 24 maja 2004 r., FSK 90/2004, ONSA WSA 2004, nr 3, poz. 62.
33
Podatek od nieruchomości
3.
Kto jest podatnikiem w zakresie gruntów pod wodami
powierzchniowymi stojącymi, stanowiącymi własność Skarbu
Państwa, wydzierżawionymi osobie fizycznej?
Osoba fizyczna była dzierżawcą gruntów sklasyfikowanych jako Ws, które
przejęła od ANR. Na podstawie modyfikacji tej umowy osoba ta stała się także
korzystającym z prawa do rybackiego użytkowania jeziora. Kto jest tu podatni-
kiem podatku od nieruchomości?
Grunty posiadające oznaczenie w ewidencji gruntów i budynków jako grunty
pod powierzchniowymi wodami stojącymi (symbol Ws), w świetle p.g.k. oraz wy-
danego na jego podstawie r.e.g.b., które określa zasady prowadzenia tej ewidencji,
nie są użytkami rolnymi, gruntami zadrzewionymi lub zakrzewionymi na użyt-
kach rolnych, ani też lasami. Przesądza to o ich opodatkowaniu podatkiem od nie-
ruchomości.
Zgodnie z art. 3 u.p.o.l., obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości cią-
ży na osobach fizycznych, osobach prawnych oraz jednostkach organizacyjnych nie-
mających osobowości prawnej, będących właścicielami nieruchomości lub obiektów
budowlanych, posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych
oraz użytkownikami wieczystymi gruntów. Status podatnika podatku od nierucho-
mości ustawodawca przyznał również posiadaczom nieruchomości lub ich części albo
obiektów budowlanych lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa lub jed-
nostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właś-
cicielem, ANR lub z innego tytułu prawnego. Podstawą obciążenia wymienionych
podmiotów podatkiem od nieruchomości jest również posiadanie bez tytułu praw-
nego nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu
terytorialnego, z wyjątkiem nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności
Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leś-
nego Lasy Państwowe.
W związku z powyższym oczywistym wydawać by się mogło, że obowiązek
podatkowy spoczywa przede wszystkim na właścicielu gruntów pod wodami sto-
jącymi (Ws). Tak jest w przypadku, gdy prawo własności przysługuje m.in. oso-
bie fizycznej, spółce akcyjnej czy spółce z o.o. Problem pojawia się jednak w sy-
tuacji, gdy właścicielem przedmiotowych gruntów jest Skarb Państwa
5
. Wynika
to z tego, że przyjęta przez ustawodawcę koncepcja Skarbu Państwa zakłada, że
jest on reprezentowany przez różnego rodzaju jednostki organizacyjne, te zaś nie
zawsze uważają się za podmioty właściwe w zakresie ponoszenia obowiązków
publicznoprawnych. Szczególnie łatwo to zauważyć w odniesieniu do gruntów
pod jeziorami
6
.
5
Szerzej na temat opodatkowania nieruchomości Skarbu Państwa zob. B. Pahl, Nieruchomości stanowią-
ce własność Skarbu Państwa a obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, rolnym i leśnym, PPLiFS
2008, nr 12.
6
Zob. m.in. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 8 października 2008 r., I SA/Ol 331/08, LEX nr 503742.
34
Rozdział I
Największe kontrowersje w tym zakresie powstawały do końca lipca 2005 r. Za-
sadniczym problemem było to, czy marszałek województwa był podatnikiem podatku
od nieruchomości w zakresie gruntów pod jeziorami, stanowiącymi własność Skarbu
Państwa. Po tej dacie, w wyniku nowelizacji pr. wod., nie budzi już wątpliwości, że
trwałym zarządcą, a tym samym podatnikiem w przypadku wód istotnych dla regu-
lacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, służących polepszeniu zdolności pro-
dukcyjnej gleby i ułatwianiu jej upraw oraz w stosunku do pozostałych wód jest mar-
szałek województwa. Do końca lipca 2005 r. na podmiocie tym nie ciążył obowiązek
podatkowy. Marszałek województwa powinien był jednak składać deklaracje i opłacać
podatek w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa
7
.
Z przedstawionego w pytaniu stanu faktycznego wynika jednak, że grunt pod
jeziorem został wydzierżawiony przez ANR, a następnie do umowy dzierżawy zo-
stał sporządzony aneks, który ustanawia prawo rybackiego użytkowania jeziora. Czy
w takim przypadku obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości przechodzi
na dzierżawcę?
Podobnym problem zajmował się WSA w Olsztynie w orzeczeniu z dnia 24 lutego
2005 r. W wyroku tym skład orzekający stwierdził, iż regułą jest, że w przypadku nie-
ruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa obowiązek podatkowy w podatku
od nieruchomości ciąży na posiadaczach. Podatnikami są zawsze podmioty władające
nieruchomościami. Gospodarstwo rybackie mające, na podstawie umowy dzierżawy
z ANR, jedynie prawo czerpania pożytków w postaci pozyskiwania ryb i innych or-
ganizmów z wód jezior w granicach użytkowania rybackiego jezior – nie jest podat-
nikiem podatku od nieruchomości. Umowa ta bowiem nie przenosi na gospodarstwo
rybackie posiadania jezior (gruntów), lecz daje jedynie prawo prowadzenia na nich
gospodarki rybackiej
8
.
Należy jednak zauważyć, że w omawianym przypadku prawo rybackiego użyt-
kowania jeziora jest niejako obok prawa dzierżawy. Umowa na dzierżawę gruntów
pod wodą dalej obowiązuje. Oznacza to, że dzierżawca nie tylko pobiera pożytki
w postaci ryb, ale również włada przedmiotowym gruntem. To on, jako posiadacz
nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa, będzie podatnikiem, nieza-
leżnie od tego, że umowę zawarł z ANR. Skarb Państwa jest bowiem w stosunkach
cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwo-
wego nienależącego do innych państwowych osób prawnych. Czynności związane
z zarządzaniem tym mieniem wykonują państwowe jednostki organizacyjne, któ-
re działają w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa, czego konsekwencją jest fakt, że
każda czynność prawna państwowej jednostki organizacyjnej jest czynnością Skar-
bu Państwa. Tak więc stroną umów cywilnych dotyczących nieruchomości zawie-
ranych przez te jednostki (m.in. ANR) jest Skarb Państwa jako właściciel tychże
nieruchomości, przez co umowy te należy traktować jako zawarte z właścicielem.
Z tych powodów podatnikiem jest posiadacz zależny (dzierżawca), a nie zarządca
nieruchomości.
7
Zob. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 18 września 2008 r., I SA/Ol 326/08, niepubl.
8
Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 24 lutego 2005 r., I SA/Ol 146/04, niepubl.
35
Podatek od nieruchomości
4.
Przejście obowiązku podatkowego w przypadku śmierci
podatnika
Jak należy postąpić w sytuacji, gdy widniejące w ewidencji gruntów i budyn-
ków osoby wskazane jako posiadacze samoistni od dawna nie żyją?
W przypadku śmierci podatników jakiekolwiek działania organu podatkowego,
zmierzające do realizacji należności podatkowych, powinny być poprzedzone ustale-
niem podmiotów, które nabyły własność po poprzednich właścicielach nieruchomości.
W tym kontekście istotny jest art. 1025 § 1 k.c. Zgodnie z nim sąd na wniosek osoby
mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na za-
sadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedzicze-
nia. Organ podatkowy, który nie może dochodzić swoich roszczeń podatkowych bez
ustalenia kręgu następców prawnych po pierwotnym właścicielu, należy niewątpliwie
uznać za mający interes w tym, aby ustalić tę grupę osób. Po przeprowadzeniu postę-
powania sąd ustali w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku spadkobierców.
Zgodnie z art. 935 k.c., w braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci mał-
żonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie
ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli
ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się
ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą,
spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu. Z przepisu tego
wynika, że właścicielem nieruchomości, o których mowa w pytaniu, może być m.in.
zarówno gmina, jak i Skarb Państwa. Ustaleniem podmiotu, który będzie właścicie-
lem, powinien zająć się sąd.
Po wydaniu przez sąd ww. postanowienia organ podatkowy powinien podjąć dzia-
łania prawne dotyczące wyegzekwowania należności podatkowych od „nowego” właś-
ciciela, czyli zażądać złożenia informacji lub deklaracji podatkowej.
5.
Czy starosta jest podatnikiem podatku od nieruchomości?
Zgodnie z art. 11 ust. 1 u.g.n., z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z prze-
pisów tej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa
w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadania
z zakresu administracji rządowej. Starosta gospodaruje zasobem nieruchomości
Skarbu Państwa, wykonując zadania z zakresu administracji rządowej, a w szcze-
gólności: ewidencjonuje nieruchomości; zapewnia wycenę tych nieruchomości; spo-
rządza plany wykorzystania zasobu; zabezpiecza nieruchomości przed uszkodze-
niem lub zniszczeniem; wykonuje czynności związane z naliczaniem należności za
nieruchomości udostępniane z zasobu oraz prowadzi windykację tych należności;
współpracuje z innymi organami, które na mocy odrębnych przepisów gospodarują
nieruchomościami Skarbu Państwa, a także z właściwymi jednostkami samorządu
36
Rozdział I
terytorialnego; zbywa, za zgodą wojewody, nieruchomości wchodzące w skład za-
sobu; podejmuje czynności w postępowaniu sądowym w sprawach o własność lub
inne prawa rzeczowe na nieruchomości, o roszczenia ze stosunku najmu lub dzier-
żawy, o stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własności nierucho-
mości przez zasiedzenie oraz o wpis w księdze wieczystej lub o założenie księgi
wieczystej (art. 23 ust. 1 ww. ustawy).
Biorąc powyższe pod uwagę, należy odpowiedzieć na pytanie: czy gospodarowa-
nie nieruchomościami Skarbu Państwa przez starostę jest stanem faktycznym, który
uzasadnia stwierdzenie, iż starosta jest w stosunku do tych nieruchomości podatni-
kiem podatku od nieruchomości?
Podatników podatku od nieruchomości zdefiniowano w art. 3 ust. 1 u.p.o.l., gdzie
stwierdza się, że są nimi osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym
spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:
1) właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych;
2) posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych;
3) użytkownikami wieczystymi gruntów;
4) posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub
ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu
terytorialnego, jeżeli posiadanie:
a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, ANR lub innego tytułu praw-
nego, z wyjątkiem osób fizycznych posiadających lokale mieszkalne nie-
stanowiące odrębnych nieruchomości,
b) jest bez tytułu prawnego.
Osoba podatnika podatku od nieruchomości powinna być ustalana przez organ
podatkowy na podstawie danych zawartych m.in. w księgach wieczystych czy w ewi-
dencji gruntów i budynków. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 p.g.k., podstawą wymia-
ru podatków powinny być dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków. W ewi-
dencji powinny być zawarte dane właściciela gruntu (zakres podmiotowy ewidencji),
a jeżeli takich danych brakuje – w ewidencji wykazuje się dane osób i jednostek or-
ganizacyjnych, które nieruchomościami władają. Oprócz tego w ewidencji zawarte są
m.in. dane dotyczące organów administracji publicznej, które gospodarują nierucho-
mościami wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gmin-
nych, powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości
9
.
Należy jednak zaznaczyć, iż sam fakt wskazania w ewidencji gruntów starosty jako
organu gospodarującego nieruchomościami Skarbu Państwa nie jest wystarczający do
stwierdzenia, że obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości w stosunku do
tychże nieruchomości ciąży właśnie na staroście. Jak już wcześniej zaznaczono, posta-
wić trzeba pytanie, czy gospodarowanie nieruchomościami może być zaklasyfikowane
jako jedna z form władania nieruchomościami, o których mowa w art. 3 ust. 1 u.p.o.l.
W szczególności należy rozważyć, czy starosta jest posiadaczem nieruchomości po-
wierzonych mu do gospodarowania przez Skarb Państwa.
9
Zob. rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie
ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454).
37
Podatek od nieruchomości
Zgodnie z art. 336 k.c., posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie
włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak
użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy
się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Zgodnie z przeważa-
jącym poglądem doktryny oraz jednolitym stanowiskiem orzecznictwa, na posiada-
nie w rozumieniu tego przepisu składają się dwa elementy: element fizyczny, określa-
ny tradycyjnie jako corpus possessionis lub krótko corpus, oraz element psychiczny,
określany jako animus rem sibi hagendi, animus possidendis lub krótko jako animus.
Najogólniej rzecz biorąc, element corpus oznacza, że pewna osoba znajduje się w sy-
tuacji, która pozwala na korzystanie z rzeczy w taki sposób, jak to mają prawo czynić
osoby, którym przysługuje od rzeczy określone prawo, dzięki czemu „to, co upraw-
nionemu wolno, to posiadacz faktycznie może”. Animus oznacza wolę wykonywania
względem rzeczy określonego prawa dla siebie albo – inaczej – we własnym imieniu
10
.
Mając powyższe na uwadze, do stwierdzenia, że starosta jest posiadaczem nie-
ruchomości Skarbu Państwa, konieczne jest wykazanie, że faktycznie dysponuje on
przedmiotowymi nieruchomościami, czyli występuje wspomniany już corpus, ale po-
nadto, iż ma wolę (animus) władania tymi nieruchomościami dla siebie – we własnym
imieniu. O ile pierwszy ze wskazanych elementów z pewnością występuje, to istnie-
nie woli posiadania dla siebie jest wątpliwe. Starosta bowiem w odniesieniu do prze-
kazanych mu do gospodarowania nieruchomości Skarbu Państwa działa jedynie jako
jego reprezentant.
W tym miejscu należy postawić pytanie o charakter, jaki ma władanie przez staro-
stę nieruchomościami Skarbu Państwa. Jak już wcześniej wspomniano, trudno przypi-
sać staroście wolę posiadania we własnym imieniu tychże nieruchomości, co skutkuje
tym, że nie może być on uznany za ich posiadacza, a zatem nie może być mu przy-
znany status podatnika podatku od nieruchomości. Powyższe znajduje potwierdzenie
w wyroku NSA z dnia 28 stycznia 2003 r.
11
, w którym sąd stwierdził, że reprezento-
wanie właściciela – Skarbu Państwa (art. 11 ust. 1 u.g.n.) i gospodarowanie zasobem
nieruchomości Skarbu Państwa (art. 23 ust. 1 u.g.n.) nie czyni starosty posiadaczem
nieruchomości w rozumieniu u.p.o.l.
Starosta często jest traktowany jako administrator nieruchomości Skarbu Państwa.
Takie określenie rodzaju władztwa nad rzeczą w swych skutkach, co do zasady, nie
odbiega od gospodarowania nieruchomościami – zwykle bowiem administrowanie
nieruchomościami Skarbu Państwa odbywa się w oparciu o przepisy u.g.n. W związku
z tym, co do zasady, starosta administrujący nieruchomościami Skarbu Państwa nie
będzie podatnikiem podatku od nieruchomości. Trzeba jednak wskazać, że w praktyce
umowy o administrowanie mają bardzo różną treść. Dlatego, jeżeli na mocy tej umo-
wy „administrator” uzyskuje władanie nieruchomością i prowadzi na niej działalność
we własnym imieniu, a nie w imieniu właściciela, staje się on posiadaczem zależnym,
a przez to podatnikiem podatku od nieruchomości
12
. W przypadku gdy z zawartej
10
Por. J. Ignatowicz, Prawo rzeczowe, Warszawa 1994, s. 276.
11
Wyrok NSA z dnia 28 stycznia 2003 r., III SA 1420/02, LEX nr 262815.
12
I. Kołaczyńska, G. Wyszogrodzki, Podatek od nieruchomości w praktyce a jego regulacja ustawowa
cz. I, Fin. Kom. 1995, nr 3, s. 48.
38
Rozdział I
umowy wynika, że „administrator” działa na rzecz i w imieniu właściciela, umowa ta
upodobnia się do umów o świadczenie usług, o których mowa w art. 750 k.c. Zawar-
cie takiej umowy nie jest wystarczającą przesłanką do opodatkowania „administra-
tora” podatkiem, ponieważ nie jest on posiadaczem zależnym tejże nieruchomości
13
.
Stwierdzić zatem należy, iż starosta gospodarujący nieruchomościami Skarbu Pań-
stwa nie jest w odniesieniu do nich podatnikiem podatku od nieruchomości. Podatni-
kiem jest Skarb Państwa, a starosta jedynie go reprezentuje. W związku z brzmieniem
art. 6 ust. 9 u.p.o.l., stwierdzić należy, że wprawdzie obowiązek składania deklaracji
na podatek od nieruchomości spoczywa na Skarbie Państwa, ale deklaracje na poda-
tek składa starosta w jego imieniu i na jego rzecz. Starosta w odniesieniu do przeka-
zanych mu do gospodarowania nieruchomości, o czym już wspomniano, reprezentuje
bowiem Skarb Państwa – jest jego przedstawicielem. W związku z tym można przyjąć,
iż wszelkiego rodzaju czynności urzędowe dotyczące przedmiotowych nieruchomo-
ści powinny być przez organy podatkowe adresowane do Skarbu Państwa, ale właśnie
za pośrednictwem starosty. Również pisma procesowe i decyzje doręcza się w tej sy-
tuacji staroście, co wynika z art. 145 o.p., który stanowi, że jeżeli strona działa przez
przedstawiciela, to pisma doręcza się temu przedstawicielowi.
6.
Opodatkowanie linii kablowych ułożonych w „cudzej”
kanalizacji kablowej
Spółka jest właścicielem kanałów telekomunikacyjnych położonych na terenie
gminy. W kanałach tych położone są kable np. światłowodowe, stanowiące własność
innych podmiotów. Czy sam kabel jest budowlą, jeśli tak – to kto powinien pła-
cić podatek od nieruchomości: właściciel kabla czy kanału telekomunikacyjnego?
Zakres przedmiotowy podatku od nieruchomości określony został w art. 2 u.p.o.l.
Z treści tego przepisu wynika, że opodatkowaniu tym podatkiem, obok gruntów, bu-
dynków lub ich części, podlegają również budowle lub ich części związane z prowadze-
niem działalności gospodarczej. Normatywna definicja budowli zawarta jest w art. 1a
ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. Zgodnie z tym przepisem, przez pojęcie „budowla” należy rozumieć
obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem
lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu prze-
pisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możli-
wość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.
13
Por. L. Etel, Podatek od nieruchomości..., s. 139. Zob. także uchwałę NSA z dnia 6 maja 1996 r., FPK
3/96, ONSA 1996, nr 3, poz. 101, w której sąd, odpowiadając na pytanie pełnego składu samorządowego kole-
gium odwoławczego: „Czy oddanie przez Agencję Rolną Skarbu Państwa administratorowi na czas oznaczony
części mienia w celu gospodarowania, na zasadach określonych w art. 25 u.g.n.r. powoduje, że na administratorze
będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości za nieruchomości objęte administrowaniem?”,
stwierdził, że oddanie przez Agencję części mienia do zagospodarowania nie powoduje powstania ciążącego
na administratorze obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości, albowiem nie jest on podmiotem
mieszczącym się w katalogu określonym w art. 2 u.p.o.l.
39
Podatek od nieruchomości
W związku z tym, że w obecnym stanie prawnym w u.p.o.l. ustawodawca odsyła
w celu ustalenia znaczenia pojęcia „budowla” do pojęcia „obiekt budowlany”, zdefi-
niowanego w pr. bud., to przy rozstrzyganiu problemów z zakwalifikowaniem obiektu
budowlanego jako budowli należy każdorazowo uwzględniać te regulacje. Podkreślić
jednak trzeba, iż odesłanie to ma ograniczony zakres i dotyczy tylko rozumienia po-
jęć: „obiekt budowlany” oraz „urządzenie budowlane”.
Z art. 3 pkt 1 pr. bud. wynika, że obiektem budowlanym jest: budynek wraz z in-
stalacjami i urządzeniami technicznymi; budowla stanowiąca całość techniczno-użyt-
kową wraz z instalacjami i urządzeniami oraz obiekt małej architektury. Każda zaś
budowla w rozumieniu prawa budowlanego mieści się w definicji budowli zawartej
w u.p.o.l. Jeżeli zatem dany obiekt budowlany jest budowlą w rozumieniu prawa bu-
dowlanego, to powinien być też klasyfikowany jak budowla na potrzeby opodatkowa-
nia podatkiem od nieruchomości.
Podkreślić należy, że budowla telekomunikacyjna ma charakter sieci technicznej,
o której mowa w art. 3 pkt 3 pr. bud., i jako taka składa się z powiązanych ze sobą
w związku funkcjonalnym różnych elementów. Wszystkie te elementy (budowlane
i niebudowlane) stanowią budowlę pod warunkiem, że stanowią całość techniczno-
użytkową
14
. Tym samym nieuzasadnione jest „rozszczepianie” jej na poszczególne ele-
menty, gdyż są one budowlą jako całość, co oczywiście nie wyklucza, iż każdy z nich
spełnia elementy definicji budowli odrębnie (np. studzienki). Powoduje to, że chociaż
sam np. kabel może nie stanowić budowli, to w połączeniu z pozostałymi elementa-
mi sieci, jako jej część składowa, za budowlę powinien być uznany. Nie ma przy tym
znaczenia, kto jest właścicielem kabla, a czyją własność stanowią studzienki kanali-
zacyjne. Budowlą jest całość techniczno-użytkowa. Jeżeli więc kanalizacja kablowa
stanowi własność innego podmiotu, to on, jako właściciel, powinien od niej płacić po-
datek od nieruchomości. Od wartości kabla podatek powinien również uiszczać jego
właściciel (dzierżawca studzienek kanalizacyjnych). Nie można bowiem dzielić sieci
telekomunikacyjnej (budowli) na dwie kategorie i za budowlę uznać jedynie tę, która
znajduje się we własnej kanalizacji. Nie jest to ani logiczne, ani też zgodne z ustawo-
wą definicją budowli
15
.
7.
Opodatkowanie budynku wybudowanego na cudzym gruncie
Dwa małżeństwa wydzierżawiły grunt spółce z o.o., na którym ta osoba praw-
na wzniosła budynek. Kto powinien płacić podatek od nieruchomości?
Zakres podmiotowy podatku od nieruchomości uregulowany został w art. 3 u.p.o.l.
Stosownie do treści tego przepisu, podatnikami podatku od nieruchomości są osoby
14
Także bezpośrednio w samej definicji budowli ustawodawca wyraźnie wskazuje na kompletność obiektu
przez użycie sformułowania „jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się
na całość użytkową”.
15
Zob. L. Etel, S. Presnarowicz, G. Dudar, Podatki i opłaty lokalne. Podatek rolny. Podatek leśny. Ko-
mentarz, Warszawa 2008, s. 46.
40
Rozdział I
fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobo-
wości prawnej, będące m.in. właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych.
Jeżeli jednak przedmiot opodatkowania znajduje się w posiadaniu samoistnym, obowią-
zek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości ciąży na posiadaczu samoistnym.
Z pytania wynika, że właścicielami gruntu, na którym posadowiono budynek,
są dwa małżeństwa, zaś budynek został wybudowany przez spółkę z o.o. Aby więc
prawidłowo odpowiedzieć na ww. pytanie, konieczna jest analiza niektórych regu-
lacji k.c.
Artykuł 48 k.c. stanowi, że budynki oraz inne urządzenia trwale z gruntem zwią-
zane są – co do zasady – częściami składowymi gruntu według zasady superficies solo
cedit. Część składowa (budynek) nie stanowi zaś odrębnego przedmiotu własności –
dzieli losy prawne gruntu
16
. Tym samym z prawnego punktu widzenia właścicielem
budynku nie jest spółka z o.o., lecz małżeństwa – właściciele nieruchomości grunto-
wej. Nie ma przy tym znaczenia, że pozwolenie na budowę zostało wydane na spół-
kę i koszty budowy zostały przez nią pokryte. Oznacza to, że podatnikiem podatku
od nieruchomości zarówno od gruntu, jak i posadowionego na nim budynku powinny
być małżeństwa. Podobne stanowisko wypowiedziane zostało przez skład orzekający
NSA w wyroku z dnia 21 maja 2008 r. W orzeczeniu tym sąd stwierdził, że przy braku
możliwości uznania budynku wzniesionego na cudzej nieruchomości gruntowej odda-
nej w dzierżawę, niebędącej własnością gminy lub Skarbu Państwa, za część składową
rzeczy w rozumieniu art. 47 k.c. oraz uznania, że pozostaje on co najmniej w samo-
istnym posiadaniu podmiotu, który go wybudował, nie ma możliwości przeniesienia
obowiązku podatku w podatku od nieruchomości na ten podmiot. W takiej bowiem
sytuacji budynek ten w znaczeniu prawnym dzieli los gruntu, czyli oznacza to rów-
nież, że na właścicielu nieruchomości gruntowej, z tytułu własności tegoż budynku,
stosownie do treści art. 2 ust. 1 pkt 2 u.p.o.l., w brzmieniu obowiązującym do końca
2002 r., oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.o.l. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia
2003 r., ciąży obowiązek w podatku od nieruchomości
17
.
Należy pamiętać, że w myśl art. 3 ust. 4 u.p.o.l., jeżeli nieruchomość lub obiekt bu-
dowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej pod-
miotów, to stanowi odrębny przedmiot opodatkowania, a obowiązek podatkowy od
nieruchomości lub obiektu budowlanego ciąży solidarnie na wszystkich współwłaś-
cicielach lub posiadaczach.
Uznanie przez ustawodawcę przedmiotu współwłasności (posiadania) za odrębny
przedmiot opodatkowania oznacza, że powinien on być opodatkowany odrębnie, tzn.
nieruchomości i obiekty budowlane będące współwłasnością lub znajdujące się we
współposiadaniu nie mogą być opodatkowane „razem” z innymi nieruchomościami
i obiektami budowlanymi stanowiącymi „samodzielną” własność podatników
18
. W ta-
kim przypadku powinna być wydana odrębna decyzja wymierzająca podatek, obejmu-
jąca nieruchomości lub obiekty budowlane będące we współwłasności (posiadaniu),
i odrębna na nieruchomości nieobjęte współwłasnością.
16
Zob. E. Gniewek, Prawo rzeczowe, Warszawa 2002, s. 6.
17
Wyrok NSA z dnia 21 maja 2008 r., II FSK 481/07, LEX nr 470171.
18
L. Etel, S. Presnarowicz, Podatki i opłaty samorządowe. Komentarz, Warszawa 2003, s. 136.
41
Podatek od nieruchomości
Solidarna odpowiedzialność współwłaścicieli (posiadaczy) oznacza zaś, że organ
podatkowy (wierzyciel) może żądać całości lub części świadczenia (należnego podat-
ku) od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a za-
spokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych, przy
czym aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają
zobowiązani. Wynika to bowiem z treści art. 366 k.c. Ustawodawca podatkowy odsyła
wprost w art. 91 o.p. do tego aktu prawnego
19
. Należy jednak zauważyć, iż podatnicy
będący osobami fizycznymi ponoszą solidarną odpowiedzialność tylko wówczas, gdy
zostanie im skutecznie doręczona decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podat-
kowego (art. 92 § 1 o.p.). Jeżeli decyzja wymiarowa zostanie doręczona trzem spośród
czterech współwłaścicieli, to tylko trzej współwłaściciele ponoszą solidarną odpowie-
dzialność za zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku od nieruchomości. W stosun-
ku do czwartego współwłaściciela nie powstało zobowiązanie podatkowe, a zatem nie
może on ponosić odpowiedzialności za to zobowiązanie.
Należy podkreślić, że w decyzjach wymiarowych obejmujących nieruchomości
wspólne należy wskazać wszystkich współwłaścicieli. Ponadto podatek powinien być
określony w „całej” kwocie. Kwoty podatku nie można dzielić.
Konkludując, w przedmiotowej sprawie podatnikiem podatku od nieruchomości
zarówno od gruntu, jak i posadowionego na nim budynku są właściciele (współwłaś-
ciciele) gruntu – oba małżeństwa, gdyż budynek jest częścią składową gruntu i nie
może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Tylko w ści-
śle określonych przez przepisy prawa sytuacjach budynek może stanowić odrębną od
gruntu nieruchomość, w omawianym przypadku nie ma to jednak miejsca, np. budyn-
ki wzniesione przez użytkownika wieczystego na gruncie oddanym w użytkowanie
wieczyste. Na zakończenie dodać jeszcze należy, że nie można w drodze umowy cy-
wilnoprawnej przenieść obowiązku podatkowego.
8.
Obowiązek podatkowy dzierżawcy gruntu gminnego
Osoba fizyczna zakupiła od gminy jedną działkę, a drugą, położoną obok niej,
wydzierżawiła. Czy osoba fizyczna powinna płacić podatek od działki, którą wy-
dzierżawiła?
Z art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a) u.p.o.l. wynika, że obowiązek podatkowy w podatku
od nieruchomości ciąży m.in. na osobach fizycznych, które posiadają nieruchomości
stanowiące własność jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika
z umowy zawartej z właścicielem. Podkreślić należy, iż podatnikiem może być osoba
fizyczna, o ile objęła ona w posiadanie całą nieruchomość lub tylko jej część. Nie ma
zatem znaczenia, czy wydzierżawioną działkę gruntu, o której mowa w pytaniu, na-
leży uznać za nieruchomość, czy za jej część w rozumieniu u.p.o.l.
19
Stosownie do treści art. 91 o.p., do odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania podatkowe stosuje
się przepisy kodeksu cywilnego dla zobowiązań cywilnoprawnych.
42
Rozdział I
Można jednak zaznaczyć, że w orzecznictwie podkreśla się, iż z powodu braku defi-
nicji nieruchomości w tej ustawie należy stosować istniejącą definicję tego pojęcia, któ-
rą zawiera część ogólna k.c., a zwłaszcza jego art. 46 stanowiący m.in., że nieruchomoś-
cią gruntową są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności.
W doktrynie prawa cywilnego podkreśla się, iż w przypadku nieruchomości, dla których
sporządzono księgi wieczyste, o istnieniu i liczbie nieruchomości decyduje treść księgi
wieczystej. Oznacza to, że kilka sąsiadujących ze sobą działek, o ile dla każdej z nich
sporządzone zostały oddzielne księgi wieczyste, należy uznać za odrębne nieruchomo-
ści. Będzie to właściwe bez względu na to, czy są one przedmiotem własności jednej,
czy kilku osób. Podstawą do takiego wniosku jest analiza art. 21 ustawy z dnia 6 lipca
1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361
z późn. zm.). Inaczej jest w przypadku, gdy dla poszczególnych działek gruntu nie utwo-
rzono oddzielnych ksiąg wieczystych. Podkreśla się, że jeśli część powierzchni ziemi
stała się nieruchomością (została wyodrębniona), to pozostaje nią bez względu na to, że
znajduje się w sąsiedztwie innej nieruchomości tego samego właściciela. Oznacza to, że
sąsiadujące ze sobą nieruchomości skupione w jednym ręku niekoniecznie muszą przez
to stać się jedną nieruchomością
20
. Istnieją również w doktrynie przeciwne poglądy na
tę kwestię
21
. Stwierdza się bowiem, iż za nieruchomość uznać można jednolity fizycz-
nie obszar gruntu należący do tego samego właściciela, graniczący ze wszystkich stron
z gruntami należącymi do innych właścicieli. Pogląd taki, dotyczący nieruchomości grun-
towych, stosownie do potrzeb u.p.o.l., wydaje się być nie do przyjęcia. Należy założyć, że
nieruchomością w rozumieniu tej ustawy jest każda działka powstała na skutek podziału
geodezyjnego, a więc działka posiadająca numer ewidencyjny i granice. Częścią nieru-
chomości, w myśl u.p.o.l., jest zaś część takiej działki.
W obowiązującym stanie prawnym osoba fizyczna, która dzierżawi nieruchomość lub
jej część od Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jest podatnikiem po-
datku od tej nieruchomości (części). Innym problemem jest kwestia, jaki podatek powinna
ona opłacać. Od 1 stycznia 2003 r. decyduje o tym klasyfikacja danego gruntu w ewidencji
gruntów i budynków. Podatkowi od nieruchomości nie będą podlegały te grunty, które są
sklasyfikowane jako użytki rolne, grunty zadrzewione lub zakrzewione na użytkach rol-
nych, lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
9.
Wynajem lokali gminnych a podatnik podatku
od nieruchomości
Czy osoby fizyczne, które wynajmują lokale mieszkalne w budynkach stanowiących
własność gminy, tj. szkołach, czy częściach budynków ośrodków zdrowia, są podat-
20
S. Rudnicki (w:) Prawo obrotu nieruchomościami, Warszawa 1999, s. 23; J. Ignatowicz (w:) Kodeks
cywilny. Komentarz 1972, Warszawa 1972, s. 130.
21
E. Drozd, Przeniesienie własności nieruchomości, Warszawa 1974, s. 41; B. Barłowski, Wyważanie
otwartych drzwi, Rejent 1994, nr 4, s. 84.
43
Podatek od nieruchomości
nikami podatku od nieruchomości od tych pomieszczeń? Osoby te podpisują umowę
bezpośrednio z gminą. Lokale te nie stanowią odrębnych nieruchomości lokalowych.
Zakres podmiotowy podatku od nieruchomości określony został w art. 3 u.p.o.l.
Stosownie do treści tego przepisu, obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomo-
ści ciąży na osobach fizycznych, osobach prawnych oraz jednostkach organizacyjnych
niemających osobowości prawnej, będących właścicielami nieruchomości lub obiektów
budowlanych, posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych
oraz użytkownikami wieczystymi gruntów.
Status podatnika podatku od nieruchomości ustawodawca przyznał również posia-
daczom nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części sta-
nowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli
posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, ANR lub z innego tytułu praw-
nego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowią-
cych odrębnych nieruchomości. Podstawą obciążenia wymienionych podmiotów po-
datkiem od nieruchomości jest również posiadanie bez tytułu prawnego nieruchomości
stanowiącej własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, z wy-
jątkiem nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Pań-
stwa lub będących w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.
Z treści powołanych przepisów wynika zatem, że posiadacze zależni nieruchomo-
ści lub obiektów budowlanych stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki
samorządu terytorialnego są, co do zasady, podatnikami podatku od nieruchomości.
Wyjątek stanowią jednak osoby fizyczne będące posiadaczami lokali mieszkalnych
niestanowiących odrębnych nieruchomości. Tak więc do momentu, w którym odrębna
własność lokalu mieszkalnego nie zostanie ustanowiona, podatnikiem pozostaje Skarb
Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, w tym przypadku gmina. Dopiero
od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ustanowiono od-
rębną własność lokalu, obowiązek podatkowy spoczywać będzie na nabywcy lokalu.
Konkludując, w przedstawionym w pytaniu stanie faktycznym podatnikiem jest
gmina, gdyż ona jest właścicielem lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych
nieruchomości, a lokale te są w posiadaniu osób fizycznych. Jest to wyjątek od zasady,
zgodnie z którą podatnikami podatku od nieruchomości są posiadacze nieruchomo-
ści lub obiektów budowlanych stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki
samorządu terytorialnego.
10.
Czy posiadacz „części” nieruchomości stanowiącej własność
jednostki samorządu terytorialnego jest podatnikiem
podatku od nieruchomości?
Artykuł 3 ust. 1 pkt 4 u.p.o.l. stanowi, że podatnikami podatku od nieruchomości
są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiada-
jące osobowości prawnej, będące m.in. posiadaczami nieruchomości lub ich części
44
Rozdział I
albo obiektów budowlanych lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa
lub jednostki samorządu terytorialnego. Z treści tego przepisu wynika zatem, że wy-
starczające jest posiadanie „części” nieruchomości lub obiektu budowlanego, stano-
wiących własność wskazanych podmiotów, aby obowiązek podatkowy w podatku od
nieruchomości przeszedł na posiadacza zależnego. W praktyce pojawiają się jednak
wątpliwości w tym zakresie.
W jednym z wyroków skład orzekający WSA we Wrocławiu stwierdził, że obo-
wiązkiem podatkowym od części nieruchomości budynkowej w postaci lokalu użyt-
kowego, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a) u.p.o.l., obciążony jest posiadacz tej nierucho-
mości, bez względu na charakter tego posiadania, jeżeli posiadanie to wynika m.in.
z umowy z właścicielem
22
. Warto jeszcze przytoczyć wyrok WSA w Warszawie z dnia
14 września 2006 r.
23
W wyroku tym podkreślono, że w sytuacji, gdy ustawodawca
w art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a) u.p.o.l. wskazał wyraźnie, iż do opodatkowania podatkiem
od nieruchomości wystarczające jest posiadanie części obiektu budowlanego stanowią-
cego własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego na podstawie
umowy zawartej z właścicielem, to z uwzględnieniem treści art. 336 k.c. oznacza to
stan, w którym strona umowy najmu (najemca), która na podstawie tej umowy włada
częścią obiektu budowlanego na tyle z niego wyodrębnioną, że część ta może stanowić
przedmiot obrotu prawnego, nawet wówczas gdy nie stanowi odrębnej nieruchomości
(rzeczy nieruchomej), podlega podatkowi od nieruchomości.
W związku z powyższym nie powinno być więc wątpliwości, że posiadanie czę-
ści nieruchomości lub obiektu budowlanego stanowiącego własność Skarbu Państwa
bądź jednostki samorządu terytorialnego skutkuje tym, że podatnikiem będzie posia-
dacz zależny.
11.
Wynajem lokalu mieszkalnego od gminy a obowiązek
podatkowy
Gmina wynajęła lokal mieszkalny. Czy podatek od nieruchomości ciąży na na-
jemcy tego lokalu, czy powinien być wkalkulowany w czynsz?
Na gruncie podatku od nieruchomości regułą jest, że podatnikami podatku od nie-
ruchomości są właściciele, posiadacze samoistni nieruchomości i obiektów budow-
lanych, użytkownicy wieczyści gruntów oraz posiadacze nieruchomości i obiektów
budowlanych stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu teryto-
rialnego. Z grona posiadaczy nieruchomości lub obiektów budowlanych stanowiących
własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego jako podatników
podatku od nieruchomości ustawodawca wykluczył jednak osoby fizyczne władają-
ce lokalami mieszkalnymi, które nie stanowią odrębnych nieruchomości (art. 3 ust. 1
pkt 4 lit. a) u.p.o.l.). W takim przypadku podatnikiem pozostają odpowiednio Skarb
22
Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 2 sierpnia 2005 r., I SA/Wr 3444/03, niepubl.
23
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 14 września 2006 r., III SA/Wa 1442/06, LEX nr 267199.
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji
.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z
.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Stawki podatków i opłat lokalnych w 2011 r, Studia, Samorząd terytorialny, podatki lokalne
Poznaj stawki podatków i opłat lokalnych w 2009 r
Zmiana ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, Studia, Samorząd terytorialny, podatki lokalne
podatki i oplaty lokalne, prawo podatkowe
Baza pytań z odpowiedziami na
20 ustawa o podatkach i opłatach lokalnych
podatki i opzzaty lokalne 2008
Podatki i oplaty lokalne id 365 Nieznany
Zestaw pytań i odpowiedzi na II stopień, TESTY OCHRONY, testy
Polityka gospodarcza0 pytan i odpowiedzi
Mniejsza sutta pytań i odpowiedzi
Zestaw pytań i odpowiedzi technologia
66 PYTAŃ l ODPOWIEDZI NA TEMAT HOLOCAUSTU
więcej podobnych podstron