 
CATHOLIC SOCIAL TEACHING
Página 1 de 9
ORIGINAL SCRIPT
1. [20 secs] Tutaj, tysiąc lat temu, na szczycie góry Synaj, miało miejsce
wyjątkowe  wydarzenie  w  historii  ludzkości.  To  tutaj  Mojżesz  otrzymał  z  ręki 
Pana  Boga…  dziesięć  przykazań.  Wraz  z  Arką  Przymierza,  te  dwie  kamienne 
tablice zaginęły nam w starożytności… ale ich zawartość jest zawsze żywa.  
2. [12 secs] Dziesięć przykazań zostało powierzonych Żydom – a ich ważność jest
uniwersalna.  Oni  instruują  nas  jak  być  dobrymi  ludźmi  –  jak  być  godnym 
przyjacielem Boga i wszystkich kobiet i mężczyzn.  
3. Gina Vega. Jestem żydówka, więc moje pochodzenie nie jest takie same jak
moich studentów. Moje pochodzenie nie jest takie same jak moich rówieśników 
i  moich  kolegów.  W  jaki  sposób  stajesz  się  dobrą  osobą?  Trzeba  przestrzegać 
przykazań.  To  takie  proste.  A  przykazania  są  takie  same  dla  Żydów  jak  i  dla 
Chrześcijan. Mamy niewiele więcej, mamy 613. Reszta z was ma dziesięć, ale to 
też  jest  w  porządku.  Mamy  tę  samą  dziesiątkę,  i  ta  dziesiątka  jest  podstawą 
naszych wszystkich czynów.  
4. [13 secs] Paloma Durán: “chrześcijaństwo nie podaje sposobu postępowania
albo  trybu  życia  wbrew  lub  innego  niż  natura  jego  samego.  To,  co 
chrześcijaństwo  oferuje  to  sposób,  w  jaki  ludzie  mogą  stać  się  lepszymi,  a  w 
rzeczywistości Jezus Chrystus był idealnym człowiekiem.” 
5. [6 secs] Belén Zárate: “ dopóki ludzie żyją, podstawa dziesięciu przykazań
pozostanie ważna. Cały czas są zasadniczo ważne”
6. [3 secs] Ale czy Dekalog jest negatywny? Czy nie jest to tylko listą zakazów?
7. [8 secs] Andrés Ollero “Pozorne zakazy przykazań są obrona prawa. Kiedy
mówią NIE ZABIJAJ, to, co robią jest ochroną życia.”
8. [10 secs] Te przykazania sumują prawo naturalnej ludzkiej egzystencji, oraz
nasze  podstawowe  obowiązki  i  prawa,  mówią  nam  o  istocie  uniwersalnej 
ludzkiej moralności, ścieżce życia oraz podstawach życia w społeczeństwie.  
9. [18 secs] Ignacio Sánchez-Cámara: “To, co jest najważniejsze, to ustalenie,
czy  wrodzone  zasady  i  wartości  moralne  istnieją,  przez  co  mogą  być  znane  w 
mniej  lub  więcej  obiektywny  sposób  albo  mniej  więcej  w  obrębie  zasięgu 
ludzkości.  Albo  czy  moralność  jest  zredukowana  do  czegoś  wyłącznie 
konwencjonalnego….  lub  wyłącznie  społecznego…albo  nawet  czysto 
kulturalnego.” 
10. [6 secs] Dekalog został doprowadzony do perfekcji po dodaniu nowego
przykazania, ogłoszonego przez Jezusa Chrystusa: ten o miłości.
11. Robert Kennedy: Punktem wyjścia dla całej katolickiej tradycji społecznej jest
miłosierna  miłość  Boga,  potwierdzona  posługą  oraz  życiem  i  śmiercią 
Chrystusa.  Nie  zasługujemy  na  to  i  to  powinno  być  przykładem  dla  naszych 
wzajemnych stosunków.   
 
CATHOLIC SOCIAL TEACHING
Página 2 de 9
12. [27 secs] Człowiek kochany i rozgrzeszony przez Stwórcę jest zobowiązany do
wiecznej  radości.  To  jest  źródłem  godności  człowieka.  Z  pomocą  łaski  bożej, 
każdego  i  wszystkich  można  przekształcić….konwersja…i  jedyna  prawdziwa 
miłość  Boga  może  tylko  promieniować…dotykając  wszystkich  ludzi.  „Co  jest 
zrobione  bliźniemu…odbija  się  na  mnie.”  Tylko  miłość  w  tym  sensie  może 
radykalnie zmienić świat.   
13. [18 secs] Kościół proponuje ścieżkę do zbawienia. Prowadzi człowieka
duchowo. Służy również do oświecenia, poprzez jego nauki społeczne, takie jak 
ważne  sprawy  tj.  praca,  rodzina,  pieniądze  lub  polityka.  Wszystkie  są  objęte 
celami ewangelicznej posługi kościoła.  
14. [24 secs] Ale czy Kościół ma władze w zakresie polityki społecznej? Czy to nie
jest  ingerencją  władzy  duchowej  w  doczesnym  świecie?  Prawdą  jest,  że 
Chrystus powierzył kościołowi misję religijną, nie polityczną, ekonomiczną czy 
społeczną.  Ale  ta  misja  religijna  promieniuje  światłami  i  energią  sprzyjającą 
ładowi społecznemu zgodnie z prawem boskim.  
15. [10 secs] Belén Zárate: “To, co interesuje kościół jak matkę to integralna
całość ludzkiego istnienia. Nie tylko wymiar duchowy, ale również jego lub jej 
bardziej ludzki, bardziej ziemski wymiar.” 
16. [18 secs] Kościół zawsze rzucał światło Ewangelii na ziemską, doczesną
rzeczywistość, ale  jego  funkcja  w orientacji została rozwinięta w dużej  mierze 
po rewolucji przemysłowej w 19tym wieku. (Pozostaw dwie sekundy pauzy) To 
było wtedy, gdy narodziła się Katolicka Społeczna Doktryna.  
17. [50 secs] W 19tym wieku pojęcia indywidualizmu zostały skrystalizowane w
filozoficznym,  ekonomicznym  i  politycznym  liberalizmie.  Interesy  własne 
napędzały  gospodarkę.  Warunki  w  fabrykach  czy  kopalniach  były  trudne,  a 
godziny  długie.  Wykorzystywanie  dzieci  w  pracy  było  normą.  Nierówność 
społeczną pogarszała się. I wtedy nastąpiła reakcja. To był znak kolektywizmu, 
którego  skrajną  manifestacjom  był  marksizm.  Ale  Lenin  widział  pojedynczego 
człowieka,  jako  cześć,  trybik  kola,  jednorazowy  na  potrzeby  rewolucji 
proletariatu.  Komunistyczne  państwo  wchłonęło  całą  władzę.  Pod  pretekstem 
równouprawnienia,  system  dążył  do  instytucjonalizacji  stosunku  przedmiotu 
państwa.  Te  skoncentrowane  na  państwie  podejście  przetrwało,  aczkolwiek  w 
mniejszym stopniu we współczesnych socjalistycznych reżimach.  
18. [29 secs] Zarówno indywidualizm i socjalizm zrodziły się z nieprawdziwych
antropologicznych  interpretacji.  A  skutki  były  ujemne.  Komunizm  upadł. 
Pojawienie  się  jako zwycięzca  było  indywidualizmem.  To zapewnia dobrobyt 
materialny…ale  ignoruje  ludzki  nadprzyrodzony  los.  Te  antropologiczne 
podstawy  nie  są  w  stanie  przezwyciężyć  zazdrości  lub  chciwości,  powodując 
tym smutek społeczeństw…z rosnącą liczbą samotnych i odosobnionych ludzi.  
19. [26 secs] To co było pilnie potrzebne to był następny model – lub modele –
którego
podstawowe
pojęcie zostało ewidentnie przeoczone przez
racjonalistycznych  filozofów:  miłość  (pozostaw  dwu  sekundową  pauzę). 
Podniesiony  ponad  nienawistną  kakofonie  walk  klasowych  był  glos  papieża 
 
CATHOLIC SOCIAL TEACHING
Página 3 de 9
Leona XIII w dziewiętnastym wieku. Jego encyklika Rerum Novarum określiła 
pierwszy element doktryny, która rozwijała się do dzisiaj.  
20. Daryl Kohen: Historycznie, katolickie nauczania były bardzo ważne ponieważ
popierały jednostkę pod każdym względem. Jeśli spojrzymy na rzeczy takie jak 
bezpieczeństwo, 
pomoc
dla
związków
zawodowych,
nacisk
na
emerytury…wiele  z  tych  pomocy  zostało  zakorzenionych  w  myśli  katolickich 
nauk społecznych.  
21. [15 secs] Chrześcijańska miłość potrafi odmienić społeczeństwo w wspólnotę,
w której każda osoba ma prawo rozwijać się na miarę własnych możliwości. I to 
właśnie rodzina jest takim modelem, który służy do inspirowania społeczeństwa, 
państwa, przedsiębiorstw i stowarzyszeń.   
22. Charles Clarck: Rodzina jest podstawową jednostką społeczeństwa. I to ona
powinna  być  najtrudniejszą  jednostką  dla  interwencji  państwa.  Rodzina  jest 
podstawowym  budulcem  społeczeństwa.  Jeśli  jednak  zaczniemy  w  nią 
ingerować, wtedy wszystkie drugorzędowe i dodatkowe wydarzenia, których nie 
potrafimy  przewidzieć,  rozpoczną  się.  Ale  to  w  rodzinie  jednostka  uczy  się 
poprzez miłość, jak dorastać i rozwijać się jako osoby, jak się zachowywać oraz 
jak żyć w społeczeństwie.   
23. [6 secs] W tej chrześcijańskiej antropologii, końcowym modelem wspólnoty
jest Bóg sam w sobie.
24. [21 secs] Domenec Mele: “Społeczne nauki kościoła musza być bardzo jasne i
przejrzyste,  nie  są  następnym  sposobem  pomiędzy  radykalnym  liberalizmem  a 
socjalizmem.  Są  ponad  tymi  ideologiami.  Społeczne  nauki  kościoła,  tak  jak  z 
pełną  jasnością  stwierdził  Jan  Paweł  II,  należą  do  teologii  a  konkretnie  do 
teologii moralnej.”  
25. [23 secs] Ignacio Sánchez-Cámara: “Kościół nie proponuje precyzyjnego
systemu  społeczno-ekonomicznego,  jako  alternatywy.  Jest  to  natomiast  zestaw 
zasad do oceny i osądu innych systemów ażeby je poprawić, ale nie faworyzuje 
żadnego  z  nich,  jako  tako,  co  nie  znaczy,  że  wyklucza,  jako  niezgodne  z 
godnością  człowieka  niektóre  zjawiska  społeczne  znajdujące  się  w  systemach 
politycznych.” 
26. [19 secs] Społeczne nauki kościoła oświecają sumienie, aby żyć sprawiedliwie i
miłościwie  w  społeczeństwie.  Ale  czy  jest  to  tylko  ważne  dla  katolików? 
Kościół  kieruje  wszystkich  ludzi,  nie  tylko  wiernych,  ale  każdego  wzywa  do 
życia zgodnego z naturą…oraz do osiągnięcia zbawienia.  
27. [23 secs] Zamagni. “Dziś, wielu wraca do społecznych nauk. Nawet
niewierzący  odkrywają,  że  zasady  społecznej  doktryny  kościoła  zawierają  coś, 
co  może  nas  nauczyć  w  odniesieniu  do  naszej  teraźniejszej  sytuacji.  Jest  to 
pewnego rodzaju paradoks, ponieważ wynikając z moich obserwacji znalazłem 
to przekonanie częściej u niewierzący niż wśród katolików.” 
28. [20 secs] Domenec Mele: “ Kościół proponuje zasady dla refleksji, kryteria
osadu i wytyczne związane z zachowaniem w odniesieniu do czynów, co nie
 
CATHOLIC SOCIAL TEACHING
Página 4 de 9
oznacza,  że  należy  zwrócić  się  do  społecznych  nauk  kościoła  w  poszukiwaniu 
konkretnych przepisów. To zależy od samej osoby, która poinformowana o tych 
zasadach  powinna  myśleć,  dokonywać  sumiennych  osądów  oraz  wprowadzać 
spójne, zachowawcze zobowiązania według tych zasad.” 
29. [17 secs] Rozpowszechnianie tej doktryny jest pastoralnym priorytetem dla
kościoła.  Jej  zastosowanie  dotyczy  głównie  osób  świeckich,  którzy  szukają 
Królestwa Niebieskiego, jak zostało stwierdzone w Watykanie II, „uczestnicząc 
w sprawach doczesnych oraz w organizacji ich, jako zarządzonych przez Boga.”  
30. [4 secs] Fundamentem w katolickich naukach kościoła jest zakotwiczenie ich w
wielkich zasadach....
31. Michael Naughton. Zasady takie jak godność człowieka, dobro publiczne,
sprawiedliwość, solidarność biednych... są czasami, niefortunnie rozumiane jako 
abstrakcja. Jest to rodzaj suchej, sztywnej abstrakcji, o czym jest życie  ludzkie. 
Ale rzeczywiście sposób, w jaki kościół rozumie zasady… zasady są sposobem 
by przypomnieć nam o tym, kim jesteśmy.   
32. [15 secs] Zasady te mogą być poznane za pomocą rozumu i wiary. Rozkwitają
one  od  zastosowania  ewangelicznych  wiadomości  dotyczących  życia 
społecznego. Maja moralne korzenie, gdyż doprowadzają sumienie do wykrycia 
dobra lub zła w sferze życia społecznego.  
33. [13 secs] Inspiracja dla społecznej doktryny jest godność ludzka. Każda osoba
ma godność będąc żywym obrazem Boga. Wszystkie inne istoty ludzki są zatem 
braćmi i siostrami, przede wszystkim ci, którzy cierpią. Chrystus umarł również 
za nich.  
34. [13 secs] Belén Zárate: “Realizacja sprawiedliwego społeczeństwa pociąga za
sobą rozumienie godności człowieka. To jest, zdawanie sobie sprawy, że każda 
osoba jest wyjątkowa, niezastąpiona i specyficzna.” 
35. [7 secs] Porządek społeczny, w podobny sposób jak działalność, musi
podporządkować to dla dobra człowieka a nie odwrotnie.
36. [6 secs] Liberalizm zobaczył w przedsiębiorstwie biznesowym zaledwie
instrument ekonomiczny, wyłącznie odpowiedzialny udziałowcom…
37. Daryl Kohen: Katolickie nauczania społeczne dostarczyły wielu ważnych
poprawek  ponieważ  podkreśliły  wszystkich  udziałowców:  pracowników, 
sprzedawców,  większość  społeczeństwa,  identycznie  jak  udziałowców,  więc 
katolickie  nauki  społeczne  w  tym  zakresie  odegrały  znaczącą  role  w 
rozszerzeniu  naszego  poglądu  korporacji  i  spostrzeżeniu  jej  jako  społecznej, 
ludzkiej instytucji a nie tylko ekonomicznej.  
38. [23 secs] Sprawiedliwość jest decydującym kryterium moralności. Według
Świętego Tomasza zawiera „ stały i trwały akt woli dla Boga i bliźniego, co jest 
im  należne.”  Sprawiedliwość  nie  jest owocem porozumienia  labo politycznego 
paktu.  To, co jest “sprawiedliwe” nie jest pierwotnie ustanowione przez prawo, 
ani poprzez większość głosów. Wynika to z natury ludzkiej.  
 
CATHOLIC SOCIAL TEACHING
Página 5 de 9
39. [27 secs] Ignacio Sánchez-Cámara: “Sposób rozumienia sprawiedliwości,
nawet  dla  bardziej  zorientowanych  ludzi,  ma  katolickie  korzenie  –  i  byłoby 
niezrozumiałe  bez  chrześcijaństwa.  Z  drugiej  strony  chrześcijaństwo,  jako 
najbardziej przekonująca filozofia, uczy nas, że sprawiedliwość nie jest niejasną 
utopią  albo  niedosięgłym  ideałem,  ale  raczej  składa  się  z  cyklu  zasad  natury 
moralnej jak i legalnej, która może i powinna być utrwalona w zasięgu kontekstu 
rzeczywistości życia społecznego.” 
40. Robert Kennedy Jeśli pracujemy dla sprawiedliwego społeczeństwa, to znaczy,
że  dostajemy  to  co  się  nam  należy.  Dostaje  to,  na  co  zasługuję.  Chce  czegoś 
więcej  niż  to.  To,  czego  chce  to  litościwego  społeczeństwa.  Pragnę 
społeczeństwa, które dostrzega moje prawa, moje błędy oraz moje wykroczenia, 
ale  to,  co  naprawdę  powinniśmy  szukać  to  społeczeństwo,  które  nie  tylko  jest 
sprawiedliwe, ale i litościwe.   
41. [7 secs] Wraz ze sprawiedliwością, chrześcijańska tradycja proponuje
solidarność i dobroczynność, jako najwyższe cele etyki społecznej.
42. [10 secs] Dobroczynność jest ścieżką pokoju, balsamem lub antidotum
przeciwko konfliktom oraz cierpieniu wynikającym z codziennego życia. Miłość 
chrześcijańska wymaga sprawiedliwości, ale również przewyższa ją.     
43. [28 secs] Rodrigo de León: “Tu nie chodzi o szukanie sprawiedliwości w
wzajemnym  sensie  –  ja  dam  wam  to  wy  dacie  również  mnie,  więc  oddacie  w 
naturze. Przeciwnie, ja wam daję i nie mam żadnego interesu w tym, co dostanę 
od was. Przecież to stanowi istotę miłości. Jest bardzo łatwo kochać kogoś, kto 
daje  ci  wszystko.  Ciężko  jest  natomiast  kochać  kogoś,  kto  nie  daje  ci  nic,  lub 
osoby, która cię krzywdzi.  Ale to jest  dokładnie ta wiadomość nauczana przez 
Jezusa Chrystusa.”  
44. [20 secs] Żadne prawo nie wzruszy człowieka lub ludzi do życia w braterstwie.
Jedynie  społeczna  dobroczynność  może  doprowadzić  do  miłości  dobra 
wspólnego  ponad  swoim  własnymi  korzyściami.  Dobroczynność  przeniesie 
społeczeństwo do zorganizowania siebie samych w sposób, w którym wszystkie 
formy  niedoli  zostaną  zmniejszone  lub  zanikną  całkowicie.  Miłość  i 
współczucie może stworzyć nowe społeczeństwo oraz lepszy świat.  
45. [27 secs] Wielu mówi o wolności. Prawdziwa wolność jest znakiem obrazu
bożego  oraz  godności  człowieka.  Fałszywa  wolność  jest  ograniczona  do 
dowolnego korzystania z osobistej autonomii. Żyć swobodnie oznacza, że więzi 
międzyludzkie  opierają  się  na  prawdzie  i  sprawiedliwości.  Obfitość  wolności 
jest wyborem autentycznego dobra, jako część powszechnego dobra wspólnego.  
46. [13 secs] Paloma Durán: ”Wielką tezą kościoła katolickiego jest naprawdę
szacunek  dla  wolności  osobistej,  ponieważ  w  każdym  momencie  Jezus  może 
interweniować, co jest bardzo pozytywne. Jezus Chrystus proponuje atrakcyjną 
wiadomość, ale odpowiedz jest ściśle osobista.” 
47. [28 secs] Ignacio Sánchez-Cámara: “W ramach błędu i dwuznaczności nie ma
żadnej  prawdziwej  wolności.  Nie  ma  wolności,  gdy  jeden  nie  uczestniczy,  w 
jakieś mierze, w prawdzie lub dąży do niej. Odwracając tę zasadę i mówiąc, że 
 
CATHOLIC SOCIAL TEACHING
Página 6 de 9
wolność jest tym, co czyni nas autentycznymi jest tylko przypuszczeniem, tak czy 
inaczej,  zasady  moralnego  relatywizmu.    W  tym  wypadku  nie  ma  znaczenia  to, 
co robimy, ale jak długo to  robimy  w naprawdę  wolny sposób. Jakby  wolność 
uświęcała jakiekolwiek działanie czy zachowanie.” 
48. [19 secs] Jak szanujemy wolność? Poprzez pozwalanie absolutnie każdej osobie
realizować ich osobiste powołanie we wszystkich obszarach przedsięwzięć, tych 
politycznych,  ekonomicznych,  kulturalnych  oraz  religijnych.  Tylko  poprzez 
wolność  człowiek  może  przebyć  drogę  ku  dobru.  I  tylko  przez  bycie  wolnym 
jest on w stanie miłować swego Stwórcę.  
49. [32 secs] Ale czy wybór nie pociąga za sobą ryzyka błędu? (pozostaw dwie
sekundy pauzy) Człowiek nie chodzi w ciemności. Może być prowadzony przez 
powszechne etniczne prawo natury. To poprzedza i jednoczy wszystkie prawa  i 
obowiązki.  Prawo  naturalne  –  według  Świętego  Tomasza  –  jest  światłem 
inteligencji  zaszczepionej  w  nas  przez  Boga.  Dzięki  temu  wiemy,  co  powinno 
być zrobione a czego powinniśmy unikać.” 
50. [21 secs] Belén Zárate: “Prawo natury jest przewodnikiem dla każdego
człowieka  ukazującym  nam  ścieżkę  do  realizacji  jako  osoba.    Nawet  dla  tych, 
którzy  nie  są  katolikami,  chrześcijanami,  czy  cokolwiek.  To  dla  tego  jest  ono 
prawem powszechnym, prawem zapisanym w sercu każdej ludzkiej istoty.” 
51. [33 secs] Prawo natury jednoczy wszystkich ludzi, inspiruje wspólne zasady.
Jest  to  prawo  niezmienne,  ale  jego  stosowanie  wymaga  dostosowania  do 
różnych  obszarów  i  okoliczności.    Jeden  może  odrzucić  to  prawo,  ale  nikt  nie 
może  wyrwać  go  z  serca  człowieka.  Jest  to  pewne,  że  nie  każdy  przestrzega 
prawa natury z jasnością i bezpośredniością. Grzech zamazuje osąd człowieka i 
popycha  go  do  zdrady  tego,  co  jest  prawdziwe  i  dobre.  Ale  z  pomocą  łaski  i 
objawienia, może przezwyciężyć wszelkie trudności.  
52. [10 secs] Prawa człowieka rodzą się w tym samym czasie, co godność
człowieka. Ich ostateczną podstawą nie jest tylko wola osób czy zespołów, ale 
człowiek sam w sobie i jego Stwórca.   
53. [28 secs] Ignacio Sánchez-Cámara: “Jedyna, solidna pozycja, która leży u ich
podstaw koniecznie musi być metafizyczna, i stąd na podstawie zasad niektórzy 
mogą je  nazywać prawem natury lub naturalnym, moralnym obowiązkiem, lub 
nawet powodem. Można by powiedzieć, że jeśli nie ma żadnego racjonalnego i 
uniwersalnego  fundamentu,  to  nie  ma  PRAWDZIWEGO  fundamentu.  W 
oparciu  na  podstawowych  prawach  człowieka  zmieniające  się  opinie  różnych 
ludzi  nieuchronnie  prowadzą  do  relatywizmu.  I  faktycznie  widać,  że  tak  się 
dzieje.” 
54. [13 secs] Paloma Durán: “Prawa nie są uzależnione od system politycznego,
sadowego, ekonomicznego czy nawet religijnego. Prawa człowieka są prawami 
powszechnymi,  a  ja  wierze,  że  są  częścią  tego,  do  czego  chrześcijaństwo 
przyczyniało się od samego początku.”   
55. [5 secs] Wiele obecnych dramatów zostałoby uniknionych, jeśli zasada
wspólnego dobra zwyciężyłaby.
 
CATHOLIC SOCIAL TEACHING
Página 7 de 9
56. Robert Kennedy: To wspólne dobro, które rozumiemy jako cały zbiór
warunków,  struktura,    która  umożliwia  ludziom  rozwijać  się  i  osiągać  swoje 
cele, oraz ich właściwe zakończenie jako ludzi 
57. [30 secs] Zamagni. “Musimy powrócić do rozmawiania o Wspólnym Dobrze
podczas  publicznych  trybunałów,  w  polityce,  w  rządzie  oraz  na  forach 
międzynarodowych.  Ale  najpierw  trzeba  określić,  czym  jest  wspólne  dobro, 
ponieważ  większość  myli  dobro  publiczne  z  pełnym  dobrem.  Wspólne  dobro 
znaczące  „kompromis”  nie  jest  rozwiązaniem.  Oznacza  to,  że  nie  mogę 
poświecić  dobra  danej  osoby,  lub  wspólnoty,  lub  małego  kraju  w  celu 
zwiększenia dobra innej osoby lub kraju.” 
58. [16 secs] Społeczeństwo ma swoje własne znaczenie. To nie jest tylko suma
jednostek,  tym  samym  istnieje  wspólne  dobro.  Ale  to  wspólne  dobro  nie  jest 
sumą dobra indywidualnych, ale raczej produkt, którego żaden element nie może 
zostać zniszczony.  
59. [10 secs] Zamagni: “W produkcie tym, jeśli wartość jednego element jest
zerowa to  wartość  całego  produktu  również.  Jednak  podczas  dodawania  jedna 
figura może być zmniejszona do zera, co nie zmienia faktu, iż całkowita suma 
będzie pozytywna.” 
60. [8 secs] Wspólne dobro jest ponad dobrem indywidualnym, jako że całości jest
ponad częścią. Zdrowie ciała ma przewagę ponad jego elementami.
61. [5 secs] Paloma Durán: “Więc, kiedy społeczeństwo jest lepsze albo kiedy jest
bardziej sprawiedliwe? Do stopnia, w którym godność osoby jest uszanowana.”
62. [13 secs] Godność osobista jest wartością bezwzględną, w taki sposób, że ma
pierwszeństwo  przed  jakimkolwiek  względem  społecznym.  Społeczeństwo 
nigdy  nie  może domagać się  by osoba zrzekła  się swojej godności i tego, co ze 
sobą niesie.  
63. [2 secs] W takim razie, co jest zasadą?
64. Gina Vega: Co według ciebie jest złotą zasadą? Chrześcijanie powiedzą, czyń
innym to jakbyś chciał, aby czyniono dla ciebie. Żydzi twierdza, jeszcze inaczej. 
My mówimy nie czyń bliźniemu tego, co tobie nie miłe. To wszystko sprowadza 
się do jednego. 
65. [30 secs] Indywidualna osoba, rodzina, organizacje pośredniczące… nie mogą
samodzielnie  kiedykolwiek  osiągnąć  pełnego  rozwoju.  By  to  się  zdarzyło, 
wspólnota  polityczna  musi  zharmonizować  wszystkie  zróżnicowane  interesy  w 
słusznej  drodze.  Musi  pogodzić  majątki  osobiste  osób  z  różnych  grup.  Czysto 
materialne  myślenie  ogranicza  wspólne  dobro  do  prosto  ekonomicznego 
dobrobytu.  (Pozostaw  dwie  sekundy  pauzy)  Wspólna  opieka  społeczna  musi 
obejmować transcendentny wymiar.  
66. [18 secs] Subsydiarność oznacza to, że organizacje wyższego rzędu powinny
pomagać  organizacjom  niższego  rzędu.  Obejmuje  to  pomoc  gospodarczą, 
instytucjonalną,  oraz  ustawodawczą.  To  również  wymaga  by  osoby 
 
CATHOLIC SOCIAL TEACHING
Página 8 de 9
indywidualne  oraz  mniejsze  grupy  społeczne  zachowały  swoja  inicjatywę  i 
odpowiedzialność.  
67. [17 secs] Antonio Argandoña: “ To nie jest tylko negatywny aspekt mówić, że
państwo lub jego uprawnienia mogą, lub nie mogą coś zrobić. Przede wszystkim 
jest  to  uznanie  nas  wszystkich,  że  nikt  na  świecie  nie  jest  do  dyspozycji,  ale 
wszyscy mogą przyczynić się do wspólnego dobra.” 
68. [4 secs] Subsydiarność ma również inne niuanse i zastosowania.
69. Daryl Kohen: Sposób w jaki myślę o subsydiarności to, że rozważne decyzje
powinny  być  podejmowane  przez  ludzi,  którzy  są  najbliżsi  okolicznościom 
działania. Wiesz, Arystoteles mówił, że każda decyzja jest podejmowana już w 
fundamentach. Mamy abstrakcyjne zasady, ale decyzje zawsze są podejmowane 
w  konkretnych  okolicznościach,  a  ludzie,  którzy  wiedza  najwięcej  o 
konkretnych okolicznościach to ci, którzy w nich żyją.    
70. [20 secs] Subsydiarność chroni ludzi przed nadużyciami ze stron wyższych
władz.  Zachęca  publiczne  siły  by  pomagać  osobom  indywidualnym.  A  grupy 
pośrednie  są  zachęcane  do  podejmowania  zadań,  do  których  są  najlepiej 
przygotowane. Każda osoba, rodzina, organ pośredniczący ma coś oryginalnego 
do zaoferowania wspólnocie.  
71. Robert Vischer: Więc jeśli mam problem, subsydiarność powiedziało by, że
moja rodzina powinna  zająć  się tym,  idealnie.  Jeśli  natomiast  moja rodzina  nie 
będzie  potrafiła,  wtedy  moje  pobliskie  sąsiedztwo  powinno  albo  mój  kościół. 
Jeśli żadne z nich nie będzie mogło pomóc, wtedy wkroczy państwo, tak jak jest 
to  robione  w  stanach  zjednoczonych,  i  tylko  wtedy,  gdy  ono  też  nie  będzie 
potrafiło wtedy wkroczy rząd federalny. Więc, oznacza to, że nie wszystko musi 
być zlokalizowane. Znaczy to jednak, że najbardziej pobliski organ powinien się 
tym najpierw zająć.  
72. [11 secs] Przeciwieństwa zasady subsydiarności to: centralizacja, biurokracja
oraz  fałszywe  „wsparcie”.  I  oczywiście  niesprawiedliwa  oraz  nadmierna 
interwencja państwa czy jakiekolwiek władzy publicznej.  
73. [12 secs] Rodrigo de León: ”Musimy mieć się na baczności, aby żaden organ
nie osiągnął takiej mocy, by moc dzierżyć dla własnych korzyści. W jaki sposób 
możemy to zrobić? Poprzez rozwijanie cnót.” 
74. JOHN BUNCH: Cztery cnoty moralne to: sprawiedliwość, rozwaga, umiar lub
wstrzemięźliwość oraz  moralna odwaga  i  hart ducha.  A  nazywamy  je  cnotami 
cielesnymi,  ponieważ  większość  innych  cnót  wywodzi  się  właśnie  od  nich. 
Następnie mamy cnoty chrześcijańskie, na których skupił się Tomasz z Akwinu, 
tj. wiara, nadzieja i miłość. Więc naprawdę mamy zbiór siedmiu cnót.  
75. [18 secs] Rodrigo de León:, “Jeśli cnoty te są rozwinięte, wtedy wszystkie te
organizmy  i  państwa  będą  wspierać  osoby  indywidualne  oraz  ich  wzbogacać. 
Jeśli  jednak  te  cnoty  nie  są  rozwinięte,  to  zapoczątkowujemy  wielkie  ryzyko 
przyszłych dyktatur.” 
 
CATHOLIC SOCIAL TEACHING
Página 9 de 9
76. [26 secs] Zasada Solidarności jest zainspirowana życiem Jezusa z Nazaretu,
którego oddanie dla ludzkości nigdy nie osłabło, nawet, gdy umierał na krzyżu. 
To  właśnie  w  Naszym  Zbawicielu  widać,  że  solidarność  i  miłość  stanowią 
jedność.  I  w  ten  sposób,  w  swoim  chrześcijańskim  wymiarze,  solidarność  jest 
składa  się  z  przebaczania,  pojednania  i  swobodnego  dawania.  Nasz  bliźni  jest 
kochany, nawet, jeśli jest on naszym wrogiem, w ten sam sposób, jaki kocha go 
Bóg.  
77. [18 secs] Antonio Argandoña: “Solidarność jest rozpoznaniem wspólnego
przeznaczenia  wszystkich  ludzi.  Wszyscy  ludzie  uczestniczą  z  perspektywy 
współzależności  –  gospodarczo,  społecznie,  etycznie,  politycznie,  a  kościół 
tłumaczy, że solidarność jest, nade wszystko społeczną zasadą… i cnotą.” 
78. CHARLES CLARK: Chrześcijańska solidarność jest miłością dla dobra
innych,  nawet  jeśli  nie przynosi  żadnych  korzyści.  W  rzeczywistości, wracając 
do Ewangelii Świętego Łukasza, gdzie Jezus powiedział, jaka jest korzyść, jeśli 
kochasz  ludzi,  którzy  cię  kochają.  Nawet  grzesznicy  to  robią.  To  osoba,  która 
kocha tych, co ja krzywdzą, albo kocha, kiedy nie ma z tego korzyści, pomaga 
dbać  o  innych,  kiedy  nie  ma  żadnych  z  tego  korzyści...  to  jest  naprawdę 
cnotliwy człowiek.   
79. [11 secs] Solidarność jest związana ze wspólnym dobrem, z powszechnym
przeznaczeniem całego bogactwa, z równością i pokojem. Ale nie ogranicza się 
wyłącznie do obecnych mieszkańców tej planety.  
80. Daryl Kohen. Nacisk w katolicyzmie na rozmnażanie daje się przetłumaczyć w
etyce handlowej’ świat w trosce o przyszłe pokolenie. Tak, więc te niewidzialne 
nasze  dzieci  są  widoczne  w  świecie  biznesu  poprzez  społeczne,  katolickie 
nauczania sprawiedliwości.    
81. [24 secs] Dziedzictwo, jakie musimy pozostawić dla naszych potomków to
zdrowe  środowisko.  Tworzenie  nie  zostało  dane  człowiekowi,  aby  być 
rozpustnym, ale żeby je poprawiać. To jest rolą solidarności: przyczynianie się, 
pomaganie, dzielenie się, szukanie zrozumienia. Znaczy to, aby wysilić  się dla 
dobra drugiego człowieka ponad rożnego rodzaju interesem własnym.   
82. [3 secs] Ale czy ta doktryna nie jest utopijna?
83. [16 secs] Zamagni. “Nie możemy akceptować stanowiska pesymistów, cyników,
którzy mówią, że świat jest bałaganem i się nigdy nie zmieni. Nie. Świat może się 
zmienić.  I  ponieważ  może  się  zmienić,  przede  wszystkim  my  chrześcijanie 
musimy zakasać rękawy i wziąć się do pracy nad odbudową.”  
84. [13 secs] Paloma Durán: “Odpowiedzialność jest osobista, a więc co mamy
zrobić jest pierwszą zmianą naszego własnego życia, albo przynajmniej życia, w 
którym żyjemy, a to  ma swoje reperkusje,  w każdym tego słowa  znaczeniu. Na 
końcu Pan historii zadecyduje jak to się wszystko skończy.” 
85. [7 secs] Tak jak woda przedziera się przez góry kamieni, tak chrześcijańskie
idee mogą tworzyć naprawdę urodzajne ludzkie społeczeństwa.
KONIEC