background image

 

G

OSPODARKA 

REGIONALNA 

 

WYKŁADY 

 

prof. zw. dr hab. Andrzej Klasik

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 1 ~ 

 

EGZAMIN 

 

2 części 

 

Część 1: kluczowe słowa np. atrakcyjność regionu 

 

Część 2: pytania otwarte mówiące o procedurze, zjawisku 

 

3-5 zestawów 

 

 

 

 

   14.02.12. 

Regional Science jako multi i Inter-dyscyplinarna dziedzina nauki I edukacji, badań i rozwoju 

 

 

 

 

 

 

Geografia 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ekonomia 

 

 

 

 

 

Socjologia 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

REGIONAL 

SCIENCE 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zarządzanie 

 

 

 

 

 

Projektowanie 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ekologia 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 2 ~ 

 

Pola badawcze ekonomii regionalnej jako fundamentalnej składowej regional science 

 

 

 

 

Lokalizacja 

organizacji i 

działalności 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Polityka regionalna 

i lokalna 

 

 

 

 

 

Użytkowanie ziemi 

i rozwój obszarów 

miejskich 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EKONOMIA 

REGIONALNA 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Regiony: 

specjalizacja 

regionalna i rozwój 

regionalny 

 

 

 

 

 

Urbanizacja 

regionu: 

metropolizacja i 

suburbanizacja 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lokalizacja 

gospodarstw 

domowych 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

REGIONY, DELIMITACJA, TYPOLOGIE, 
MIĘDZYREGIONALNA KONWERGENCJA, 
KONKURENCJA,                               
ROZWÓJ REGIONÓW OPARTY NA 
WIEDZY I KREATYWNOŚCI 

 

MIASTA I AGLOMERACJE MIEJSKIE, 
METROPOLIE I OBSZARY 
METROPOLITARNE,                 
KREATYWNE I ATRAKCYJNE MIASTA 

 

 

 

ROZWÓJ REGIONALNY 

 

CENTRA MIEJSKIE 

 

 

 

 

 

 

GOSPODARKA REGIONALNA           

(WIODĄCE OBSZARY TEMATYCZNE) 

 

 

 

 

 

 

DECYZJE LOKALIZACYJNE 

 

UŻYTKOWANIE TERENÓW 

 

 

 

LOKALIZACJA LUDZI I ORGANIZACJI, 
CZYNNIKI PRZEWAGI LOKALIZACYJNE, 
MODELE LOKALIZACJI DZIAŁALNOŚCI 

 

KONKUROWANIE O UŻYTKOWANIE 
TERENÓW,                           
INFRASTRUKTURA NIERUCHOMOŚCI I 
ZAGOSPODAAROWANIE PRZESTRZENNE, 
PRZEZNACZENIE TERENÓW W 
JEDNOSTKACH OSADNICZYCH 

 

background image

~ 3 ~ 

 

   21.02.12. 

NATURA I DELIMITACJA REGIONU, 
SPECJALIZACJA FUNKCJONALNA 
REGIONU, 
SKŁADOWE I KONCEPCJE ROZWOJU 
REGIONU, 
POLITYKA ROZWOJU REGIONU, CELE, 
INSTRUMENTY (STRATEGIA, PROGRAM, 
PROJEKTY) 

 

MIEJSCA CENTRALNE, CENTRA 
WZROSTU, 
POTENCJAŁY I FUNKCJE MIAST,        
BAZA EKONOMICZNA MIAST,       
REGUŁA WIELKOŚĆI I RANGI,        
MIASTA KREATYWNE I ATRAKCYJNE, 
AGLOMERACJE I METROPOLIE 

 

 

 

ROZWÓJ REGIONALNY 

 

CENTRA MIEJSKIE 

 

 

 

 

 

 

GOSPODARKA REGIONALNA           

(WIODĄCE OBSZARY TEMATYCZNE) 

 

 

 

 

 

 

LOKALIZACJA INWESTYCJI 

 

UŻYTKOWANIE TERENU 

 

 

 

WYBÓR MIEJSCA ZAMIESZKANIA, 
PRACY, PROWADZENIA BIZNESU I 
SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO, 
LOKALIZACJA FIRM,                      
CZYNNIKI LOKALIZACJI,                  
ZASADA KOHERENCJI LOKALIZACYJNEJ, 
KORZYŚCI I KOSZTY LOKALIZACYJNE 

 

UŻYTKOWNICY TERENÓW,            
TERENY ZAJĘTE PRZEZ DZIAŁALNOŚCI, 
TERENY MIESZKANIOWE,    
PRZESTRZENIE PUBLICZNE,            
TERENY OCHRONNE,     
NIERUCHOMOŚĆI I INFRASTRUKTURA, 
PLANOWANIE  I ZAGOSPODAROWANIE 
PRZESTRZENNE 

 

 

GOSPODARKA REGIONALNA. KLUCZOWE ZAGADNIENIA. 

PROBLEMATYKA LOKALIZACJI DZIAŁALNOŚCI 

CO JEST GDZIE - odnosi się do każdego rodzaju działalności lub podmiotu oraz do preferencji, decyzji i 
zachowań lokalizacyjnych 

DLACZEGO TAM JEST - odnosi się do czynników determinujących lokalizacje działalności lub podmiotów 
gospodarczych, do orientacji i modeli lokalizacyjnych ze względu na nieruchomość czynników, niepodzielność 
działalności, stopień mobilności produktów 

- dlaczego ludzie osiedlają się w pewnym mieście lub regionie, w oparciu o co przedsiębiorcy  inwestorzy 
decydują się na prowadzenie działalności i inwestycje w pewnym mieście lub regionie 

CO Z TEGO WYNIKA - średnio i długoterminowe przewagi lokalizacyjne, oszczędności / korzyści koncentracji 
przestrzennej, źródła podaży czynników i rynki zewnętrzne produktów 

 

 

 

background image

~ 4 ~ 

 

PROBLEMATYKA ROZWOJU REGIONALNEGO 

JAK REGION POSTRZEGA SWOJE OTOCZENIE - relacje między regionem a jego metropolią i centrami 
regionalnymi oraz regionu z jego subregionami 

JAK REGIONY ODDZIAŁUJĄ NA SIEBIE - relacje między regionami w skali krajowej i europejskiej, 
konkurowanie i współpraca regionów 

JAK REGIONY ROZWIJAJĄ SIĘ - zewnętrzne i wewnętrzne czynniki rozwoju regionalnego, rola miast w 
rozwoju regionalnym, cykl życia i fazy rozwojowe regionu; regiony o ekspansywnej strukturze, o strukturze 
odpornej na kryzysy, o kryzysogennej strukturze, regiony schyłkowe, regiony  w procesie przejścia 
ekonomicznego 

 

GOSPODARKA REGIONALNA W OKRESIE PRZEŁOMU I PRZEJŚCIA 

 

 

 

Globalizacja wymiany i konkurencji 

 

 

 

 

 

 
 

 

 

Konwergencja mediów; 

multimedia 

 

GOSPODARKA REGIONALNA 

oparta na własności intelektualnej, 

kreatywności i innowacjach 

 

Cyfryzacja gospodarki i 

kultury 

 

 

 
 
 

 

 

Całkowita lub częściowa 

nieruchomość zasobów i 

wynikające z niej 

przewagi lokalizacyjne 

 

GOSPODARKA REGIONALNA 

fundamentalne założenia 

 

Zróżnicowana 

podzielność skali 

działalności; 

koncentracja vs. 

dyspersja przestrzenna i 

możliwe do osiągnięcia 

korzyści koncentracji 

 

 

 

 

 

 

 

Stopień podzielności skali działalności i 

zróżnicowany obszar rynkowy 

produktów, produkty lokalne, regionalne, 

narodowe, międzynarodowe w tym 

globalne ze względu na koszty transportu 

i komunikacji 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 5 ~ 

 

   28.02.12. 

MIKRO GOSPODARKA REGIONALNA. INDYWIDUALNE DECYZJE LOKALIZACYJNE. 

INDYWIDUALNE DECYZJE LOKALIZACYJNE 

 

 

Władze, instytucje i urządzenia 

publiczne; lokalizacje, 

infrastruktury o różnym 

znaczeniu i zasięgu 

 

 

 

 

 

 

 

Przedsiębiorcy i inwestorzy; 

lokalizacja firmy na starcie, 

lokalizacja inwestycji, 

lokalizacja łańcucha 

podażowego 

 

„DOBRA” LOKALIZACJA 

 

Gospodarstwa domowe; 

lokalizacja mieszkaniowa, 

miejsca pracy, zakupów oraz 

spędzania czasu wolnego 

 

 

 

 

 

 

 

Organizacje pozarządowe; 

lokalizacja inicjatyw 

obywatelskich, lokalizacja 

inicjatyw lokalnych 

 

 

 

UWAGA: W cyklu życia firm, gospodarstw domowych, instytucji publicznych oraz organizacji pozarządowych 
ma miejsce wielokrotnie wybór i zmiana lokalizacji. 

 

PREFERENCJE LOKALIZACYJNE 

PREFERENCJE BIZNESU 

PREFERENCJE LUDZI 

PREFERENCJE PUBLICZNE 

 

Stopa zwrotu z inwestycji 

 

Ocena relatywnej przewagi 
lokalizacyjnej „na starcie” 

 

Ocena możliwych lokalizacji 
dla nowych inwestycji lub dla 
relokalizacji 

 

Ocena przyszłych dochodów i 
kosztów dla różnych lokalizacji 

 

Ocena lokalizacji całego 
łańcucha podażowego 
obejmującego kreację (B+R), 
produkcję, dystrybucję oraz 
obszary podaży nakładów i 
obszary popytu rynkowego 

 

Stopa zwrotu tylko częściowo 
mierzona w pieniądzu; różne 
miejsca zamieszkania 
implikują różny zbiór 
możliwości zatrudnienia, 
codziennych wydatków i 
kosztów utrzymania, 
dostępności zakupów i 
różnego rodzaju usług, różne 
sąsiedztwo i profil 
społeczności lokalnej oraz 
zróżnicowane warunki 
kulturalne i środowiskowe, 
możliwy wybór stylu i 
osiągalny poziom jakości życia 

 

Minimalizacja kosztów 
budowy i utrzymania wielu 
różnych obiektów i urządzeń 
użyteczności publicznej czyli 
tzw. udogodnień publicznych 
odnoszących się do rodzajów 
infrastruktury i usług 
publicznych 

 

Władze publiczne podejmują 
decyzje lokalizacyjne bardziej 
z politycznego niż z 
ekonomicznego punktu 
widzenia, czyli według 
kryterium dostępności i 
największej liczby głosujących 
w następnych wyborach 

background image

~ 6 ~ 

 

CZYNNIKI LOKALIZACYJNE JAKO PODSTAWA PREFERENCJI LOKALIZACYJNYCH 

KLASYFIKACJA CZYNNIKÓW LOKALIZACYJNYCH 

 

Lokalny i regionalny nakład; podaż nieprzenośnych nakładów (nieruchomości, w tym grunt, 
infrastruktura) 

 

Lokalny i regionalny popyt; sprzedaż nieprzenośnych wyników (lokalne dobra i usługi, ich skala i 
dostępność na miejscu) 

 

Przenośny nakład; podaż przenośnych nakładów w skali krajowej i międzynarodowej (praca, 
pośrednie fazy cyklu gospodarczego od B+R fazy dystrybucji), wychodząc z źródeł podaży nakładów 
do poszukiwanej lokalizacji podmiotu i jego działalności 

 

Przenośny popyt; zewnętrzny popyt i sprzedaż produktów w skali narodowej i międzynarodowej 
(produkty narodowe i międzynarodowe ze względu na korzyści skali, korzyści koncentracji 
przestrzennej oraz koszty transportu i komunikacji) 

 
ORIENTACJE LOKALIZACYJNE 

 

Ocena relatywnej siły czynników lokalizacyjnych oddziałujących na wybór konkretnej lokalizacji ze 
względu na specyfikę podmiotu (firma, gospodarstwo domowe, instytucje publiczne) 

 

Orientacje lokalizacyjne zależą od przestrzennej konfiguracji źródeł nakładów (zasobów) i rynków 
wyników (produktów); podmioty i działalności o inputowej orientacji lokalizacyjnej lub o outputowej 
orientacji lokalizacyjnej odpowiednio z dostępem do źródeł nakładów lub do rynków wyników 

 

Dostępna przewaga lokalizacyjna jest najczęściej oceniana ze względu na czynniki lokalizacyjne 
odgrywające role determinant (wyznaczników) bądź ze względu na dostępność całego zbioru źródeł 
nakładów 

 
UWAGA: w decyzjach lokalizacyjnych uwzględnia się także nieuchwytne pieniężne czynniki niematerialne. 

 
LOKALIZACJA LUDZI I FIRM: RÓŻNE ASPEKTY 

Ludzie jako czynnik lokalizacji firm oraz praca jako nakład nabywany przez firmy 

 

Firmy zorientowane lokalizacyjnie na zasoby ludzkie 
Ludzie jako odbiorcy finalni produktów (dóbr i usług) działalności firm 

 

Firmy zorientowane lokalizacyjnie na potencjał dochodowy miast, obszarów miejskich i regionów 
Ludzie i firmy jako właściciele i użytkownicy terenów rezydencjalnych i terenów działalności 
gospodarczej w miastach, na obszarach miejskich i w regionach 

Gospodarka regionalna jest żywotnie i bezpośrednio związana z badaniem: 

 

zróżnicowań między lokalizacjami, między obszarami miejskimi i między regionami w zakresie takich 
wielkości ekonomicznych jak pieniężne dochody ludności i koszty utrzymania oraz koszty pracy o 
produktywność pracy 

 

preferencji i współzależności lokalizacyjnych w kontekście relacji podaży pracy i popytu na pracę 

 

rynków nieruchomości i zróżnicowania cen w przekroju miast różnej wielkości wewnątrz miast ze 
względu na wydzielone z nich strefy 

 

 

background image

~ 7 ~ 

 

   06.03.12. 

WSPÓŁZALEŻNOŚĆ LOKALIZACYJNA LUDZI I FIRM 

 

 

 
 

 

 

PODAŻ PRACY                  

W LOKALIZACJI                                    
I NA OBSZARZE       

MIEJSKICM 

 

ZRÓŻNICOWANIE 

REALNEGO        

DOCHODU MIĘDZY     

LOKALIZACJAMI         

ORAZ MIĘDZY 

OBSZARAMI      

MIEJSKIMI 

 

 

RYNEK PRACY                                  

OBSZARU MIEJSKIEGO:                                                    

LOKALIZACJE LUDZI I FIRM 

 

POPYT NA PRACĘ            

W LOKALIZACJI                   
I NA OBSZARZE      

MIEJSKIM 

 

ZRÓŻNICOWANIE       

KOSZTU PRACY I 

PRODYKTUWNOŚCI     

MIĘDZY LOKALIZACJAMI 

ORAZ MIĘDZY        

OBSZARAMI       

MIEJSKIMI 

 

 

 
 
 

 

 

 

 

DECYZJE LOKALIZACYJNE I MOBILNOŚĆ PRZESTRZENNA LUDZI I FIRM 

WYBÓR MIEJSCA PRACY I GOSPODARSTWA 

DOMOWE 

WYBÓR MIEJSCA DLA BIZNESU I INWESTYCJI PRZEZ 

FIRMY I INWESTORÓW 

 

Ludzie kierują się w wyborze różnicami między 
lokalizacjami według kryterium realnego dochodu 

 

Ludzie migrują do miast oferujących więcej miejsc 
pracy lub wyższe dochody 

 

Ludzie o wyższym poziomie zawodowym, 
edukacyjnym i wyższym poziomie dochodów są 
geograficznie bardziej mobilni 

 

Ludzie definiują lokalne i regionalne rynki pracy z 
punktu widzenia łatwości przemieszczania, 
krótkich podróży oraz lokalizacje zamieszkania z 
punktu widzenia jakości i stylu życia 

 

Firmy kierują się różnicami między lokalizacjami 
według kryterium oszczędności nakładów; koszty 
wynagrodzeń, kwalifikacje, skłonność do 
szkolenia się oraz łatwość przystosowania się 

 

Firmy wybierają lokalizację o tańszych zasobach 
ludzkich 

 

Firmy zorientowane na kapitał ludzki nastawiają 
się na zaoszczędzenie relatywnie wysokich 
kosztów pracy poprzez zaawansowane 
terminologie 

 

Firmy i inwestorzy preferują specjalne rodzaje 
zasobów ludzkich lub szeroką podaż kandydatów 
a także rezydencjonalne zróżnicowanie 
charakteru miasta 

 

 

PODAŻ PRACY DOSTOSOWUJE SIĘ DO PRZESTRZENNEGO MODELU POPYTU NA PRACĘ 

 

 

 

background image

~ 8 ~ 

 

MIKRO GOSPODARKA REGIONALNA. MODELE LOKALIZACYJNE DZIAŁALNOŚCI. 

MODELE LOKALIZACYJNE DZIAŁALNOŚCI 

 

Od preferencji i decyzji lokalizacyjnych indywidualnych podmiotów (gospodarstw domowych, firm, 
instytucji publicznych, organizacji pozarządowych) do modelu lokalizacyjnych określonych rodzajów 
działalności. 

 

Model lokalizacyjny (definicja) to inaczej kształt przestrzenny, przestrzenne rozmieszczenie, układ 
przestrzenny określonego rodzaju działalności będący wypadkową wielu indywidualnych decyzji 
lokalizacyjnych jednorodnych podmiotów. 

 

Modele lokalizacyjne są rozpoznawane i oceniane w oparciu o systematyczne studia i analizy 
lokalizacyjne prowadzone na użytek biznesu, administracji publicznej, inwestorów oraz dawców 
kapitału przez wyspecjalizowane instytucje badawcze, wyższe uczelnie, biura projektowe, firmy 
consultingowe i doradcze, instytucje finansowe i agendy publiczne. 

 

Modele lokalizacyjne infrastruktury, usług oraz wszelkiego rodzaju urządzeń użyteczności publicznej 
są obiektem programowania, planowania i podejmowania decyzji przez różne poziomy władz 
publicznych (np. sieci szkół, szpitali, systemy transportowo-logistyczne, systemy wodociągowo-
kanalizacyjne, systemy zaopatrzenia w energię i ciepło, systemy zagospodarowania odpadów itp.) 

 

Studia i analizy lokalizacyjne dla określonego rodzaju działalności wymagają specjalnego rodzaju 
profesjonalnych umiejętności i są użyteczne w trakcie przygotowania i podejmowania decyzji 
rozwojowych i inwestycyjnych. 

 
DWA TYPY MODELU LOKALIZACYJNYCH DZIAŁALNOŚCI 

 

 

MODEL LOKALIZACYJNY 

ZDETERMINOWANY PRZEZ    

SIŁY DYSPERSYJNE 

 

 

 

 

 

 

 

NAKŁADY,                                               

ŻRÓDŁA,                                                

PODAŻ 

 

Interakcja lokalizacyjna 

podmiotów oraz siły    

działające w przestrzeni 

 

WYNIKI,                                          

RYNKI,                                       

PRODUKTY 

 

 

 

 

 

 

 

MODEL LOKALIZACYJNY 

ZDETERMINOWANY PRZEZ       

KOHEZJĘ 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 9 ~ 

 

MODEL LOKALIZACYJNY ZDETERMINOWANY PRZEZ SIŁY DYSPERSYJNE (ROZPRASZAJĄCE, OŚRODKOWE) 

Model lokalizacyjny oparty na wzajemnym odpychaniu się podmiotów i zachowaniu dystansu między nimi. 

Podmioty indywidualnych decyzji lokalizacyjnych występują bądź w roli sprzedawców bądź w roli kupujących. 

Model lokalizacyjny działalności zdeterminowany przez siły dyspersyjne oparty jest o geograficzne obszary 
rynkowe sprzedawców oraz o geograficzne obszary podażowe kupujących. 

Każdy z podmiotów działalności jako sprzedawca ma swój własny geograficzny obszar rynkowy na którym 
działa przede wszystkim. Jest to działalność o rynkowej orientacji lokalizacyjnej, a rynek produktów jest 
rozproszony. 

Każdy z podmiotów działalności jako kupujący ma swój własny obszar podażowy. Jest to działalność o 
podażowej orientacji lokalizacyjnej, a źródła podaży nakładów są rozproszone. 

 
MODEL LOKALIZACYJNY ZDETERMINOWANY PRZEZ KOHEZJĘ, SIŁY DOŚRODKOWE, SKUPIAJĄCE, 
AGLOMERACYJNE 

Model lokalizacyjny oparty na wzajemnym przyciąganiu się podmiotów na relacjach bliskości i sąsiedztwa a w 
rezultacie na aglomeracji i skupianiu się podmiotów. 

Siły aglomeracyjne skupiają te same lub różne rodzaje podmiotów i działalności, mogą one być wynikiem 
popytu lub produkcji (podaży). 

Każdy podmiot dąży do znalezienia przewagi poprzez lokalizowanie się blisko innych podmiotów tego 
samego rodzaju, jednakże output każdego z nich jest w pewnym zakresie różny i zmienia się w mało 
przewidywalnym stopniu. Oznacza to, że kupujący mogą dokonywać zakupów porównując różne oferty 
sprzedających. 

Lokalizacje sprzedaży przyciągają kupujących stosownie do tego jak szeroki jest wybór, który mogą 
zaoferować. Sprzedające firmy zyskują przez stawanie się częścią dużego klastra (skupienia). 

Siły aglomeracyjne biorą się także z oszczędności zewnętrznych dużego skupienia działalności wysoko 
wyspecjalizowanych dostawców nakładów: pracy, komponentów, usług i innych. 

Oszczędności zewnętrzne biorą się także z rosnącej wielkości obszarów miejskich, a zwłaszcza występują na 
obszarach metropolitalnych, poprzez zdolność do rozwijania różnorodnej oferty podaży zasobów pracy, 
usług publicznych oraz sieci od wykonawstwa i kooperacji. Są to tzw. oszczędności urbanizacyjne. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 10 ~ 

 

   13.03.12. 

MIKRO GOSPODARKA REGIONALNA. OD UŻYTKOWANIA ZIEMI DO ZAGOSPODAROWANIA 
PRZESTRZENNEGO. 

UŻYTKOWANIE ZIEMI, PRZESTRZENI, TERENU, GRUNTU 

 

w gospodarce nieruchomościami jest to nieruchomość gruntowa i parcela budowlana 

 

na obszarze miejskim centralne znaczenie posiadają przestrzenie i udogodnienia publiczne 

 

 

każda działalność potrzebuje wolnej przestrzeni, wolnego miejsca 

 

każda przestrzeń i jej bezpośrednie otoczenie posiada specyficzne właściwości 
 

 

przestrzeń, obok zasobów pracy i usług publicznych jest czynnikiem ograniczającym przestrzenną 
koncentrację i równocześnie sprzyjającym rozpraszaniu działalności 

 

konkurencja o przestrzeń rodzi wzajemne odpychanie się podmiotów oraz efekt w postaci siły 
dyspersyjnej 
 
WARTOŚĆ PRZESTRZENI I UŻYTECZNOŚĆ KONKRETNEGO MIEJSCA PODLEGA WYCENIE ŚCIŚLE 
OKREŚLONEGO RODZAJU UŻYTKOWANIA I POTENCJALNEGO UŻYTKOWNIKA.
 

 

UŻYTKOWANIE TERENÓW. PODSTAWOWE MECHANIZMY. 

 

 

RYNEK NIERUCHOMOŚCI

Inwestowanie w nieruchomości, 

obrót nieruchomościami, 

zarządzanie nieruchomościami 

 

 

 

 

 

 

 

WYCENA NIERUCHOMOŚCI

Renta położenia i powierzchni 

 

 

 

WALORYZACJA PRZESTRZENI

Cenność i użyteczność 

funkcjonalna 

 

 

 

 

 

 

 

PLANOWANIE PRZESTRZENNE

Systemy przyrodnicze, 
osadnicze, biznesowe, 

usługowe, infrastrukturalne 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 11 ~ 

 

ANALIZA UŻYTKOWANIA TERENÓW. WSTĘPNE ZAŁOŻENIA. 

 

WIĘKSZOŚĆ TERENÓW MOŻE BYĆ WYKORZYSTYWANA DLA KILKU DZIAŁALNOŚĆI 

 

ISTNIEJE RÓŻNORODNOŚĆ SPOSOBÓW UŻYTKOWANIA TERENÓW 

 

ISTNIEJE WIELE PRZESTRZENNYCH MODELI UŻYTKOWANIA TERENÓW 

 

KONKUROWANIE O PRZESTRZEŃ ODGRYWA WAŻNĄ ROLĘ NA OBSZARACH WYSOKIEJ KONCENTRACJI 
DZIAŁALNOŚCI 

 

CENA ZIEMI JEST NAJELPSZĄ MIARĄ INTENSYWNOŚCI POPYTU I KONKURENCJI 

 

CENA ZIEMI OSIĄGA WYSOKI POZIOM NA OBSZARACH MIEJSCKICH ZE WZGLĘDU NA JAKOŚĆ I 
DOSTĘPNOŚĆ 
 
KONKUROWANIE  O PRZESTRZEŃ ODGRYWAĆ BĘDZIE W PRZYSZŁOŚCI (Z OKRESU NA OKRES) 
CORAZ WIĘKSZĄ ROLĘ W PODEJMOWANIU INDYWIDUALNYCH DECYZJI LOKALIZACYJNYCH. 

 

WYCENA WARTOŚCI/UŻYTECZNOŚCI KONKRETNEGO MIEJSCA DLA ŚCIŚLE OKREŚLONEGO UŻYTKOWANIA. 

 

 

DOSTĘPNOŚĆ 

TRANSFEROWALNYCH 

NAKŁADÓW (PALIW, 

MATERIAŁÓW, USŁUG) 

 

 

DOSTĘPNOŚĆ LOKALNYCH 

NAKŁADÓW, ZASOBÓW PRACY I 

USŁUG PUBLICZNYCH 

 

 

 

DOSTĘPNOŚĆ RYNKÓW 

(WIELKOŚĆ GEOGRAFICZNYCH 

OBSZARÓW RYNKOWYCH) 

 

 

 

 

 

 

 

WARTOŚĆ / UŻYTECZNOŚĆ 

KONKRETNEGO MIEJSCA 

 

 

 

 

 

 

 

WŁAŚCIWOŚCI KONKRETNEGO MIEJSCA 

(CECHY TOPOGRAFICZNE, 

STRUKTURALNE, ROLNICZE I 

MINERALNE, DOSTĘPNOŚĆ CZYSTEGO 

POWIETRZA I WODY, KLIMAT) 

 

WŁAŚCIWOŚCI BEZPOŚREDNIEGO 

OTOCZENIA (CISZA, PRYWATNOŚĆ, 

WYGLĄD ESTETYCZNY, DOSTĘPNOŚĆ 

KOMUNIKACYJNA, UZBROJENIE 

TECHNICZNE) 

 

 

 

 

 

background image

~ 12 ~ 

 

CENA UŻYTKOWANIA TERENU. ZACHOWANIA WŁAŚCICIELI I KUPUJĄCYCH. 

ZARZĄDZANIE UŻYTKOWANIEM ZIEMI W MIASTRACH I NA OBSZARACH MIEJSKICH POPRZEZ SYSTEM CEN 
PROWADZI DO UTOŻSAMIANIA CENY UŻYTKOWANIA KONKRETNEJ PRZESTRZENI / PARCELI ZE 
SKAPITALIZOWANĄ RENTĄ (DOCHODEM). 

KAŻDA PARCELA GRUNTU DOCHODZI DO NAJWYŻSZEJ STAWKI OFEROWANEJ PRZEZ KUPUJĄCEGO ZE 
WZGLĘDU NA DĄŻENIE WŁAŚCICIELI GRUNTÓW DO ZMAKSYMALIZOWANIA ICH WŁASNEGO DOCHODU. 

KAŻDA DZIAŁKA POSZUKUJE TAKIEJ DZIAŁALNOŚCI I TAKIEGO KONKRETNEGO UŻYTKOWNIKA KTÓRY ZAPŁACI 
NAJWIĘKSZĄ RENTĘ W PORÓWNANIU Z INNYMI POTENCJALNYMI NABYWCAMI, DZIERŻAWCAMI LUB 
WYNAJMUJĄCYMI. 

KAŻDY POTENCJAALNY UŻYTKOWNIK PORÓWNUJE RÓŻNE MIEJSCA NA PODSTAWIE TEGO JAK DUŻĄ RENTĘ 
POŁOŻENIA I POWIERZCHNI MOŻE ZAPŁACIĆ W WARUNKACH GDY RYNEK NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH 
NIE SPEŁNIA DOSKONALE FUNKCJI ALOKACYJNEJ. 

UWAGA: NIEDOSKONAŁOŚĆ RYNKU NIERUCHOMOŚCIAMI OZNACZA, ŻE ZARÓWNO WŁAŚCICIELE JAK I 
POTENCJALNI UŻYTKOWNICY ZIEMI NIE POSIADAJĄ PEŁNEJ INFORMACJI I WIEDZY W ZAKRESIE RÓŻNYCH 
MOŻLIWOŚCI PRZEZNACZENIA I SPOSOBÓW JEJ WYKORZYSTANIA. 

 

UŻYTKOWANIE TERENÓW NA OBSZARACH ZURBANIZOWANYCH 

 

 

DECYZJE LOKALIZACYJNE JAKO 

WYPADKOWA KONKUROWANIA 

O PRZESTRZEŃ I INNE 

NIERUCHOMOŚCI LOKALNE 

 

 

 

 

 

 

 

LOKALIZACJA GOSPODARSTW 

DOMOWYCH WYPADKOWĄ 

DOSTĘPNOŚCI I 

SKOMUNIKOWANIA 

(SPOSOBNOŚĆ I KOSZT 

CODZIENNYCH DOJAZDÓW) 

 

 

 

LOKALIZACJA DZIAŁALNOŚCI 

ODBYWA SIĘ WEDŁUG RENTY 

POŁOŻENIA I POWIERZCHNI 

ORAZ W OPARCIU O SIECI 

POWIĄZAŃ MIĘDZY 

DZIAŁALNOŚCIAMI I 

PODMIOTAMI 

 

 

 

 

 

 

 

STAWKI RENTY OSIĄGAJĄ 

MAKSYMALNE POZIOMY W 

CENTRACH RYNKU Z 

ZAPEWNIONĄ MULTIMEDIALNĄ 

DOSTĘPNOŚCIĄ 

 

 

 

 

 

background image

~ 13 ~ 

 

   20.03.12. 

GOSPODARKA REGIONALNA. WYMIAR MIEJSKI / METROPOLITALNY

STRUKTURA I ROZWÓJ OBSZARÓW MIEJSKICH / METROPOLITALNYCH 

ISTOTA WYMIARU MIEJSKIEGO / METROPOLITALNEGO GOSPODARKI REGIONALNE 

 

ŚCIŚLE ZWIĄZANA Z BLISKOŚCIĄ I SĄSIEDZTWEM RÓŻNYCH PODMIOTÓW I DZIAŁALNOŚCI 

 

SKUPI SIĘ NA PROCESACH URBANZACJI, W TYM SUBURBANIZACJI I METROPOLIZACJI ORAZ NA 
PRZEPŁYWACH URBANIZUJĄCYCH 

 

AKCENTUJĘ TZW. ZEWNĘTRZNOŚCI, KOSZYŚCI I KOSZTY ZEWNĘTRZNE I WYMÓG SPÓJNOŚCI 
TERYTORIALNEJ, CHARAKTER SĄSIEDZTWA; KORZYSTNY / NIEKORZYSTNY ORAZ TWORZONE PRZEZ 
BLISKIE OTOCZENIE UDOGODNIENIA / UTRUDNIENIA 

 

ZWIĄZANA JEST Z POJĘCIEM MONO I POLICENTRYCZNEGO OBSZARU MIEJSKIEGO / OBSZARU 
METROPOLITALNEGO 

KONKLUZJA KOŃCOWA 

POZWALA NA ZDEFINIOWANIE STUDIÓW I ANALIZ ODPOWIEDNICH I UŻYTECZNYCH DLA ZROZUMIENIA I 
PROGRAMOWANIA ROZWOJU MIAST / METROPOLII, OBSZARÓW MIEJSKICH / OBSZARÓW 
METROPOLITALNYCH ORAZ ICH PROBLEMÓW I WYZWAŃ 

 
MODEL STRUKTURY PRZESTRZENNEJ MIAST / METROPOLII ORAZ OBSZARÓW MIEJSKICH / 
METROPOLITALNYCH (1) 

 

 

AXE + BO 

 

 

 

 

 

 

 

SUBCENTRA

 

 

 

 

 

 

AXE + BO 

 

ŚRÓDMIEŚCIE                 

CENTRUM                                           

RDZEŃ 

 

AXE + BO 

 

 

D

1  

D

2

 

h

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SUBURBIA:          
PRZEDMIEŚCIA             
OBSZARY PODMIEJSKIE 

 

AXE + BO 

 

background image

~ 14 ~ 

 

 

MODEL STRUKTURY PRZESTRZENNEJ MIAST / METROPOLI ORAZ OBSZARÓW MIEJSKICH / 
METROPOLITALNYCH (2) 

MIESCA ZAMIESZKANIA / 

TERENY MIESZKANIOWE 

OFERTA I RYNKI 

 

 

 

MIEJSCA PROWADZENIA 

BIZNESU / MIEJSCA PRACY 

OFERTA I RYNKI 

 

 

 

 

 

 

 

WĘZŁY I TRASY TRANSPORTU     

W PRZESTRZENI WEWNĄTRZ -      

I MIĘDZY - MIEJSKIEJ             

OFERTA I RYNKI 

 

 

 

 

 

 

 

MIEJSC ŚWIADCZENIA USŁUG 

RÓŻNEJ RANGI                   

OFERTA I RYNKI 

 

 

 

MIEJSCA SPĘDZANIA CZASU 

WOLNEGO                          

OFERTA I RYNKI 

 
KIERUNKI RUCHU I WĘZŁY KONTAKTÓW W PRZESTRZENI MIEJSKIEJ 
ZASADA SPÓJNOŚCI GOSPODARCZEJ, SPOŁECZNEJ I TERYTORIALNEJ 

 

KOMPONENTY ROZZWOJU GOSPODARCZEGO MIASTA. UJĘCIE MODELOWE. 

SKŁADOWA ROZWOJU 

STARA KONCEPCJA 

NOWA KONCEPCJA 

 
ZATRUDNIENIE 

BAZA ROZWOJU 

KOSZYŚCI LOKALIZACJI 

ZASOBY WIEDZY 

 
WIĘCEJ FIRM = WIĘCEJ MIEJSC 
PRACY 

BUDOWANIE BRANŻ 
GOSPODARCZYCH 

PRZEWAGA KOMPARATYWNA 

DOSTĘPNE ZASOBY LUDZKIE 

 
FIRMY KTÓRE BUDUJĄ JAKOŚĆ 
MIEJSC PRACY 

TWORZENIE NOWYCH INSTYTUCJI 
OTOCZENIA 

PRZEWAGA KONKURENCYJNA 

WIEDZA JAKO CZYNNIK 
NAPĘDOWY 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 15 ~ 

 

   27.03.12. 

DYNAMIKA STRUKTUR PRZESTRZENNYCH NA OBSZARACH MIEJSKICH I METROPOLITALNYCH 

 

 

METROPOLIZACJA 

AGLOMERACJI MIEJSKICH   

OFERTA PRODUKTÓW 

METROPOLITALNYCH                   

I SIECI INFRASTRUKTURY 

 

 

 

 

 

 

 

STARA GOSODARKA             

W OKRESIE PRZEJŚCIA 

EKONOMICZNEGO 

 

ROZWÓJ OBSSZARÓW 

MIEJSKICH / 

METROPOLITALNYCH 

 

BUDOWANIE                

NOWEJ GOSPODARKI 

OPARTEJ NA WIEDZY I 

KREATYWNOŚCI 

 

 

 

 

 

 

 

REWITALIZACJA MIAST,           

ICH CENTRÓW I STARYCH 

DZIELNIC, REWITALIZACJA 

TERENÓW I OBIEKTÓW 

POPRZEMYSŁOWYCH 

 

 

 

GOSPODARKA REGIONALNA. PRZESTRZEŃ MIEJSKA. 

DYNAMIKA MIASTA JAKO MIEJSCA (1) 

MIASTO JAKO MIEJSCE KRZYŻOWANIA 

SIĘ POŁĄCZEŃ ORAZ JAKO WĘZEŁ 

MULTIMEDIALNY                                      

- zapewniający specjalne przewagi z 
tytułu dogodnego przemieszczania i 

skomunikowania 

 

 

 

MIASTO JAKO WIELOFUNKCYJNA I 

POLICENTRYCZNA PRZESTRZEŃ 

UŻYTKOWANIA PRZEZ DZIAŁALNOŚCI I 

PODMIOTY                                                  

- zapewniająca zewnętrzne korzyści 

aglomeracyjne w zakresie stałych 

kosztów infrastrukturalnych 

 

 

 

 

 

 

 

URBAN PLACE 

 

 

 

 

 

 

 

MIEJSCE POSIADAJĄCE SPECYFICZNY 

KONTEKST GEOGRAFICZNY I 

NATRUALNY  (rzeka, góry, surowce 

naturalne, klimat i inne udogodnienia 

naturalne) 

 

 

 

MIEJSCE POSIADAJĄCE SPECYFICZNY 

KONTEKST HISTORYCZNY I 

KULTUROWY (ludzie i ich aktywność 

oraz osiągnięcia, wydarzenia 

polityczne, gospodarcze, kulturalne) 

background image

~ 16 ~ 

 

DYNAMIKA MIASTA JAKO MIEJSCA (2) 

 

 

WIELKOŚĆ MIASTA MIERZONA 

WG RÓŻNYCH MIERNIKÓW 

FIZYCZNYCH, 

DEMOGRAFICZNYCH, 

EKONOMICZNYCH 

 

 

 

 
 
 

 

RANGA MIASTA 

 

 

 

 

MODELE PRZESTRZENNE MIASTA     

ROZMIESZCZENIE OBIEKTÓW Z 

ZACHOWANIEM DYSTANSÓW 

 

TYP FUNKCJONALNY MIASTA    

PRZEMYSŁOWE / USŁUGOWE 

INTELIGENTNE, KREATYWNE 

 

 
ROZWÓJ MIAST. WYZNACZNIKI CIĄGŁOŚCI ROZWOJU. 

MIASTA O KRYTYCZNEJ WIELKOŚCI - 250 TYS. 1 MLN MIESZKAŃCÓW 

CHARAKTERYSTYKA STRUKTURALNA - ZDYWERSYFIKOWANA STRUKTURA GOSPODARCZA, PRZEMYSŁOWA / 
USŁUGOWA 

SIŁA DECYZYJNA ELIT POLITYCZNYCH I BIZNESOWYCH ORAZ POTENCJAŁ  TWÓRCZY ŚRODOWISKA 
INTELEKTUALNYCH I ARTYSTYCZNYCH 

PODAŻ KADRY MENEDŻERSKIEJ O WYSOKICH KOMPETENJACH 

WYSOKI POZIOM AKTYWÓW MIASTA W FORMIE NIERUCHOMOŚCI INFRASTRUKTURY 

BOGATY, ZASOBNY RYNEK LOKALNY MIERZONY PRZYCHODAMI FIRM I DOCHODAMI PIENIĘZNYMI 
MIESZKAŃCÓW 

 
CENTRA NMIEJSKIE; ICH ROLE I DYSTRYBUCJA W PROCESIE ZMIANY 

DYSTRYBUCJA PRZESTRZENNA 

 

DYSTRYBUCJA FUNKCJONALNA 

 

DYSTRYBUCJA WIELKOŚCIOWA 

 

 

 

 

 

 

ZMIANY W DYSTRYBUCJA CENTRÓW MIEJSKICH 

 

 

 

 

 

ZMIANY ROLI CENTRÓW MIEJSKICH RÓŻNYCH KLAS WIELKOŚCI 

 

 

 

 

 

 

 

 

CZYNNIKI DEMOGRAFICZNE: 

ZMIANY LUDNOŚCIOWE 

 

CZYNNIKI EKONOMICZNE: 

ZMIANY W DOCHODACH 

 

CZYNNIKI TECHNOLOGICZNE: 

ZMIANY INFRASTRUKTURALNE 

background image

~ 17 ~ 

 

   17.04.12. 

GOSPODARKA REGIONALNA. KONCEPCJA MIAST KREATYWNYCH I ATRAKCYJNYCH. 

MODEL MIASTA KRATYWNEGO I ATRAKCYJNEGO 

 

 

DZIAŁALNOŚCI 

 

SEKTORY: 
PRZEMYSŁOWY 
USŁUGOWY 
KREATYWNY 

 

 

 

 

LUDZIE 

 

MIASTO 

 

INFRASTRUKTURA 

RODZAJE: 
KAPITAŁ LUDZKI 
KAPITAŁ KRATYWNY 
KAPITAŁ PRZEDSIĘBIORCZY 

 

 

 

RODZAJE: 
INSTYTUCJONALNA 
MATERIALNA 
TECHNOLOGICZNA 

 

PRZESTRZEŃ 

 

 

 

 

 

 

 

 

FORMY: 
PARKI 
KLASTRY 
DYSTRYKTY 

 

 

 

MODEL 3T MIASTA KREATYWNEGO 

 

 

TECHNOLOGIA (I INNOWACJE) 

 

Działalności Higt Tech 
(koncentracja 
przestrzenna, 
tworzenie wartości 
dodanej) 

 

 

 

 

 

 

 

 

DUŻE MIASTO / METROPOLIA            

OBSZAR MIEJSKI / METROPOLITALNY 

 

 

 

 

 

 

 

 

Czynniki pozarynkowe, 
kulturowe (otwartość 
ludzi i kapitału 
ludzkiego, 
wielokulturowość) 

 

TOLERANCJA 

TALENT 

 

Klasa kreatywna 
(twórcze zawody, 
wykształcenie wyższe) 

 

 

 

 

 

background image

~ 18 ~ 

 

KREATYWNE I PRZEDSIĘBIORCZE MIASTO 

 

 

 

Nowe idee i projekty biznesowe, 

nowe firmy i instytucje,         

nowe kreatywne działalności 

 

 

 

 

 

 

 

Kreatywne grupy społeczno-

zawodowe, kreatywna klasa i 

kapitał przedsiębiorczy 

mieszkańców 

 

 

 

Inwestycje w infrastrukturę 

nauki, kultury edukacji i nowe 

technologie informacyjne i 

komunikacyjne 

 

 

 

 

 

 

 

Miejsca i przestrzenie dla 

kreatywnych i przedsiębiorczych 

ludzi oraz dla biznesów opartych 

na wiedzy i kulturze 

 

 

 

 

ATRAKCYJNE I KONKURENCYJNE MIASTA 

 

 

 

Innowacje w firmach i 

instytucjach przemysłowych 

kreatywne na rynkach 

międzynarodowych 

 

 

 

 

 

 

 

Kapitał ludzki i kapitał społeczny 

miasta 

 

 

 

Infrastruktura i udogodnienia, 

transport, komunikacja i 

połączalność miasta 

 

 

 

 

 

 

 

Środowisko naturalne i 

kulturowe; społeczna, 

kulturalna i środowiskowa 

jakość życia 

 

 

 

 

 

background image

~ 19 ~ 

 

OD MIASTA KREATYWNEGO DO MIASTA PRZEDSIĘBIORCZEGO 

MIASTA KRATYWNE SĄ OŚRODKAMI POSIADAJĄCYMI ZDOLNOŚĆ: 

 

Generowania nowych idei i nowatorskich projektów, w tym oryginalnych projektów 
architektonicznych i rozwiązań urbanistycznych 

 

Organizowania różnorodnych wydarzeń kulturalnych, naukowych, biznesowych i rozrywkowych 
dostarczających unikatowych przeżyć i korzyści 

MIASTA KREATYWNE SĄ OŚRODKAMI POSIADAJĄCYMI POTENCJAŁ KREATYWNY NA KTÓRY SKŁADAJĄ SIĘ: 

 

Kreatywni ludzie, kreatywnych zawodów, środowiska kreatywne obejmujące ludzi i miejsca 

 

Wizjonerskie przywództwo publiczne i liderzy publiczni skupiający wokół siebie różne grupy i 
środowiska społeczne i zawodowe 

 

Instytucje, wyposażenie i infrastruktura przyczyniające się do rozwoju i wspierania środowisk 
twórczych 

 

OD MIASTA KREATYWNEGO DO MIASTA PRZEDSIĘBIORCZEGO 

MIASTA PRZEDSIĘBIORCZE SĄ OŚRODKAMI W KTÓRYCH: 

 

Powstają nowe firmy i instytucje, nowe projekty i inwestycje, nowe działalności i przemysły 

 

Kwitnie aktywność przedsiębiorcza wszystkich trzech sektorów, tj. sektora publicznego, sektora 
biznesowego i sektora obywatelskiego 

MIASTA PRZEDSIĘBIORCZE SĄ OŚRODKAMI W KTÓRYCH: 

 

Rodzą się nowi przedsiębiorcy, założyciele miko i małych przedsiębiorstw 

 

Rośnie potencjał fiskalny i realizuje się więcej aniżeli w porównywalnych ośrodkach, projektów 
publicznych z posiadanych i pozyskiwanych ośrodków, 

 

Podejmowane i realizowane są ekonomiczne uzasadnione i użyteczne społecznie inicjatywy poprzez 
zorganizowane społeczności lokalne 

 

OD MIASTA ATRAKCYJNEGO DO MIASTA KONKURENCYJNEGO 

MIASTA ATRAKCYJNE SĄ OŚRODKAMI MAJĄCYMI ZDOLNOŚĆ: 

 

Zatrzymania i rozwijania aktualnie funkcjonujących na ich obszarze ludzi i organizacji 

 

Przyciągania i zakorzeniania nowych ludzi, organizacji, działalności i wydarzeń 

MIASTA ATRAKCYJNE SĄ OŚRODKAMI: 

 

W których siły dośrodkowe przeważają nad siłami odśrodkowymi, są to spójne ośrodki o silnej 
tożsamości 

 

Tętniącymi życiem we wszystkich jego przejawach, tj. życie gospodarczym, społecznym, kulturalnym i 
politycznym 

 

Cechującymi się dodatnim saldem przepływów urbanizujących obejmujących idee, ludzi i inwestycje 

 

 

 

background image

~ 20 ~ 

 

OD MIASTA ATRAKCYJNEGO DO MIASTA KONKURENCYJNEGO 

MIASTA KONURENCYJNE SĄ OŚRODKAMI POSIADAJĄCYMI ZDOLNOŚĆ: 

 

Lokowania produktów, dóbr i usług wytwarzanych na ich obszarze na rynkach zewnętrznych 

 

Oferowania swoim obecnym i potencjalnym rezydentom i użytkownikom wartości rynkowych i 
nierynkowych, odpowiadających ich potrzebom i oczekiwaniom 

MIASTA KONKURENCYJNE SĄ OŚRODKAMI: 

 

Posiadającymi silną pozycje w grupie miast tej samej wielkości, rangi i profilu 

 

O korzystnym wizerunku, o uznanej marce, reputacji i renomie w wyróżnionych dziedzinach 

 

Dysponującymi atutami wyróżniającymi, miejscami i organizacjami będącymi magnesami i 
wizytówkami 

 
 

   24.04.12. 

Zarządzanie strategiczne rozwojem lokalnym i regionalnym praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Klasika i 
Floriana Kuźnika. 

Strategie regionalne. Formułowanie i wprowadzanie w życie. Andrzej Klasik. 

Przedsiębiorczość i konkurencyjność a rozwój regionalny pod redakcją Andrzeja Klasika. 

 
 GOSPODARKA REGIONALNA. REGION - ROZWÓJ REGIONALNY - POLITYKA REGIONALNA 

FUNDAMENTALNY ATRYBUT REGIONU 

POWSZECHNA ŚWIADOMOŚĆ I POCZUCIE WSPÓLNEGO, REGIONALNEGO DOBRA 
RACJONALNY ZBIOROWY WYSIŁEK NA RZECZ POLEPSZANIA DOBROBYTU REGIONALNEGO 
DBAŁOŚĆ RÓZNYCH GRUP SPOŁECZNYCH I ZAWODOWYCH O DOBRĄ POZYCJĘ I WIZERUNEK REGIONU 
REGION JAKO WSPÓLNOTA I ZOBOWIĄZANIE DLA MIESZKAŃCÓW I WSZYSTKICH JEGO UŻYTKOWNIKÓW 
 
REGIONALNA ORGANIZACJA SPOŁECZEŃSTWA I GOSPODARKI 

 

Regionalizacja strukturalna; grupowanie podstawowych jednostek przestrzennych według 
odmiennych właściwości struktury wewnętrznej (wewnętrzna jednorodność, wewnętrzna integracja) 

 

Regiony homogeniczne grupują podobszary według zasady wewnętrznej jednorodności profilu 
ekonomicznego, poziomu rozwoju, poziomu zamożności, formy użytkowania terenów 

 

Regiony funkcjonalne grupują podobszary według zasady wewnętrznej integracji; relacji wzajemnego 
oddziaływania na siebie od obszarów składających się na region 

 

Regiony węzłowe jako szczególny przypadek regionu funkcjonalnego wyznaczane z zastosowaniem 
jako dodatkowego kryterium rangi i dominacji jednego ośrodka miejskiego / podobszaru 

 

Decentralizacja regionalna państwa; decentralizacja kompetencji decyzyjnych i finansów publicznych 

 

Regionalizacja decyzyjna; regiony samorządowe, władza, administracja i statystyka regionalna, 
molekularna jednostek terytorialnych Eurostatu (Nuts 1 - 6 makroregionów, Nuts 2 - 16 regionów 
wojewódzkich, Nuts 3 - 66 podregionów) 

 

Polityka regionalna; polityka rozwoju regiony prowadzona przez samorząd regionalny, polityka 
regionalna państwa, europejska polityka regionalna 

 

Zarządzanie strategiczne i zarządzanie operacyjne w regionach; strategie rozwoju województw i 
strategie sektorowe województw, programy operacyjne rozwoju województw i programy sektorowe 
województw 

background image

~ 21 ~ 

 

REGION: TRZY PERSPEKTYWY 

 

 

REGION JAKO PRZESTRZEŃ FIZYCZNA 
region fizyczny; warunki środowiskowe, 
systemy infrastrukturalne, układy 
lokalizacyjne, strefy użytkowania 
terenów, obszary miejskie i wiejskie 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

REGIONY I ICH KLASYFIKACJA 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

REGION JAKO OBIEKT STUDIÓW I ANALIZ 
region ekonomiczny; homogeniczny i 
funkcjonalny, struktura gospodarcza 
regionu, działalności strategiczne, ludność 
zasoby, potencjał endogeniczny i 
infrastruktura regionu, regiony 
problemowe i problemy regionalne 

 

 

REGION JAKO PODMIOT DECYZYJNY 
region socjologiczny; społeczność 
regionalna, samorząd i administracja 
regionalna, polityka regionalna i 
zarządzanie regionem, partnerstwo 
publiczne i publiczno-prywatne, region 
jako aktor na scenie politycznej 

 

PRAWDZIWY REGION: SYMBIOZA TRZECH KRYTERIÓW 

 

 

KRYTERIUM POLITYCZNE 
Wybieralne władze, samorząd regionalny, 
własne niezbywalne kompetencje 
decyzyjne, wyodrębnione mienie, 
dochody i infrastruktura 
własne cele, strategie, programy, 
projekty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ISTOTA REGIONU 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KRYTERIUM KULTUROWE 
dziedzictwo kulturowe, materialne i 
duchowe, integracja regionalna i 
identyfikacja z regionem, tożsamość i 
wizerunek, tradycje kulturowe i styl życia, 
regionalizm jako ruch społeczno-
kulturalny 

 

 

KRYTERIUM EKONOMICZNE 
siła ekonomiczna; potencjał 
endogeniczny i fiskalny, silna klasa 
średnia i portfel działalności 
strategicznych, konkurencyjność 
ekonomiczna oraz atrakcyjność 
inwestycyjna i turystyczna, atuty 
wyróżniające i mocne strony 

 

 

background image

~ 22 ~ 

 

ZŁOTY TRÓJKĄT REGIONALNY 

 

 

REGION INNOWACYJNY 
Lokalne środowiska kreatywne i 
innowacyjne, transfer technologii i 
innowacji, region wysokich technologii, 
regionalny system innowacji 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PRZYSZŁOŚĆ                                                  

REGIONU                                                         

I REGION                                            

PRZYSZŁOŚCI 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

REGION UCZĄCY SIĘ 
Region jako organizacja ucząca się, rola 
szkół wyższych, w tym uniwersytetów, 
środki społecznego przekazu z 
wykorzystaniem nowych technologii i 
innowacji, edukacja, szkolenie, trening, 
wiedza, doświadczenie, dobre praktyki 

 

 

REGION INTELIGENTNY 
Region o silnej infrastrukturze 
niematerialnej, intelektualnej, region 
oparty na wiedzy i kreatywności; różnie 
formy własności intelektualnej  ich 
ochrona 

 

 

   08.05.12. 

PRZEMIANA TOŻSAMOŚCI REGIONALNEJ W PERSPEKTYWIE RETROSPEKTYWNEJ I PROSPEKTYWNEJ 

REGION ATRAKCYJNY:                            

ATUTY MAGNESY 

 

 

 

REGION KREATYWNY:                          

NOWE IDEE I WYTWORY 

 

 

 

 

 

 

 

DYNAMIKA REGIONU 

 

 

 

 

 

 

 

REGION UCZĄCY SIĘ:                       

WIEDZA I DOBRE PRAKTYKI 

 

 

 

REGION SPÓJNY:                       

TRADYCJE I INNOWACJE 

 

 

 

 

background image

~ 23 ~ 

 

GOSPODARKA REGIONALNA. ROZWÓJ REGIONALNY - POLITYKA REGIONALNA. 

NIEDOMKNIĘCIE JAKO ATRYBUT GOSPODARKI REGIONALNEJ 

 

REGIONALNA STRUKTURA 

KONSUMPCJI 

 

 

 

 

OSZCZĘDNOŚCI 

GOSPODARSTW DOMOWYCH 

INWESTYCJE 

PRZEDSIĘBIORSTW 

 

 

 

 

REGIONALNA STRUKTURA 

PRODUKCJI 

 

 

ROZWÓJ REGIONALNY 

DEFINICJA 

WYMIARY 

KONCEPCJE 

 

Sytuacja społeczna, 
gospodarcza, środowiskowa 
regionu, warunki, poziom i 
jakość życia; 

 

Konkurencyjność, 
zatrudnienie i wzrost 
gospodarczy regionu; 

 

Wzrost zamożności i dobrobyt 
społeczny w regionie; 

 

Pozytywny wizerunek regionu 
w otoczeniu i zmiany 
tożsamości regionalnej. 

 

Społeczno-kulturowy 

 

Ekonomiczny 

 

Infratechniczny, 
technologiczny 

 

Funkcjonalno-przestrzenny 

 

Środowiskowo-geograficzny 

 

Polityczny 

 

Rozwój egzogeniczny / 
zewnętrzny 

 

Rozwój polaryzowany 

 

Samoorganizacja, inicjatywa i 
współpraca 

 

Rozwój endogeniczny / 
wewnętrzny 

 

Rozwój zintegrowany 

 

Rozwój trwały / 
samopodtrzymywalny 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 24 ~ 

 

GŁÓWNE SKŁADOWE ROZOWJU LOKALNEGO I REGIONALNEGO 

WZROST GOSPODARCZY I 
ZATRUDNIENIE 

Przyrost PKB na mieszkańca, nowe zagospodarowanie przestrzenne i 
urządzenia gospodarcze, nowe atrakcyjne miejsca pracy, spadek bezrobocia. 

WZROST DOBRBYTU I 
JAKOŚĆ ŻYCIA 

Wzrost dochodów lokalnych i regionalnych, polepszenie warunków pracy, 
zamieszkania, wypoczynku, zdrowotnych oraz bezpieczeństwa publicznego. 

WZROST ATRAKCYJNOŚCI 
INWEESTYCYJNEJ 

Atrakcyjne oferty lokalizacyjne, wysokiej jakości kadry, potencjał badawczo-
rozwojowy, nowoczesna telekomunikacja, aktywny marketing terytorialny, w 
tym promocja gospodarcza, kulturalna i turystyczna. 

ROZWÓJ TECHNOLOGICZNY 
I INNOWACJE 

Firmy i produkty zaawansowane technologicznie, centra transferu technologii, 
rozwój jednostek badawczo-rozwojowych, sieci innowacyjne, lokalne i 
regionalne środowiska innowacyjne. 

RESTRUKTURYZACJA 
DZIAŁALNOŚCI 
GOSPODARCZYCH 

Restrukturyzacja firm i wzrost siły konkurencyjnej, rewitalizacja terenów 
poprzemysłowych, dywersyfikacja struktury gospodarczej, nowe rynki i 
powiązania gospodarek. 

ROZWÓJ USŁUG I 
ZASOBÓW SPOŁECZNYCH 

Wzrost dostępności do specjalistycznych usług medycznych, edukacyjnych, 
kulturalnych, sportowo-rekreacyjnych, nowe obiekty urządzenia i instytucje w 
sektorze usług społecznych, nowe formy świadczenia usług społecznych. 

WZROST RUCHLIWOŚCI 
ZAWODOWEJ, SPOŁECZNEJ 
I PRZESTRZENNEJ 

Zmiany struktury społeczno-zawodowej mieszkańców, nowe zawody i 
kwalifikacje, wzrastająca częstotliwość zmian miejsca pracy i zamieszkania, 
aktywność obywatelska, zaangażowanie w sprawy publiczne. 

ROZWÓJ INFRASTRUKTURY 
INSTYTUCJONALNEJ 

Nowe instytucje administracji publicznej, instytucje wspierania rozwoju i 
otoczenia biznesu, konsolidacja kapitału ludzkiego i finansowego skupionego 
w lokalnej i regionalnej infrastrukturze instytucjonalnej, partnerstwo 
publiczno-prywatne. 

POLEPSZENIE JAKOŚCI 
ŻYCIA 

Przywracanie utraconych wartości przyrodniczych, eliminacja zanieczyszczeń i 
zagrożeń środowiska, rozwój infrastruktury ochrony środowiska, rozwój 
systemów monitoringu ekologicznego, wzrost świadomości ekologicznej. 

WZBOGACENIE 
TOŻSAMOŚCI I PROCESY 
INTEGRACYJNE 

Nowe wyznaczniki tożsamości lokalnej i regionalnej, „powroty do źródeł”, 
kształtowanie się nowych wizerunków jednostek terytorialnych, symbole 
ingerujące, procesy integracji do wewnątrz i na zewnątrz. 

 

WYMIARY ROZWOJU LOKALNEGO I REGIONALEGO 

WYMIAR SPOŁECZNO-
KULTUROWY 

Ludność wykształcenie, kwalifikacje zawodowe, integracja społeczności 
lokalnych, warunki życia, instytucje i usługi społeczne. 

WYMIAR ŚRODOWISKOWY 

Komponenty i zasoby środowiska przyrodniczego stan zanieczyszczenia i 
zniszczenia środowiska, infrastruktura ekologiczna, świadomość ekologiczna. 

WYMIAR 
INFRATECHNICZNY 

Infrastruktura techniczna o zasięgu lokalnym, regionalnym i 
ponadregionalnym, organizacja sektorów infrastruktury, luka 
infrastrukturalna, rezerwy infrastrukturalne, inwestycje infrastrukturalne. 

WYMIAR GOSPODARCZY 

Zasoby gospodarcze, działalności gospodarcze, według sektorów i branż, 
funkcje, rynki lokalne i regionalne, baza ekonomiczna miast i regionów, 
korzyści zewnętrzne, koszty społeczne, dobra wspólne i udogodnienia, 
konkurencyjność miast i regionów. 

WYMIAR PRZESTRZENNY 

Zagospodarowanie przestrzenne, układy funkcjonalno-przestrzenne, 
dostępność przestrzenna, kompozycja i ład przestrzenny, wartość przestrzeni. 

background image

~ 25 ~ 

 

„STARE” I „NOWE” KONCEPCJE ROZWOJU LOKALNEGO I REGIONALNEGO 

ROZWÓJ EGZOGENICZNY I 
BAZA EKONOMICZNA 

 

Rozwój implantowany, oparty na zewnętrznych czynnikach i impulsach 

 

Rozwój zależny od pozycji zajmowanej w ramach większego systemu 

ROZWÓJ SPOLARYZOWANY 

 

Rozwój pojawiający się w wybranych uprzywilejowanych miejscach i 
biegunach 

 

Rozwój nierównomierny, polaryzujący przestrzeń na wszystkich 
poziomach jej organizacji 

ROZWÓJ ZINTEGROWANY 

 

Rozwój wieloaspektowy i wielowymiarowy 

 

Rozwój współzależnych dziedzin, wymagający zabiegów scalania i 
koordynacji 

SAMOORGANIZACJA 

 

Globalna współzależność zmian w różnych systemach - paradygmat 
ewolucyjny 

 

Naturalna autonomia każdego systemu; umiejętności korzystania z 
zasobów otoczenia 

ROZWÓJ ENDOGENICZNY 

 

Rozwój oparty na wewnętrznych potencjałach rozwojowych miast i 
regionów 

 

Rozwój zakorzeniony we wspólnocie; samorządność i inicjatywy oddolne 

ROZWÓJ 
SAMOPODTRZYMUJĄCY SIĘ 

 

Rozwój trwały, automatycznie przywracający równowagę w skali globalnej 
i lokalnej 

 

Rozwój czysty eliminujący ujemne skutki uboczne 

 

MECHANIZMY ROZWOJU REGIONALNEGO 

 

 

MIĘDZYNARODOWA 

KONKURENCJA I KOOPERACJA 

REGIONÓW 

 

 

 

 

 

 

 

MIĘDZYREGIONALNE 

PRZEPŁYWY PRACY I 

KAPITAŁU 

 

DYNAMIKA REGIONÓW 

 

MIĘDZYREGIONALNA 

ALOKACJA INWESTYCJI 

INFRASTRUKTURALNYCH 

 

 

 

 

 

 

 

KONWERGENCJA I SPÓJNOŚĆ 

REGIONÓW 

 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 26 ~ 

 

WYZNACZNIKI TRWAŁEGO ROZWOJU REGIONÓW 

 

 

GLOBALIZACJA (GOSPODARKI I 

OTOCZENIA) 

 

 

 

 

 

 

 

TRÓJSEKTOROWA 

AKTYWNOŚC 

PRZEDSIĘBIORCZA 

 

ROZWÓJ REGIONALNY 

(WEWNĘTRZNY I 

ZEWNĘTRZNY) 

 

KONKURENCYJNOŚĆ 

EKONOMICZNA  

(PRZEWAGA / DYSTANS) 

 

 

 

 

 

 

 

RESTRUKTURYZACJA FIRM I 

REGIONÓW            

(ZAMIERZONA / WYMUSZONA) 

 

 

 

   15.05.12. 

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I KONKURENCYJNOŚĆ JAKO DETERMINANTY ROZOWJU REGIONALNEGO. 

ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ A ROZWÓJ LOKALNY I REGIONALNY 

Filar rozwoju lokalnego i regionalnego 
Warunek konieczny rozwoju lokalnego i regionalnego 

KAPITAŁ LUDZKI JAKI POTENCJAAŁ AKTYWNOŚCI PRZEDSIEBIORCZEJ 

Startujący przedsiębiorca i biznes 
Motywacja, konieczność, szansa rynkowa, innowacja technologiczna 

MODEL PIĘCIU PERSPEKTYW I TRZECH SEKTORW PRZEDSIEBIORCZOŚCI 

Od talentu przedsiębiorczego do funkcji rozwojowej przedsiębiorców 
Od inicjatywy prywatnej do inicjatywy obywatelskiej 

POLA I NAZĘDZIA WSPARCIA PRZEDSIEBIORCZOŚCI 

Od kultury przedsiębiorczej do doradztwa biznesowego 
Od pojedynczych narzędzi wsparcia do ich zestawów 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 27 ~ 

 

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ A ROZWÓJ LOKALNY I REGIONALNY 
2 FILARY 

 

 

 

 

 

SEKTOR MIKRO I MAŁYCH 

FIRM                      

STYMULOWANIE MAŁEJ 

PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 

(FUNKCJE SEKTORA) 

 

ROZWÓJ LOKALNY I 

REGIONALNY 

 

SEKTOR BIZNESU 

MIĘDZYNARODOWEGO             

PRZYCIĄGANIE INWESTYCJI 

ZAGRANICZNYCH (KORZYŚCI 

SEKTORA) 

 

 

 

 

 

 

KAPITAŁ LUDZKI JAKO POTENCJAŁ AKTYWNOŚCI PRZEDSIEBIORCZEJ REGIONU 
 

 

 

Szanse i nisze rynkowe do 

zagospodarowania na     

lokalno-regionalnym rynku 

zbytu kooperacji i zaopatrzenia 

 

 

 

 

 

 

 

Silna motywacja oparta na 

zdolnościach i talencie 

przedsiębiorczym 

wzmacniana przekazem 

generacyjnym firmy 

rodzinnej 

 

KAPITAŁ LUDZKI REGIONU     

POTENCJALNI 

PRZEDSIĘBIORCY, NOWA 

DODATKOWA OFERTA       

DÓBR I USŁUG 

 

Konieczność życiowa 

podjęcia pracy na własny 

rachunek związana z 

zagrożeniem utraty pracy i 

bezrobocia 

 

 

 

 

 

 

 

Zachowania innowacyjne 

przedsiębiorców i menedżerów 

istniejących przedsiębiorstw 

oraz systemy wsparcia władz 

publicznych 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 28 ~ 

 

PRZEDSIEBIORCZOŚC A ROZWÓJ REGIONALNY 

 

 

Region o napędowych 

czynnikach 

przedsiębiorczości  

(Regional drivers) 

 

 

 

Region o skutecznych 

narzędziach wsparcia 

(Systemy zachęt) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

REGION O 

PONADPRZECIĘTNYM 

POZIOMIE AKTYWNOŚCI 

PRZEDSIĘBIORCZEJ 

(International 

Enterpreneurship) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Stabilność i wzrost gospodarki 

regionalnej (stopy wzrostu 

produktywności, zatrudnienia i 

wynagradzania) 

 

 

 

 

REGIONALNE POLE SIŁ  A ZRÓŻICOWANA DYNAMIKA REGIONALNA AKTYWNOŚCI PRZEDSIĘBIORCZEJ I 
ROZWOJU REGIONALNEGO 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

CZYNNIKI I SIŁY 

WSPOMAGAJĄCE I 

WZMACNIAJĄCE 

 

 

 

Demografia 

Zatrudnienie i bezrobocie 

Żywotność struktury 
gospodarczej 

Kapitał ludzki 

Prestiż przedsiębiorcy 

Nieruchomości mieszkaniowe 

Infrastruktura tradycyjna i 
technologiczna 

 

 

 

 

 

Nowe dobra i usługi 

Innowacje technologiczne i 
produktowe 

Nowe miejsca pracy 

Wzrost stopy zatrudnienia 

Wzrost produktu 
regionalnego 

Wzrost standardu życia 

 

 

POZIOM        

AKTYWNOŚCI 

PRZEDSIĘBIORCZEJ 

NOWEGO MICRO I MAŁE 

PRZEDSIĘBIORSTWA       

W REGIONIE 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

CZYNNIKI I SIŁY 

PRZESZKADZAJĄCE I 

OSŁABIAJĄCE 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 29 ~ 

 

REGION PRZEDSIĘBIORCZY DEFINIOWANY W ASPEKCIE POLITYKI WSPARCIA STSOWANEJ PRZEZ WŁADZE 
SAMORZĄDOWE 

PIĘĆ PERSPEKTYW 
PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 

ZESTAWY NARZĘDZI WSPARCIA 

Szkolenie, 
informacja i 
doradztwo 

Instytucje i 
instrumenty 
finansowe 

Technologie 
i innowacje 

Rynki; 
analiza i 
marketing 

Nieruchomości 
i infrastruktura 

Kultura 
przedsiębiorcza 

1.  Funkcja w 

gospodarce i w 
rozwoju 
gospodarczym 

 

 

 

 

 

 

2.  Nowo tworzone 

micro i małe 
przedsiębiorstwa 

 

 

 

 

 

 

3.  Sektor małych i 

średnich 
przedsiębiorstw 

 

 

 

 

 

 

4.  Charakterystyki 

personalne i cechy 
psychologiczne osób 
przedsiębiorczych 

 

 

 

 

 

 

5.  Sposób zachowania; 

co robi i kim jest 
przedsiębiorca 

 

 

 

 

 

 

 - wysoki lub średni wpływ narzędzi wsparcia 

 

   22.05.12. 

KONKURENCYJNOŚC REGIONÓW 

Zdolność do relatywnego polepszania standardu życia lub utrzymania go w stosunku do innych, 
porównywalnych regionów, bez pogarszania własnej pozycji zewnętrznej. 

Zdolność konkurencyjną określają cztery konieczne do wypełnienia kryteria: 

 

wyprodukowanie dobra i usługi zarówno pod względem jakości, jak i cen muszą odpowiadać dobrom 
i usługom wyprodukowanych w innych regionach 

 

zbyt tych dóbr i usług powinien zapewniać wzrost gospodarczy w regionie na takim poziomie, aby 
wystarczał do podniesienia dochodów wszystkich grup społecznych 

 

inwestycje prowadzące od powyższego wzrostu produkcji dóbr i usług powinny być finansowane z 
oszczędności ludności danego regionu, aby unikać nierównowagi zewnętrznej deficytu z obszarów 
zewnętrznych 

 

aby pozostać trwale konkurencyjnym, region powinien prowadzić stałe działania konieczne dla 
wypełnienia wymienionych kryteriów 

Przedstawiona interpretacja pojęcia zdolności konkurencyjnej nie jest jedyną, gdyż istnieje wiele możliwości 
interpretacyjnych tego pojęcia. Są znaczne. 

background image

~ 30 ~ 

 

DWIE WIODĄCE IDEE KONKURENCYJNOŚCI REGIONU 

KONKURENCYJNOŚĆ REGIONU 

KONKURENCYJNOŚĆ JAKO 

PRZEWAGA / DYSTANS 

KONKURENCYJNOŚĆ JAKO 

PRZYCIĄGANIE / ODPYCHANIE 

Istota konkurencyjności 

Konkurencyjność jako wypadkowa 

mocnych stron regionu 

Konkurencyjność jako kombinacja 

atutów wyróżniających regionu 

Rodzaj konkurencyjności 

Konkurencyjność ogólna regionu 
i/lub konkurencyjność regionu w 

określonej dziedzinie 

Konkurencyjność specyficzna 

regionu znamionująca jego 

unikatowość 

Metody analizy konkurencyjności 

Analiza porównawcza i ranking 

regionów; benchamarking 

regionów 

Analiza atrakcyjności regionu; 

identyfikacja tożsamości 

regionalnej 

 

KONKURENCYJNOŚĆ REGIONU 
ŹRÓDŁA I REZULTATY 

INFRASTRUKTURA REGIONU 

 

Atrakcyjność oferty      

usługowej regionu 

 

KONKURENCYJNOŚĆ 

PODSTAWOWA REGIONU 

CZYNNIKI DETERMINUJĄCE 

KONKURENCYJNOŚĆ 

REGIONU 

 

Silne strony i                           

atuty regionu 

 

KONKURENCYJNOŚĆ 

INWESTYCYJNA / 

BIZNESOWA REGIONU 

POTENCAŁY I DZIAŁALNOŚCI 

GOSPODARCZE REGIONU 

 

Produktywność zasobów 

regionu 

 

KONKURENCYJNOŚĆ BAZY 
EKONOMICZNEJ REGIONU 

MARKOWE PRODUKTY 

WIZYTÓWKI REGIONU 

 

Siła eksportowa                 

regionu 

 

MIĘDZYNARODOWA / 

GLOBALNA 

KONKURENCYJNOŚĆ 

REGIONU 

 

 

 

 

 

background image

~ 31 ~ 

 

MIĘDZYNARODOWA KONKURENCYJNOŚĆ REGIONU 

MIĘDZYNARODOWE 

SEKTORY W REGIONIE 

 

ZDOLNOŚĆ EKSPORTOWA 

REGIONU W ZAKRESIE DÓBR 

I USŁUG 

 

UDZIAŁ REGIONU W 

WYMIANIE 

MIĘDZYNARODOWEJ I 

DODATNIE JEJ SALDO 

 

 

 

 

 

MIĘDZYNARODOWE ATUTY I 

POZYTYWNY WIZERUNEK 

REGIONU 

 

MIĘDZYNARODOWA 

ATRAKCYJNOŚĆ BIZNESOWA 

I TURYSTYCZNA REGIONU 

 

BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE 

ZAGRANICZNE I 

MIĘDZYNARODOWY RUCH 

TURYSTYCZNY W REGIONIE 

 

 

ROMB PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ REGIONÓW 

 

 

Regionalny kontekst sytuacyjny 

i polityczny strategii 

przedsiębiorstw, sektorów 
ekspansywnych i wysokich 

technologii oraz ich konkurencji 

 

 

 

 

 

 

 

Regionalna podaż i 

dostępność wysokiej jakości 

i wyspecjalizowanych 

czynników 

 

MIĘDZYNARODOWA 

KONKURENCYJNOŚĆ    

REGIONU 

 

Popyt regionalny 

wyrafinowanych i 

wymagających nabywców 

oraz w wyspecjalizowanych 

segmentach 

 

 

 

 

 

 

 

Dostawcy i firmy z sektorów 

pokrewnych i wspomagających 

wchodzący w układy sieciowe i 

skupienia przemysłowe 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 32 ~ 

 

MIĘDZYNARODOWA KONKURENCYJNOŚĆ REGIONU 

Ofensywność regionu na arenie 

międzynarodowej i jego atrakcyjność 

dla inwestycji zagranicznych 

 

 

 

Przedsiębiorczość, kompetencje 

menedżerskie i produktywność 

kapitału ludzkiego 

 

 

 

 

 

 

 

MIĘDZYNARODOWA 

KONKURENCYJNOŚĆ 

REGIONU 

 

 

 

 

 

 

 

Sprawność zarządzania i administracji 

regionem, w tym skuteczność 

wsparcia przedsiębiorczości i biznesu 

 

 

 

Infrastruktura biznesowa, badawczo-

rozwojowa, informacyjno-

komunikacyjna, transportowa, 

środowiskowa; jakość i standard życia 

 

CZYNNIKI KONKURENCYJNOŚCI REGIONU PRIORYTETOWE DLA PRZEDSIĘBIORSTW 

STRUKTURA GOSPODARCZA REGIONU 

 

Profesjonalność instytucji pierwszego kontaktu 

 

Bliskość dostawców i odbiorców 

 

Dostępność banków, ubezpieczeń i usług prawnych 

 

Dostępność kapitału podwyższonego ryzyka 

 

Kultura przedsiębiorcza 

NIERUCHOMOŚCI I INFRASTRUKTURA REGIONU 

 

Podaż i cena terenów inwestycyjnych 

 

Podaż i koszt energii 

 

Dołączalność i dostępność transportowa 

 

System informacji i komunikacji 

SYSTEM EDUKACYJNY I RYNEK PRACY 

 

Podaż i koszt pracy 

 

Bliskość wyposażenia służącego szkoleniom 

 

Bliskość uniwersytetu szkół wyższych 

 

Obiekty oświaty i ich wyposażenie 

WYPOSAŻENIE SPOŁECZNE REGIONU 

 

Koszt zamieszkania 

 

Oferta spędzania czasu wolnego 

 

Urządzenia i tereny rekreacyjne 

 

Obiekty kulturalne 

Uwaga: znaczenie czynników konkurencyjności jest zróżnicowane w zależności od typu regionu (regiony 
słabo rozwinięte, regiony postindustrialne, regiony o ekspansywnych strukturach) 

 

background image

~ 33 ~ 

 

GRA O ROZWÓJ REGIONALNY 

 

 

Stara i nowa przedsiębiorczość i 
gospodarka, inwestorzy i biznes 

międzynarodowy, 
przedsiębiorczość 

wielosektorowa i skupienia 

przemysłów kreatywnych 

 

 

 

 

 

 

 

Zasoby ludzkie i kapitał 

przedsiębiorczy, klasa 

kreatywna i środowiska 

kreatywne 

 

PRZEDSIĘBIORCZY STYL 

WSPÓŁRZĄDZENIA I 

WSPÓŁZARZĄDZANIA 

(REGIONAL GOVERNANCE) 

 

Infrastruktura 

instytucjonalna, instytucje 

otoczenia biznesu i rynku 

pracy, połączalność 

transportowa i 

informacyjna, infrastruktura 

edukacji, kultury i nauki 

 

 

 

 

 

 

 

Dziedzictwo kulturowe i 

przyrodnicze, kształtowanie 

jakości przestrzeni dla firm, w 

tym przestrzeni publicznych 

oraz jakości życia 

 

 

 

 

   29.05.12. 

SPOŁECZNE PODSTAWY ROZWOJU REGIONALNEGO I POLITYKI REGIONALNEJ 

ROZWÓJ REGIONU. WYMIAR SPOŁECZNY 

SPOŁECZNOŚĆ REGIONALNA 
(KULTURA, TOŻSAMOŚĆ, INTEGRACJA) 

ZASOBY LUDZKIE REGIONU 
(POSTAWY, ZACHOWANIA, MOTYWACJAM KWALIFIKACJE, KOMPETENCJE) 

USŁUGI SPOŁECZNE O RANDZE REGIONALNEJ 
(OCHRONA ZDROWIA, DUKACJA, KULTURA, REKREACJA, POMOC SPOŁECZNA, BEZPIECZEŃSTWO) 

DOBROBYT SPOŁECZNY W REGIONIE 
(POZIOM, WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA) 

 

 

 

background image

~ 34 ~ 

 

DIAGNOZOWANIE REGIONU W WYMIARZE SPOŁECZNYM 

 

SYTUACJA DEMOGRAFICZNA, MOBILNOŚĆ LUDNOŚCI 

 

STRUKTURA ZATRUDNIENIA 

 

POZIOM I STRUKTURA DOCHODÓW 

 

SYTUACJA MIESZKANIOWA 

 

USŁUGI I INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 

 

BEZPIECZEŃSTWO SPOŁECZNE 

 

WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA 

 

DEMOKRACJA LOKALNA I INICJATYWY LOKALNE 

 

SEKTOR INSTYTUCJI POZARZĄDOWYCH 

 
WYRÓWNAWCZA POLITYKA REGIONALNA. KRYTERIUM KONWERGENCJI 

 

MONITOROWANIE SYTUACJI SPOŁECZNEJ I ZASOBÓW LUDZKICH W REGIONIE 

 

PRZECIWDZIAŁANIE UBÓSTWU, BEZROBOCIU, DEZINTEGRACJI I MARGINALIZACJI 

 

WZROST DOSTĘPNOŚCI DO USŁUG SPOŁECZNYCH 

 

ELIMINACJA RÓŻNIC REGIONALNYCH NA TLE PŁCI I POCHODZENIA 

 

ZMNIEJSZENIE RÓŻNIC W POZIOMIE ROZWOJU I WARUNKÓW ŻYCIA 

 

WYRÓWNYWANIE SZANS ŻYCIOWYCH I ROZWOJOWYCH 

 

TRWAŁY ROZWÓJ SPOŁECZNY REGIONU 

 
ZRÓŻNICOWANIA REGIONALNE 

RÓŻNICE / ROZPIĘTOŚCI 
REGIONALNE 

SPECYFIKA I RÓŻNORODNOŚĆ REGIONÓW 

1.  RÓŻNICE POTENCJAŁÓW 

ENDOGENICZNYCH 

Unikatowość walorów przyrodniczo-krajobrazowych, dziedzictwo 
kulturowe i przestrzeń historyczna, potencjał badawczo-rozwojowy, 
ludzki i społeczny, finansowym instytucjonalny i informacyjny 

2.  RÓŻNICE W WYPOSAŻENIU 

W INFRASTRUKTURZE 

Dostępność i różnorodność źródeł zaopatrzenia w wodę, energię i gaz, 
multimodalny układ komunikacyjny, multimedialny system komunikacji 
społecznej 

3.  RÓŻNICE W POZIOMIE 

ROZWOJU 

Odchylenie produktu regionalnego brutto od średniej krajowej i 
europejskiej, odchylenie regionalnej stopy bezrobocia od średniej 
krajowej i europejskiej 

4.  RÓŻNICE W POZIOMIE, 

WARUNKACH I JAKOŚCI 
ŻYCIA 

Miesięczne dochody pieniężne gospodarstw domowych, wyposażenie 
gospodarstw domowych w środki trwałem struktura spożycia 
indywidualnego, wskaźniki jakości środowiska przyrodniczego, 
wskaźniki dostępności usług publicznych (społecznych) 

5.  ZRÓŻNICOWANA SYTUACJA 

GOSPODARCZA, SPOŁECZNA 
I ŚRODOWISKOWA 
(EKOLOGICZNA) 

Podstawowe parametry oceny sytuacji gospodarczej, społecznej i 
środowiskowej (wskaźniki regionalne i ich porównywanie w 
jednorodnych grupach regionów) 

6.  ZRÓŻNICOWANE 

PERSPEKTYWY 
ROZWOJOWE 

Tendencje rozwojowe. Zmiany demograficzne, gospodarcze, 
edukacyjne. Głównie tendencje rozwojowe wiodących sektorów 
gospodarczych 

 

background image

~ 35 ~ 

 

POLITYKA REGIONALNA PAŃSTWA. MODEL TRADYCYJNY 

 

 

  Wydatki budżetu centralnego 
  Dotacje kapitałowe i ulgi 

fiskalne 

  Wskazania lokalizacyjne 
  Specjalne strefy ekonomiczne 

 

 

 

 

 

 

 

  Inwestycje infrastrukturalne 
  Pomoc publiczna dla wielkich 

prywatnych inwestorów 

  Bieguny rozwoju i ośrodki 

wzrostu 

 

PROGRAM                  

REGIONALNY 

 

Zapobieganie pogłębianiu 
dystansu między najsilniej i 
najsłabiej rozwiniętymi 
regionami. Wspieranie ośrodków 
depresji społecznej 

 

 

 

 

 

 

 

Wyrównywanie różnic w 
poziomie rozwoju i warunkach 
życia oraz szans życiowych 
między regionami 

 

 

 
 
POLITYKA REGIONALNA PAŃSTWA. MODEL KONTRAKTACYJNY 

 

 

  Transfery kompensacyjne 
  Instrumenty twarde 
  Instrumenty miękkie 
  Beneficjenci i ich projekty 

 

 

 

 

 

 

 

  Infrastruktura materialna i 

niematerialna 

  Mała i średnia 

przedsiębiorczość 

  Potencjał endogeniczny 
  Wizerunek regionu 

 

OTOCZENIE                  

REGIONALNE 

 

Restrukturyzacja bazy 
ekonomicznej regionów oraz 
małych i średnich miast 

 

 

 

 

 

 

 

Wzmacnianie konkurencyjności i 
przeciwdziałanie marginalizacji 
regionów 

 

 

background image

~ 36 ~ 

 

POLITYKA REGIONALNA PAŃSTWA. MODEL PARTNERSTWA I SIECIOWANIA 

 

 

  Instrumenty zarządzania 

rozwojem regionalnym 
(strategie, programy, 
projekty, działania) 

  Instrumenty koordynacji 

rozwoju regionalnego 

  Instrumenty wspierania 

inicjatyw i współpracy 

 

 

 

 

 

 

 

  Rozwijanie nowych form 

partnerstwa aktorów sceny 
regionalnej 

  Budowanie instytucji i 

potencjału instytucjonalnego 
regionu 

  Sieciowanie i 

konkurencyjność małych i 
średnich firm 

  Pozarynkowa dyfuzja wiedzy, 

umiejętności i innowacji 

 

KAPITAŁ SPOŁECZNY                  

REGIONU 

 

  Uzyskanie efektów 

synergicznych 

  Rozwój relacji 

pozarynkowych opartych na 
zaufaniu i wzajemności 

  Wzrost stopnia identyfikacji z 

regionem 

  Upowszechnianie w regionie 

idei trwałego rozwoju 

 

 

 

 

 

 

 

Kreowanie nowych wartości i 
promowanie inteligentnych 
regionów 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

~ 37 ~ 

 

   05.06.12. 

GOSPODARKA REGIONALNA. ZARZĄDZANIE ROZWOJEM REGIONU. 

REGIONY WOBEC WYZWAŃ STRATEGICZNYCH 

DEFINICJA WYZWAŃ 
STRATEGICZNYCH 

WYZWANIA NA ETAPIE 

FORMUŁOWANIA STRATEGII 

REGIONALNEJ 

WYZWANIA NA ETAPIE 

WDRAŻANIA STRATEGII 

REGIONALNEJ 

Wyzwania strategiczne jako 
wewnętrzne i zewnętrzne stany 
nierównowagi strukturalnej 
regionów 

Wyzwania                      

cywilizacyjne 

Wyzwania                

kompetencyjne 

Wyzwania strategiczne jako presja 
i wymuszenia zewnętrzne 
generowane przez 
wewnątrzkrajowe i 
międzynarodowe makrootoczenie 

Wyzwania                                 

pozycyjne 

Wyzwania                    

organizacyjne 

Wyzwania strategiczne jako 
autonomiczne wybory i decyzje, u 
podstaw których znajdują się 
wartości i wizje regionów 

Wyzwania                           

aspiracyjne 

Wyzwania                                
finansowe 

 

KONCEPCJA - WIZJA ROZWOJU MIASTA / REGIONU 
podejście generalne - wersja pełna 

 

 

ZEWNĘTRZNY I WEWNĘTRZNY 

WIZERUNEK MIASTA / REGIONU 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

OCENA I PRZYSZŁA POZYCJA             

MIASTA / REGIONU W OTOCZENIU 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PROCESY DOSTOSOWAWCZE W     

MIEŚCIE / REGIONIE W PROCESIE 

PRZEJŚCIA 

 

 

PARTNERSTWA I SIECI MIASTA / REGIONU 

Z OTOCZENIEM 

 

 

 

 

background image

~ 38 ~ 

 

KONCEPCJA - WIZJA ROZWOJU MIASTA / REGIONU 
podejście dziedzinowe  - wersja rdzeniowa 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SYSTEM WARTOŚCI 

UŻYTKOWNIKÓW                      

MIASTA / REGIONU 

 

 

ATUTY 

WYRÓŻNIAJĄCE 

MIASTA / REGIONU 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

OFERTA 

PRODUKTOWA 

MIASTA / 
REGIONU 

 

 

 

 

MODELOWE SYTUACJE STRATEGICZNE REGIONÓW 

Otoczenie 

Sprzyjające, korzystne warunki, 
zjawiska i tendencje zewnętrzne 

Niesprzyjające, niekorzystne warunki, 
zjawiska i tendencje zewnętrzne 

Region 

Regiony o 
ekspansywnej 
strukturze 

BYCIE LOKOMOTYWĄ ROZWOJU 
KRAJU 

Jak maksymalnie wykorzystać 
zewnętrzne sposobności rozwojowe i 
silne strony regionu 

ADAPTOWAĆ SIĘ PRZEZ INNOWACJE                                                         

hjgjhg

 

Jak nie tracić impetu i eliminować 
zewnętrzne zagrożenia spowalniające 
rozwój regionu 

Regiony o 
kryzysogennej 
strukturze 

ZWROT I RESTRUKTURYZACJA 
POPRZEZ „UCIECZKĘ DO PRZODU” 

Jak nie marnować sposobności 
płynących z otoczenia i czasu na 
stawianie oporu i trwanie w regionie 
przy „starym” 

WIDMO KRYZYSU I MARGINALIZACJI 

hhhhh

 

Jak przetrwać minimalizując skutki 
narastającej w regionie depresji 
społecznej i utraty bezpieczeństwa 

 

 

 

 

 

background image

~ 39 ~ 

 

STRATEGIA ROZWOJU REGIONU 

 

 

 

    I. 

DIAGNOZA SYTUACJI REGIONU 

BILANS STRATEGICZNY REGIONU 

 

 

 

 

 

 

 

    II. 

POLA STRATEGICZNE ROZWOJU REGIONU 

WIZJA ROZWOJU REGIONU 

 

 

 

 

 

 

 

    III. 

GENERALNE CELE I OPCJE STRATEGICZNE 

DZIEDZINOWE PRIORYTETY 

SPECYFICZNE CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ 

 

 

 

 

 

 

 

    IV. 

INDYKATYWNA, KOMPLEKSOWA TABELA FINANSOWA ŚRODKÓW 

PRZEZNACZONYCH NA PRIORYTETY DZIEDZINOWE 

 

 

 

 

 

 

 

    V. 

SYSTEM MONITOROWANIA I EWALUACJI STRATEGII 

 

 

 

 

 

 

WIELOSTOPNIOWA I WIELOKRYTERIOWA OCENA EX ANTE STRATEGII REGIONALNYCH 

PROFIL REGIONU I WIZJA JEGO 

ROZWOJU 

 

POZIOM I 

 

SYTUACJA STRATEGICZNA REGIONU 

ZGODNOŚĆ I ODPOWIEDZIALNOŚĆ 

 

 

 

TRAFNOŚĆ I ATRAKCYJNOŚĆ 

 

 

STRATEGIE   

REGIONALNE 

 

 

CELOWOŚĆ I WYKONALNOŚĆ 

 

 

 

AKCEPTOWALNOŚĆ 

WYZWANIA I CELE STRATEGICZNE 

REGIONU ORAZ POTENCJAŁ, W TYM 

ŹRÓDŁA I ŚRODKI 

 

POZIOM II 

 

AKTORZY SCENY REGIONALNEJ ORAZ 

BENEFICJENCI STRATEGII 

 

 

 

 

 

background image

~ 40 ~ 

 

DZIAŁALNOŚCI STRATEGICZNE REGIONÓW 

GRUPY PRODUKTÓW 

RYNKI DOCELOWE 

Produkty inwestycyjne; tereny i budynki z 
infrastrukturą, lokale i powierzchnie użytkowe dla 
działalności gospodarczych 

 

Firmy i instytucje, założyciele nowych firm 

Produkty mieszkaniowe; mieszkania, domy 
mieszkalne, tereny mieszkaniowe 

 

Mieszkańcy, migranci oraz instytucje rynku 
mieszkaniowego 

Usługi publiczne; usługi edukacyjne, zdrowotne, 
komunikacyjne, infrastrukturalne i administracyjne 

 

Mieszkańcy i ludność spoza regionu, firmy i 
instytucje 

Produkty turystyczne; walory przyrodniczo-
krajobrazowe, obiekty zabytkowe, imprezy kulturalne 
i folklorystyczne, produkty hotelarsko-
gastronomiczne 

 

Turyści, kuracjusze, wczasowicze i uczestnicy 
wycieczek 

Produkty intelektualne; dzieła naukowe, artystyczne, 
wyniki badań, doradztwo, informacja, mass-media 

 

Mieszkańcy i ludność spoza regionu, firmy i 
instytucje, administracja publiczna, turyści 

Produkty finansowe; produkty bankowe i 
ubezpieczeniowe, gwarancje i poręczenia, środki 
pomocowe, papiery wartościowe 

 

Konsumenci, inwestorzy, przedsiębiorcy i 
zakładający firmy, władze publiczne 

Produkty „wizytówki”; produkty firm znane na 
rynkach międzynarodowych 

 

Odbiorcy na rynku krajowym i międzynarodowym