OSTRY
OSTRY
ZAWA
ZAWA
Ł
Ł
SERCA
SERCA
(wersja skr
(wersja skr
ó
ó
cona)
cona)
ZAWA
ZAWA
Ł
Ł
SERCA Z UNIESIENIEM ODCINKA ST
SERCA Z UNIESIENIEM ODCINKA ST
(STEMI)
(STEMI)
jest zespo
jest zespo
ł
ł
em klinicznym
em klinicznym
spowodowanym zwykle ustaniem przep
spowodowanym zwykle ustaniem przep
ł
ł
ywu krwi
ywu krwi
przez t
przez t
ę
ę
tnic
tnic
ę
ę
wie
wie
ń
ń
cow
cow
ą
ą
wskutek jej zamkni
wskutek jej zamkni
ę
ę
cia,
cia,
doprowadzaj
doprowadzaj
ą
ą
cym do martwicy mi
cym do martwicy mi
ęś
ęś
nia
nia
sercowego, przejawiaj
sercowego, przejawiaj
ą
ą
cej si
cej si
ę
ę
:
:
1)
1)
wzrostem st
wzrostem st
ęż
ęż
enia jej marker
enia jej marker
ó
ó
w we krwi
w we krwi
2)
2)
przetrwa
przetrwa
ł
ł
ym uniesieniem ST w EKG
ym uniesieniem ST w EKG
W Polsce rocznie hospitalizowanych jest oko
W Polsce rocznie hospitalizowanych jest oko
ł
ł
o
o
50 000 chorych z STEMI, co stanowi oko
50 000 chorych z STEMI, co stanowi oko
ł
ł
o 1/3
o 1/3
wszystkich chorych z zawa
wszystkich chorych z zawa
ł
ł
em serca
em serca
Ka
Ka
ż
ż
de z ni
de z ni
ż
ż
ej wymienionych kryteri
ej wymienionych kryteri
ó
ó
w uprawnia
w uprawnia
do rozpoznania
do rozpoznania
ś
ś
wie
wie
ż
ż
ego zawa
ego zawa
ł
ł
u serca:
u serca:
1)
1)
Stwierdzenie wzrostu lub zwi
Stwierdzenie wzrostu lub zwi
ę
ę
kszenia st
kszenia st
ęż
ęż
enia lub
enia lub
aktywno
aktywno
ś
ś
ci
ci
biomarker
biomarker
ó
ó
w
w
sercowych
sercowych
–
–
najlepiej
najlepiej
troponiny
troponiny
, z towarzysz
, z towarzysz
ą
ą
cym co najmniej 1 dowodem
cym co najmniej 1 dowodem
niedokrwienia mi
niedokrwienia mi
ęś
ęś
nia sercowego spo
nia sercowego spo
ś
ś
r
r
ó
ó
d ni
d ni
ż
ż
ej
ej
wymienionych:
wymienionych:
a)
a)
objawy podmiotowe niedokrwienia mi
objawy podmiotowe niedokrwienia mi
ęś
ęś
nia sercowego
nia sercowego
b)
b)
zmiany w EKG wskazuj
zmiany w EKG wskazuj
ą
ą
ce na
ce na
ś
ś
wie
wie
ż
ż
e niedokrwienie
e niedokrwienie
–
–
nowe zmiany odcinka
nowe zmiany odcinka
ST
ST
-
-
T
T
, lub nowo powsta
, lub nowo powsta
ł
ł
y blok
y blok
lewej odnogi p
lewej odnogi p
ę
ę
czka
czka
Hisa
Hisa
(LBBB)
(LBBB)
c)
c)
powstanie patologicznych za
powstanie patologicznych za
ł
ł
amk
amk
ó
ó
w Q w EKG
w Q w EKG
d)
d)
dowody w badaniach obrazowych
dowody w badaniach obrazowych
ś
ś
wiadcz
wiadcz
ą
ą
ce o utracie
ce o utracie
ż
ż
ywotnego mi
ywotnego mi
ęś
ęś
nia sercowego lub nowe odcinkowe
nia sercowego lub nowe odcinkowe
zaburzenia kurczliwo
zaburzenia kurczliwo
ś
ś
ci.
ci.
2)
2)
nag
nag
ł
ł
a
a
ś
ś
mier
mier
ć
ć
sercowa
sercowa
obejmuj
obejmuj
ą
ą
ca nag
ca nag
ł
ł
e
e
zatrzymanie kr
zatrzymanie kr
ąż
ąż
enia, cz
enia, cz
ę
ę
sto z objawami
sto z objawami
wskazuj
wskazuj
ą
ą
cymi na niedokrwienie mi
cymi na niedokrwienie mi
ęś
ęś
nia sercowego;
nia sercowego;
z towarzysz
z towarzysz
ą
ą
cym przypuszczalnie nowym
cym przypuszczalnie nowym
uniesieniem odcinka ST lub LBBB, b
uniesieniem odcinka ST lub LBBB, b
ą
ą
d
d
ź
ź
udokumentowany koronarograficznie lub w badaniu
udokumentowany koronarograficznie lub w badaniu
po
po
ś
ś
miertnym
miertnym
ś
ś
wie
wie
ż
ż
y zakrzep.
y zakrzep.
3)
3)
w przypadku zabieg
w przypadku zabieg
ó
ó
w rewaskularyzacji
w rewaskularyzacji
przezsk
przezsk
ó
ó
rnej
rnej
(PCI), u chorych z prawid
(PCI), u chorych z prawid
ł
ł
owym
owym
wyj
wyj
ś
ś
ciowym st
ciowym st
ęż
ęż
eniem
eniem
troponiny
troponiny
, ka
, ka
ż
ż
dy wzrost jej
dy wzrost jej
st
st
ęż
ęż
enia, przekraczaj
enia, przekraczaj
ą
ą
cy 3
cy 3
–
–
krotnie g
krotnie g
ó
ó
rn
rn
ą
ą
granic
granic
ę
ę
normy umownie przyj
normy umownie przyj
ę
ę
to uwa
to uwa
ż
ż
a
a
ć
ć
za potwierdzaj
za potwierdzaj
ą
ą
cy
cy
zawa
zawa
ł
ł
serca zwi
serca zwi
ą
ą
zany z PCI.
zany z PCI.
4)
4)
zawa
zawa
ł
ł
serca zwi
serca zwi
ą
ą
zany z CABG
zany z CABG
w przypadku
w przypadku
pomostowania
pomostowania
t
t
ę
ę
tnic wie
tnic wie
ń
ń
cowych (CABG), u chorych
cowych (CABG), u chorych
z prawid
z prawid
ł
ł
owym wyj
owym wyj
ś
ś
ciowym st
ciowym st
ęż
ęż
eniem
eniem
troponiny
troponiny
,
,
zwi
zwi
ę
ę
kszenie jej st
kszenie jej st
ęż
ęż
enia przekraczaj
enia przekraczaj
ą
ą
ce 5
ce 5
–
–
krotnie
krotnie
g
g
ó
ó
rn
rn
ą
ą
granic
granic
ę
ę
normy, wraz z towarzysz
normy, wraz z towarzysz
ą
ą
cymi:
cymi:
a)
a)
nowymi patologicznymi za
nowymi patologicznymi za
ł
ł
amkami Q, albo nowym
amkami Q, albo nowym
LBBB w EKG lub
LBBB w EKG lub
b)
b)
udokumentowanym angiograficznie zamkni
udokumentowanym angiograficznie zamkni
ę
ę
ciem
ciem
nowego pomostu lub w
nowego pomostu lub w
ł
ł
asnej t
asnej t
ę
ę
tnicy wie
tnicy wie
ń
ń
cowej, lub
cowej, lub
c)
c)
dowodami w badaniach obrazowych
dowodami w badaniach obrazowych
ś
ś
wiadcz
wiadcz
ą
ą
cymi
cymi
o utracie
o utracie
ż
ż
ywotno
ywotno
ś
ś
ci mi
ci mi
ęś
ęś
nia sercowego
nia sercowego
5)
5)
Zmiany anatomopatologiczne
Zmiany anatomopatologiczne
ś
ś
wiadcz
wiadcz
ą
ą
ce o
ce o
ś
ś
wie
wie
ż
ż
ym
ym
zawale serca
zawale serca
.
.
Termin
Termin
„
„
zawa
zawa
ł
ł
serca
serca
”
”
nie obejmuje
nie obejmuje
ś
ś
mierci
mierci
kardiomiocyt
kardiomiocyt
ó
ó
w
w
zwi
zwi
ą
ą
zanej z uszkodzeniem mechanicznym (
zanej z uszkodzeniem mechanicznym (
np
np
. podczas CABG),
. podczas CABG),
niewydolno
niewydolno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
nerek, niewydolno
nerek, niewydolno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
serca, kardiowersj
serca, kardiowersj
ą
ą
,
,
ablacj
ablacj
ą
ą
,
,
seps
seps
ą
ą
, zapaleniem mi
, zapaleniem mi
ęś
ęś
nia serca, toksynami
nia serca, toksynami
sercowymi lub chorobami naciekowymi.
sercowymi lub chorobami naciekowymi.
Typowym objawem podmiotowym niedokrwienia
Typowym objawem podmiotowym niedokrwienia
mi
mi
ęś
ęś
nia
nia
sercowego jest dyskomfort (b
sercowego jest dyskomfort (b
ó
ó
l) w klatce piersiowej o
l) w klatce piersiowej o
charakterze rozpierania, gniecenia,
charakterze rozpierania, gniecenia,
ś
ś
ciskania, palenia,
ciskania, palenia,
duszenia, promieniuj
duszenia, promieniuj
ą
ą
cy cz
cy cz
ę
ę
sto do ko
sto do ko
ń
ń
czyny g
czyny g
ó
ó
rnej, szyi
rnej, szyi
i
i
ż
ż
uchwy. B
uchwy. B
ó
ó
l mo
l mo
ż
ż
e te
e te
ż
ż
wyst
wyst
ą
ą
pi
pi
ć
ć
w okolicy
w okolicy
mi
mi
ę
ę
dzy
dzy
ł
ł
opatkowej
opatkowej
lub w nadbrzuszu.
lub w nadbrzuszu.
U os
U os
ó
ó
b w podesz
b w podesz
ł
ł
ym wieku oraz u chorych na cukrzyc
ym wieku oraz u chorych na cukrzyc
ę
ę
b
b
ó
ó
l
l
mo
mo
ż
ż
e nie by
e nie by
ć
ć
silny lub mo
silny lub mo
ż
ż
e w og
e w og
ó
ó
le nie wyst
le nie wyst
ą
ą
pi
pi
ć
ć
(dotyczy to
(dotyczy to
oko
oko
ł
ł
o 10% chorych z STEMI).
o 10% chorych z STEMI).
Zawa
Zawa
ł
ł
serca najcz
serca najcz
ęś
ęś
ciej dokonuje si
ciej dokonuje si
ę
ę
w godzinach
w godzinach
porannych mi
porannych mi
ę
ę
dzy godzinami 06:00
dzy godzinami 06:00
–
–
12:00, co
12:00, co
spowodowane jest zwi
spowodowane jest zwi
ę
ę
kszon
kszon
ą
ą
aktywno
aktywno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
adrenergiczn
adrenergiczn
ą
ą
i wzmo
i wzmo
ż
ż
on
on
ą
ą
aktywno
aktywno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
p
p
ł
ł
ytek krwi.
ytek krwi.
Ca
Ca
ł
ł
kowita martwica
kowita martwica
wszystkich zagro
wszystkich zagro
ż
ż
onych
onych
kom
kom
ó
ó
rek mi
rek mi
ęś
ęś
nia sercowego rozwija si
nia sercowego rozwija si
ę
ę
nie
nie
wcze
wcze
ś
ś
niej ni
niej ni
ż
ż
w ci
w ci
ą
ą
gu
gu
2
2
-
-
4 godzin
4 godzin
(lub p
(lub p
ó
ó
ź
ź
niej) od
niej) od
wyst
wyst
ą
ą
pienia niedokrwienia, w zale
pienia niedokrwienia, w zale
ż
ż
no
no
ś
ś
ci:
ci:
1)
1)
od kr
od kr
ąż
ąż
enia obocznego zaopatruj
enia obocznego zaopatruj
ą
ą
cego stref
cego stref
ę
ę
niedokrwienia,
niedokrwienia,
2)
2)
od tego, czy niedro
od tego, czy niedro
ż
ż
no
no
ść
ść
t
t
ę
ę
tnicy wie
tnicy wie
ń
ń
cowej jest
cowej jest
trwa
trwa
ł
ł
a, czy przemijaj
a, czy przemijaj
ą
ą
ca,
ca,
3)
3)
od wra
od wra
ż
ż
liwo
liwo
ś
ś
ci
ci
kardiomiocyt
kardiomiocyt
ó
ó
w
w
na niedokrwienie.
na niedokrwienie.
Umowne kryteria czasowe:
Umowne kryteria czasowe:
Zawa
Zawa
ł
ł
serca
serca
ś
ś
wie
wie
ż
ż
y
y
to
to
6 godzin do 7 dni
6 godzin do 7 dni
od pocz
od pocz
ą
ą
tku b
tku b
ó
ó
lu zawa
lu zawa
ł
ł
owego
owego
Zawa
Zawa
ł
ł
serca w trakcie gojenia si
serca w trakcie gojenia si
ę
ę
to
to
7
7
do 28 dni
do 28 dni
od pocz
od pocz
ą
ą
tku b
tku b
ó
ó
lu
lu
Zawa
Zawa
ł
ł
serca zagojony
serca zagojony
ca
ca
ł
ł
y proces
y proces
prowadz
prowadz
ą
ą
cy do zagojenia si
cy do zagojenia si
ę
ę
zawa
zawa
ł
ł
u trwa
u trwa
zwykle co najmniej
zwykle co najmniej
5
5
–
–
6 tygodni
6 tygodni
(umowne
(umowne
kryterium czasowe to
kryterium czasowe to
>28
>28
dni od pocz
dni od pocz
ą
ą
tku
tku
b
b
ó
ó
lu zawa
lu zawa
ł
ł
owego)
owego)
KLINICZNA KLASYFIKACJA ZAWA
KLINICZNA KLASYFIKACJA ZAWA
Ł
Ł
U SERCA
U SERCA
Typ 1
Typ 1
–
–
samoistny zawa
samoistny zawa
ł
ł
serca
serca
zwi
zwi
ą
ą
zany z
zany z
niedokrwieniem wskutek pierwotnego incydentu
niedokrwieniem wskutek pierwotnego incydentu
wie
wie
ń
ń
cowego, takiego jak erozja blaszki
cowego, takiego jak erozja blaszki
mia
mia
ż
ż
d
d
ż
ż
ycowej i/lub p
ycowej i/lub p
ę
ę
kni
kni
ę
ę
cie lub rozwarstwienie
cie lub rozwarstwienie
blaszki mia
blaszki mia
ż
ż
d
d
ż
ż
ycowej.
ycowej.
Typ 2
Typ 2
–
–
zawa
zawa
ł
ł
serca wt
serca wt
ó
ó
rny do niedokrwienia
rny do niedokrwienia
wskutek zwi
wskutek zwi
ę
ę
kszonego zapotrzebowania na tlen
kszonego zapotrzebowania na tlen
lub zmniejszonego dowozu tlenu (mo
lub zmniejszonego dowozu tlenu (mo
ż
ż
liwe
liwe
przyczyny: skurcz t
przyczyny: skurcz t
ę
ę
tnicy wie
tnicy wie
ń
ń
cowej, zatorowo
cowej, zatorowo
ść
ść
wie
wie
ń
ń
cowa, niedokrwisto
cowa, niedokrwisto
ść
ść
, zaburzenia rytmu,
, zaburzenia rytmu,
nadci
nadci
ś
ś
nienie t
nienie t
ę
ę
tnicze lub hipotensja)
tnicze lub hipotensja)
Typ 3
Typ 3
–
–
nag
nag
ł
ł
y,
y,
nieoczekiwany zgon sercowy
nieoczekiwany zgon sercowy
, z
, z
zatrzymaniem cz
zatrzymaniem cz
ę
ę
sto
sto
ś
ś
ci serca, cz
ci serca, cz
ę
ę
sto z objawami
sto z objawami
podmiotowymi sugeruj
podmiotowymi sugeruj
ą
ą
cymi niedokrwienie mi
cymi niedokrwienie mi
ęś
ęś
nia
nia
sercowego, czemu towarzyszy przypuszczalnie nowe
sercowego, czemu towarzyszy przypuszczalnie nowe
uniesienie ST lub
uniesienie ST lub
ś
ś
wie
wie
ż
ż
y LBBB, b
y LBBB, b
ą
ą
d
d
ź
ź
udokumentowany
udokumentowany
koronarograficznie lub badaniem sekcyjnym
koronarograficznie lub badaniem sekcyjnym
ś
ś
wie
wie
ż
ż
y
y
zakrzep, je
zakrzep, je
ś
ś
li zgon wyst
li zgon wyst
ą
ą
pi
pi
ł
ł
przed mo
przed mo
ż
ż
liwo
liwo
ś
ś
ci
ci
ą
ą
pobrania
pobrania
pr
pr
ó
ó
bek krwi lub w czasie poprzedzaj
bek krwi lub w czasie poprzedzaj
ą
ą
cym pojawienie si
cym pojawienie si
ę
ę
sercowych
sercowych
biomarker
biomarker
ó
ó
w
w
we krwi.
we krwi.
Typ 4a
Typ 4a
–
–
zawa
zawa
ł
ł
serca zwi
serca zwi
ą
ą
zany z PCI
zany z PCI
Typ 4b
Typ 4b
–
–
zawa
zawa
ł
ł
serca zwi
serca zwi
ą
ą
zany z zakrzepic
zany z zakrzepic
ą
ą
w
w
stencie
stencie
,
,
udokumentowan
udokumentowan
ą
ą
za pomoc
za pomoc
ą
ą
angiografii lub badaniem
angiografii lub badaniem
sekcyjnym.
sekcyjnym.
Typ 5
Typ 5
–
–
zawa
zawa
ł
ł
serca zwi
serca zwi
ą
ą
zany z CABG
zany z CABG
WZROST MARKER
WZROST MARKER
Ó
Ó
W MARTWICY MI
W MARTWICY MI
ĘŚ
ĘŚ
NIA SERCA
NIA SERCA
MARKER
MARKER
pocz
pocz
ą
ą
tek
tek
wzrostu
wzrostu
szczyt
szczyt
wzrostu
wzrostu
powr
powr
ó
ó
t do
t do
normy
normy
Mioglobina
Mioglobina
1
1
–
–
4 godz.
4 godz.
6
6
–
–
7 godz.
7 godz.
24 godziny
24 godziny
CK
CK
–
–
MB
MB
3
3
–
–
12 godz.
12 godz.
24 godz.
24 godz.
48
48
–
–
72
72
godziny
godziny
Troponina
Troponina
I
I
3
3
–
–
12 godz.
12 godz.
24
24
godz
godz
5
5
-
-
10 dni
10 dni
St
St
ęż
ęż
enia frakcji CK
enia frakcji CK
-
-
MB (wyra
MB (wyra
ż
ż
ane w U/L) w
ane w U/L) w
ostrym zawale serca przekraczaj
ostrym zawale serca przekraczaj
ą
ą
6% st
6% st
ęż
ęż
enia
enia
ca
ca
ł
ł
kowitego CK, jednak
kowitego CK, jednak
ż
ż
e preferowany jest
e preferowany jest
spos
spos
ó
ó
b oznaczania tzw. CK
b oznaczania tzw. CK
-
-
MB mass W ostrym
MB mass W ostrym
zawale serca warto
zawale serca warto
ś
ś
ci CK
ci CK
-
-
MB mass przekraczaj
MB mass przekraczaj
ą
ą
warto
warto
ść
ść
5
5
–
–
10
10
g/L).
g/L).
Wzrost st
Wzrost st
ęż
ęż
e
e
ń
ń
tych
tych
biomarker
biomarker
ó
ó
w
w
odzwierciedla
odzwierciedla
martwic
martwic
ę
ę
mi
mi
ęś
ęś
nia sercowego,
nia sercowego,
nie wskazuj
nie wskazuj
ą
ą
c na jej
c na jej
mechanizm
mechanizm
, dlatego gdy nie ma klinicznych
, dlatego gdy nie ma klinicznych
objaw
objaw
ó
ó
w niedokrwienia
w niedokrwienia
–
–
powinno si
powinno si
ę
ę
poszukiwa
poszukiwa
ć
ć
innych przyczyn
innych przyczyn
martwicy mi
martwicy mi
ęś
ęś
nia sercowego,
nia sercowego,
takich jak:
takich jak:
1)
1)
st
st
ł
ł
uczenie serca lub inny uraz: operacja, ablacja,
uczenie serca lub inny uraz: operacja, ablacja,
elektrostymulacja itd.
elektrostymulacja itd.
2)
2)
zastoinowa niewydolno
zastoinowa niewydolno
ść
ść
serca
serca
(ostra i przewlek
(ostra i przewlek
ł
ł
a)
a)
3)
3)
rozwarstwienie aorty
rozwarstwienie aorty
4)
4)
wada zastawki aortalnej
wada zastawki aortalnej
5)
5)
kardiomiopatia
kardiomiopatia
przerostowa
przerostowa
6)
6)
tachy
tachy
–
–
lub
lub
bradyarytmie
bradyarytmie
, blok serca
, blok serca
7)
7)
zesp
zesp
ó
ó
ł
ł
balotuj
balotuj
ą
ą
cego koniuszka (
cego koniuszka (
tako
tako
–
–
tsubo
tsubo
)
)
8)
8)
rabdomioliza
rabdomioliza
z uszkodzeniem serca
z uszkodzeniem serca
9)
9)
zatorowo
zatorowo
ść
ść
p
p
ł
ł
ucna, ci
ucna, ci
ęż
ęż
kie nadci
kie nadci
ś
ś
nienie p
nienie p
ł
ł
ucne
ucne
10)
10)
niewydolno
niewydolno
ść
ść
nerek
nerek
11)
11)
ostre choroby neurologiczne
ostre choroby neurologiczne
–
–
udar m
udar m
ó
ó
zgu,
zgu,
krwotok
krwotok
podpaj
podpaj
ę
ę
czyn
czyn
ó
ó
wkowy
wkowy
12)
12)
choroby naciekowe
choroby naciekowe
–
–
np
np
. skrobiawica,
. skrobiawica,
hemochromatoza,
hemochromatoza,
sarkoidoza
sarkoidoza
, twardzina uk
, twardzina uk
ł
ł
adowa
adowa
13)
13)
choroby zapalne
choroby zapalne
–
–
np
np
. zapalenie mi
. zapalenie mi
ęś
ęś
nia
nia
sercowego (pierwotne), zaj
sercowego (pierwotne), zaj
ę
ę
cie mi
cie mi
ęś
ęś
nia
nia
sercowego w przebiegu zapalenia wsierdzia
sercowego w przebiegu zapalenia wsierdzia
lub osierdzia
lub osierdzia
14)
14)
toksyczne dzia
toksyczne dzia
ł
ł
anie lek
anie lek
ó
ó
w, lub wp
w, lub wp
ł
ł
yw toksyn
yw toksyn
15)
15)
stan krytyczny, zw
stan krytyczny, zw
ł
ł
aszcza u chorych
aszcza u chorych
z niewydolno
z niewydolno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
oddechow
oddechow
ą
ą
lub sepi
lub sepi
ą
ą
16)
16)
oparzenia, zw
oparzenia, zw
ł
ł
aszcza
aszcza
30% powierzchni cia
30% powierzchni cia
ł
ł
a
a
17)
17)
ekstremalny wysi
ekstremalny wysi
ł
ł
ek fizyczny.
ek fizyczny.
W naszym laboratorium norma st
W naszym laboratorium norma st
ęż
ęż
enia
enia
Troponiny
Troponiny
I
I
do 0,03ng/ml
do 0,03ng/ml
.
.
Warto
Warto
ś
ś
ci
ci
powy
powy
ż
ż
ej 0,3ng/ml
ej 0,3ng/ml
potwierdzaj
potwierdzaj
ą
ą
ś
ś
wie
wie
ż
ż
y zawa
y zawa
ł
ł
serca.
serca.
Pr
Pr
ó
ó
bki krwi do oznaczania
bki krwi do oznaczania
troponiny
troponiny
nale
nale
ż
ż
y
y
pobra
pobra
ć
ć
wyj
wyj
ś
ś
ciowo i po up
ciowo i po up
ł
ł
ywie 6
ywie 6
–
–
9 godzin od
9 godzin od
pocz
pocz
ą
ą
tku objaw
tku objaw
ó
ó
w klinicznych sugeruj
w klinicznych sugeruj
ą
ą
cych
cych
ostry zawa
ostry zawa
ł
ł
serca.
serca.
Do potwierdzenia rozpoznania zawa
Do potwierdzenia rozpoznania zawa
ł
ł
u serca
u serca
konieczny jest przynajmniej jeden wynik
konieczny jest przynajmniej jeden wynik
przekraczaj
przekraczaj
ą
ą
cy warto
cy warto
ść
ść
decyzyjn
decyzyjn
ą
ą
.
.
Typowa
Typowa
ewolucja zmian w zapisie EKG
ewolucja zmian w zapisie EKG
w zawale serca mo
w zawale serca mo
ż
ż
e trwa
e trwa
ć
ć
od kilku godzin
od kilku godzin
do kilku dni i polega ona na:
do kilku dni i polega ona na:
1)
1)
pojawieniu si
pojawieniu si
ę
ę
wysokich, spiczastych
wysokich, spiczastych
za
za
ł
ł
amk
amk
ó
ó
w T (rzadko uchwytne!)
w T (rzadko uchwytne!)
2)
2)
uniesieniu odcink
uniesieniu odcink
ó
ó
w ST (wypuk
w ST (wypuk
ł
ł
e lub poziome
e lub poziome
fala
fala
Pardeego
Pardeego
).
).
Uniesienia odcink
Uniesienia odcink
ó
ó
w ST o
w ST o
0,2
0,2
mV
mV
w
w
2 odprowadzeniach V1
2 odprowadzeniach V1
–
–
V3 lub
V3 lub
uniesienia ST o
uniesienia ST o
0,1
0,1
mV
mV
w
w
2 spo
2 spo
ś
ś
r
r
ó
ó
d pozosta
d pozosta
ł
ł
ych odprowadze
ych odprowadze
ń
ń
.
.
3)
3)
pojawienie si
pojawienie si
ę
ę
patologicznych za
patologicznych za
ł
ł
.
.
„
„
Q
Q
”
”
ze
ze
zmniejszeniem wysoko
zmniejszeniem wysoko
ś
ś
ci za
ci za
ł
ł
amk
amk
ó
ó
w
w
„
„
R
R
”
”
.
.
Nieobecno
Nieobecno
ść
ść
za
za
ł
ł
amk
amk
ó
ó
w
w
„
„
Q
Q
”
”
stwierdza si
stwierdza si
ę
ę
cz
cz
ęś
ęś
ciej
ciej
u chorych leczonych
u chorych leczonych
reperfuzyjnie
reperfuzyjnie
, lub w przypadku
, lub w przypadku
ma
ma
ł
ł
ych zawa
ych zawa
ł
ł
ó
ó
w serca.
w serca.
4)
4)
powr
powr
ó
ó
t odcink
t odcink
ó
ó
w ST do linii
w ST do linii
izoelektrycznej
izoelektrycznej
,
,
z dalszym zmniejszaniem si
z dalszym zmniejszaniem si
ę
ę
amplitudy
amplitudy
„
„
R
R
”
”
,
,
pog
pog
łę
łę
bianiem
bianiem
„
„
Q
Q
”
”
i powstaniem ujemnych
i powstaniem ujemnych
„
„
T
T
”
”
.
.
Nowo powsta
Nowo powsta
ł
ł
y LBBB (u oko
y LBBB (u oko
ł
ł
o 7% chorych na STEMI)
o 7% chorych na STEMI)
uwa
uwa
ż
ż
a si
a si
ę
ę
za elektrokardiograficzny objaw STEMI,
za elektrokardiograficzny objaw STEMI,
r
r
ó
ó
wnowa
wnowa
ż
ż
ny z uniesieniem ST. Cechy pozwalaj
ny z uniesieniem ST. Cechy pozwalaj
ą
ą
ce
ce
podejrzewa
podejrzewa
ć
ć
ś
ś
wie
wie
ż
ż
y zawa
y zawa
ł
ł
serca w przypadku LBBB to
serca w przypadku LBBB to
przede wszystkim obecno
przede wszystkim obecno
ść
ść
„
„
QS
QS
”
”
w V1
w V1
–
–
V4
V4
oraz w V5
oraz w V5
–
–
V6.
V6.
Prawdopodobna lokalizacja obszaru
Prawdopodobna lokalizacja obszaru
niedokrwienia i martwicy mi
niedokrwienia i martwicy mi
ęś
ęś
nia serca
nia serca
na podstawie EKG:
na podstawie EKG:
a)
a)
przednia
przednia
ś
ś
ciana lewej komory, przegroda
ciana lewej komory, przegroda
mi
mi
ę
ę
dzykomorowa, koniuszek serca
dzykomorowa, koniuszek serca
V1
V1
–
–
V4
V4
b)
b)
boczna
boczna
ś
ś
ciana lewej komory, koniuszek serca
ciana lewej komory, koniuszek serca
I, Al
I, Al
,
,
V5
V5
–
–
V6
V6
c)
c)
dolna
dolna
ś
ś
ciana lewej komory
ciana lewej komory
II, III,
II, III,
aVF
aVF
d)
d)
tylna
tylna
ś
ś
ciana lewej komory
ciana lewej komory
V1
V1
–
–
V3
V3
(wysokie za
(wysokie za
ł
ł
amki
amki
„
„
R
R
”
”
),
),
V7
V7
–
–
V9
V9
(typowe uniesienie ST i za
(typowe uniesienie ST i za
ł
ł
amki
amki
„
„
Q
Q
”
”
e)
e)
prawa komora
prawa komora
uniesienia odcinka ST w
uniesienia odcinka ST w
V4R
V4R
–
–
V6R
V6R
o
o
0,05
0,05
mV
mV
.
.
LECZENIE OSTREGO ZAWA
LECZENIE OSTREGO ZAWA
Ł
Ł
U SERCA
U SERCA
Celem leczenia zawa
Celem leczenia zawa
ł
ł
u serca jest
u serca jest
przywr
przywr
ó
ó
cenie
cenie
przep
przep
ł
ł
ywu krwi przez t
ywu krwi przez t
ę
ę
tnic
tnic
ę
ę
nasierdziow
nasierdziow
ą
ą
odpowiedzialn
odpowiedzialn
ą
ą
za zawa
za zawa
ł
ł
i przywr
i przywr
ó
ó
cenie perfuzji mi
cenie perfuzji mi
ęś
ęś
nia sercowego
nia sercowego
.
.
Leczenie przeciwb
Leczenie przeciwb
ó
ó
lowe w STEMI jest bardzo wa
lowe w STEMI jest bardzo wa
ż
ż
ne
ne
z pobudek humanitarnych, zmniejsza tak
z pobudek humanitarnych, zmniejsza tak
ż
ż
e aktywacj
e aktywacj
ę
ę
uk
uk
ł
ł
adu wsp
adu wsp
ó
ó
ł
ł
czulnego, obkurczenie naczy
czulnego, obkurczenie naczy
ń
ń
i obci
i obci
ąż
ąż
enie
enie
serca. Zaleca si
serca. Zaleca si
ę
ę
zastosowanie:
zastosowanie:
1)
1)
opioidu
opioidu
i.v
i.v
.,
.,
najcz
najcz
ęś
ęś
ciej morfiny
ciej morfiny
(
(
np
np
. 4
. 4
-
-
8 mg, kolejne
8 mg, kolejne
wstrzykni
wstrzykni
ę
ę
cia po 2 mg w odst
cia po 2 mg w odst
ę
ę
pach co 5
pach co 5
-
-
15 min., a
15 min., a
ż
ż
do
do
ust
ust
ą
ą
pienia b
pienia b
ó
ó
lu); nale
lu); nale
ż
ż
y unika
y unika
ć
ć
podawania
podawania
domi
domi
ęś
ęś
niowego. Dzia
niowego. Dzia
ł
ł
ania niepo
ania niepo
żą
żą
dane to nudno
dane to nudno
ś
ś
ci
ci
i wymioty, hipotensja z bradykardi
i wymioty, hipotensja z bradykardi
ą
ą
i depresja uk
i depresja uk
ł
ł
adu
adu
oddechowego; r
oddechowego; r
ó
ó
wnocze
wnocze
ś
ś
nie z
nie z
opioidem
opioidem
mo
mo
ż
ż
na poda
na poda
ć
ć
lek przeciwwymiotny,
lek przeciwwymiotny,
np
np
.
.
metoklopramid
metoklopramid
5
5
-
-
10 mg
10 mg
i.v
i.v
.
.
2)
2)
tlenu
tlenu
(2
(2
-
-
4litry/min. przez mask
4litry/min. przez mask
ę
ę
lub
lub
donosowo
donosowo
)
)
chorym z duszno
chorym z duszno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
lub innymi objawami
lub innymi objawami
niewydolno
niewydolno
ś
ś
ci serca;
ci serca;
nieinwazyjne monitorowanie wysycenia
nieinwazyjne monitorowanie wysycenia
hemoglobiny krwi t
hemoglobiny krwi t
ę
ę
tniczej tlenem za pomoc
tniczej tlenem za pomoc
ą
ą
pulsoksymetrii
pulsoksymetrii
bardzo u
bardzo u
ł
ł
atwia podj
atwia podj
ę
ę
cie decyzji
cie decyzji
o podawaniu tlenu lub, w ci
o podawaniu tlenu lub, w ci
ęż
ęż
kich
kich
sprzypadkach
sprzypadkach
, o mechanicznym wspomaganiu
, o mechanicznym wspomaganiu
wentylacji;
wentylacji;
LECZENIE REPERFUZYJNE
LECZENIE REPERFUZYJNE
mechaniczne
mechaniczne
(
(
przezsk
przezsk
ó
ó
rna
rna
interwencja
interwencja
wie
wie
ń
ń
cowa
cowa
-
-
PCI
PCI
) lub
) lub
farmakologiczne
farmakologiczne
–
–
jest wskazane:
jest wskazane:
1)
1)
U wszystkich pacjent
U wszystkich pacjent
ó
ó
w z b
w z b
ó
ó
lem lub dyskomfortem
lem lub dyskomfortem
w klatce piersiowej trwaj
w klatce piersiowej trwaj
ą
ą
cym
cym
12 godzin i przetrwa
12 godzin i przetrwa
ł
ł
ym
ym
uniesieniem odcinka ST lub
uniesieniem odcinka ST lub
ś
ś
wie
wie
ż
ż
ym, albo
ym, albo
prawdopodobnie
prawdopodobnie
ś
ś
wie
wie
ż
ż
ym LBBB. Preferowan
ym LBBB. Preferowan
ą
ą
metod
metod
ą
ą
jest pierwotna PCI, je
jest pierwotna PCI, je
ś
ś
li mo
li mo
ż
ż
e by
e by
ć
ć
wykonana przez
wykonana przez
do
do
ś
ś
wiadczony zesp
wiadczony zesp
ó
ó
ł
ł
najszybciej jak to mo
najszybciej jak to mo
ż
ż
liwe.
liwe.
2)
2)
PCI jest zalecane u chorych we wstrz
PCI jest zalecane u chorych we wstrz
ą
ą
sie lub z
sie lub z
przeciwwskazaniami do leczenia fibrynolitycznego,
przeciwwskazaniami do leczenia fibrynolitycznego,
niezale
niezale
ż
ż
nie od op
nie od op
ó
ó
ź
ź
nienia leczenia.
nienia leczenia.
3)
3)
nale
nale
ż
ż
y je rozwa
y je rozwa
ż
ż
y
y
ć
ć
, gdy objawy podmiotowe zawa
, gdy objawy podmiotowe zawa
ł
ł
u
u
pojawi
pojawi
ł
ł
y si
y si
ę
ę
przed > 12 godzinami, ale kliniczne lub
przed > 12 godzinami, ale kliniczne lub
elektrokardiograficzne objawy niedokrwienia mi
elektrokardiograficzne objawy niedokrwienia mi
ęś
ęś
nia
nia
sercowego utrzymuj
sercowego utrzymuj
ą
ą
si
si
ę
ę
.
.
4)
4)
mo
mo
ż
ż
na je rozwa
na je rozwa
ż
ż
y
y
ć
ć
po up
po up
ł
ł
ywie 12
ywie 12
–
–
14 godzin
14 godzin
od wyst
od wyst
ą
ą
pienia objaw
pienia objaw
ó
ó
w podmiotowych u
w podmiotowych u
chorych stabilnych bez klinicznych i
chorych stabilnych bez klinicznych i
elektrokardiograficznych dowod
elektrokardiograficznych dowod
ó
ó
w utrzymywania
w utrzymywania
si
si
ę
ę
niedokrwienia, cho
niedokrwienia, cho
ć
ć
nie ma zgodno
nie ma zgodno
ś
ś
ci co do
ci co do
korzy
korzy
ś
ś
ci z takiego post
ci z takiego post
ę
ę
powania.
powania.
NIE ZALECA SI
NIE ZALECA SI
Ę
Ę
PCI
PCI
w zakresie ca
w zakresie ca
ł
ł
kowicie
kowicie
zamkni
zamkni
ę
ę
tej t
tej t
ę
ę
tnicy zawa
tnicy zawa
ł
ł
owej u chorych w
owej u chorych w
stabilnym stanie klinicznym i bez objaw
stabilnym stanie klinicznym i bez objaw
ó
ó
w
w
niedokrwienia mi
niedokrwienia mi
ęś
ęś
nia sercowego, je
nia sercowego, je
ś
ś
li od
li od
wyst
wyst
ą
ą
pienia objaw
pienia objaw
ó
ó
w podmiotowych up
w podmiotowych up
ł
ł
yn
yn
ęł
ęł
y
y
>24 godziny.
>24 godziny.
PRZEZSK
PRZEZSK
Ó
Ó
RNA INTERWENCJA WIE
RNA INTERWENCJA WIE
Ń
Ń
COWA
COWA
Pierwotn
Pierwotn
ą
ą
PCI definiuje si
PCI definiuje si
ę
ę
jako
jako
angioplastyk
angioplastyk
ę
ę
t
t
ę
ę
tnicy
tnicy
wie
wie
ń
ń
cowej z wszczepieniem
cowej z wszczepieniem
stentu
stentu
, bez uprzedniego lub
, bez uprzedniego lub
r
r
ó
ó
wnoczesnego leczenia fibrynolitycznego.
wnoczesnego leczenia fibrynolitycznego.
Czas od pierwszego kontaktu medycznego do wype
Czas od pierwszego kontaktu medycznego do wype
ł
ł
nienia
nienia
balonu powinien by
balonu powinien by
ć
ć
kr
kr
ó
ó
tszy ni
tszy ni
ż
ż
2 godziny w ka
2 godziny w ka
ż
ż
dym
dym
przypadku STEMI, a kr
przypadku STEMI, a kr
ó
ó
tszy ni
tszy ni
ż
ż
90 minut u chorych
90 minut u chorych
zg
zg
ł
ł
aszaj
aszaj
ą
ą
cych si
cych si
ę
ę
do 2 godzin od pocz
do 2 godzin od pocz
ą
ą
tku objaw
tku objaw
ó
ó
w z
w z
rozleg
rozleg
ł
ł
ym zawa
ym zawa
ł
ł
em serca i o ma
em serca i o ma
ł
ł
ym ryzyku krwawienia.
ym ryzyku krwawienia.
Pierwotna PCI powinna by
Pierwotna PCI powinna by
ć
ć
rutynowym post
rutynowym post
ę
ę
powaniem
powaniem
u pacjent
u pacjent
ó
ó
w z STEMI tylko w szpitalach pe
w z STEMI tylko w szpitalach pe
ł
ł
ni
ni
ą
ą
cych
cych
ca
ca
ł
ł
odobowe dy
odobowe dy
ż
ż
ury interwencyjne (24godz./7dni), w
ury interwencyjne (24godz./7dni), w
kt
kt
ó
ó
rych wykonuje si
rych wykonuje si
ę
ę
du
du
ż
ż
o zabieg
o zabieg
ó
ó
w (co gwarantuje
w (co gwarantuje
odpowiednie do
odpowiednie do
ś
ś
wiadczenie kardiologa wykonuj
wiadczenie kardiologa wykonuj
ą
ą
cego
cego
zabieg i personelu pomocniczego) i
zabieg i personelu pomocniczego) i
ś
ś
miertelno
miertelno
ść
ść
jest
jest
mniejsza.
mniejsza.
W ostrej fazie zawa
W ostrej fazie zawa
ł
ł
u STEMI powinno si
u STEMI powinno si
ę
ę
udro
udro
ż
ż
nia
nia
ć
ć
tylko t
tylko t
ę
ę
tnic
tnic
ę
ę
odpowiedzialn
odpowiedzialn
ą
ą
za zawa
za zawa
ł
ł
(z wyj
(z wyj
ą
ą
tkiem chorych we wstrz
tkiem chorych we wstrz
ą
ą
sie).
sie).
Pe
Pe
ł
ł
n
n
ą
ą
rewaskularyzacj
rewaskularyzacj
ę
ę
w przypadku
w przypadku
stwierdzenia innych klinicznie istotnych zw
stwierdzenia innych klinicznie istotnych zw
ęż
ęż
e
e
ń
ń
mo
mo
ż
ż
na przeprowadzi
na przeprowadzi
ć
ć
p
p
ó
ó
ź
ź
niej, w zale
niej, w zale
ż
ż
no
no
ś
ś
ci od
ci od
wyst
wyst
ę
ę
powania objaw
powania objaw
ó
ó
w niedokrwienia.
w niedokrwienia.
Ratunkow
Ratunkow
ą
ą
PCI (tzn. PCI po nieskutecznej fibrynolizie,
PCI (tzn. PCI po nieskutecznej fibrynolizie,
kt
kt
ó
ó
ra
ra
charakteryzuje si
charakteryzuje si
ę
ę
nie ust
nie ust
ą
ą
pieniem objaw
pieniem objaw
ó
ó
w
w
klinicznych i utrzymuj
klinicznych i utrzymuj
ą
ą
cym si
cym si
ę
ę
uniesieniem
uniesieniem
odcinka ST w EKG [tj. obni
odcinka ST w EKG [tj. obni
ż
ż
enie ST o zaledwie
enie ST o zaledwie
<50%] w ci
<50%] w ci
ą
ą
gu 60
gu 60
-
-
90 minut od rozpocz
90 minut od rozpocz
ę
ę
cia
cia
podawania leku fibrynolitycznego) nale
podawania leku fibrynolitycznego) nale
ż
ż
y
y
rozwa
rozwa
ż
ż
y
y
ć
ć
u chorych z rozleg
u chorych z rozleg
ł
ł
ym zawa
ym zawa
ł
ł
em serca
em serca
w ci
w ci
ą
ą
gu 12 godzin od wyst
gu 12 godzin od wyst
ą
ą
pienia objaw
pienia objaw
ó
ó
w
w
.
.
W przypadku nieskuteczno
W przypadku nieskuteczno
ś
ś
ci PCI, braku
ci PCI, braku
mo
mo
ż
ż
liwo
liwo
ś
ś
ci poszerzenia zamkni
ci poszerzenia zamkni
ę
ę
tej t
tej t
ę
ę
tnicy
tnicy
wie
wie
ń
ń
cowej lub utrzymywania si
cowej lub utrzymywania si
ę
ę
objaw
objaw
ó
ó
w
w
niedokrwiennych pomimo wykonanej PCI
niedokrwiennych pomimo wykonanej PCI
–
–
mo
mo
żę
żę
by
by
ć
ć
wskazane wykonanie
wskazane wykonanie
pomostowania
pomostowania
aortalno
aortalno
-
-
wie
wie
ń
ń
cowego (CABG).
cowego (CABG).
Je
Je
ś
ś
li u chorego ze STEMI niezb
li u chorego ze STEMI niezb
ę
ę
dne jest
dne jest
wszczepienie
wszczepienie
stentu
stentu
do t
do t
ę
ę
tnicy odpowiedzialnej za
tnicy odpowiedzialnej za
zawa
zawa
ł
ł
, ale w niedalekiej przysz
, ale w niedalekiej przysz
ł
ł
o
o
ś
ś
ci przewiduje si
ci przewiduje si
ę
ę
CABG, to zaleca si
CABG, to zaleca si
ę
ę
u
u
ż
ż
ycie
ycie
niepowlekanego
niepowlekanego
stentu
stentu
metalowego, a nie
metalowego, a nie
stentu
stentu
uwalniaj
uwalniaj
ą
ą
cego
cego
lek, gdy
lek, gdy
ż
ż
pozwala to unikn
pozwala to unikn
ąć
ąć
ostrej
ostrej
oko
oko
ł
ł
ooperacyjnej zakrzepicy w
ooperacyjnej zakrzepicy w
stencie
stencie
.
.
U CHORYCH PODDAWANYCH PIERWOTNEJ PCI NALE
U CHORYCH PODDAWANYCH PIERWOTNEJ PCI NALE
Ż
Ż
Y
Y
ZASTOSOWA
ZASTOSOWA
Ć
Ć
LECZENIE PRZECIWZAKRZEPOWE.
LECZENIE PRZECIWZAKRZEPOWE.
1) Leki
1) Leki
przeciwp
przeciwp
ł
ł
ytkowe
ytkowe
a)
a)
ASA
ASA
–
–
niezw
niezw
ł
ł
ocznie u wszystkich pacjent
ocznie u wszystkich pacjent
ó
ó
w z prawdopodobnym
w z prawdopodobnym
rozpoznaniem STEMI, doustnie w dawce 150
rozpoznaniem STEMI, doustnie w dawce 150
-
-
325 mg, najlepiej w
325 mg, najlepiej w
postaci tabletek do
postaci tabletek do
ż
ż
ucia. Nast
ucia. Nast
ę
ę
pnie codziennie
pnie codziennie
do ko
do ko
ń
ń
ca
ca
ż
ż
ycia
ycia
,
,
chory powinien
chory powinien
przyjmowa
przyjmowa
ć
ć
ASA
ASA
w dawce 75
w dawce 75
–
–
100 mg/dob
100 mg/dob
ę
ę
.
.
b)
b)
klopidogrel
klopidogrel
–
–
jak najszybciej u wszystkich chorych ze STEMI
jak najszybciej u wszystkich chorych ze STEMI
przygotowywanych do PCI, w dawce nasycaj
przygotowywanych do PCI, w dawce nasycaj
ą
ą
cej co najmniej
cej co najmniej
300 mg, a najlepiej 600 mg w celu szybszego i silniejszego
300 mg, a najlepiej 600 mg w celu szybszego i silniejszego
zahamowania agregacji p
zahamowania agregacji p
ł
ł
ytek krwi; w leczeniu przewlek
ytek krwi; w leczeniu przewlek
ł
ł
ym
ym
dawka 75 mg/dob
dawka 75 mg/dob
ę
ę
.
.
c)
c)
abcyksymab
abcyksymab
(antagonista receptora
(antagonista receptora
GPIIbIIIa
GPIIbIIIa
) 0,25 mg/kg we
) 0,25 mg/kg we
wstrzykni
wstrzykni
ę
ę
ciu
ciu
i.v
i.v
., a nast
., a nast
ę
ę
pnie we wlewie
pnie we wlewie
i.v
i.v
. 0, 125
. 0, 125
g/kg/min.
g/kg/min.
(maksymalnie 10
(maksymalnie 10
g/min przez 12 godzin); ewentualnie
g/min przez 12 godzin); ewentualnie
tirofiban
tirofiban
lub
lub
eptifibatyd
eptifibatyd
.
.
2) Lek
2) Lek
antytrombinowy
antytrombinowy
a)
a)
heparyn
heparyn
ę
ę
niefrakcjonowan
niefrakcjonowan
ą
ą
(HNF) we
(HNF) we
wstrzykni
wstrzykni
ę
ę
ciu
ciu
i.v
i.v
.
.
w dawce standardowej
w dawce standardowej
100U/kg mc.
100U/kg mc.
b)
b)
biwalirudyn
biwalirudyn
ę
ę
(jako alternatyw
(jako alternatyw
ę
ę
dla HNF) we
dla HNF) we
wstrzykni
wstrzykni
ę
ę
ciu
ciu
i.v
i.v
. 0,75 mg/kg, a nast
. 0,75 mg/kg, a nast
ę
ę
pnie we
pnie we
wlewie
wlewie
i.v
i.v
. 1,75 mg/kg/godz. wlew zwykle
. 1,75 mg/kg/godz. wlew zwykle
ko
ko
ń
ń
czy si
czy si
ę
ę
wraz z zako
wraz z zako
ń
ń
czeniem PCI
czeniem PCI
c)
c)
nie zaleca si
nie zaleca si
ę
ę
stosowania
stosowania
fondaparynuksu
fondaparynuksu
.
.
LECZENIE FIBRYNOLITYCZNE
LECZENIE FIBRYNOLITYCZNE
Zaleca si
Zaleca si
ę
ę
w
w
ó
ó
wczas, je
wczas, je
ś
ś
li nie ma
li nie ma
przeciwwskaza
przeciwwskaza
ń
ń
i je
i je
ś
ś
li pierwotna PCI nie mo
li pierwotna PCI nie mo
ż
ż
e
e
by
by
ć
ć
wykonana w zalecanym czasie tj. do 2 godz.
wykonana w zalecanym czasie tj. do 2 godz.
od pierwszego kontaktu medycznego i/lub do 90
od pierwszego kontaktu medycznego i/lub do 90
min. u chorych zg
min. u chorych zg
ł
ł
aszaj
aszaj
ą
ą
cych si
cych si
ę
ę
do lekarza
do lekarza
w czasie kr
w czasie kr
ó
ó
tszym ani
tszym ani
ż
ż
eli 2 godziny od pocz
eli 2 godziny od pocz
ą
ą
tku
tku
objaw
objaw
ó
ó
w rozleg
w rozleg
ł
ł
ego zawa
ego zawa
ł
ł
u serca i o ma
u serca i o ma
ł
ł
ym
ym
ryzyku krwawienia.
ryzyku krwawienia.
Zaleca si
Zaleca si
ę
ę
stosowanie leku swoistego dla
stosowanie leku swoistego dla
fibryny (
fibryny (
alteplazy
alteplazy
,
,
reteplazy
reteplazy
,
,
tenekteplazy
tenekteplazy
).
).
PRZECIWWSKAZANIA BEZWZGL
PRZECIWWSKAZANIA BEZWZGL
Ę
Ę
DNE
DNE
DO FIBRYNOLIZY
DO FIBRYNOLIZY
1)
1)
Kiedykolwiek przebyty udar krwotoczny m
Kiedykolwiek przebyty udar krwotoczny m
ó
ó
zgu lub udar
zgu lub udar
m
m
ó
ó
zgu o nieznanej przyczynie.
zgu o nieznanej przyczynie.
2)
2)
Udar niedokrwienny m
Udar niedokrwienny m
ó
ó
zgu w ci
zgu w ci
ą
ą
gu ostatnich 6 miesi
gu ostatnich 6 miesi
ę
ę
cy
cy
3)
3)
Uszkodzenie lub nowotw
Uszkodzenie lub nowotw
ó
ó
r o
r o
ś
ś
rodkowego uk
rodkowego uk
ł
ł
adu
adu
nerwowego
nerwowego
4)
4)
Niedawno przebyty du
Niedawno przebyty du
ż
ż
y uraz, zabieg operacyjny lub
y uraz, zabieg operacyjny lub
uraz g
uraz g
ł
ł
owy (w ci
owy (w ci
ą
ą
gu ostatnich 3 tygodni)
gu ostatnich 3 tygodni)
5)
5)
Krwawienie z przewodu pokarmowego w ci
Krwawienie z przewodu pokarmowego w ci
ą
ą
gu
gu
ostatniego miesi
ostatniego miesi
ą
ą
ca
ca
6)
6)
Skaza krwotoczna
Skaza krwotoczna
7)
7)
Rozwarstwienie aorty
Rozwarstwienie aorty
8)
8)
Nak
Nak
ł
ł
ucia w miejscach nie daj
ucia w miejscach nie daj
ą
ą
cych si
cych si
ę
ę
ucisn
ucisn
ąć
ąć
(
(
np
np
. biopsja w
. biopsja w
ą
ą
troby, nak
troby, nak
ł
ł
ucie l
ucie l
ę
ę
d
d
ź
ź
wiowe)
wiowe)
DAWKOWANIE LEK
DAWKOWANIE LEK
Ó
Ó
W FIBRYNOLITYCZNYCH
W FIBRYNOLITYCZNYCH
1)
1)
Alteplaza
Alteplaza
(
(
t
t
-
-
PA
PA
) wstrzykni
) wstrzykni
ę
ę
cie
cie
i.v
i.v
. 15 mg, a nast
. 15 mg, a nast
ę
ę
pnie 0,75
pnie 0,75
mg/kg w ci
mg/kg w ci
ą
ą
gu 30 min., a nast
gu 30 min., a nast
ę
ę
pnie 0,5 mg/kg przez 60 min.
pnie 0,5 mg/kg przez 60 min.
i.v
i.v
.
.
(dawka ca
(dawka ca
ł
ł
kowita nie mo
kowita nie mo
ż
ż
e przekroczy
e przekroczy
ć
ć
100 mg).
100 mg).
2)
2)
Reteplaza
Reteplaza
(
(
r
r
-
-
PA
PA
) 10 U
) 10 U
i.v
i.v
., a nast
., a nast
ę
ę
pnie 10 U
pnie 10 U
i.v
i.v
. po up
. po up
ł
ł
ywie
ywie
30 minut.
30 minut.
3)
3)
Tenekteplaza
Tenekteplaza
(
(
TNK
TNK
-
-
tPA
tPA
) pojedyncze wstrzykni
) pojedyncze wstrzykni
ę
ę
cie
cie
i.v
i.v
. 30 mg
. 30 mg
przy masie cia
przy masie cia
ł
ł
a (mc.)< 60 kg, 35 mg przy
a (mc.)< 60 kg, 35 mg przy
mc.od
mc.od
60 do <70 kg,
60 do <70 kg,
40 mg przy
40 mg przy
mc.od
mc.od
70 do < 80 kg, 45 mg przy mc. Od 80 do
70 do < 80 kg, 45 mg przy mc. Od 80 do
<90kg lub 50 mg przy mc.
<90kg lub 50 mg przy mc.
90
90
kg
kg
.
.
4)
4)
Streptokinaza
Streptokinaza
(SK) 1,5 mln U
(SK) 1,5 mln U
i.v
i.v
. w ci
. w ci
ą
ą
gu 30
gu 30
–
–
60 minut;
60 minut;
przeciwwskazaniem jest wcze
przeciwwskazaniem jest wcze
ś
ś
niejsze podanie SK lub
niejsze podanie SK lub
anistreplazy
anistreplazy
.
.
RUTYNOWE LECZENIE FARMAKOLOGICZNE
RUTYNOWE LECZENIE FARMAKOLOGICZNE
W OSTREJ FAZIE STEMI
W OSTREJ FAZIE STEMI
1)
1)
ASA
ASA
w dawce podtrzymuj
w dawce podtrzymuj
ą
ą
cej 75
cej 75
–
–
100 mg/dob
100 mg/dob
ę
ę
2)
2)
Klopidogrel
Klopidogrel
w dawce podtrzymuj
w dawce podtrzymuj
ą
ą
cej 75 mg/dob
cej 75 mg/dob
ę
ę
3)
3)
β
β
–
–
bloker
bloker
doustnie w dawce dostosowanej
doustnie w dawce dostosowanej
indywidualnie u ka
indywidualnie u ka
ż
ż
dego chorego
dego chorego
4)
4)
Inhibitor
Inhibitor
konwertazy
konwertazy
angiotensyny
angiotensyny
(ACEI) doustnie,
(ACEI) doustnie,
od pierwszego dnia u chorych obci
od pierwszego dnia u chorych obci
ąż
ąż
onych du
onych du
ż
ż
ym
ym
ryzykiem, zw
ryzykiem, zw
ł
ł
aszcza z frakcj
aszcza z frakcj
ą
ą
wyrzutow
wyrzutow
ą
ą
lewej
lewej
komory (LVEF) <40%, lub z niewydolno
komory (LVEF) <40%, lub z niewydolno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
serca
serca
we wczesnej fazie STEMI. W razie nietolerancji ACEI,
we wczesnej fazie STEMI. W razie nietolerancji ACEI,
nale
nale
ż
ż
y zastosowa
y zastosowa
ć
ć
bloker
bloker
receptora
receptora
angiotensynowego
angiotensynowego
(ARB).
(ARB).
POST
POST
Ę
Ę
POWANIE W SZCZEG
POWANIE W SZCZEG
Ó
Ó
LNYCH TYPACH ZAWA
LNYCH TYPACH ZAWA
Ł
Ł
U SERCA
U SERCA
Zawa
Zawa
ł
ł
prawej komory
prawej komory
. Mo
. Mo
ż
ż
na go podejrzewa
na go podejrzewa
ć
ć
u chorych z zawa
u chorych z zawa
ł
ł
em
em
ś
ś
ciany dolnej, gdy stwierdza si
ciany dolnej, gdy stwierdza si
ę
ę
swoist
swoist
ą
ą
, ale ma
, ale ma
ł
ł
o czu
o czu
łą
łą
triad
triad
ę
ę
objaw
objaw
ó
ó
w:
w:
1)
1)
hipotensj
hipotensj
ę
ę
,
,
2)
2)
nieobecno
nieobecno
ść
ść
patologicznych zmian os
patologicznych zmian os
ł
ł
uchowych nad polami
uchowych nad polami
p
p
ł
ł
ucnymi
ucnymi
3)
3)
podwy
podwy
ż
ż
szone ci
szone ci
ś
ś
nienie w
nienie w
ż
ż
y
y
ł
ł
ach szyjnych
ach szyjnych
Za tym rozpoznaniem mocno przemawia uniesienie ST w V4R;
Za tym rozpoznaniem mocno przemawia uniesienie ST w V4R;
EKG z tego odprowadzenia powinno zosta
EKG z tego odprowadzenia powinno zosta
ć
ć
zarejestrowane u ka
zarejestrowane u ka
ż
ż
dego
dego
chorego z zawa
chorego z zawa
ł
ł
em
em
ś
ś
ciany dolnej lub we wstrz
ciany dolnej lub we wstrz
ą
ą
sie. Bardzo
sie. Bardzo
charakterystyczne s
charakterystyczne s
ą
ą
tak
tak
ż
ż
e za
e za
ł
ł
amki Q i uniesienie
amki Q i uniesienie
odcinka ST w V1
odcinka ST w V1
–
–
V3.
V3.
Zawa
Zawa
ł
ł
prawej komory mo
prawej komory mo
ż
ż
e objawia
e objawia
ć
ć
si
si
ę
ę
wstrz
wstrz
ą
ą
sem, podobnie jak ci
sem, podobnie jak ci
ęż
ęż
ka
ka
dysfunkcja lewej komory, ale leczenie tych dw
dysfunkcja lewej komory, ale leczenie tych dw
ó
ó
ch stan
ch stan
ó
ó
w znacznie si
w znacznie si
ę
ę
r
r
ó
ó
ż
ż
ni. W zawale prawej komory nale
ni. W zawale prawej komory nale
ż
ż
y unika
y unika
ć
ć
stosowania lek
stosowania lek
ó
ó
w
w
rozszerzaj
rozszerzaj
ą
ą
cych naczynia, takich jak
cych naczynia, takich jak
opioidy
opioidy
, azotany, ACEI, ARB i
, azotany, ACEI, ARB i
diuretyk
diuretyk
ó
ó
w
w
. W wielu wypadkach skuteczne jest do
. W wielu wypadkach skuteczne jest do
ż
ż
ylne przetaczanie
ylne przetaczanie
p
p
ł
ł
yn
yn
ó
ó
w, pocz
w, pocz
ą
ą
tkowo szybkie, z uwa
tkowo szybkie, z uwa
ż
ż
n
n
ą
ą
kontrol
kontrol
ą
ą
parametr
parametr
ó
ó
w
w
hemodynamicznych.
hemodynamicznych.
POWIK
POWIK
Ł
Ł
ANIA
ANIA
Ś
Ś
WIE
WIE
Ż
Ż
EGO ZAWA
EGO ZAWA
Ł
Ł
U SERCA
U SERCA
1)
1)
Zesp
Zesp
ó
ó
ł
ł
braku powrotu przep
braku powrotu przep
ł
ł
ywu (
ywu (
„
„
no
no
-
-
reflow
reflow
”
”
)
)
charakteryzuje si
charakteryzuje si
ę
ę
niedostatecznym powrotem perfuzji
niedostatecznym powrotem perfuzji
mi
mi
ęś
ęś
nia sercowego pomimo skutecznego otwarcia
nia sercowego pomimo skutecznego otwarcia
nasierdziowej
nasierdziowej
t
t
ę
ę
tnicy odpowiedzialnej za zawa
tnicy odpowiedzialnej za zawa
ł
ł
.
.
2)
2)
Niewydolno
Niewydolno
ść
ść
serca w ostrej fazie zawa
serca w ostrej fazie zawa
ł
ł
u STEMI wi
u STEMI wi
ąż
ąż
e
e
si
si
ę
ę
z gorszym kr
z gorszym kr
ó
ó
tko i d
tko i d
ł
ł
ugoterminowym rokowaniem.
ugoterminowym rokowaniem.
Zwykle jest skutkiem pierwotnego uszkodzenia mi
Zwykle jest skutkiem pierwotnego uszkodzenia mi
ęś
ęś
nia
nia
sercowego, rzadziej zaburze
sercowego, rzadziej zaburze
ń
ń
rytmu serca lub powik
rytmu serca lub powik
ł
ł
a
a
ń
ń
mechanicznych (niedomykalno
mechanicznych (niedomykalno
ść
ść
zastawki mitralnej
zastawki mitralnej
lub ubytek w przegrodzie mi
lub ubytek w przegrodzie mi
ę
ę
dzykomorowej).
dzykomorowej).
Nasilenie niewydolno
Nasilenie niewydolno
ś
ś
ci serca w ostrym zawale
ci serca w ostrym zawale
serca mo
serca mo
ż
ż
na okre
na okre
ś
ś
la
la
ć
ć
za pomoc
za pomoc
ą
ą
klasyfikacji
klasyfikacji
Killipa
Killipa
.
.
Klasyfikacja
Klasyfikacja
Killipa
Killipa
–
–
Kimballa
Kimballa
w ostrym zawale serca
w ostrym zawale serca
KLASA I
KLASA I
–
–
bez objaw
bez objaw
ó
ó
w klinicznych niewydolno
w klinicznych niewydolno
ś
ś
ci
ci
serca
serca
KLASA II
KLASA II
–
–
zast
zast
ó
ó
j krwi w p
j krwi w p
ł
ł
ucach objawiaj
ucach objawiaj
ą
ą
cy si
cy si
ę
ę
wilgotnymi rz
wilgotnymi rz
ęż
ęż
eniami nad doln
eniami nad doln
ą
ą
po
po
ł
ł
ow
ow
ą
ą
p
p
ó
ó
l p
l p
ł
ł
ucnych.
ucnych.
Os
Os
ł
ł
uchowo nad sercem cwa
uchowo nad sercem cwa
ł
ł
wczesnorozkurczowy
wczesnorozkurczowy
.
.
Podwy
Podwy
ż
ż
szone o
szone o
ś
ś
rodkowe ci
rodkowe ci
ś
ś
nienie
nienie
ż
ż
ylne
ylne
KLASA III
KLASA III
–
–
rozwini
rozwini
ę
ę
ty obrz
ty obrz
ę
ę
k p
k p
ł
ł
uc
uc
KLASA IV
KLASA IV
–
–
wstrz
wstrz
ą
ą
s
s
kardiogenny
kardiogenny
; hipotensja (ci
; hipotensja (ci
ś
ś
nienie
nienie
t
t
ę
ę
tnicze skurczowe
tnicze skurczowe
90
90
mmHg
mmHg
) oraz cechy skurczu
) oraz cechy skurczu
naczy
naczy
ń
ń
obwodowych: sk
obwodowych: sk
ą
ą
pomocz, sinica, obfite
pomocz, sinica, obfite
pocenie si
pocenie si
ę
ę
.
.
3)
3)
Powik
Powik
ł
ł
ania mechaniczne ostrego zawa
ania mechaniczne ostrego zawa
ł
ł
u serca
u serca
a)
a)
p
p
ę
ę
kni
kni
ę
ę
cie wolnej
cie wolnej
ś
ś
ciany serca
ciany serca
b)
b)
p
p
ę
ę
kni
kni
ę
ę
cie przegrody mi
cie przegrody mi
ę
ę
dzykomorowej
dzykomorowej
c)
c)
niedomykalno
niedomykalno
ść
ść
zastawki mitralnej
zastawki mitralnej
4)
4)
Zaburzenia rytmu i przewodzenia
Zaburzenia rytmu i przewodzenia
5)
5)
Ż
Ż
ylna choroba zakrzepowo
ylna choroba zakrzepowo
–
–
zatorowa
zatorowa
6)
6)
Zapalenie osierdzia
Zapalenie osierdzia
7)
7)
D
D
ł
ł
awica pozawa
awica pozawa
ł
ł
owa i niedokrwienie mi
owa i niedokrwienie mi
ęś
ęś
nia serca
nia serca
K O N I E C
K O N I E C