Radioelektronik Audio-HiFi-Video 7/2002

Jeden uk³ad scalony

CMOS, cztery tranzystory

i dwie diody tworz¹ 

beztransformatorow¹

przetwornicê napiêcia

sta³ego.

P

rzetwornice napiêcia sta³ego zwy-

kle wymagaj¹ stosowania cewek

lub transformatorów, czêsto za-

wieraj¹cych rdzenie ferrytowe.

W przypadku produkcji wielkoseryjnej oczy-

wiœcie s¹ to rozwi¹zania najbardziej ekono-

miczne. W warunkach laboratoryjnych lub

przy pracach hobbystycznych wygodniej-

sze i ³atwiejsze w realizacji s¹ przetwornice

beztransformatorowe.

Na rys.1 przedstawiono schemat przetwor-

nicy napiêcia sta³ego nie wymagaj¹cej sto-

sowania elementów indukcyjnych. Prze-

twornica zasilana napiêciem +8 V daje dwa

napiêcia 

±

8 V. Dwie bramki NAND typu

4011, oznaczone U1A i U1B tworz¹ prze-

rzutnik astabilny generuj¹cy falê prostok¹t-

PRZETWORNICA

BEZTRANSFORMATOROWA

kondensatorów C3 i C2 odpowiednio przez

diody D2 i D1. W rezultacie uzyskuje siê na

wyjœciu uk³adu napiêcie sta³e o wartoœci

blisko dwukrotnie wiêkszej od napiêcia za-

silania obwodu generacyjnego. 

Na rys. 3 przedstawiono p³ytkê drukowa-

n¹ uk³adu, a na rys. 4 _ rozmieszczenie

elementów na p³ytce.

n

Cezary Rudnicki

przy zbyt ma³ej pojemnoœci kondensatora

C1 mog¹ siê nie wzbudziæ drgania. W ce-

lu uzyskania pewnej generacji, pojemnoϾ

C1 powinna wynosiæ co najmniej kilkadzie-

si¹t pikofaradów. W przedstawianym rozwi¹-

zaniu jest równa 4700 pF. 

Na wyjœciu generatora uzyskuje siê  prze-

bieg wynikaj¹cy z ³adowania i roz³adowywa-

nia kondensatora C1 (rys.  2). Wartoœæ 

r

Z PRAKTYKI

19

miêdzyszczytowa tego przebiegu jest pra-

wie dwukrotnoœci¹ napiêcia zasilania. 

Bramki U1C i U1D, po³¹czone równolegle,

tworz¹ bufor separuj¹cy generator od stop-

nia wyjœciowego z³o¿onego z tranzystorów

T1, T2, T3 i T4. Pary tranzystorów T1 i T4

oraz T2 i T3 s¹ aktywne na przemian i w sta-

nie ustalonym powoduj¹ do³adowywanie

Rys . 1. Schemat przetwornicy

Rys.  2. Przebieg napiêcia generatora

Rys.  3. P³ytka drukowana przetwornicy (skala 1:1)

Rys.  4. Rozmieszczenie elementów na p³ytce drukowanej przetwornicy

n¹ o czêstotliwoœci ok. 10 kHz, jej wartoœæ

ustalaj¹ elementy C1, R2 i w pewnym stop-

niu R1. Czêstotliwoœæ generacji wyra¿a siê

przybli¿on¹ zale¿noœci¹: 

Generator jest uk³adem oszczêdnym, zawie-

ra tylko dwie bramki. Jego wad¹ jest to, ¿e

f

C R

=

⋅

⋅

1

14

1

2

,

Praca  zbiorowa

MICROSOFT EXCEL 2000 – FUNKCJE W PRAKTYCE

Wydawnictwo Openmind Gdynia 2001. Wydanie I, str. 416,

format B5

Ksi¹¿ka zawiera opis wszystkich 289 funkcji arkusza kalkulacyjnego Micro-

soft Excel 2000. Ka¿da z nich jest przejrzyœcie opisana i zobrazowana za

pomoc¹ praktycznych przyk³adów. 

Liczba opisywanych funkcji jest pozornie wiêksza od liczby funkcji do-

stêpnych w polskojêzycznej wersji Excela 2000. Okaza³o siê, ¿e polskojê-

zyczna wersja Excela 2000 nie jest pe³nym t³umaczeniem orygina³u. Po ty-

powej instalacji uzyskuje siê dostêp do ograniczonej liczby funkcji Excela.

Wiele funkcji zwi¹zanych z obliczeniami statystycznymi i finansowymi

trzeba dodatkowo instalowaæ, a ponadto

pozostawiono je w wersjach angielskojê-

zycznych. Ksi¹¿ka sta³a siê pomocna w wy-

kryciu tych niedostatków Excela. Jest œwia-

dectwem nierównoprawnego traktowania

narodowych wersji oprogramowania przez

firmê Microsoft. 

Ksi¹¿ka „Microsoft Excel 2000 – Funkcje

w praktyce” wype³nia lukê, jaka powsta³a na

rynku z chwil¹ zaprzestania przez firmê Mi-

crosoft wydawania papierowych instrukcji do

wytwarzanych systemów operacyjnych

i oprogramowania biurowego. 

(cr)

Przegl¹d wydawnictw

3 U

cc

2

1 U

cc

2

1 U

cc

2