„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Krzysztof Kierszniewski

Naprawa sprzętu optycznego 731[04].Z4.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Ewa Zajączkowska
mgr Aleksander Jażdżejewski



Opracowanie redakcyjne:
lic. Krzysztof Kierszniewski



Konsultacja:
dr inż. Anna Kordowicz-Sot

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[04].Z4.02
„Naprawa sprzętu optycznego”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
optyk-mechanik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Naprawa lunet

11

5.1.1.

Ć

wiczenia

11

5.2.

Naprawa dioptriomierzy

15

5.2.1.

Ć

wiczenia

15

5.3.

Naprawa lornet

19

5.3.1.

Ć

wiczenia

19

5.4.

Naprawa mikroskopów

24

5.4.1.

Ć

wiczenia

24

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

31

7.

Literatura

47

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie optyk-mechanik. W poradniku
zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ć

wiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne

możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ć

wiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły.

Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń nie
zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić
proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich
umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

Schemat układu jednostek modułowych

731[04].Z4.01

Diagnozowanie uszkodzeń

sprzętu optycznego

i optoelektronicznego

731[04].Z4.02

Naprawa sprzętu optycznego

731[05].Z4

Technologia napraw sprzętu

optycznego

731[04].Z4.03

Prowadzenie działalności

usługowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

stosować jednostki układu SI,

−

przeliczać jednostki,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu fizyki,

−

posługiwać się pojęciami z charakteryzowania elementów optycznych, dobierania
przyrządów optycznych, dokonywania pomiarów elementów i zespołów optycznych,
wykonywania montażu elementów, zespołów mechanicznych i optycznych sprzętu
optycznego, justowania sprzętu optycznego,

−

posługiwać

się

pojęciami

z

diagnozowania

uszkodzeń

sprzętu

optycznego

i optoelektronicznego,

−

czytać szkice i rysunki wykonawcze,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

obsługiwać komputer,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

przygotować stanowisko do wykonywania prac demontażowych i montażowych,

–

wykonać demontaż z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

wykonać demontaż uszkodzonego zespołu sprzętu optycznego,

–

wykonać demontaż uszkodzonego sprzętu optycznego,

–

przygotować stanowisko do wykonania naprawy,

–

wykonać prace naprawcze,

–

przygotować elementy i zespoły do wymiany,

–

dokonać wymiany uszkodzonego elementu,

–

dokonać wymiany uszkodzonego zespołu,

–

oczyścić przyrządy i urządzenia po naprawie,

–

wykonać prace montażowe,

–

dobrać narzędzia i przyrządy pomiarowo-kontrolne do ponownego montażu,

–

przeprowadzić regulację i justowanie naprawianego urządzenia,

–

sprawdzić parametry działania urządzenia,

–

określić koszt usługi,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska podczas napraw sprzętu optycznego i optoelektronicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Optyk-mechanik 731[04]

Moduł:

Technologia napraw sprzętu optycznego 731[04].Z4

Jednostka modułowa:

Naprawa sprzętu optycznego 731[04].Z4.02

Temat: Przeprowadzić konserwację bieżącą diopriomierza.

Cel ogólny: Konserwowanie sprzętu optycznego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

obsłużyć dioptriomierz,

−

przeprowadzić konserwację dioptriomierza.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:

−−−−

współpraca w grupie,

−−−−

poszukiwanie specjalistycznych informacji w ogólnodostępnych źródłach informacji.

Metody nauczania–uczenia się:

−

miniwykład,

−

pokaz,

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 2–3 osobowych.

Czas:

1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

dioptriomierz,

−

stanowisko do czyszczenia urządzeń optycznych,

−

komplet materiałów do czyszczenia urządzeń optycznych,

−

materiały do konserwacji urządzeń.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Uświadomienie celów zajęć.

3.

Plan zajęć:
A. Omówienie zasad konserwacji:

−

wstęp – nauczyciel omawia zasady konserwacji sprzętu optycznego demonstrując
na dioptriomierz, wskazując miejsca najbardziej narażone na zanieczyszczenia,

−

uczniowie samodzielnego dokonują czyszczenia mechanizmów i ponowne
przesmarowanie, dokładne oczyszczenie zewnętrznych powierzchni optycznych,
sprawdzenie działania Dioptriomierz po konserwacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4.

Podsumowanie zajęć:

−

nauczyciel zwraca uwagę na konieczność dokładnej kontroli wszystkich
mechanizmów i końcówek pomiarowych,

−

uczniowie podczas dyskusji wypracowują wnioski dotyczące wykonanego zadania.

Zakończenie zajęć

Uczniowie porządkują stanowiska pracy.

Praca domowa

Wypisać czynności, jakie należy wykonać w przypadku uszkodzenia końcówek

pomiarowych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Nauczyciel na podstawie obserwacji aktywności uczniów, poprawności wykonania

zadania oraz wypowiedzi uczniów podczas podsumowania zajęć, uzyskuje informacje i może
ocenić, czy cele zajęć zostały zrealizowane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Optyk-mechanik 731[04]

Moduł:

Technologia napraw sprzętu optycznego 731[04].Z4

Jednostka modułowa:

Naprawa sprzętu optycznego 731[04].Z4.02

Temat: Naprawa lunetki zdiagnozowanej na poprzednich zajęciach.

Cel ogólny: Dokonywanie napraw sprzętu optycznego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

odczytywać arkusz diagnostyczny,

−

sprawdzać paralaksę lunety,

−

czyścić wskazane powierzchnie elementów optycznych,

−

sprawdzać lunetę po naprawie.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:

−−−−

współpraca w grupie,

−−−−

poszukiwanie specjalistycznych informacji w ogólnodostępnych źródłach informacji.

Metody nauczania–uczenia się:

−

miniwykład,

−

pokaz,

−

ć

wiczenia,

−

dyskusja w grupie.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w 2–3 osobowych zespołach.

Czas:

1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

kolimator justiersko-kontrolny,

−

stanowisko do kontroli czystości,

−

lunetka dioptryjna,

−

normy,

−

lupy 3x i 6x,

−

arkusz spostrzeżeń,

−

instrukcja serwisowa lunetki.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

2.

Uświadomienie celów zajęć.

3.

Plan zajęć:

A. Odczytanie arkusza diagnostycznego:

−

wstęp – nauczyciel wyjaśnia jak prawidłowo odczytać arkusz diagnostyczny,

−

uczniowie odczytują swoje własne arkusze diagnostyczne.

B. Naprawa lunetki:

−

wstęp – nauczyciel omawia kolejność wykonywanych czynności podczas
naprawy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

−

uczniowie pracując w grupach czyszczą wskazane w arkuszu diagnostycznym
zabrudzone powierzchnie optyczne, sprawdzają i ustawiają paralaksę,

−

uczniowie sporządzają notatkę z pomiarów i dyskutując porównują otrzymane
wyniki.

4. Podsumowanie zajęć:

−

nauczyciel zwraca uwagę na dokładność czyszczenia powierzchni optycznych,

−

uczniowie podczas dyskusji wypracowują wnioski dotyczące naprawy lunety.

Zakończenie zajęć

Uczniowie porządkują stanowiska pracy.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Nauczyciel na podstawie obserwacji aktywności uczniów, poprawności wykonania

zadania oraz wypowiedzi uczniów podczas podsumowania zajęć, uzyskuje informacje i może
ocenić, czy cele zajęć zostały zrealizowane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Naprawa lunet

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź naprawę otrzymanej lunety celowniczej wg arkusza diagnostycznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe odczytanie informacji
z arkusza diagnostycznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lunet celowniczych,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad napraw lunet
celowniczych,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi potrzebnych do
montażu,

4)

zapoznać się z arkuszem diagnostycznym,

5)

zapoznać się ze schematem i instrukcją montażową lunety celowniczej,

6)

przeprowadzić naprawę otrzymanej lunety celowniczej w zgodnie z arkuszem
diagnostycznym,

7)

sporządzić wykaz wymienionych elementów i zespołów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusz spostrzeżeń diagnostycznych,

−

elementy i zespoły do wymiany,

−

instrukcja serwisowa dla lunety celowniczej,

−

stanowisko do wykonywania napraw,

−

mieszanka spirytusowo-eterowa,

−

komplet narzędzi monterskich,

−

kolimator justersko-kontrolny,

−

lunetka dioptryjna,

−

lupy 3

x

i 6

x

,

−

stanowisko do kontroli czystości,

−

standardowe szkła okularowe +5 i -5,

−

luneta celownicza do naprawy,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Ćwiczenie 2

Przeprowadź okresowy przegląd i konserwację otrzymanej lunety celowniczej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na wykonanie wszystkich czynności
przewidzianych w przeglądzie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lunet celowniczych,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad przeglądów
i konserwacji lunet celowniczych,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi potrzebnych do
montażu,

4)

przeprowadzić przegląd i konserwację otrzymanej lunety celowniczej w zgodnie
z arkuszem diagnostycznym,

5)

sporządzić wykaz wymienionych elementów i zespołów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusz spostrzeżeń diagnostycznych,

−

elementy i zespoły do wymiany,

−

instrukcja serwisowa dla lornetki pryzmatycznej,

−

stanowisko do wykonywania napraw,

−

mieszanka spirytusowo-eterowa,

−

komplet narzędzi monterskich,

−

kolimator justersko-kontrolny,

−

lunetka dioptryjna,

−

lunetki równoległe,

−

lupy 3

x

i 6

x

,

−

stanowisko do kontroli czystości,

−

lornetka pryzmatyczna do diagnozy,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź usunięcie błędu paralaksy w otrzymanej lunecie po naprawie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe justowanie lunety.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje paralaksy w lunetach,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad sprawdzania
i usuwania paralaksy,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi potrzebnych do
justowania,

4)

przygotować stanowisko do justowania lunet,

5)

przeprowadzić usuniecie paralaksy w otrzymanej lunecie,

6)

zanotować spostrzeżenia z przeprowadzonej obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

pokaz.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kolimator justersko-kontrolny,

−

płytki ogniskowe z testem do sprawdzania paralaksy,

−

luneta celownicza do badania,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 4

Przeprowadź sprawdzenie czystości zespołów optycznych lunety.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową procedurę czyszczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lunet celowniczych,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące czystości elementów
optycznych,

3)

przygotować stanowisko do sprawdzania czystości sprzętu optycznego,

4)

zapoznać się z instrukcją stanowiskową,

5)

przeprowadzić sprawdzenie czystości powierzchni optycznych w otrzymanej lunety
celowniczej,

6)

sporządzić notatkę z wykonanej obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

−

lupy 3

x

i 6

x

,

−

stanowisko do kontroli czystości,

−

luneta celownicza do kontroli,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 5

Ustaw regulację dioptryjną okularu w lunecie celowniczej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na dokładność regulacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lunet celowniczych,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad sprawdzania
regulacji dioptryjnej okularu lunet celowniczych,

3)

przygotować stanowisko do justowania regulacji dioptryjnej,

4)

przygotować lunetkę dioptryjną,

5)

zapoznać się z instrukcja montażową,

6)

ustawić regulację dioptryjną w lunecie,

7)

przeprowadzić sprawdzenie regulacji dioptryjnej w po naprawie za pomocą lunetki
dioptryjnej,

8)

przeprowadzić sprawdzenie regulacji dioptryjnej w otrzymanej lunety celowniczej za
pomocą standardowych szkieł okularowych,

9)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lunetka dioptryjna,

−

standardowe szkła okularowe +5 i -5,

−

luneta celownicza do badania,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Naprawa dioptriomierzy

5.2.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź usunięcie paralaksy w dioptriomierzu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na dokładność regulacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
dioptriomierzy,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad sprawdzania jakości
dioptriomierzy,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przyrządów kontrolno-
justierskich,

4)

przygotować stanowisko do usunięcia paralaksy w dioptriomierzach,

5)

przeprowadzić regulację i usunięcie błędu paralaksy w dioptriomierzu,

6)

sporządzić notatkę z przeprowadzonego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

narzędzia do justowania,

−

dioptriomierz do sprawdzenia,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź regulację wskazań dioptriomierza.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na dokładność regulacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
dioptriomierzy,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad sprawdzania jakości
dioptriomierzy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przyrządów kontrolno-
justierskich,

4)

przygotować stanowisko do sprawdzenia wskazań dioptriomierzy,

5)

przygotować soczewki okularowe o mocy +10 dptr i – 6 dptr,

6)

przeprowadzić regulację zerowego wskazania dioptriomierza,

7)

przeprowadzić regulację wskazania dioptriomierza dla otrzymanych soczewek,

8)

sporządzić notatkę z przeprowadzonego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

narzędzia justierskie,

−

standardowe szkła okularowe +10 i -6,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 3

Dokonaj wymiany znaczników w dioptriomierzu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na dobranie prawidłowych znaczników.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
dioptriomierzy,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad sprawdzania jakości
dioptriomierzy,

3)

przygotować stanowisko do naprawy zespołów mechanicznych dioptriomierza,

4)

przygotować elementy i zespoły do wymiany,

5)

przeprowadzić wymianę znaczników,

6)

sporządzić notatkę z przeprowadzonego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

komplet narzędzi,

−

nowe znaczniki,

−

nowy uchwyt znaczników,

−

dioptriomierz do naprawy,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Ćwiczenie 4

Oczyść zespoły optyczne w dioptriomierzu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe stosowanie zasad
czyszczenia powierzchni optycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
dioptriomierzy,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad sprawdzania jakości
dioptriomierzy,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przyrządów kontrolno-
justierskich,

4)

przygotować

stanowisko

do

sprawdzenia

czystości

zespołów

optycznych

w dioptriomierzu,

5)

przygotować lupy do sprawdzenia czystości powierzchni,

6)

przygotować narzędzia i materiały do czyszczenia powierzchni optycznych,

7)

przeprowadzić sprawdzenie czystości zespołów optycznych w dioptriomierzu,

8)

sporządzić notatkę z przeprowadzonego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lupy 3

x

i 6

x

,

−

stanowisko do kontroli czystości,

−

mieszanka spirytusowo-eterowa,

−

pałeczki i bagietki do mycia powierzchni optycznych,

−

wata odtłuszczona,

−

pędzelek z miękkim włosiem,

−

dioptriomierz,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Ćwiczenie 5

Przeprowadź naprawę dioptriomierza według otrzymanej diagnozy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe odczytanie informacji
zawartych w diagnozie dioptriomierza.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
dioptriomierzy,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad sprawdzania jakości
dioptriomierzy,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przyrządów kontrolno-
justierskich,

4)

przygotować stanowisko do przeprowadzenia naprawy otrzymanego dioptriomierza,

5)

zapoznać się z arkuszem diagnostycznym,

6)

zapoznać się z instrukcją stanowiskową,

7)

przygotować przyrządy kontrolno-justierskie do przeprowadzenia diagnozy dioptriomierza,

8)

dobrać narzędzia i przyrządy do demontażu i montażu,

9)

przeprowadzić naprawę otrzymanego dioptriomierza,

10)

sporządzić notatkę z przeprowadzonego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kolimator justersko-kontrolny,

−

lunetka dioptryjna,

−

lupy 3

x

i 6

x

,

−

narzędzia i materiały do montażu,

−

stanowisko do kontroli czystości,

−

arkusz diagnostyczny,

−

instrukcja stanowiskowa,

−

standardowe szkła okularowe +10 i -6,

−

dioptriomierz do naprawy,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.3. Naprawa lornet

5.3.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Usuń paralaksę w otrzymanej lornetce pryzmatycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na dokładność regulacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lornet,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad sprawdzania
i usuwania paralaksy w lornetach,

3)

przygotować stanowisko do usuwania paralaksy w lornetach,

4)

przygotować narzędzia do justowania,

5)

zapoznać się z instrukcją stanowiskową,

6)

usunąć paralaksę w otrzymanej lornecie,

7)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lorneta do badania,

−

narzędzia justerskie,

−

instrukcja stanowiskowa,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 2

Ustaw regulację dioptryjną okularu w lornecie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na zasady regulacji dioptryjnej
w okularze lornety.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lunet celowniczych,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad sprawdzania
regulacji dioptryjnej okularów lornet,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

3)

przygotować stanowisko do sprawdzania regulacji dioptryjnej,

4)

przygotować narzędzia do justowania,

5)

przygotować lunetkę dioptryjną,

6)

przeprowadzić sprawdzenie regulacji dioptryjnej w otrzymanej lornecie za pomocą
lunetki dioptryjnej,

7)

zapoznać się z instrukcją stanowiskową,

8)

przeprowadzić sprawdzenie i ustawić regulację dioptryjną w otrzymanej lornecie za
pomocą standardowych szkieł okularowych,

9)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

pokaz.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lunetka dioptryjna,

−

instrukcja stanowiskowa,

−

narzędzia do justowania,

−

standardowe szkła okularowe +5 i -5,

−

lorneta,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 3

Oczyść zespoły optyczne lornety.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe stosowanie zasad
czyszczenia powierzchni optycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lunet celowniczych,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące czystości elementów
optycznych,

3)

przygotować stanowisko do sprawdzania czystości sprzętu optycznego,

4)

przygotować materiały i narzędzia do czyszczenia elementów optycznych,

5)

przeprowadzić sprawdzenie czystości powierzchni optycznych w otrzymanej lunety
celowniczej i usunąć wszystkie zauważone zabrudzenia,

6)

sporządzić notatkę z wykonanej obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

pokaz.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lupy 3

x

i 6

x

,

−

stanowisko do kontroli czystości i mycia powierzchni elementów optycznych,

−

luneta celownicza do kontroli,

−

materiały do mycia elementów optycznych,

−

narzędzia do czyszczenia elementów optycznych,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 4

Ustaw równoległość osi w otrzymanej lornetki pryzmatycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na dokładność regulacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lornet,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące nierównoległości osi
w lornetach,

3)

przygotować stanowisko do usuwania nierównoległości osi lornet,

4)

przygotować narzędzia justerkie,

5)

dobrać przyrządy justierskie,

6)

zapoznać się z instrukcją stanowiskową,

7)

usunąć nierównoległość osi w otrzymanej lornetce pryzmatycznej,

8)

sporządzić notatkę z wykonanej obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

justerska lunetka równoległa,

−

instrukcja stanowiskowa,

−

narzędzia do justowania,

−

lornetka pryzmatyczna do kontroli,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 5

Usuń skręcenie obrazu w lornetce pryzmatycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na dokładność regulacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lornet,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące skręcenia obrazu
w lornetach,

3)

przygotować stanowisko do sprawdzania skręcenia obrazu w lornetach,

4)

dobrać narzędzia do justowania,

5)

dobrać przyrządy justierskie,

6)

zapoznać się z instrukcją montażową,

7)

przeprowadzić sprawdzenie skręcenia obrazu w otrzymanej lornetce pryzmatycznej,

8)

usunąć skręcenie obrazu w lornetce,

9)

sporządzić notatkę z wykonanej obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

justierska lunetka równoległa,

−

lornetka pryzmatyczna do kontroli,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 6

Wymień pryzmatu w lornetce pryzmatycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowość wymiany pryzmatów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lornet,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące skręcenia obrazu
w lornetach,

3)

przygotować stanowisko do wymiany pryzmatów w lornetach,

4)

dobrać narzędzia do justowania,

5)

dobrać przyrządy justierskie,

6)

dobrać materiały narzędzia do czyszczenia powierzchni optycznych,

7)

zapoznać się z instrukcją montażową,

8)

przeprowadzić wymianę pryzmatów w otrzymanej lornetce pryzmatycznej,

9)

usunąć skręcenie obrazu po wymianie pryzmatów w lornetce,

10)

sprawdzić jakość lornety po wymianie pryzmatów,

11)

sporządzić notatkę z wykonanej obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

justerska lunetka równoległa,

−

narzędzia justierskie,

−

materiały i narzędzia do czyszczenia powierzchni optycznych,

−

lornetka pryzmatyczna z uszkodzonymi pryzmatami,

−

nowe pryzmaty prostokątne,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 7

Dokonaj naprawy otrzymanej lornetki pryzmatycznej według otrzymanej diagnozy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe odczytanie informacji
zawartych w diagnozie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
lornet,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad diagnozowania
lornet,

3)

przygotować stanowisko do przeprowadzenia naprawy lornet,

4)

dobrać przyrządy kontrolno-justierskie do sprawdzania jakości lornet,

5)

dobrać narzędzia do wykonania naprawy,

6)

zapoznać się z diagnozą otrzymanej lornetki pryzmatycznej,

7)

zapoznać się z dokumentacją techniczną,

8)

sporządzić wykaz wymienionych elementów i zespołów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kolimator justersko-kontrolny,

−

lunetka dioptryjna,

−

narzędzia justerskie,

−

diagnoza lornety,

−

instrukcja montażowa lornety,

−

lupy 3

x

i 6

x

,

−

stanowisko do kontroli czystości,

−

standardowe szkła okularowe +5 i -5,

−

lornetka pryzmatyczna do diagnozy,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.4. Naprawa mikroskopów

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź czyszczenie powierzchni optycznych w otrzymanym mikroskopie

studenckim.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe stosowanie materiałów
do czyszczenia powierzchni optycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
mikroskopów,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad czyszczenia
zespołów optycznych,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące materiałów i narzędzi
używanych do mycia elementów optycznych,

4)

przygotować narzędzia do czyszczenia powierzchni optycznych,

5)

dobrać materiały do czyszczenia elementów optycznych,

6)

przygotować stanowisko do kontroli jakości powierzchni optycznych mikroskopu,

7)

dobrać przyrządy kontrolne,

8)

skontrolować jakość powierzchni optycznych w zespołach mikroskopu,

9)

sporządzić wykaz wad i usterek dotyczących jakości powierzchni optycznych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

lupy 3

x

i 6

x

,

−

stanowisko do kontroli czystości,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 2

Sprawdź płynność i lekkość działania mechanicznych zespołów mikroskopu szkolnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowość wykonania regulacji
zespołów mechanicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
mikroskopów,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad budowy zespołów
mechanicznych mikroskopów,

3)

przygotować stanowisko do kontroli płynność i lekkość działania mechanicznych
zespołów mikroskopu szkolnego,

4)

dobrać przyrządy pomiarowe,

5)

przeprowadzić sprawdzenie płynności i lekkości działania mechanicznych zespołów
mikroskopu szkolnego,

6)

sporządzić notatkę z wykonanych pomiarów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

mikroskop szkolny,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 3

Sprawdź zakres rozstawu nasadki dwuokularowej w otrzymanym mikroskopie

studenckim.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na dokładność pomiaru rozstawu
nasadki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
mikroskopów,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad budowy nasadek
mikroskopowych,

3)

przygotować stanowisko do kontroli rozstawu źrenic nasadki dwuokularowej,

4)

dobrać przyrządy pomiarowe,

5)

przeprowadzić sprawdzenie zakresu rozstawu nasadki dwuokularowej w otrzymanym
mikroskopie studenckim,

6)

sporządzić notatkę z wykonanych pomiarów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

mikroskop studencki,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 4

Napraw przysłonę kondensora mikroskopu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na kolejność układania listków
w diafragmie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy mikroskopów,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy przysłon
irysowych,

3)

przygotować stanowisko naprawy przysłony irysowej,

4)

dobrać przyrządy pomiarowe,

5)

dobrać narzędzia do demontażu i montażu diafragmy,

6)

odczytać schemat diafragmy,

7)

zapoznać się z instrukcją montażu diafragmy,

8)

odczytać arkusz diagnostyczny diafragmy,

9)

przygotować elementy do wymiany po podstawie arkusza diagnostycznego,

10)

przeprowadzić naprawę diafragmy,

11)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

komplet elementów diafragmy irysowej,

−

komplet listków do wymiany,

−

narzędzia do montażu diafragmy,

−

diafragma irysowa do naprawy,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 5

Oczyść mikroskopowy okular Huygensa.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowość mycia powierzchni
optycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy mikroskopów,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy okularów
mikroskopowych,

3)

przygotować stanowisko czyszczenia okularów mikroskopowych,

4)

dobrać przyrządy pomiarowe,

5)

dobrać narzędzia do demontażu i montażu okulara,

6)

odczytać schemat okulara,

7)

zapoznać się z instrukcją montażu okulara,

8)

przeprowadzić demontaż okulara Huygensa,

9)

umyć wszystkie elementy i zespoły okulara Huygensa,

10)

zmontować okular po czyszczeniu,

11)

sprawdzić zmontowany okular,

12)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

komplet elementów diafragmy irysowej,

−

komplet listków do wymiany,

−

narzędzia do montażu diafragmy,

−

diafragma irysowa do naprawy,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 6

Oczyść kondensor mikroskopu biologicznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowość mycia powierzchni
optycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy mikroskopów,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy kondensorów
mikroskopowych,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad czyszczenia
powierzchni optycznych w mikroskopowych,

4)

przygotować stanowisko do czyszczenia powierzchni optycznych w mikroskopach,

5)

dobrać przyrządy pomiarowe,

6)

dobrać narzędzia do demontażu i montażu kondensora,

7)

odczytać schemat kondensora,

8)

zapoznać się z instrukcją montażu kondensora mikroskopowego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

9)

przeprowadzić demontaż kondensora,

10)

umyć wszystkie elementy i zespoły otrzymanego kondensora,

11)

zmontować kondensor po wykonaniu zadania,

12)

sprawdzić oczyszczony kondensor,

13)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

materiały do czyszczenia powierzchni optycznych,

−

materiały do czyszczenia zespołów optycznych,

−

kondensor mikroskopu biologicznego,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 7

Napraw stolik krzyżowy mikroskopu studenckiego według otrzymanego arkusza

diagnostycznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność demontażu
i montażu stolika krzyżowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy mikroskopów,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy mikroskopowych
stolików krzyżowych,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad montażu
mikroskopowych stolików krzyżowych,

4)

przygotować stanowisko do demontażu i montażu mikroskopowych stolików
krzyżowych,

5)

odczytać arkusz diagnostyczny,

6)

sporządzić spis potrzebnych elementów i zespołów do wymiany według arkusza
diagnostycznego,

7)

dobrać przyrządy pomiarowe do wykonania zadania,

8)

dobrać narzędzia do demontażu i montażu stolika krzyżowego,

9)

odczytać schemat mikroskopowego stolika krzyżowego,

10)

zapoznać się z instrukcją montażu kondensora mikroskopowego,

11)

przeprowadzić demontaż otrzymanego mikroskopowego stolika krzyżowego,

12)

umyć wszystkie elementy i zespoły otrzymanego stolika krzyżowego,

13)

zmontować stolik krzyżowy wymieniając uszkodzone elementy i zespoły,

14)

sprawdzić zmontowany stolik krzyżowy,

15)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusz diagnostyczny,

−

elementy i zespoły do wymiany zgodnie z arkuszem diagnostycznym,

−

materiały do czyszczenia zespołów mechanicznych,

−

narzędzia do czyszczenia zespołów mechanicznych,

−

narzędzia do montażu stolików mikroskopowych,

−

przyrządy pomiarowe i kontrolne do montażu stolika krzyżowego,

−

schemat stolika krzyżowego,

−

instrukcja montażu stolika krzyżowego,

−

stolik krzyżowy do naprawy,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 8

Przeprowadź naprawę otrzymanego mikroskopu szkolnego zgodnie z arkuszem

diagnostycznym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe odczytanie informacji
zawartych w arkuszu diagnostycznym

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
mikroskopów,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad pomiarów
podstawowych parametrów mikroskopów,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad przeprowadzenia
naprawy mikroskopów,

4)

przygotować stanowisko do przeprowadzenia naprawy mikroskopu,

5)

odczytać arkusz diagnostyczny otrzymanego mikroskopu do naprawy,

6)

sporządzić wykaz elementów i zespołów do wymiany w otrzymanym mikroskopie,

7)

przygotować elementy i zespoły zgodnie z przygotowanym wykazem,

8)

przygotować stanowisko do naprawy,

9)

dobrać narzędzia do naprawy,

10)

dobrać przyrządy pomiarowe,

11)

przeprowadzić naprawę mikroskopu szkolnego,

12)

sporządzić notatkę z wykonanego zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

apertometr Abbego,

−

preparaty do badania zdolności rozdzielczej,

−

płytka Abbego,

−

lupy 3

x

i 6

x

,

−

narzędzia do montażu mikroskopu,

−

elementy i zespoły do wymiany zgodnie z arkuszem diagnostycznym,

−

stanowisko do kontroli czystości,

−

mikroskop szkolny do naprawy,

−

arkusz spostrzeżeń.

Ćwiczenie 9

Przeprowadź sprawdzenie paracentryczności i parafokalności otrzymanego mikroskopu

szkolnego po naprawie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe wykonanie czynności
podczas przeprowadzanego sprawdzenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i zastosowania
mikroskopów,

2)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad pomiarów
podstawowych parametrów mikroskopów,

3)

wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zasad przeprowadzenia
montażu mikroskopów,

4)

przygotować stanowisko do sprawdzenia paracentryczności i parafokalności,

5)

dobrać preparaty do sprawdzania,

6)

sprawdzić paracentryczność i parafokalność otrzymanego mikroskopu szkolnego po
naprawie

,

7)

sporządzić notatkę z wykonanych pomiarów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

preparaty do sprawdzania paracentryczności i parafokalności,

−

mikroskop szkolny do sprawdzenia,

−

arkusz spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Naprawa sprzętu
optycznego”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10, 11, 12, 13, 14, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 są
z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 15, 16, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 22 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. b, 4. a, 5. a, 6. c, 7. d, 8. c, 9. d, 10. c, 11. b,
12. a, 13. c , 14. a, 15. a, 16. a, 17. a, 18. d, 19. a, 20. c, 21. d, 22. d, 23. b, 24. a,
25. c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Scharakteryzować czynności podczas napraw

B

P

c

2

Scharakteryzować czynności podczas czyszczenia
powierzchni optycznych

B

P

c

3

Scharakteryzować czynności podczas czyszczenia
powierzchni optycznych

B

P

b

4

Scharakteryzować czynności podczas napraw

B

P

a

5

Scharakteryzować czynności podczas napraw

B

P

a

6

Scharakteryzować czynności podczas napraw

B

P

c

7

Scharakteryzować czynności podczas regulacji

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

8

Scharakteryzować czynności podczas regulacji

B

P

c

9

Scharakteryzować czynności podczas czyszczenia
powierzchni optycznych

B

P

d

10 Scharakteryzować czynności podczas regulacji

B

P

c

11 Scharakteryzować przyczyny wad

B

P

b

12 Scharakteryzować materiały do czyszczenia

B

P

a

13 Scharakteryzować przyczyny wad

B

P

c

14 Scharakteryzować budowę przyrządów

optycznych

A

P

a

15 Rozróżnić elementy regulacyjne

C

PP

a

16 Rozróżnić elementy regulacyjne

C

PP

a

17 Rozróżnić elementy regulacyjne

C

PP

a

18 Określić zasady demontażu

B

P

d

19 Określić zasady regulacji

B

P

a

20 Określić zasady regulacji

B

P

c

21 Odczytać informacje z arkuszy diagnostycznych

A

P

d

22 Odczytać informacje z arkuszy diagnostycznych

A

P

d

23 Określić zasady demontażu

B

P

b

24 Określić zasady demontażu

B

P

a

25 Określić zasady kontroli

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 25 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Podczas przeglądu lunet celowniczych nie należy sprawdzać
a)

czystości powierzchni czynnych.

b)

paralaksy.

c)

znaków fabrycznych.

d)

regulacji dioptryjnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

2.

Elementy optyczne czyści się
a)

benzyną.

b)

wodą demineralizowaną.

c)

mieszaniną spirytusu i eteru.

d)

mieszaniną eteru i wody.

3.

Pyłki z powierzchni optycznych usuwamy
a)

pędzelkiem ze sztucznego włosia.

b)

pędzelkiem z włosia wiewiórki.

c)

szczoteczką.

d)

czystą dłonią.

4.

Jeśli mówimy. że „obraz idzie za okiem” to należy płytkę ogniskową
a)

przysunąć do obiektywu.

b)

odsunąć od obiektywu.

c)

obrócić.

d)

oczyścić z kurzu.

5.

Podczas przeglądu okresowego lunety myśliwskiej sprawdzamy również mechanizmy
a)

ruchu dioptryjnego okulara.

b)

ruchu obiektywu.

c)

przegubu.

d)

rozstawu źrenic.

6.

Sprawdzanie wskazań dioptriomierza należy wykonać dla wskazania

a)

dowolnej soczewki.

b)

przy ustawieniu dodatniej mocy.

c)

zerowej mocy.

d)

przy ustawieniu ujemnej mocy.

7.

Paralaksę usuwamy przez przesuw

a)

płytki ogniskowej w poprzek osi.

b)

płytki ogniskowej do góry.

c)

płytki ogniskowej dół.

d)

płytki ogniskowej wzdłuż osi.

8.

Dwojenie obrazu w całym polu przez regulację obiektywu za pomocą

a)

wkrętaka.

b)

ciążek.

c)

klucza rurkowego.

d)

klucza płaskiego.

9.

Naloty fizyczne usuwamy

a)

benzyną ekstrakcyjną.

b)

acetonem.

c)

denaturatem.

d)

mieszaniną spirytusu z eterem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

10.

Winietowania w lunecie nie usuniemy przez

a)

poprawę położenia pryzmatów.

b)

poprawę położenia soczewek.

c)

poprawę położenia diafragmy.

d)

wymianę uszkodzonych soczewek.

11.

Mała kontrastowość obrazu lunet może wynikać z

a)

obluzowania diafragmy.

b)

obluzowania elementów optycznych.

c)

uszkodzenia obudowy.

d)

zbyt duże luzy przy mocowaniu lunety do statywu.

12.

Do czyszczenia elementów optycznych używamy

a)

lupy 3x.

b)

mikroskopu laboratoryjnego.

c)

kolimatora.

d)

lunety.

13.

Przyczyną nierównoległości wiązek światła z okulara jest
a)

niepokrywanie się ogniska przedmiotowego obiektywu z ogniskiem obrazowym
okulara.

b)

niepokrywanie się ogniska obrazowego obiektywu z ogniskiem obrazowym okulara.

c)

niepokrywanie się ogniska obrazowego obiektywu z ogniskiem przedmiotowym
okulara.

d)

niepokrywanie się ogniska przedmiotowego obiektywu z ogniskiem przedmiotowym
okulara.

14.

W dioptriomierzu na płytce ogniskowej znajduje się przezroczysty rysunek
a)

krzyża.

b)

test zdolności rozdzielczej.

c)

podziałki kątowej.

d)

pola tolerancji.

15.

Oznaczenie K

2

na poniższym rysunku oznacza

a)

kanałek do klucza rurkowego do regulacji płożenia ognisk obiektywu lornety.

b)

kanałek do klucza hakowego do regulacji płożenia ognisk obiektywu lornety.

c)

kanałek do klucza do regulacji równoległości osi lornety.

d)

kanałek do ustawienia ostrości widzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

16.

Oznaczenie P na rysunku z zadania 15 oznacza
a)

powierzchnię oporową do regulacji paralaksy w lornetce.

b)

powierzchnię oporową do regulacji winietowania w lornetce.

c)

powierzchnię oporową do regulacji skręcenia obrazu w lornetce.

d)

powierzchnię oporową do regulacji nierównoległości osi w lornetce.

17.

Ustawienia położenia podziałki w środku pola widzenia okulara dioptriomierza
uzyskujemy poprzez
a)

zmianę położenia zwierciadeł.

b)

zmianę położenia soczewek.

c)

wymianę okulara.

d)

wymianę żarówki.

18.

Przy okresowym przeglądzie lornetki nie sprawdzamy
a)

ruchu pionowego przesuwu płytki ogniskowej.

b)

ruchu dioptryjnego okulara.

c)

zmiany powiększenia.

d)

składu powłok antyrefleksyjnych.

19.

Nieostrość obrazu w jednym torze lornetki wskazuje na
a)

paralaksę w układzie.

b)

złe warunki obserwacji.

c)

nieumiejętność obserwacji.

d)

skręcenie obrazu.

20.

Winietowanie w lornetce nie wskazuje na
a)

złe ustawienie pryzmatów.

b)

brudy znajdujące się w układzie lornety.

c)

rozklejenie soczewek.

d)

złe warunki obserwacji.

21.

W arkuszu diagnostycznym urządzenia znajdziemy informacje dotyczące
a)

budowy urządzenia.

b)

zasady działania urządzenia.

c)

zasad regulacji urządzenia.

d)

uszkodzonych elementów.

22.

Na podstawie arkusza diagnostycznego nie można ustalić
a)

ilości zespołów podlegających wymianie w urządzeniu.

b)

materiałów potrzebnych do naprawy.

c)

konieczności regulacji wskazanych zespołów.

d)

terminu naprawy.

23.

Po wykonaniu naprawy urządzenia nie należy wykonać
a)

kontroli działania urządzenia.

b)

pokrycia nową warstwą lakieru powierzchnie zewnętrzne.

c)

czyszczenia urządzenia.

d)

justowania urządzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

24.

Podczas demontażu należy rozebrać urządzenia
a)

tak aby udostępnić wszystkie wady urządzenia.

b)

całkowicie na podstawowe elementy.

c)

na podstawowe zespoły.

d)

aby umożliwić rozklejenie soczewek.

25.

Paracentryczności i parafoklalności w mikroskopach nie należy sprawdzać podczas
a)

montażu końcowego mikroskopu.

b)

montażu obiektywów mikroskopowych.

c)

montażu statywu mikroskopu.

d)

montażu ponaprawczego mikroskopu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Napraw sprzętu optycznego

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

23

a

b

c

d

24

a

b

c

d

25

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Naprawa sprzętu
optycznego”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10, 11, 12, 13, 14, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 są
z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 15, 16, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. d, 4. c, 5. c, 6. b, 7. d, 8. b, 9. b, 10. d, 11. a,
12. b, 13. d, 14. b, 15. a, 16. a, 17. a, 18. d, 19. a, 20. c, 21. d, 22. d, 23. b, 24. a,
25. c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Scharakteryzować czynności podczas napraw

B

P

d

2

Scharakteryzować czynności podczas czyszczenia
powierzchni optycznych

B

P

a

3

Scharakteryzować czynności podczas czyszczenia
powierzchni optycznych

B

P

d

4

Scharakteryzować czynności podczas napraw

B

P

c

5

Scharakteryzować czynności podczas napraw

B

P

c

6

Scharakteryzować czynności podczas napraw

B

P

b

7

Scharakteryzować czynności podczas regulacji

B

P

d

8

Scharakteryzować czynności podczas regulacji

B

P

b

9

Scharakteryzować czynności podczas czyszczenia
powierzchni optycznych

B

P

b

10 Scharakteryzować czynności podczas regulacji

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

11 Scharakteryzować przyczyny wad

B

P

a

12 Scharakteryzować materiały do czyszczenia

B

P

b

13 Scharakteryzować przyczyny wad

B

P

d

14 Scharakteryzować budowę przyrządów

optycznych

A

P

b

15 Rozróżnić elementy regulacyjne

C

PP

a

16 Rozróżnić elementy regulacyjne

C

PP

a

17 Rozróżnić elementy regulacyjne

C

PP

a

18 Określić zasady demontażu

B

P

d

19 Określić zasady regulacji

B

P

a

20 Określić zasady regulacji

B

P

c

21 Odczytać informacje z arkuszy diagnostycznych

A

P

d

22 Odczytać informacje z arkuszy diagnostycznych

A

P

d

23 Określić zasady demontażu

B

P

b

24 Określić zasady demontażu

B

P

a

25 Określić zasady kontroli

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 25 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Podczas przeglądu lunet celowniczych nie należy
a)

wykonać regulacji dioptryjnej.

b)

sprawdzać ostrości obrazu przy zmianie powiększenia.

c)

sprawdzać czystości powierzchni czynnych elementów optycznych.

d)

zarysowań na obudowie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

2.

Elementy optyczne czyści się
a)

pałeczką aluminiową.

b)

pałeczką drewnianą oklejoną skajem.

c)

pałeczką mosiężną.

d)

sprężonym powietrzem.

3.

Pyłki z powierzchni optycznych usuwamy

a)

pędzelkiem ze sztucznego włosia.

b)

pędzelkiem z włosia wiewiórki.

c)

szczoteczką.

d)

czystą dłonią.

4.

Jeśli mówimy. że „obraz idzie przeciwnie niż oko” to należy płytkę ogniskową

a)

przysunąć do obiektywu.

b)

obrócić o kąt 180º.

c)

odsunąć od obiektywu.

d)

odwrócić.

5.

Podczas przeglądu okresowego lunety myśliwskiej sprawdzamy również mechanizmy

a)

ruchu obiektywu.

b)

przegubu.

c)

zmiany powiększenia.

d)

rozstawu źrenic.

6.

Sprawdzanie wskazań dioptriomierza należy wykonać dla wskazania

a)

soczewki o dowolnej mocy.

b)

soczewki o znanej mocy.

c)

soczewki instrumentalnej.

d)

soczewki kontaktowej.

7.

Do regulacji dwojenia obrazu na brzegach pola widzenia nie należy demontować

a)

pokrywy.

b)

kapturka.

c)

obiektywu.

d)

oprawy.

8.

Dwojenie obrazu w całym polu przez regulację obiektywu za pomocą

a)

klucza płaskiego.

b)

klucza hakowego.

c)

kluczy typu „TORX”.

d)

ciążek.

9.

Naloty chemiczne usuwamy

a)

przez zatarcie pastą polerską.

b)

przez zapolerowanie tlenkiem ceru.

c)

przez przezszlifowanie.

d)

przez zalakierowanie specjalnym lakierem bezbarwnym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

10.

Winietowania w lunecie nie usuniemy przez

a)

usunięcie zabrudzeń z powierzchni optycznych.

b)

przeklejenie soczewek.

c)

wymianę pryzmatów.

d)

usunięcie diafragmy pola.

11.

Mała kontrastowość obrazu lunet może wynikać

a)

z zabrudzenia elementów optycznych.

b)

z zabrudzenia obudowy.

c)

z zabrudzenia diafragm.

d)

ze zbyt dużego luzu w migawce.

12.

Do czyszczenia elementów optycznych używamy

a)

niwelatora.

b)

lupy 6x.

c)

lunety.

d)

lunetki z wbudowanym pędzelkiem.

13.

Przyczyną skręcenia obrazu w lornetce pryzmatycznej jest

a)

nie ustawienie równoległe przekrojów głównych pryzmatów.

b)

nie ustawienie skośne pryzmatów.

c)

nie ustawienie poprzeczne pryzmatów.

d)

nie ustawienie prostopadłe przekrojów głównych pryzmatów.

14.

W dioptriomierzu na płytce ogniskowej znajduje się przezroczysty rysunek

a)

zespół otworków umieszczonych wewnątrz małego koła.

b)

zespół otworków umieszczonych na okręgu małego koła.

c)

zespół otworków umieszczonych wzdłuż linii poziomej.

d)

zespół otworków umieszczonych wzdłuż linii pionowej.

15.

Oznaczenie K

4

na rysunku oznacza

a)

kanałek do klucza hakowego do regulacji płożenia ognisk obiektywu lornety.

b)

kanałek do klucza rurkowego do regulacji płożenia ognisk obiektywu lornety.

c)

kanałek do klucza do regulacji równoległości osi lornety.

d)

kanałek do ustawienia ostrości widzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

16.

Oznaczenie P na rysunku z zadania 15 oznacza
a)

powierzchnię oporową do regulacji paralaksy w lornetce.

b)

powierzchnię oporową do regulacji winietowania w lornetce.

c)

powierzchnię oporową do regulacji skręcenia obrazu w lornetce.

d)

powierzchnię oporową do regulacji nierównoległości osi w lornetce.

17.

Ustawienia skręcenia obrazu dioptriomierza uzyskujemy poprzez
a)

obrót zwierciadeł.

b)

zmianę położenia soczewek.

c)

wymianę okulara.

d)

wymianę żarówki.

18.

Przy okresowym przeglądzie lornetki nie sprawdzamy
a)

ruchu pionowego przesuwu płytki ogniskowej.

b)

ruchu dioptryjnego okulara.

c)

zmiany powiększenia.

d)

doboru par obiektywów.

19.

Nieostrość obrazu w jednym torze lornetki wskazuje na
a)

przesunięcie płytki ogniskowej wzdłuż osi.

b)

złe warunki obserwacji.

c)

nieumiejętność obserwacji.

d)

skręcenie obrazu.

20.

Winietowanie w lornetce nie wskazuje na
a)

złe ustawienie pryzmatów.

b)

brudy znajdujące się w układzie lornety.

c)

brudy znajdujące się na elementach optycznych.

d)

złe warunki obserwacji.

21.

W arkuszu diagnostycznym urządzenia znajdziemy informacje dotyczące
a)

budowy urządzenia.

b)

zasady działania urządzenia.

c)

zasad regulacji urządzenia.

d)

uszkodzonych elementów.

22.

Na podstawie arkusza diagnostycznego można ustalić
a)

ilość zespołów podlegających wymianie w urządzeniu.

b)

cenę naprawy.

c)

konieczność regulacji wskazanych zespołów.

d)

termin naprawy.

23.

Po wykonaniu naprawy urządzenia nie należy wykonać
a)

kontroli działania urządzenia.

b)

pokrycia nową warstwą lakieru powierzchnie zewnętrzne.

c)

czyszczenia urządzenia.

d)

justowania urządzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

24.

Podczas demontażu należy nie zachowywać
a)

bałaganu.

b)

przepisy bezpieczeństwa pracy.

c)

przepisy przeciwpożarowe.

d)

kolejności wynikającej z dokumentacji.

25.

Paracentryczności i parafoklalności w mikroskopach należy sprawdzać podczas
a)

montażu okularów.

b)

montażu kondensora.

c)

montażu ponaprawczego mikroskopu.

d)

montażu statywu mikroskopu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Naprawa sprzętu optycznego

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

23

a

b

c

d

24

a

b

c

d

25

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

47

7. LITERATURA

1.

Bartkowska J.: Optyka i korekcja wad wzroku. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1996

2.

Chalecki J.: Przyrządy optyczne. WNT, Warszawa 1979

3.

Hein A., Sidorowicz A., Wagnerowski T.: Oko i okulary. Wydawnictwo Przemysłu
Lekkiego i Spożywczego, Warszawa 1966

4.

Jóźwicki R.: Optyka Instrumentalna. WNT, Warszawa 1970

5.

Krajowy standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu: Optyk mechanik (731103).
MPiPS, Warszawa 2006

6.

Krawcow J. A., Orłow J. I.: Optyka geometryczna ośrodków jednorodnych. WNT,
Warszawa 1993

7.

Legun Z.: Technologia elementów optycznych. WNT, Warszawa 1982

8.

Meyer – Arendt J. R.: Wstęp do optyki. PWN, Warszawa 1977

9.

Pluta M.: Mikroskopia optyczna. PWN, Warszawa 1982

10.

Sojecki A.: Optyka. WSiP, Warszawa 1997

11.

Szymański J.: Budowa i montaż aparatury optycznej. WSiP, Warszawa 1998

12.

Tryliński W. (red.): Konstrukcja przyrządów i urządzeń precyzyjnych. WNT, Warszawa
1996